liiMLEM'S Etceuo
Te hooi en te gras.
TWEEDË BLAD.
Zaterdag 1 Februari 1919
BespiegeliuKen.
Onder de verdwijnende antiquitei
ten, die do nieuwe wind, welk© over
dó wereld waait, heeft weggeblazen,
lal, dunkt mij, ook wel benooreu de
van ouda vermaarde Al man ach da
Gotha".
Men kont wel deze encyclopaedia
van de Vous en Vans van ae oude en
nieuwe aristocratie van alle parve
nu's ou ijdeltuiten, die tich een titel
hadden gekoekt en nu hun nauieu za
gen prijken op dezelfde bladzijden,
waar keizers en koningen, vorsten,
prinsen eu graven hun omslachtige ti
tels vonden gedrukt! Vooral de Duit
sche geld-ariatocratie vond den „Al
manack de Gotha'' het handboek
voor allen, die zooals het heet
blauw bloed in de aderen hadden,
IJdelheid, trots, bluf, parvenu's-
hoogmoed en sleur hebben inder
tijd veel dingen in stand gehouden,
die nu zoo zoetjes aan wel weggebe-
temd zullen worden.
Ln do eerste plaats is roer merkwaar
dig de totale opruiming van alle Duit-
eckc potentaatjes, die Ln hun hoofd-
Btadjea de alluies aannamen van de
groot© heerschers iai hun residenties,
ileeds de oude heer Smut© stak zoo
6ü a 60 jaar geleden al den draak
met „den regeerenden vorst van Pum-
rmnheun" of met den „heerecher van
Schwarzhotstein tot Knackwuist-
burg''. llij beschreef het „hof"-leven
in een of ander afgelegen nest, dat
natuurlijk eon badplaats was, en den
allergoi-adigsten heer met hoogstdes-
selis hofstoet huisvestte in eau reus
achtig t,muar vervallen) paleis, dat in
dertijd ia navolging van Versailles,
gebouwd was met het zweet en bloed
der onderdanen van zijn voorvaderen.
Door chxonischen geldnood daartoe
gedwongen had heb regoereud vorsten
huis voor en na ©en groot deel van de
kunstschatten en het. meubilair van
het paleis verkocht of verpand, zoo
dat het meerendeel der vertrekken in
onbewoonbaren Btaat verkeerde of ge
heel aan het bederf was prijsgegeven-
De hoistoet bestond dan ook hoofdza
kelijk uit een paar lakeien en een kok,
benevens een tuinman, die tevens
voor koetsier speelde maar verder
was nog het grootste deel der residen
tie-bewoners aan het hof verbonden.
Zoo was er de hof-friseur (tevens ge
woon dorps-barbier), die voor 5 pfen
nig de boeren en voor 10 pfennig de
burgerij schoor de hofbakker, die
desgewcnscht aan de straat jongens
stroopboilen verkocht voor 1 pfennig
per stuk de bofslager, die behalve
net „hof'vleesch ook de echte Duit-
sche wurst verkocht, waarvan de be
reiding een ambtegeheim was, even
als de ingrediënten; de hof-bleker,
de hof-kleermaker, de bof-schoenma-
ker, do hof-dit en de hof-dat. Kort
om, ieder had wat met het hof te ma
ken.
Zijns Hoogheid hield er ook een
paar ministers op na, dis hij naar be
lieven benoemde of aizetie em aan een
hofkliek en aan allerlei intrigues ont
brak net in Pumpenheim evenmin als
in Berlijn of St. Petersburg.
Evenzeer had do vorst te beschik
ken over eau tweetal ridderorden. De
eene was meer bestemd voor de goe
de burgerij en werd bijvoorbeeld ge
geven aan éaii ouden lijfknecht, die
oü trouwe dienstjaren achter den rug
had maar de andere werd alleen uit
gereikt voor uitstekende daden van
trouw aan het vorstenhuis zelf of voor
belangrijke politieke diensten.
Zoo werd b.v. de zoon van den hof-
bankier met deze orde begiftigd toen
hij den zwager van den vorst had ge-
haarlemmer Halletjes
SEN ZATERDAGAVONDPRAATJE.
Alle werk wordt tot gewoonte. On
vriendelijker gezegd ln aJlen arbeid
zit «leur esa routine. Eigenaardig is
het, dat we die gewoonlijk alleen in
onze bezigheden zien, het werk van
andoren lijkt vol afwisseling, maar is
voor eon deel evengoed sleur we
voelen dat alleen .zoo niet, omdat we
zijn werk niet kennen. Is er bij voor
beeld ln de taak van den veerman,
die de menschen overzet,, altijd maar
weer, van den rechter- naar den lin
ker- en van den liuker- naar den rech
teroever, meer sleur, dan in de bezig
heid van den sigarenhandelaar, die
dag tn, dag uit, aan de menschen de
zelfde sigaren, verkoopt, met een
zelfde praatje over het weer? Of in de
taak van don rechter, die 't heele jaar
door heeft te oordeelen over de mis
drijven van 't meuschdora, ine er dan
in die van den redacteur van -dit
blad, die iederen dag berichten redi
geert ©n artikelen opstelt?
