Stuurs Ounu
Door het lot verbonden
TWEEDE BLAD.
Dinsdag 29 Qctetar 1918
Stadsseiioon in Geaieen-
teHeituur.
(Reeds iu een gedeolte van een vo-
S tig nummer opgenomen.)
Twee fe-t-en in den laatsten tijd te
gen Haarlem'» schoone 11) straten-!
aspoct bedreven, hebben de pennen
eindelijk in beroering gebracht. Het
eerste feit betreft het teaemta van
bet uitzicht op de Groot© kerk door
een nieuw verrijzend mode-gebouw en
jiet tweede de plaatsing van e»ea aan- j
tai kiosken van bedenkelijk aliooi op
.verschillende punten der stad. Nu is
het eerste feit in een bestaand stads-
plan nagenoeg onvermijdelijk. Het j
zou dan ook op felle tegenkanting
stuiten, indien plotseling verboden
werd om hooger te bouwen dan dat,
met het oog op net behouden van het.
uitzicht op een bepaald mooi stads-
punt. wel wenscheiijk zou zijn. In den
geest der moderne samenleving is nog
te weinig ruimte voor het schoonheida-
belang dan dat dit or ©enige wijze een
belemmering zou mogen zijn voor de
ontplooiing van nering of bedrijf. We
nju nog niet eens zoo ver, dat er ge-
zonde, met de normale ontwikkeling
van den schoonheidszin rekening hoo-j
dendo voorschriften worden gemaakt
voor nieuwe wijken of stadsgedeelten,
en dus nog op verre na niet aan het
ingrijpen in bestaande to©3ianden toe.
We zijn aan dezen bandeloozen toe-,
«tand a! tamelijk gewend en verwon
deren ons over niets meer. Berooid ais
onze stad al is van waarliik ecboone
overblijfselen uit laDg vervi°"en k'°-
ne-tijden wordt ze nu ui deze aan
acsllietisch Inricht arme periode óók
nog verder geschaad door het volkomen
gemis aan leiding inzake t loonhewls-
aanwlegenheueu bij nieuwen bouw.
Do kiosken, de beruchte, mislukte n(u
apingen van een véél be'.er type, dat
©enigen tijd geleden to Rotterdam is
gebouwd, hebben enkelen de oogen ge
opend en kreten van proceet uitgelost.
Wie de ontwerpen én de plaatsing van
deze malligheden op rijn on-aesthebisch
geweten deelt, verdient geon rusti- i
gen nacht meer. Maar... alles mag, 1
dus zeker ook dit. Blijkbaar moeten
er nóg ergerlijker dingen verrijzen,
voor de overheid ingrijpt. Want het
i 8 de overheid, die hiervoor verant-
woordelijk i» en alle protesten ter we-|
reid zullen zonder resultaat blijven, j
indien zo niet aan bet juiste adres ge-i
richt worden. Nu is het waar dat men
het stadsbestuur in deze kommervolle,
tijden niet al te veel op den hals mag
schuiven, maar de schouder» zijn racds
zoo zwaar beladen, dat dezo kleinig-j
heal ©enig© zorg voor aosthetische
ontwikkeling, er nog wel bij kan. Te
meer, daar bevoegde krachten steeds
belangeloos klaar staan haar die taak;
te veriicnteiL
Vóórondersteld is vanzelf, dat deze
overheid, individueel en collectief,
zóóveel besef heeft van wat er al zoo
>p dit gebied evolueert, dat het haar j
met ontgaan kan zijn, dat ©r aller
hande gemeenten zijn, die maatrege-|
Ion nemen tegen do ontsiering van
hun steden on dorpen en zich verstaan
met do kringen der acsthetlci, de lei
ding hunner «esthetische aangelegen
heden in hun nanden stollende. En
als zij haar belangstelling één oogen-
biik kan afwendon van den matenoo-
len nood der bevolking, moet het voor
haar een benauwende gedachte rijn,
niets, hoegenaamd niets te hebben go-
daan om de aloude en vermaard»
schoonheid barer veete ia »taad te
houden en te zorgen, dat niet alleen
ie aeetnetische verzorging dor plant- 1
•oenen, maar ook die der straten,
pirinen on nieuw© wijken ©en puntj
op baar programma uitmaakt. j
Nu het beiend geworden is. dat de
vereeniging „Heemschut", die met
bewonderenswaardig® activiteit waakt
tegen de ontsiering van stad en land,
»an den Haarleiuschen gemeenteraad
een adres heeft ingezonden, i» hot
wellicht van belang ©en en ander t«r
xako dienende nog eens te belichten,
hopende, dat de Raad collectief de be
langstelling zal toonen, d-o zijn loden,
individueel natuurlijk, zonder uitzon-j
der.ng in dit onderwerp stellen. Het j
gaat er alléén maar om, hem or van I
te overtuigen, dat hij met aoer weinig
moeite en opoffering, door het iolas-
Bcoen van één enkele bepaling een
kostelijk middel in do hand heeft om
leiding te geven aan de ontwikkeling
van den zin voor schoonheid, die zal
voeren tot verheffing van het geeste
lijk peil der bevolking. En hij zal
weten, dat de geestelijke verheffing
der bevolking in al haar lagen, een
heilzamen invloed uitoefent op de mo
reel© gesteldhe.d en deze haar sterk en
groot doet zijn in haar stoffelijk©
moeilijkheden.
