Muziek
HAVERSCHM1DT KLAJE
Van het Politieke
nooïveld.
Tour-
Binnenland
Hoe past het kleinbedrijf zlchl
aao aan Os veranderde
tijdsomstandigheden?
In de groot® zaal van het gebouw
Sint Bavo liield de Rijksnij verheids
consulent, de heer F. Begeman,
voor een niet groot gehoor, samenge
komen op oproeping van het Bureau
van Adviezen voor den Ilandeldrij
venden en lndustr.Middenstand voor
Haarlem en Omstr. een voordracht
over „De toekomst van den KleAn-
industrieei en den Ambachtsman ia
verhand met de veranderde tijdsom
standigheden." Na een korte in
leiding ove rde wijaiging in de ar
beidsverhoudingen door stoom- en
maohines bepleitte de lieer Begeman
de invoering van den 8-urendag, die
hij een zegen noemde voor deu ar
beider niet alleen, maar ook oor
den patroon, voor den laatste in de
eerste plaats, omdat de patroons,
vooral buiten de groote steden en
die in het kleinere bedrijf tot nu te
vezl hooi op den vork hebben geno
men.
De patroon moet na dan arbeidstijd
zijn aandacht besteden aan de ad
ministratie en de regeling van den
larbedd, aankoop van groudstoffen
enz. De patroon moet een goede
boekhouding voeren, omdat hij daar
uit de factoren moet vinden voor de
prijsberekening. Die is vaak nog zoo
iCrourig, dat zelfe in bedrijven met
honderden arbeiders de prijsbereke
ring niet of niet behoorlijk ge
schiedt. De heer Begeman gaf hier
bij een schets van een koetprijabere-
kning in het smidsbedrijf, waarbij
hij er den nadruk op legde, da/* men
alle onkosten, waartoe ook zulke pos
ten als: kosten vakliteratuur, lid
maatschap vakorganisatie, belasting,
huur, brandstof enz. als percentage
van de jaariijksche som der artoeids-
loonen berekenen moet. Ook de ver-
houding van het percentage van de
winst moet berekend worden en de
som van de koeten der gebruikte
grondstoffen. Op deze wijze kan meu
voor elke order dadelijk de kost
prijs berekenen, als men den hanoo-
digden arbeidstijd en de benoodigde
grondstoffen kent.
Dan iegt men er de onkosten- en
winstpercentages op, om voor elke
order den prijs te vinden.
Hieruit volgt, dat men neet enkei
goed moet boekhouden, maar die
boekhouding ook goed gebruiken.
Voorts moet de bedrijfs-organisatle
zoo zijn, dat men zooveel mogelijk de
arbeiders door machines vervangt.
Met eiken arbeider dien men uit
spaart, bespaart men tegenwoordig
leen f 1500. Daarom moet men ook
de machines zoo practisch mogelijk
plaatsen en een goede arbeidsverdee-
ling tot stand brengen, om zoo min-
niogelijk tijdsverlies te hebben.
liet instituut van centrale werk
plaatsen kan Ln dit opzicht ook goed
werken. Dan moeT de patroon al
lerlei dingen nagaan, of zijn grond
stoffen goed gesorteerd zijn, en of de
onderneming niet te veel orders aan
neemt, omdat men anders niet op
tij dkan werken enz.
Voorts bepleitte de heer Begeman j
coöperatief inkoopen van grondstof- j
fen en het gebruik maken van mid- j
denslandsinstellingen voor bankza-
ken.
Na de pauze behandelde de heer
Begeman de verhouding van den
werkgever tot den werkman. Z. L kan
de patroon niet dulden dat de werk
nemers invloed zullen hebben op da
leiding der zaken. Anders zal de pa
troon niet de verantwoordelijkheid
kunnen dragen. De loonen kunnen
.verhoogd worden in overleg met de
vakorganisaties. Vooral door de col
lectieve arbeidscontracten kunnen
veel arbeidsmoeilijkheden uit den
weg worden geruimd. Ais de patroon
echter de belangen der arbeiders vol
doende beharligt, moet hij stipte
plichtsbetrachting eischen.
