HAARLEM'S DAGBLAD
WOENSDAG 30 APRIL 1919 TWEEDE BLAD
Amsterdamsche Brieven
3.
Tot de groote problemen, die bij
hei herstel van het economisohe. leven
op den'voorgrond treden, dringend de
aandacht vragen, behoort dat van de
bestrijding der werkloosheid. Vooral
is het vraagstuk klemmend geworden,
toen bij demobilisatie duizenden en
duizenden hun oude maatschappelij
ke positie ais het ware moesten her
overen. Velen zagen hun plaatsen
door anderen ingenomen, anderen
moesten een verwaarloosd bedrijf
trachten op te werken, verschillende
takken van industrie waren door ge
brek aan grondstoffen stopgezet of
konden althans met aanzienlijk min
der arbeidskrachten toe. Men weet
dat ver8cnillende lichamen als het
Kon. Nationaal Steuncomité, de Ar
beidsbeurzen, de Vereeniging tot be- i
stlijding der werkloosheid, de Kon.
Vereeniging tot steun aan miliciens,
de Middens rdsbond met zijn cre-
dic-rhanken. de verschillende vakver-
eenigingen, te zarnen hebben gewerkt
alle draden kwamen bijeen bij een
centraal coll|ge om te doen wat
maar eenigszins mogelid; ia, ten einde
de ramp der werkloosheid tot haar ge
ringste afmetingen terug te brengen.
Er is ongetwijfeld veel en goed
werk verricht, en nu, in het voor
jaar, laat de werkloosheid zich ook
niet op het grimmigst aanzien, maar
dat er nog heel veel zal moeten ge
beuren voor een eenigszins bevredi
genden toestand zai zijn verkregen,
daarover is iedereen het wel eens.
Eén belangrijk instituut ter bestrij
ding van de werkloosheid in de ar-
beids-reserve. Men heeft in verschil
lende havens zulk een reserve reeds.
De haven-arbeiders, voor wie op een
bepaald tijdstip geen arbeid is. ont
vangen een garantie-loon, maar blij
ven ter beschikking om op de eerste
oproeping het 'hun opgedragen werk
te verrichten. Ondanks het feit, dat,
zooals in Rotterdam de vak-organi
saties in de regeling erkend zijn, ko
men er toch met en door de haven
reserve nog al eens moeilijkheden
voor. Men kan daar echter nog be
trekkelijk gemakkelijk het geheele
veld overzien.
B. en \Y. van Amsterdam durven
he nu echter aan om niet meer of
minder dan een gemeenelijke ar-
beids-reserve in het leven te roepen.
Zij hebben een daartoe strekkend
voorstel bij den Raad ingediend.
Het komt dus hierop neer, dat het
systeem van losse arbeiders, zooals
we dat tol dusverre kenden, vervalt.
Dc gemeente-arbeiders zullen voort
aan zijn in geregelden diensi, of zoo
hun werk overbodig wordt, in Je ar
beid»-reserve worden geplaatst en een
garantie-loon genieten. Voor de ge
meente-werklieden, die niet in vasten
dienst waren, had men, vooral onder
den invloed van de vakvereenigingen
op een groot deel der raadsleden uit-
geetiend, betrekkelijk gunstige be-
pa'logen gemaakt. Maar in ieder ge
val konden zij toch in tijden van flap
te het leger der werkloozen vermeer
deren, al was er een streven hen toch
zooveel mogelijk in gemeentedienst
te behouden.
Men gaa: dat nu anders doen en ra
dicaler. Ongetwijfeld is het uit het
oogpunt van vverkloosheids-bestrij-
ding een zeer toe te juichen denk
beeld de grootste groepen van men-
schen, die in bepaalde tijden buiten
hun schuld zonder werk komen, een
garantie-loon, een wachtgeld dus,
te verzekeren, waardoor ze niet afda
len tol steun-ioekenden bij liefdadige
instellingen. Wanneer hel gevoel van
altijddurende onveiligheid en onze
kerheid, dat de vrees voor werkloos
heid met zich brengt, wordt wegge
nomen, de arbeiders niet gedemorali
seerd worden door de overtuiging dat
ze toch maar dobberen op de onge
wisse baren van heden een loonend
bestaan, morgen zonder brood, dan
komt dit hun zelf in de eerste plaats,
maar der gemeenschap niet minder,
ten goede.
Opperlakkig beschouwd kan men
de instelling van een arbeiders-reser
ve voor gemeente-werklieden dus niet
anders aan toejuichen.
Toch moet de vraag ernstig worden
onder de oogen gezien, of, wat B. en
,W. thans voorstellen, niet in de
praktijk een gevaarlijk experiment
zal blijken.
Ik behoef daarvoor slechts te wijzen
op wat het college le dien aanzien
zelf opmerkt in de Memorie van Toe
lichting.