Neen, sleur en routine komon over
al, zelfs in 't werk van den kunsie-
naar, die wanneer hij oen poos ge-
werkt heeft,' er een bepaalde „ma
nier" op na gaat houden. Maar ik ge
loof tocu, dat Ik nu wel 't sleurigste,
saaiste werk ontdekt heb, dat moge
lijk is.
Midden in een groot restaurant te
Amsterdam staat een soort van tent ie
van mahoniehout en glas, waarvan de
bovenkant versierd is met groene
El au ten. Daar zit een juffrouw in, met
oogblond haar, een zwarte japon en
een wit schort. Dat gebouwtje is een
taarttentje en haar tuak is, aan oe
kellners die er om vragen, stukken
van die taart af te govern. Overigens
heeft zij, voor zoover ik kon nagaan,
niete te doen. Althans niet zoolang
zij ln dat tentje zit, wait uron per dag
het geval is. Als eon van de bedienden
haar taart bestelt, grijpt zij die met
een soort van droombeweging van de
Jlaats waar z© slaat en schuift hem
ie toe. Confituren taart of room
taart. Wanneer zij niets te doen beeft,
Btaart rij met een afwezigen blik in
het ijle. Do omgeving is haar overbe
kend.
Do mopjes van hot strijkje kent ze
natuurlijk al uit het hoofa. Do gas
ten iuteresseeren haar niet meor. Wat
doet het er toe, of een blonde meneer
aan het tafeltje vlak veór baar wordt
opgevolgd door een zwarten meneer en
hikgewenscht met het herstel yen zijn
lievelingshond, die aan koliek had ge
leden en everzoo de aangenomen neef
van llerr Wciszbach, toen gezegde
neef met klem van redenen in den
„Pumpenheinier Anzeiger" had be
toogd, dat het staande leger van den
vorst noodzakelijk van 125 op 150 man
gebracht moest worden, dat In ver
band daarmee de Hauptman den titel
moest, krijgen van Major en dat ais
govüig daarvan weer zijn salaris van
1000 tot 1200 mark moest worden ver
hoogd.
Dok Frits Reuter neemt ln „Zijn
Doorluohtigheidje" een loopje met de
kleine Duitsche staatjes, wei op ge-
moodelijken toon, maar even scherp
en spottend als de Oude Heer Smiis.
Maar met dat al werd b.v. Hoinrich
XXXVIII van Reu» oudere linie
opgevolgd door Heinrich XXXIX,
Johann XXVI van Schwarzburg
Rudolstadt en nog wat maak
te, bij zijn overlijden, op den
troon plaats voor Johann XXV11 en
niemand wist beier of het hoorde zoo
en de onderdanen betaalden trouw
huu belasting tot meerdere glorie van
bet groote Duiteche Rijk en nog wat
meer daarboven, om hun landsvadex
een gemakkelijk leventje te bezor
gen.
Al deze oude toestanden zullen nu
wel veranderen.
En ik vrees, dat ook een andere
zaak waarmee eveneens veel is ge
spot grootendeels zal verdwijnen.
Ik bedoel de ridderorden.
Hier moet men echter m. i. wel on
derscheiden.
Een ridderorde hoort te zijn een on
derscheiding voor bij7xxndere verdien
sten, op welk gebied dan ook. Wijkt
men van dit beginsel ai, dan zal de
zaak bespottelijk worden, maar dit
geldt niet alleen voor ridderorden,
inaar voor iedere zaak, waarmee men
het doel voorbijstreeft.
Maar het menschdom in het alge
meen ie wel gesteld op eereblijken.
Maakte men niet president Wilson
eereburger van allerlei steden en ge
meenten
De Fransche revolutie schafte alle
titels, waardigheden en ridderorden
af. Maar Napoleon kende zijn Pappen
heimers wel en het Fransche Keizer
rijk was nog geen jaar oud, of de
sans-culot/ten der omwenteling werden
vorsten, prinsen en hertogen met de
zelfde eerzucht als onder het funeste
bewind van Lodewijk XIV of XV. En
toen Napoleon de orde van het Le
gioen van Eer had ingesteld, waag
den honderdduizenden hun leven, om
het roode lintje machtig te worden en
de mannen der—wetenschap voelden j
zich met deze onderscheiding even I
vereerd en verheerlijkt als de vuur- j
vreters der Oude Garde of de diplo
maten van den Senaat.
Wil men dit kinderachtigheid of
beuzoiingen noemen mij goed
maar op den keper beschouwd hangt
het geheele leven van beuzel;ngen
aan eikaar. E^i ik voor mij zou uiet
graag al het ceremonieel afgeschaft
zien, dat bij verschillende plechtighe
den Ln acht wordt genomen of de sym
bolen aan den kant zetten, die voor
veien een gedachte, een herinnering
of een vutrigen wensch uitdrukken.
Sommige drijvers moeten b.v. niet
spotten met de trouw, die een soldaat
zwoeri aan zijn vaandel, want zij zelf
loopen evenzeer een lap van de een
of andere kleur na en wijden daaraan
zelfs hun leven en evenzoo moet men
niet met minachting neerzien op ©eoi
kruis, een ster of een medaille, die
met trots wordt gedragen. Niemand
weet dadelijk te zeggen, op welke wij
ze dit eereteeben ia verdiend on dik
wijls sou de spot veranderen in hoog
achting en bewondering, als de waar
heid bekend werd gemaakt.
