Van onzen reizenden Redacteur
Vleeschflistributie
36e Jaargang No. 10967
Verschijnt dagelijks; behalve op Zon- en Feestdagen.
VRIJDAG 28 FEBRUARI 1919
ARLEKI'S DAG
ABONNEMENTEN per 8 maanden: Voor Haarlem en de dorpen in den omtrek waar een Agfnt ge
vestigd is (kom der gemeente) 1 2.25. Franco per post door Nederland i 2.60. Afzonderlijke nummers f O.ló.
Gelllustr. Zondagsblad, voor Haarlem f 0.51*. GeTllustr. Zondagsblad voor de omstreken en franco per
post f 0.69.
Uitgave der N.V. Lourcns Coster, Direceur J. C. PEEREBOOM, Telefoon 3082
ADVERTENTIEN Van 1—6 regels f 1.— iedere regel meer 20 Cts. Reclames 40 Cts. per regel. Tijdelijk
ooriogstoeslag 20 procent. Bij abonnement aanzienlijk rabat. 'liensturvers-advertentiën van Vraag eu Aanbid
van 1—5 regels 50 Cl6. per plaatsing, elke regel meer 12'.t Cts. k contant. Buiten het Arondissement dubbele
prij6. Adverientièn buiten bet Arrondissement 25 Cts. per regel. Reclames 50 Cts. per regel.
Direcfie en Administratie: Groote Houtstraat 83. Telefoonn. der Redactie 600 en der Administratie 724
DIT NUMMER BESTAAT UIT
ZES BLADZIJDEN.
EERSTE BLAD.
LEVENSMIDDELEN-
VOORZIENING
Be Dürecteur van het Gemeen
telijk Levensmiddelenbureau te
Haarlem brengt ter kennis:
dat verkrijgbaar wordt gesteld:
Regeerings-visch
op Zaterdag 1 Maart 1919 vaa
9 uur v.m. tot 1 uur n.m. per per
soon
EEN POND VLSOÏÏ
op vertoon van Vischkaart N°-
12401—13100 dn de Gemeentelijke
VischhaL;
op vertoon van Vischkaart No.
13101—13600 in het Pand, ingang
Koningstraat.
Haring
Prima kwaliteit gezouten haring
8 cemt per stuk (ZONDEK BON)
in de Gemeentelijke VischhaL Ver
pakking medebrengen.
gedurende het tijdvak van 1 tot
en met 7 Maart 1919:
op bon C No. 26: een uns RIJST
k 14 cent Per pond;
op bon C. No. 27 een ons GORT
13 cant per pond (24 cent per
ons).
op bon C. No. 28: een half pond
JAM A 55 cent per pond,
op bon C. No. 29: een half pond
GROENE ERWTEN k 11 cent per
pond.
op bon C. No. 30: een stukje KLEI
ZEEP A 10 cent per 6tukje.
op bon C. No. 31: een half pond
SUIKER A 30 cent per pond.
op bon C. No. 33: zes ons GECON
DENSEERDE TAPTEMELK A 6
cent per one.
op bon 30ste tijdvak der Kinder-
Huikerkaart: 4 pond SUIKER A 30
cent Per pond.
Aardappelmeei-Sago
dat bon B. No. 55 welke op 28 De-
oember j.l. voor aardappelmeel of «sa
go geldig !.s gemaakt, en waarvan de
geldigheidsduur niet was vastgesteld
met ingang van heden vervalt
Winkeliers dienen de door h©n ont
vangen bons B. No. 55 op Maandag
3 Maart a.s. In te leveren.
Kindermeel
dat met ingung van 1 Maart a.s.,
voor winkeliers de gelegenheid be
staat om kindermeelbons iin ie leve
ren
Ha de zeep
dat op Maandag 3 Maart a.s. door
winkeliers In harde zeep ALLE in
hun bezit zijnde bons, alsmede eene
opgave van de bij hen aanwezige
voorraden zeep, op zijn bureau (ka
mer No. 7) moe tec i worden ingele
verd.
