HAARLEM'S DAGBLAD rsïsjvaD Letteren en Kunst Feuilleton DONDERDAG 19 JUNI 1919 TWEEDE BLAD ÏEB6ADEEIKB YAH DBH IAARLKMSHHIH 6EMÏEHTÏEAA! Med6de«Hngen enz. Ingekomen zijn: een adres van J. A. v. Santen, te Schoten, inhoudende eene herhaling ran zijn reeds meermalen tot den Raad gericht verzoek om een kiosk voor den verkoop van bloemen te mo gen plaatsen onder de kap van het station; een schrijven van H. Ploeg, hou- jdende medodeeling, dat bij wegens verandering van woonplaats ontslag neemt als lid von de plaatselijke com missie van toezicht op het lager on derwijs; een verzoekschrift van A. van Brakel en 3 andere bewoners der Ged. Voldersgracht om een heul te willen laten schoonmaken daar bij regen het water in 'hunne huizen loopt. een verzoekschrift van de won in g- bouwvereeniging „Spaamoog" om een suppletoir voorschot te mogen ontvangen uit de gemeentekas, groot f 9325. daar de laagste inschrijving ad f 214.000 voor den bouw van 44 arbeiderswoningen en van een kan toor de raming voor den bouw ad i 204.765 met 1 9.325 overtreft Punt 6. Reorganisatie u.l.o. en m.u.l.o. Voorstel van li. en W. inzake reor ganisatie van 't U.L.O. en 't M.U.L.O. (opheffing dor bestaande scholen voor M.U.L.O; oprichting van twee scholen voor M.U.L.O. met driejari gen keigang, waaraan verbonden een o' meer voorbereidingsklassen; de drie bestaande opleidingsscholen voor jongens en meisjes toegankelijk te stellen en oprichting van 2 scholen voor U.I.O. met een zevenjarigen cur sus). (Vervolg der discussie). D© heer Schram dient 'n voor stel in om het agendapunt aan te houden, omdat de gelegenheid ont brak om de zaak nader in te siudee- ren. De heer B r u c h zegt, dat de aan gelegenheid eenigen spoed vereisoht en dat daarom B. en W. het voor stel van den heer Schram niet in wei- wijlende overweging kunnen nemen. (Treedt men daarin, dan kan de re organisatie niet met September» in werking treden. Na deze mededeeling trekt de heer Schram zijn voorstel in. De heer B r u c h zegt, dat de een weinig beter gesiteerden van de ge wone lagere scholen voor hun kinde ren geen gebruik wenschen te maken en dat daarom een reorganisatie dient te worden aangepakt. Reeds lang had dit de aandacht van B. en W. Verder verklaart spr., dat aan B. ien W. nog niet Is gebleken, dat eeD opleiding van 6 jaar aan de oplei dingsscholen voor de meerderheid der leerlingen niet genoeg is. Inmiddels zullen B. en W. daarnaar een onder zoek instellen. Indien blijkt dat 6 jaar alleen voor een minderheid genoeg •is, dan zal een opleiding van 7 Jaar an overweging moeten worden ge nomen. Een uitbreiding van de voorberel- dingeklas tot 1 1/2 jaar vindt bij d«n spreker geen instemming. Inderdaad is het inhalen van het Fransch in den tijd van 1 jaar wel mogelijk. Vervolgens zegt spr. dat de nu voor gestelde reorganisatie niet in strijd zal komen met het voorgestelde ont- iverp L o. wet en overeenkomstig de bedoeling van dat ontwerp la. De heer N agtzaam zegt. dat de heer Kingma zelf meermalen aan drong om de opleiding aan de opleidingsscholen van 6 op 7 jaar te brengen, maai' dat, indien wordt geoordeeld, dat dit voor de meerdraheid der leerlingen niet noo- )di.g is, hij, in deze geen voorstel zal doen.Spr. houdt er aan vast, dat do voorbereidingsklas een van 1 1/2 jaar dient te zijn. De heer B r u c h meent, dat tegen het laatste denkbeeld een practisch bezwaar is in verband met de toela ting tot de M. U. L. O.