HAARLEM'S DAGBLAD
Heemsteedsche Brieven.
Da Oorlog.
De Vondeling
ffOEMSDAQ 22 MEI 1918
TWEEDE BLAD
De huiszoeking door de militairen
i-heeft praatje» in ona rustige dorp in
I oxnioop gebracht, dia hi.;r wel een.
weersproken mogen worden. Bij zeer
tekende particulieren, die een belang
rijk ambt bekleéden of bekleed bob
ben, zouden gehamsterde voorraden in
beslag genomen zijn. Mogen de meu-
«lien die daarvan beticht worden, er
weinig last van hebben omdat het
nooit tot hen zelf doordringt, .het fa
toch niet goed zulke praatjes onweer
sproken te loten. Daarom doe ik het
bij deze er i» niets van aan, ze zijn
totaal uit den duim gezogen. Laat het
geklets nu uil wezen t
Als de menschen praten willen laten
té dat dan doen 'over ware dingen,
bijvoorbeeld de niewwe banken op de
Vrijheidsdreef. Mij was verteld, dat
Vreemdelingenverkeer er vfer had la
ten zetten, maar fc heb er niet meer
dan drio kunnen vinden. Ie de vierde
door de onverwachte zomerhitte soms
gesmolten of kan ik niet, meer reke
nen? Of is de vierde misschien in aan
bouw?
Hoe dat zij, de banken staan er
netjes en goed. Onder de kastanjeboo-
men. Ik zal niet zeggen, dat geen zon
nestraaltje je daar bereiken kan,
want de boomen zijn jong en hun
schaduw nog maar beperkt. Dat wordt
evenwel ieder jaar beter. Later wan
neer »nze kindskinderen op de banken
lillen, beveiligd tegen de zonnehitte
door een rcusacht g bladerendak, dan
tal de sentimentele Lot de spot
tende zoggen „hier heeft grootvader
ïeelwat voetstappen liggenl" en dan
antwoordt de spottende „ja, ik zie
ie, 'laar heb je er een, die heele groo
te, Of is het misschien de andere, met
die soheeve hak?" Dit i» een beeld van
't leven. Wat het langst van ons nog
in de herinnering blijft, dat zijn onze
slechte eigenschappon en eigenaardig
heden.
Maar iaat ik zelf niet sentimenteel
worden on den wandelaar, die op de
banken nog niet genoeg schaduw
vindt, troosten met de verzekering,
dat hij heerlijk zwemmen kan in den
Heemsteedfichen zwemvijver, die een
dag of wat geleden openging. Do bur
gemeester van Haarlem Is ook weer
als abonné ingesohreven wij Heem-
steders lachen in ons Vuistje, dat ter
wij) Jhr. Sandberg een groot gedeelte
van ons dorp annexeeren wil, het
noordelijk deel, hijzelf ;s ingepalmd
door het zuidelijk gedeelte. Ook zijn
zoontje komt hier. lichamelijke ver-
Irjssching halen, ais een soort van te
genwicht voor de geestelijke verkwik-
kiug. die de Heemsteedsche jeugd dag
san dag gaat halen in de stad.
Daar welen de ochiendtranis van
mee te praten. Ze zijn vol kinderen,
d e met abonnement-je» heen en weer
toeren naar school. Bezadigde jonge
dames van de Middelbare Schooi voor
Meisjes, die voor het allerlaatst haar
lessen nog leeren en in Haarlem ze-
nuwaOhtig door de ramen kijkesi, of
juffrouw Farret. het ook zie! omdat
de directrice aan dnt 'jachtig nazien
op 't laa'ste oogenblik geen waarde
heoht. K'eine, vroolijke mePkes z.ijn
"er ook bij. bewegelijk als kwikzilver,
haar plaatsen op- en afklimmend, zoo
als- voeels op een stokje en met hel
dere stemmeHes pratend en gel uk
vogels kwetteren. Soms doet de tram
inderdaad aan een voge'kool denken.
Rumoeriger dé joneens stoeiend,
schreeuwend, zoo'n beetje vechtend
soms, als jontre honden dringend naar
de tree. wanneer de tram bijna aan
bet eindpunt in don Hout eekomen is.
De conducteur soeelt er ka'.mpiee
vader over. maant tot kalmte aan
wanneer 't al te drdk loopt en fun
geert voor scheidsrechter bij oneenig-
heid. En de Nurks moet nug geboren
worden, die niet met plezier kijkt naar
dat woelen en krioelen van dat jonge
goedje, ipes Heemsled la e, de
hoop van Heemstede.
Nu wekt dat talrijke gezelschap
leergierige jeugd ook nog wel een an
dere gedachte op. naineiijk deze. dal
er voor t onderwijs in Heemstede zelf
we' wat te wenschen overblijft. Moest
een gewieerite als deze niet zelf een
m. u. 1. o. school hebben? Al jaren
lang wordt er over gedacht en ge-
.praat, maar verder komt de zaak niet.
