NS
LEEST DIT NIET!!
lotai Éli Éfl DAAL
Gedurende 3 d&geii
A. VAM O ER LAAN
Oude belegen Sigaren
C. X SPIERS
Gebr. Serné
Halfjaarlijksche Opruiming v„„ alle
6 te
stoffen, Flanellen, VIyelIos®s 35iicf<e enz;, enz.
Vleeschhouwerll
PARTICULIER DRUKWERK
HANDELS DRUKWERK
L qro<VT.- - STRAAT93, TV, EFOON 7P.4
1
r-zien op groote hoogte.
In een belangwekkende causerie
er ballonvaren in het „Vaderland",
vertelt C. N. o.m. het volgende
.Met een enkel woord is reeds gezegd
dat boven het wolkendek de afstand
waarop men zien kon, heel groot was.
Dat is een verschijnsel, dat men daar
boven heel dikwijls kan waarnemen.
Terwijl wij op den grond zelfs bij zeer
helder weer en een z.g. goed vergezicht
op afstanden van hoogstens enkele tien
tallen kilometeis kerktorens kunnen
zien. overziet men op groote hoogten
in a darm/ ::ng gemakkelijk evenveel
honderden ;.Si nieters. Dat feit is ook
weer gemakkelijk te verklaren. De on
derste lagen van den dampkring bevat
ten altijd zwcvrr.de stofdeeltjes, welke
waarschijnlijk door den wind van den
bodem v.otdcn opgejaagd en door op
stijgende iuclitstroomen omhoog ge
voerd. Uit den aard der zaak zal het
stofgehalte van de lucht met de hoogte
afnemen, omdat het opgevoerde stof
wcei naar beneden zakt. Maar behalve
daardoor zal het stofgehalte naar bo
ven toe afnemen omdat de opstijgende
lucht aroomen gewoonlijk niet hooger
gaan dan een paar kilometer, zoodat
daarboven de lucht meestal geheel vrij
van stof zal zijn. Dat is een verscni;n-
t hetwelk bit luchtreizen gemakke
lijk is waar te nemen. Zoodra men met
het vliegtuig of den ballon van den
grond is sa op enkele honderden me
ters hoogte komt, neemt men een
blauwachtig waas waar, dat over de
aarde uitgespreid schijnt. In horizonta
le richting ziet men zich als omringd
door ecu bruinen nevel, die soms het
uitzicht op verderaf gelegen plaatsen
belemmert. Zoo zal men, te Utrecht
opstijgende, heel dikwijls de Zuiderzee
uic; kunnen zien door den sluier, wel
ken stofnevel vorav. Op een zekere
bocgic gekomen, bemerkt men plotse
ling aan de bovengrens van de stof-
atmosfeer gekomen te zijn en wanneer
men het juiste oogenblik benut, waar
op het luchtschip de scheiding tusschen
de t. s-.-f bc/.wangerde en de stof
vrije overschrijdt, ziet men
duidelijk de scherpe afscheiding en de
lichte golving in de scheidingsvlakte.
Daarboven is de atmosfeer van een
voor aardbewoners ongekende reinheid,
die deü luchtreiziger verbaast. Hij ziet
hoog uitstekende stapelwolken, die zich
scherp en k.a.ir afteckenen doch heel
ver verwijderd zijn. Zoo was het moge
lijk dal ik 's morgens vroeg op drie
duizend meter hoogte zwevende Alpen
toppen op een afstand van vier hon
derd kilometer in het licht der opgaan
de zon zag gloeiea en op vierduizend
meter boven Zuid-Holland van uit de
ballonmand nog ver achter cc Wad
den-eilanden de zee en daarachter een
donkere streep als een kustlijn kou
waarnemen en meer dan geheel Neder
land als een reusachtige landkaart zag
liggen. Zoo is ook door afwezigheid
van stof de ongekende helderheid van
cien nachthemel en de^ felle zonnestra
ling op groote hoogte* verklaarbaar.
Maar niet alleen de afwezigheid van
stof, ook het hoogstwaarschijnlijk ont
breken van de z.g. optische troebeling
der lucht op groote hoogte is mede oor-
1 zaak van de enorme doorzichtigheid.