Er is van onzen Raad beweerd, dat
hij staat in net lessen eerier democra
tische ontwikkeling. Hem moet dus
alles ter harte gaan wat op de belan
gen der democratie in ultgebreiden
zin des woords betrokking heeft. Waar
het volle, drukke leven dat blijkbaar
in ateods sneller tempo voort ijlt, alle
levens-energie en beschikbaren tijd
voor de dagelijksche werkzaamheden
opdacht, zal de taak van hen, die ge
steld zijn de belangen der demon ati-
sclie gemeenschap te vertegenwoordi
gen iu overheids-colleges, niet alléén
zijn de materieele verbetering van de
positie der minder bedeelden vóór te
staan. Zij zullen als voorgangers, als
leiders, méér hebben te weten, wijder
hebben te zien dan de groote schare.
Zij zullen hun volgelingen vóór moe
ten gaan in alles. Er mag veron
dersteld worden, dat zij weten, dot
nt des geesies is pratateini-
neert ten opzichte van het sUilieiijke.
Dat de breede volksmassa dat zéér
wel voelt bewijst haar steeds sterker
wordend verlangen naai gees let ij ko
ontwikkeling.
l>e leden van den Raad hebben er
óók belang bij, ilat de geestelijke ver
heffing aan de gansdie gemeenschap
ten goede komt. Nu werkt in den
breede niets doeltreffender dan het
zichtbare voorbeeld en daar, waar
tijd en gelegenheid ontbreekt om door
langzaam-progressieve studie tot j
juiste conclusies te komen, zuJ.'ón zij
zich hebben te spiegelen aan de re
sultaten dergenen, die wel tijd en ge
legenheid hadden of tot wier levens-
tank de bestudeeruig der schoonheid
behoorde. Deze resultaten tullen voor
hen in de „stille uren" bakens zijn,
waarnaar ze zich richten kunnen en
naar aanleiding waarvan outwikke-
lende besprekingen kunnen plaats 1
hebben, die tot hooge geestelijke ver-
heffing zullen leiden. Dit dient den
misdeelden niet gegeven te worden
op da wijze van een grootmoedige
aalmoes, maar als iets dat hun rech
tens toekomt. Datgene wat men als
geestelijken rijkdom In zich draagt
dient men zijn omgeting ten goede te j
doen komen zoowel in den engeren
vriendenkring als in de groote maat-
schappij.
De invloed van de schoonheid op
de geestelijke gesteldheid des volks is j
er een van diepgaanden aard. Verlan-
gen naar schoonheid zai in onze tij- j
den, waarin de ichnonheidsdaad niet
meer als van zelf bedreven wordt, wel
weer voortkomen juist uit ver- j
hoogde geestesontwikkeling, maar
omgekeerd zal de aesthetlsche daad,
als voorbeeld gesteld en voorgehou
den vooral dóór de overheid 't verlan
gen wakker roepen naar verdere
geestelijke entwikkeling en als het
ware vanzelf daartoe aansporen. Er
is nauwelijks een andere geestelijke
neiging denkbaar, die z ingrijpt in
bet dagelijksch leven als de zorg
voor schoonheid in eigen kring en op
eigen wijze. Dezo neiging dient ten
goede aangewend en ontwikkeld ta
worden en dan zal blijken welk een
krachtig wapen dit is tegen dè drei
gende decadentie in onze dagen. Maar
wéér is het de overheid, die hierin
heeft voor te gaan. Voornamelijk
door stelselmatige bestrijding van al
dat gene wat in 't openbare leven de
schoonheid zal schaden en bevorde
ring van datgene wat tot algemeener
verbreiding van den geftdop sn uak
zal leiden. Fet: „de gustibu» non est
disputandum" worde zoó uitgelegd,
dat men over smaak werkelijk niet
twisten moet. N'iet in don zin dat er j
niets over te zeggen zou zijn, maar
juist om hot woord te laten aun be-1
voegden en zoo te komen tot ontwik-
keling van eigen smaak. W i e zijn de j
bevoegden en wat kan de overheid l
doen.
Da bevoegden heeft men te zoeken j
onder hen, wier leven als vanzelf zich J
meer bewogen heeft of beweegt op J
gebieden waar de schoonheid domi- j
neert- In 't aigszueen dus; de kunste-
naar. Nü n aog r.iet ieder, die zich
op 'iet cabled dai schoonheid be
weegt: kunstenaar en de leek zij zéér
voorzichtig met het toedeelen van deze
kwalificatie. Wie den naam van
kunstenaar ln wezen verdient, worde
bepaald door de kunstenaarskringen
zelve en daarvoor heeft de leek bij
hen te rede te gaan. Het is daarmede i
als met alls tskken van geestelijke
werkzaamheid: wie rechter mag hee-
ten wordt door rechters bepaald, wie
onderwijzer wil zijn wordt door on
derwijzers bepaald, wie dokter wil
zijn door dokters en zoo: wie
kunstenaar wil zijn dient ook door
kunstenaar» erkend te worden. De
kunstenaarsvezeenigingen stellen ten
aanzien van het lidmaatschap tegen
woordig eisclien aan leden en randi-
daat-leden die in zekeren zin geza
menlijk als een soort examen gedacht
kunnen worden. En het praedicaat
„kunstenaar" wordt niet verleend op
een geslaagd „examen", doch steunt
zuiverder en beter op resultaten ln
den loop der jaren reeds behaald.
