Huurcommissiewst
Dê Huuropzegyingswit
OM ONS HEEN
35e Jasj-gang Wo. IG687
Vsrcchijüt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen.
DINSDAG 2 APRIL ISIS
HAARLEM S DAGBLAD
Tot de plaatsing van advertentiën en reclames vaa buiten het Arrondissement Haarlem ia dit blad is wH uitend gemachtigd het Algemeen Binnen- en Buitenlandsch Advertentie-Bureau D. Y. ALTA,
Waem*esstraat 76-78, Amsterdam. Tetephoon lifter C. 6229. D* Vorsohecate doe (por w&ck) eea±xM*«« erC wordt Bw».Mdw»gd door „The Ooean" Roktn 181, Amsterdam.
ADVEHTENTIEN: Van 1—5 regels tl.—; Iedere regel meer 80 Cts. Reclames 40 Cis. per regeL Tijdelijk
oorlogetoeslag 80 piocent. Bij abonnement aanzienlijk rabat. Tienetuivers-advertentiên van Vraag en Aanbod
vanl5 regels 50 Cte. per plaatsing, elke regel meer 12!/i Cts. a contant. Bulten het ArrondiBsemontdubbele prijs
Advertentiën buiten het Arrondissement 26 cts. per regel. Reclames 50 cts. per regel.
Directie en Administratie i Grocte Houtstraat 93. Teletoonn. der Redactie 600 en dor Administratie 724
ABONNEMENTEN per 3 maanden: Voor Haarlem en da dorpen in den omtrek waar een Agent ge
vestigd is (kom der gemeente) f 1.95. Franco per post door Nederland 1 2.30. Afzonderlijke nummers f 0.15.
Gelllustr. Zondagsblad, voor Haarlem f 0.45. Getllustr. Zondagsblad voor da omstrekon en franco per
post f 0.52*.
Uitgave der N. V. Lourens Coster, Dlrooteur J. C. PEEREBOOM, Telefoon 3082
DIT NUMMER BESTAAT UIT
ET. BLADZIJDEN.
EERSTE BLAD.
TOELICHTINGEN
I. Prijsregeling.
e. Aan alle verbruikers van
groep A. xullende 11 brandstoffen-
eenheden van het miaimurarantsoea
tegen de goedkoop® detailprijzen
door de handelaren worden afgele
verd. Evenzoo zal geschieden met
de 5 eenheden van het zomerrant-
soen, dat verstrekt wordt aan hen
in bit district Hairlim m Qnstnken.Cct UI' eG.?s°asdrZi?°eM°Sd?li0,v.°0
(Gem. Haarlem, Heemstede, Benne- het rantsoen der kamerbewoners en
broek, Bloemendaal, Spaarndam, met de extra brandstof verstrekt
Schoten en Haarlemmerliede c.a.) aan zieken.
De handelaren krijgen restitutie
Ingaande 1 April 1918.
Weest buitengewoon zuinig met
Dw brandstof.
10de Lijst van miiuiiprjjzeii
van
HUISBRAND.
Cokes (geklopt) per
H.L.
Parelcokes per H.L.
Bruinkoolbriketten per
100 K G.
van het verschil tusschen den nor
malen en den goedkoopon de
tailprijs doortusschenkorast van het
dstaïipr. detaïipr" Districts Verrekenkantoor van het
Anthraciet(anthraciet- Brandstoffcnbureau.
nootjes) per H.L. f2.35 f 3.85 Op de bons, welke recht geven
Eierkolen per H.L. „1.85 „3.35 op de eenheden van het aanvullings-
Steenkolen (Kachel- rantsoen enz. waarvoor door de
kolen) per H.L. „2.15 „3.65 handelaren dt normaal detail-
Cokes (grof) per H.L. 1.45 „2.20 prijzen zullen worden berekend,
zijn twee verticale gekleurde stre-
,1.60 2.35 pen gedrukt.