-scholen. De lieer N a gt z a a m zegt, dat bij een voorbereidingsklas van ©en jaar hetzelfde bezwaar geldt. De heer B r u c h tot uiteen, dat men goed zal doen met nu aan te ne men 't voorstel van B. en W. Dan kan men altijd later nog. een aan vulling voorstellen. Inmiddels kan dan do quaestie yaij 1 jaar of 1 1/2 jaar nader worden overwogen. Daarna wordt hot voorstel van B. en W. aangenomen. De heer Schram verklaart te worden ge acht te hebben tegengestemd. Punt 7. Onderwijzend personeel Burger- en handelsavond school. B. en W. doen den Raad toekomen een voorstel tot herziening van de be- loouing van het onderwijzend perso neel aan de Burgeravondschool en de avondschool voor Handelsonder wijs. Zij stellen voor, dat de verhoogin gen om de twee jaar zullen worden toegekend en het maximum der be looning te bepalen op f 85.met een periodieke verhooging van f 5, jood at het maximum, te bepalen op f 110 per lesuur en per oursus na 10 jaar is bereikt. Voorgesteld wordt aan de regeling terugwerkende kracht te verleenen tot 1 Januari 1919. Verder wordt voor gesteld, om het maximum van de jaar wedde van den Directeur op f 1200 en het maximum, na 10 Jaar te bereiken op f 1700 te bepalen. Wordt aangenomen. Punt 8. B. en W. stellen voor om te bepalen dat, ingeval van overlijden aan on derwijzend personeel bij 't o. L s. ge durende drie maanden aan de erfge namen nog de jaarwedde zal woruen uitbetaald en om té laten vervallen de bepaling dat van de jaaj wedde der gehuwde onderwijzeres, indien haar wegens gezinsvermeerdering verlof wordt verleend, de kosten van haar vervanging wordt afgetrokken. Wordt aangenomen. Punt 9. Voorstel van B. en W. tot wijziging van de regeling inzake het onderzoek naar de lichamelijke geschiktheid van soiicitanten. De heer Timmer wil de bestaan de regeling handhaven en dan even tueel aan personen die moeten wor den gekeurd, hot reisgeld vergoeden. Bil is van meening. dat de bestaan de regeling do beste waarborgen voor een goede keuring biedt, dat wel leder medicus een goede keuring kan doen. maar dat een keuring het best geschiedt door hen, die er in ge routineerd Is. De heer K u e n e n sluit zich daar bij aan en heeft ©veneens bezwaar regen een keuring door een genees heer, door den sollicitant uit te kiezen. Ook de heer Van den Berg verklaart met den heer Tim mer mode t« gaan. De heer Vande 'Kamp sluit zich eveneens bij aan. ^De heer Baas vraagt of niet een formulier van vragen voer keurn.. kan worden vastgesteld eri of daarin niet een oplossing la te vinden en een waarborg yoor een goede keuring. De heer H e r ke n s T h ij s s e n zegt, dat de directeur van den ge neeskundigen dienst geen bezwaar tegen de voorgestelde regeling had ©n te meenen, dat de idee van den heer Baas overweging verdient. Na tuurlijk zal men dan verschillende formulieren moeten maken, bijv. eeu ander voor een brugwachter dan voor een onderwijze* De heer Timmer oordeelt dat de idéé van den heer Baas misschien wel overweging verdient, maar dat dan de Inkomende rapporten moeten worden gecontroleerd door den ge neesheer alhier. Omdat spr. uit eigen oogen wenscht te zien. is hij er voor om de bestaande regeling te handha ven. De heer P o p p e zegt, dat ge- neesheeren, die in de keuring gerou tineerd zijn, zich ook wel eens ver gissen en houdt een pleidooi voor aanneming van het voorstel van B. en W. Spr. was vroeger verpleger'en hem is bekend, dat een geneesheer dde In keuringen geroutineerd was, een 1 machinist goedkeurde, waarop een verpleger zeide of de geneesheer wel op de handen van den map had ge let. Toen nleek, dat de man aan een der handen twee vingers miste. De heer Nagtzaam wil met de keuring niet overdrijven, omdat, in dien de keuring zoo heel streng ge schiedt bij Rijk en gemeente een groote categorie van menschen van een