Daarna bepleitte de heer Be
geman de invoering van z.g.n.
centrale werkplaatsen, die hert best
zijn in te richten zoo. dat de werk
plaatsen van een ambacht alle wor- I
den overgebracht naar een groot ge j
bouw met verschillende werkplaat-
sen. In deze eigen-werkplaatsen kan 1
alles gereed gemaakt on gemonteerd
worden voor zoover dit handenarbeid
betreft. Naast deze eigen-werkplaats
komt de centrale werkplaats, waar
de machinale bewerkingen geschie-
don. In die centrale werkplaateen
kan men coöperatief het werk laten
varloonen. Op die wijze bespaart
men veel arbeid, elke werkgever
spaart kosten voor machines uit,
de fout, dat een werkplaats niet vol
doende voorzien is van machines,
wordt vermeden en men verspilt geen
arbeidskracht, doordat er geen oogen-
blik beboert te zijn, dat er arbei- j
ders in de werkplaats zijn, voor wie
op een oogenhlik geen werk is. In
da centrale werkplaats kan dan ieder
zooveel mogelijk zijn machines tegen
taxatie inbrengen cn de rest verkoo-
pen. Het is in het belang van de
kleine industrieelen en de ambachts
lieden dat dergelijke centrale werk
plaatsen worden opgericht, omdat op
die wijze de bedrijfskosten tot een
minimum kunnen teruggebracht
worden, zonder dat eigen vrij
beid belemmerd wordt Bij die cen
trale werkplaatsen kan men dan ,/ok
nog een fabrieksschool voor de op
leiding der ambachtslieden vestigen,
naast de gewone vakschool.
Zulke centrale werkplaatsen bo-
staan hier nog niet, maar men is te
Amsterdam reeds bezig met de stich
ting van een centrale werkplaats
voor de schoenmakers.
De heer Begeman deelde mee. dat
aan de nijverheidsconsulenten is
sistenten worden toegevoegd ter
voorlichting in bepaalde bedrijven,
o.tu voor de smeden, do wagenma
kers enz. Dezen geven in cursorische
voordrachten wenken en gaan ook
naar de werkplaatsen om adviezen te
geven voor verbetering van arbeids-
methoden.
Bij de geduchtenwif^eling deelde de
heer Schmidt mee, naar aanleiding
van een vraag van den heer
Brokmeijer, dat de lieer Krop-
vcld, middenstands-adviseur, .ai
uitgenoodigd worden om in het bij
zonder voor de winkeliers over den
I invloed van den achturendag cp het
winkelbedrijf te spreken. Voorts"
1 werd uit de vergadering be
pleit invoering van een werk
verbod buiten de uren van 8 tot 12
uur en van 2 tot G uur, om te voor
komen, dat de arbeiders in hun vrijen
tijd voor zichzelf of andere patroons
gaan arbeiden.
De heer Begeman zocht do oplos
sing dezer moeilijkheden meeir in het
maken van bepalingen te dezer zake
in het collectief arbeidscontract- De
spreker deelde omtrent do centrale
werkplaatsen nog mee, dat het Ge
meentebestuur van Alkmaar over
weegt, om hot gaheele kleinbedrijf
naar afzonderlijke terreinen buiten
de stad te brengen.
De heer Caderlus van Veen bracht
ter sprake, dat het noodig is de leer
lingen der vakscholen tot op zekeren
leeftijd te verbieden het handwerk te
verlaten en in de machinale bewer
king te gaan, omdat thans dikwijls
leerlingen der ambachtsecho ten in
het machinale bedrijf gaan.
Mr. A. Bruch meende, dat de heer
Begeman wat optimistisch oordeelt
over de centrale werkplaatsen. Men
moot bedenken, dat men daar een
combinatie van concurrenten krijgt.
Het bestuur van de C. W. zal ook be
staan uit concurrenten en men moet
wei bovenmenschcJijk eerlijk zijn,
om den concurrent zijn volle maat te
geven.
De heer Begeman meende, dat dit
te voorkomen is, door het benoemen
van een onafhankelijker! chef der
werkplaats. Mr. Bruch wees te dezen
opzichte ook nog op de ervaring met
de concentratie van hert bakkersbe
drijf te Haarlem ondervonden. 'lp
een vraag, welke ervaring men in
't buitenland met de C. W. heeft,
deelde de heer Begeman mee, dat
sommige C. W. bestaan in Oosten
rijk, Duitschland en Amerika.
De heer Begeman verklaarde met
den heer Bruch in te stemmen, dat
bij de invoering van de C. W.'s in
Nederland de patroon zijn zelfstan
digheid moet behouden.
De heer Van de Kamp stelde vast.
onder instemming van den spreker,
dat de patroon verstandig doet, om
trent werkverdeeling enz. met 't vak
kundig personeel overleg te plegen.
De heer Joh. M. Schmidt dankte
namens het Bureau van Advies den
spreker voor zijn voordracht
Vaeantiekoionies.
Onder voorzitterschap van dr. L. C.
Kersbergen hield de atdeeiing Haar
lem en omstreken van het centraal
Genootschap voor Kinaer-hersieJlings-
en Vaeantiekoionies haar jaarlijksche
algemeene vergadering.
Aan *1 jaarverslag door de eerste
secretaresse mevrouw J. C. Op 't Eyn-
deStoip uitgebracht ontleenen wij
het volgende:
Het aantal leden onzer afdeeling
bedraagt 374 tegen 381 verleden jaar.