Toch zijn et plaatsen gemoeg, waar
zoo'r. school kan worden gabouwd
aan de Heemsteedsche Dreef is nog
een geschikt terrein over. Is dat niet
rustig genoeg, om de telkens voorbij-
dreunoudft trams, dan i6 Bosch en
Vaart, dat een groot gedeelte van de
leerlingen leveren moet, er ook nog,
of anders het nieuwe terrein aan den
geprojecteerden weg van den Heeren-
weg naar. de Zaridvoortsche laan. Keur
en keusl Maar eerst moet het begin
sel worden uitgemaakt. Zelfs Bioe-
mendaal, waar veel minder fut Ï3, be
zit twee m. u. i. o.'a. een particuliere
en een openbare. En Heemstede heeft
lager onderwijs. ,Andere nietat
Hier is voor eeu wakker gemeen
tebestuur nog wat goed» te doeul
Ik weet wel dat benauwde lieden
zullen zeggen„bet bouwen ia zoo
duur". Ja, dat valt niet te ontken
nen. Hout lijkt goud en steen hjti
edelsteen, zóó duur moet je ze beta
len. Zou dat gauw anders worden
Als 't vrede is en iedere soldaat weer
thuis zit, de geweren roestig zijn ge
worden van onbruik en kanonnen bui
ten op de exercitievelden verstopt ge
raakt met woekerend onkruid wat
allemaal bij elkaar nog wel een jaar
of wat zal duren dan zal het bou
wen nog niet zoo goedkoop zijn. als'
het vroeger geweest is. Wie wachten!
wil op de oud© prijzen, bouwt nira-
mer meer. j
Toch wachten de menschen op be-
tere tijden, 't Is slap in het bouwvak,
to Heemstede evengoed als overal.
Als er niet gauw wat werk komt,
staan we in de gemeente voor volsla
gen workloósbêïd in deoso bedrijven,
liet zal goed wezen, 9poed te zetten
achter het stichten van de woningen, I
die in het verlengde van de Eiken
laan zullen komen, voor rekening van
de bouwvereeuigmg Berkenrode. Na
genoeg het eenige bouw werk dat er in
don allerlaatsten tijd voorkwam,
was eon slooperjj. 't Klinkt
vreemd in dezen tijd nu oin een dak en
vier muren zooveel to doen is, maar
niettemin is 't waar; tusschen den
Bronstêoweg en den Heorenweg is e©n
groote bollenschuur afgebroken. Eeu
dio er dicht bij staat, wordt voor
kerkgebouw van de Gereformeerde
gemeente gebruikt, Zulke dingen tee
ltenen den toestand in het bollenbe-
drijf. Waar-is"de tijd gebleven toen
de cultuur maar voortdurend werd
uitgebreid en de natuur de bol- en
knolgewassen zóó gauw niet kon op
leveren, of ze waren voor loonende
prijzen verkocht. Toen was de kwee-
kor do man van do distributie en l
voer er wel bij, tegenwoordig wordt
hij zelf bedistnbueerdi, moet oppas
sen voor dit en zich in aclit nemen
voor dat en zorgvuldig blijven buiten
wat anders, of er zit een strafvervol
ging op, met boete of govangonisstraf
aan 't eind. Bismarck, dien het corns
geliefde te schertsen, gelijk de leeuw,
wanneer hij in een goede stemming
is, zijn zware stom Lot zachtheid weel
i© plooien, heeft eens spottend inet
den overvloed van verbodsbepalingen
iu Pruisen, geaegd: ,,ik zie kans, van
mijn venster naar mijn beo gaande,
drie overtredingen te begaan
Ook wij gaan dieD kant uit. 't Zal
niet lang meer duren, of het wordt
een ware eierenaans tusschen al deze
bepalingen en voorschriften. Wan
neer deze toestand nog ©en bootje ver
ergert en lang blijft 'duren, dan
voorzie ik, dat aan de belangstellen
de voorbijgangers een merkwaardige
Heemsteder wordt getoond, die voor j
zijn raam zit. I
„Ziet u dien man daar? Hij heeft]
nog nooit eon vonnis, zelfs geen pro- 1
ces-verbaal gehad over een crisis- of
distributie-overtreding",
„Och kom!" Ougeloovig, maar met
grooten eerbied staart de hoorder
naar zoo'n wondermensch.
„Ik moet_er bij zeggen, dat h'j
dool ©n stom en lam ©n blind is".
0", zegt de ©ander opgelucht. „Ik
wou al zeggen: voor een gewoon
mensch is zooveel braafhoid ondoen
lijk".
Tot slot nog iets over twee poelen.
Do een© poel is de vermaarde water
del op Groenend aal. Daar komen de
rhododendrons weer in bloei. Men
schen, gaat daarheen, hot wandel
bosch is in deze wedder1 go dagen
zijn mooist, d© vijver met de rhodo
dendrons een plekje van sprookjes
achtige schoonheid.
De tweede po;! dien ik op 't oog
heb, ia die aan de Kerklaan, achter
do werkplaats van Turkenburg. Den
dag nadat ik op dat boeltje m mijn
vorigen Brief de aandacht heb geves
tigd, is de poel flink uitgebaggerd en
daardoor zeer verbeterd. Het gemeen
tebestuur heeft daarmee in deze war
me dagen aan de omwonenden en do
voorbijgangers menig hinderlijk geur
tje bespaard, waarvoor ik gaarne
hulde breng.