Wel zouden vele orden zonder be
zwaar kunnen worden afgeschaft.
Daar hebt go b.v. de Engelsohe Orde
van den Kousenband. De stichting
van deze Orde staat, geloof ik, in ver
band met eon afgezakt© kous van ko
ningin Elisabeth. Vandaar ook de zin-
spreuk „Honni soit, qui maJ y pense
Aangezien nu deze Orde alleen wordt
uitgereikt aan vorstelijke personen,
en dan nog alleen tot hoogstens een
die weer door oen fcalen meneer? Voor 1
haar zijn 't allemaal voorbijgangers,
dl© een uurtje gevoed worden om dan
weer te verdwijnen.
Confituren- of reomtaart! Houdt
zij er zeil nog van.? Of heeft ze, door
dat voortdurend afleveren, er een
diepen tegenzin voor gekregen? ik
weet het meu Maar bear werk lijkt
me wel 't saaist© en sleungste, dat we
ons kunnen voorstellen. D© euiiige af
wisseling kaai dan zijn, dat op een
rniuodg leaereen toevallig verzot is
op confituren- en niemand op room
taart. Soms zeggen do kellners een
grapje tegen haar. L»an Lacht ze, de ge
vangene van 't taarthuisje. Laat ons
haar dat van harte gunnen m de
grauwe verveling van naar bestaan,
dat draait tusscnen de twee polen
confituren- en roomtaart.
beperkt aantal, vind ik, dat men dit
ocieblijk gerust af kan schaffen, te
meer usar de begiftigden, als er ruzie
komt, onmiddellijk hun „Kouseband"
terug zenden aan den oorspronkelij
ker! eigenaar. Ik meen mij tenminste
te herinneren, dat keizer Wilhelm
tex-j zijn been versiering naar Enge
land terugzond, toen JBrittaunië zich
aan den kant van Duitecliland's vij
anden schaarde. En evenzoo zal ko
ning George wel zijn Duitsche oruen
naar „de Heimat" teruggezonden heb
ben.
Dergelijke eereteek ens, evenals b.v.
het historische Gulden Vlies, kunnen
in den modernen tijd wel gemist wor
den.
Met de Duitsche piepvogels is ook
menigmaal gelachen. Do roode en de
zwarte Adelaar wérden dikwijls ge
schonken aan menscnen, waarvan
niemand de groot© daden of goede
eigenschappen of uitblinkende kwali
teiten ooit had vernomen. En zoo zal
het met vele eereteekens wel zijn ge
gaan.
Vandaar de spot, die in verschil
lende geïllustreerde bladen met deze
belooningen werd gedreven. Men
kwam dan tot de conclusie, dat men
schen, die op de hoffeesten of bij
groote plechtigheden verschenen zon
der ridderorden op hun borst, juist de
meest uitstekende lieden moesten zijp
te midden van al deze rokken en uni
formen vol sterren en kruisen.
Maar tochlDaar hebt ge b.v.
onze Militaire WillemsordeDie moet
wel degelijk verdiend worden,
al kan dat dan helaas ook alleen
door vechten geschieden. Onze Orouje-
Nassau word-6 ook maar met aan jou
en alleman gegeven, evenmin ais de
Ned. Leeuw eu zoo zijn er ook tal van
buitenlauusche orden, die toch met
alleen ais speelgoed beschouwd wor
den, ze lts met door de vorsten en di
plomaten zelf.
Een kleine prikkel moet er zijn!
Groote menschen zijn al evenals klei
ne kinderenEn bovendien, men kan
niet alle menschen over één kam sche
ren. Zelfs de strengst doorgevoerde
communistische maatschappij kan
misschien de vrijheid en de broeder
schap tot algemeen goed maken, maar
de gelijkheid zal ze nooit door kunnen
voeren. Deze hangt niet van de men
schen zelf af en daarom kunnen on-
dersciieiaingsteekens nu eenmaal
slecht gemist worden.
Let opl Als Dunschiand weer op
streek is, zal de regeering zelf wel een
Orde stichten.
stadsnieuws
Aanstaanden Zondag geeft de Kon.
Vereen. Het Nederlandsen Tooneel „de
Schuilplaats", oeu uit het Fransch
vertaald stuk, dat in het oorspronke
lijk „ie Refuge" heet. Under de mede-
spe.enden worden op een rijtje aohter
elkaar genoemd Hans Brünuig, Raul j
Huf en Anton Biirgdorffer, ruinen die
meer aan de Keizerlijke Vereeniging
,,Hc-t DuiLach Tooneel" zouden doen,,
denken. Vooral is bet pikant, dat deze
heer en meewerken Ln een Fransch j
stuk. Mogen wij da als een begui van'
den Volkerenbond beschouwen!
De oplettende mensen hoort en ziet
meer tegei,s;i j.digheden in zijn leven.
Zoo zei een lid van den Raad in de
laatste vergadering plechtig (en het
maakte des te meer indruk, omdat
het zijn slotzin was) „dat is de reac
tie Ln zijn naakte kleed". Onder de
vele soorten kleederen, waaraan ik in
mijn leven zooal hoorde, is dit hot
nieuwste eu ©enigszins met zicuzelf in
strijd. Zulke uingea ontsnappen
iemand in de hitte van de discussie.
