HAARLEM'S DAGBLAD
OM ONS HEEN
Buitsniandsch Overzicht
De Lachende Kavaiier
OIN&DAO 9 SEPTEMBER 1919 - TWEEDE BLAD
No. 2652
Eenvoudige opmerkingen over Arbeid
Menigeen
erwondert zich er over, I Wanneer ik in dit .-tad iets zeg-
jai er sedert eenigen tijd in alle cate- s?u ,za' van. ^en arbeid, dan moet dat
a ad
gorieen van menschen arbeidsschuw-
heid heerscht. Ik geloof veeleer, dal die
komen moest en wel om verschillende
ledenen. Eeu daarvan is de propagan
da voor den achturigen arbeidsdag, die
volstrekt niet bedoelde de menschen
afkeerig van gezetten arbeid te maken,
wel om den overdreven werktijd te ver
minderen dat propaganda haar doel
roorbijstreeft is evenwel een gewone
xaak. In den aanvang blijft de menigte
er koud onder, langzamerhand went zij
er aan en ten slotte trekt zij die verder
door dan de aanstichters zelf bedoel
den. Menigeen kreeg aldus den indruk,
dat dc arbeid een straf is, die derha've
tot den geringst mogelijken duur moet
jrordcfh verminderd.
En geen wonder, w^nt in onze samen
leving schijnt bij velen liet parool
wezen „zoo spoedig mogelijk geld ver
dienen, om daarna niets meer uit te
Er zijn uitzonderingen,
twijfeld en daarvan noem ik iemand
■J. T. Czemcr, die. in weerwil vrn zijn
groot fortuin, altijd in drukken arbeid
is gebleven en nu, over de zeventig jaar
oud. naar Amerika is p->"aan
een moeilijken cn verantwoordelijken
post te aanvaarden; Van Aalst volgde
irbeeld. Maar de meesten die
vei wierven, rusten daarna
hun lauweren.
En dc OAV.'ers? Zoodra zij genoeg
tergaarden, gaven verreweg de meest
vau geregeldcn arbeid den brui.
Menschen, die zender critischen get
om zich heen zien, moeten dus wel t
de slotsom komen, dat het geluk schii
:lyiilen in afwezigheid van arbeid,
uitbreiding van den amt>!
stand heeft tot dit dwaalbegrip iet wei
nig bijgedragen in dezen stand stelde
men zich met betreklceli'k bescheiden
salarissen tevreden om dc zekerheid
het pensioen voor zichzelf, mogelijk ook-
voor weduwen en weezen. Meer
meer werd daarop de nadruk gelegd,
het soms wel scheen, alsof amb
tenaren zich haas Jten om den leeftijd te
:cn waarop zij niet pensioen kon
den gaan. En dat waartm? Zeker niet
financieel voordeel, daar het pen-
n nimmer steeg boven twee derde
het salaris, maar alweer om de
zonderlinge fantasie, dat niets uiivoe-
:n geluk meebrengt.
Misschien, zou dit allés nu nog niet
it arbcidsschuwheid geleid hefcoen,
anneer de oorlog er hel bjiicnict had
bij gedaan. Jonge mannen in de lan-<
den, die er bij betrokken waren, hadden'
wel een hard lot, maar ontwenden
geregelde werk. In de neutrale landen
stond de jongelingschap vier j'aar lang
met het geweer bij den voet op
lijke gebeurtenissen te wachten t
zooveel mogelijk de lijn, dat wil zeggen
tnchtte na dc oefeningen zoo gemak
kelijk mogelijk den tijd door te komen,
in een omgeving, die voor gezc ten ar
beid toch ongeschikt was. Toen deze
millioenen, oorlogvoerenden en gerao-
liliseerden. naar huis- terugkeerden,
ïadden zij de gewoonte van dcc. regel-
matigen arbeid verleerd en hebben nu
zich daarbij weer aan te pas
til den aard van de zaak ui'erst
perkt en zeer oppervlakkig zijn. Over
;c:t onderwerp ais dit kunnen dikte-
toeken weiden geschreven en de be
doeling is alleen om stof te geven tot
eigen overweging cn nadenken, als he.