AiL,
Overzioht,
AAN 'T WESTFRONT is thans veel
bedrijvigheid. Bij Yperen zijn de geal
lieerden opnieuw tot den aanval over
gedaan. Volgens den Duilschen staf
was 't op den Kemraeiberg gemunt,
maar werden de aanvallers voHcccnen
afgeslagen. Hindenburg erkent even
wel, dat de Franschcn bij Locre 'n ge
nomen stelling In bezit wisten te
houden.
Hava3 seint uit Parijs: Onbedrieg
lijke voorteekenen wijzen er op, dat
de aanvang van 't nieuwe
Duitse he offensief nog
slechts een quaestie van
e 'en i g e uren is. Een uiterst he
vige beschieting met gasgranaten is
reeds begonnen.
IN ALBANIë zijn de Italianen aan
*t oprukken gegaan, 't Was in samen-
werking met de Franschen De tegen
stand der centralen werd overwon
nen. De Italianen bezetten nu de Unie
CerevadaOetrovlca.
IN OOSTENRiTJK. speciaal in Bo-
hemen, neemt de onrust toe. Voor dit
landsdeel zijn door de Ooetenrijksrhe
regeering nieuwe bestuursmaatrege
len ingevoerd 'beoogonde de in=te!!!ng
van z.g. „Kreisrcgierungen". die den
stadhouder ter zijde zullen worden ge
steld.
Maar noch de Duitscbers noch de
Te echen zijn met dezen nieuwen be
stuursvorm ingenomen. Vooral de
laaien zijn z.eer ontevreden.
't Blad „Bohemia" schrijft„De
Tsjechen ballen openlijk de vuisten en
hebben er evenwel een s'il genoegen
van. Het is een schiinsucces. waar
door de regeering gesteund zou wor
den, doch lang kan deze toestand niet
voortduren én voor de stemming In
het Hui o van Afgevaardigden geeft
het niets".
De .Kölnische Ztz." betoogt, dat de
gebeurtenissen ln Oostenrijk de
symptomen van een ernstige crisis
vertonnen, die op hoogverraad gelijkt.
Tiet blad meent dat de Oorienrii'kpohe
Receering tegenover de Slav.Dohe agi
tatie niet krnchücr genoeg 'heeft Inge
grepen en beloogt. dnt een gevolg
daarvan is groote verbitler.ng van rle
Duitsche b°volkine in de monarcMe,
die aldus den indruk krijgt op zich-
zelve te ziin aangewezen. De gevol
gen hiervan kunnen van den meest'
ernst gen aard zijn.
Nader wordt uit Proa*g gemeld, dat
de S'avFche beloozing daar gehou
den bij de herdenking van 't 50-jarig
•bestaan van 't Tsjechen-theater, ,een
©rustig karakter droeg. Een dor
sprekers zei ,,D© Slavische voJken
zijn lot den dood toe aaneengesmeed.
De overwinning dor Yougo-Slaven "e
ook de overwinning der Tsjechen.
De betooging nam een anti-Duitsch
karakier aan toen 't nieuwe verbond
tusschen Duitochland c-n Oostenrijk ter
sprake kwam. De polit.e trachtte in te
grijpen, maar 6tond machteloos.
Volgens berichten uit Washington
aan de „Times" zullen waarschijnlijk
Amerika,Japan ©n China en de overi
ge geallieerdeu IN RUSLAND ingrij
pen tot horstel van de orde. mits
de soviet dit zelf vraagt.
China en Japan hebben zoo meldt
dit Engelsche blad verder een te
gen Duitschland gericht defensief ver
bond gesloten.
Verspreid nieuws
DE LUCHTAANVAL OP LON
DEN. Volgens de laatst© opgaven
zijn er 37 doodeu en 161 gewonden. I
DE AMERIKAANSCHE VRIJ-
HEIDSLEEN1NG is met 39 pCt. I
overteekend. 17 millioen personen
schreven voor 4.170.019.659 dollars
in.
GEÏNTERNEERDEN. Mevr.
Ada Schnee echtgenoot© van den
gouverneur van Duitsch Oost-Afrika,
schreef een open brief aan Uoyd
George met 't verzoek de 800 vrouwen
en 800 kinderen uit Duitsch Oost-
Afrika, di© nu door d© Exige'lsoheu
geïnterneerd zijn, toestemming te
geven om naar Duilsoliland terug te
keeren.
EEN DUITSCHE DUIKBOOT
die met schade te Cartagena binnen-
geloopen was, is geïnterneerd.
D© duikboot was beschadigd in een
gevecht in de Straat van Gibraltar.
DE ES-TSAAR VAN RUSLAND.
Tegen den Ruseischen ex-tsaar zai
een gerechtelijke vervolging worden
ingesteld. Onder gewapende geleide
zal hij van Tobolsk naar Moskou wor
den overgebracht.