„1.45 „2.20 De brandstoffen voor de groe
pen A, B, C en D, welke op
2.30 3.80 roode en gele toewijzingen wor-
Voor de gemeente Bennebroek den verstrekt, worden tegen de
wordt de prijs der cokes 5 cent normal® detailprijzen door de
per H.L. hooger gesteld. handelaren berekend.
Voor het aan huis bezorgen van Brandstof verstrekt op blauwe
1 H.L. anthraciet, eierkolen, steen- toewijzingen, zal berekend worden
kolen en cokes alsmede vin 100 teëen den goodkoopen detail-
K.G. bruinkoolbriketten mag 15 cent Priis- evenals brandstof, verstrekt
berekend worden. Voor het bezorgen °P Oo!o toewijzingen, indien zulks
binnen de gemeenten Spaarndam daarop uitdrukkelijk is vermeldde
Bloemendaal en Haarlemmerliede hindelaren zullen het verschil tus-
(uitgezonderd het stadskwartier van schea den norms*®n en goed-
Haarlem) mag 5 cent extra bere- k -open detailprijs van het Districts
kend worden. Verrekenkantoor gerestitueerd krij-
bv>UTSKOGL. b. Bij tusschentijdscbe bestel-
Per 10 K.ü. f 3.25 aan huis bezorgd, li ogen op toewijzingen ten behoeve
Per 10 KJ. f 3.20 bij den haiide-'van /..eken en bijleveringen op
laar afgehaald. spoedcertificaten raag het dubbel©
TURF.
De Huurcommissie to Haarlem,
Gelet op de in de Staatscourant van
den 28 Maart 1918 no. 74 afgekondig
de Huuropzeggingswet, houdende me
de een e wijziging van de Huurcom-
mifsiewet, brengt onder de aandacht
van verhuurders van woningen of van
gedeelten van woningen:
le. dat artikel 10 der Huurcom-
missiewet. waarbij eene huurgrens
was bepaald, is vervallen, zoodat de
wet thans van toepassing is op a 11 e
woningen of gedeelten van woningen
j 2e. dat van alle huurvwrhoogin-
gen van woningen, die voorheen bui-
ten de wet vielen, ingesteld na 1
Januari 1918 tot hot inwerkingtre-
i den der gewij2dgde wet kennis moot
i worden gegeven aan de Huurcommis-
sic, voornoemd, binnen ééne
i in a a n d na do inwerkingtreding der
gewijzigde web, d.i. dus vóór den 29
April 1918;
3e. wordt in herinnering gebracht
dat van allo huurverhoogmgen na
1 Januari 1916 van woningen of ge
deelten van woningen tot en met een
huur van f 468.-^ per jaar, waarvan
nog geen kennis is gegevendat als
nog onverwijld moet geschieden, als
mede van woningen ol gedeelten van
woningen, dio na 1 Januari 191b voor
het eerst werden verhuurd of onder
verhuurd
4e. dat, ten aanzien van alle wo
ningen of gedeelten van woningen, in
den vervolge geen huurverhoogingen
mogen plaats hebben dan met. goed
keuring van de Huurcommissie en dat
voor alle onderverhuringen eerst
schatting van den huurprijs moet
worden aangevraagd.
Tegen overtreding van deze wet is
bij art. 9 een boete vastgesteld bot
een maximum van f 1000.
Dagelijits inlichtingen te bekomen
aan hot bureau der Huurcommissie,
Kruisstraat 45.
De Huurcommissie voornjoemd,
LOUIS J. C. POFPE, Voorzitter.
J L. HULSENBOOM, Secr.
ibestelloon berekend worden.
Ouds en normaal detailprijzen.
A. Voor de gemeente HAARLEM
MERLIEDE c.a., met uitzonde
ring vau het Stadskwartier van
Haariem en Penningsveer
Lange losse turf per 100 stuks
f 1.85, per 25 stuks f0.47
Noi raholiandsche turf per 100
stuks f 1.00, per 25 stuks f0.25
Steekturf per 100 stuks f0.80, per
25 stuks f 0.20
Fabrieksturf per 100 K.Q. f 4.25
Kluitturl per 100 K.G. f 3.75.