Deze resultaten zijn dan ook beslis
send voor het al of niet toelaten als
lid. Wil de overheid dus zuivere voor
lichting, zij wende zich dan tot deze
centra en roepe hun hulp ln.
Op menig terrein is dat reeds ge-
scmea. men a enne gemoemonjic©
musea en de 'wijze, waarop de over
heid zich bij haar zorg daarvoor door
deskundige commissies laat leiden.
Nu zijn musea cn dergelijke instel
lingen belangrijke factoren om te ko
men tot een algemeene verheffing
van den smaak van het publiek,
maar... welk percentage bezoekt onze
musea? Eu wanneer ineu musea be
zoekt heeft men eigenlijk al de bedoe
ling schoonheid te zoeken. Die ca
tegorie is in zekeren zin reeds aan
de geestelijke zelfverheffing bezig en
men mag verwachten dat met wat
méér deskundige leiding en voor
lichting dit hok wel sterk uitgebreid
kan worden tot algemeen aesthelisch-
voelen en ten slotte in hooger instan
tie tot aosthetisch-begnjpen.
Een véél radicaler middel om alge
meen aesthctisch opvoedend te wer
ken wordt evenwel volkomen onge
bruikt gelaten. Een middel met de
toepassing waarvan men bijna i e-
der zou kunnen beïnvloeden, is t©
vinden in wei-bedacht© overheids
zorg voor modern stedenschoon, dat
méér rechtsreeks en ieder ©ogenblik
van den dag op ds menseden inwerkt
dan museum-schoon.
Men bcpale dan, dat bij vernieu
wing van het stadsbeeld, dit moet ge
schieden op een wijze, waarvan een
nieuwe schoone gedachte uitgaat en
die geïnspireerd is door de kringen
der moderne aesthetic!. Zooals in den
aanhef van dit schrijven gezegd, er
gaan reeds stemmen op, die er om
vragen en verwijtend roepen, dat
een en ander nog niet iB gebeurd. De
vereeniging „Heemschut" randt aan
in de Bouwverordening te lasschen de
z.g.n. „welstandsbepaling". Deze
luidt als volgt (zie o.a. Zandvoorts
bouwverordening): „H e*t uit
1 ijk der g e b
weten rooze pnraucterj san aa mam
zal brongen. Men wapene zich en
wakel
A. M. J. SEVENHU1JSEN.
Architect M. B. ,V. A.
Stadsnieuws
AFTREDEN DIRECTEUR HUIS
VAN BEWARING. De aftredende
directeui van het Hub van Bewaring,
de heer E. J. Greeve b in wh ver-
gaderiug van het Regentencollege
door Jhr. Mr. F. ,W. van Stjrrum ge
huldigd.
Hedenmorgen heeft het personeel
van het Huis van Bewaring aan den
directeur als bewijs van zijn hoog
achting voor de uitnemendo behan
deling. dl» het in de 10 jaren, welke
hij aan het hoofd van het gesticht
scond, heeft ondervonden, hem een
huldeblijk aangeboden, bestaande uit
©en ruststoel.
Ds. Veen sprak den directeur toe
en schetste in korts woorden zijn uit
nemende hoedanigheden en zijn groo
te werkkracht tot welzij» van de
gevangenen en het personeel. Een
der bewaarder» dankte namens het
personeel voor alles wat de directeur
hun belang heeft gedaan.
DRAAIBEITELS. Door de re
cherche te Amsterdam zijn de 7 sta
len draaibeiteb, db uit de werkplaat»
der H. S. M. waren ontvreemd, op
gespoord.
SCHOOLVOEDINQ AAN KINDE
REN. Door den Haarlemschen Be-
stuurdersbond, Federatie Haarlem
der S. D. A P. en de Coöperttie
e r. i „Vooruitgang" is een adres gericht!
uor ovuuitdu en'^ot <*en raa(* ^®r E®meente Haarlem, 1
t 7r7. I n 1 5 ch ."i dl n s e d d« ventMkkill* .,n v»d,ri ,a„
door muren, hokken e n schoolkinderen «Jn.,.™
dergel ij ke moeten xóóda-
uv»iuu«wiBii. Adressanten driegen
bij den raad op aan. de voed^el-
nig zijn, dat zij noch o p j voorzieninr aan de schoofkinder-m
zichzelf noch in verbind: de gemeente zelf ter hand te na-
met ds omgeving, uij, een; rner>' 0D\ tot latere regeling te
oogpunt van wolstand, kome-,:. dar tot nu toe (psrolffd u. In
aanstoot g e v e n o f k u n n s n uitwende memorie wordt het ver
Keven" aoek nader toegelicht.