Optische troebeling is een verschijnsel,
dat veroorzaakt wordt door onvolledige
ermenging van luchtmassa's, die niet
dezelfde temperatuur hebben en onge
lijk met waterdamp bezwangerd zijn.
Het verschijnsel moet uit den aard der
zaak voornamelijk in de onderste lucht
lagen zetelen. Het is het best te verge
lijken met het beeld dat een oflVolledig
mengsel van water en een zout-oplos-
sing geeft, wanneer men daar het licht
doorheen laat vallen.- Het is waar
schijnlijk deze optische- troebeling, die
p vc'.c dagen het uitzicht versluien.
Op grootere hoogte waar de lucht-
stroomen homogc:n zijn, doet het zich
niet voor, zoodat ook voor deze oorzaak
de hocgere luchtlagen zoo buitenge
woon doorzichtig zijn.
Deze doorzichtigheid en reinheid van
de lucht, die men gewoonlijk boven
twee tot twec-en-een-balven kilometer
waarneemt, is een van de mooiste ver
schijnselen bij het ballonvaren en het is
voor iemand, die nog nooit hooger is
geweest dan een kerktoren of een ma
tig hoogen berg, alleen om het zien van
de kristalheldere atmosfeer de moeite
waard een ballonreis te maken.
Hierboven heb ik opgemerkt, dat bij
het opstijgen de blauwe sluier wordt
waaigcnumen, die over de aarde schijnt
uitgespreid te zijii. Die blauwe waas
ontstaat door terugkaatsing naar bo-
van een deel der blauwe stralea
het zonnelicht. Of die terugkaatsing
geschiedt door stof- of door waterdamp-
deeltjes, doet hier niets ter zake. Maar
het is duidelijk dat de aardbewoners dat
deel van de blauwe stralen niet te zien
krijgen en dus het hemelgewerf minder
sterk blauw gekleurd zullen zien, dan
wanneer die terugkaatsing niet plaats
had. Maar op groote hoogte», waar de
atmosfeer vrij is van st 1 en arm is aan
waterdamp, wonïfen die blauwe zonne
stralen met teruggekaatst, krijgt de
[luchtreiziger dus, naar boven ziende,
meer blauwe stralen in het ocg dan de
■aardbewoner en ziet het heniclgi
daardoor veel donkerder blauw getint.
Hoe hooger men komt hoe donkerder
die tint wordt.
DE RUSSISCHE RiJKSBANJL
BESTOLEN. Volgens een tele
cram uit Helsingsfors maken be
richten uit Petersburg melding van
een bende yau 18 personen, welk© een
overval heeft gepleegd od de Rijks
bank t© Moskou. Meer dan 2 iniiliecn
roebel we:den gestolen.- Dit is binnen
korten rijd de derde aanval op dti
Rijksbank, welke gelukt is.
DE AVONTUREN VAN LUCHT
REIZIGERS. Men zal 2ich herinne
ren, hoe in Frankrijk langen tijd onge
rustheid geheerscht heeft over het groo
te vliegtuig „Goliath", dat oj> de reis
van Parijs naar Dakar (aan de West
kust van Afrika) zoek geraakt is en
eerst na meer dan een weck door in
boorlingen teruggevonden is. De vol
gende bijzonderheden worden thans
bekend
De „Goliath" is op" 16 Augustus om
half acht tengevolge van hel verlies
van een schroefvin, geland op een
strandvlakte, rSo K.M. ten Zuiden van
St. Louis. Het vliegtuig werd hierbij
vernield, zonder dat iemand van de be
manning letsel kreeg. Deze heeft toen
getracht te voet St. Louis te bereiken,
maar had zoo van dorst te lijden, dat
zij naar bet vliegtuig moesten teiug-
keeien. Daar hebben de menscben zes
dagen geleefd van het medegebrachte
reserve-voedsel en van schelpdieren,
terv '1 zij gedestilleerd zeewater dronkci.
Op en 2isten werden zij door nomaden
ontdekt en op den 22»ten werd van den
post Mederdra uit hulp gezonden,
waar zij den 27sten aankwamen. Op
het oogenblik vertoeven zij waarschijn
lijk te Dagane en wachten op reisge
legenheid naar Saint-Louis.