We stuurden 81 kinderen uit, waar
onder 9 particulieren. Verleden jaar
88 waaronder 7 particulieren. Veel
geld kostte ons bovendien nog een
kind, dat met B verpleging naar
Nunspeet werd gestuurd, toen voor
kinkhoest naar huis terug moest om
daarna weer uitgestuurd te worden.
De toeneming van gewicht was per
kind en per 4 weken gemiddeld 1.55
K.G., 1.53 K.G. verleden jaar. Vijf
kinderen gingen in gewicht achteruit
en een bleef gelijk. De kinderen zijn
allen op diphtheriebacillen onder
zocht, geen was bacildrager, zoodat
er niemand teleurgesteld behoefde te
worden.
Op Woensdag 15 Mei werd het Em-
ma-Kinderliuis te Wijk aan Zee fees
telijk geopend. De kinderen, die er
dit jaar verpleegd werden, hebben
het er erg prettig gevonden en vele
ouders vroegen plaatsing in Wijk aan
Zee, omdat het zoo dichtbij was en
ze de kinderen don gemakkelijk kon
den bezoeken. Het is vooral voor onze
Haarlemsche afdeeling een groote
aanwinst, dat dit koloniehuis aange
kocht is kunnen worden.
Verder wordt er in medegedeeld,
dat mevrouw Roorda—Dijckmeester
als bestuurslid heeft bedankt en
wordt dank gebracht aan 't Jonge
Vrouwengilde voor verleende hulp.
Tenslotte wordt gememoreerd dat van
't gemeentebestuur weder een subsi
die van f 500 werd ontvangen, dat een
gymnastiekuitvoering van den beer
Goetink f 216.16 opbracht, de uitvoe
ring van den lieer Steenman f 440 en
die van „de Rechte Lijn" van Jan van
Beers f 403.75, dat de afd. van den
voetbalwedstrijd om den Stads-Editie-
beker f 217.62J en van den Armen
raad f 11.88 kreeg.
Aan 't verslag van de penningmees-
teresso, mevrouw M. R. Robbersten
Oever ontleenen wij dat de rekening
begon met een batig saldo van
f 154.92J en sloot met een nadelig
van f 170. Naar aanleiding daarvan
werd de wenschelijkheid geuit, dat
velen als lid tot de afdeeling mochten
toetreden of haar financieel steunen,
daar dringend noodig is, dat 't bedrag
van de contribution vermeerdert.
Als bestuursleden werden herkozen
mevrouw J. C. Op 't Eynde—Stolp,
mevrouw M. R. Robbersten Oever,
Jkvr. C. C. P. van der Wijck, de heer
C. A. Ootmar en dr. A. A. S. Sluijter-
man Bij de rondvraag gaf de heer
W. F. Beeremans in overweging om
ten einde te trachten 't ledental te
doen toenemen, oen voordracht te
doen houden over den arbeid der va
eantiekoionies met lichtbeelden toe
gelicht. Spr. zeide dat 't in 't belang
van de trfekomst van ons volk is, dat
alles worde gedaan voor 't kind en
dat velen den arbeid van de vaeantie
koionies steunen.
De voorzitter zeide, dat dergelijke
voordrachten misschien vanwege het
hoofdbestuur zouden kunnen worden
georganiseerd on zegde overweging
van 't denkbeeld in 't bestuur toe.
Daarna werd de vergadering ge
sloten.
DOMPHNSDRDBBRDERS.— De
organisatie van Lompenverwerkere,
5n vergadering bijeen op Woensdag
5 Maait besloot tot de aanneming
der volgende motie:
„Géhoord de bespreking van den
voorzitter en secretaris van net Pl.
Arb. Secretariaat, inzake de confe
rentie met de firma De Raaij en
Zoon en liet schriftelijk antwoord
der firma's Jacobson, en Claus en
Bosch, constateert, daï niet de min
ste neiging bestaat tol inwilliging
van het gedaan verzoek; keurt verder
de houding die de werkgevers de
laatste dagen aannamen tegenover
hun personeel, door enkelen zonder
grondige reden te ontslaan, ten
strengste af, en wijst vervolgens op
de verbittering en stijgende ontevre
denheid die daardoor is ontstaan on
der het personeel en verzoekt ander
maal een onderhoud toe te ïtaan
aan den vooratter en secretaris van
het Plaats. Arb. Secretariaat en ©en
bestunurder der afdeeling om alsnog
!te komen tot een o'-ossing ln dezo
zaak, daar anders een conflict, tus-
schen werkgevers en het personeel
gevreesd wordt.
Inhoud; H. Hartman!, Oranjeboom-
straat 158, matrozenkraag; H.