Hel «oord ..«hoonheid" in plant, LD« HJ"r!em-,
van „w,island" heeft men blijkbaar B»»d N»d«ri- 0nJÏ"'S!2ii"ï2
niet annsedurfd. maar inch wordt I voormeid v.rxcok »dha«.o bw
reed» op vele plaatsen de bepaling j tul£d-
van wat uit een ooppont van web j DE INRICHT!NG VAN DE KLEED. I
KAMERS IN DEN STADS6CHOUW-
TRAAG Zou U: ook stefy- o* naai
werk van militairen aan huis kunnen
krijgent Zoo ja, waar moet ik mij
dan vervoegen T ANTWOORD Gij
zoudt inlichtingen kunnen vragen
ten bureel© van den administrateur
in de Infanteriekanerne alhier of ten
bureel© van den commandeerenden
officier aldaar.
VRAAG Mijn aanslag in do plaat
selijke directe belasting naar hot in
komen bedraagt f 40.50in de Rijks-
inkomstenbelasting f 14.25. ©n in de
Verdedigingsbelasting f 3-Hoe
groot moet mijn salaris of jaariijksch
inkomen zijn naar deze aanslagen f
ANTWOORDf 1200 voor de in
komstenbelasting, f 1400 voor de
plaatselijk© directe belasting.
VRAAG Is het werkelijk waar, dat
Piet Ooms het Kanaal heeft overge
zwommen. of berust dit slechts op
©en overlevering? ANTWOORD
Ooms heeft het Kanaal niet overge
zwommen dat moet indertijd wel
een Engelsehe kapitein Wobb gedaan
hebben.
VRAAG Ik ben 16 Augustus als
se'.seharsjuifrouvr in dimst getre
den. iDMr op 30 September werd mij
d© betrekking tegen November opge
zegd Salaris wordt mij nie* uitbe
taald. omdat ik het ongeluk had,
iets t® breken Heb ik geen recht op
salaris en most Ik het gebroken® be
talen? ANTWOORD- Natuurlijk
heeft u recht op salaris. Wanneer dat
niet van tevoren overeengekomen is.
ag men u het bedrag vau het g»-
•okene niet korten.
VRAAG: Ik ben per drie maanden
genuurd ®n nu door mevrouw wegens
ziek:© naar huis gestuurd. Heb ik recht
op koet- en verpleeggold 1 Hoeveel be
draagt dat? ANTWOORD Me
vrouw is verplichty gedurende eeui-
5en tijd voor uw© verpleging zorg te
ragen.
DM8 LatflBOSK
Jacques zoido mij, dat ik het eer
st© meisje vras, dat hij lief had.
En wat heb je hem geantwoordC
Dat ik mij niet mc: amateur»
kon ophouden!
BlnBeBland
Crlslslsllcbtlngen
G»br«k aan ganaaskur.dlge
hulp.
Een der gevolgen van d® griep ia
een nijpend gebrek aan geneeskuudi-
go hulp. Dr, Schreve, directeur vair
hot Geneeskundig-Informatie-Bureau,
bij wien alle aanvragen om tijdelijke
hu2p (waarnemende artsenj van ho'
hee.e land inkomen, heeft daarover
ernstdingen medegedeeld aan het
Een vrij groot aantal artsen lijden
aan griep gednrend© de laatste ujf
dagen rijn er wal 40 aanvragen inge
komen, om zieke medici te vervangen.
Bovendien zijn in de laatste wekefc
opnieuw eomge artsen door de mobi
lisatie uit hun praktijk gehaald. Zoo
doend o rijn sommige plaatsen op het
i.atteland eenvoudig va'n medische
- U-P verstoken, wat vooral op do
kleinst© plaatsen, waar veelal g©en
vroedvrouw gevestigd is. voor d© be
volking den groo'sten last oplevert.
Twee dingen komen hier nog bij,
aldus dr. Schreve om deu* to©-
stand te verergeren. In do eerst©
plaats net gebrek aan vervoermidde
len op het platteland benzine wordt
niet meer in de hoeveelheden van
vroeger toegewmen dit dwingt de
dokter» hun toch a! ongekend drukkf
praxis grootendcels loopetnlc of ->;r
fiets af te doen, wat soms op dio miv-
nier baast een onmogelijkheid wordt»
En als tweede factor de oproep om
100 artsen van het Roode Kruis, tol,
hulp voor de vluchtelingen.
„Het is mij een raadsel, VL-rvoigd©
de heer Schreve, waar dit aantal van
daan moet komen daar :k in het laat
ste nummer van net Tijdschrift voor
Geneeskunde een dringenden, maar
zoo goed als vergeefscneu oproep om
waarnemers geplaatst heb. Geswegeu
nno van d, r\{)l l ...i
stond toelaatbaar ia en wat niet,
overgelaten ter beooiUeelïng aac een
van gemeentewege ingestelde coin-
mjssie van aesthetisch-technisch des-
kunüign: de z.g.n. schoonheidscom
missie. De samenstelling van deze
commissie zou moeten geschieden op
voordracht van de zijde der kunste-
naarsvereenigingsn i.c. die der archi
tecten. De taak der commissie be
slaat hoofdzakelijk uit het ncooruee-
len van a 11 e bij Bouw- en Woning
toezicht ingekomen bouwplannen en
wel speciaal in uoeverre deze voldoen
aan de aigeuicena eiachen van
„schoouheid" wat betreft hun uit
wendige vormen. Verder den gernecu
ter a au opmerkzaam te maken cp al
les. wat in 't belang van het stads-
schoon gedaan kan worden. Zij heeft
rich bij de beoorueeling van die plan
nen in lioofdzaak te laten leiden door
de gedachte, dat niet het doel meet
zijn to forceeren, dat gebouwd worde
zooals zij dat, elk Ikl voc." »:iCh, sslf
zokUsn v.eiisch»u o: doen.