aan zijn. Ik moet mij us tot enkele
opmerkingen bepalen. liet wezen vun
vu arbeid dient natuurlijk in de alle--,
erstc plaats voor productie van nutti-
re zaken. De oei-producent is de latte
bouwer, de kweeker, in hel algemeen
de man, die de grondstoffen van ons
taan un uen Iz.J.Oi iinatt, dus t\
wbcer, de planter, de mijnwerker ci
eren. Daarna komen zij, wier taai
is. die grondstoffen c bc.verken
ie behandelen tot voor deu mensch on
misbare zaken de wever, de spinner,
de arbeider in de bouwvakken, de ijzer-
smelter, de bouwer van bruggen, loco
motieven, spoorwagens, de meubelma
ker en zoo vervolgens. Daarna komt
-li groote klasse van onontbeerlijke
ussclienpersoncnde bankier, d
koopman, de kleinhandelaar, de arnli
u-naar en eindelij., een 1. reeks sa;
Niet- -hen, die zich gewijd hebben aan
-n taak, die geheel ethisch Is, of half-
.thisch of half praciisch. .Met de Iaat-
tcn bedoel ik jirofcssoren, leeraren
jnderwijzers, die kennis verspreiden,
.vclkc voor de pracujk van het leven
-bar. i>. maar i - bovendien -.1.
nog het genot van hel weten geeft om
gegeveit door geestelijken cn kunsie-
Overzien wij deze gansche reeks, ge-
irekktg en onvolledig als zij Jiier gege
ven is, dan merken wij op, lat zij allen
op hun manier produceeren. Het is dus
onjuist, den primitieven voortbrenger,
den landbouwer, te prijzen en bijvoor-
c.u uankicr ul ucn auustcnaat te
ninachten, omdat hun aller arbeid
de maatschappij onontbeerlijk ea vc
iclijking niet alleen b- rrlijk, maar
zovendien ook overbodig is. Merkwaar-
lig is bijvoorbeeld de ondervind:r:g,
jpgedaan in Rusland, waar aanvanke-
ijk het bestuur van de groote fabric-
en uitsluitend aan dc arbeiders v.crd
icvcrtrouwdhet duurde evenwel
mg, of de weggejaagde di; -■-•
ngenicurs werden teruggehaald, omdat
zonder hun hulp de onderncmb
uarcheeicn kon. Dit is niet alleen een
iUaestie van grooter kennis en ontvik-
icling, maar ook van 'alcnt en ge
•chikflteid. Het is, in 't voorbijgaan ge-
:c-gd, een groote fout om te meenen
gelijk men tegenwoordig rnr.ar al tc
dikwijls doet) dat iedere wel zoo ongc-
eer alles zou kunnen, wanneer hu
iaarin maar opleiding had ontvangen,
'et vau buis ui: meegekregen talen:
eigenaardige begaafdheid, speelt
mibij een zeer groote lol.
Maar laat ons niet afdwalen. De eer-
e conclusie is dus, dat teder lid \an
Je maatschappij in zijn werkkring pro-
duceert en zooveel mogelijk moet pro-
sen.-
Dat een onzinnige communistische
theorie, die e-rs. alles tot een chaos'
maken cn daaruit dan een ideale
maatschappij opoóuwen wil, vooral in
de steden den arbeidslust benadeeld
heeft, spreekt van zelf. Ik ben daar
voor evenwel in 't geheel niet bang.
Ons Nederlatidsche volkskarakter is te
nuchter en te practisch, om zich op den
duui van de wijs te laten brengen door
holle phrasen en beloften voor een
toekomst, die wij in al haar verschrik
kelijkheden verwezenlijkt zien ia Rus
land en Hongarije.