„De mogelijkheid van ontslag moet
schrijven B. en W. benouden
blijven. Waarschijnlijk zal oaarvan
voor de werklieden der reserve ook
meer gebruik gemaakt worden dan
tot, nog toe voor de vaste werklieden
nocdig was. De geschiktheid toch voor
den dienst zal niet meer proefonder
vindelijk blijken, gedurende een aan
de vaste aanstelling voorafgaand vrij
lang tijdperk, zooals tot dusver wel
geschiedde. De mogelijkheid is dus
grooter, dat aangestelden ongeschikt
zullon blijken en dan niet gehand
haafd kunnen worden. Ook moet ge
rekend worden met de mogelijkheid
dat de omstandigheid, dat een garan-
üe-ioon wordt betaald voor den tijd,
dat niet gewerkt wordt, er sommige
arbeiders toe zou leiden in dienst der
reserve niet den vollen arbeid te le
veren, die in redelijkheid mag wor
den verwacht."
Uit het eerste gedeelte van deze
passage meen ik te mogen afleiden,
dat de werklieden, die in gemeente
dienst willen treden, aanvankelijk
bij de reserve geplaatst worden, in-:
dien in den betrokken tak hun "ar
beid op dat oogenblik niet noodig is.
noodig ia.
Komt er dan werk, dan zal nog
moeten blijken of ze geschikt zijn en
is dat niet het geval dan levert het
voor henzelf niet anders dan teleur
stelling en het is voor de gemeente
schade. Bij de losse werklieden was
dat anders. Die hadden een voldoen
den proeftijd om hun geschiktheid te
toonen, waardoor zulke teleurstellin
gen tot een minimum werden gere
duceerd.
Van ernstiger aard is het bezwaar,
in liet tweede gedeelte genoemd, n.l.
de arbeidsschuwheid. B. en W. dui
den hier een kwaad aan, dat in den
laatsten tijd al herhaaldelijk is ge
signaleerd. Zoowel door de mannen
ui. de praktijk, die de steunverlec-
ning door he: Kon. Nat. Steuncomité
en door de plaatselijke steuncomité's
hebben geleid als door hen die zich
tot taak hebben gesteld de gedemobi-
liseerden te helpen is over de arbeids
schuwheid geklaagd.
Ik sprak nog dezer dagen den voor
zitter van een der sub-commissies van
het Amslerdamsche Steuncomité, die
bezig is hoe langer hoe meer de werk
verschaffing in de plaats van de
steun verleen ïng te doen treden en hij
vertelde mij de meest verbijsterende
staaltjes over allerlei trucs, die wor
den uitgehaald om zich toch maar
aan arbeid te onttrekken. Laat ons
zachtkens, maar beslist erkennen,
dat er voor die arbeidsschuwheid ver
zachtende omstandigheden zijn te
pleiten. Maar, ze is en blijft een ern
stig maatschappelijk kwaad en de
vraag mag ges eld worden, of B. en
W., die er zelf, blijkens bovenstaand
citaat, voor vreezen door de instel
ling van een arbeidsreserve die ar
beidsschuwheid in de hand werken.
Ze zeggen nu wel, dat de arbeiders,
die van de instelling misbruik ma
ken, het voor zich zelf en hun kame
raden bederven, maar tegenover zulk
een uitspraak staat een nuchter
mensch toch wel een beetje sceptisch
en hij mompelt onwillekeurig: „Ach.
waren alle menscben wijs..."
Dan is er nog een xant aan dit
voorstel, waarop ik wijzen wiL B. en
W. willen het beheer der arbeiders
reserve opdragen aan den directeur
van de gemeentelijke arbeidsbeurs,
die in geregelde samenwerking met
den directeur der diensttakken zijn
taak zal moeten verrichten en hij zal
onder zich krijgen een chef der ar
beiders-reserve. Nu is de heer De
tiger, de directeur der arbeidsbeurs,
ongetwijfeld een man die door studie
en praktijk zich in allen deele'heeft
ingewerkt in arbeidsbemiddeling,
werkverschaffing en wat daarmede
annex ia Maar niet minder waar is
dat het samenwerken met den heer
Detigcr, om het zacht uit te drukken,
niel zoo heel gemakkelijk gaat. Dat
heeft hij bewezen in zijn tegenwoor-
dleg functie. Het is algemeen bekend,
dat hij op zeer gespannen voet staat
met den onder-airecteur en met de
onder-directrice van de arbeidsbeurs
en waarlijk niet door hun schuld.