STIJGING VAN DE MANUFAC-
TUURPR1JZEN. Er is een cnormo
stijging van d® manufacturenprijzen
te wachten. Aan de vereeniging van
Ned. grossiers iu manufacturen wer
den door een paar fabrikanten on
derstaand® prijsverhoogingen van nog van de 50(J verpiee^stera die uei
grondstoffen en verdere benoodigd-
BURG. De heer G. J. 'van Gasteren,
Directeur van den Stadsschouwburg,
schrijf ons
Bij het vele geschrijf over den
Stadsschouwburg in de laatste 'la
gen doet 't wel aangenaam aan te ont
dakken, dat er nog menschon zijn,
die den nieuwen Schouwburg een
goed hart toedragen. Zoo heeft nu
b.v. weer mejuffrouw M. E. A Wol-
Ier, Huize „Kweekduir." te Overveen
zich tot taak gesteld de kleedkamer»
van d® artisten een gezelliger aan
blik te geven. De architect, Professor
van der Steur, heeft de kleedkamers
weliswaar pr&ctisch ontworpen, voor
zien van electriciteit. verwarming en
waterleiding; het geheel is zindelijk
en helder, maar de gezelligheid ont
breekt. En dat juist is mejuffrouw
Walle's doel: den acteur» cn actrices
een geriefelijk ingericht
vertrek te verschaffen, waar zij zich
kleeden en in de pauze vertoeven
Zij is cc in geslaagd 2 kleed-
Rood® Krui» opgeroepeu heeft.'
Wat uaar h®t oordeel van deu heer
Schrevo moet worden gedaan, om de
zoo noodzakelijk© hulp vpcr onze eigen
bevolking; te verzekeren zonder do
ongelukkig© vluchtelingen te kort te
heden gegeven
Buitenlandsche wol f 2.50 per K,G.
in 1914, thans f 35; inlandsche kara-
ling f 1 per KG. in 1914, thans t 15;
kunlswol (gewone oude sokken) f 0.35
per KG. in 1914, thans f 8.50; kato®- doent'-
nen garens f 1.04 per KG. in 1914, i «enige zal zijn, zei dr. S., dat
thans f 10.50; oleine f 22.50 per 100 j «en aantal officieren van gozond-
K.G. in 1914. thans-f 110; spindelolie hpi,q ----
heid door den Minister van Oorlog
©eu buitengewoon verlof -wordt ver
toond.
Vóórop dient gesteld dc gedachte,.
dat geweerd moet worden datgene, kamera, voor de «erste artis-eu zeer
on-acsiiistisch en datgeno te ver-' aan kleeden, maar z:j zou
wat on-acsLlisUsch en datgeno t
beteren wat uit scboonheidsoverwe-
ging voor verbetering vatbaur Is. De
commissie onüioudt zich van eigen-
nandigs coirectie eu haar arbeid 1»
uiuiuiioud advisceitiKl doch bin
dend. Zij kan in zekeren zin be
schouwd worden &i3 de aesthetisch-
adviseur van B. en W., door wie
du adviezen dan ook ter kennis van
belanghebbenden worden gebracht
B. en W. en gemeenteraad kunnen
zich er van overtuigd houden dat
dc Architectenver&c-nigingen steeds
gaarne ter vocrüchüng klaar staan
en in dit verband ls het misschien
niet ondienstig hun namen en adres
sen te noemen. De drie groote bouw
kunstlichamen in den lande zijn: de
Mij. tot Bevordering der Bouwkunst
(Alg. Secretaris: J. P. Mieras, Mar-
nixstr. 402, A'daur.}; Architectura et
Amlcitia (Secret. J. F. Staal, Archi
tect, A'dani) en de Bond van Neder-
luudscüe Arcliitecten (Secretaris Jan
de Meijer, Architect B. N. A„ Eiu-
mastraat 27, A'dam.j
Mogen B. en IV. en de Raad onzer
gemeente inzien, dat het hoog tijd
wordt, de dreigende ontsiering onzer
straten voor goed onmogelijk te ma
ken en zich met de kringen der aes-
thetlci verstaan, teneinde de noodige
maatregelen te treffen die hiertoe
kunnen leiden. Zij zullen er géén
spijt van hebben en den dank ocgsten
van velen, die inet leedwezen aan
zien hoe de schoonheidsbelangen in
het vergeetboek zijn geraakt De zaak
is urgent als zij bedenken, dat aan
stonds nu het blnsschen van den we
reldbrand de bouwbedrijvighoid zal
losbreken en er naast ernstigen ar
beid ook weer hier het vrijbuiters-
bedrijf in zijn zucht naar winstbejag
munt zal trachten te slaan uit den
geweldigen woningnood en haar ge-
gaarne ook de overige kamertje© (1!
in getal eenzelfde metamorphose doen
ondergaan. Doch dat mogen we van
haar alléén niet vergen. Daarom da
mes en heeren, dia voor dit artistieke
Idee iet» gevoelen, wendt U tot mejuf
frouw Waller om haar voor dit ucel
financieeten steun te verleenen. De
uitvoering kunt u gerust aan haar
overlaten. Mijn hartolijken dank aan
mejuffrouw Waller voor haar artis
tieke daad.