Ze ontstaan ook wel in de koelte ;bij
de beerschonde kou ©u koleiischaarsoü-
te) van de schrijftafel. Iieb ik dezer
dagen niet in een verslag van oen le
zing in eon groot, dagblad gezien „de
spieeksier werd hartelijk toegeklapt!"
Waarschijnlijk een dame met een
scharnier in naar middel, want de
kunst gaat tegenwoordig ver. En dan
nog wel hartelijk I
Dit is niet, het oeaiig merkwaardige
dat we dez© week uit de krant heb-
beu kunnen opdiepen. Maandag
avond in do vergadering van Nijver
heid weidde de spreker uit over de ge
weldige hitte, die teweeg gebracht
wordt in een nooguven en we werden
MUSEUM VAN KUNSTNIJ
VERHEID. De heer O. vsd Tus
senbroek, directeur van het museum
van K. N., steil zich voor a-s. Zon
dagmorgen bij wijze van proefne
ming een causerie t© Houden over de
ln do Rotonde van het Museum ten
toongestelde voorwerpen. Op deze
wijze zal worden getracht ruimer
belangstelling te wekken voor de toe
gepast© kunst, alsmede een zeker
contact te bewerkstelligen tusschen
Museum en kunstlievend publiek.
Er zal gelegenheid zijn tot het stél
len van vragen.
Dte toegang tot het Museum Ls,
zooals bekend, op Zondag vrij.
NED. BOND VOOR ZIEKENVER-1
PLEtiING. Vrijdagavond verga
derde de aid. Haarlem en omstreken
van bovengenoemden bond in de bo
venzaal van „De Kroon", onder lei
ding van Dr. Kersbergen, die, na de
aanwezigen welkom gelieeten te heb
ben, hulde bracht aan ae nagedach
tenis van Dr. il 1.. van Linden van
den Heuvell, die steeds veel voor
„Ziekenverpleging" gedaan heeft en
gedureuile den laats teil tijd voorzit
ter van den Bond was.
Uit de rekening en verantwoording
van do penningmeesteresae bleek, dat
er een batig saldo is van f 87.ü6 en
een beetje afgunstig en dachten
„hadden w© er maar een be©tje van
hier,want het was ln de zaal om ta
verstijven, „btauiga&teu zitten kaart
te spelen met bun jas aan," weid mij
verteld en ik was vol bewondering
voor de volharding vun de menscnen,
als 't aankomt op Klaveraas eu schop
penboer.
Maar nu de tegenstelling. Er zijn,
zoo lezen we ln e«n advertentie, 3UJ0
stroohoeden uit Zwitserland aangeko
men. Hoe belungweksoud, in een tijd,
dat ju bij voorkeur ©ou bontmuts
draagt eu dan nog de kleppen over je
ooren trekt! En eïlieve, wat beteeko
ueu 3Ó0Q stroohoeden voor Nederland?
Die kunnen wij Ln Haarlem dezen zo
mer alléén gemakkelijk aan.
In eou andere auvortontie kondigt
een firma. „Lingerie-Wee aan. Wij
publiek weten aaarvan me© te pra
ten. Duur, peperauur ondergoed en
derhalve stoppen en verstellen van de
oude spullen tot het laatste. Tot voor
bij de grenzen van het mogelijke, zou
ik zoggen, iemand schreed aan den
bleette r „ik verzoek u, mij voortaan
minder te berekenen voor do wasoh,
omuat er zooveel gaten in het goed
zijn, die immers niet mecgewusschen
behoeven te worden 1" Hij kreeg zijn
zin niet.
Maar hoe kwam de lingerie-firma
er bij, om zelf van we© te spreken? Ik
denk aan een guitigheid van den zet
ter, dit- pas over oen stand van ca
kleerkast de allernaarste berichten
had gehoord eu daarom do k achter
het woord had weggelaten!
Het vriest dan toch! In weerwil
van hot gebrek aan brandstof, de
werkstakingen in Duitscblond, waar
door de aanvoer niet grooter Kan zijn,
het afspringen van den ruil met BelgHi
ikolen voor vee), het uitblijven van
Kngeieclie kolen, waarover voortdu
rend geschréven wordt, maar dié
even regelmatig uitblijven - tn weer- j
wil van dat alles vriest het toch. Dit
past ons slecht. Waarom is het niet|
mogelijk de vorst te verschuiven tot.
Juli of Augustus, in den warmen tijd?'
Dan zou de kou getemperd worden
door dc zomerwarmte en de hitte op
haar beurt door de winterkou en kro-1
gen wo d© gematigd© temporatuur. die
in deze landen heet tb heersohen,
maar niet hcevsciit. Is dat me- i
matlgd, waarneer jc 's morgens het
water uit de lampetkan schenkt en
het zet zien dadelijk, bijna zou ik ze«-;
gen al rammelend, tegen de
kom ln ijskristallen af. ls dat ge ma-
uit het jaarverslag, uitgebracht door
de secretaresse, mevr. C. Wesler-
inon—Kocli, dat hei au mol leden der
afd. in 1318 van 236 tot 258 gestegen
ia.
