deeltf wordt, dat de versieringen de-'
zer kleedmgstukken door de meisjes
zelve zijn ontworpen en uitgevoerd.
Het teekenonderwijs sluit zicli daar
door geheel aan bij het eigenlijke
vakwerk en tevens bereikt men daar
mede het voornaamste doel van dit
pnderwijs; n.l. het in zich opnemen en
later uit het hoofd kunnen weergeven
,van verschillende voorkomende vor
men. Behalve tal van voorwerpen
.van nut en smaak, zullen zeiter de
•kleedingstukken uit oude vervaar
digd de aandacht vragen, evenals hei
verstel-, stop- en maaswerk, in hoofd
zaak gemaakt door 10- tot 14-jarige
meisjes uit de volksklasse, welke óf
des daags of 's avonds van 5—7 uur
onderricht ontvangen, dat met de
praktijk van 't leven rekening houdt.
Oudere meisjes, waaronder vele, die
in betrekking zijn, volgen des avonds
van 714—9% uur lessen, waarin zij
netjes loeren verstellen, zoowel met de
liand als met de machine, terwijl op
dienzelfden tijd gelegenheid gegeven
wordt tot het leeren knippen én
naaien van lijfgoed.
Door het houden dozer tentoonstel
ling wordt getracht aan belangstel
lenden eendg denkbeeld te geven van
de werkzaamheden, welke de leerlin
gen, die deze inrichting van onder
wijs bezoeken, verrichten, en die alle
het doel hebben de vrouwelijke jeugd
op te leiden tot nuttige leden der
maatschappij.
Aan een druk bezoek aan de ten
toonstelling zal liet dan zeker ook
niet ontbreken, niet alleen van ou
ders en opvoeders, maar van allen,
die belangstellen in de ontwikkeling
en de toekomst onzer meisjes".
Wij waren Woensdagmiddag al
vast eens een kijkje op de tentoon
stelling en kunnen bet bovenstaande
volkomen beamen. Wij kregen den
indruk dat er niets is wat de aan
staande huisvrouw, hulp in de huis
houding of dienstbode moet weten
en kennen of zij kan het op de Huis
houd- on Industrieschool leeren, zelfs
het pakken van eon koffer en het
ma.ken van een pakje.
Vermelden wij nog, dat een der lo
kalen van de school door leerlingen
ais theesalon" is ingericht, zoodat
bezoeksters en bezookers niet ver
plicht zijn al maar door te blijven
„drentelen" langs het vele dat de
tentoonstelling biedt maai- zich ook
eens eenigen tijd kunnen verpoozen.
Gaarne wekken wij tot een da-uk
bezoek aan de tentoonstelling op.
PROVINCIALE STATEN.
(Vervolg tweede dag.)
Aan de orde is het pensioenregle
ment met bet amendement-v. Rooyen,
om den 65-jarigen pensioengerechtig
den leeftijd te verlagen tot 60 jaar.
De heer Pothuis keurt het af,
dat het amendement verder gaat, dan
de georganiseerde arbeiders zelf vra
gen. Het ingediende Pensioen-regie
ment is het beste in het land. Het
amendement komt hierop neer, dat
men personeel, dat lichten arbeid
verricht, vijf jaar vroeger naar huis
stuurt met driekwart van het loon.
Óp die wijze gaat de democratie over
de practijk heen.
Naar aanleiding van een opmerking
van den heer Bro.mmert, dat de
sociaul-demokraten, nu zij voor een
moeilijke beslissing worden geplaatst,
door aanhouding de moeilijkheid wil
len verschuiven, protesteerde de heer
D ii v s, opmerkende, dat de Commu
nisten niets hebben gedaan om de
voordracht te verbeteren, waarop de
heeren Brommert en C e t o n
meedeelden, dat zij van meoning wa
ren, dat het desbetreffende voorstel-
Thomassen niet vervallen was. De
heer C e t o n diende daarop een
amendement in om het pensioen niet
te doen zijn twee-derde van het loon,
doch te doen bestaan uit bet volle
loon. De heer D u y s verdedigde de
verlaging van den pensioengerechtig
den leeftijd, evenals de heer Den'
Hartogh, die als vrij-liberaal en
medicus, een pensioen op 60-jarigen-
leeftijd wenschelijlc achtte. Mr. B o
mans bestreed het voorstel-Van
Rooyen, omdat z. i. het personeel in
overheidsdienst het niet zoo zwaar
heeft, als in de vrije industrie. De
invoering van den 8-urigen arbeids
dag maakt dat de soliditeit langer
zal duren dan thans. En zoolang men
valide is, moet men werken.
Bij stemming over het amendement-
Van Rooyen (pensioengereentigden
leeftijd op 60-jarigen leeftijd voor de
groep die Gedep. Staten op 65-jnrigen
leeftijd willen pensionneeren) werd
dit aangenomen met 29 tegen 25 stem
men.