GEVONDEN VOORWERPEN.
Terug te bokomen bij: J. N. Nijsasn,
Leliestraat 18b, leesboek; P. Koster,
Korte Poellaan 25, portemonnaie met
Inhoud; W. Rijbroek, Amstórdamscho
Vaart 62, ring; A. van Zijpe, Oranje
boomstraat 101, marinemuts; Bureau
van politie, Smedestraat, sleutel; D.
Keizer, Burgwal 26, vrouwenzak met
inhoud; 't Ilooft, Koninginneweg 107.
sokken; P. Elfrink, Hooge Woerdstr.
9, te Schoten, portemonnaie fnet In
houd; J. Bornboom, Esschilderstraut
43, abonnement N. Z. II. T. M.; J.
Schouten, Spaaniwouderstraat 4, een
ceintuur; G. Bosse, Oranjestraat 4,
vingerhoed in étui; J. Schreyers, Boe-
rensteeg 12, oen zilverbon; J. Akker
man, Gen. de Wetstraat 72, heeren
handschoen; A. J. Scholte, L. Wijn
gaardstraat 7, jas; H. Dijkstra, Brou
wersstraat 99, een zak met wasch-
goed.
Eerlek voor Vragen
VRAAG Hoe luidt bet adres van
„De Haarlemsche Kerkbode"?
ANTWOORD: Uitgeefster is de firma
H. D. Tjeenk Willink en Zoon, Haar
lem.
f 13.50 per 100 KG. in 1914, thane
f 220; soda f 4.50 per 100 KG. in 1914,
thans f 18; zeep f 27.50 per 100 KG.
in 1914, thans f 120; verfstoffen f 1.80
per KG. in 1914, thans f 11.50; kaar-
denheslag voor compl. assortiment
f 1360 p. KG. in 1914, thans f 35.00 A
40.000: kolenrekening voor middelm.
fabrieken f POtH in 1914, thans f SO.OdO
De loonen 'zijn circa 60 tot 80
hooger, de vraclHen enz. circa 800
„De van tegenwoordige grondstof
fen en hulpmiddelen gemaakte pro
ducten zullen dus", zoo schrijft de
vereeniging, „tot prijzen komen, die
lvlmi attuut t»fijroyaiien
enorm wel hooger zijn dan die, wel- 13,q
te 4, kl.,,b-ima lta
•"■nt-VS I>c« vso d«o oud«™i I Elet%-,rfucil(,r i, hitrfoor g^,
»oorr»tó: mmw dj. i. opg«>rui»t, tot buit«.s«wooo boog, cjf«
vsa 25.99 per 1000 inwoners. Gewoon-
Spaanseh* ziakta.
In do week van 13—'19 October rijs
t© Amsterdam aan influenza on aan
longontsteking tengevoigo van influ
enza overleden 101 pBraoaen. tegen
over 25 in de voorafgaande week. Bo
vendien zijn overleden aan bronchitis
en pneumonie, afgescheiden van in-
flueza, 61 personeu. tegenover even
eens 25 in de voorafgaande week. Hat
totaal aantal sterfgevallen was in de
zal dus de winkelier zich moeten
voorzien tegen de prijzen, die bere
kend zijn naar bovenstaande gege
vens."
K o f f i e.
Het Bureau voor Mededeeüngen la-
zake de Voedselvoorziening meldt
De mogelijkheid is niet buitenge
sloten, dat de aflevering van koffie
naar sommige, met name moeilijk
bereikbare, plaatsen eenige vertra
ging ondervindt-, waardoor de winke
liers in die plaatsen in de eerst» da
gen van November geen koffie op de
door de verbruikers aan te bicden
bons kunnen afgeven. Deze vertra
ging zal echter niet langer dan ee
nige dagen duren; waarna de distri
butie weder haar geregeld verloop
zal nemen.
Uit da Umstrakan
HEEMSTEDE. Begrooting
en gemeentebedrijven.
Verschenen zijn de begrootingen van
de gemeentebedrijven. Die van 't
olectriciteltsbedrijf is geraamd tot
een totaal bedrag van f 59061 aan
ontvangsten en uitgaven; die van 't
gemeentegasbedrijf tot een van
f 567420.38, waarbij de opbrengst van
't ga» ls geraamd op f 227204.90 tegen
f 154627.65 in 1918; die van 't duinwa
terbedrijf tot een van f 52155 met een
lijk is het ia dezea tijd tea hoogst©
14. Verdeeld naar de leeftijden weren
dei© aU>.-fgevai;*a aan influenza ea
longontsteking ten gevolg© van in
fluenza 04 jaar 9. 513
jaar 11. 14—19 jaar 13. 20—39 jaar
53 en 40 jaar en ouder 15. Do ziekte
maakt dus de meeste slachtoffers tus-
schen 20 en 40 jaar.