Petroleum
dat gedurende het tijdvak vaia 1 tot
en met 15 Maart 1919 zal worden
afgeleverd:
op bon 15 en 16 eener Rïjkspetro-'
leumdistributiekaart (groen) ELK 2
Liter petroleum;
op bon 15 en 16 eener Rijksperro-
leumdistributie-kaart (bruin) ELK 3
Liter petroleum;
dat hot verboden fs petroleum af
te leveren op bons, wier geldigheids
duur veratreken, of op bons die nog
oiet geldig zijn.
Die Directeur voornoemd,
F. DE JONGE
Voor de vleeschkaarten met let
tere:
R, 8, T, U, Zaterdag 1 Maart van
9—12 uur.
V, W, IJ, Z, Zaterdag 1 Maart
van 15 uur.
Verkrijgbaar op bon No. 38, letter
V aan het Openbaar Slachthuis, op
Zaterdag 1 Mia,urt van 911 uur 1
ons GESTOOMD RUNDYLEESGH.
ZATERDAG 1 MAART.
Stadsschouwburg, WiLsonsplein
Afscheids-Liederavond Anna Klaas-
sen, 8 uur.
Cmema-Palace, Groote Houtstraat:
Biosc. voorstelling.
Schouwburg „De Kroon", Groote
Markt: Biosc. voorstelling.
Apoll o-Th eaterB artelj orisstraat
Biosc. voorstelling.
Kleine Vereeniging. KI. Houtstraat:
Biosc. voorstelling en Vai-iétfe
Derde reeks.
57
Op de Jaarbeurs.
II.
HAARLEM.
Verkrijgbaar op bon No. 45 de'
Vleeschkaarten
2 ons Amerikaansch
spek 20 cent per ons
bij:
C. BOLLER, Wolstraat
F. BENRAADT, Spaarnwouder
straat.
P. BANNINK, Zijlstraat.
J. BROEKHOF, Kleine Hout
straat.
Wed. v. DOOREMAALEN, Korte
fit-gij nestraat.
CH. GEUKERS, Haarlemmerliede-
straat.
H. NIEUWJAAR, Oranjeboom-
fctraat.
H. KOOY, Hageetraat.
A. SMIT, Bakkerstraat.
P. SMITS, Kruisweg.
J. ENGELENBERG, Zijlstraat.
ZWART, Schotersingel, hoek Jan
SteensïraaL
Utrecht, 27 Februari.
Utrecht is iri deze dagen geheel
verjaarbeursd. Uit traditie reeds had
de Bisschopsstad een eenigszins
plechtige allure, liet is daarom wel
wat verwonderlijk, dat de jaarbeurs
lüer terecht is gekomen in dit statige
centrum van 't land. Maar even ver
wonderlijk Is het, dat de stad ineens
al in de jaarbeursdagen haar deftig
heid overboord gooit en zich hals
overkop in de zakenkennis gestort
heéïT: men herkent 't wat stijve stads
aspect niet meer. Dat is ook niet noo-
dig om den weg naar de zeven jaar
beursterreinen te vinden. Als je uit
het station komt, word je al opgevan
gen door een wit doek, dwars over de
straten gespannen: „Naar de jaar
beurs" en van terrein tot terrein
word je verder Utrecht door geëxpe
dieerd, de geheele jaarbeurs over.
zonder dat je je verder met den weg
te bemoeien hebt. Tusschen het wit
van deze aankondigingsdoeken kleu
ren allerlei reclameslrboken heftig
op: in rood en zwart en geel en groen
ontvang je allerlei mededeelingen
over allerlei voortreffelijke dingen.
Reclame omhoog, reclame hene
den I
Als je niet begint de aanbiedingen
van allerlei sierlijk uitgedoste jonge-
lui tc uc-geereu, lieb je vóór je aan het
eerste jaarbeursterrein komt je zak
ken al vol met allerlei papieren, üie
den lof van velerhande voortbreng
selen verkondigen.