Rijks- of gemeentebetrekking zou worden uitgesloten. De heer K u e n e n zegt, dat een geneesheer, die niet in 't doen van keuringen is geroutineerd en die door een sollicitant wordt uitgekozen, licht geneigd is om over een kleinigheid heen te stappen bijv., aldus spr., een chronisch nierlijden om den sollicitant niet in zijn carrière in den weg te staan en dat gemakkelijk zal doen. Hij wil een gestrenge keuring en daarom aan de bestaande rege ling vasthouden. Nadat nog eenige leden hebben ge repliceerd, wordt het voorstel van B. en W. aangenomen met 5 stemmen tegen. Tegen stemden de heeren Kue- nen, Van den Berg, Timmer, Van Slooten en Van de Kamp. van J 35.000, voor meubelen éën vanf| *1 I J L ft Li ?>rn en voor le.rm.ddelen een van Q1] |X0 131| U SC li OüBrZICllt Wordt aangenomen. Punt 14. B. en W. stellen voor hen te machtigen om van de E- S. M. te aan vaarden f 3000 als bijdrage in de kos ten van verbreeding van een gedeelte der Anthoniestraat. Wordt aangenomen. Punt 15. B. en W. adviseeren goedgunstig Vred* of ooriog? De vredescommissie van de consti tuante hield Dinsdagavond een bui tengewoon druk bezochte vergadering. Alle leden van het rijkskabinet en vele' ministers van de bondsstaten woonden de zitting bij. Minister Schel- demann hield de eerste rede, waar in hij den inhoud van de begeleidende op een adres van F. Fillppo, te Scho-1 nota behandelde en verder den knlie- len, om hem te verleenen 't recht van ken toestand en de gebeurtenissen bij overgang over een stuk gemeente- 1 het vertrek der delegatie. Scheide- grond aan het Tuinlaantje, voor de mann betreurde het, dat de Entente perceelen 6—12. Wordt aangenomen. Punt 16. Een crediet van f 9000 wordt ge- vraagd voor de aan.lhafllng van li1 1 nuniater-,president niet zeggen, rl rt n r hnt ontmnAivl Hor TTiitünln Imm uit de verantwoordelijkheid voor den oorlog het recht putte tot harde voor waarden, zonder bereid te zijn deze verantwoordelijkheid onpartijdig te laten onderzoeken. Iets beslists kon 3 vuilniswagens en 2 sproeiwagens. daar het antwoord der Entante hem Punt 10. Voor den aankoop van perceel Ko ninginneweg 56, de perceelen Velser- straat 66 en 68 en perceel Judith Leys- terstraat 42, vragen B. en W. een totaal crediet van f 57.070. Bedoeling Is de perceelen te verhuren aan een leeraar aan 't gymnasium, 2 hoofden van scholen en twee onderwijzers. De heer Lasschuit dient een voorstel in om in de huurprijzen een verandering dan te brengen en wel om 't perceel Koninginneweg te ver huren voor f 900, de perceelen Vel- serstraat ieder 700 en de perceelen Judith Ley sterstraat ieder voor f 550. De heer Van L i e m t is er tegen om, daar de ambtenaren in Haarlem een hoog salaris hebben, nu nog eens hun op indirecte manier daarop een toeslag te geven en is daarom vóór 't amendementLasschuit. De heer Nagtzaam zet uiteen, dat men hier met noodgevallen heeft te doen en dat, wanneer men den weg opgaat, dien de heer Lasschuit wil inslaan, daarmede feitelijk wordt ver oorzaakt dat de salarissen van de per sonen, aan wie men de huizen wil ver- huren, niet meer aan die van hun col-1 lega's gelijk zijn. Spr. zegt dat de leeraar Van Royen, die ook geen huis kan krijgen, nu reeds meer dan zijn salaris aan pen sion enz. betaalt. 