Het is algemeen bekend, dat ver
schillende leden van de commissie
van toezicht op de arbeidsbeurs voor
hun functie hebben bedankt, eenvou
dig omdat er met den heer Detiger
niet valt op te schieten. Dat weten
ook B. en W. Er is in den Baad ook
al eenige malen over gesproken. On
danks dat alles willen B. en W. den
heer Detiger toch de leiding der ar
beid ersbeurs geven, waarbij het
vooral op samenwerking, op plooien
en schikken zal aankomen. Wanneer
er niet een uitmuntende samenwer
king bestaat tusschen den directeur
der arbeiders-reserve en de directeu
ren der verschillende diensttakken,
wanneer aan die samenwerking ook
maar iets hapert, dan hokt het sub
tiele raderwerk, en dan wordt het
neele instituut een mislukking, die
de gemeente duur te staan zal ko
men.
Met opzet heb ik mij over het in
stituut als zoodanig niet uitgespro
ken. Ik geloof zeer zeker dat er alles
voor te zeggen is, een reserve van
arbeiders te scheppen, .uit wier le
ven het immer dreigend spook van
werk- en broodeloosheid verbannen
is; wier bestaan en dat hunner ge
zinnen is verzekerd, ook in tijden dat
er voor hen geen werk te vinden is.
En het doet ook niet on-sympathiek
aan. dat het gemeentebestuur van de
hoofdstad den durf toont er mee vóór
te gaan in ons land, althans op zoo'n
uitgebreide schaal als wordt voor
gesteld.
Mijn bedoeling is echter op de ge
varen te wijzen. Wil de instelling der
gemeentelijke arbeiders-reserve aan
haar doel beantwoorden dan zal.
vooral in samenwerking met de vak
organisaties van verschillende rich
tingen, elke pogmg tot sabotage moe
ten worden gekeerd. En dan zal ern
stig moeten worden overwogen of de
keuze van den directeur der Arbeids
beurs aan het hoofd wel de meest ge-
j wenschle is.
Allemaal goed en wel dat in deze
tijden hervormingen snel hun beslag
dienen te krijgen, maar deze voor-
dracht zal toch wel nauwkeurig van
alle kanten bekeken moeten worden,
alvorens de Raad een besluit neemt.
AMSTERDAMMER.
Buitenlandsch Qverzicht
De Entente-staten maken bij den
aanvang van de vredesonderhandelin
gen met de Duitschers geen schitte
rend figuur.
De eenheid is immers verbroken.
Niet alleen zijn de Italianen boos
weggeloopen, maar ook de Japanners
slaan dreigend met de vuist op tafel.
Wilson, Lloyd George en Clemen-
ceau hebben Maandag de gedelegeer-
den van Japan en Belgiö ontvangen.
Ook de Beigen zijn ontevreden, Zoo j
zelis, dat de Belgische senaat beslo- i
ten heeft bij de parlementen der ge
allieerde landen aan te dringen op
vervulling der aan Belgie gedane be- i
loften.
De Westminster Gazette verzekert
evenwel, dat er reeds alle moeite ge
daan wordt, om de diplomatieke een
heid der Entente-staten weer te her
stellen.
Tegenover de Duitschers, die eens
gezind ter conferentie komen, is dit
zeker niet overbodig.
In Fiume wordt de pro-Daliaansche
stemming onder de bevolking met
kracht aangewakkerd. Nu is zelfs 't
Oostenrijksche geld als beiaalmiddel
onwettig verklaard, alleen 't Italiaan-
sche geld wordt erkend.
Volgens de „Times nebben de Ita
lianen oen bewapenden kruiser gezon
den naar Fiume.
Niet -alleen dat de Italianen Fiume
eischen, maar in Dalmatië worden
ook reeds krachtige betoogingen ten
gunste der Italianen gehouden.
Orlando had 't voornemen Maandag
in de Italiaansche Kamer zijn poli
tiek te verdedigen.
Tot heden zijn daarover evenwel
nog geen telegrammen gekomen.
Heeft Orlando nog niet in 't parle
ment gesproken, of is hetgeen hij ge
zegd heeft door de censuur achter ge
houden?
Te Parijs blijft men van meening
dat Orlando, na zich met het parle
ment te hebben verstaan, naar
zal terugkeeren en genoegen nemen
met een transactie voor de oplossing
van de Fiume-quaestie.
in Amerikaaiische kringen te Pa
rijs wordt verklaard, dat Lloyd Geor
ge en Cletncnceau zich in de ltaliaan-
sche quaeslie aan Wilson's zijde scha 1
ren.
De Duitsche vredesgedelegeerden
zijn te Versailles aangekomen. De
Entente-«edelegearden leggen even
wel nog ae laatste hand aan de redac
tie van de vredeseischen die aan de
Duitschers gesteld zullen worden.
In de kringen van de vredesconfe
rentie denkt men, dat de tekst van
het preliminaire vredesverdrag Vrij
dag of op zijri*laatst Zaterdag aan de
Duitsche delegatie medegedeeld kan
worden.
Clemenceau moet 't voornemen heb
ben 't ontwerp-verdrag persoonlijk
aan graaf Brockdorff-Rontzau te
overhandigen.