Broers, Amsterdamstraat 3 zwart,
abonnement N. Z. H. T. M.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN
k 40 Cts. per
Viool-A vond. door Stephan
Par tos.
Waarom is Par tos de alom gevier
de, waarom volgt men in -idemlooze
stilte zijn spel, waarom verdringt de
groote menigte zich om van zijn
kunst te genieten'? Is dan zijn spel
gelijk aan dat van den Raitbenfanger
van Hameien, die door zijn verlok
kende tonen de kinderen tot hem
deed toestroom en en ze bracht on
der zijn betoovering? Is er lan ver
schil in het spel van Parlos ine^ dat
van andere viool-virtuozen, en zoo
ja, is dat verschil dan zóo groot, dat
altijd weer, hoe dikwijls hij zich ook
doet liooren de concertzalen overvnld
zijn'? Neen, dat verschil bestaat niet,
althans niet in die mate dat alleen
daardoor Partos meer belangstelling
verdient dan andere met lauweren
bekroonden. Het is het „wonder
kind" dat hier in de eerste plaats de
aandacht van allen trekt, het won
derkind dat doeit verbazen, ja zelfs
doet ontstellen.
Want is het niet ontstellend voor
den kunstenaar die na harde en on
afgebroken stnudie, jaren en ja
ren lang, niet in de schaduw
kan staan van een knaap,
die nauwelijks de kinderschoe
nen ontwassen is? Is hert niet
begrijpelijk, al is het af te keuren,
dat men hoort smalen op
wonderkinderen die met «eni
ge ingepompte repertoir-stuk-
ken avond aan avond voor een
publiek moeten optreden en hun kun
sten moeten toonen? Zoo zijn or.
en zeker is het wonder dan niet zoo
groot dat louter hulde kan gebra-ht
worden, al mag een schitterende ver
tolking van slechts .eenige stukken
niet onderschat worden; wie uaartoe
in staat is kent meer en beueersciït
alliums technisch zijn instrument
volkomen.
Maar van een repertoire dat
slecnis uit eenige stukken bestaat is
bij i'ar tos geen sprake, 'ntegcnueel,
voortdurend zijn de programma's
van zijn vele concerten verschillend,
en in die verschillende programma's
geeft hij overvloedig gclpgeimeid zijn
enorm veelzijdig talent te doen be
wonderen. "Nemen wij als voorbeeld
hel eerete nummer van het program
ma, de sonate op. 108 in de kL t. van
Brahms, een werk zoo gansch cn al
ontsproten unt hert zwaarmoedig,
soms slugge, doch tevens echt man
nelijk karakter van den groeien .com
ponist. Stel daar een werk van den
naief voelenden Mozart tegenover.
Bij zulk een werk zou men zich kun
nen indenken dat een knaap van 16
jaar in deze blijde kunst opgaat.
Slechts een filosofisch aangelegde,
natuur kan Brahms' opus ter harte
gaan, kan er ln meeleven, zooals
Partos er in meeleeft. Schooner beb
ik het werk nooit hooren spelen,
grootscli was de uitbeelding, mee-
sleepend de cantilene, scherp Je
rythmtek, vurig het pathos, heerlijk
de klankvoortbrenging-
Waardig stond de heer Schnitzler
hem daarbij ter zijde, waardoor een
zoo voortreffelijk samenspel ontstond
alsof beide spelers slechts cén ziel
en één gedachte hadden. Dit samen
spel viel vooral te bewonderen in de
derde satz met haar typische Brahm
sche rhytmiek, die voor het ensem
ble-spel hier zoo'n groote ii.oa.dnk-
heid oplevert. En wat de vfterde Satz,
het Presto agitato betreft, de aanhef j
daarvan door Partos gespeeld, is
om nooirt te vergeten, door de toom-1
looze kracht, die van haar uitging,
pen kracht als van een leeuw, die
zich ontdoen wil van de ketenen die
hem zijn vrijheid benemen. Daarop
volgde het bekende eerste concert
van Max Bruch dat ook tuiveer on
vergelijkelijk schoon en met verbluf
fende zekerheid door Partos werd
gespeeld en een storm van applaus
opwekte. De heer Schnitzler verdient
alle lof voor de begeleiding van dit
concert, want deze is bijna ouspeel-
baar door haar veelstemmigheid
vooral in het adagio en haar pas
sages. en toonfiguren ,die z^er ge
makkelijk liggen voor viool, maar
zeer moeilijk zijn voor piano. Tran
scripties van orkeet voor piano zijn,
indien zo goed geschreven yijn, altijd
moeilijk als ze voor twee handen be
stemd zijn. Eigenlijk moest zulk een
begeleiding als quater-mains zijn i"-
gericljt; zelfs dan zouden beide par
tijen nog moeilijk genoeg wezen.