Tot leden van het hoofdbestuur wei
den gekozen, Dr. W. A. Mansholt,
directeur van het Academisch Zieken
huis te Groningen eu Dr J. Kuiper,
directeur van tiet Wilheimina Gastr
huis te Amsterdam.
Daarna was net woord aan Dr. J.
P. J. Goedkoop, tot het houden van
een lezing over
De Vlekfyphus.
Dr. Goedkoop, die als waarnemend
directeur van het St. Elizabeths
Gasthuis, waar zooals wij reeds ver
meldden, öe - vlekiypnuspauenien
(spr. deelde mede, dat er op 'i oogen-
biiK ZJ zijn) verpleegd worden, alle
gelegenheid heeft genad, de ziekte,
die het meerendeel dier medici
slechts bij naam kende, te bestudee-
ren, vertelde op populaire wijze van
zijn ervaringen, bij t behandelen van
die patiënten opgedaan.
Na er op gewezen te hebben, dat
de ziekte, die eigenlijk volgens spr.
beter vieKkooris kon genoemu worden,
omdat zij met de bekende typhus
abdominalis niets te maken heeft,
vooral woedt waar men opeennoo-
piugen van arme, vuile menschen in
krotten vindt (bij Russen, Polen,
Serviërs eu leren komt de vlekiyphus
veel voor) en dat de luis, zooais
Fransche medici ontdekten, de over
brenger van .de ziekt© is, deelde spr.
mede, dal de vlekiyphus zich van de
Russische aun de Duitsche soldalen
had medegedeeld. Ook in Oostenrijk
werden veel gevallen van vlekiypnus
geconstateerd. Zoo ontstond er ook
gevaar, dat de gevreesde ziekt© van
het Oosten uit ons land zou bereiken
en op 14 Januari, bij zijn morgen-
bezoek aan 't St. Elizabeths Gasthuis,
kreeg spr. hot bewijs, dat dit ge
beurd was. Daar was nl. een patient
binnengebracht, van wien Dr. Goed
koop, na het vaststellen van zijn
diagnose, met aekeriieid meende le
kunnen zeggen, dat hij aan vlekiy
phus leed. Dr. J. Kuiper van Am
sterdam, die een bijzondere studie
van de ziekte maakte, bevestigde
spr.'s diagnose en toen was bet eer
ste werk, het punt van uitgang op te
sporen, liet bleek dat ais zoodanig
twee of drie hiuzen in de Haassiruat
moesten beschouwd worden en gaar
ne bracht spr. hulde aan Dr. Van
Konijnenburg, directeur van den Ge
neeskundigen Dienst, voor zijn flink
en doortastend optreden bij net ne
men van de reeds in ons blad ver
melde maatregelen. Behalve io de
genoemde straat hebben zich later
nog gevallen voorgedaan in de De j
Wiislraat, de Zonnesteeg, de Rozen-
prieel- en de EsscnilderstraaL
Spr. deelde daarna iels mede van
't ziektebeeld: het geheele lichaam is
met uitslag overdekt, de patiënt
klaagt over pijn ln armen en boenen, j
heelt een enormen dorst, is dof en j
doof en blijit uren lang Ln dezelfde i
houding liggen. De temperatuur
schommelt tussciien 40 en 41 graden,
de pols gaat met de temperatuur op
en ueer.
Nadat een algeheele reiniging van
den patiënt heelt plaats gehad, is de
verdere verpleging eenvoudig, al
.eisdit zij veel zorg. De ziekenzaal j
moet goed geventileerd worden; een j
bepaald dieet is niet noodig. Van
groot belang is hél, dat de verpleeg
ster of vei pleger voortdurend .oplet,
of de verraderlijke luizen wel geneel j
verdwenen zijn.
Doen zich geen verdere complïca-
ties voor, dan gaat de temperatuur
na 2 of 3 dagen omlaag en ia hel j
gevaar geweken. Een paar dagen na
't verdwijnen van de koorts wordt
een zeer fijne vervelling geconsta
teerd. Wie eenmaal de ziekte door-
gemaakt heeft, blijft er lang immuun
voor.
Dr. Goedkoop, zich excuseerende,
dat hij over zoo'n „jeukerige kwestie"
moest spreken, verleide daarna nog
tigd, wanneer j© vingers zoo ver
kleumd raken, dat ie j© das niet vast
maken kuut? Of is net soms gematigd,
wanneer je waterleiding bevriest, orn
aat de oostenwind geniepig door oen
kier van de voordeur blaast? Dat- al
les noem ik onmatig, mateloos. Het
boort in ons klimaat niet thuis en
moet dus zoo gauw mogelijk weer ver
dwijnen.