S'ERVlë EN DE VREDE. „De
Times" meldt, dat door Oostenrijk
aan Servië herhaaldelijk vredesvoor-
steden gedaan worden, dia evenwel
door Servië zijn afgewezen.
EEN eOXVOOl van 27 schepen, va
rend van Engeland naar Noorwegen,
is door een orkaan overvallen. 7 sche
pen worden vermist.
DE NOOD TE PETERSBURG Is
heel hoog gestegen. Het me©rondeel
der winkels is geslopen, omdat zij
toch niets te verkoopen hebben. De
eerste levensbehoeften ziin óf niet
aanwezig óf voor het volk niet om
aan to komen. Een ei kost b.v. f 2,
aardappelen f 6 per pond, boter f 30
enz.
GILBERT. De bekende Frun-
sche vlieger fiilbert, wiens ontvluch
ting uit Zwitserland verleden jaar
men zich herinnert, is verongelukt
bij de beproeving van oen i^ieuw
vliegtuig zoo wordt uit Parijs ge
mold.
UITGEWEZEN. De Fransche
regeering heeft Robert Dell, deu Pa-
rijschen correspondent van de „Man
chester Guardian" wegens zijn paci
fistisch geschrijf uitgewezen.
Dell is de man van de onthullingen
over den tweedon* brief van keizer
Karei.
OVER ELZAS-LOTHARINGEN.
De „Allg. Nordd. Ztg." spreekt
hot telegram van de ,,Az Est" tegen
volgens hetwelk de Duitsche regee
ring Tijdens het kanselierschap van
von Bethmann-Hollweg een klem ge
deelte van Ebas-Lotharingen zou
hebben willen afstaan.
40 NOORSCHE VISSCHERS-
SCHEPEN, met 500 man aan boord,
worden vermist.
DE AANVAL OP DE VLAAM-
SCHE HAVENS. De Engelsche
admiraliteit meldt, dat tijdons h©t
mooie woer vliegers photo s hebben
genomen van ürugge en Zeobruggo.
Hieruit blijkt dat de -toestand s.uds
23 April dezelfde is- het grootste
dool van 's vyands duix- en torjiedo-
booten die huu basis hebben aan de i
VlaamEcho kust, zijn geïmmobiliseerd 1
to Brugge, sinds O© blokkeer mg van
Zee brugge.
DE VODDSEL-OUAESTIE IN
DUITEGHILAiN'D. Van de grens, mf
d© streek van neuten wordt aan ,.ue
Telegraaf" gemeld Het mag waar
zijn dat het brood rantsoen in uuitsoft-
land is verminderd, zoo heel erg zal
dat niet zijn. Ten minste in do groote
steden eei men nog flink en hoi brood
is van uitstekende qualiteit, vrij wat
vo&uzamer dan hei onze, alleen moet,
men geen maaglijder zijn. Vet en
worst wordt wei met in groot© por
ties verstrekt, maar 'tis er toch. maar
de ersatz boter lukt ons zuik vreemd
goedje en smaak is er niet veel aan.
n© ersatz Kas© ziel na ©enige weken
bruin, roestkleurig. Op het platteland
het al evenals bij ons, daar wordt
nog menig varkentje in stilte gemest
en geslacht, en ais je maar betalen
wilt, is er, ook al weer als hier, nog
wat te krijgen.
D'E TOEsTANiD IN IERLAND.
De nationalistische- pers weigert het
schuldig u.t te spreken over de Sinn
Feiners aan een Duitsche samenzwe
ring. Eersi moeien de bewijzen daar
voor geloond worden.
In Ierland wordt beweerd, dat 't
aanbod van den onderkoning Trench
ten gunste van de vrijwillige recru-
teering betoekent. dat do dienst
wordt opgegeven.
DE FRAXACTIE LUGHTDIEiNST.
De oud-rn nister Painlevó is tot .lei
der van 't departement voor den
luchtdienst benoemd.
KEIZER KA-REL is thans te Kon
stan tinopel aangekomen. De ont
vangst was schitterend.
De Sultan van Turkije is benoemd
tot veldmaarschalk in 't Oostenrijk-
euhe ieger.
Als tegenhulde is keizer Karei tot
Turksoh veldmaarschalk benoemd.
Stadsnieuws
SOLID AR1TE1TSBAZA AR.
De groote zaal van het Brongebouw
bood Zaterdagavond een buitenge-
woou schouwspel. De stoelen en ta
feltjes waren weggenomen en- d© groo
te ledige ruimte, die daardoor ont
staan was, werd nu ingenomen door
allerlei „stands" en tentjes, waarop
van alles en nog wat ton toon was
gespreid. Midden in de zaal bevond
zich eeu stand voor „IJsco", die daar
met de tropische hitte, die in do zaal
heerschbe. zeer terecht een iu 't oog
looponde plaats innam en dan ook
deu geheeleu avond bestormd werd.