Na de pauze stond Stenhan Par
tos moer op het standpunt van den
Virtuoos, en ook hierin gaf hij ge
tuigenis van zijn overweldigend kun
nen.
Ja, Partos is een wonder!
G. A. MICHELSEN.
GEVONDEN VOORWERPEN.
Terug te bekomen bij: R.
Sweerts, Kleine Houtstraat 117,
potloodhouder; J. van Denreen,
Berckhoydestraat 28, oorknopje; A.
Aukas, Ged. Oude Gracht 111, bood-
schappenzak; H. Heijns, Zijlstraat
54 rood, broche; A. Gerritsen, Lan
ge Poellaan 16 rood. schooltasch met
publicatie bestemd is, had de heer
Wijnkoop bezwaar. Er staat geeu
sanctie op deze bepaling, zeide de
lieer Schaper, maar een zekere ver
trouwelijkheid in die kleine vergade
ringen moet bestaan. Maar daar
door liet de heer Wijnkoop zich niet
overtuigen. Toen het op stemmen aan
kwam verloor hij het glansrijk, mot
53 tegen 3 stemmen.
Er worden ook eenige wijzigingen
voorgesteld voor de behandeling van
ontwerpen in de bijzondere cornmis-
Terwijl verschillende leden het op
treden der Regeering in de November
dagen prezen en de houding der S.
D. A P. laakten, verklaarde de heer
Vliegen dat deze laatste door de ge
beurtenissen in Duitschland niet on
beroerd kon blijven, omdat zij van
huis uit een revolutionaire partij is
die liet kapitalisme wil afschaffen. its
gebeurtenissen van November waren
dus zeer verklaarbaar, en op het re-
geeringsprogram hebben zij, meende
I hij, een goeden invloed gehad., gelui-
i go o.a. de veranderde houding der
Volgens het voorstel zouden de Ka-Regeering ten aanzien van het
merleden hun opmerkingen alleen j Vrouwenkiesrecht,
schriftelijk bij die commissie kunnen j Maar als de Regeering daarom Ie
indienen, maar de heer Van Bere- socialisten ais staatsgevaarlijke en
steyn stelde voor hun ook gelegenheid minderwaardige burgers ging ne-
te geven tot mondelinge toelichting, schouwen, bijv. dbor ze voor somml-
waarmede de heer Visser van IJzsn- ge betrekkingen af te wijzen, dan zou
doorn 't volkomen eens was, terwijl de I dit al heel weinig rust in het land
Ultstoomon en iWaehlnaal Stofvrij-
maken van Tapijten, Karpetten en
Loopers.
Qr. Houtstraat 77- Telef. 426-1046.
7 Maart.
Hoe do Kamer zichzelf
corrigeert.
Vandaag begonnen we met de stem
ming over do begrooting van Oor
log; ze werd aangenomen met de
stemmen van de sociaal-democraten,
de vrijzinnig-democraten, de revolu-
tionnairen en den heer A P. Staal
man tegen. Nu is de Kamer door de
begrootingen heen, behalve dan nog
die van Koloniën.
En dus had zij vandaag gelegen
heid na te gaan wat er geschieden
kan om haar arbeid wat vruchtbaar
der te doen zijn, „te maken dat de
Kamer haar taak behoorlijk kan
vervuilen," zooals Btaat in de toe
lichting op het voorstel-Lohman c.s.,
tot wijziging van het Reglement van
Orde.
De heer Wijnkoop verzette zich
tegen die verscherping der parle
mentaire regelen. Het kwaad zit
niet- in het reglement, maar hierin
dat het parlement aan zijn taak als
volkscontröle is ontgroeid. Nu komt
men met voorstellen die feitelijk te
gen een enkele groep zijn gericht. De
heer Marcliant gaf toe dat het parle
mentairisme si Nederland bezig is
ten onder te gaan, maar aan wie ligt
dat i Aan de heeren die betuigd heb
ben dat ze gekomen zijn om de wefc-
feving en het parlementarisme af te
reken. Het is idioot al zei de
heer Marcliant dat een ietsje anders
dat we nu op 7 Maart eindelijk
door de begrootingen been zijn zon
der dat er wetten van beteekenis zijn
tot. stand gekomen. De arbeiders zien
dat in, dat is volkomen juist, maar
daarom willen de voorstellers dan
ook deze Sabotage op het parlement
onmogelijk maken.
Op dien grond heeft ook de heer
Schaper het voorstel medegeteekend.