Het amendement-Ceton (pension ge
lijk aan loon) werd gesteld in handen
van Gedep. Staten om prae-advies.
Aangenomen wordt nu de wijziging
van het pensioenreglement, de daar
bij komende tabel en het reglement op
het pensioenfonds voor de ambten a-
renen en hun weduwen en weezen.
Aan de orde is daarna het voor
stel tot het toekennen van een uilkee-
rjng in eens aan provinciale ambtena
ren. De heeren Duys en Brom
mert verklaarden deze voorstellen
voor lapmiddelen, die zij alleen aan
vaarden, zoolang de Regeering geefi
andere maatregelen neemt en maar
voortgaat om reederijen vele millioe-
nen winst te laten maken, waardoor
de levensmiddelen steeds duurder blij
ven worden. Handhaaft de Regeering
die houding, dan zullen de arbeiders
en ambtenaren telkens weer moeten
komen om loonsverhooging. De heer
Brommert verdedigt een voor
stel, om het minimum-loon te stellen
op f 30.— per week, 't geen door den
heer B o m a n s bestreden wordt,
daar het hier geldt een ujtkeering
voor schoeisel en kleeding en geen
loon. Wordt het amendement Brom
mcrl aangenomen, dan zit men in de
toekomst vast aan een loon van ƒ30
voor ongeschoolde werkkrachten. De
heer Bomans verdedigde voort-s een
amendement, om een kinderbijslag
van f 40 per kind te geven.
De heer Gerhard (Ged. Staten)
bestrijdt de verschillende amendemen
ten. Ten opzichte van het umende
ment-Bomans merkt hij op, dat het
gehuwde personeel nu reeds een bij
slag krijgt van 365 f 300 en nog
f 52 voor elk kind. De heer Bomans
wil er nu nog 40 bij geven. Een
gezin met 8 kinderen zou dan een bij
slag krijgen van ongeveer f 1500.
De vergadering wordt, daarna ver
daagd tot Donderdagochtend huif 11
BtomeilanJ
MIDDENSTANDSCONGRES.
(Vervolg).
De voorzitter van den Midden
standsbond, de heer Koppel Jr. open
de het Congres te Arnhem met een
rede waaraan we het volgende ont-
leenen:
Spr. wees ei- op, dat de o jaren,
die achter ons liggon, ook voor den
Middenstand zeer bewogen .-.ijn ge
weest, niet meer of minder dan zijn
bestaan stond op het spel. De meest
economische mislukkingen werden
veelal aan den Middenstand geweten,
vooral waar het gebrek aan prijsop
drijving van voedingsmiddelen be
trof. Geen beter middel meende men
dan ook gevonden te hebben, dan dat
de gemeenschap zich in zijne plaats
stelde en de taaie van inkooper en
distribuant der eerste levensmiddelen
overnam.
Spr. gaf daarop een korte oeschou-
wing en overzicht van 4c wijze,
waarop het overnemen dezer taak
door de stedelijke- en landelijke over
heden plaats .vond en de gevolgen
Voorop stelde hij, dat dit gesohïed-
de in het belang van het algemeen,
ter voorkoming van hongersnood en
dus in liet belang van de volksvoe
ding, waarbij we ook in aanmerking
hebben te nemen de moeilijkheden
waarvoor de regeering stond met het
oog op onze geografische ligging en
internationale positie.
Spr. wees er op, dat. het bestuur
steeds wakker op de bres stond tot
verdediging der belangen van den
middenstand en veilig maK spr. con-
stateeren, dat zonder de sterke or
ganisatie die zich door den nood ge
drongen in de rampspoedige jaren,
die achter ons liggen, sterk ontwik
kelde, het bestuur niet die kracht
had kunnen ontplooien en niet die
resultaten zou hebben bereikt, on
danks zijn goeden wil en rustloozen
arbeid. Naar verschillende zijden had
het front te maken.
Zonder echter stil te staan bij het
verleden wilde spreker liever het oog
op de toekomst richten. Wanneer we
dit dan doen zei hij, dan Dlijkt, al
weer, hoé noodig het Is steeds aan
te dringen tot, krachtige en ulgemee-
ne organisatie.
Hij wees er op, dat sedert het vorig
te Arnhem gehouden congres de wet
op de oneerlijke concurrentie reeds is
tot stand gekomen en de „Waren
wet" staat tol stand te komen.
Er is meer door de kracht der or
ganisat.ie tot stand gekomen. Spr.
geeft daarvoor in het kort een over
zicht, er op wijzende, dat ook de on
derlinge samenwerking van de be
sturen der drie Middenstandsbonden
veel goeds heeft opgeleverd, terwijl
de eerstdaags in werking treding van
den MIddensfcandsraad en het aan
stellen van een speciaal ambtenaar
voor „Middenstandsbölangen" aan
het departement van Handel een der
schitterendste resultaten der samen
werking zijn.
Spr. hoopt, dat de afdeelingen Wij
ken zullen geven van krachtig leven.