B. Voor de gemeenten Bloemen
daal en Bennebroek
Lange losse turf per 100 stuks
f 1.85, per 25 stuks f0.47
Noordhoilandsche turf per 100
stuks t1.35, per 25 stuks (0.35 niettemin" het bestelloon in reke-
Noordhollandsche Per3turf per 100 nina worden gebracht.
stuks f 1.50, per 25 stuks f0.38
Griendtsveenturfbriketten per 100 4. De prijs der industriekolen
stuks f 1.15, per 25 stuks f0.30 ea der gietcokes blijft als op de
Steekturf per 100 stuks f0.90, per 9e lijst van maximumprijzen is aan-
25 stuks 10.23 gegeven,
Drentsche sponturf per 100 stuks Indien gascokes voor industrie-
f 1.50, per 25 stuks f 0.38 doeleinden wordt afgeleverd, zal
Drentsche baggelaar per 100 K.G. de normaal detailprijs berekend
i 4.25, per 50 K.G. f 2.15. worden.
F.brieksturl p.r 100 K G. 14.25. De Dlrcctlur
Kluitlurl per 100 K.G. 1 3.75. Bra.dstoBenbureau
C. Voor het geheele District, met; REITSMA.
uiizondering van het gedeelte!
van de gemeente Haarlemmer- Haarlem, den len April 1918.
liede c.a., waarvoor de prijzen
2. Verbod tot afhalen van
brandstof.
Brandstof toegewezen op roode,
blauwe en gele toewijzingsbiljetten
mag zonder schriftelijke toestem
ming van den Directeur van het
Brandstoffenburfiau lliet bij den
handelaar afgehaald, doch moet
door dezen ten huize van de be
trokkenen afgeleverd worden.
3. Rechten van handelaren.
Handelaren kunnen bij de be
stelling der brandstoffen door het
publiek afgifte der bons en bij de
aflevering der brandstoffen con
tante betaling verlangen. Bij wei
gering om de brandstoffen te ont
vangen kan door den handelaar
Wesit Soitsngewoin zuinig met
uw brandstof.
Thee- en
Koffiekaarten
Sub A, en van de Gemeenten
Bloemendaal en Bennebroek
waarvoor de prijzen Sub B zijn
vastgesteld:
Lange ïosse turf per 100 stuks
fl.75, per 25 stuks f 0.45
Noordhollaodscii8 turf per 100
stuks f 1.35, per 25 stuks f0.35
Noordhoilandsche Persturi per 100
Stuks t 1.45, per 25 stuks f0.38 X)e Directeur va® het Gemeentelijk
Griendtsveenturfbriketten per 100 Levensnnddelenbureau te Haarlem
Stuks f 1.15, per 25 Stuks f0.30 brengt ter kennis, dat door den Mi-
Steekturf per 100 «taks 1 0.90, per Nijveritsirl m
o- <- t, i n Handel is bepaald, dat aan personen,
ZO Stuks t U.Zo I die op 1 April 1918 den leeftijd van
Drentsche sponturf per 100 stuks I 13 jaar bereikt hebben, een thee- en
f 1.45, per 25 stuks f 0.38 i koffiekaart kan worden uitgereikt.