Dan zie je in den mensehen-
stroom, die zich tusschen de zeven
terreinen beweegt, sliertjes van op
tochten, waarin allerlei merkwaar
dige toestellen worden rondgedragen,
gereden of voortgeduwd. Ken wande
lende lampenkap gaat plechtig ach
ter een reusachtig toestel van een
huistelefoon, een flesch tuft achter
een schrijfmachine-te-voet. En zoo
kom je telkens ristjes reclame-din
gen tegen.
Dan is er op dit gebied nog de
Utrechtsche sandwichman. Er groeit
een generatie van deze lieden in
Utrecht en het laat zich aanzien, dat
dit geslacht aan volgende generaties
van sandwichmen het aanzien zal. ge
ven. Vertelt de Zwitsersche gids met
trots, dat reeds zijn overgrootva
der vreemdelingen do besneeuwde
toppen opleidde, bij de honderdste
Utrechlschc jaarbeurs zal ongetwij
feld menig sandwichman vol glorie
vertellen, dat bij de eerste jaarbeur
zen een-of-ander van z'n voorvaderen
reeds dit nuttige beroep uitoelende.
Men ziet deze lieden in allerlei klee-
dardracht. De Ouühollandsche is te
Utrecht blijkbaar zoor geliefd, maar
ook andere wonderlijketypen ontwaart
men. Er zijn kleurige Chineezen met
een zeer geprononceerd Nederlandsch
achterbuurt-accent en er zijn veelvul
dig clowns, die er op zoj'n regendag
als vandaag allesbehalve fleurig uit
zien, om van de ontbrekende grappig
heid maar niet te spreken. Want die
is blijkbaar geheel weggestroomd.
Ook de winkels vertoonen een ver-
I intensd zaken-aspect. Er is veel werk
gemaakt van de uitstallingen en Lier-
en-daar treft werkelijk een breed-
opgezette reclame van een handig za
kenman. Op sommige punten zijn
reusachtige voorworpen aangebracht.
Op het, Vreeburg gaat eeai geheele
gevel schuil achter een ontzaglijk for
nuis, waarop ketels van dergelijke
afmeting, dat men er een half regi
ment uit van zou kunnen voorzien.
Elders staat een groote reclame voor
pompinstallatics.
Buiten dc jaarbeurs worden ook
j zaken gedtfbn. Ondernemende Utrech-
tenaren hebben hun huizen ontruimd
en die als monsterkamers verhuurd
aan firma's, die te laat zijn gekomen,
om op de jaarbeurs nog een plaatsje
te krijgen.
IZoo is Utrecht ook buiten de jaar
beurs toch jaarbeurs.
Vanmiddag ben 'k eens opnieuw de
terreinen langs gegaan. Toen we or
Vrijdag, op den tocht van de Neder-
landsche journalisten, onder leiding
van den secretaris-generaal, den heer
Graadt van Roggen, kwamen, was or
in de duizenden monsterkamers eigen
lijk niets te zien. Nu is alles wèl ge
etaleerd. Wat is er in die dagen vóór
de opening nog ontzaglijk veel ge
beurd! Er is wel met man-en-macht
gewerkt moeten worden, om alles op
die zeven terreinen in orde te krij
gen.
Op onzen eersten tocht viel van den
eigenlijken rondgang niets te schrij
ven, omdat er niets was, nu is er zoo
veel, zoo verbijsterend veel, dat je
daardoor eigenlijk niet weet waar
over nu te schrijven. Er is zoo ont
zaglijk veel te zien, dat je makkelij
ker zoudt kunnen aangeven, wat er
niet, <lan wat er wel is. Een bewijs,
dal langzamerhand het geheele za
kenleven in al zijn onderdeelen op
de jaarbeurs vertegenwoordigd raakt,
wat almee een succes dezer toch nog
jonge instelling beteekent. Maar die
volledigheid speelt den beschrijver
parten. Waarmee te beginnen, of be
ter nog, waarmee te eindigen? Want
het is, als je er eenmaal aan begint
een hopeloos geval om er uit te ko
men. 'k Kwam vandaag eenige col-
legas' tegen, die in een onbewaakt
oogenblik op het rampzalige denk
beeld zijn gekomen, om van elke éta
lage wat te zeggen. Ze hebben me van
hun wanhoop verteld. Den eersten dag
was hun geestdrift voor de jaarbeurs-
journalistiek al danig bekoeld. Maar
toch zeulen ze zich eiken dag de dui
zenden stands langs en geven getrou
welijk elk der firma's eenige regels.