EEN GEHEIMZINNIGE OLIE-RE
GEN. Een eigenaardige reeks van
onbegrijpelijke gebeurtenissen heeft
zich in een rustig dorpje in Engeland,
Swanton Novers, voorgedaan en nog
wel in de past<*ie. In het landelijke
plaatsje, waar alles rust en vrede
ademt, en de lucht bezwan urd is met
dc liefelijke geuren vin rozen en kam
perfoelie, staat een huis, van baksteen
gebouwd, met een grasveld er voor en
begroeid met wilden wingerd; dat 2ich
van buiten door-niets van de andere
landhuisjes onderscheidt.
Op 8 Augustus, toen er in Frankrijk'
ergens een geweldige Ontploffing voor
gevallen moet zijn, werd te Swanton
-Novers ecu lichte aardbeving waarge
nomen. 's .Middags verschenen in het
huis van den dominee (rector heet hij
in Engeland) plotseliug op den
van de tij-keuken vyf groote vettige
plekken, terwijl tcgei i'ertijd c-i
kc reuk van sandel-oiie in den te
coustatccrd werd. Ofschoon over deze
„manifestatie" wel pi ken weid,
hechtte men weinig beteekeuis aan het
n eu den volgenden .lag verliet de ;n-
ilic voor veertien dagen het d..p,
vacantic eigens anders door
brengen.
Tijdens de afwezigheid schijnt niet
i'ecl van belang te z:ju gebcuid, maar
toen het gezin op 23 Augustus teiug-i
keerde, begon nog op dienzelfden dag
water met petroleum vermengd van ht.'
plafond der bijkeuken naar beneden te
druppelen. .De loodgieter werd onibo
den, maar kon geen lek in de .vaieilei-
ding vinden. Den volgenden dag begon
het plafond in dc slaapkamer van het
-5-jarig dienstmeisje te lekken cn toen
haar bed naar de badkamer verplaatst
was, kreig zij o„k daar dadelijk veer
een douch- van olie cn water.
In dc afgeloopen week werd dc toe
stand steeds onhoudbaaider. De zolde
ringen van de eetkamer, salon en van
dc verschillende slaa. kame-voegden
zich bij de samenzwering tegen de
van het gezin. Logeergasten moes-
vertrekken en twee nichtjes van
den rectc-r werden dooi een sproei-rc-
gen van olie uit hun bedden veidreven.
Uit de bij-keuken werd men formeel
weggespoeld, daar de vieze vloeistoffen
daai bij tientallen van liters naar bene
den kwamen. En het merkwaardigste
was wel, dat, toen de vloer boven dat
ertrek opgebioken werd, de latten
daaronder volkomen droog waren en
dat daarna geen petroleum me in de
bij-keuken gevallen is, maar wel in
andere kamers. Tijdens het bezoek van
een belangstellenden „Times"-coires
pondent, kon deze zelf in de keuken
een groote vetvlek tegen de zoldering
waarnemen, waarvan gestadig druppels
petroleum neervielen.
Het zwaaibeproefde gezin heeft den
cenig mogelijken uitweg gekozen en is
verhuisd. Aan pogingen ïot verklaring.schimpingen. Men dwong de gijzclaira
ontbreekt het natuurlijk met. Men wil toe te zien hoe de eersten huuucr 'Vod-
opgemerkt hebben, dat de gebeuitems- geschoten werden. Het lijk van gravin
sen voornamelijk overdag voorvielen en'Westarp weid nog getrapt en in het ge-
meestal als het reeds genoemde is-ja-
rige dienstmeisje aanwezig was. Ook
wordt hei verschijnsel met de nabijheid
/au petroleum-bronnen in verband ge
bracht.
DE MOORD OP DE MüNCHENER
GIJZELAARS. We lezen in 't Alg.
Hbld. Een van de gruwelijkste mis
daden, de moord op de gijzelaars te
München, waardoor -den 3osten April
tijdens de communistische radenheer
schappij tien volslagen onschuldige
menschen het leven mi ten laten, zal
dooi een proces, dat dezer dagen voor
het „Volksgericht" in de Beiersche
hoofdstad is begonnen, opgehelderd
worden.
Beklaagd wegens moord zijn de toen
malige stadscommandant '.an Mün
chen, de „koopman" Fritz Seidel, en
'ijiticn andere mannea. Een van de
hoofdschuldigen, de tramconducteur
Hausmann, heeft inmiddels zelfmoord
gepleegd.