De Deutsche Allg. Ztg. schrijft:
„Wel nimmer hebben Duitsche on
derhandelaars zich op zulk een moei
lijken weg begeven, als thans graaf
Brockdorï-Ramzau en zijn raadslie
den moeien doen. Het zou evenwel
onjuist en dwaas zijn om zich heden
aan moedeloosheid over te geven. Ook i
al zijn wij verslagen, zoo zijn wij toch
niet weerloos. Onze verdediging zal
het recht, onze wapenen zullen het
verstand en de ware zedelijkheid van
den arbeidenden Duitscher zijn. Mi
nister Brockdorf-Rantzau en zijn
raadslieden zullen, naar wij hopen,
hun standpunt kunnen handnaven en
uit den ontzaglijk moeilijken toestand,
waarin wij ons bevinden, liet beste
weten te maken. Wij zullen offers
moeten brengen, zware offers, daar-1
mede moeten wij rekening houden.
Graaf Brockdorf en zijn medewerkers
zullen er voor zorgen dat de offers,
die wij moeten brengen, onze politie
ke, economische en nationale levens
vatbaarheid niet zullen benadeelen.
Wanneer de offers er toe dienen om
het Duitsche volk den vrede te ver
zekeren, onder welks bescherming het
wederom op krachten kan komen en
de wereld een vrede te geven, die een
werkelijke verzoening der volken is,
dan zullen zij niet tevergeefs zijn ge
bracht".
Er komen nog eenige berichten over
den inhoud van 't vredesverdrag.
De redactie-commissie der vredes
conferentie stelt voor, dat de uitleve
ring van Wilhelm von Hohenzollern,
den ex-keizer van Duitschland, zal
gevraagd worden, op grond van de
zwaarste schending van de wetten der
zedelijkheid en de heiligheid van ver
dragen en dat hij terecht zal staan
voor een rechtbank van vijf mannen,
te kiezen uit en door de Vereenigde
Staten van Amerika, Engeland,Frank
rijk, Italië en Japan.
De geassocieerde mogendheden zul
len zich tot de Nederlandsciie regee
ring wenden met verzoek den gewe
zen keizer uit te leveren, opdat hij
berecht worde.
Daar de Duitsche regeering de be
straffing van hen die worden beschul
digd van daden in strijd met de wet
ten en oorlogsgebruiken niet waar
borgt, zuilen zij door de geassocieer
de mogendheden worden vervolgd,
voor krijgsraden terechtstaan en, in
dien daartoe termen aanwezig zijn,
overeenkomstig-de militaire wetten
veroordeeld worden. De Duitsche re
geering zal aan de geassocieerde re-
goeringen iedereen moeten uitleveren
die wordt beschuldigd van misdre
ven tegen de wetten en oorlog-gebrui
ken.
De Duitsche regeering verplicht zich
alle documenten van welken aard
ook ter beschikking te stellen, waar
van de afgifte noodzakelijk moch
worden geacht voor de volledige ken
nis van de gewraakte feiten het op
sporen van de schuldigen en de juiste
beoord6eiing van de aansprakelijk-
In het vredesverdrag wordt bepaald,
dat Duitschland geheel afstand doet
van zijn koloniën ten gunste van de
vijf groote geallieerde mogendheden.
Naar verluidt, zou de Entente de
quaestie der Duitsche krijgsgevange
nen zoodanig geregeld hebben, dat
deze gevangenen in vrijheid worden
gesteld, naarmate burgerlijke arbei
ders in hun plaats komen.
't Verdrag voor den Volkerenbond
is nu officieel door de Entente-gede
legeerden vastgesteld.
't Komt er nu op aan met daden
inzake 't Ilaliaansclie conflict o.a.
te bewijzen, dat de Volkerenbond toe
komstige oorlogen overbodig maakt I
De Hongaarscue Raden-regeering
wordt zeer in 't nauw gedreven. De
Roemeniërs rukken snel op en staan
nog slechts een goede 100 K.M. van
Boedapest af.
Ook de Serviërs rukken op. Zij heb
ben o.a. Mako en Nagyiak bezet.
licht eenigen tijd dë dupe er van
wordt. Maar slaat hem jrade wan
ner hij de eetzaal bLnnenKorat van
een „chique" hotelluistert hoe hij
zijn wijn uitzoekt, zijn soep gebruikt,
zijn viseh behandelt en voor&i, hoe
hij ten slotte met den ober afreken:, j
Daar zijn nu eenmaal van die fijne j
nuances in „manieren", waarin men
niet voor zooveel per uur les kan J
nemen, die men zich niet kan aan- j
schaffen, die niet te koop zijn, al! zjjn leerlingen de namen van alle
wilde men millioenen er voor geven. stadhoudere en koningen in te pren
Mocnt men van deze 6telllng nog e 1
een bewijs willen hebben, dan kan
Onze Lachhoek
Waarom gebruik jij toch zulke
lange sigurenpijpen?