'De heer De Breuk zegt, dat de heer Lasschuit zich steeds op 't standpunt van een huizeneigenaar plaatst, maar dat de gemeente dat niet doen kan, waar 't geldt verhuren van woningen aan ambtenaren, die geen woning kunnen krijgen. Hij sluit zich verder aan bij 't door den heer Nagtzaam gesprokene. De heer Poppe wil niet, dat de gemeente een abnormaal hooge huur in de hand werkt en bestrijdt op dien grond 't voorstel van den heer Las- j schuit. De heer -Jonckbloedt sluit zich aan bij hen die zich kantten te- gen 't voorstel van den heer Las schuit. Hij wil niet een huur gaan heffen, die boven de salarissen van de ambtenaren gaat. Het amendement van den heer Las schuit wordt met 27 tegen 3 stemmen, die der heeren Van Liemt, Elffers en Lasschuit, verworpen, waarna dat van B. en W. wordt aangenomen, na dat B. en W. hebben overgenomen een amendement van den heer Klein om achter de som der huur te lezen ,,of oozveel minder als inge volge de huurcommissiewet zal moe ten worden vastgesteld", in stede van „of zooveel minder als door de IIuur commissie zal worden vastgesteld." Do heer Groenendaal vraagt slecht» onvolledig bekend was. Het of niet een molorsproeiwagen kan 8ev°lg hiervan was, dat de vergade- worden aangeschaft. Dan sluiten wij j rlnB geschorst on tot Donderdag uit- ons meer aan bij den modernen tijd. gesteld werd. De heer De Breuk zegt, dat dit! Dinsdag-kwam hier ook de staten- punt reeds met den directeur van commissie, de opvolgster van den ou- openbare werken is besproken. Maar den bondsraad, bijeen, een bezwaar is, dat een motorsproeü Mocht Duitschland de vredesvoof- wagen duur is en bovendien, aldus waarden niet aanvaarden, dan zal de spr., zit de gemeente nu goed in de paarden. Het voorstel van B. en W. wordt aangenomen. Punt 17. grondwetscommissie te Weimar ver der beraadslagen en za! de constituan te de grondwet en bloc in drie lezin gen aannemen. Zekere regeeringskringen stellen voor de regeeringen van bondsstaten, B. en W. stellen voor aan te koopen S*?'? De heer Jonckbloedt vindt den Idervoor echter weinig neiging voelen koopprlj. te hoog. meer zal zich niet Wrsmar in koortsach- tegen den eankSip verzetten, omdat Uge spanning Niemand waagt nu, de nood dwingt en de gronden voor nog tevoo.-spellen wat gebeuren gaat. woningbouw noodig zijn. Spr. dringt Het beelista: Wij onderteskenen ze- er op aan. dat de gronden spoedig ker n'®U ™ort men nu niet meer, voor woningbouw zullen worden uit- wel echter dat Duitschland zeker on derteekend zou hebben als in net Oos ten nog eenige concessies op kosten van de Polen zouden gedaan zijn. In de kringen, waar men tot nog toe niet aan onderteekenen dacht, houdt men nu in ieder geval met do sterke mogelijkheid ervan rekening. Men spreekt van pogingen om aisnog eeni ge verbeteringen in het oosten en ten opzichte van het lidmaatschap van den Volkerenbond te verkrijgen. Voor al in het centrum schijnt de kente ring zeer sterk. Naar hei heet zullen de partijgroepen van de constituante het niet aandurven om partijbeslul- ten over de onderteekening te nemen. Men spreekt van hoofdelijke stem ming in de volle zitting van het par- gegeven. De heer De Breuk zegt, dat 't laatste in 't voornemen bestaat en dat een deel van de gronden voor wonin gen met groote gezinnen bestemd is. Het voorstel van B. en W. wordt aangenomen. Punt 18. Benoemd wordt tot makelaar in machinerieën en metalen de heer J. K. C. Sneltjes. Punt 19. Voor leeraar in de oude talen aan 't gymnasium worden aanbevolen 1. J. C. Opstelten, doctorandus, leeraar aan het stedelijk gymnasium louient en men zegt dat de uitslag te Breda. daarvan volkomen onzeker la, wat In 2. P. Vrijlandt, doctorandus, leeraar ieder geval beteekeot dat de neiging aan het Nederl. Lyceum te 's-Graven- tot ondertoekenen sterk ts toegeno- hage, men- Waarschijnlijk zal de regeeriug 3. Dr. J. H. Goedhart, conrector aan het gymnasium te Hengelo. Benoemd wordt, de heer J. C- Op stelten. Punt 20. Herbenoemd wordt als lid van