HHARLEM'S DAGBLAD
Van onzen reizenden Redacteur
ErSSs JÏ 1- »-
s-ï, iwd» ff™*LS?*?- -iin
De Oorlog.
Onze Lachhcek
Haarlemmer Halletjes
ZAY - DAG 9 r^AART 1918
TRE..Dt BLAD
(Derde reeks.)
Het L.evensmiddelendel>at in
1 de Kamcr.
VUT. I bouwde cn dus tot een clim&x-stij-
Den Haag, Vrijdagmiddag. gende redevoering en nog veel meer,
Er i. in de*, dogeo, wr.rop hot Lo- 1 «Jkou""1 °f dt d<">
oounioiddohudobot in de Twïodo Ka.•ff!»'™'**" «f-rnbaren-
nier nu aan den gang is uitgezien de b®Khu,dj81Dgen te vernemen, met
naar de redevoering van Mr. Troel- al®oo de Loerders, wion bet te doen
■tra, den leider der sociaal-democra- wae om den inhoud van de rede, want
ten. Reeds hadden zijn partijgenooten de kern van bet betoog waa wel zeer
de heoren Schaper, Mr. Sanne©, Van intortssajit. Het verdient de aan-
den Tempel Gerhard en Guys het j dacht, dat het hoofdmoment van de
woord gevoerd neb meer of min j ^«voering eigenlijk niet lag in de
positief tegen het aanblijven van Mi- j- j i
uister PoAuma verzet, doch men dle d® «preker uitte, maar
wachtte hctbeslissende woord voor de dat het <*n consfcateenng was
sociaal-democratische Kamerfractie 6611 vaststelling n.l. van den toestand
van ilr. Troelstra. Toch kan ik nietwaarin zich op dit oogenblik de mi-
zeggen, dat de belangstelling in de nister van Landbouw en inet hem de
Kamer hoog gespannen was; althans geheele regeering zich bevindt,
dat block niet uit d© opkom,t von do Geeonataterd hooft mr, Troohtra,
sterkte. Er waren maar een 23 link- druk kan hobben gekrege^ dat de
sche afgevaardigden, toen Mr. Troel- Kamer nog langer vertrouwen stelt
stra zijn rede hield; rechts toonde "'ju systeem en dat er gedurende
nog minder interesse voor het betoog dit twee-week3ch debat zulk een ern-
van den leider der sociaal democraten, stige critiek op den minister is uit-
Er waren soms nog geen vijf leden der geoefend, dat liet niet aan to nemen
recht,oho partijen Toch kap dcro go- j, dlt im„nd oudel. d{BC
rrngo wkom.t ™i do rechtocho IcJin digh6den den m„d h<>,>bell
met bepaald aangemerkt worden als b
een negeeren van Mr Troelatra's re- "Jn t:',ak l®ngor te bIlJv«? vervullen,
de, want toen omstreks 4 uur de heer Deze d®batten Z1P vau d,<-'» Mrd gf"
.Beuiner, het anti-revolationnaire Ka- weest, dat de meest populaire mi-
mer-lid aan 't woord kwam, zaten er ni&ter er den neb over zou gebrokeu
om hem heen niet meer dan zeven zij- hebben, en nu is de heer Postfcuma
ner coalitiegenooten. In die fase van niet een populair minister, maar de
de zitting werden de groene bankjes meest impopulaire man die er in Ne-
tot ©ztra oteeotSoo op Vrijd.gmid- d'6 Q™ 1"B'r
dag zal wel goleg-ui zijn in bet feit, beeft bow°gen, om trotó alle cntiek
dat de elders wonende Kamerleden, Kijven zitten. De minister verkecr-
dien middag al week-end gaan hou- de in een benijdenswaardige positie,
den. I dat hij zich kon staande houden door
te bedanceeren tusschen de critici, die
Het betoog van den. heer Troelstra meeneu, dat de regeering te veel en
auders "f do moeite vau bet ooo- j die datTii to weinig
tiooren waard, met zoozeer wegens den ,rb
bouw dor rede. want die bad ïïj re- J™' J* volk Joe,ï- Mr' Trabtra.
denaar als deze spreker is, wel onbe- beeftL stecdfi geaarzeld om den heer
grijpelijk, de iout dat het hoogtepunt Posthuma los te laten, bang als hij
lag in 't midden van het betoog, en was> dat dan iemand aan het bewind
toen men eenmaal wist, wat de heer zou komeu, die minder voor het volk
Troelstra, d.i. wat de houding <l«r so- doet dan minister Poethuma. De heer
ciaal-democraien zal zijn, was do span- ïroektra erkende dit, door mee te
mng dor belong,tolling gobrok.u on doolon, dat hij uteedo geoogd hooft:
veranderd© do oondoeht, woahmeo tob 'd vrij_Li_
nu geluisterd was in zoo n luid ge- 1 J.
ioc. dat do hoor Troelstre om eenfgo ^rol» T™ df Economucnen
attentie moeet verzoeken. Kond het laatste natuurlijk
Erkend moet worden, dat de bolarig- a-an het ad ree van den lieer Treub.
stelling later eenigszins terugkeerde, »De vrees voor Treub beeft den heer
toon d© spreker onze positie tegenover Troelatra steeds weerhouden don heer
het buitenland als onderwerp zijner Poethuma te laten vallen. „Weet g®
L3spreking koos. Niet ook, om uitbun- we], Excellentie" voegde mr. Trcel-
digiieid in het rondslingeren van be
schuldigingen, was de redevoering van
- sensationeole-belangrijklieid.