Of dat ook gebeuren zal is een an
dere vraag. Daar we hier dc hoeren
van het- meteorologisch instituut, niet
bij d© hand hebben en een menach
toch graag ©en deskundig oordeel
hoort, heb Ik in gecLacivten onzen
vischboer tot die waardigheid verhe
ven eu hem gevraagd, of de vorst nog
lang zou duren. Terwijl hij ijverig b©-
zte was, voor kleine schelvisch groot
geld te bodingen, trok hij eon gevleid,
uiaar tevens deskundig gezicht en be
riep zich op het oordeel van wat hij
noemde „ouwe'' visscners. Waarschijn
lijk Had hij het over -t-achtigjarteon,
want de maa zelf is zeker al oen hal
ve eeuw oud. Enfin, die oude weer
kenners dan zijn van meaning, dat
wanneer nieuwe maan samenvalt mei
oostenwind en een heldere lucht, hot
vriezen nog ©en poos zal blijven voort
gaan draalt evenwel de wind len hii
inoenae te zien, dat die neiging had
naar het zuidoosten) dan ia het, met, de
winterkou gauw weer gedaan. Daar
het Vrijdag 31 Januari nieuw© maan
ls geweest, kan op dit oogenblik ieder
een weien, wat- wo' de eerstvolgende
dagen zullen hebben.
Ziedaar nu een weervoorspelling,
waarvan w© heel gauw zullen kunnen
zeggen, dat z© waar geweest isof
niet. Had mijn vischboer ex geen
oudere (dus betere) autoriteiten bij
gehaald, dan zou ik aan zijn eigen
woorden weinig geloof hebben gesla
gen. Hij is namelijk min of meer een
opportunist. Toen hij ©en poos gele
den de v.sch extra duur probeerde te
verkoopen, trachtte hij dat te recht
vaardigen met de^yerklaring, dat er
geen viscli mochtwordem uitgevoerd.
Er was iets duisters in zijn besvijs-
gronden. Maar daar op de stoep van
ceu woning de vischboer in rijn ele
ment is cn de huisvrouw niet, houdt
ho het laatetc woord.
Sedert dat gesprek is de uitvoer van
visoh weer toegestaan. Nu verzekert
mijn vischboerdat iedereen toch wel
begrijpen kan waarom de viscli duur
niO'?t zijn, als er zóóveel uitvoer is
naar 't buitenland. Het- beat niet. om
hem t© herinneren aan zijn vorig©
verklaring, dia precies tegenovergo-
1 hel een en ander van de overbren
gers van de ziekte, de luizen, die
zich verbazend snol vermenigvuldi
gen: 80 a idü eieren worden op een
oppervlakte van 1 c-M2. gevonuen en
na 15 dagen is de jonge luis, ai
„ueiraisianigzooals spr. het uit
drukte. Iedere 24 uur gaat de luis
„op eten uit", dat bestaat, uil bloed
van zijn gastheer, ls deze ziek, dan
krijgt de luis geïnfecteerd bloed en
dan ia zijn beet gevaarlijk.
Ais een goed middel, om de luizen
uit de klceren te verwijderen, noem
de spr net behandelen er van met
kokend water, waarin soda.
VcrsclUilandé wenken gaf spr.
hierna "nog, van belang voor Hen,
wier taalt t is of misschien eens zal
zijn, vleklyphuspaiienten te verple
gen. Die wenken betroffen vooral de
Kleedrng van de verpleegsters! en de
wijze, waarop de patient moei behan
deld worden, als hij in 't ziekenhuis
komt.
Na afloop van zijn voordracht stel
de Dr. Goedkoop zijn gehoor, dat
hoofdzakelijk uit verplegend personeel
onzer ziekeninriciiiingen bestond, ln
de geJegUdieid eexuge platen .uit
medische werken le la^ichugüO, uie
het gesprokene verduidelijkten.
Onze Lacliiieek
GEVAT-
Klant (woedend); Kijk eens, Iio«
die broek gekrompen is. Dut had j-'j
j van tevoren moeten welen,
j Kleerenkoopman: Ben ik een
j wcerprofeet?
!-.
Het Tooneel
DE VOÜjRüijaLLlAG VAN DE VER-
ELNlGlNu VIC'ioHlA. Wat wordt
er door de Haarlemmers ook bui
ten JiCl gowone uagehjkscbe lev«j
toch veei komedie gespeeidl ln de
rubriek „Vragen en Antwoorden" Ln
ons blad van gisteren lazen wij toe
vallig ton opsonunmg van 7 üheltan-
ten-verec-nigingei], en deze lijst was
nog niet eens volledig. Wij noemen
o.iv nog d© Hauj'icmscho Tooiieul-
cluii, Guido Gezelle en Nieuw Leven.
Als elfde in den bond wij beuoelen
hiermee niets onaangenaams somt
zich nu Victoria aanmelden, e©n
junge vereeniging, die blijkens het
programma verieden jaar is opge
richt
ls dit eigenlijk niet van het goede
wat aJ te veel? Wat is liet toch jam
mer, dachten wij gisterenavond bij
de Voorstelling van Victoria," waar
voor men ons had uitgeiiuodigd, dat
al deze vereenigmgen naast elkander
optreden. In elke vereeniging zijn 1
of meer zeer goede kranten. Wat
o©n uitstekende „rederijkerskamer''
zou er Ln Haarlem niet kunnen ont
slaan, wanneer al deze verecnigingen
de handen eens in elkaar sloegen en
tot éen groote club werden soineir-
gtamolteiil Wat een prachtig uiiete
tanten-ensemblo zou üaaruit kunnen
voortkomeul Nu komen de meeste
vereemgingen niet boven het miuuei-
inauge uiu Telkens valt er min of
meer i© waarüocren, maar er man
keert toch ook nog zoo veel aan, dat
men mot zekerheid kan zeggen, dat
bijv. geen uezer vereeulglngen met
kans op succes aan een grooten wed
strijd zou kunnen deelnemen, ls een
fusie niet mogelijk? Wij zijn c-r van
overtuigd, dal dn het tooiieelleven te
Haarlem werkelijk ten goed© zou ko
men.