Zooals de arbcidsschuwheid gekomen
is, zal zij ook weer verdwijnen. Natuur
lijk liefst zoo spoedig mogelijk. Hel
zou een voortreffelijken indruk maken,
wanneer van o\erheidswege arbeids
plicht weid ingevoerd, dus ook voor
hen, die zich niet docr ziekte of ouder
don-. kunnen verontschuldigen cn niette
min geen vaste bezighei-. hebben, ais
onze maatschappij inderdaad een sa
menleving zal z'jn, dan moet iedereen
mcluoucnng eu verbetering
e o lk'. ragend Of het hare. Want
■niet niet alleen sprake van inao-
Duizende vrouwen in den lande
leiden een plantenleven, waarvan de
maatschappij geen voordeel heeft eti
dat haar zelf bovendien niet voldoet
of bevredigt, daarbij bate ontwikkeling
als mensch tegenhoudt en in den wég-
staat. Ik geloof zeke', dat een wet op
den algemeenen arbeidsplicht voor dca
5ta.it van veel grooter voordeel zou zijn,
dan bijvoorbeeld een belasting op de
toeneming van het vermogen, die (afge-
n hare talrijke onbillijkheden)
iaat is, de schatkist te spekken,
jet om de volkskracht te ont
wikkelen integendeel.-
Dit laatste, zooveel mogelijk piodu-
cccren, laat, naar vele knappe koppen
'erzekeren, thans te wenschen o-er.
t een üjd na een jarenlange pe-
iode van maatschappelijke jnvrucht-
uirheid (den oorlog) dus nu sterke
nspanning noodzakelijk is. Bovendien,
zoo zeggen zij, buiten verhouding tot
Je verkorting van den werktijd, of met
rndere woorden vav er vroege
n een bedrijf tien uur cn nu acht uur
.ewerkt wordt, uan bedraagt de pro-
luctte niet vier vijfde van de vroegere,
maar minder. Dit zou dan het gevolg
,i de *arbeidsschuwheid, de ai -
jcidsmoeheid, die geheel Europa door-
ekt, in alle standen doorzuurt.
Als dit nu zoo is, waaraan moet dat
Jan worden toegeschreven? Voor een
.edccltc zeer zeke .au dc onrust, die
nog, na dc groote worsteling, in de we
reld heerscht en haar invloed heeft op
-hersens en zenuwen. De hellingen van
ulkaan mogen uiterst vruchtbaar
wanneer een uitbarsting daarin
diepe voren en gaten heeft veroorzaakt,
kan den volgenden dag de landbouwer
daarop niet rustig ploegen. Nog een
ander beeld tijdens een zwaar onweer
kan een mensch moeilijk aan z.jn dagc-
ijkschen arbeid blijven. En wanneer de
bliksem is ingeslagen en om hem he.')
vele huizen in ..na heelt gezet, zal
:ij nog gcruiuicn tijd afgeleid zijn van
zijn gewone dagtaak. Dc schrik zit hem,
zegt men, in cle betnen. Welnu, ik ge
loof, dal dit ook op onzen lijd van tce-
pas.-ing is de schrik vrn den oorlog
ons nog in de beenen, onze zenuw-en
zijn overprikkeld,, rustige, gestadige
arbeid valt ons tc mi '.den vau onze
eveneens overprikkelde mede menschen
zwaar.
lniusscben, meenen velen" bovendien
nog een grief te hebben tegen den spe-
cialcn arbeid, die hun is toebedeeld. -' i
zeggen t mijn werk' is zoo centon'g.
Daarom koesteren zij er een hekel
tegen;
Is dit werkelijk waar? Is arbeid
tonig? Misschien wel, voor zoover hij
in den vorm allerlei kleine handelingen
meebrengt, die den eenen dag precies
gelijk zijn aan den anderen; wanneer
de arbeider (dit woord in den ruimst
mogelijken zin toegepast, dus op ieder
die arbeid verricht) des morgens op
hetzelfde uur zijn woning verlaat, de
zelfde menschen op straat tegenkomt,
hetzelfde arbeidslokaal binnentreedt en
daar dezelfde mede-arbeiders ontmoet,
dan ligt daarin zeker een element van
gelijk- en gelijkvormigheid, dat hinder
lijk op den geestestoestand werken kan.
Op sommigen zelfs zóó prikkelend, dat
zij cr toe komen, telkens van arbeid te
verwisselen. Het zijn dc menschen, van
jvie men pleegt te zeggen, dat zij twaal'
ambachten hebben en dertien ongeluk
ken, want dat voortdurend verauderen
brengt mee, dat zij zich Jen tijd niet
gunnen, één van al die vakken geheel
meester te worden en derhalve krukken
blijven ju alle. Misschien zcfaden zij
meer succes hebben, wanneer zij n
tijd hadden, maar daar ons leven
eenmaal kort is, doet dc mcnsch vcr-
tandig met te blijven bij het vak, dat
hij eenmaal r 'iccft.