Breng nieuw leven in uw zaken, zegt
spr. Tracht door concentratie, coö
peratie of op andere wijze, uw be
strijders, de vrienden van socialisatie
te toonen, dat niet de gemeenschap,
maai' gij, vakkundigen, de aangewe
zenen zij.t, die voortbrenging en dis
tributie moeten regelen, waardoor de
geheele bevolking gebaat is. De vroe
gere theoretische beschouwingen
uwer tegenstanders hieromtrent, heb
ben in de practijk van de laatste vier
jaren vrijwel schipbreuk geleden. Zij
zelfs herademen, nu ge weer langza
merhand de onderlinge vrije concur
rentie kunt voeren. Desniettegen
staande zullen zij hun theoretische
politiek blijven doorzetten, Noodig
zal zijn, zegt spr. te komen tot meer
uniformiteit in ons vakonderwijs.
Vervolgens zal het bestuur het vraag
stuk onder de oogen zien van het
leerlingwezen, winkelsluiting, coöpe
ratie, enz. enz.
Om tot de volmaking dei' organisa
tie te komen, is aller medewerking
noodig. Spr. betreurt het, dat in den
laatsten tijd sterke vakbonden mee-
nen zich van den Middenstandsbond
te moeten afscheiden.
Met een krachtige opwekking om
titans flink aan den arbeid te gaan
verklaarde spr. het congres voor ge
opend.
Aan de Koningin werd een tele
gram van hulde en trouw gezonden.
Allereerst kwam 't rapport, van de
perscommissie aan de orde. De voor
stellen over het orgaan werden goed
gekeurd.
De heer H. Goedhart Jr. deelde
mede dat een vereeniging, die zich
ten doel stelde den frauduleuzen uit
voer en den woekerhaudel te bestrij
den, een aardig bedrag heeft overge
houden. Hiervan stelde hij f 1500 bei-
hand aan den voorzitter om dat geld
over te dragen aan het. „Meuwsen-
fonds". Aan den Katholieken bond
en de christelijke vereeniging zal een
gelijke som van f 1500 worden ge
schonken. Het restant van het. bedrag
zal worden geschonken aan de Cen
trale vereeniging tot bestrijding der
tuberculose. (AppJausu.
Welkom werd geheeten de beer
Steketé, vertegenwoordiger van den
minister van L., H. en N. en de heer
Fock, voorzitter der Tweede Kamer.
Hierna kwamen de stellingen van
dr. Van Embden aan de orde.
Na discussie werden de volgende
stellingen aangenomen:
1. Het bestaan van een economi
sche middenklasse is noodig voor de
stabiliteit der maatschappij. De han
deldrijvende en industrieele midden
stand maakt van zulk een midden
klasse deel uit.
2. >liddolgroote bedrijven in han
del en industrie zijn bovendien noo
dig in liet belang der productiviteit
en der vrijheid van den consument.
3. Het overheidsbedrijf heeft reden
van bestaan in geval van natuurlijk
monopolie, doch is onder meer geens
zins in staat de taak van handel en
particulier winkelbedrijf over te ne
men.
4. Bediening van den consument
door hen, die deze taak uil. winstbe
jag vervullen, geschiedt in het alge
meen productiever en is in zijn ef
fect democratischer, dan door be
drijfsleiders, die geen persoonlijk
voordeel erlangen of risico dragen
©n die als regel in schijn aan den
volkswil onderworpen zijn. i
5. Dë staat verléènë aan handel en'
winkelbedrijf steun, bestrijdo mis
bruiken, doch late de individualisti
sche grondslagen van dit deel der
voortbrenging onaangetast: Sociali
satie, ver doorgevoerd, beteekent
hier afneming van volksinvloed.
Desgevraagd verklaarde prof. Van
Embden zich bereid zijn rede in
brochurevorm te publiceeren.
Tot be3iuurslid werd gekozen de
lieer E. H. Broknieier. De heeren P.
W. M. Ploegen van Hoogelande, PI:
Koppel Jr. en D. P. Roodenberg wer
den als bestuursleden herkozen.
Daarna had een gemeenschappe
lijke maaltijd plaats,
'TWEEDE KAMER.
VRIJWILLIGE OUDERDOMSVER-
ZEKER1NG.
Verschenen is het Voorloopig Ver
slag betreffende do vrijwillige ou
de rdomsverzekerïng.
Verscheidene leden konden zich
mat het voorstel tot invoering van
een vrijwillige ouderdomsverzeke-
ring voor niet-arbeiders, wier econo
mische positie met die van arbeiders
gelijk staat niet vereenigen. Zij
meenden dat de Invoering op mis
lukking zou uitloopen. Van propa
ganda door de Raden van Arbeid
verwachtte men niet veel.