Victoria bezit in mej. Busquet
wij mogen haar naam zeker wel noe
men een kracht, die ver boven de
meeste dames-dilettanten' uitsteekt
Zij spreekt 'zeer beschaafd, heeft een
uitmuntende, weloverwogen dictie,
weet zich op het tooneel uitstekend
te bewegen -eo heeft wat hoofd
zaak is werkelijk dramatisch ta
lent. Wij kenden haar van vroeger
zij was jaren geleden lid van Gremer
en dadelijk bij haar opkomen za
gen wij in haar weer dc gSboreil
actrice. Men ziet zoo iets onmiddel
lijk, in de wijze van binnen komen,
in hot staan, in het loopen, kortom
in alles. Zij weet „scène te m.iko©
Bij zoo iemand is er geen oogenblik
van weifeling.
Wat weru die korte scène in
Kerstnacht de dramatische
schets van Hamburger door haar
met overtuiging eo hartstocht ge
steld was. Zijn welsprekendheid (hoe
worden vischboeren toch zoo rederijk,
terwijl a© geen anderen omgang heb
ben can B.oiuin© visschenlaat kcis
nooit ui den steek. iLj is de man, die
met plezier vandaag zal botoogcm, dat
u© aarde rond is, morgen dat zo vier
kant moet zijn eu overmorgen, dat zo
een ©Hips is een en ander behoorlijk
geeiaafu en bewezen.
Ik wil niet j*iggou, dat zijn be
kwaamheden ia de richting van zulk
soort geleordheaen gaan. t ls hem
meer om den handel, de prijzen van
tie versche visoh en de gesteldheid van
hot weor te doen. Of zijn voorgeslacht
goed geprofeteerd neeit, zullen wo nu
wel weten.
Naar men zegt verricht de vorst een
belangrijk© natuurkundig© functie,
daar zij een massa ocgeuierte ui aan
staand ongedierte in uen bodem uooaL.
Dit gespuis moet dus, aangenomen dat
het daarvoor bewustzijn genoeg heeft-,
wel ©ea hekel hebben aan ©en stren
gen winter.
Zoo bezitten ook de dieren hun
voorkeur ©n hun afkeer. Katten zijn
vijanden van het ijs, ze vertoonen zidi
aaarup aUoeD, wanneer het zaébter
weer wordt, als 't ware om zich over
den ondergang van het ,ijs te verheu
gen. In vele8t-rok©n van het land geldt
speeld! Dit was spel, dat ontroerd®.
Hoe mooi, dat in smeeking nverval-
len voor haar man en dut verslagen,
gebroken weggaan. In het blijsjiell©.
tjo het bekende Een moet er
trouwen toonde zij in haar
leuk zeggen en opgewekt spel, dat zij
ook ln het lichtere genre veel ver
mag.
Het Is voor de zwakkere broeders
en zusters altijd een hachelijk iets
om naast zoo'n goede kracht tc moe
ten optreden.
Men voelt dan veel gauwer wat. er
aan de anderen ontbreekt. Zoo was
het ook gisteren. De minder gerouti
neerde spelers staken nn tegen dat
sterk© 6pcl beduidend af. VooraTin de
dramatische schets viel dat op. Waar-
schijnlijk heeft men het stukje van
Hambm-gor gekozen oni mei. Busquet
I gelegenheid te geveu dez© kort©
Bpène te spelen, maar toch zouden wij
dilettanten willen aanraden zich wat
minder san het dramatische- te wa
gen. ln het blijspelletje voelden zij
zich veel meer thuis. Vooral Jacob
gaf hier aardi? spel en deze dilettant
bewees overtuigend, dat hij in het
komische gonre zekor iets kan berei-
keu. Reeds nu was het dikwijls heel
grappig ©n zijn succes bij het publiek
was ds-n ook zeer groot. Jammer, dat
zijn uitspraak zoo veel te weneche-n
overlaat-. Ook zijn grime was nle( ge
lukkig.
Ernst gaf in het tegenspel met Ja
cob niet Onverdienstelijk spel; dez©
dilettant wist soms leuk „langs zijn
neus weg" iets te zeggen. Zijn scèn©
met Louise was echter wel w.it al te
houterig. Ook Louise had veel losser
kunnen zijn, al trouwde ze met c©d
oninogeliiken boekenwurm.
De regisseur mag by volgende voor
stellingen de speicrs wei op het hart
drukken om verkeerd begonnen zin
nen nooit ovér te nemen. Men sp^ie
dam in 's hemelsnaam maar door en
geve ©r eon draai aan. En iaat hen
nooit „gij" en ,,ge' zeggen, al staat
dat zoo in het boekje. Ook docd het
komisch aan, dat Betje dc bel al
hoorde, voordat ze nog gekl.ngold
had «i het kerkgezang, terw:j! er nog
geen noot in de za-al gehoord werd.