De directeur van den gem-- atelij-
ken gezondheidsdienst hoop-., dat de
cjiidemie haar hoogtepunt thaos be
reikt heeft. Hij grondt dez© iioop op
vergelijking met heb statistisch© ver
loop van vorigo influenxa-©pideini©<?n.
Nadrukkelijk waarschuwt de directeur
van deu gezondheidsdienst het pu
bliek nog eens, uieb ©rustiger oegeru»t
te zijn uan door den to®3tand gewet
tigd wordt. Men «preekt zoo in»af
ovsr „longenpest", alsof het niets is.
Deze riekte heeft ©on heel ander ver
loop, dan do thans heerschende SpaaJi-
sche griep.
Te ECHT heeisciit ds Spaansche
ziekte in hevige mate. In uagenceg
©Ik g©üQ liggen meer dan één zieke.
Da scholen zijn gesloten. Too hu,?»
van da twee genoesheeren, waarvan
©r één 700 patiuuten heeft, is een mi
litaire dokter aangewezen. Iu de eer
ste helft van deze week stierven 12
personen. D© gemeente telt ongeveer
8000 inwoner».
Te V e e n d a m zijn Vrijdag
drie meisjes, alle dn® benedeu 8
vau den landbouwer E. B.,
winst ran 570 m dl. van 't tijdelijk spaunscU» mu overleden,
distributiebedrijf tot een van f 632345. 1
De
Burger lij kArmbestuu r. lüer ln «oer ergo
Versdienen is de begroo'.ing van mate. gehee,® gezinnen zijn uaog*
het Burgerlijk Armbestuur over 1919, fig ®~'*- agP"1'—
geraamd aan ontvangsten en uitga
ven op een totaal bedrag van f 9-416.
De gemeentesubsidie die i» uitgetrok
ken tot ©an bedrag van f 8000.
tast. Reed» heel wat menschen op
middelbaren leeftijd zijn aan do
ziekte overleden.
T, Echt heeracht do griep epide
misch. Do twee doktoren kunnen ©n-
JF e u 111 e t o n_
naar het Engelsch van
CHARLES GARVICK.
36)
Doodl zei Julian. Morsdood!
lammer voor jou, dat je uict met De
borah meegegaan bent! Zijn blik was
als vastgenageld aan het ongelukki
ge dier. Zo zeggen, dat con kat ne
gen levens heeft, uiaar een mènsch
iit-eft er slechts eén! mompelde hij.
Plotseling schrok hij int zijn over-
IH'iüringcn op. Er werd aan de dc-nr
geklopt. Hij ctaarde van do kaï naar
dft deur. Toen pakte hij Let dorale
dier op, gooide het in een ica$t, opeo-
'le den ventilator zoo wijd mogelijk,
trok den lap van zijn gezicht cn deed
nud.'< ,)e wniiu bijmi gtl' .J RBSgd-
trokken was, de deur open.
0, ben jij het, Vauo? ze? hij.
Kma binnen.
Wat ':s .i;.«huwrlïjk« stenk! Wat
neb je iu h.inelsnuam uitgevoerd?
D, ©en doodgewone proef, zei
Julian. Kcm binnen.
HOOFDSTUK XVII.
Nina voelde zich zeer geluk
kig over het succes, dat naar stuk
gehad had, maar het zion van Judith
had haar weer geheel van streek ge
bracht. Haar werk was haar eenige
troost Meneer Harcourt had haar
aangeraden een langer stuk te gaan
schrijven, en ze begon hieram met
koortsachtigen ijver.
Polly straalde den heelcn dag van
verrukking.
O, Dorothy, zeide zij, je zult
eens zien, wat een beroemde tooneel-
schrijfster je nog wordt. Eigenlijk
ben je al beroemd. lederen avond is
de coinedie, als jouw stuk opgevoerd
wordt, propvol en wat een prachtige
ricensies heb je gehadl Voel je er nog
niit iets voor om inoolore kamers te
netaen? Deze omgeving is eigenlijk
wel wat te eenvoudig voor zoo'n ge
wichtig personage.
Nüu lachte. Neen, Polly, zeide
zij. laten wij, als 't je blieft, door
gaan, looals wij begonnen zijn. Wie
weet, of-mijn tweede stuk niet een
mislukking is, en dafa zou lk weer
tot het hoedenopmaken moeten torug-
keeren.
Wat sen gekheid, zei Pollv.
Bet eenige, waar ik bang voor bon.
is, dat je Je overwerkt. Je ziet too
bleek en je wordt zoo mayor. II; ge
loof, dat jo alet al door zoo in tiui«
moest blijven. ?k heb eens gelezen,
dat schrijvers eu "-schrijfsters eigen
lijk altijd in de openlucht moesten
leven.
Nina moest er om lachen, maar na
dien dag ging zij toch meer uit cn
bracht iederen dag eenigo uren in
«en rustig gedeelte van Hyde Park
door, waar zij dan over een onder
werp voor een nieuw stuk nadacht
om als zij tftui» kwam, haar gedach
ten op papier te zetten. Gedurende
die uren voelde zij zich bijna geluk
kig, maar 's nachts lag zij soms heel
lang wakker en dan was het, dat zij
onuitsprekelijk naar Vane' verlangde.