E©n flink gedeolte van de zaal werd
ingenomen door ©en met doeken afge
sloten ruimt©, die den ©enigszins weid-
eohen naam van „Arena" droeg,
waar men tegen betaling van tien
cents .twee acrobaten, een dam© en
een heer. hun toeren kou zien ver-
rionten. Ook „Flora" wa» rijk verte
genwoordigd. Dit alles was hier bij
eengebracht en opgesteld door onge
veer 17 organisaties, aangesloten bij
hot Plaatselijk Arboids-Secretnriaat,
met het doei om mot de opbrongBt van
don verkoop der verschillende artike
len de gezinnen van dienstweigeraars
te steuneu.
De bazaar zou te acht uur geopend
worden, maar reeds om zeven uur
word het publiek toegelaten. Aan den
ingang stonden twee sergeanten, met
bet doel aan militairen den toegang
te ontzeggen. Voor zoover wij konden
opmerken, behoefden zij evenwel nie
handelend op te treden, want wij za
gen niet één militair liet Brongobouw
naderen.
Ruim acht uur opende d© beer F.
H. L. Noverraz den bazaar met ©en
toespraak, waarin bij, belutlvo aan de
aanwezigen, aan deu dienstweigeraar
Jansen, die juist Zaterdag uit de
strafgevangenis ontslagen was, een
hartelijk welkom toeriep. Hij stelde
in het licht, dat JaDsen nu reeds twee
vonnissen acuter den rug had. omdat
hij het niet met z»jn geweten over
een kon brengen, in militairen dienst
te treden. l>e heer Noven-a* sprak
zijn afschuw over dezen verschnkke-
lijken oorlog uit, waarin jonge man
nen, in den bloeitijd van hun leven,
gedood worden door andere jonge
mannen, die toevallig tot eeu andere
natie belioore» en elkaar niet ken
den, dus elkaar noodt leed hadden
kunnen doen of een onvrieiuk
woord toeöpreken.
Spreker kon het dan ook heel goed
begrijpen dat er steeds meer jonge
mannen komen, die weigeren, het mi-
litairism© te dienen. „De achterge
bleven gezinnen van deze menschen",
zei de heer Noverraz, „worden door
de Regeering natuurlijk niet gesteund
en daarom wek ik u op. zooveel moge
lijk in deze zaal te koopen, opdat de
gezinnen van de dienstweigeraars niet
onverzorgd achterDlijven Spreker
overhandigde aan den heer Jansen een
prachtige clivia, als een bewijs van
iiulde van het Rev, Soc. Comité. Na
mens een vriend werd hein een groot
portret in lijst van Domela Nieuw en-
huis aangeboden. Daarop bood een
dame ecu mooie bloemenmand aan
en zeide: „Een bloemenhulde van
uw geestverwanten".
Eau luid applaus weerklonk en de
heer Jansen dankt© aangedaan voor
de hem gebrachte hulde.
Verder vestigde de lieer Novcrraz
de aandacht op een van karton opge
richte kazerne, omgeven door een
muur van loe-opgestapellde steentjesö.
Deze kazerne mocht door het publiek
worden atgobrokon, ais een symboli
sche voorstelling van het nnti-mili-
tairiame. evenwol onder voorwaarde,
dat het wegnemen Van don eersten
steen als eon eer beschouwd moest
wordendit mocht alleen hij doen,
die het hoogste bod deed. Deze amo-
tie weird ingezet op f 2.maar al-
spoedig klonk het bod van f 3.50,
waarvoor de eerste steen weggehualo
mocht worden. Vervolgens verdrong
men elkaar, om aan de 3ibraak mede
te helpen.
De oazaar werd opgeluisterd door
de medewerking van ue zaugvereem-
ging „Alorgeurood" en de muziek-
vereeuigmg „Voorwaarts".
Er heersolUe den gaiischen avond
onder het talrijke puDiiek een opge
wekte stemming, zoodat d© bazaar
wol het beoogde resultaat bereikt
heeft.
AANBESTEDING. Dinsdag
morgen werd, zooals we reeÖ3 in 't
kort meldden, door B. en W. van
Haarlem aanbesteed
A. Het maken van grond- en rio
leringswerken op en nabij een ter
rein ter oppervlakte van ongeveer
3.5 H.A. gedegen in de gemeente
Haarlem, ten Oosten van de spoorbaan
tusschen den Zijlweg en de Brouwers
vaart
B. Het maken van grondwerken
nabij en op een terrein ter opper
vlakte van ongeveer 3.8 H.A., gele
gen ten Ooeten van de Delft, en ten
noorden van de Kleverlaan.
Ingekomen waren 19 .biljetten.
Perc. B:. H. de Weers, Schoten,
f 80.000, P. Delforsje, C. J. Verwer,
Haarlemmcrliede en Haarlem,
f 77559; J. Kroon v. Dieet. Scho
ten f 95550, fa. Garis en Co,, Zeist,
f 113441 Gebr. J. P. en H. C.
Kraaijeveld, Haarlem f 95562; A.
Zonneveld Jr., idem f 81950.