Do heer Troelstra is m vergelijking
met sommigen zijner politieke vrien
den een bedaard, ik zou haast zeggen
stra den minister van Landbouw toe,
dat Uw grootste steun in het kabi
net....^ minister Treub is geweest?"
Immers, stond het schrikbeeld-Treub
der S.D.A.P. niet voor de
flegmatisch redenaar. F.n vooral als dan had zij allang den Landbouw-
jiieu hem in de Kamer hoort spreken, minister losgelaten.Thans echter mag
treft het. hoe de afgevaardigde van het niet meer overwegend zijn, wie
Leeuwarden, koel en zakelijk in zijn opvolger van den huidigen miuis-
botoog is. Zeer beheerscht klinkt ziju zal zijn. De wijze waarop de
stem en by toont een fijn-politiekcn h PoaJtllunia de arbeiders-organi-
afkeer van groote woordenen luid-er- „,„u
uitgedaverde sarcasmen. Toch treffen faues behandelde, maakt dat men
zijn bedachtzame en voorzichtig-er- bwn van dien kant met meer kan
uitgebrachte zinnen niet minder Bteunen, al zou men er den heer
scherp, geeselend-scherp soms zelfs, Treub ook voor in de plaats krijgen,
als de meest krasse toon en woordkeus Een scherpe grief van arbeiderszijde
van den heer Duys b.v., wien do heer j8 n dat geen voldoende uitvoering
•e'jj„„i. i:_ v
Troelstra vanmiddag ook geestig to
leunen E»f, j»t de'cUmaT.diM do f^dê KÜuer
Zaandamsche afgevaardigde in «e rij -
van sprekers, van den heer Van Bere-
steyn af, had gebracht, niet te over
treffen was.
is door den minister, san de
Zouden dus zij teleurgesteld zijn,
die gehoopt hadden op een naar de
cischen der welsprekendheid ge-
Van den Tempel, om uitbreiding te
verkrijgen van verschillende distri
butie-artikelen en zijn veranderde
houding inzake de Kolendistributio en
de melkvoorziening. Als minister
Poethuma dan tóch voor mr. Treub
in den weg gaat, welk belang liebben
we er dan nog langer bij minister
Poethuma te handhaven.
Nadat ik hier-en-daar uit de rede
van den beer TroeJstra de zinsneden
heli bijeengeraapt, die on minister
Posthuma betrekking hebben, zal
het den lezer duidelijk zijn, dat Mr.
Troelstra den Excellentie van Land
bouw feitelijk heeft uitgeluid. Wol
heeft bij verzachtende omstandighe
den gepleit, o.a. dat do heer Posthu
ma bij zijn optreden den boel al
vond in een toestand, die reeds ver
keerd was. Mr. Treub, des hoeren
Postliuma's voorganger aan I-and-
bouw, heeft nJ.. na hol uitbreken van
den oorlog, in allerijl allerlei maat
regelen moeten nemen, die Bitteraard
niet alle juist bleken. De fout van
den boor Posthuma is. dat hij t'e
geinaakto fouten riet hcoft hersteld,
die rel fa blijft doorzetten; ook geldt
ter ontlasting wan den minister,
dat niet hij alleen, maar ook do mi
nistère van Financier., Justitie ®u
Binnenlambche Zeken mee 6 huldig
staan, zelfs het soheol© Kabinet '.s
aansprakelijk, niet ln hot minst de
tijdelijk voorzitter van den minister
raad, dc hoer Cort van der Linden
die geen leiding aan dit Ministerie
heeft kunnen geven. De lieer Cort
van der Linden is onder deze op
merkingen van den heer Troeistra,
geïnteresseerd naderbij gekomen en
zet zich in een Kamerledcnbankje
dicht biy den heer Troeistra, om
1 diens requisitoir te vernemen.
Honderdduizenden in don lande,
aldus heeft de lieer Troelstra terecht
gezegd, wachten met spanning af,
wat het concrete ersultaat van deze
discussies zal zijn. Volgens don af
gevaardigde van Leeuwarden zal dit
moeten bestaan in uitbreiding van
de rantsoeneeringsartdkeJen volgens
het bekende program van do S. L».