Drentsche basceUar per 100 K.Q I 1,1 «rbauu moet ieder
f4c'n u e-, o gezuishoold, die meent recht te neb-
Pa KriabV». inn" L rx i i 7c ben op meerdere thee- en koffiekaar-
rabrieksturf per 100 K.G. f 3.75.teU dölll hem bij de aanstaande ver-
Kluitturf per 100 K.G. f 3.50. zending van broodkaarten worden
n - toegezonden, zich t. z. t. met de enve-
D. Voor het aan huis bezorgen mag aau hot Bevolkmgsbureau ver
in het geheele district voor 100 voegen, ter verkrijging von eon bo-
s'.uks turven of turfbriketten en wijb, waaruit blijkt, dat men ïuder-
voor 50 K.G. turf 20 cents, daa<* heeft °P meerdere kuar-
voor 25 stuks 5 cent berekend
r« J "i Daarna vervoeg© men zich aan het
Worden. De kosten voor hel LeveiUiniddelenbureau Kamer 5 al-
Opstaptlen kunnen door den waar in het eventueel tekort .il wor-
handelaarextra in rekening ge-.de« voorzien,
bracht worden, i De Directeur,
F. DE JONGE.
Onze courant heeft geen
ruimte, om de pas aangeno
men Huuropzeggingswet in
haar geheel op te nemen. Wij
stellen die daarom afzonder
lijk, kosteloos, voor onze Ge-
abonneerden verkrijgbaar,
voor zoover onze voorraad
strekt. Woensdag 3 Apri! a.s.
kunnen belanghebbenden,
tegen afgifte van onderstaan-
den Bon, een exemplaar kos
teloos afhalen bij den opzich-
ter van de TijdingzaaS in onze
Bureaux, Gr. Houtstraat 93. j
Aan verzoeken om toezen
ding kan niet voldaan worden
BON
voor één exemplaar
HUUROPZEGGINGSWET
voor Geabonneerden op
HAARLEM'S DAGBLAD
WOENSDAG 3 APRIL
Schouwburg D« Kroon: Groote
Markt. Biosc. Voorstelling.
Cinooip. Palaoe. Groots Houtgraaf.
Bioec. voorstolling.
Anollo Theater. Barteliorieatraat.
Bioec. voorstelling.
Schouwburg Jansweg, 8 uur: Ver
een. ,,Musica!' van Amsterdam. Op
voering van,,Lob en Grien"
Sociëteit Vereeniging, bovenzaal, 8
uur Klaviemvond Frederic Lamcmd.
N.V. Lour ene Coster algein. verg.
aandeeüiouders. Gr. Houtetraat 93,
4i uur.
No. 2452
Oude Wetten en Rechten.
De lluui'.'u.'ijiiiit-.-c ic iiaarJem,
Gelet op do iu de Staatscourant
van den 28en Maurt 1918. No. 74,
afgekondigde Huuropzeggingewet.,
brengt ter kennis van belanghebben
den, dat:
Verzoekschriften van huurders van
woningen of van gedeelten van wo
ningen, om nietigverklaring veil
huuiopzeggingen, welke voor het
eindigen van de huur zijn gedaan,
moeten worden ingediend BENNEN"
EENE WEEK na de opzeggang van
de huur.
Mocht deze tormiju van een week
reeds verstreken zijn. dan geschiedt
de indiening van liet verzoek BIN
NEN EENE WEEK na het inwerking
treden der wet, d. i. dus vóór den
Gen April e.k., ook indien de huur
in die week mocht eindigen.
Huurders eener woning, die vóór
de inwerkingtreding der wet de huur
zelf hebben opgezegd, of nagelaten
hebben een© nieuwe huur aan te
gaan, op grond dat zij bij het einde
der huur een© andere woning zou
den verkrijgen, waarover zij evenwel
op grond v&ii een© Ingevolge de
Huuropzeggingswet genomen beslis
sing waarschijnlijk niet kunnen be
schikken, moeten BINNEN TWEE
"WEKEN na het in werlang treden
der wet hun verzoekschrift indienen.
Ingeval voor het eindigen van de
huur eener woning eene opzegging
niet wordt verei&cht en partijen niet j
tot overeenstemming zijn. gekomen i
omtrent eon nieuwe huur, dan kun
nen d© huurders een verzoekschrift
richten tot de Huurcommissie met het
verzoek te bepalen dat. eene nieuwe
huur zal tot stand komen.