Perc. A - J. Kroon v. Dieet, Scho
ten f 72450; P. Koopman, Uithoorn
f 59900; L. Gort, Haarlem f 48390;
C. J. Brouwers, Rotterdam f 4S820;
A. Zonneveld Jr,, Haarlem f 32.000;
W. F. J. Bollen Nzn„ Hilversum,
f 74500 M. J. Konings Mzn., Leiden
i 45700; J. Baras, Oudewetering,
f 46100; Fa. Goris en Co., Zeist,
f 49533; B. Smaltegange en H. Baks,
Schoten, f 33650; A. v. Boom en A.
v. Geel. Delft en Hof van Delft,
f 59604: P. A. Jonstra, Haarlem,
f 45995; fa. W. Splunder, Ridder
kerk f 63333.
REDE VAN MfR. H BERKENS
THTJSSEN. Op den te Arnhem ge
houden 'Gelderachen 'Katholiekendag
is 't w©ord gevoerd door mr. J. N. J. E.
Heei'kens Thijseen, van Haarlem, die
naar'aanleiding van'de onderwijebfr-
vredig.ng eenige opmerkingen maak
te. Spr. zeide dat zoolang de onder
wijswetten nog niei zijn uitgevoerd, er
in den lande allerwegen krachtig
moet geageerd worden en ging daar
na, volgens het verslag van. „De
Msbde", voort
Hel voorbeeld van verschillende
rodhtsche Gemeenteraden die beslui-
iet) nemen om aan de Onderwijzen
der bijzondere scholen een bijslag of
gratif.catie uit de gemeentekas te ge
ven, moest door zoovelen uis mogelijk
is, nagevolgd worden, waarbij dan
gestreefd moet worden naar een for
mule die het besluit niet in flagran
ten strijd brengt met Artikel 3 aat-
s:e lid der Onderwijswet, dat iedere
bijdrage uan. of ondersteumnjr aan
bijzondere scholen vanwege de ge-
j meente verbiedt.
i De uitgaven der Gemeente voor het
onderwijs stijgen voortdurend en ae
Katholieke overheid mag zich niet
onttrekken aan haar plicht om mede
te werken tot verbetering van het
openbaar onderwijs. Niet alleen door
de salarissen worden de kosten hoo-
f:er ook hierdoor dat het onderwijs
n diepte toeneemt.
I' Herhalingeonderwija is noodig ge
bleken wil het geleerde niet spoedig
vergeten zijn en dit i6 Sn den tegen-
woordigen tijd van veel meer belang
nog dan vroeger waar de strijd des le
vens toch steeds, toenemende ontwik-
keling vordert.
Een Gemeentebestuur, vooral in de
steden, heeft den plicht te zorgen,
dat op dit gebied het noodige san de
kinderen der burgers verstrekt worde.
Maar de Katholieke ©verheid die be
zwaar heeft, dat de aan haar zorcr toe
vertrouwde kinderen de o?«nbare !n-
rchtingen van onderwijs en. vakoplei
ding bezoeken, heeft dien zelfden
plicht anders komen d e Katholieke
kinderen later bij audere achter to
staan. Zoo mogelijk moet ze met nog
meer ijver dan vroeger naar finan-
cioele hulpbronnen zoeken, om de
hoogere kosten te b«trljden, maar ze
moeten ook waar de wet het toestaat,
en dat is net gev<U bij de vakopleiding,
een beroep uoea bij tien Staat, de Fro-
i vincie en de Gemeente.
VAN DEN EAaüSGHEN JVRIJGS-
RAAD. Voor den Haagschen Krijgs
raad zijn de volgende zaken behan
deld
D. F. v. V., J. \V. en N. B.. hospi
taal-soldaten van IJmuiden, sbcnaea
tereent wegens diefstal in vereeniging.
Zij zouden op 14 De-c. te IJmuiden een
hoeveelheid prikkeldraad hebben weg
genomen uit de duinstell.ug. Eisoh te
gen ieder 4 maanden gevangenisstraf.
D. B., J. D. en S. H.. milicien-sol
daten van Haarlem, stonden terecht,
terzake dat zij op 15 April 1H17 us
Haarlem hun meerdere in tang met
woorden en gebaren hebben geureigd
en wegens he; plegen van daden van
geweld tegen hun meerdere in rang:
oek.aagde fi. wae bovei.d.en n<-g le
desertie taxi iaste gelegd. Eisen 2
maanden iniinatre detentie en 4
maanden geve ngenissiraf. Voor de
desertie werd te0en H. nog i rnaari-
tieii detentie geêtscliL
BEGRAFENIS MEJ. v. HivuKÊ-
LOM. Ouder groot© belangstelling
had Dinsuagmidciag op dc Algeui.
Begraafplaat© te Heemstede- de ter
aardebestelling plaats van mej. J. C
van Heukelom, oud-directcio© van b«i
St. Elizabeth's Gasthuis alhier. Aan
wezig waren o.m. de burgemeester
van Heemstede, jhr. J. P. van
Doorn, voorzitter van de wijkverp!©-
-ging „Het Witte Kruis" lo Heem
stede. namens d© regenten van het
St. Elizabeth's Gasthuis Jhr. mr. F.