Seidel is herhaaldelijk bestraft we
gens diefstal, inbraak, mishandeling.
Een van zijn handlangers, Schiekelho-
fer, die nu ook terecht staat, is een
bekende dronkaard, een ruwe kerel,
die herhaaldelijk met den strafrechter te
doen had. De meeste beklaagden heb
ben reeds in de gevangenis gezeten
wegens diefstal, afpersing of als soute
neur.
Uit het proces is reeds gebleken dat
tien gijzelaars op walging-wekkende,
ruwe, cynisch-wreede n- .nier werden
afgemaakt. De slachtoffers waren twee
jonge huzaren, die door de roode gai-
disten waren gevangen genomen, de
dertigjarige gravin Von Westarp, die
niets anders op baar kerfstok bad dan
haar adel, drie jonge kunstenaars, die
zich nooit met de politiek hadden inge
laten, een spoorwegambtenaar, een
Bcictsche luitenant, de Pruisische lui
tenant prins Gustav von Thurn und
Taxis, die toevallig te München op be
zoek was, en de grijze kunstschilder
professor Berger, die voor een bolsje
wistisch plakkaat had staan kijken en
toen zei dat de voorstelling een opwek
king was tot den burgeroorlog.
Deze arme menscben weiden gebor
gen in een kelder van het Luitpold-
gymnasium, waar ze al het vuile werk
moesten doen voor de roode gardisten,
natuurlijk onder de liederlijkste be-
laat gespuwd.
Nu wil de „beid"
vuurlijk van niets we
daan hebben.
Fiitz Seidel
DE ZONDAG IN ENGELAND.
De Engelsche Zondag staat vooral
bij het reizend publiek in een reuk
van buitengewone saaiheid.
De „Daily Chronicle" vestigt.
aandacht op het feit, dat de Zondag
vooral in het belang der zoogenaamas
„arbeidende" klasse zijn karaklcr van
rustdag, van onderbreking van de we
kelijksbhe routine zal moeten behou
den. 't Blad meent dat de Zondag ook'
gewijd zal mogen worden aan uit
spanning «n spel. Het wil allerminst
vermeerdering van arbeid op Zondag;
evenmin de rustenden doen gen'-' n
ten koste van het werken van anae
ren.
Immers „Wij hebben niet hel recht
de Zondagsrust te ontneigen aan u arn
en spoorpersoneel en aan winkeliers,
teneinde zelf een vroolijken Zond.'2
te kunnen genieten. In het oog hou
dende de gulden regel: „Wat gij w:;t
dat de menschen u doen zullen, doet
hen desgelijks", moge» wij toch den
Zondag wel maken tot een dag van ge
paste vreugde en van JSdhameiuKe
en geestelijke ontspanning' na de in
spanning der zes werkdagen.
Nu het reizigersverkeer met Enge-
land^ weer noimaal belooft te zuilen
worden, leek het ons van belang op
deze teekenen van een kentering in
de opinie omtrent „Zondagsrust in
Engeland de aandacht te vestigen"
zoo besluit 't Engelsohe blad
DE JACHTEN VAN DEN EX-KEI*
ZER. De jachten „Meteor" cn
„Iduna" van ex-Keizer Wilhelm en vuu
de Keizerin, zijn thans officieel als hun
eigendom erkend. Zij liggen op het
oogenblik op de rijkswerf, vroeger kei
zerlijke werf, te Kiel.
131 JAAR. Volgens de „Sim"
is de oudste man tér wereld, een ze
kere John Shell te New-York, die
a.s. Woensdag 131 iaar zal worden.
Zijin dochter is 97
Telefoon 888 F. LOS Toiofoon 883
tlsmeskagpcr-Hcarworker
a a;c' E s S it A A 8 6
Mr. JOHN C. MORE
ENGLISH TBACfiEB
Verspronckweg 10
heeft zijn lessen barrat
Van af heden
'it> gelijke
Isla lüiaiilmi Mvu»i
tegen sterk concurreerende
prijzen.
Lappenf 1.15
Rosbief ea Rollade i 1.25
Biefstukf 1.50
Gehaktf 1.—I
Uitsluitend Vet K«l(3vlaosch.