Burgerlijk Armbestuur de heer F. L. auugekt.mM, met ten mjmte ze- ven uur vertraging. De meeste dele- D« delegatie te Weimar. Woensdagmorgen om zee uur is de trein mot de vredesdelegaUe te Wei- Rondvraag. Igiitieleden bleven in den trein. Er was ook niemand om hen te ontvangen. Uit den trein stapte Ova. een Jonge De heer Koppen vestigt de aan- dame met verbonden hoofd tongevol- dacht op de slechte qualiteit van 't re- g6 van steenworp- Zij vertelde geerïngsmeel en verzoekt dat de ge- dat een groote schildpadkam, die zelf meente daarover een adres tot de Re-1 door den steen verbrijzeld was, baar geering zal richten. voor erger had bewaard. De Voorzitter zegt, dit punt Eenige uren vroeger waren de bur in t college van B. en W. ter sprake te zullen brengen. De heer Groenen daal zegt dat nu reeds een gedeelte van 't rantsoen brandstoffen kan worden ingeslagen en verzoekt een regeling te maken dat ook daarvoor een toeslag kan worden Punt 11. Om aan de beide oevers van het Noorder Buiten Spaarne voor de veerpont een steiger te kunnen doen aanleggen, vragen B. en W. een cre diet van 10Ü0. De heer Van de Kamp zegt. in Haarlem's Dagblad te hebben gelezen, dat er sprake is van een verlegging van de spoorbrug en vraagt of dat geen heletsel is voor 't maken van de steigers. De heer De Breuk antwoordt die zaak hangt nog in de lucht. Het voorstel van B. en W. wordt aangenomen. Punt 12. Voorgesteld wordt om 't subsidie over 1919 aan de Ambachtsschool met f 1455 te verhoogen, tot dekking van een tekort, Wordt aangenomen. Punt 13. Bijbouw H. B. S. mot drie jarige eursus. Voor den bouw van 4 klasse-lo kalen aan de H. B. S. met 3-jarigen cursus, vragen B. en W. een crediet gers van Weimar door hevig schieten in hun nachtrust gestoord. Een aan tal militaire strafgevangenen hadden zich in den nacht bevrijd. ZIJ tracht ten het palels, waar de voornaamste regeerlngspersonen wonen, binnen te dringen overrompelden de schild wachten, maar konden den ingang van het paleis blijkbaar niet vinden. gegeven. De Voorzitter zegt dat I baggering van de Leidschevoar. za, J» \e stad. an alle kanten kwamen stel<j m daarom is het plicht, hoe ook troepen. Spoedig was de helft der|AlkpAn vorir ril-h ,*'J tacenover het aanvallers weer gevangen. rijkskaWnet een ander standpunt dan de vredesdelegatle zal kunnen Inne men. Do beslissende ministerraad t« Weunar is tengevolge van de ver traagde aankomst der delegatie eerst Woensdagmiddag te 6 uur begon nen. De correspondenten van alle Ber- lijnscho bladen, die in de gelegen heid waren te Weimar met de gede legeerden te spreken, melden een stemmig, dat alle leden der delegatie tegen onderteekening van het her ziene vredesverdrag zijn. Graaf Brookdorff-Rantaau is be slist tegen onderteekening en sou, in dien de meeningen daarover mochten verschillen, zjjn ontslag nemen. In een hoofdartikel in het avond blad vaiide Vorwarte wordt het hou den van een volksstemming over de voorwaarden aanbevolen en gezegd, dat de Entente Duitschland den tijd daartoe moet laten, daar de geheele wereld een weigering, om den termijn te verlengen, als onrecht vaardig zou beschouwen. In teder geval, zou op den dag. waarop dezen vrede een feit werd, een krachtige," moreel© strijd er tegen beginnen. Op uitnoodiging van graaf Rant- xau vond Woensdagmorgen een con ferentie plaats tusechen vertegen woordiger» van de autoriteiten, han del en industrie, en bevoegde des kundigen. Reeds Dinsdag was een arbeidscommissie onder vóorzitter- schap van staatssecretaris Töpfer bijeengekomen. Er werden een aantal commissies an subcommissies tot be- studesring van de