Hieruit kunnen wij dus afleiden, dat
de eentonige vorm van onzen arbeid een
noodzakelijke metgezel is van
itadige oefening, die wij noodig hebben
om daarin iets te bereiken. Ongetwij
feld zouden de menschen zich daarbij
dau ook wel neerleggen, wauncer
niet in dc ongelukkige meening ver
keerden, dat allien hun dagtaak een
tonig en die van anderen veel meer af
wisselend is. Dit is een ernstige dwa
ling, die onnoodtg groote ontevreden
heid veroorzaakt cn dus weer de ar
bcidsschuwheid in de hand werkt.
J.C.P.
In de Nationale Vergadering van
Duitsch-Oostenrijk is, zooals uit ver
traagde telegrammen blijkt, nog
breedvoerig gedebatteerd over het
vredesverdrag. Namens de verschil
lende partijen w^rd gewezen op de
zware eischen die de Entente stel'-
Kenner verklaarde in antwoord
daarop: „Ofschoon ik en verschil
lende sprekers het vredesverdrag
in vele opzichten onuitvoerbaar heb
ben genoemd, moet er op worden ge
wezen, dat daarmede niet is gezegd,
dat Oostenrijk niet naar zijn vermo
gen behoorlijk wil uitvoeren wat het
onderteekent. Wij onderteekenen met
goeden wil, doch de- Entente heeft
zelf in de vredesvoorwaarden er
kond, dat het nog niet duidei'.ijk ia,
hoe ver ons praestatievermogen gaat
en dat Oostenrijk het laatste woord
slechte met „ja" of „neen" kan be
antwoorden.
11c stel vertrouwen in den Volken
bond en hoop, dat het na het vermin
eieren van den nationalen liaat, wan
neer de wereld z;ti inzien, dat het
huidige democratische Oostenrijk een
geheel ander is dan het feodale mili
tairislische Oostenrijk, mogef.ijk zal
zijn in den Volkenbond Oostenrijk's
plaats in de wereld en zijn verhou
ding tot het Duitsche moederland te
doen herzien".
Om te bewijzen, hoe onrechtvaar
dig het is van de entente in het vre
desverdrag 't Dui teeh-O ostenrijksche
volk alleen (en niet Hongarije) ver
antwoordelijk te maken voor het uit
breken van den oorlog, publiceert de
Morgen"' te Weene-n authentieke
medcdeelingen ovej- het verloop van
den ge-meenschappelijken Oosten
rijkseh-ilongaarschen ministerraad
op 7 Juli 1914. Daarin heeft minister
Berchlold uitdrukkelijk de vraag ge
daan of het nu niet tijd was gewor
den Servië voor altijd onschadelijk te
maken. Hierover had hij reeds vau
gedachte gewisseld met de regeermg
te Berlijn. Graaf Tisza bracht in het
midden dat hij niet onvoorwaardJe-
lijk voor een oorlog met Servie was.
Men kan ook langs diplomatieken weg
veel bereiken. Waarop Berciitold ant
woordde dat een radicale oplossing
alleen mogelijk was door krachtig
ingrijpen. Met hem eens waren hei
de premier graaf Sturgkk, de gou-
erneur van Bosnië, generaal Potio-
•ek, de minister ran oorlog en de
Pool BilLnskL
Niettegenstaande Tisza nog eens
had gewezen op hel verschrikkelijke
van een Europeeschen oorlog, consta
teerde graaf Berchlold, dat de debut
ten het volgende i'esultaat hadden
opgeleverd:
lo. dat alle deelnemers aan de be
spreking een snelle beslissing, door
wapengeweld of vreedzaam, met Ser
vië wenschten.
2o. dat de gemeenschappelijke mi
nisterraad geneigd was, zich aan te
sluiten bij de overtuiging van graai
Tisza, dat pas gemobiLiseerd zou wor
den nadat concrete eischen door Sor
vie verworpen 2oudcn zijn.
3o. dat alle aanwezigen, met uit
zondering van Tisza, van meening
waren, dat eischen aan Sc-rvti
steld moesten worden van zoo verre
strekking, dat een weigering ver
wacht kon worden, waardoor voor'
een radicale oplossing dooi' militair
optreden de toebereidselen gemaakt
konden worden.