A. P. cn 't N. V. V. Hot meest
urgente is, dat onmiddellijk wordt
vastgesteld, dat do brandstoffen ue-
zen-winter tegen do prijzen, dio voor
den oorlog golden, zullen worden
verstrekt, dat onverwijld maximum
prijzen voor schoenen worden vast
gesteld en de reparatieprijzen wor
den geregeld, dat de manufacturen
worden onteigend en dat aan het
Kon. Nat. Steuncomité wordt moge
lijk gcinuakt, dat manufacturen be
neden den ko6tenden prijs worden
verstrekt aan minder draagkrachti-
gon en dat alle vet, ook in den vorm
van margarine en boter tvordt ge
distribueerd.
Ten-slotte heeft do heer Troelstra,
die eon zeer pessimistischen kijk op
den toe-stand onzer voedselvoorzie
ning heeft, oen beschouwing gehou
den over de positie van one land ben
opzicht® van het buitenland in ver
band mot onze voedselvoorziening.
Hij is van meening, dat ook
na den oorlog, die z.i. nog jarer.
duren kan, d rantsoenecring van
levensmiddelen en andere noodzake
lijke levensbehoeften, eenïge ja
ren zal moeten worden gehandhaafd,
omdat andere na het sluiten van der.
vrede alios het land uitvliegt, getui
ge de groote aankoopen, levering
na den oorlog die reeds dooi' de
Centraion in ons land worden gedaan
Nu do Knlento geen haast maakt,
om ons to helpen eu ons land in de
-positie verkeert van den man, die
voor zijn leven vecht er» zich dan aan
geen wetten stoort, moet men (blijk
baar bedoelt de heer Troeistra de
Entente!) voorzichtig zijn, want als
het wegens hongersnood in ons laad
tot uitbarsting komt, itfht Mr. Troel
stra het de vraag, of ons leger nrg
in zulk een toestand taf verkeeren
dat 't de neutraliteit kan handhaven
De heer Troeistra sloot met dit
sombere perspectief.
Na hem sprak de lieer Beumer,
de anti-rev. afgevaardigde, voor
wiens rede 'k naar het verslag kan
verwijzen, na opgemerkt to hebben,
dat de hoer Beumea-, die ook zijn sri
tiek hoeft op den minister hot te ver
gedreven vindt, wanneer men den
heer Posthuma weg wil hebben. Ove
rigens critiseerde hij do houding der
sociaal-democraten.
Than6 zijn er 17 van de ingeschre
ven 22 sprekers aan hot woord ge-
vveest. Maandag voortzetting. Dins
dag cn Woensdag wordt het debat
afgebroken ter behandeling van an-
doro wetsontwerpen, Dondordag
komt Minister Posthnma aan h®t
woord. Qi> diens verzoek zullen dan
dc versluieringen om 11 uur des mor
gens beginnen eu des m.ddage om
half 2, na een half uur pauzo, wor
den voortgezet.
Overzlohf.
We leven weer in den tijd der PO
LITIEKE REDEVOERINGEN. De
Bngeteohen zijn nu aan 't woord. Bo
halve de minister Bonar Law beeft
c-ok de ex-premiar Asquith gesproken.
Men vindt uhtreksels uit him rede
voeringen elders in dit nummer. Veel
rvleuww hebben ze niet gezegd, van
toenadering of vredeagezindheid is
nog niot veel te (bespeuren.
Bonar Law- eifcenile de beteekenis
van den afval van Rusland cn Roe
menie, waardoor ook 't Saloniki-front
eon gevaar gaat opleveren. Maar j
zoo verzekerde hij dc Enten Ie-] e-
gers ztjm vo! vertrouwen, dat ze 't
groote Duiteohe offensief in 't Westen
als "t komt kunnen keeren. Pereoon-
lijk geloofde Bonar Law niet dat de
DuiUchers tot een groot offensief zou
den overgaan. -
Aequifh nam Ilertling'a laatste
rede onder 'r ontleedmes.
De „Vc«€. Ztg." ontleent aan de
„Eoli j de Paris" het bericht, dat WIL
s«n binnenkort in het Congres ver
klei r ngen zaJ afleggen aancaande de
houding der Entente tem opzichte van
den vrede tusschen Ruriiand en de
Centra'en.
Do Japan sche interventie in 'T
VERRE OOSTEN is reeds aan 't ont
wikkelen.
Uit Russische bron wordt gemeld,
dat de Japansch-Cbinececlie troepen
naar Irkoetek oprukken. Wladiwostok
en Charbin zijn geheel in d© macht
der Japanners die ook de spoos wegen
en telegraaflijnen beheorschen.
China heeft reede alle beechikbare
ti-oepen uil Oharb.n naar Siberië ge-
zon,jen, omdat 2000 gewezen (Duitsclie
krijgsgevangenen onlusten verwekken
Uit Chineeedhe bron wondt gemeld.