Een onbegonnen werk; ook voor
den lezer, om 't te lezen. Want wie
als buneii-zaken-zijnde bezoeker weJ
eens op de jaarbeurs heeft ronögeloo-
pen, lieeft ai dadelijk de teleurstelling
ondervonden, dal voor hem zoo'n
jaarbeursgang over T algemeen wei
nig belangrijns heeft.
Er zijn natuurlijk verschillende in
zendingen, die interessant zijn, om té
bezien. Dames zullen met veel aan
dacht dunkt me kijken in de afdeeling
zilver of in die van de juweel werken,
waar fraaie stukken van f 2Ö.UU0 of
meer waarde te zien zijn; ,iok zul
haar belangstelling geboeid worden
door fraaie toiletten; voorts zal de
liefhebber van boeken wel zijn gading
vinden in de zaal van de uitgevers;
maar voor t overige zijn er honder
den, duizenden étalages, waar je als
leek vrij koel langs- loopt
't Is wel aardig, om eens te zien hoe
een enorm rad door een motor ge
dreven door de hooge machinehui
voortwielt, maar 't ware belang van
de riemoverbrenging gaat je voorbij r
Dat is dan nog een inzending, die
tenminste suggestief werkt op de niet-
rlliskundige bezoekers, doch cr zijn
ook honderdtallen stands, waar de
voorwerpen heel weinig tot je zeggen,
als je er geen verstand van hebt.
Wat interesseert o.a. een Oc.arsnee
mensch een hoop rioolbuizen, kope
ren schroeven, betonnen inmaakpot-
ten.
Neen, dc niet-vakman komt er niet
vandaan, zonder teleurgesteld te wor
den.
Dat is dan eigenlijk maar'goed ook.
Want de jaarbeurs is geen tentoon
stelling voor jan-en-alleman. 't Is ten
industrieele schouwing, een mooilisa-
t.ie van nijverheid en handel. En daar
om is het voor den vakman, die er
zaken komt doen, pretug, als de r.ïet-
belanghebbenden maar wegblijven,
want die belemmeren de rusuge be
schouwing en sturen de besprekingen
in de war.
Volk komt er toch genoeg op de
jaarbeursterreinen. Als de menschen
verspreid loopen over de zeven per
ken van de industrie, dan zou je jeg
gen, dat de animo niet overweldigend
is. Doch als je tegen vijf uur, wan
neer de jaarbeurstreinen, naar de
hoofdsteden gaan, bij het Centraal
station komt, kan je aan den dichten
menschenstroom merken, hoevelen er
van de jaarbeurs komen.
Toch zou deze schijn kunnen bo
dnegen. Want tenslotte komt het op
koopen, op 't doen van bestellingen
aan. Het is vrij wei zeker, dat
dit op deze derde jaarbeurs veel min
der is, dan het vorig jaar. Van ver
schillende zijden hoorde 'k, dat het
toen, na afloop van de beurs, bleek,
dat de vertegenwoordigers der expo
santen ter beurze zooveel bestellingen
hadden opgenomen, dat hun fabrie
ken dikwijls de orders in geen twee
jaar konden uitvoeren.