Eenige leden betreurden het, dat
de regeering niet heeft voorgesteld
ook voor de niet-arbeiders hel, stelsel
van verplichte verzekering in te voe-
Vele andere leden daarentegen
konden zich met het voorstel der re
geering vereenigeii. Sommigen van
hen meenden, dat het geweiisckfc is,
ten aanzien van de toetreding tot
de verzekering geen leeftijdsgrens te
stellen.
INVALIDITEITSWET.
Verschenen is het Voorloopig Ver
slag op het wetsontwerp tot wijziging
der Invaliditeitswet,
Algemeen bleek by het afdeelings-
onderzoek, dat dit ontwerp een be
vredigenden indruk had gemaakt.
Ook zij, die de invoering van het
Staatspensioen noodig bleven achten,
konden met dit ontwerp medegaan.
Eenige leden wenschten den leef
tijdsgrens op 60 jaar gesteld te zien
en achtten een grootere verhooging
der renten noodig wegens de vermin
derde koopkracht van het geld.
Verscheidene leden waren van oor
deel, dat de voorgestelde regeling te
bewzarend is voor de kleine midden-
standsbedrijven. Enkelen wenschten
de kleine werkgevers van de beta
ling der premie vrij te stellen,
Verder werd aangedrongen op op
neming van de geneeskundige be
handeling in de InvalAditeite-verze-
kering en van bepalingen ter voor
koming van invaliditeit.
ONGELUKKEN.
Een 6-jarig meisje van den schip
per R. V. is te Nieuvvaal (Geld.) spe
lende over boord geslagen en ver
dronken. Hot lijkje is nog niet gevon
den.
DE LANDARBEIDERSSTAK1NG
IN OOSTELIJK GRONINGEN duurt
zoo schrijft het. persbureau Vaz
Dias nog steeds voort.
Onder de arbeiders heersclit groote
verbittering die nu en dan uitspat
in daden van sabotage en geweld.
Hot gevolg van de staking is, dat tal
van arbeiders groote financieel© scha
de hebben, die niet weer valt in te
halen on dat menigeen met zorg_den
zomer heen ziet gaan. Toch blijven
ile arbeiders voet bij stuk Louden,
waarschijnlijk in de verwachting (lat
de la.ndhouwers door de oogstwork-
zaamheden gedwongen zullen worden
toe te geven. In het begin is het de
boeren meegeloopen doordat aet weer.
zoo schoon en droog was, zoodat de
onkruidverdelging met betrekkelijk
weinig handen te verrichten viel.
Thans echter begint de oogst te rij
pen en er zullen binnenkort veie han
den noodig zijn om dezen binnen te
lialen. Wel dreigden sommige Loeren
liever de vruchten op het land te zul
len laten, dan toe te geven, doch dat
kan men niet als ernstig gemeend
opvatten. Er staan voor groote .kapi
talen op het land. En een enkele
stijfhoofdige rijke boer moge zijn
oogst er aan willen wagen, tal van
jonge huurboeren die het, land tegen
zeer hooge prijzen gehuurd Jiebueu,
kunnen zoo iets eenvoudig nieL doen.
In enkele plaatsen wordt, nog ge
werkt, nl. in Midwolde, Oostwolde en
Scheemda gedeeltelijk, waar de chris
telijke arbeiders in de meerderheid
zijn en de chr. organisatie de ioonen
destijds accepteerde. Ook in Finster-
wolde staakt men niet. Volgens be
richten zal daar echter thans nu dc
oogst gereed staat, looneischen wor
den gesteld onder bedreiging met
staking.
Intusschen is de op initiatief van
den burgemeester van Groningen be
noemde- bemiddeli ngscom missie nog
steeds trachtende de partijen tot elk
ander te brengen.
DE HERZIENING VAN HET TRAC-
TAAT VAN 1839,
■Uit Parijs wordt geseind:
De Opperste Raad van de gealli
eerden heeft in zijn vergadering van
Dinsdagnamiddag besloten, dat op
29 Juli de gedelegeerden van België
en Nederland gehoord zullen worden
door de commissie voor de herzie
ning van het tractaat van 1839.
Volgens de „Echo de Paris" zou
nog eens moeten worden uitgemaakt
of de commissie, belast met "do her-
zening van het verdrag van 1839, be
voegd zal zijn over territoriale wij-
zienïng van het verdrag van 1839, bc-
desbetreffende ontkennende uitspraak
van den Raad van Vier niet aan-
vaa,trd",
't GESTOLEN GOED. Recher
cheurs uit Amsterdam zijn in ver
band met het feit, dat ten huize van
een tweetal verdachte mannen in de
Van Swindenstraat aldaar een groo
te partij goud in beslag is genomen,
naar den Ilaag geweest en hebben
daar ontdekt, dal de sieraden af
komstig zijn van een groote inbraak,
die in den nacht van Zondag op
Maandag heeft plaats gehad bij den
juwelier Is. Alper, Korte Houtstraat
14 te 'a-Gravenhage. De juwelier her
kende de partij onmiddellijk. In
verband met deze inbraak is te Am
sterdam nog een derde verdachte
aangehouden, terwijl de arrestatie
van een vierde .wordt verwacht.