De Chineesche regeeriog heeft het
schriftelijk bewijs rr voor, dat de
D-uitsehera den Rus6i60hen revoFu-tion-
nairen leiders aanbiedingen hebben
gedaan, om troebelen tc verwekken en
een oor'og voor te bereiden in Sibe
rië tegen 'het ,Noorde.lijlk gdbied van
China.
China verwacht financieelen steun
van Japan en de Vereenigde Staten,
ten behoeve van een expeditie in hei
Noorden.
In taJ van plaatsen IN RUSLAND
worden manifesten uitgevaardigd tot
voortzetting van der. oorlog. De ma
rinestaf te Potersburg en de oppcr-
htve'jiefcfcer van toet «binnenland sche
front nemen aan dc aotie tegen d n
vrede deel.
De berichten uit Rusland blijven
tegenstrijdig Er wordt thans uit Ber
lijn gemeld, dat de goedkeuring van
het sluiten van den vrede in de Sovjet
geschiedde met eon meerderheid van
tweederde.
Volgons dc „VoastocJie Ztg." ver
klaarde Lenin, dat slechts praatjes
makers over het voortzetten van den
oorlog kunnen spreken. Dc geheele
burgerlijke wereld in Rualand ver
langt naar de aanwezigheid der
Duitschere; aar zij verschijnen, wor
den zij met open armen ontvangen.
Er is evenwel ook een ander be
richt, dat Lenin en Trotzky 't niet
ooiis zijn over de vredesquaestie en
dat verwacht wordt, dat Leuin zal
aftreden.
De socialisten te Moskou protesteer
den tegen „den schandelijken vrede".
De „Messagero" verneemt uit Pe-
fcenihurg, dat de regeering van den
Kaukasischen staat geweigerd heeft,
dc-n tusschen Rusland en de Centralen
gesloten vrede te erkennen. De regee
ring van den Kaukasus-sloat is vast
besloten, zich tegen het binnenbren
gen van Turksche troepen op Ar-
meensch gebied te verzetten.
De „Frankfurter Zeitung" is van
mee Ding, dat de positie van RÖBMË-
Nlë nog niet zoo hopeloos i*, wanneer
het maar geen buitengewone uitbrci-
ditige-idealöu koestert en meer toena-
EENHEID.
der in g tot de Comralen zoekt. Het be- f
houdt een vrijen handt "-weg naar del
Zwa: h Zee en kan zich weJfich: ir.
Bess.vrabië echa«ie!ooe«4- len voor het
ver.es van de Dobroedsja, wamv.e.r
ie vrede met Rusland tot sland kom:. 1 Vo.w h, .iw©, -
Inmiddels is getolekeu, dat de Ccn- u he.«l ren slapi;rr«v. mkrj
trai'-n, omdat het arAwoord van Roe- J"t v
menie op het ultimatum Van den varkensbonnen,
Vierbond twee uur te laat was aangc- P°;'fcl° f'^t cr bij.
komen, aan Roemenië nieuwe fi J iedT %rst
hebben gesteld, namelijk die over d0 be cenbeidsworet.
dwiKibüieatie van 't Roemeensche
I Mina met haar aardig kopje.
De Montenegrijiosche regeering deelt Met haar mutsje in de vouw.
roede, dat de centralen ook EEN Komt terug met 't volle mandje
VREDESAANBOD AAN MONTENE-En zegt lachend tot mevrouw:
GRO gedaan hebben. „Dc regeering „Gut, mevrouw, komt u eens zien-
heeft dit evenwel met verachting af- Dit is eenheids margarfen'
gewezen."
m
T OOSTEN R IJiKSGH E HULS VAN Moeder mopjvert in "de keuken:
AFGEVAARDIGDEN is eindelijk zoo „Kijk me nu die kan eens aa».
ver geknoei,, dat er een meerderheid Vol met rommel op den bodem;
(203 tegen 1GI etemmen) gevonden is 1: Heb hem nog maar even et nan"
om 4/12 van de begroeting toe te Maar de melkboer zegt; ,,'k geef
ölaan- i Ncderlandsche ocuheidsmeil.".
Eindelijk!
Verspreid nieuws
iv.
Pa gaat met zijn zoontje wandlen,
Ovorveon en 't. Kodkje rond,
DE VOORGESCHIEDENIS VAN Grijpt naar zijn sigarenkoker,
DEN OORLOG. ln verband met ae Steekt een groote in zijn mond.
onthulling van Pichon ovei- het
neutraliteitsaanbod door Duitsch-
lond aan Frankrijk, onder bed'.mr
dat DuitsciiJand al& waarborg tij
delijk Verdun en Toul bezetten zou,
heeft de Duitsclie onderstaatssecr»
Zegt het kind: ,,wat ruikt dat raar"
Nieuwste eenhéids-Staatesigaar.