Toen was de toestand in Europa
ook juist andersom dan nu. Men ver
keerde ten vorigen jare nog in -ie pe-
riode, dat de prijzen van bijna alle
artikelen stijgende waren. Vroeg koop
was toen dus goedkoop. Nu is het --
althans het schijnt zoo, dat het zoo
is in veel gevallen juist het tegen
overgestelde het geval. Er komt nu
een kentering in de prijzen. Bij een
aantal artikelen is die al dalende tn
bij anderen verwacht men ten min
ste prijszakking. Men redeneert daar
om nu, dat Vroegkoop wel eens duur
koop kan zijn. Waar nog hij komt,
dat veel zakenlieden door den ten
slotte nog vrij onverwachten afloop
van den oorlog vol zitten met duur
goed, dat zij nu gedwongen zijn te
gen lageren prijs te verkoopen. Dii
is natuurlijk, voor zoover het ketting-
handelaars betreft een verdiende
straf; maar ook de reëele zaken
lieden zijn de dupe van de prijsda
ling geworden. Het is geen wonder,
dat zij nu hun risico niet nog willen
vergrooten, want dan zou 't bij me
nigeen op een débacle kunnen uit-
loopen.
Daarom is er twijfel en aarzeling
op de beurs. De kijkers worden dit
jaar niet zooveel koopers, als ten vo
rige jare- Men snuffelt wel en houdt
besprekingen, maar velen houden
hun orders nog op.
Wanneer die later nu maar los
komen, zal het voor de jaarbeurs
exposanten nog wel goed kunnen
worden.
Onder de kijkers en koopers is een
graag-gezien nieuw element: de bui
tenlanders. Nu de vrede in het zicht
komt, is er, ondanks de wankelijke
toestanden in liet buitenland, vrij
veel belangstelling voor de Utrecht
sche jaarbeurs bij de vreemdelingen.
Mochten de toestanden over de
grens wat spoedig weer normaal
worden, dan lijdt het geen twijfel, of
het buitenland zal, dank zij de jaar
beurs, een goede afnemer worden
van verschillende Nederlandsclie nij
verheidsproducten.
Daartoe hc-lpen ook de attaché's
van de vreemde mogendheden mee.
Die van België, Zwitserland en
Duitschïand o.a. zijn zeer actief.
Jammer is, dat verschillende andere
mogendheden haar vertegenwoordi
gers alleen op zekere dagen aanwezig
doen zijn. Nu komt menigeen aan de
kraampjes, zou 'k haast schrijven,
aankloppen en vindt dan tot zijn te
leurstelling een papier gewaar waar
op potloodschrifl vermeldt, dat de
buitenlandsche vertegenwoordiger
eerst dan-en-dan te spreken is.
Belangwekkende inzendingen heb-
ben verschillende staatsbedrijven.
Die leeren zaken-doen, wat men
anders van ambtenaren niet ver
wacht. 'k Noem den nieuwen jiostche-
que- en g'irodienst en het ook nog
niet heel oude bedrijf van de Staats
mijnen. De inzending van de mijnen
had dunkt me belangwekkender kun
nen zijn, maar rt interessantste is de
Hollandia-film, die voortdurend in
het aardige gebouwtje vertoond wordt
en die een boeiend 'overzicht geeft,
hoe het mijnbedrijf, diep in "s aard-
rijks, sclioct in z'n werk gaat.
Dat is een nuttige er
film.
Van liet Politieke
nooiveld.
Tour-
21
Fe
Een „Oorlog'-rede, ciie geen
oorlogsrede Ï6. Ontwapening
mogelijk? Allerlei replie
ken.
Aan onze weermacht hebben wij,
naast God, te danken dat ons land
voor den oorlog Ï6 gespaard geble
ven. Aldus in den aanvang zijiner
drie uur lange rede, de Minister van
Oorlog. Wanneer het buitenland n;et
de overtuiging had gehad, dat wij
onze havens en onze landgrenzen
konden beschermen, dan zouden zij
/lat zelf hebben gedaan en ware de
oorlog op ons gebied overgebracht.
Daarvan is natuurlijk geen bewijs
te geven ,zeide de minister terecht,
maar iln ernst: ons leger is flink ge
weest en heeft c-ris -voor veel kwaad
bewaard. Al heeft het dan niet mee
gevochten, het heeft veel gedaan aan
een daad van groote internationale
beteekeirs, n.I. de inlerneering.