DIEFSTALLEN VAN f 20.000 AAN'
ZIJDE. Den löen Juni 1.1. werd
door de N. V. Wessanen's Konink
lijke Fabrieken te Wormerveer
ontdekt, dat gedurende de Pinkster
dagen uil hare fabriek „De Vlijt",
door verbreking van een glasruit,
eon belangrijke hoeveelheid zijden
buïlgaas was ontvreemd, tot eene
waarde van circa f 15.000.
Hoewel er in deze zaak niet de
minste aanwijzing was, zijn twee re
chercheurs der Wormerveersche po
litie er in mogen slagen niet alleen
om de daders aan te houden, doch
ook alle ontvreemde zijde in beslag
1e nemen, terwijl bovendien nog zij
de werd gevonden, welke van een
vorigen diefstal bij deze firma af
komstig was. Het geheel vertegen
woordigt een waarde van ongeveer
f 20.000
DE TRAMSTAKING. Naar ver-;
noxuen wordt heeft de directie van de
Geldersch-Overijselsche Stoomtr. Mij.1
het stakende personeel doen weten,
dat, wanneer het hedenochtend den
arbeid niet hervat heeft, het als ont
slagen zal worden beschouwd.
Het personeel heeft geantwoord te
zullen bijven staken.
De directie dor Twentscho Elec-
trische Tram heeft, naar aanleiding
van do proteststaking, don diepst tot
nadere aankondiging gestaakt en het
personeel ontslagen.
PersOïerzlcJit
'8 Preoos t®gand®n ex-kelzer
De opvatting in
E n t e n l e-k ringen.
De Parijsclie correspondent van de
Telegraaf schrijft
Het wordt voortdurend moeilijker
een weg te vinden in den doolhof van
tegenstrijdige berichten, die over het
keizer-proces gelanceerd worden.
Zelfs zij die door hun positie in staat
moesten zijn te beoordeelen, wat juist
was en wat tendentieus, werden een
oogenbük uit het veld geslagen door
verklaringen als de Engelsche pre
mier onlangs in het Lagerhuis heeft
afgelegd.
Maar het zijn niet de uitlatingen
van den een of anderen staatsman af
zonderlijk, die in deze kwestie den
doorslag kunnen geven.Het is voldoen
de bekend, dat de opvattingen der po
litici van de Entente in details niet
altijd parallel loopen. Het vredesver
drag, een compromis tusschen deze
uiteenloopende meeningen, is ten
slotte bet eenige document, waarvan
men met zekerheid zeggen kan, dat
liet de goedkeuring van alle ^erbonde
nen heeft. Het is dan ook alleen dit
verdrag, te zamen met de nota's die
het begeleiden, dat antwoord kan ge
ven op de vraag welk gemeenschap
pelijk standpunt de vroegere vijan
den van Duitschland tegenover het
keizervraagstuk innemen.
Dit gemeenschappelijk standpunt
wordt tamelijk nauwkeurig omschre
ven in de antwoordnota der geassoci
eerden op de Duitsche tegenvoorstel
len inzake het vredesverdrag. In dit
stuk wordt blijkbaar ter geruststel
ling der Duitsche legatie, die zich
scherp tegen liet keizer-proces verzet
had, zonder veel omhaal gezegd, wel
ke beteekehis de in staat van be-
schuldïgingstelling van den ex-mo
narch eigenlijk heeft.
Het keizer-proces, zeggen daar de
verbondenen, is slechts, wat den vorm
aangaat, een juridisch geding. In
werkelijkheid is het een kwestie van
hooge internationale politiek. Als zij
niettemin aan den juridischen vorm
hebben vastgehouden, dan is dit, zoo
als zij zelf verklaren om een politie
ken maatregel „met een maximum
van plechtigheid te omringen". Min
der statig uitgedrukt, wil dit zeggen
dat de geallieerden van plan zijn po
litieke maatregelen tegen den Duit-
sc-hen keizer te nemen, die zij in ju
ridischen vorm kleeden ten einde op
de groote massa meer indruk te ma
ken.
Hier zijn wij aan het kardinale
punt in deze kwestie genaderd in
hoeverre willen de geallieerden den
keizer inderdaad treffen en in hoe
verre willen zij de openbare meening,
die in sommige landen sterk is opge
zweept, tevreden stellen?
In hun antwoord op de Duitsche te
genvoorstellen zeggen de geallieer
den nadrukkelijk dat zij genoegen no
men met het minimum „qu'on puisse
exiger pour le plus grand des crimes
conlre la moralité internationale". En
juist omdat zij met dit minimum te
vreden waren, hebben zij bepaald dat
de „mise en accusation 'n aura pas
de caractère juridique quand au
fond". Deze beslissing werd genomen,
hoewel èn. van Fransclie èn van En
gelsche zijde scherp was aangedron
gen op een strikt juridische proce
dure tegen den keizer. Vooral vuil den
kant van Lloyd George was de pressie
sterk, omdat hij zich tegenovei zijn
kiezers gebonden achtte.