Tot zoover deze berichten. Er blijkt
weer eens uil hoe er in 1914 geknoeid
is om 't wereldconflict uit te lokken!
Met Duitschland en Duitsch-Oosten
rijk is de vrede beklonken. Maar
daarmee is de arbeid der beeren
Parijs nog niet geëindigd.
Uit de Fransche hoofdstad wordt
thans gemeld:
De opstelling van het verdrag met
Bulgarije maakt, goede vorderingen.
De territoriale, politieke, economi
sche en financieele bepalingen zijn
uitgewerkt, maar de definitieve
géiing van do Thracische quaestie
blijft voorbehouden, hoewel Bulga
rije een vrij, economisch débouché
aan de Egefsche Zee is gewaarborgd.
Er wordt ai verzekerd, dat er kans
is, dat het ontwerp-vredesverdrag
Woensdag a.s. aan de Bulgaren
wordt overhandigd.
Over 'i Bulgaiuiche vredesverdrag
wordt verder nog gemeld:
„De kwestie van het zuiden
Dobroedsja zal in het verdrag niet
geregeld worden, daar de Opperste
liaad gemeend heeft niet te mogen
beslissen over de teruggaaf van
grondgebied door een bondgenoot, aan
den vijand. P.oemenië moet hel initia
tief nemen, als het later daarover
onderhandelen wil'
In Thracië moet thans een opstand
uitgebroken zijn omdat de bevolking
protesteert tegen de Buienarsche
overheersclnng in dat gebied.
Ook met Turkije en Hongarije moet
nog een vredesverdrag gesloten wor
den. De Roemeensche regeering
spreekt geruchten tegen, dat Roeme
niè 't voornemen zou hebben een af
zonderlijken vrede met Hongarije te
sluiten. Dit ligt niet in 't plan, wa',
zal Roemenië te Parijs aandringen
op het rechtvaardig verdrag vc
ver dit Roemenië betreft.
Sir George Clark, de afgezant der
Entente, vertrok Zondagavond naar
Boekarest. De nota, die hij zal over
brengen, is wel is waar krachtig ge
steld. doch meer verzoenend dan aie
van 23 Aug. De Opperste Raad houdt
rekening met de moeilijkheden, waar
mede de Roemeensche regeering te
kampen heeft en wil Roemenië niet
den indruk geven, dat de Gea'-licur-
aen de belangrijke diensten, door dui
land aan de gemeenschappelijke zaak
bewezen, vergeten.
Van andere zijde wordt g meld,
dal de Entente nu niet-gaarne meer
aou zien, dat de Roemenen hun troe
pen dadelijk uit Boedapest terugtrok
ken, want dan is de kans groot, dat
't communisme daar weer herleeft,
In elk geval moet het plan bestaan
om a.ls de Roemenen Hongarije - eer
verlaten politietroepen achter te la-
<en om de orde te handhaven.
Een vaste regcering is er in Hon
garije nog niet.
Is Friedrich nu inderdaad van de
regderingsbureaux verdwenen?
Volgens de N'eue Freie Presse staat
er reeds weer een nieuw kabinet, een
dat door graaf Hadrk gepresideerd
zou worden, op de lijst De Entente
zou Hadik den meest wenschelljken
man vinden, tiaar de sociaal-demo
craten naar alle waarschijnlijkheid
aan diezen politicus hun steun en
medewerking niet kouden ontzeggen.
En men wil al hel mogelijke doen om
de sociaal-democraten buiten de op
positie te houden.
Ook wordt nog gemeld, dat er kans
is op een ministerie door Lovaszy ge
formeerd.
't Openbaar debat over 't vredes
verdrag zal in den Senaat dei- Vcr-
ccnigde Staten nu weidra beginnen,
De senaatscommissie voor buitan-
hindsche aangelegenheden heeft over
het verdrag rapport uitgebracht, op
vier punten is een voorbehoud go-
maakt; er zijn 38 amendementen in
gediend. Plet voorbehoud betreft het
verdrag voor den Volkenbond.
Senator Borah verklaarde, dat de
aanwezigheid van Amerikaansche
troepen in-Europa een onwettige be
zetting vormde; hij eischte hei on
middellijk terugtrekken van alle Ame-"
rikaansche troepen uit Europa en
Aziatisch Rusland henevens de onmid
dellijke opheffing v;u) de blokkade te-
-• -tl Sovjet-Rusland.