De minister bracht dan ook hulde
aan 't leger, aan de officieren en de
manschappefi, maar ook aan den
Opperbevelhebber, generaal Snij
ders, een man van groote bekwaam
heid en helder strategisch doorzicht,
ln wien ons volk terecht vertrou
wen heeft gesteld. Maar dat allee
gold de legerleiding, niet de richting,
waarin de reorganisatie van het le
ger moest plaats hebben. Toen de
minister begreep, dat hij in dit op
zicht bij generaal Snijders geen
(steun ziou vinden heeft li ij hem dat
openlijk gezegd, en werd de hand tus
schen heil doorgesneden.
Wat denkt de minister van de
kwestie der ontwapening en van do
vermindering der bewapening? Hij
meent, dat de tijd nog niet gekomen
ie om een beslssing te nemen. Wij
I weten nog niets van den Volkeren-
1 bond, noch van de verplichtingen, die
j wij. misschien, internationaal in de
toekomst zullen hebben. Wij moeten
niet voorgaan, omdat de Mogendhe
den ons toch niet volgen zullen,
maar dat beteekent niet, dat wij de
groote Mogendheden moetem navol
gen als zij in bewapening voort
gaan. Wij moeten alleen volgen de
richting, die door de gebeurtenissen
wordt, aangegeven. Moeten we dan
mdsschiem met de andere neutralen
samenwerking zoeken? Dat zeide
de uri nister voorzichtig ligt bui
ten mijn terrein.
Ontwapening zou, meende hij ver
der. met hei oog op de buitenland
sche gebeurtenissen, hoogst gevaar
lijk zijn.
Tegen eischen die gc-
biodsaf stand (inhou
den moezen wij paraat
b 1 ij v e n.
Wij kunnen ons niet van Iimburg
en van Zeeuwsch-Ylaanderen laten
ontdoen ale een schaap van zijn
vacht.
Wij kunnen wel de bewapening
geleidelijk verminderen, gelijk dan
ook reeds is geschied door de demo
bilisatie. Maar voor afschaf-
If i in g van het leger is de tijd niog
noc-t gekomen. Reorganisatie is noo
dig zonder de tabula ras>a te
maken, door den heer Marchant aan
bevolen.
Na een overzicht van de tijdens
den oorlog tot stand gekomen en
langzamerhand tot verdwijnen be
stemde nood- en aanvnllingswetten te
hebben gegeven, verklaarde de mi
nister dat hij de nieuwe richting, die
z.L in liet leger moet voorziiten, o.a.
heeft en wil laten propageeren door
lezingen ©.a. door kolonel Fabius.
Dat er een einde moet komen aan
den kazernebouw is de minister met
zoo aanstonds met den lieer Do Mu-
nalt eens, het hangt voor een deel
af van de bestaarode huisvesting,
die op den duur zeer veel zal moeten
verbeteren. Hiervoor is of zal een
commissie worden benoemd, evenals
voor bijv. de rechtspositie (Ier onder
officieren.
Den militairen groet wil de minis
ter niet afschaffen; hij beschouwt
hem als een bewijs van de saamhoo-
righeid tusschen meerderen en min
deren. Trouwens, het jonge Ameri-
kaansclie leger kreeg onder generaal
Pershing op dit punt extra aanwij
zingen, en in het leger van de
publiek Duitschïand wordt de groet
als een „scboon bewijs van de ka
meraadschap" voorgeschreven, on
der een aantal aanwijzingen van op
perbevelhebber Noske, die in de Ka
mer een groot misbaar bij de socia
listen uitlokten, doch die voor
hun aaite-groet-propaganda toch
fnuikend waren. Zouden wij nu den
groet geheel kunnen missen? vroeg de
minister. Natuurlijk wil hij de voor
schriften wat leniger maken, ver
schillende bijkomende voorschriften
kunnen worden afgeschaft, maar de
groet zelf blijft zoolang deze mi
nister blijft-.
Het departement, dat door tal van
leden minder vriendelijk as bespro
ken, vond ln den minister een ver
dediger. Hij heeft, zegt hij, zijm be
kwame ambtenaren noodig, maar de
beslissing berust, hij den minister.