Volkomen terecht deed de commis
sie, die deze kwestie te onderzoeken
had, den Raad van Vijf opmerken,
dat, indien afgeweken werd van de
juridische procedure geen straf kon
worden opgelegd noch van de Neder-
landsche regeering extraditie geeischt.
De „vijf" (dat wil zeggen Wilson,
Lloyd George, Clemenccau, Orlando
en 'Matsui) hebben deze consequentie
volkomen bewust aanvaard. Tegen
over de oppositie van den Japanschen
gedelegeerde met het oog op den re-
geeringsvorm van het Japansche rijk
en den even beslisten maar niet nader
gemotiveerden tegenstand van presi
dent Wilson lieten de „vijf" het voor-
slel-Lainaude, dat een juridische pro
cedure vroeg, vallen. Ten einde ech
ter de openbare meening in sommige
landen niet al te zeer teleur te stel
len, hield men in schijn aan een pro
ces tegen den keizer vast en vond men
de formule, die in het vredesverdrag
is vastgelegd.
Ik schrijf volkomen in den geest van
bevoegde Frausche autoriteiten, als
ik verzeker, dat liet, proces tegen den
Duitschen keizei' dooi" de „vijf" wil-'
lens en wetens tot, een schijnvertoo-
ning is gemaakt en het ligt voor de
hand, dat ear van verscheidene kanten
weinig animo bestaat om aan deze
schijn vertooning, die a priori tol
mislukking gedoemd is, mee te wer
ken. En toc.li is dc medewerking van
ale verbondenen noodzakelijk om tot
het poovore resultaat te komen, dat 't
vredesverdrag vooraïet.
(Want niet alleen zullen de geasso
cieerden gezamenlijk de „rechters"
moeten hernoemen die het „tribunaal
zullen vormen, maai' ook moeten zij
eenparig het verzoek om uitlevering
aan de Nederlandsclie regeering on-
dertc'èkenen.
Over dit „verzoek oon uitlevering"
is bij ons te lande reeds veel te doen
geweest. Maar uit de beste bron is
mij bekend, dat zij die het zullen
opstellen indien het ooit opgesteld
wordt zelf erkennen dat het uit.
internationaal-rechterlijk oogpunt al
le waarde mist. Bovendien, hadden
de geallieerden inderdaad een eisch
tot extraditie willen stellen, dan zou
den zij aan het juridisch karakter
van liet proces hebben vastgehouden.
Zij hebben dat niet gedaan, nadat
hun nadrukkelijk was opgemerkt dat
dan ook de basis voor een eisch tot
uitlevering verviel.
In bevoegde Parijsclie kringen is
men dan ook overtuigd dat de requöte
aan de Nederiandsche regeering,
waur het vredesverdrag van spreekt,
allerminst een eisch tot, uitlevering
za.l zijn. Men zal zich bepalen tot
een verzoek om medewerking aan on
ze regeering.
Tenzij men dit verzoek steunt met
oen verwijzing naar den bond van
naties zal het. moeilijk zijn er een
plausibel motief voor to vinden.
Maar zouden de geassocieerden zelf
do keizerkwestie niet binnen bet ka
der van den volkenbond brengen, Wei-
licht zal dan onze regeering het doen.
Men weet te 's-Gravenhage heel
goed, dat het niet in de bedoeling
dar geassocieoorden ligt het „pro
ces" tegen den Duitschen keizer bij
verstek te doen voeren. Immers dan
zou het vonnis allerminsi „met het
maximum van plechtigheid om
ringd" zijn. Onze regeering zal dus
moeten vermijden, dat dc geassoci
eerden door een weigering van onzen
kant om den keizer uit te leveren de
opschorting van het proces molivee-
ren. Want dit zou op de openbare
meerling .in Engeland en Frankrijk,
waar het prestige van ons land toch
aJ zwajar geleden heeft, een betreu
renswaardige uitwerking kunnen
hebben. Onze regeering zou dus goed
doen een formule te zoeken, die niet.
den minsten twijfel laat aan onze ge
neigdheid om mede te werken aan
hel. „règne du droit parmi les na
tions".
Kan zij dat beter doen, dan dooi
de keizerkwestie te brengen binnen
het kader van den bond van naties?
UitaeEngelscliepers.
De Londensche redacteur van de
Manchester Guardian schrijft:
Ten aanzien van het gerucht, dat
kortgeleden door een Londensch blad
is verspreid, volgens hetwelk de Ne
deirlandsche regeering bereid zou
zijn, den gewezen keizer uit te leve
ren, kan ik op gezag verklaren, dat
dit niet waar is. De Nederiandsche re
geering hééft tot dusver geen ver
zoek om uitlevering van de geallioer
den ontvangen, en daarom is het
voor haar niet noodig geweest een be
slissing te nemen. Indien het verzoek
gedaan wordt,, gelooft men hier in
Nederiandsche kringen, dat zij, ge
lijk ik al gezegd heb, liet verzoek om
uitlevering niet zal inwilligen.