Tic pleit mij zelf niet vrij. noch een
mijner partijgenooten. maar het
gaat zoo niet langer. Wij moeten er
een eind aan maken, want er moet
hier worden gewerkt. Daartoe alleen
dienen de nu voorgestelde wijzigin
gen, waarbij o.a. aan den voorzitter
bevoegdheid zal worden verleend om
voor te stellen de dfiscuesies
te stuiten, en ook om een lid dat zich
misdraagt, van de vergadering uit te
sluiten, wanneer de vergade
ring daartoe besluit. Het aantal
sprekers en de spreektijd worden
mede beperkt. Hebben we daar niet
jaren lang naar verlangd? vroeg de
neer Schaper. Heeft men nog wel
het recht de Regeering in verzuim te
stellen ais er geeu parlement i», om
de wetten te behandelen, die gereed
zijn?
Gij heb', indertijd zelf ook ob
structie gepleegd! riep de heer Wijn
koop ctvt' fipreker toe.
Dat erkende de heer Schaper, en
daarom heb ik mij dan ook ten aan
zien van de bepaling van art- 61 (de
bevoegdheid van den VboizltJcr om
e er lid het woord te oituemen">, de
•Tijheid voorbehouden. Wij zullen
voor oat artikel niet stemmen, of-
g. hoon het uitgelokt ls door de ge
uite bedreiging met voortdurende
obstructie.
Dit kwam dus hierop neer dat de
heer Schaper hoopt dat de Kamer
meer moed zal hebben dan hij. Want
de sociaal-deinocraten zijn het over
de zaak niet eens. De heer Duys
keurde al aanstonds de manier van
Voorbereiding van deze zaak af; de
Economische bond hijvoorbeeld is er
niet in gekend, en als gevolg is dé
heele neutrale fractie demonstra-
ïiei.In de kofhekamer gaan zit
ten. Toen de heer Duys verklaarde
dat hij togen stemmen zou, omdat
het voorstel ook tegen hem zelf ge
richt was zeide de heer Rutgers
ceen bewijs dat het goed is! Jawel,
maar er zijn toch ook kiezers die
m ij naar de Kamer gezonden héb
ben om hier te spreken, en ik laat
mij den mond niet snoeren, zei de
heer Duys. En waar de heer Scha
per het voorstel bepleitte in het be
lang der arbeidende klasse, verze
kerde de heer Duys dat hij'tegen
stemmen zou in het belang van de
S. D. A. P.
Het verwjji dat deze bepalingen
/(van art. 61) gericht zouden zijn te
gen de kleine partijen dat hadden
natuurlijk de heeren Wijnkoop en
Duys beweerd gaf ook den heer
Dresselhuys aanleiding om zich te
gen die artikelen te verklaren. Wer-
uen ze niet geschrapt of geamen
deerd, dan zou hij tegen de heele re
geling ofschoon die aanbevelens
waardig is, moeten stemmen.
"Ook tegen de bepaling, dat het ge
sprokene in de afdeolingen niet voor
brengen.
Vermelden we nog dat de (a. r.)
heer Van den Berg oen warm plei
dooi hield voor de Christelijke zen
ding en ook te dezen aanzien zijn
vertrouwen in de Regeering uit
sprak.
INTIMUS.
lieer Nolens een van de voorstellers
zich bereid verklaarde het voor
stel over te nemen, mits de beraad
slaging zich beperkt tot de leden die
schriftelijke opmerkingen hebben in
gezonden.
Men behoeft dus maar even op
do gang een briefje te schrijven en
men is binnen, zeide prof. Van IJzen-
doorn. Dat 1b toch geen goede manier
van doen.
Maar zoo zwaar nam de Kamer het
niet en zonder stemming werd het
denkbeeld-Van Beresteyn aanvaard.
Op het veel gecritiseerde art. 61a
deden de heer Duys en andere leden
het voorstel om aan de Kamer be
voegdheid t® verleenen van beroep,
wanneer de voorzitter eon lid het
woord heeft ontnomen omdat hij de
orde verstoort. Bovendien wil hij het
aldus „geprugelté' lid wèl het recht
van stemming laten behouden, maar
dit amendement werd al spoedig in- 1 gered on eveneens de archieven,
getrokken, terwijl werd bepaald dat
Da Oranjekazerno te D«n
Haag afgebrand.
Nader kan nog worden gemeld,
dat de schade aanzienlijk is, daar
slechts weinig is kuanen worden ge
red. De inuziek-i/ibhortheek van de
Kon. Militaire kapel is voor 't groot
ste deel verloren geraokt.De muziek
instrumenten kon echter worden
Omtrent de oorzaak van den nrand
alleen over het aan de orde zijnde 1 tast mön n°S steeds in. het onzekere,
voorstel de onder den regei gestelde schrijft de Niouwe Ct. Politieman
leden niet meer mogen meêspreken. nen vertelden ons, dat een stroozak.