territoriale, finan- cieele, juridische, economische en ar- beidskwesties ingesteld. De results», ten zouden Donderd. aan de voltallige zitting der deskundigen worden voor gelegd. Het resumé hiervan zal per lucht 'post naar Weimar worden ge bracht. Ook Ludendorffs opvolger, gene raal Grönor, is naar Weimar ont boden, om de beslissing, die zal wor den genomen, in volkomen overeen stemming met de militaire autoritei ten te doen plaats hebben. Aangaande de mantemola zelf ver klaarde de minister-president dat deze een definitief oordeel nog niet toe laat. Hij stelde met leedwezen vast dat de Entente het Duitsche voorstel tot hot instellen van een neutraal scheidsgerecht, hetwelk alleen de be schuldigingen togen het Duitsche volk objectief had kunnen onderzoe ken, afwijst Voorts Is .het te betreu ren dat net geheele volk met de is berde gebrachte vergrijpen en misda den zal worden belast Dit belasten echter moet de zware voorwaarden rechtvaardigen, welke in het tweeds deel der mantelnota aan het. Duitsche volk worden opgelegd. De toelichting, welke aan de voorga- nomen regeling der verhoudingen in het oosten wordt gegeven, laat weinig hoop dat wij, aldus spr., in het uiU voerig memorandum op een feitelijke tegemoetkoming kunnen rekenen. Dit geldt orde voor de overige territoriale vraagstukken, waarbij, evenals bij de economische en financieele quaesties in de mantalnota, van de velerlei pun ten nog verschelden onduidelijk zijn. Met het oog op deze onduidelijkheden, en in aanmerking genomen het »eit dat het geheele materiaal thans nog niet ls Ingekomen, kan er heden nog ge>en beslissing worden genomen. Slechts de definitieve en volledig© tekst van het vijandelijke antwoord kan een grondslag vormen voor een gemeenschappelijke beraadslaging over den vrede tuascheo de Rijksregee- ring ©n de Vredescommissie. Het Duitsche volk, de Nationale Ver gadering en de Rijksregeering rijn worden begonnen. De Raad gaat daarop, in verband met een verzoek door den heer Nagl zaam gedaan, in een zitting met ge sloten deuren over. elkeen voor zich zelf tegenover het vredesvraagstuk moge slaan, om deze beslissing met volkomen objectivi- D* Duitsche Vredesd*lcgatl«teit tegemoet te treden. Niemand mag er in twijfel over verkeeren dat ons voor varworping. den óooeilljks.1 if tegemoet Naar een bijzondere correspondent van het „Berliner Tageblat" uit Wei- President eiu cwiaui Stool zich aan mar meldt, is de vredesdele^tie bii da opvatting, dat een zakelijke be- zonder uitzondering, vóór onvoor- raadslaging pas mogelijk is, wanneer waardelijke verwerping van het ant- het geheele materiaal ter beschikking WEDSTRIJD IN VOORDRACHTEN MET ZANG. Voor de provincie Noord-Holland is door ile Vereeniging „Huisvlijt" te Zaandam een Voor- IJ drachtenwedstrijd uitgeschreven gen- woord der entente. Men zegt, dat de staat. De Vretlescommissie verklaarde re Witte, Clinge Doorenbos, Hulle j buitengewoon grove en beleedigende er mede accoord te gaan dat do vol- broeck, etc. Dezo wedstrijd zal plaats vorm van het antwoord de afwijzing gende zitting Woensdagmiddag zou liobben in hdt! gebouw „Flora" te door de Duiisckere nog gemakJtolij- worden gehouden. Tot dat tijdstip zal Zaandam op Dinsdag 14 October en ker maakt. Mocht graaf Brockdorff de Rijksregeering, na de mededeeling zal worden afgewisseld door' zang R&ntzau, als voorzitter der delegatie, van minister-president Scheademann, van een dubbel kwartet, gevormd wat deze opvatting betreft geen bij- de mogelijkheid hebben gehad, met do uit de zangveroeniging „Excelsior". t.al vinden, dan zou hij onmiddellijk 's nachts hier aangekomen vredes- Det