Men moet niét altijd zoeken naar
het „spook", dat achter den minister
staat. Dat kan men alleen vinden,
als men den minister niet compe
tent acht. Ik zelf, zegt hij, heb nim
mer aan den leihand mijner ambte
naren geloopen, ik ben dit, °°k nu
niet van plan, en ik moet beleefd
verzoeken mij daarvan niet te be-
sckuldugen zonder feiten te noe
men.... Men kan dus niet; 'zeggen,
dat de minister niet flink van zich
af sprak.
Onder de mededeelingen uit "s mi
nisters rede was ook deze, dat in
1919 geen manoeuvres met inkwar
tiering zullen worden gehouden. Of
ze in 1920 noodig zullen zijn, kon hij
nog niet zeggen, maar dan zal in
elk geval worde.n gezorgd, dat de
i'ast- van inkwartiering niet drukt op
de landstreken, die in de mobilisatie-
jaren daarvan hebben geleden
èn geprofiteerd, voegde de minister
hieraan toe.
Omtrent vereenvoudiging in de
administratie deelde de minister
mede, dat men daarvan niet te veel
moest verwachten. Kleine vereen
voudiging Is mogelijk, greote niet,
gelijk herhaaldelijk is gebleken. Ik
voel echter voor bezuiniging zeker
evenveel als de andere lie eren, zeide
de minister, èn op dien grond, en
omdat voor het nemen van beslissin
gen do tijd thans nog niet gekomen
is, moest hij ook de motie Romans
bepaald on trad e-n.
Algeheel© gelijkstelling in verlofs-
traofeement voor beroeps- en verlofs-
officieten zou de minister niet billijk
achten.
D© minister ontkende, tegenover
de beschuldiging van den heer
Wijk, dat de aangenomen vrijwilli
gers to: het rapalje van Nederland
belmoren zouden, al moest worden
toegegeven, dat we! eenige minder
geschikte elementen zijn verwijderd.
Plannen voor een nieuwe mobili
satie bestaaa niet; uit een (met-ge
heime) legerorder heelt men dit ton
onrechte afgeleid'.
Het tweed© en grootst© deel van
's ministers rede was gewijd aan de
ontelbare wenschen en wcnschjes,
die in het debat naar voren zijn ge
bracht, en waarover we, tevwille vaa
tijd en plaatsruimte, verder maar
zwijgen zullen. Touwens, de aan
dacht verslapte onder het voorlezen'
dezer mededeelingen geweldig. Wat
meer aandacht kwam cr weer, toen
dc minister eenige mededeelingen
deed over den Vrij willigen Land
storm, die op den duur, naast de
ÉChietvereenigHigan, een instituut
voor vrijwillige oefening buiten het
leger moet word6H. Voor de door en
kele leden bepleitte amnestie aan
degenen die in den mobilisatietijd ge
straft zijn, voelt d© minister niet
veel, omdat daarmeè alle gevolgen
zouden worden ongedaan gemaakt,
o.a. degradatie. Maar een algemeens
gratie, die ook de principieele dienst
weigeraars omvat, ontmoet bij hem
geen bezwaren. Maar dat wil niet
zeggen, dat alle straf moet worden
teniet gedaan, zoo bijvoorbeeld niet
die op het vervalschen van een ver
lofpas, hetgeen de heer Van Zadel
hof n et zoo erg had gevonden.
Over het belangrijk pur.t' van de
steunregeling aan gedemobiliseerd en
merkte de mimster op, dat het on
juist is te zeggen, dat oe regeling
gelden moei voor alle gedemobitL-
seerden Er zijn er die vroeger gede
mobiliseerd werden en er niet in
slaagde» permanent werk te vin
den; deze zijn op de steuncomités
aangewezen. URikeermgen als door
de moiie-Ter Laan en V an Zadelhof
gewenscht, zouden neerkomen op een
beloonilng voor bewezen "diensten;
daar voelt de minister niet voor en
zijn ambtgenoot van Financiën heeft
er groote bezwaren tegen, omdat de
bedragen daarvoor nooaig in de mil
lioenea gaan loopen.