De Comm. van Rapporteurs verklaar- j met petroleum gedrenkt, gevonden
£Lzlch ooltitegen net eerste voorstel zijn, anderen wisten mede t«
(beroep op de Kamer) dat met 37 te-
gen 21 stemmen werd verworpen.
Zqifs de heer Schaper stemde er te- i
gen.
De hoofdzaak van het voorstel zit
in art. 61a, dat de mogelijkheid
deel/en, dat ©enige brandkranen in
het gebouw onklaar waren ge
maakt.
Van deze geruchten konden wij
echter geen bevestiging krijgen; men
houdt om een lid vdat door zijn ge- zal goed doen voorloopt geen con-
dragingen do geregelde behandeling clusies te trekken, totdat het ondar-
van zaken belemmert" voor een dag ZOek is afgvloopen, dat onmiddellijk
1 H jïi'ïïwït.r bepaalden door de militate en bnrgerlijke auto.
i SuwtmonSS. '°l hC' I'am°r6e~ *Wten M*
Tegen deze bepaling verzette zich 0ngeveer half 6011 des nacht3 werd
de heer Gerhard namens een deel zij- op de achterplaats een man gearros-
ner sociaal-democratisehe vrinden, op 1eerd militaire kleed1:ng droeg,
grond dat de noodzakelijkheid ervan doch ree-is sedert vier maanden den
niet zou gebleken zijn. En allicht ook dienst had verlaten en toch nog
nooit zal blijken, zeide de heer No- steeds in de kazern® kwam om t©
ÏT het b,6*1 ™oei,'Jk eten. Hij staat bekend voor het ma-
ztjn de nu mogelijke regeling te tref- ken van anti-militaristische Tirana-
fen. Neen, zeide de hoer Dresselhuys miiaiansuscne propa-
daar doe ik niet aan mee. Dit werkt
niet preventief, maar in een andere j
richting, en het geeft den president
eene onaangename en gevaarlijke Het
Onze Vieoi.
Hoofdbestuur van de Kon.
bevoegdheid, waardoor de geheel® Ned. Vereeniging „Onze Vloot"
goede wijziging van het Reglement richt een manifest aan het Neder-
wordt bedorven. landsche Volk, waarin wordt uiteen-
Toen het op stemming aankwam j gezet dat- ook nu nog een sterke
waren slechts 49 leden aanwezig zoo- vloot een levenseiech voor Neder-
dat de vergadering te lialf vijf moest 'and '8- 't geval dat de Vol-
worden geschorst.
INTIMUS.
EERSTE KAMER.
Algemeene bcechouwingen-
Eerst een reeks kieine wetsont
werpen, en dan maar w
kerenbond1 tot stand mocht komen
hebben wij, heet het, een krachtige
vloot noodig. En *t manifest gaat
voort
Immers evenals ieder lid van den
Volkerenbond, zal ook ons Land ge-
(roepen worden om naar de mate zij
ne beschouwingen over de Staatsbe i ner krachten bij te dragen in de sa-
grooting. men&telling der weermacht van dien
Van de linkerzijde sprak gisteren bond-
roods de heer Van der Feltz, o.a. tot Do bepaling der mate van ieders
bestrijding van de beweging die te bijdrage zal zeer zeker afhankelijk
gen de Eerste. Kamer is aangestookt; worden gesteld van het belang dat
de heer Vliegen verzekerde lieden- I ieder lid heeft bij die weermacht,
midag dat de Eerste Kamer dat aan belang zal in de eerste plaat®
zichzelve te wijten heeft aa_ doordat 1 worden bepaald door de waarde, die
zij de Ouderdomsrente en de verhoo- wii en geheel Europa hechten aan
ging van de Oorlogswinstbelasting een vb' en onafhankelijk Nederland,
heeft durven verwerpen. Maar de Maar ln de tweede plaats zal dat be-
Staten-Generaal wordt rtu toch wel lan« ongetwijfeld afgemeten worden
gedemocratiseerd, verzekerde hij, al naar de waarde, die de wereld hecht
betreurde hij het dat ook de Eerste aan onze ■uitgestrekte, rijke en be-
Kamer niet krachtens Evenredige geerde bezittingen in drie wereld-
Vertegenwoordiging is samengesteld, oeelen.
Een belangrijke rede hield ook de Zoude dan nu de tijd gekomen
heer Stork, die vooral de aandacht i zÜn om onze Marine af te schaffen?
■estigde op de moeilijkheden waar- f Landgenooten: dat kan en mag
Uw oordeel niet zijn
Onze zeemacht hoeft ons eens
i groot gemaakt, en zij was tot nog
toe een waarborg voor ons bestaan,
wij kunnen haar niet ontberen.