Teding van Berkhout, de besturend
genetehodr-directeur dr. H. L. v. Lin
den v. d. Houveli. ©venals de hoqi'ozux
tors mej. WaJJand en Mej. van San
ten. Verder merkten wij o.m, op ds
Oberman, predikant bij de Ned. Her
vormd© Gemeente te Heemstede, ds.
Blauw van Schoten, ds. Barger, di-
i recteutr van het gesticht Meer en
Bosch, evenals den besturende broe
der den heer Jonker. In den stoet, die
su3ter Kónig die een l
bloemen bij zich droeg om op de baar
t© leggen als laatste nulde aan haar,
met v, i© zij jaren lang lief en leed ge
deeld had.
Achter haar volgden jhr. mr. D. E-
van Lennep, voorzitter van „Het
Witte Kruis", en eeu deputatie uit de
verjileegsters, die het eerst onder
mej. van Heukelom gevormd wareu.
Aan de groeve sj>rak Jhr. mr. van
Lennep, daartoe namens de familie
leden eu liekenden uitgoiioodigd.
Deze achtte het een eer als woord-
voor dor te mogen optreden. Hij
bracht achtereen volgens in herin no-
riug het vele goede, wat mej. van
Heukelom voer de lijdende mensch-
heid gedaan heeft, allereerst als di
rectrice van Let Gasthuis, ab lid van
don Voogdijraad en als bestuurslid
van de afdeeling Haarlem van deu
I Nederlandscben Vrouwenbond tot
verhooging van het zedelijk bewust
zijn. „Zij was bemind in Heemstede,
zoo zelfs, dat de trmen en behoeftigen
haar moeder nr*traden", zeide apr.
Verder schetste hy haar wilskracht en
knar groot vertrouwen in God. „Zij
is", zoo zeide spreker. iu haar Za
ligmaker gestorvir., haar laatste
woorden waren„ik ga naar huis".
Wij moeten God danken, voor hetgeen
Hij ons in haar geschonken heeft",
zoo besloot spreker.
Eeu van ae familieleden bedsukt©
voor de eer aan de overledene bewe
zen.
Feuilleton
door
PAULTRENT.
(Geautoriseerde vertaling).
34)
Ik kan me John Strand niet als
financier voorstellen.
Hij heeft voor alle mogelijke
dingen ter wereld verstand eu scherp
zinnigheid genoegik hoop nu aiaar,
dat hij de poliuok eraan geven zal,
ais hij merkt, dat Mid-Ham hem mei
hebben wil.
Dat zal hij nooit. Geld heeft
niets aanlokkelijks voor hem 't is
alleen maar een middel om zijn doei
te bereiken.
Weer was zij er zich bewust van
aandachtig te worden gadegeslagen.
J© denkt toch immers niet meer
aan dien man? vroeg hij op drogen
toon.
Ik heb hom liefzeide zij en er
lag zulk een warmte en tegelijk iets
zco uitdagends in haar stem, dat
Soathwold verbaasd opkeek.
't Is verduiveld jammer, dat h'
niet verstandiger geweest ïes. Alles zou
200 gemakkelijk gegaan zijn en en
ondanks alles wat or gebeurd is.
mag ik hem toch nog graag, zeide
mot een zucht.
Dat is het, wat mo altijd zoo
verbaasd heeft oom, dat u hem graag
mag.
't Is zoo. Do gedachte hem te
moeten treffen, hindert me meer dan
ik jo zeggen kan. Maar zooals de za
ke» nu staan heb ik geen keus, ik
moet hein van het terrein van de po
litiek jagen.
Waarom houdt u van John
Strand? vroeg zij.
Dat weet ik zelf niet. Er iB iets
iii zijn gezicht en iu zijn manier van
doen, dat me bijzonder aantrekt. Ik
vrees, dat hij geen pre'.ligen tijd tege
moet gaat, want 't is een groote fout
van hem, dat hij zich met Lilas Ma-
sou geassocieerd heeft. Hij kent dien
slinimen ouden Yankee niet zooals ik
eu zoo maar voor de aardigheid heeft
hij zeker Strand niet tot compaguon
gonoinon.
Ik dacht dat Sylvia misschien...
Zet dat denkbeeld maar gerust
uit je hoofd. Juffrouw Mason denkt
misschien wel, dat zij met haar zacht
handje haar vader regeert maar hij
laat zich door niemand legeeren en
niemand weet ooit, wat hij iu den zin
voort, Hij heeft eeu reden om Strand
tot compagnon lo nemen en ik
wou om een lief ding. dat ik di© reden
wist. zeide Southwold op peiuzcuden
toon.
Ik denk, dat Sylvia op Jonn ge
steld is. In elk geval voelt zij zich
tot hem aangetrokken, is graag in
zijn gezelschap en haar vader weigert
haar nooit iets.
't ls mogelijk, maar ik geloof
het niet.
Ik aal Sylvia vanmiddag eons
een visite maken, zeide Lady Cora na
een oogenblik van stilzwijgen, en toen
haar oom vertrokken was_ bracht zij
baar plan ten uitvoer.