In het nieuwe ministerie
Komen Van der Zijp en Duijs,
t.aria \an buitenlando he zaken, von Troeletra, Nolens, 1-ohman, Kuypjr,
der Busscho, een verklaring tegenover Van der Lot ff en DreeseJJiuye.
iiet NS olfOureau aige.tgd. Hij betoog- Asjeblieft nou geen kritiek:
do, dat van Frankrijk evemtuede Bat is eenheidsiiolitiek!
waarborgen noodig waren, omdat; nmnjinn
Frankrijk, niet atieeji Rusland ais "-'-aah.
bondgenoot eteunde, maar ook voor
©cn belangrijk deel verantwoorde- i
B.l'JÏ86 o™ !ii,°°?0STliti6L d"' M»»r 8C hebt het Bevoel dat er toch
Russen, dooi doze aan to moed-gen je+s „ipt ma hrw-,rf Hoi
Frankrijk lteolt niet noweigcrit ou. beord; een paar dagen geleden. Ik
nout.iaai te blijven omdat Duiteai vloog cp 400 meter hoogte - een
ands voorwaarden daartoe on rede oelenvlocht. De machine was van eer»
lijk geacht weruen, maar omdat de type dat ik niet. dikwijls gevlogen had
regoenng var, het eerete cmasoogen- en !k behandelde ze d«« me: meer eer-
'k ^"SL?f e oorlogsdrijvorj bied dan te voren. Na ongeveer een
half nar besloot ik te «'alen.richtte den
ondc-rateund heeft.
IN HET PRUISISCHE HEEREN
HUIS liield de president eon rede
over den vrede met Rusland en Roe
neus dus naar beneden, zette de ont-
etekinst af en begon te wenden. Maar
toen gebeurde er iets. Do neu6 dor
machine dook zonder merkbaren re-
meiïië, waardoor een bres gesciioioa den bijna loodrecht naar beneden. D«
is in den ring van vijanden. Naa^t machine wa« onbestuurbaar gewore
God dankt Duitschlaixd dit aan zijn den en snelde wentelend naar den
legers. Thans hebben wij den weg
vrij on kunnen w onze kracht in
't Westen concentreer en tot oen,
naar wij alien hopen, vernietigende.''
en heslissenden slag.
Op hulde-telegrammen namens 't
Heerenhuis hoeft de Keizer geant
woord: „De weg tot den algeaneenen
vrede moge nog lang zijn, hier
grond toe. Ik bemerkte dat ik zuur
was. Het leek of een breede brutins
vlakte grondb om de machine heen
fiplraa'de. Mijn blik vestigde zich op
een plek in het midden bijna verticaal
onder me. die duidelijker wae dan de
omgeving en die steed6 d oh Ier en
dichter bij kwam. Dat was de ptek
waar ik zou neerkomen. Toen kwam
een goed be^in gemaakt om den rang aarde mij tegemoet a's een bruine
onzer vijanden te verbreken. Ik ver- j:~ ~r J 'J~
trouw op ons zegevierend zwaard...
In een ander telegram zegt do sei-
vr „Moge de aigemeene vrede niet
ver meer zijn".
wolk. die om me heen dwarrelde. En
daarna krak! Ik hoorde de oude
bekende dreuning eu het gekraak van
eon ineenstortende machine, maar al
die geluiden waren nu duizendmaal
sterker dan ik ze als toeschouwer liad
gehoord. Toen de slag kwam, voelde
ik een dreuning d-oor mijn geheeie li
chaam schieten. Er sloeg iets tegen
mijn rechterbeen cn wrang mijn en-
kei om. Mijn gezicht eioeg tegen den
rand van do fuselage. Toen stilte.
Een poosje durfde ik mij niet te be
wegen. Ik waa er zéker van dot ik
eenige beenderen had gebroken en ik
w.lde daaromtrent liever geen zeker
heid hebben. Tenoio'te bewoog ik in ij".
Mijn beenen waren naar achter ge
trokken en zaten tusschen wat ge
broken rommel vast. Mijn rechter en
kel was leelijk vorwrongor.. Ik trok
wat nomwerk weg, boog een stalen
buis op zij en mankte zoo mijn enko:
vrij. Ik ontdekte dat ook mijn linker
been vast zat en dat ik Gat niet kon
vrij maken. Toen landde oene ma
chine niet ver van mij af, een col
lega-officier kwam aanloopen, maak
te mijn beon vrij en nu laoop ik van
onder net pu n weg. Mijn vreugde,
toen ik eindelijk weer vrij wae. kende
geen grenzen. Ik heb een afschuw van
een benzine-brand en al dien lijd locn
ik mij probeerde to'bevrijden, zag »k
de benzine uit het gebarsten reserve.r
in de richting van den heeten motor
KEN VLJEGMACIH1XE-ONGELUK. loopen. Eon hevige schudding, een gt-
In de Daily Mail" beschryft een schaafd gezicht, rem verstuikten o:i-
rn ede werker zijn gevoelens tijdens een kei en een massa blauwe plekken,
val met zijn vliegmachine: „Krak! Geen been gebroken. Gelukkiger kan
Tenslotte komt dc 6cbok! F.n dan weet het al niet. Zoodia ik weer klaar ben
ge dat er niets meer kan bijkomen, ga ik weer vliegen."