Door d© Kamer waren -
gen gevraagd over het geldelijk be
heer vaifde mobilisatie-end.elen.
cijfers over 1916 en 1917 stuan nog
nier. vast, zeide de minister, maar
vast staat wèl} dot wij voor onze mo
bilisatie totaal 1114 millioen ruim
hebben beschikbaar gesteld, waar
van nog wel ©en en ander over is.
Tenslotte verklaarde de minister,
dat hij de moties van de hoeren Bo-
inans en Van Zadelhof niet kan aan
bevelen hetgeen na al het mede
gedeelde geen nieuws meer was.
In de replieken de voorzitter
had de illusie, dat ze achterwege
zouden blijven, maar er waren reeds
aanstonds tien sprekers ingeschre
ven schaarde dr. Sobokking, of
schoon voorstander van bezuiniging
en van ontwapening zich aan de
zijde vöbv den minister, dat voor hét
nemén van beslissingen de tijd titans
nog niet gekomen is. Daarom zou Hij
dan ook tegen de xnotie-Bomans
stemmen. Maar wel is het noodzake
lijk. dat gebroken worde met de op
vatting, dat het leger eeu kaste is
i n de maatschappij. En daarom ver
baasde hij zich over 's ministers
houding ten aanzien van den mili
tairen groei, n.b-! door den minister
een „hoeksteen" van hot leger ge
noemd. Als er andere hoek
stee nen zijn.... Van meer beteekenós
is, dat de mannen Christelijk en
menschelijk worden behandeld, dat
r recht is voor allen, ook voor den
solcfcaat- Hi opdat de Kamer die
licht bezwaar tegen de motie-Bomans
kon hebban, toch gelegenheid zou
vinden zich uit te spréken, stelde dr.
Schokking namens de Cfar. Hist,
fractie ee:; motie voor, waarin wordt
gezegd, dat nog niet kan worden be
oordeeld, in welke male verminde
ring der weermacht kan plaats vin
den, dat. evenwel aanstonds ingrij
pende hervormingen behooren te ge
schieden, waardoor in het leger be
tere verhoudingen worden gescha
pen (regeling der rechtspositie en
scherper controle op de uitgaven).
De regeering wordt Uitgenoodigd
daartoe strekkende voorsleUeei ten
spoedigste bij de Kamer in te dienen.
Ook de heer Duymaer v. Twist
kwam met een motie, vragende om
verhooging der jaarwedden van de
onderofficieren met meer dan 6 jaren
dienst; en verder kwamen nog di
verse sprekers hun repliek je af
draaien, zoodat het alweer bijna 6
uur werd eer we naar huis gingen.
En desniettemin was de beraadsla
ging nog niet ten einde.
Hedan voortzetting.
INTIMUS.
Stadsnieuws
D# Leorarttnquaestio aan d«
Schooi voor Bouwkunde *nz.
Op 22 November hadden de ge
sprekken plaats van do drie leeraren
aan bovengenoemde school, mtt de
Commissie van bestuur, waarbij iie-
26 hun te veretaan gaf, dat er voor
hun onderwijs aan do sciiool geen
plaats meer was, met andere woor
den, dat op de eene of andere w ze
ontslag zou moeten volgen.
Destijds werd deze zuak in den
Raad ter sprake gebracht, wij zei
den er hel onze van, correspondentie
tusschen de commissie eu dc leer
aren en tusschen dezen on den in
specteur bij het M. O, had inmiddels
uats gehad. Naderhand kregen de
drie leeraren gelegenheid voor oen
bespreking met den inspecteur.
Een dezer brieven is run 11 Decem
ber. Daarin schreef de Commissie
aan de leeraren, dat zij eon door
hen onderteekend schrijven ontvan
gen en van den inhoud nota geno
men had.
Hierna heeft de Commissie niets
niter van zich laten hoeren, ofschoon