Wat het proces zelf betreft, moet
ik, hoewel ik nog altijd geloof dat
de regeering ear ten slotte toe zal be
sluiten het niet- door te laten gaan,
er hij voegen;- dat de zaken in die
richting nog niet zoo ver zijn gevor
derd als ik verwacht had. Officieel i
wordt althans zeer stellig verklaard
dat liet proces voortgang zal hebben.
De opvatting van de verstandiger
kringen en van bijna aJle juridische
autoriteiten onder de natie, dal het
geheele denkbeeld dwaas is en tol
niets goeds kan leiden, wordt, naar
ik meen, dooi' leden van het kabinet
gedeeld, maar tot dusver heeft deze
partij nog niet de bovenhand gekre
gen.
Di een lang hoofdartikel verdedig
de „Times" ae berechting van den
ex-keizer, zeggende dat in het vredes
verdrag de berechting van den kei zei-
is opgenomen als zijnde deze de hoek
steen van het gebouw der internati
onale gerechtigheid en dat het verzet
daartegen onze hoop op een nieuwe
heerschappij van het recht den bodeijn
inslaat.
Verder zegt het blad: we moeten
den ex-Keizer voor een rechtbank
roepen al was het alleen omdat wij
indien wij het niet doen, ook de an
deren niet kunnen doen terechtstaan
zonder uit te spreken dat ook in in
ternationale aangelegenheden een
wel geldt voor den Koning en een
andere voor de onderdanen. Men
voert als een bezwaar aan dat Enge
land te gróole verantwoordelijkheid
op zich zou nemen indien de beslech
ting in Londen plaats liad en dat
daardoor alle woede zich tegen En
geland zou lceeren. Inderdaad werd
Londen gekozen omdat men de over
tuiging had' dat de Engelsche uit
spraak zich niet meer maar minder
wraakgierig zal toonen dan de an-
d.lrö en het is een compliment aan de
Engelsche wet, dat wij liever om
zuiver zelfzuchtige redenen niet. had
den ontvangen en dat de eerste mi
nister naar onze meening zich heeft,
laten welgevallen zonder zijn collega's
te raadplegen. Het ware karakter
der berechting ware veel beter tot
zijn recht gekomen indien men Ge
neve ha/1 gekozen, dat als zetel van
don Volkenbond tot extraterritori
aal gebied is verklaard.
Aan den anderen kant zal de be
rechting in Londen sneller te werk
gaan on de geheele opdracht om in
ternationale rechtvaardigheid te
oefenen is wel is waar niet. iets dat
dit volk gpzocht zou hebben, maar
toch evenmin iets wat wc weigeren
mogen uit het oogpunt van voorzich
tigheid. Ernstiger zou, indien het
waarheid bevatte, het bezwaar zijn
dat de berechting niet krachtens de
wet kan geschieden en daarom door
do wet niet zou kunnen gerechtvaar
digd worden. Het is duidelijk, dat or
alleen recht gesproken wordt door be
staande rechtbanken volgens, geschre
ven recht.
De misdaad van den inval in België
staat in geen enkel strafwetboek
strafbaar gesteld, maar de keizer zal
terechtstaan voor een in tem at,ionaal
hof wegens een internationale mis
daad en onderworpen worden aan een
procedure die dooi' de hoogste motie
ven van internationale gerechtigheid
zal worden geleid. ,\Ve zouden hel
kunnen noemen een daad van inter,
nationale politiek in .weUeiijkeii
vorm gekleed, gelijk de uitspraak van
van een Krijgsraad is een daad van
oorlog gekleed in een wetteliiken
vorm.
Een Nederlandse li
blad a an h e t w o O r d'.
De, N i e u_w e C t. schrijft:
Heit heet, dat Wij helm l)l een ver-1
geelsche Doging Kcdaan heeft, zijn
degen aan Sir Douglas Haig te over,
handigen. Het schijnt, dat de Brit.
sche bevelhebber, wellicht om over-
wringen, in verband met de per.
soonlijke veiligheid van Wilhelm II,
dat aanbod niet lieeft aanvaard; ook
indien dat niet juist is. hebben wij
rekening te houden met de omstan
digheid. dat h©.t uitwijken, van den
gewezen keizer naar Nederland
een der zeer weinige mogelijkheden
was," hem gelaten, jn aanmerking ge
nomen de persoonlijke qualfteiten
van den vroegeren monarch.