beoorde-eling zal worden opgevat de consequentie daaruit trekken en afvaardiging te beraadslagen, naar muziek, uitspraak en voor- ook zijn ambt als minister van bui- In Weimar heerscht thans groote dracht. Als prijzen zijn verguld zilve- I tenlandsche zaken neerleggen. spanning over het besluit der Natio- re>n em zilveren medailles, ook een Er is echter niet de geringste grond nale Vergadering. De meening der publieksprijs beschikbaar gesteld. voor de veronderstelling dat hei pertijen over het gewijzigde verdrag UIT HET LEVEN VAN GILL, Detective door IVANS. 20) Beste vrienden begon hij, Ma joor Curtis ia niet gewoon don de tective te spelen. Geen wonder dus, dat het hem 'n beetje is tegengeloo- pen. Maar z'n vriend G.G. heeft hem den raad gegeven, zich door oanvan- kelijkeu tegenslag nooit te laten ont moedigen. Mijn vrouw en Ik lachten om de origineele manier, waarop hij zlc-hzcl- ven in twee personen splitst©. G. G. heeft mij ook den raad ge geven, in zoo*n geval met 'n koeJ hoofd alle onomstooielijk vaststaande feiten te catalogiseeren, vervolgens allo feiten, die ons op het verkeerde spoor geleid hebben, te elimineer en, om dan ons onderzoek en onze rede- necringen opnieuw te beginnen mot één of meer van de andere feilen als uitgangspunt. Gelukkig hebben wij een geheele reeks van vaststaande, hoewel nog onverklaard©, feiten te onzer beschikking. Ik heb mij dus voorgenomen, den raad van mijn er varen vriend te volgen, en veizoek u mij daarbij wel behulpzaam te willen zijn. Wij staken daarop de hoofden bij elkander en het resultaat was hel volgende merkwaardige document, door G. G. gedicteerd en door mij ge schreven. Catalogus van vaststaande, onver klaarde feiten, ochteréenvolgens geconstateerd in October 19... op het Slot Vörösliegy." 1) 15 October, "s avonds tien uur. Emilia Keller, vrouw van den slotbe waarder van Vöröshegy, ziet of meent te zien in het slotpark (waarschijn lijk op de brug, die in het slot voert) „iets", waarvan zij hevig ontstelt. Het „tets" is vrouwelijk, want zij spreekt over „zij" en „haar". Te verklaren: a. Wat heeft Emilia Keller gezien of meenen te zien? b. Waarom tracht haar man te ver hinderen, dat Graaf Csadény iets hier omtrent verneemt? 2) 16 October, s namiddags 3 1/2 uur. Er wordt op Vöröshegy 'n brief bezorgd, geadresseerd aan Geoffrey GIH. Die brief draagt een valschen stempel uit Budapest en ls nooit op het postkantooor te Klsfalva gezien. Te verklaren: a. Hoe heeft het bericht, dat er een Engelsciie deteotive, G. G. genaamd, naar Vörösliegy gaan zou, het paleis van Aartshertog Karei August te Budapest verlaten? b. Wie hoeft den brief geschreven er. den valschen stempel vervaardigd? c. Hoe en door wien werd genoem de brief onder de voor Vöröshegy be stemde poststukken gesmokkeld? d. Wat wa© hot doel van deze ma noeuvre? 3) 17 October, voormiddag 2 uur. Gravin Csad&nyi heeft in het slot park een geheime ontmoeting met Irn- re, don Czigdny. Het gesprek wordt vermoedelijk in het Rumeensch van Imre's zijde met groote heftigheid gevoerd. De woorden „Geoffrey Gill", „Vörösliegy", „MihéLly" en „Marlska" komen er in voor. Te verklaren: a. Welke verhouding bestaat er tus- schen Gravin Csaddnyl en den Czigd ny? b. Waarover liep hun gesprek? c. Waaraan is de heftigheid van den Czigdny toe t© schrijven? d. Wie is „Mihdly"? N.B. ..Mariska" ls Imre'6 doch tertje althans volgens zijn \latere) eigen mededeeling. 4) 17 October, voormiddags 2 3/4 uur. In de woning van Bóla Keiler wordt het gekerm van een vrouw gehoord, dat. plotseling ophoudt als wij aan het venster kloppen. Keiler ls zenuwachtig en agressief, als hij de deur voor ons opent. Ta verklaren: a. Hoe is de verhouding iusschen Keiler en zijn vrouw? b. Kermde de vrouw alleen omdat zij ziek was? c. Waaraan is Keller's vijandige hou ding toe te schrijven? 