Omdat de dokter mij gezegd
heeft, tabak ver van mij te hou
den.
De onderwijzer had veel moeite
Toen ik zoo jong was als jullie,
zeide hij, kende ik ze allemaal!
Dat kan wel, was liet antwoord
van een dor slachtoffers, maar toen
waren er nog zooveel nietl
daartoe een incident dienen, dat de
zer dagen in een der eerste Pariische
restaurants is voorgevallen.
In de overvolle eetzaal zitten een
heer en dame, een eerbaar echtpaar,
het uitmuntende menu te savoureeren.
Vlug en onhoorbaar bewegen zich de
kellners me', de schotels tusschen de
tafeltjes <!oor. zacht speelt in een zij- Ee„ offieieele, deftige kritiek zlIIcü
zaa een uitgezocht slr,,k,e... Tot d„ g s_.,„ niM v mlj
plotseling de gasten in de nab 'held wachten. Laat ik dan alleen i ogen
van het eerbare echtpaar met nauw zeggen, dat de pianosolo mij om de
vernolen verbazing de op gedempt en m„zjkaiei zeer gevoelige voordracht
toon gevoerde gesprekken staken hel heste beva]|en i3j dat do fillil.soll
onze vriend is n.l. bezig met al de erg kunstig maar wat lang waren -
vingers van rijn veile band m ,|uitsoio ,nel loopji docl mjJ
mond e peuleren teneinde een visch- d8nken m kSarlamie oud
graat tmjehen na tanden uit te ha- he8r(J dat h een tram s,„,hoU
en welke minder smakelijke berjg- da, mjj h raeisi„k.v,ir,et de
held een der dames een opmerton. he|d ,4ve soprara 'ppvie, u, s>t
ontlokt over dese ongememerohetd. da 2 van w Verwey een
extra woord van lof verdienen omdat
ze „eigen maaksel" en van goeden
huize waren.
SCHUIL.
Feuilleton
VIOLET
28)
De man hief zijn armen hoog boven
zijn hoofd op en de laatste, zwajeke
gele stralen van de namiddagzon ver
lichtte zijn opgeheven hoofd met een
lantastlschen gloed.
Lord Llandrylasl Wijs mij den
,weg naar huis! Haar stem klonk
scherp en afgebroken en hoog vun
angst. Want het meisje was einde
lij!: door vrees bevangen.
Kom, was alles wat hij ten ant
woord gaf, en weer wenkte hij haar
en moest zij volgen. Hij wendde zich
met zijn rug naar haur toe en klom
nu r den top van de groote rots,
waar Violet een geweldig, plat stuk
graniet op zag liggen. Hij wierp den
zwarten mantel van zijn schouders,
boog zich voorover en kuste de sna
ren van de groote harp. Hij ging op
den Druïden-steen zittfen en trok het
instrument naar zich toe. Een diepe,
doordringende toon van de gespannen
snaren deed Violet in eikaar krimpen.
Luister' riep hij. U kent rnij
voor wat ik ben. ik ben Caradoc Da-
vul Llewelyn Pantydar, Heer van
Llundrylas, Prins van Noord Camry
en de Heidevelden. Ik heb lang op uw
koms' gewacht. Moei en Ynad, Llan-
drylas en Ylangarth ontwaken uit
hun sluimering. De koning is hier,
de Koningin komt! Luister!
De twee groote honden gingen ieder
aan een kant van Violet zitten. Nau
welijks beseffend wat zij deed, legde
zij haar armen oin hen heen zij
waren tenminste warm co levend.
Een ervan draaide zich om en keek
in haar gezichtje. De groote. kop, de
zwarte snuit en de geweldige bek zou
den haar op andere oogenblikken
schrik aangejaagd hebben. Zij liad
nog nooit een hond als dezer gezien
weinig menschen hadden dat trou
wens, Maar de roode tong likte haar
uit vriendschappelijke gevoelens en er
lag een blik vol trouw en liefde in de
zwarte oogen.
Luister! dit is het lied van
verwachting.
Men zegt, dat hij de grootste
harpist in ales is. Deze wobrden
van Gerald schoten Violet nu weer te
binnen. Het trotschc hoofd was gebo
gen, de lange armen grepen achter
waarts en voorwaarts over de snaren
en opnieuw vulde het wilde, barbaar-
sche lied, dat zij gehoord had, toen zi.i
den Druïden-kring naderde, de lucht
met smart en verlangen.
Zij was betooverd, gehypnotiseerd,
zooals een slang door een Oost-erschen
bezweerder met zijn fluit. Zij had het
gevoel alsof zij aan grond vastgena
geld was, niet in staat zich te bewe
gen of te vluchten. En toch, eigen
aardig genoeg, werkten liaar herse
nen met snelheid en overleg.