DE VLAAMSCHE BEWEGING.
Dc voornaamste Vlaamse he vereenl-
gingen in bezet België hebben ?en
profest-adros gericht tot de Duitscho
politiek in zak© Vlaanderen. Opge
merkt wordt, dal de strijd der Vlaan
deren geen actie legen de Walen of
tegen dc Frauscho taal is. ,.D© Vla
mingen zijn geen veroverde natie
zij bezitten hetzelfde kiesrecht als
de Walen"zoo wordt o.a. opge
merkt. Ten e'otte wordt opgemerkt,
dat de Belgen hun eigen zaken wï'
len regeJen.
DE ALANDSEILAÏVDENDe
Duatsche regeering maakt beken 1
dat de quaestie betreffende de AO ands
etilapden in nauwe overeenstemming
met, Zweden gei-egeld zal worden.
Finland bosloot intusschon de
Alaudseilandon tot een zelfstandig
district van Finland te verklaren.
(Reeds in een red eel to var. i
vorige oplaag opgenomen.)
EEN ZA TE RDAGA VONDPRA A'ÈJE.
Als wij menschep geen raad meer
weten om iels te krijgeu wat we toch
graag zouden hebben, dan bieden we
gold. Zoo doet de justitie, wanneer
zo een misdadiger niet weet to vinden
en eea arme drommel die geen betrek
king kan krijgen en in do laatste
maanden ook de wanhopige, die niet
aan een woning weet t« komen en
vreest, dat hij niet den noodlottigeu
termijn van den eersten Mei op straat
zal staan. In Haarlem's Dagblad heb
ik deze weel: drie van die noodkreten
ouder elkaar zien staan alleen do ge
boden premiën verschilden. Of 't wat
baten zou 11k vrees van niet., ovonmin
als de justitie of de betrekking zoe
kend© er veel meo bereikt. Waar niet
is verliest zelfs do keizer zijn kans
en het eenige, wat er voor sommige
dakloozen op zal zitten is, dat zij met
Mei intrekken bij familie of op ka
mers gaan wonen, die altijd nog we!
te krijgen zijn. Ofschoon ook niet
overal. Zandvoort bij voorbeeld is uit
verkocht. Tegen geld noch goede
woorden moet daar nog iets te krijgen
zijn. Ach, waren we nu maar niet
zoovw van de eenvoudige zeden onzer
voorouders afgedwaald! Dan groeven
wij, als zij, holen in dou Haarlem
merhout en namen daar onzen intrek,
kleedden cms mot dierenhuiden, zoo
dat er geen duro kleermakersrekenin
gen moor betaald hoefden te worden,
leefden van wortelen eu van een ko
nijn, dat we in den Aerdenhout gin-
gon vangen eu boven een vuurtje van
takkeboesoi: braadden en stuurden
den deurwaarder van de personeole
belasting van de deur (t i9 waar ook,
wo zonden geen deur- meer hebben!/
omdat de mees' onmeedoogend© fiscus
geen vat meer op ons hebben zou Wie
dil^ een rare fantaste vindt moet eens
bedenken, dat nu al bijna vier jaar
millioenen menschen in holen leven
zo worden alleen maar wat andere,
namelijk loopgraven, genoemd.
Nog nooit is woningruimte zoo kost
baar geweest als in dezen tijd. Daarom
is liet stelselmatig vernielen van drij
vende woon- en bergruimten niet al
leen balddadig maar ook misdadig.
Macht boveu Recht!