Hien man uit te leveren aan een
hof. dat hem alleen maar zou kun
nen veroordeelen, omdat de pijlers,
waarop liet gebouw van Versailles
rust. ineen zouden 6torten, ingeval
van een vrijspraak, en de berechting
zelf daardoor haar basis zou verlie
zen, zou alteen mogelijk zijn geweest,
in geval onze regeering zou moeten
beslissen tusschen deze daad en 't di
rect dreigende gevaar van 'n gewa
pend conflict.
Van een dergelijke keuze nu, is geen
sprake.Het tegendeel te veronderstel
len. ware een diree.te boleediging van
de geassocieerde en geallieerde re-
geeringen. in het bijzonder van En
geland.
Men behoeft er niet aan, ;te twij
felen, indien de eisch tol uitlevering
inderdaad zou worden gesteld, dat
men niet anders van ons verwacht,
dan een weigerend antwoord. De aan
wijzingen daarvoor uit alle kringen
der bevolking van de betrokken lan
den. zijn overtalrijk en zeer duide
lijk.
Een weigering der uitlevering zou
dan ooit waarschijnlijk in diezelfde
richting werken, ze zou de vervulling
der verkiezingsbelofte onmogeliik
.maken, zonder dat z& aan de positie
van Lloyd George afbreuk behoefde
ie doen. Integendeel, zijn vrienden
zouden ons waarschijnlijk dankbaar
zijn. dat wij de vervulling hielpen
onmogeliik maken. zijn vijanden
zouden hem daarvoor niet verant
woordelijk mogen stellen. Maar dat
doet voor ons natuurlijk evenmin ter
zak© als de verzoekschriften, die de
Koningin en de regeering uit
Duitechland bereiken.
Welke redenen zouden'wij kunnen
hebben, 'om dén gewezen Duitschen
keizer uit te leveren? Dat is de vraag.
Wij vermogen er geen te bespeuren.
Sport ei WsdstrijilGfl
DAMMEN.
Heden Donderdag, wordt in het
clublokaal der Damclub Haarlem, ca
fé „de Karseboom", Groote Hout
straat, de partij J. W. tegen P. J.
van Dartelen gespeeld; welke partij
de beslissing van het kampioenschap
zal brengen.
Koloniën
RELLETJE IN DE PREANGER.
Uit Batavia wordt aan 't Handels
blad geseind:
Een opstootje zonder eenige betee-
kenis had plaats in liet district Twi-
kendalt?) bij Ga roet, waar zekere
hadji Hassan en zijne volgelingen
weigerden eene bepaalde hoeveel
heid padi aaai de regeering af tc le
veren. Toen de resident van de Pre-
anger, vergezeld van den assistent-
resident van Garoel ter plaatse
kwam, waren allen, ten getale van
84, gewapend met sabels en krissen,
vereenigd ten huize van hadji Has
san. De resident achtte het noodig
eenigen hunner in hechtenis te ne
men, maar dezen waren onwillig om
zïoh over te geven. Na veel gepraat
en een vergeefsclie sommatie vuurde
de gewapende politie ter waarschu
wing een salvo in dc lucht af en
toen dat niet hielp twee salvo's op
den troep weerspannigen, van wie
4, o.w. de leider hadji Hassan, ge
dood en 18 gewond werden.
StoomvaartherMten
STV. MIJ. NEDERLAND
Het st. Ambon, van Philadelphia
naar Amsterdam, passeerde 15 Juli
Lizard'.
Het st. Celebes (uitreis) pass. 9 .Tuil i
Gibraltar.
Het st. Kambangan, van Newport
News naar Amsterdam, pass. 16 Juli
8 uur voorm. den N. Waterweg.
I-Iet st. Lombok (thuisreis) vei trok
13 Juli van Port Said.
Het st. Oranje (uitreis) passeerde 10
Juli Perim.
KON. NED. STOOMB.-MIJ.
Het, st. Ganymedes arriv. 11 Juli
van Amsterdam te .Newport.
Het st. Helena vertrok 6 Juli var
Oporto naar Lissabon.
Het st. Minerva, van Bahia BI unci
naar Amsterdam, vertrok 7 Juli van
St. Vincent,
Het, st. Ulysses arriv. 12 Juli van -
Avonmouth te Penarth.
Het st. Zeus arriv. 11 Juli van Port
Talbot te Gibraltar.
KON. WEST-IND. MAILDIENST.
Het st. Stuyvesant, (uitreis) passeer
de 15 Juli de Downs.
KON. HOLL. LLOYD.
Het st. Frisia (thuisreis) vertrok 13
Juli van Bahia,
Het st. Gelria (uitreis) arriv. 11 .Tul!
te Buenos Ayres. Zal 18 dezer d(
thuisreis aanvaarden.
KON. HOLT,. LLOYD.
Het st. H'ollandia (uitreis) vertroli
10 Juli van Lissabon.
Het st. Gooiland (uitreis) pa6seerdf
14 Juli Fernando Noronha.
HOLL. AMERIKA LIJN.
Het st. Rotterdam, van Rotterdam
van New-York, vertrok 13 Juli 1 m"
nam. van Brost.