De man is bepaald krankzinnig,
dacht zij, maar als dat zoo is, is
't een krankzinnigheid die niets ge
meen heeft met de gevallen, waarvan
ik wel eens gehoord heb. Hij leeft in
een vreemde, fantastische wereld op
zichzelf, een wereld waarin hij de ko
ning en alleenheerscher ia. Ik ben
er toevallig in verzeild geraakt
Zij begon allerlei plannen te ont
werpen. Kon zij deze vreemde ontmoe
ting soms op een of andere manier
tot haar voordeel gebruiken en hoe
kon zij er hun campagne mee be-
voordeelen? Er bestond toch zeker
wel de mogelijkheid toe, ofschoon zij
op dit oogenblik nog in "t geheel niet
wist in welk opzicht.
Een kreet een heldere, hoog
klinkende uitroep zuiver en muzi
kaal als een klok, brachten haar ge
dachten in den tegenwoordigen toe
stand terug.
Het wachten is voorbij! De ko
ningin komt tc voorschijn uit de
laugha ngande bergwolken!
De muziek zonk plotseling tot
«en gesmoord kloppen, dat langzaam
Verspreid nieuws
In Duitschland.
De Wurteniburgsche en Pruisische
troepen zetten den opmarscli naar
Munchen voort.
De oude Bciersche regeering die nog
steeds te Bamberg zetelt, heeft het
standrecht over 't land afgesondigd.
DE FAMILIE VAN EX-KEIZER
WILHELM. De „Westminster Ga-
zette" deelt omtren. de zoons van den
ex-Keizer mede: Prins Eitel Friedrich
woon: nog in zijn kasteel :e Potsdam.
Prins Adeibert in zijn villa te Kiel.
Prins August, wiens paleis door de
regeering is in beslag genomen,
woont met zijn gezin bij een groot
industrieel in. Prins Joachim woont
te Potsdam, evenals het gezin van den
ex-Kroonprins, welke laaisle na het
sluiten van den vrede eveneens zich
te Potsdam vestigen zou.
j 1 MEI IN FRANKRIJK. Op 1 Mei
zal toch in Frankrijk de staking der
verkeersmiddelen vrijwel volledig
zijn, ook wat betreft posterijen, tele
graaf en telefoon.
AUTO-ONGELUK. Volgens een
bericht uit New-York is de arbeidere-
leider Gompera uit een auto gevallen.
Hij brak ribben en liep kneuzingen
op.
DE O. W.'ERS. "t Alg. Hbld. ver
telt Een groot restaurant is als een
toetssteen. Véél kan de O-W. voor zijn
geld koopen. den geboren aristocraat,
uen beschaafden mensch kan hij naar
het uiterlijk, met >act van hem zelf
en goeden wil van zijn kleermakers,
zeer nabij komen, ja, vaak zoo be-
i driegolijk nabootsen, dat men wei-
aanzwol, en waaruit de nadering
sprak. Het leek werkelijk alsof
iemand met lichte voetstappen over
de heide kwam aanloopen, en Violet
wist, dat zij daar zelf mee bedoeld
werd. En nu ging het geluid der voet
stappen langzamerhand over in een
statigen marsch. Het geluid werd
iedere seconde voller van toon het
was wonderbaarlijk welk een zeeën
van melodieën door het groote in
strument konden worden voortge
bracht. Na een paar oogenblikken
scheen het, alsof een heel duivelsch
orkest aan den gang was. Er klonk
het kraken van de Druiden-cimbalen,
het dreunen van vreemde liederen en
toen rezen, in de grootsche harmo
nische melodie, die eerste uitroepen
van extase alsof de over-overoude
lioidenpriesters uit de bergen weer
hun offers aan de goden brachten op
de steenen altaren.
De groote honden stonden op en
trilden, een van hen uitte een zacht
gegrom en de haren op zijn rug
gingen overeind staan. De muziek
was vreeselijk geworden. De gestal
te van den man scheen grooter te wor
den. In do oogen van het doodelijk-
verschrikte meisje scheen zijn figuur
in sombere onheilspellende schadu
wen gehuld to zijn, uit welker duister
nis zijn muziek opdreunde in dui-
velschen triomf. In haar toestand van
zenuwachtige opwinding, meende zij
peuterende mijnheer hoort die
woorden en weet in zijn verbolgen
heid, waarschijnlijk heel goed voe-
au.™1 hm"?"1'
i,;,- ten Werken van J. G. L. Nolst Tre-
Smr, tomen er bij l.'p" en^Uei »"é- dit stiikje
slot is. d.t nij naar let jSolltiebure.» waarschijnlijk indertijd voor jongelui
wordt gebracht en een flinke boe» m- lI,e'
oploopt wegens verzet tegen de po- blijkbaar ontstaan in den tijd, (oen
jjVje K 6 K Justus van Maunk den loon op liet
Dit op zich zelf onbeteekenende in- tooneel nog aangaf. Het is zelfde soort
cident is toch tot zekere lioog.e van werk en daarom dankbaar voor jonge
groot belang; wat daar sinds lang dilettanteni. De jongelui speelden het
smeulde een in beschaafde kringen stukje met blijkbare ambitie en be-
toenemend gevoel van veromwaardi- haalden er bij hun collega s een groot
ging, van ergernis over dat genre succes mee.