De indiening van dit verzoekschrift
moet geschieden BINNEN EENE
WE'F.K na het verstrijken van den
tijd, bij de overeenkomst voor het
aangaan van ©en© nieuwe huur be
paald. ©n indien die tijd niet is be
paald, uiterlijk BENNEN DRIE
MAANDEN vóór het ©inde van hu
ren vau ©en jaar of langer en uiter
lijk BINNEN TWEE WEKEN vóór
het einde van huren, welke voor
kortoren tijd zijn aangegaan.
Alle verzoekschriften mouten ge
richt zijn aan de Huur omniissie en
den Secretaris dier commissie wor
den toegezonden. Zij moeten verniel
den: naam, voornamen, beroep ©n
woonplaats van den verzoeker, naam
en woonplaats der wederpartij, de
woning die het verzoek betreft en do
beweegreden en strekking van het
verzoek.
Nadere inlichtingen dagelijks te
bekomen aan het Secretariaat,
Kruisstraat 45.
De Huurcomm iseie voornoemd,
LOUIS J. C. POPPE, Voorzitter.
J. L. HULSENBOOM. Secretaris.
De Geneeskundig© Commissie voor
d© Distributie zal voor deze weck zit
ting houden in het Gemeentelijk Le-
veusmiddeleiibureau op Woensdag
en Zaterdagavond van half acht tot
half negen.
Alleen zij die in het bezit zijn van
een volledig ingevuld oanvraag-for-
mulier, zullen tot de Commissie wor
den toegelaten.
Deze formulieren zijn dagelijks
het Levensmiddel >uburt
No. 11) verkrijgbaar.
(kamer
Sommige menschen, die van zichzelf
beweren dat zij de moest vooruitstre
vende zijn, zouden -zich maar iiefst aan
de bestaande wetten in 't geheel niet
storen andere, die voor behoudend
worden uitgemaakt, hefciben neiging
om die bestaande wetten angstvallig
te ontzien en zich tegen verandering
of afschaffing te verzetten. Naar ik
meen hebben zij allen ongelijk wet
ten zijn overeenkomsten of. als men
wil, voorschriften van orde, waar
naar de samenleving zioh dient te
gedragen, omdat andere een ordeloos
heid ontstaat, waarbij de maatschap
pij niet leven kan. Maar evenmin -moot
men zich, op (historische gronden, aan
K-strwetten vastklampen, omdat
immers de samenleving een voortdu
rend veranderende samenstelling is
van op\ attingen en inzichten worden
de wetten niet tijdig gewijzigd, dan
zhn ze weldra in strijd met de maat-
sciiappijdie zij heeten te regelen en
veroorzaken dus, wanneer zij toege-
post worden, groote onbillijkheden of, 1
zoo men doe; alsof ze niet bestaan,
gebrek aan eerbied voor de wet, Ons
land. waar wetswijziging zoo moei!ijk
te krijgen is omdat de Tweede Kamer
geen practisdh ccltegie meer, maar ge-1
zonken is tot den rang van een poli-
tiseerend gezelschap, kent daarvan
verschillende treffende bewijzen,
waarvan het merkwaardigste de Zon
dagswet is, afkomstig van 1821, du6
nu bijna ©en eernv oud zij voldoet
volstrekt niet meer aan de ci6Chen van
deze maatschappij en toch schijnt geen
enkel Ministerie den moed te hebben,
haar te vernieuwen.
(Bijna nóg erger is het onbeperkte
reen., van particulieren tot wetge
ving. Menschen, die de zeer betrekke
lijke ibeteekenis van faun persoon niet
zien, li ebb en de gewoonte om wanneer
zij hun einde voelen naderen, hun j
wijsheid ten opzichte van een verre
toekomst neer te leggen in hun uiter
ste wilsbeschikkingen. Zij maken le-
gaten onder voorwaarden die, of
schoon ze op het oogenblik zelf niet
onredelijk lijken, later onder gewïj-1
zigde omstandigheden do samenleving
als oen steen om den hals handenze
maken servituten, die naderhand
dwars Ingaan tegen het algemeen be-
lang.