Soms, als je bezield bent van de
beste bedoelingen om je medeanen-
scheu met ruimte, licht en warmte te
gerieven, willen ze er niet eens ge
bruik van inakeu. Bij 't begin van den
winter werd de kleine bovenzaal van
de Sociëteit Vereeniging beschikbaar
gesteld voor studeerenden die thuis
geen afzonderlijke kamer konden krij
geu, omdat do familie zuinig moest,
wezeu met vuur en licht. Er werd een
oproeping gedaan. Nog geon dozijn
aanvragen kwamen ©r. Toen waohtte
de Commissie een poosje eu herhaalde
de proef Zelfde resultaat. 'L Hoefde
niet. de studeerenden hadden het
vriendelijk aanbod niet noodig. beza
ten licht eu warmte genoeg van zich
zelf. En nu we daar toch over babbe
len, mag bier wel eens mei erkente
lijkheid herdacht worden, dat we ten
opzichte van vuur eü licht '■Tij gun
stig door den winter zijn hoeugeko-
men. Ik weet wei: er zijn moeilijkhe
den geweest en ze zijn er nog Menig
een heeft zich duchtig moeten be
krimpen en de Nederlandsche huis
moeder heeft getoond dat haar oude
deugd van zorg en zelfopoffering voor
de belangen van haar gezin, nog al
tijd overeind 6taat als oen zuil van
graniet. Medemannen, laat ons dat,
nu het ergste van den winter voorbij
is, dankbaar erkennen. En meteen
ons herinneren, hoe we tegen den win
ter hebben opgezien en ons een periode
voorgesteld van groote ellende en na
righeid. Nog blaast een koude oosten
wind, maar het ergst© is voorbij. Het
kan een les wezenniet te veel zorg
voor wat komen kan. Of huisolijker
de pap wordt nooit zoo heet gegeten
als ze gekookt wordt
Van kokou gesproken, er schijnt
een groot deel van 't publiek te we
zen, dat niot met het kooksel van de
Centrale Keuken ingenomen is. ln
den Raad k het werk van den lcok
gecritiseerd en gevraagd om eon gedi
plomeerden kok, maar wethouder de
Breuk heeft daarop geantwoord, dat
er geen gediplomeerde koks voor zulk
werk bestaan, wel voor taarten eu ]ek-
kore dingen. Als ik goed bon inge
licht, dan hoeft de wethouder hot mis
en bestaan er op de BChejion van de
marine, waar toch ook lederen dag
voor honderd© menschen gekookt moet
worden, wel degelijk gediplomeerde
I koks.
j Als de scheepskok een heljier krijgt
dus een man die nog geen verstand
van koken heeft, dan heet zoo'n man
een verschebalie, afgeleid van
liet woord fcalie of kuip, waarin het
eten wordt rondgebracht Een versche
balie is dus een sehoone kuip.
Heeft eenmaal de verschebali© eeni
ge ervaring gekregen, dan wordt hij
koksmaat, vervolgens korporaal-kok.
Daarna gaat hij naar een huishoud
school maakt daar een cursus door en
behaalt er een diploma. Nu keert hij
weer naar hot schip terug er wordt
sergeant-kok. Vervolgens bezoekt hij
de huishoudschool nog ecn6 voor de
fijne keukeu en wordt, wanneer hij
ook daarvoor een diploma weet te ver
werven, officiere- of kajuitskok. Uit
deze schets van de carrière blijkt dus,
dat een kok wel degelijk diploma's
behalen kan, die bovendien volstrekt
niet eukol op taarten of puddingen
betrekking hebben.
Ik zeg aat niet, om den tegonwoor-
digen kok van de Centrale Keuken af
te breken. Als in een gezin van zee
personen de smaak uiteenloopt (wie
in een gezin is opgevoed weet, dat hij
dat doel.) dan is er zeker geen .een
stemmigheid over het eten te ver
wachten in een gcaelschap van zes
honderd personen van wie iedereen
graag wil, dat het middagmaal zal
S'n naar zijn persoonlijke voorkeur.
aar wel mogen deze honderden ver
wachten dat net goed toebereid, voor
al voorbereid zal ziju gee» heele
aardappelen achterblijven in stamp
pot, geon draden in de boontjes. De
uiterst© zorg daarvoor zij aan het be
stuur aanbevolen.
Nu zullen er ook gratis porties
worden uitgedeeld. Natuurlijk niet
aan iedereen. Toezicht zal er wezen
door een bevoegd man. met de bedoe
ling. dat de schrik der ondervoeding
in Haarlem wordt geweerd. Dit is een
goede gedachte. Maar al te kieskeurig i
moeten do gebruikers ook niet zijn. j
Zoolang do wereld draait hooft Jantje
lekker gevonden, wat Pietje niet
mondde. Maar voor lekkervinden is
't de tijd niet. noch in de Centrale
Keukon, noch daarbuiten. Als 't
maar goed klaargemaakt is mag nie
mand méér verlangen
Soms voert, mijn weg door de Cor-
neüssteog. Het is mijn naast© weg en
bovendien heb ik altijd een zwak voor
de Gomelissteeg, omdat ik zelf Cor
nelia heet Een mooie naam is het
niet, maar eon goed Nederlandsche,
vooral wanneer het „Kees" wordt
uitgesproken. Nu dan, bij het. gaan
door die steeg hel» ik een gevoel, alsof
ze naar mij genoemd is en dat geef.
een plezierige gewaarwording.
Maar als 't mijn steeg was, dan liet
ik den stratenmaker komeu eu zon
hem, beleefd maar beslist, vragen:
I Stratenmaker boe vind ie deze
(steeg?' ïk weet zeker, dat bij ant
woorden zou- „Ik vind dit een onzool-
w aardige straat. En het is hoog '- jd,
die op te halen". „Stratenmakor,
haal ze dan op
Maar helaas, d© steeg is niet van
mij en over den stratenmaker heb ik
niets te zeggen. Dus kan ik niets doen
tot verbetering van al die gaten eu
kuilen, door deskundigen „zonken"
genoemd, waar je mank in loopt, ter
wijl toch je becncn geen millimeter
van elkaar verschillen. Straks wordt
het voorjaar en komen de maïsolie zo-
mcrsche buitjes, die in do Coruelis-
e'eeg ware vijvertjes maken, waar jon-
go honden en katten gevaar loopen,
ui te verdrinken. Als dat gobeurt,
wasch ik _mijn banden ineen, niet in
die vuile piassenmaar in onschuld.