van „vormen", weike de nieuwe geid- D* gepensionneerde kapitein ter zee
koningen ten toon spreiden, is tot werd aardig getypeerd. De Haarlem-
ui tb are.mg pekomen. sche tooneelvereenlgingen moeten (de-
1° l zen aanstaanden acteur in de gaten
DE BELGISCHE MIJNWERKERS, 'houden; hij belooft later een zeer
D<f commissie van onderzoek voor goed lid van deH. T. C. te krrnen
den arbeidstijd in de Belgische mij- j worden. En Cornelia Biljard, die
nen lieeft dien tijd vastgesteld: van dank zij den auteur meer een
1 Juni af op Bi en van 1 December af „Schmiere-Director van futuristl-
op g uur. schen aanleg dan een rederijker gaf,
y j zal later ook nog wel meer de plan-
SOVJET-PLANNEN IN ZWITSER- ken betreden, die de wereld beleeke-
LAND? De Gezette de Lawsanne 1
heeft een mislukt i.lan der Russen T«W|1 «hrijf, dansen de H.
onthuld voor de vorming van een so- S. era. Ik heb mijn hoogere bur.
vjet-republiek in 2» Itsefland. gerschoolpai weer uitgetrokken en li
J y zucht, omdat ik nu eerst recht voel,
DE STRIJD TEGEN DE BOLSJE-i boe oud ik ben geworden. Gelukkige
WIK1. De Poolsclie troepen ruk- JeuKdi
ken op naar Minsk.
De Finnen, die tegen de Bolsjewiki
oprukken, maakten ook woer vorde
ringen.
LUXEMBURG sloot een economi
sche unie met Belgie. Het groothertog
dom blijft onafhankelijk.
Siaasmeuws
DE UITVOERING VAN DE H. H.
B. S. V.
Wij waren gisteren bij de jeugd te
gast. Het klinkt wel niet erg beleefd
I tegenover de gastheeren, maar... ei-
i geul ijk was het een vergissing. Wij
hadden gelezen, dat door de H. H.
B. S. V. de niel ingewijden moe
ten maar uitvisschen, wat dit- voor
een vereeaniging is een blijspel in
1 bedrijf van onzen stadgenoot Nolst
Trenité onder diens persoonlijke lei
ding zou worden opgevoerd en in de
verwachting con „première" te zul
len bijwonen, waren wij daarom naar
het Brongebouw getrokken. Het blij
spelletje was echter niet hieuw en
ook niet van onzen Trenité het
was een jeugdwerkje van den auteur
van Zaïre en De Cid maar nu wij
er eenmaaJ waren, vonden wij liet
wel aardig dit „jonge goed" eeïis aan
het werk te zien. Je voelt je in zoo'n
milieu onmiddellijk jong, je denkt
weer aari dien goeden, ouden tijd,
dat je zelf ne g in .zoo'n Schoolveree
niging zat, dat je zelf souffleerde,
acteerde, presideerde en transpireer
de en je vast overtuigd was een twee
de Coquelin te zijn. Ik was er als
jongen zoo geueei en al „in dat ik
op mijn eerstvo.gend rapport zoo wat
geen enkele voluoende uieer haul; er
was onder al finjn leeraren belaas
maar éen, die voor de Kunst voelde
en dat was ongelukkigerwijze ue
leeraar in gymnastiek, zoodat ik we
gens de gevaren aan het glibberige
pad der kunst verbonden, maar éen
seizoen president van onze vereeni
ging heb mogen zijn. De leden van
de H. H. B. S. V. zullen dus begrij
pen, dat ik uit ourJe collegialiteit veel
voor hun vereeniging voel en dat ik
met bijzondere belangstelling hun
voorstelling heb bijgewoond.
Mijn „critische" jas heb ik in de
vestibule uitgetrokken en in mijn
oud hoogere burgerschoojpak ben ik
binnengeKomen. In dat pak veelde ik
mij als op een reünie en was ik da-
Idelijk heclemaal „thuis"!
ORGELBESPELING in de groo
te of SL Bavokerk te Haarlem op
Donderdag 1 Mei 1919. 's avonds
vain 7 1/28 1/2 uur, door den heer
Louis Rtobert.
Programma:
1, Fantasia et fuga g. kl. t J. S.