Betje was zeker met de helm gebo
ren. Trouwens, ook Ernst leed aan
„het dubbele gezicht". Hij zag Louise
van rechts opkomen, terwijl wij haar
duidelijk links zagen loopen. Kleinig
heden, zal men zeggen, maar d e toen
zeer storend werken eu bij goed rej>e-
teeroa vermeden kunnen worden. Het
publiek toonde zich zeer ingenomen
met het gobodene. Het applaus was
na beide stukjes bijzonder hartelijk.
Aan dc dames werden bloemen aange
boden. Om kwart over 10 stonden wij
reeds op straat. In dit opzicht, heeft
dtze jonge club aan al haar zuster
verenigingen eon navolgenswaardig
voorbeeld gegeven.
J. B. SCHUIL.
PERSONALIA
De heer A. J. Westerman Ho?"
steljn te Haarlem is door de Genees
kundige Staatscommissie te Leiden
tot Arte bevorderd.
DE HAARLEMSCTIE TOO
NEELCLUB geeft 10 Februari ten
behoeve van ile Vereenig,rg Zuige
lingenzorg een vooxslell'ng.
Zooals alle voorstellingen door di-
ze club gegeven zal ook deze wel
uitstekend verzorgd wezen en goed
slagen.
ook a 1b ouomstooteiijko waarheid,
dat het met 't ijsvermaak gedaan is,
een kat zich daarop laat
Haar mede-huisdier tui geboren
vijand, de hond, heeft daarentegen
een grooten af koor van muziek. 11 ij is
iu dat opzicht zeer onpartijdig, daar
hij zoowel het pianospel van z;jn mees
teres als het straatorgel met hartver
scheurend gejank begroet zelfs zou
nij een dergeAjko demonstratie tegen
hef orkes; van t Concertgebouw hou
den, wanneer het bestuur van Bach
hém cn zijn soortgenootea niet angst
vallig uit de zaal hield. Dez© afkeer
van Liet edelste der huisdieren ls niet
goed te verklaren. Misschien is de
stamvader van het houdangeslucht
hutshond geweest- in ©on muziekschool
©n heelt hij daaruit eon verklaarba
ren afkeer voor muziek overgehouden
en aan zijn nakomelingen uïgoUiten.
Het paard, deze geduldige lastdra
ger, waarvan je zou denken, dat het
alles geduldig draagt, heeft behalve
zijn aartsvijanden de vliegen, Ook een
element, dat hem niet bevalt. Dat is
de regeu. Hij Ls niet zoo kinderachtig
om te tobben over een klein builje.
maar wanneer de regeu den ganse ben
dag duurt, laat hij treurig den kop.
hangen.
Het kippenvolk. ten slotte, heeft een
hekel san wind. Zet den kippenloop od
een luw plekje en vele eieren zullen
uw l>elooning zijn. Maar bet doel van
luchtverplaatsing begrijpen ralj niet.
Voor hun bestaan, zoo redeneeren zij,
is wind niet noodig waarom zouden
anderen er dan behoefte san hebben f
Toegegeven kan worden, dat dez© re-
deneerïng piel van e©n bree-'en blik
getuigt, maar z© wordt door de mees
te menschen ook gevolgd. In dnt op
zicht zijn klnoeo en menschen dus vol
komen gelijk.
Een uitstervende diersoort, z.'ui do
beren. Ik bedoel niet dc pool- of
beer. noch- de bru'ne beer, die zich in
mf'n jeugd vernederde door op de kor-
miseen te dansen, maar de papieren
beer. <?!e ln voorjaar bij men!?c©n
placht te verschenen, onder den dek
mantel van een doodgewone envelop
pe. Tot de weinige memsohen. die nog
jf. irrèkenineen stuurden, l-o'-oorden
ook de medici. TVz© malMehehl is
voortaan uit. ook zii zenden hun rota
in om de 8 msanden Bovendien ver
hoogden zij hun tarief, waarover hier
en daar wel gemopperd zal worden.
„Dokter," zoo moet ©on pationt al
tot zijn medicus gezegd hebben. ,.u
heeft mij ve.rhoogd ik dacht altijd,
dat u als 't ware een huisvriend was"
„Dat dacht ik ook." zei de dokter,
„maar n wilt mij" toch zeker dat voor
recht. niet laten betalen V'
Hij bedoelde te neggen, d&t ook voor
medici alle levensbehoeften Ln prij»
zijn gestegen en dat eon dokter, wil
hij goed «rerk doem, Ln do allereerst©
plaats moot leven.
„Mijnheer," zei ©en kunstkooper
lot oen jongen veelbelovenden maar
doodarmen schilder, „de nood zal u
tot het scheppen van kunstwerken
aansporen."
,,'t ls mogelijk," zei de kunstenaar,
„maar daarvoor is het toch ln de eer
ste. plaats noodig, dat ik beeta. En
als 't op deze maniex doorgaat, sterf
ik van gebrek.''
Zoover is 't met de dokters nu niet,
maar toch zijn zii, als alle arbeider*
met hoofd of hand, hun Jocm waard.
FIDELIO.