5) 17 October, 's namiddags 2 1/2 uur. Op hot feestterrein stelt Irure de Czigdny zijn dochtertje Mariska een kind met blauwe oogen en zwarte haren, als jongen verkleed, aan Graaf Csaddnyi als 2ijn zoontje Mihdly voor. Te verklaren: a. Waartoe diende deze maskerade? b. Is dit kind werkelijk het doch tertje van den Czigdny? c. Hoe komt er een zwartgeverfd blond haar op de jas van Mr. Hen driks, nadat deze met Mariska, die toch werkelijke zwarte haren heeft, speelde? d. Heeft de Czlgany inderdaad *n zoontje, dat Mihdly heet, en was het dit zoontje, dat in het geheime ge sprek met Gravin Csaddnyi bedoeld werd? Toen ik de pen neerlegde, nam G. G. het document ter hand, las het over en zeide toen: Het is duidelijk je zult dat met mij eens zijn, Willy, en ook u, Me vrouw! dat mijn flater van van daag uitsluitend is toe te schrijven aan de omstandigheid, dat Ik te spoe dig aannam, dai hel verkleede meis je, Mariska, inderdaad een jor^etje was. Dit was n groote fout, die dee te erger is, omdat eenig nadenken my ervan had moeten overtuigen, dat Imre dö Czigany 'n veel te geelepeo heer is om ons het gestolen kind om zoo to zeggen op 'n presenteerblaad je aan te biedenl De man heeft onze poging voorzien om ons van het k&d meester te maken; hij heeft die zelfs uitgelokt, om ons uit ons hoekje te lokken. Eu hij-is daarin geslaagdl Voor Jou, Willy, is dat 'n qnbeteeke- nend incident. Voor mij ls het een vernederende gebeurtenis! Hij hield 'n oogenblik op en streek zich met de hand over het voorhoofd. Toen maakte hij een bruuak gebaar, alsof hij de herinnering aan zijn fout van zich af wilde werpen, en ver volgde: Intusschen afgezien van deze groote, tengevolge van overhaasting KC-maAkte fout geloof ik niet, dat ik tot dusverre in andere opzichten ge dwaald heb. Trouwens, aLs we onzen catalogus nagaan, dan blijkt het, dat we nog maar op heel enkel© van de gerezen vraagstukken het antwoord kunnen vermoeden. Maar mijn ver moedens daaromtrent zijn niet gewij zigd. Op 2)d en 5)a bijvoorbeeld, ant woord ik nog steeds: hot doel was, uit te maken, wie van ons Beiden jij of ik, Willy nu eigenlijk de de tective is. Dat was en is voor onze tegenstanders \c.n net grootste be lang, omdat ze dan weten zullen, wien ze in de eerste plaat© In het oog moe ten houden en wien ze desnoods be letten moeten hun gangen na te gaan. Gevaar is er niet, dat herhaaJ ik, maar.... met de hulp van de Gravin zou het niet moeilijk geweest zijn, ten van ons bedden in zijn vrijheid van beweging te belemmeren. „Nu zullen ze ons beiden In het oog willen houden zeide ik, wat mis moedig. Waarschijnlijk, Willy, zeer waar schijnlijk! Ik verwed er mijn hoofd onder, dat wij beiden straks een drin gende uitnoodiging zullen ontvangen, die den dag van morgen geheel in be slag zal nemen. En je herinnert je, dat morgenmiddag om 12 uur de vijf tigduizend kronen onder den kilome- terpaal gedeponeerd zouden woracnl Neem je dus de medeplichtigheid van de Gravin als vaststaande aan? De feilen spreken en... wie is zij eigenlijk? De weduwe van Prins Morescu... Bést, maar wie is de weduwe van Prin3 Moreecu van zichzelve? Zoodra we daartoe de gelegenheid hebben- moeten wij den .Almanach de Gotha eens raadplegen. Wij zwegen, want wij gevoelden, dat G. G. een vraag had uitgespro ken, die ons sinds lang had voorge- sweefd. (Wordt vervolgd.)

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1919 | | pagina 5