De beide damee kusten elkaar har
telijk en babbelden toen levendig over
allerlei dingen die hun geen van bei
den interesseerden. Lady Oora was do
eerste, di© het onderwerp aanpakt©,
dat hen allo twee vervulde.
Oom heeft mo verteld, dat je
vader zich met mijnheer Strand ge
associeerd heeft, zeide zij als terloops.
Jahet is voor hen alle twee
even prachtig, zeide Sylvia mot on
verholen geestdrift, Dat zal je toch
wel met mo cons zijn.
Nu. dat weet ik nog niet. Mijn
heer Strand zal waarschijnlijk nu 1 er-
wille van do zaken d© politiek gaan
vorwaarloozen.
Als hij dat deed, zouden jij en
je oom daar heel blij om moeten we
zen. Zeg, Cora, ik hoop, dat je me
niet onbeleefd zult vinden, ab ik ©en
e een beetje onbescheiden vraag
doe
Wel!
Natuurlijk kan ik me vergist
hebben, maar ik dacht, dat jij ©n
mijnheer Strand
J© hebt j© totaal vergist hoor,
zeid© Lady Cora haastig
Hoe weet ie wat ik had willen
zeggen? vroeg Sylvia ondeugend, en
in stilte genoot ze van den blos, dien
zo op de wangen van haar vriendin
had gebracht.
Ik ben geëngageerd geweest mot
mijnheer Strand, maar ons engage
ment is verbroken.
Daar ben ik blij om, want h
zou je nooit gelukkig hebben gemaakt.
Jo bent voel to veel aristocrat© om
oen man uit" liet volk te bïgrijpen.
Jij denkt zeker, dat jo l>e!er in
staat bent om hem te begrijpen,
merkte Lady Cora met een spottend
glimlachje op.
Precies. Ik ben van dezelfde ori
gine als hij em daar schaam ik mo
niets voor.
Jij hebt zeker je vader overge
haald hem tot compagnon t© nomen?
Ja, dat, heb je goed geraden. Ik
vond het ellendig een knap en goc
mensch hard te zien werken on t© we
ten. dat hij door geldgebrek niet a»
kunnen slagen, 't Eenige, dat mijn-
hoer Strand mist, is gotd_. N i bcif
hij het en nu zio ik hem in gedacht©
zijn vijandou al verpletteren. Ik stel
het hoogst© vertrouwen in John
Strand, voegde zij er ernstig en rus
tig bij.
Alleen maar vertrouwen i voor
gewone t<xwhouwers lijkt, dunkt me,
de belangstelling van meer teederen
aard.
Je bedoelt, dat ik verliefd op
hem ben?
Ja.
Nu dan heb je volkomen goliik,
en ik schaam me volstrekt niet, aat
t© bekennen.
Dus je hoopt hem met je geld te
winnen? Ja, dat is zoo de manier van
E' ;iui Amerikanen je mannen te
oopen.
Dat is heelemaal niet aardig van
je, C-ora. Ben j© eigenlijk niet een heel
klein beetje jaloersch?
Van jou? vroeg Lady Cora met
keunöüjkc minachting in haar stem.
Sylvia nam haar kalm en critisch
op.
J© bent zeer zeker veel mooier
dan ik en je hebt oen lange reeks
voorouders, dio ik mis. Maar dat is
het eenige. dat je op me voor hebt. Je
wordt opgegeten door trots eu dat
is d© roden, waarom jo hier verloren
hebt. Misschien stelt mijn gemis aan
i-rot-s ra© in staat te winnen.
Pus je wilt met John Strand
trouwen? -Te wilt bem koopen! riep
Lr.dy Cora minachtend uit.
De toekomst ligt in den schoot
der goden. Maar ik zie niet in. dat 'ij
daar iets me© te maken hebt. Jij beo
je kans gehad en die heb je willens
en wetens versmeten
Weet mijnheer Strand iete van
voornemen
Wees :iu, als ie blieft niet zoo
onaardig !Ne©n. En ik geloof niet, dat
hij er 't geringste iaee van heeft.
Hij heeft mij lief en hij zou
zou nooit naar je kijkenriep Lady
Cora heftig uit, want haar jaloezie
zegoviorde over baar trots en deed alle
zolibeheersching verliezen
Ik ben met van plan ruzie met
je te maken over hem, zeide Sylvia.
Ik heb j© alleen verteld wat mijn
plan was, omdat je me dan later niet
nu gebrek aan openhartigheid zoudt
kunnen beschuldigen.
Jelui Amerikanen denkt, dat je
alles ©n' iedereen met je dollars' kunt
koopen maar ditmaal zal je dan toch
zien, dat je je vergist. Geld heeft voor
John Strand geen attractie.
Dat ben ik volmaakt met io
eens, maar ik vlei mezelf, dat geld
niet mijn eenige attractie is. Maar
laten we over iets anders praten. Hoe
denk jc over de kansen vftn Strand in
Mid-Ham
Hij zal 't stellig verliezen.
Ik vrees dat je gelijk hebt, hoe
wel ik druk aan 't propaganda maken
voor hom ben. Ik hoor. dat jij mijn-
boer Sylvester helpt?
(Wordt vervolgd)