In het oosten van ons land bestaan
aldus nog oude wetten en rechten, die
lu lachwekkende tegenstelling zijn
met den geest van deaen tijd. Deven
ter. Kampen en andere gemeenten, be
zitten hun „grootburgers" en zou
den wel willen, dat ze die krwijt wa
ren. Het zijn geen personen, die zich
voor de etad verdienstelijk gemaakt
hebben, maar eenvoudig menschen,
wier voorouders, eeuwen geleden,
ziob, omdat zij eenlge goudguldens
meer bezaten dan hunne toenmalige
mede-burgers, een bijzonder recht heb
ben kunnen 'koopen, namelijk om hun
vee te laten grazen op de stadsweiden.
Dit recht vindt zijn oorsprong in de
„matk den eersten vorm van su-
raenwonen der oude Germanen nadat
zij hun zwervend leven opgegeven
hadden. Ven die mark kon iemand al
leen deelgenoot worden, wanneer hij
er woonde, maar daarom behoorde
nog niet Iedereen er toe. Men werd
het door geboorte ol afzonderlijke op
neming. waartoe dan de toestemming
vun de overige markgenooten noodza
kelijk was.
„Het door de geaaaneniijke ixuuke-
geuc-oten gevormde genootschap," zoo
schrijft de archivaris \an Deventer,
de licor Acquoy, „regelde in zijne ver-
gadeiingen alle aangelegenheden der
mark, stelde de rechten der marke-
genoolen vaat en bepaalde de Btralfeu
tegen hen, die zich aan overtreding
der genomen besluite® schuldig maak
ten in één woord liet behandelde
alle zaken van het marked rpOp
do gemeenschapjjelijke weiden mocht
natuurlijk slechts vee gedreven wor
den, dot aan de markegenooten in
eigendom toebehoorde.
Gunstig gelegen markedorpen kwa
men tot ontwikkeling, zoo ook Deven
ter. Er werd een rilkstol gevestigd,
munt geslagen ©n de landsheer kende
aan het. vroegere maikedorp stads
recht toe, waardoor bet een zelfstan
digen rechts- en beeiuurskring kon
vormen en zich afscheiden wan den
kring, waartoe het tot nog toe be
hoord had. Het oude markedorp loste
zich dus op in de stad, de burgers der
stad oefenden dus dcK©lfde rechten
uit op deu gemecnen markc-grond, a's
de markegenooien hadden gedaan.
Maar daar met den overgang tot stad
ook liet begrip van ontwikkeling op
deu voorgrond kwam, werd het aan
tal burgers grOoter, zoodat schepenen
en raed iu de helft, der zestiend eeuw
voorstelden om de koopsom van het
burgerrecht van 0 op 10 goudguldens
te brengen en i«ww te bepalen, dat
tnen een jaar en dag burger geweest
moest zijn. alvorens den vrijdom van
fitadslollen te genieten en gebruik-
reckten op de weiden te kunnen uit
oefenen. Maar ook dit baatte nog niet.
De stroom wan burgers nam meer toe
dan ooit. Toen kreeg de vroedschap
een prachtig idee zij verdeelde iiet
burgerschap in twee soorten, het
groo (burgerschap, recht gevende op
het gebruik der weiden dat 12 goud
guldens kostte en het klelnburgcr-
schap, zonder weidegebruikdat voor
6 gouoguldens te koop was.
Bovendien was aan enkele open
bare betrekkingen het grootburger-
schap verbonden de professoren van
het (vroegere) Athenaeum, de «recto
ren van de Latijn»:he school, de pre
dikanten der Gereformeerde kerk e. a.
waren qualitate qua grootburgers.
Niet zoozeer al® hulde aan deze func-
tlën, maar omdat een openbare bedie
ning toch niet door een met-burger
kon worden vervuld en ook omdat het
voordeel van de welderechten een deel
van hunne bezoldiging uitmaakte.