I Indien wij ons weerloos maakten.
zouden wij onze roeping en ons be-
lang miskennen.
Daarom moeten wij weerbaar blij>-
ven. fouten verbeteren, wat ver
ouderd is - hernieuwen en onze
zwakte omzetten in kracht. Dan zul-
i len wij, hoe de toestanden zich ook
mogen ontwikkelen, verantwoord
zijn tegenover ons zelve en het na*
I geslacht.
voor wij, regeering en volk, komen
staan ten aanzien van de productie.
Hij ziet op dit punt de toekomst don
ker in. Van de macht, waarover de Re I
geering in dezen beschikt, en de mid- I
delen die haar ten dienste staan,
maakt Jan Publiek zich al te groot-
sche voorstellingen. Wanneer de Re
geering t© veel door den wetgever
meent te kunnen doen vergroot zij
den prikkel tot arbeöden niet. en
daar zal het in de toekomst vooral
op aankomen. In dit veirband waar
schuwde hij tegen de opdrijving van
loonen. Deze maken alles duurder en j
niemand wordt er ten slotte beter
van. En wat den 8-urendag aangaat i
hoopte hij dat de wet ruimte zou
laten voor aanpassing.
Tegen 's heeren Stork's advies om
de dure distributiemaatregelen op te
ruimen kwam de beer Vliegen, bij
zonderlïjk wat liet brood aangaat, in
vorzet, omdat de allerarmsten daar
door zouden worden gedupeerd.
Ten aanzien van de financiën wa
ren nagenoeg alle sprekers het eens
dat men de directe belastingen niet
veel hooger zou kunnen opschroe
ven, ofschoon de heer Stork betwij
felde of de voorgenomen indirecte
veel in 's lajids Kas zouden brengen.
D» heer VBegon verwachtte nog al scholen Zoo zallm nog dit voorlaar
..haV.mononoH» en boomp|a„tda(.en worden gehouden te
Sohoof- en Werkluinen.
Op de algemeene vergadering van
de Centrale Vereeniging voor
School- en Werktuinen werd medege
deeld dat te 's-Gravenhage reeds een
werkfcuin in exploitatie is gebracht-
De voorzitter deelde mede dat het
organiseren van boom-plant-dagen
groote instemming vond bij de licha
men, tot wie het bestunr zich om
medewerking wendde. Het ligt in, de
bedoeling om in verschillende plaat
sen een iaan te doen beplanten met
medewerking van de schoolkinderen
van de hoogste klassen der lagere
Den Haag
iets van een tabaksmonopolie,
drong ook aan op de heffing in-eenB,
die door andere heeren, ook door den
heer Stork, die er vroeger vóór was,
in de gewijzigde omstandigheden
werd afgekeurd.
De heer De Waal Maiefijt leidde
een debatje over de gemeente-finan
cien in, waaraan ook de heer Vliegen
deelnam, die de vrees uitsprak dat
ar, als de onderwijskosten naar
het Rijk overgaan van verruiming
van het belastinggebied der gemeen
ten wel niet veeJ komen zal.
Internationale aangelegenheden
werden door de heeren Staal en Vlie
gen behandeld. De eerste bleek zeer
pessimistisch ten aanzien van Vol
kerenbond en ontwapening; de laat
ste achtte hij bepaald gevaarlijk in _..J
de gegeven omstandigheden, al hoop- king komen, omdat' geen rekening
te hij dat althans in do Belgische was gehouden met alle voorschriften-
Frederiksoor3', Ommen,
en Zeist.
De jury, door het bestuur benoemd
ter beoordeeling van de ingekomen
ontwerpen van de deelnemers aan de
door de vereeniging uitgeschreven
prijsvraag voor een ontwerp-modol,
schoolwerktuin op het landgoed
„Sonsbeek" te Arnhem, deed voor
de bekroning in aanmerking komen
de ontwerpen „Natura Docet" vim
den heer G. Bleeker, tuinarchitect te
Bloemendaal; motto ..Björk" van
den heer Jul. W. Cox, tuin-architecb
te 's-Gravenhage en motto „Gerda"
van den heer J. R. Koning Jr., tuin-
architect te Utrecht.
Geen der ontwerpen kon voor den
uitgeloofden" eersten prije i
quaestie gewapend optreden
dig zou zijn. De heer Vliegen vond
dat sabelgekiertter juist heel gevaar
lijk: het maakte de Belgen nog ge-
belg-der. Zooveel vertrouwen als
heer Staal in het beleid der Regeo-
ring uitsprak, had hij blijkbaar niet.
der prijsvraag. Het ligt in
doeling den ontwerper van bet plan
„Natura Docet". wanneer de veree
niging financieel daartoe in staat la.
uit te noodieen de leiding der uit
voering van het plan op zich te ne*
men.