Volle Lappeni 1.05
Karbonadef 0.85
Fi'icii.nl eauf 1.20
BIJ
^uldorstraaiz 27
SLOEMENDAAL
ltaliaaaseh terras
Weelderige Bloementsin
Permanente
Schi'.rtirijcntoutoossteliina
Vleeschhouwers
Electrisch bedrijf
Kleine Houtstraat 115
Brouwersstraat 53
TELEF. 3376
Prima
lamsvlefisch
Lappen vet of mager f 0.90
Schouder, Karbonade
of Bout f Ï.OO
rtüNDVLEESCK
GehaktH 8 1.00
Lappen f 1.20
Stukjesf 1=30
Rosbeaf, Rollade of
Lenden f 1.50
Bieistukf 1.70
Haas8 1.70
Uitsluitend fijn
VET KALrSVLÏESCH
Karbonade f i.4G
Lappenf 1.50
GahaktI 1.50
Fricandeau, Rollade
of Nierstuk 8 1.90
Bieistuk, Vinken of
Oesters f2.02
Thuis bezorgen ZONDER
Prijsv jrhoogfng
VEILIGHEID
biedt een Brandkast die f
uit best Staal op Moderne j
Wijze is vervaardigd.
füARTENS
DOETINCHEM
vervaardigt zulke KASTEN
sedert 1879. Zij zijn zwaar en
dus moeilijk mede te nemen.
Zij zijn grooter van Inhoud
dan menig ander best Fabri
kaat en bovendien Zeer
Concurreerend van Prijs.
Volledige Inlichtingen en
Vrije Bezichtiging bii:
'■/,-< *5 "o
'ijiZEniï/tNnEt l
V 15 R/mdt/MOT- Hïïm&w0o°
Magazijnen geop. van 8—6
uur. Zaterdags lot 8 uur.
W. C REüLIGH, Tandarts
WILHELM1WAPAPK 3
Spreekuur 2 -3 Tel. 802
Zaterdags van 23 uur uit
sluitend te consulteeren voor het
rsguleeren van abnormaal staan
de tanden on andere do formi-
leiten bij kinderen en ook vol
wassenen.
Maandag8
Dinsdag 9
Woensdag lO
September
tegen zeer lage prijzen
Barteljorissstraat 13-15-17
i Heden geslacht twea beste vette koelen
8 0.90 Biefstuk f 1.10
f 1,10 de 5 ons.
In de J. F. HELMER STRAAT 3
bij de Amsterdamschevaart. Lapper!
A"*SlJ°dwijK.u,«Ja.h.k». f 0.80 Rauw vet. f 1.SS
Rosbief. f 1.00 Gesmolten vat f0.90
Afslag Lamsrleessii
LA&üSLAPFEN vanaf 85 cent
LAMSLAPPEN zondor been 11.—
D. AKERSLOOT, Hagoslrnai 26
Alles per 5 ons
AL LEE S3 bij WËSTERMAN
Kloosterstraat 52.
EL^CTïtïSCKE UkUKHËfty LOUftEffS COSTER
LEVERING
PROMPT
VERZORGING
PRIMA
II
BW
als gi$ geen belang stelt in onze voordeelige aan
bieding van Wollen en Molton Dekens, waarvan
we een grooten voorraad ontvangen hebben tegen
scherp concurreerende prijzen.
Onze prijzen van Ksrpstten, Loopers en Vloer
zeil zijn buitengewoon laag.
Tevens in voorraad verschillende Ameuble
menten, vanaf slecht» f 115.—
Praebtlgi keuze Id Eiken Mattes eo Tbeekastjet
EIGEN STOFFEERDERIJ.
Beleefd aanbevelend, H. WERPÉIK Jr.
SCHAQCHELSTRAAT 44, bij dc Oude Gracht
kwaliteit als voor den oorlog *ijn de merken
SPlftOZA 10 ots, - lOOstuks 8 9,60
AFTERDINNER 9 ots, 100 staks 8 8,60
Verier brengen wij onder uwe aandacht onze
Reuzen Collectie
„WASCANA s1garek"
welke wij noteeren onder fabrieksprijzen.
SIGARENMAGAZIJN
P. en J. F. MACHÏELSE
GROOTE HOUTSTRAAT 58 TEL. 3240