Een kind kan begrijpen, dat be
trekkelijk spoedig na de verandering
van Deventer van niarke in etad, die
regeling van het weïdegebruik aan
beteekenis moet hebben verloren. Im
mers, van zelf raoeeten na die wijzi
ging landbouw en veeteelt verminde
ren, handel en nijverheid toenemeu;
do practisahe beteekenis van het
weiaerecht, aan het grootburgerschap
verbonden, nam dus af en waarschijn
lijk rou het op de meest natuurlijke
zij het ook niet. op de snelste
wijze, aan zijn einde zijn gekomen,
wanneer niet in 1816 de Deventer
vroedschap een besluit genomen hnd,
waarbij liet totaal verouderde recht
als 't ware nieuw leven ingeblazen
werd. De gerechtigden tot de stads
weiden kregen namelijk de bevoegd
heid ..om het genot van hun regt in
in ieaer jaar van af den dag der op-
branding tot aan den winter aan
eenen of meerderen hunner stadge-
uooten al te staan". Met het oude
markobegrip schijnt dit volkomen iu
strijd, maai" toen het. besluit eenmaal
genomen was, kreeg het wei de recht
zekere handelswaarde en iu 183? werd
het oorspronkelijke begrip nog verder
verknoeid. Nóg twintig jaar later, iu
1858. maakt ecu anonieme schrijver
gewag vau ..zulk een kostelijk eigen
dom". waarmee hij dan de stadswei
den bedoelt en beschrijft meteen, hoe
ongunstig di© afsteken bij d© omge
ving. „Wordt het dan voor do regt-
hebbeuaen met kocg tijd, dat zij
eens aan middelen beginnen te den
ken, om met den tijd meegaande eu
zoowel in hun eigen als in itel alge
meen belang, dal eigendom meerdere
en betere vruchten te doen drug
nu, nu liet nog tijd is en zij, die or
regtuiatig aanspraak op heblxlig;*
verstoken zouden worden van et-u
regt, waarvoor velen wel ca wettig
den prijs hebben betaald eu dat op
anderen door erfregt is overgegaan'
Ziellier dus het gobruiksreeni plot
seling als eigendomsrecht beschouwd.
Wij dio de aiak van verre bekijken
kunnen ons moeilijk voorstellen, wel
ke groot© waaide aan dat verouderd©
reoht. door de belanghebbenden werd
toegekend, maar het moei toch wel
eoo zijn geweest, want in 1866 wer
den de weiderechten vervangen door
een vaste jaarlijksche uitkeering in
geld uit de gemeentekas (f 30.met
toevoeging van verschillende andere
bepalingen, o.a.dat de verkoop van
het grootburgerscbajsrecht definitief
bleef afgeschaft
Het werd tijd. Maai" wie zich ver
beeldt, dat nu alle quaes ties over dat
weid er echt geëindigd waren, heoft
geen inzicht van de noodlottig© door
vreting van den overdreven eerbied
voor „verkregen rechten", die Goe
the de verzucht ing slaken deed
Es erben sich Gesetz und Rechte
Wie eine ewge Krank heit fort.
De rekening van de gemeent© De
venter ia nu belast met evii eindeloos
terugkeerende som voor uitkeeringen
wegens een verouderd rechtIs liet
wonder, dat er verstandige menschen
in Deventer zijn. die er op zinnen om
de stad van dit.'blok aan 't been ie
verlossen? Maar gemakkelijk zal dat
niet gaan. Langzamerhand is ecu
heole litteratuur over de quaes tie ont
staan (een deel daarvan hgfc voor mij
en is al negen brochures sterk) zoo
dat een poging, om iederen band van
de moderne gemeente met de herin
nering aan het antieke markerecht
door te snijden, stellig een rechtsge
ding zou uitlokken, dat bij onze "o-
brekkigo proces regeling evenals net
fameus© geding Jarudyce contra Jarn-
dyce eeuwig zou kunnen duren.