Ouzo directeur van publieke wer
ken. die in d© stad zulke mooie trot
toirs heeft aangelegd, gaat eiken dag
iangs d© Cornelisstee" Och, dat L.
er. wanneer hij naar liet Museum van
Schilderijen moot, eens doorgingo!
Wis stuurde hij den volgenden mor
gen oen paar stratenmakers er heen
en verwierf zich daarmee den dank
van alle Cornelisstegers en van alle
ingezetenen, die met mij Kees heeteu
Er valt nog meer goed te doen in
Haarlem.
We hebben het dezen Woensdag in
den Raad gehoord met vijftigduizend
gulden kan de nieuwe schouwburg op
net Wilsonsplein wel gemeubeld wor
den. maar eenvoudiger dan aanvan
kelijk het plan was. Toch staat eon
bee! je weelde zoo aangenaam in een
openbaar gebouw als dit, waar d«
Schoonheid gehuldigd worden moet
„Er is gelegenheid om een elektri
sche kroon te schenken", zei de bur
gemeester en keek vol spanning de
Raadszaal rond, maar niemand riep
„mijn'" Toch moet daarbuiten wel
iemand wezen, die voor goed een
plaats in de harten van zijn medebur
gers veroveren wil. door den schouw
burg zoo'n kroon te schenken. Hij
hoeft die niet eens 7.elf op te bangon,
daar zal wel voor gezorgd worden
Er staat xek«w nog wel meer op hot
verlanglijstje, dot aan ernstige reflec
tanten stellig za! worden toegeeondeu
Ik weet vrelde Russen betalen met,
maar de schelvisch uit de Noordzee
hooft we! degelijk goed betaald en an
dere voedingsmiddelen zijn jegens hun
verhandelaars ook niet ondankbaar
geweest. Belegging van een paar dui
zend gulden van die winst in ccn
voorwerp tot versiering van den
schouwburg werpt rijke rente af in
den vorm van dankbaarheid der
Haarlemsche burgerij. Die coupon is
verlig, wat je van dc Russen niet. zog
gen kunt.
Iemand, die bij de visscberij wel
gevaren is, noemde onlangs de schel-
visch het edelmoedigst© dier van de
wereld, ,,'k lleb hr.m met eon net la
ten ophalen uit de Noordzee, hem
daarna ingezouten en aan ©on klant
gestuurd, die hem opgegeten liecn
xou je denker, dat het lieve dier 't mij
kwalijk nam? Neen, hij heeft mij rijk
gemaakt".
Dat herinnert ine aan hot Jaarvers
van oen ..vroegeren factor van do So
ciëteit Trouw moet Blijken, den heer
A. Beets, die de verhouding tUBSolmn
de dieren eu menschen aldus schetste:
Waarom wordt, van de Menschen gc-
Sizegd dat zo zoo dom zijn als
a*en of Eendon of Ezels.
Dat zo kaaklen a's Hennen eu zoo
bang zijn als Wezels,
Dat er ouder hen. volgens Cu vier,
orden gevonden.
Die zostom zijn als vissollen en di«
keffen als Houden
Dat er velen den rugwaartechcn
Kreeftengang draven
Dat ze klappen rl« Ekster- en stelen
als Raven
Dat ze schuw ziju als Reeën en fier
als de Loon wen
En lislig als Slangen en spotziek als
Spreeuwen
Zoo steek Tig als Wespen; zoo werk
zaam als Mieren
Jaloersdi als Marmotten j roofzuchtig
ab Gieren
Als Hanen zoo wakker en tevens zoo
moedig
Zoo valsch als <"'ii Kat en a's Schap.
zoo goedig
Zoo zat als een «Snip er. als Bijen xoo
nijver
Zoo vlug als een S.ioek in den vliet of
den vijver
Zoo ijdel als Duiven in boech of op
dakeu
Verliefd als de Tortelzoo gierig u s
Draken
Lichtschuwend ais de avondlucht-
bi innende Uilen
Vraatzuchtig ais Wolven, waarmee zo
soms nuilen
Als Muizen zoo stil en a's Geiten z©o
deftig
Als 't Kemphaantje opvliegend eu
vechtxiok en heftig
Zoo stug als een Bok e» als Bunsiugs
zoo geurig -
Ep als 't Kjun.-eljoii telkenmaal an-
derklcurig
„Omdat", zult ge zeggen, „bc: om?
na hetgeen wijhoorden, finaal
is gebleken
I Dat het Mc schdoro vo'komen be
staat uit een dierlijk© Löppc-
dekon'
FIDELIO.