Bach; 2. Concert F. gr. t., G. F.
Handel. Allegro moderato, andante
maestoso. Adagio. Allegro.
3. Prélude du Déluge, C. Saint-
SaensL 4. Tweede Choral, Hendrik
i Andriessene d. kl .L op. 10. (ma
nuscript).
ST. RAPIIAëL. Op den Bonds
dag dien SL Raphael op Zondag 11
Mei te Utrecht houdt, zal onder meer
inr. J. B. Bomans als spreker optre
den.
habriek voor vragen
I VRAAG: Hoe kau ik een ijsvlek uit
een blouse van gekleurd Crêpe de Chi
ne verwijderen? ANTWOORD: Met
salmiakzeep. Anders laten uilsioomen
VRAAG; Het huis, door mij be
woond, zou op een veiling verkocht
worden, maar werd opgehouden. Ge
durende twee weken zijn er in totaal
vijf kijkdagen geweest? Kan ik daar
nu een week vrij huur voor eischen?
Bestaat er geen bepaling daarom
trent? ANTWOORD: Neen, er beslaat
daaromtrent geen bepaling in de wet,
noch ook een met de kracht van wette
lijke voorschriften gelijkstaand ge
bruik.
VRAAG: Na hoeveel jaar verjaart
een koopmansschu.d? ANTWOORD:
Na 30 jaar tenzij liet eon schuld be
treft van een koopman ten laste van
bijzondere geen handeldrijvende per
sonen of ten laste van een koopman,
die niet denzelfden handel drijft
want dezulke verjaren na verloop
vau vijf jaar.
Echter kan in laatstgemelde geval
len aan den schuldenaar een eed wor
den opgedragen dat de schuld werke
lijk is betaald.
VUAAm :i i.ir aunleidmg van een
stuk land, dat gehuurd is om groente
op te telen. ANTWOORD: Vervoeg u
bij een rechtskundige. Ook de monde
linge huurovereenkomst is rechts gel
dig en zal de verhuurder zeker niet
ontkennen, te minder waar zooals u
een groote, zwarte gestalte achter
hem te zien staan, die lange armen
over zijn schouders uitstrekte, en
vereenigd met zijn eigen, wild in de
harpsnaren groep. Zij nipende een b.a-
tenaen, geitachtigen lach te hooren,
een vreeselijk geluid te midden van
al die angstwekkende muziek. Toen
scheen de aarde nanr boven te schie
ton, terwijl de mist als sluiers van
grijze sneeuw omlaag viel, eu alles
om haar heen viel weg.
Zij kwam tot bewustzijn met een ge
luid van stroomend water ,-n haar
ooren, als de terug-ebbende vloed.
Hoe lang liaar bewusteloosheid ge
duurd had, wist zij niet, maar toen
zij haar oogen opende, voelde zij een
arm om zich heen en zag het gelaat
van den harpist, dat in het hare
keek.
Alle wildheid en burbaarschheh
was er uit verdwenen. Dc prachtige,
donkere oogen gloeiden van teeder-
heid, dc trotschc lippen waren ban
open in een glimlach; er lag een bui
tengewone, peinzende vriendelijk
heid op het gelaat en toch was het
fier.
Ah, u komt bij. U was ovciwcl-
digd door mijn muziek: ik kan sleSlTtS
zoo spelen, wanneer Ik alleen ben,
op de heiliga plaatsen. Dan daalt
geest van het verleden op mij neer
en het bloed van mijn voorvaderen
begint te spreken.
Violet mompelde iets c-n beproefde
op te staan. Hij hielp haar op in een
zittende houding.
Over een minuut zult u lieele-
maal fccter zijn zoo'.
Tegelijkertijd legde hij een zijner
lange, witte handen op haar voor
hoofd. Deze scheen te branden en
toen voelde zij, dat zij ijskoud was.
Een of andere vreemde aantrekkinga.
kracht scheen ervan uit te gaan, want
zij voelde de nevels voor haar den-
ken optrekken, de kramp en onbe-
wogelijkheid uit haar. ledematen
gaan en de warmte liaar lichaam aL
een vloedgolf omhullen.
Toen stond zij .op.
Dank u zeer, Lord Llandrylas,
zeide zij met vaste stem. Zooals ik
ti reeds vertelde, ben ik verdwaald.
Ik logeer met mijn moeder in het
hotel in Pwylop. Misschien zo»:-
mij nu ook hok wel den weg naar
huis willen wijzen?
Hij sprak niet gedurende een paar
oogonblikken. maar keek haar met
een eigenaardigen, vasten blik aan.
Gaan? zeide hij eindelijk, en met
een lichtelijk verbaasde stem als van
oen kind. Weggaan?
Ja, het is bepaald reeds zeer
laat in den middag. Ik moet dadelijk
op weg terug.
(Wordt vervolgd).