Ik hob deze historie van de Deven
ter weiderechten aangol nald, om "o
bewijzen, dat wanne r later lie; g v,ti
ne erfrecht wordt ingekromjien en
lijn, waarin wij ons langzaam maar
zeker bewegen) ook maatregelen zul
len genomen moeten worden om onze
samenleving te bevxijaen van den
druk van vroegere wetten,- rechten,
servituten en zoo moc-r, die hun re
delijkheid verloren hebben en de vrij»
ontwikkeling in den weg staan.
J. C. P.
DE OORLOG
Kaukaslê zelfstandig.
't Wolffbtueau meldt uit- Stock
holm De Kaukasische Landdag heeft
Kaukarie tot een reubliek verklaard
enden afzonderlijken vreJ. T
kije op don grondslag van de gren
zen van 1914 en de oprichting van
een autonoom Armenië goedgekeurd.
Binnenland
Op •an mijn gsioopen.
Men deelt mede dut de torjiedohoot
G. 11, die zooals we iu ons vorig
nummer meldden bij Vlieland ver
moedelijk op een mijn is ge loepen,
thans geheel gezonken is. Er zuilen
pogingen worden gc-daan orn hot vaar
tuig te lichten.
De G. 11 werd in 1907 op stapel
gezet bij de Maatscliappij voor schee; s-
en werktuigbouw „Fijenoord" te
Rotterdam en is in 1908 le water ge
laten. Grootste lengte 46.5 meter,
grootste breedte 4.8 Al., grcote.t© i ;>-
gaajg 12.5 d M., waterverplaatsing
141 ten. De boot heeft 2 stukken ge
schut van 5 c.M. en 3 torpedo-inrich
tingen (kanonnen;.
Betreffende het op een mijn locp-ui
van de torpedoboot ,,G. 11" verneemt
het Hbld. van oen der opvarenden
nog de navolgende bijzonderheden
Zaterdagmorgen tegon zeven uur
de booten lic|ien teen ongeveer zes
mijl word plotseling een he* ige slag
gehoord. Het bleek dat het achter
schip op een mijn was gcloopou, met
het gevolg dat de zijwanden waren
gescheurd en een stuk van 3 a 31 M.
van het achterschip langzamerhand
begon weg te zakken. Gelukkig hiel
den de waterdichte schotten zich uit
stekend, zoodat de rest vau het sriiip
drijvende bleof. Het achterstuk, waar
aan zich de brackets bevinden in wel
ke de schroefas hangt, blt-ef m den
beginne op deze as steunen. Langza
merhand echter zonk het toch dicnor
weg, terwijl het ten slott© als liet
ware kantelde.
Ten bewijzo van de kracht van d©
ontploffing diene, dat het op hot ach
terschip ongestelde tornedokanou,
met de zich daarin bevindende gela
den torpedo, door de lucht geslingerd
werd. en aan bakboord vóór het schip
terecht kwam. Was dit op het schip
zei ftarecht gekomen, dan zou door
de ontploffing waarschijnlijk niets
van het schip en bemanning zijn over
gebleven.
Aan boord heersebt© niet de min
st© paniek. Toen bekend was wat er
eigenlijk gebeurd was. werden de
noodschoten gelost en vlaggcnseinen
geheschen. De draadlooze justaliatie
was door 'de ontploffing buiten wer
king gesteld. Een andere torpedobc- i
h« w Vlieland gestationneerde
onderzoeknigsvaartuig kwamen on
middellijk t© hulp. Ten slotte moest
de bemanning die zich direct van
zwemvesten had voorzien het schip
toch verlaten. Het was gelukkig dat
de beide andere schepen m do nabij
heid waren. Aan boord van ecu tor
pedoboot bevindt zich slechte een klei
ne jol, die hoogstens 3 of 4 moii-
8cheu kan bevatten.
Tijdens do ontploffing van de mijn
was de machinist der reserve du Hou
in het. achterschip, waar ri°h. het
verblijf voor de machinisten bevindt.
De machinist du Hen was gehuwd.
Hij laat een vrouw met drie kinde
ren aohter.