Verscheidene malen ging zij een
opvoering van „Verloofd" bijwonen
en leerde op dio wijze do fouten zien,
die het stuk had, hetgeen haar hielp
bij haar verdere werk. Gewoonlijk
bleef rij na afloop op Polly- wachten
en eens op een avond had rij daar
door, wat Polly een avontuur noem
de.
Zij stond ln de vestibule bij den
uitgang der artieten, dicht bij het
hokje van den portier. Het stuk wo#
juist geélndlgd en eenige artisten
verlieten reeds het gebouw. Een van
de figuranten, di» waarschijnlijk wat
te veel gedronken had, kreeg haar ln
het oog. bleef staan en zei lachend:
Wacht u op mij, Juffrouw?
Nir.a keek angstig nuar het por-
Uw»iiokje, mms. baltaf, U tot*
tier was juist «ven weggegaan. Zij
wendde het hoofd af cn doed, alsof
zij den man niet hoorde, maar deze
liet zich hierdoor niet afschrikken.
Hij bood haar den arm en zei bru
taal: Gaat u maar gerust met mij
mee, buiten kunnen wij beter pra
ten.
Voor hij nog een woord meer kon
geggen, naderde met vluggen tred
een jonge man met een knap, aange
naam gelaat en een paar heldere
blauwe OogenDie oogen zagen scherp
en bemerkten dadelijk, wat er aan
de hand was. Zijn hand op den
schouder van den man leggend,
draalde hij hem met eon forschen
nik om, tilde hem letterlijk op en
slingerde hem naar de deur. De man
uitte een vloek, maar' toon hij zag,
wis zijn aanvaller was, liet hij er
norsch op volgen:
Neem mij niet kwalijk, Mylord,
en sloop weg.
De jongeman bleef oven staan,
lichtte zijn hoed op en zoi aarzelend:
Ik vrees, dat die tuun u heeft
doen schrikken.
Neen, niet erg, zei Nina, Hij
had pas een paar woorden gezegd,
toen u er aankwam, maar fk ben u
toch heel dankbaar.
Zij bloosde niat, scheen ntet in hot
minst verlegen en zag hem kalm aan.
Hij bemerkte dadelijk, dot rij n»
vu
Kan ik uw gezelschap ook voor
u zoeken? Laten zij u niet wat lung
wachten?
Neen, dank u, zei Nina, mijn
gezelschap komt cr al juist aan
De jonge man keek om cn zag PoJly
haastig aankometr.
O, bent u liet, juffrouw Bain-
ford, zei hij, als deze dame wéér
op u wacht moest zij in het vervolg
liever in de kleine svachtkamer gaan.
- O, dank u, heel graag, Mylord,
zei Polly.
De jonge man lichtte zijn hoed op
en vertrok.
Wel, vraag je mij niet eens, wie
dat was? vroeg Polly, toen zij in de
taxi zaten.
Neen, ik was hem eigenlijk al
weer vergeten. Hij verloste mij van
iemand, die het.mij lastig maakte.
Nat lete voor Lord Sutcombe.
Sloeg bij den man tegen den gronu
Neen, gelukkig niet. Dio straf
zou wel wat al ta'groot geweest z
maar w.at deed zoo'n aristocratisch
jongmensch achter de schermen?
Men zegt-, dat hij aandeden ln
d« comedle heeft en meneer Harcourt
met geld steunt. Al die aristocraten
zijn graag achter de schermen, maar
Lord Sutcombe komt niet ter wills
van de can of andera actrice. Hij
altijd beleefd tegen ons, maar daar
blijft het bij. Wat was de zaal weer
vol vanavond, wos ie niet blij;? Ik ben
toch zoo verlangend naar je nieuwe
stuk. Als ik wist, wie die man is, dia
je beU-ciiigd heeft, zou ik meneor
Harcourt vragen hem te ontslaan.
Dun is het maar goed, dat je tapt
niet weet. Ik wil cr liever niet zoo'n
drukt© ven gemaakt hebben.
Lord Sutcombe had den schouw
burg verlaten, umar even later keer
de hij op zijn schreden terug cn
vroeg aan den ponier, wie die jonge
(lame was, dio juffrouw Bainford
kwam afhalen.
Juffrouw Wood, de zuster van
den schrijver van „Verloofd" naar ih
hoor.
Als die da toe hier weer waoht,
laat haar dan in dc kleine, wachtka
mer. Een van de figuranten Jvaa van
avond onbeschoft tegen haar
liet spijt mij, Mylord. dut ik
Juist even weg was. Zal i'; or nog
werk van maken?
Neen. laat de zaak ma r liever
rusten.
Lord Sutcombe verliet nogmaalL
het gebouw. Torwijl hij zich naar zijn
kamer in Everslcigh Court op het
Embankment begaf, waren rijn ge
dachten gehcol vervuld van Ninn.
Wat een mooi meisje, zei hij lot
zichzelf. het was dus de zuster van
dien Herbert Wood, dien niemand
nog ooit gezien heeft.
(Wordt vervolgd.)'