Uit Amerika Wordt verder geseind,
dat Wilson die naar men weet eeu
rondreis maakt ten behoeve Van den
volkerenbond en vredesverdrag ter
rein wint. Hot schijnt dat de parle
mentaire toestand zich ónder den in
vloed zijner redevoeringen gaat wij
zigen.
ut eeu rede ie lnuuuiapolis zei Wil
son, dat niemand geloofde, dat hot
volkerenbondvprdrag den oorlog on
mogelijk zou maken, maar dat hij
vertrouwde dat het verdrag dien on
waarschijnlijk maken zou.
Te Columbus zei Wilson, dat vol
gens het Volkenbondsverdrag in de
toekomst alle geheime verdragen van
nul ën geen er waarde zuilen zijn.
Verder spoorde hij het volk' aan al
zijn invloed op den Senaat nun te
wenden, opdat deze het verdrag zou
ratiflceeren.
Heel gerust is Wiison du8 toch nog
niet!
Er komen nog meer onthullhigei.
los. Er bliikt nu uit Deen6che pers
berichten, dat Duitschland ia 1903
met Denem-irken onderhandeld heeft
een miii-alr verbond te sluiten.
In rui! zou Denemarken dan Sleas
wiik terugkrijgen. De Denen zrjn
venwel niet op de aanbiedingen
gegaan.
De Deen sch e oud-minister. Ohris
tensen. zou ooor deze onthulling ge
compromitteerd ziin. Hij verzekert
evenwel, met kennis van den k-oning.
met. Duitschland onderhandeld
hebben.
De Monten«rrijnen zijn- nog onte
reden. Eon hunner ministère vei
klaarde aan een journalist:
Wii 2Ün kiein an willen den vradi
Daarom eerbiedigen wii onze buren,
maar wij w Lil en niet door de Serviërs
onder het juk gebracht worden,
het ooaenblik. dat men juist tot
zichA gekomen is. dat elk Imperialis
me voor alli'd verdwijnen moot. In
dat deel van Europa, zal iedere po
gipg om een Balkan-hegemonie te he-
estiigen. een vonk ziin. die een nieu
wen wereldbrand kan doen onte tan
De eerste voorwaarde voor een duur
vrede is voor ons. ,dat Servië
ons grondgebied moet ontruimen, de
tweede, dat onze staat od denzeifden
voet als Sécytë en België behandeld
wordt. Het is recht en billijk, dat de
Morv.enegrijnen baas zijn in eigen
buis. Zii rullen zich dan een too
komst weten te verschaffen, die nuo
verleden waardig is. Do Montenegrin
vergeet nooit, dat hii in den B.t'.kan
vrij geweest te zelfs in de moeilijke
tiiden toen de andere Bankarvvo'.kc
ren onder liet juk van den vijand
zuchtten. Hr zal eerder sterven dan
zioh onderwerpen."
.De Duitsche regèering heeft
de quaestie van de ontruiming van
Baltiscne gebied een nota tot
Entente gericht waarin gezegd
wordt: De Duitsche regeering
:eurt. dal do door haar gelaste onte
miming van het Baltische gebied,
ingevolge van hst verzet van de
nog in Koerland staande
Duiitsche troepen. niet ter
einde is gebracht Zii ziet zioh echter
tengevolge van de haar door de go-
all. en geastt. regeeringen opgelegde
beperkingen, niet, in staat om door
militaire machtsmiddelen de trc
tot aehoorzajrnbeidte dwingen. De
Duitsche regcering kan slechts tra
ten de troepen door woorden tot rede
te brengen. Enkel tot dit doel is ook
generaal graaf Von der Golte naar
Aiitau teruggekeerd. Zoodra dit -loei
bereikt is. zal hij teruggeroepen wo.
dein. Bij de uiterst geprikkelde
stemming der troepen is het onm -ga
liik op het oogenblik een ontrui-
inssplan va6t t© stellen.
Volgens gen telegram uit Heteiug
fors zouden zich te Libaai belangrijke
gebeurtenissen hebben afgespeeld Dt
soldaten van generaal Von der GroLtz
hebben besloten de onafhankelijkheid
an Estland uit te roepen en met
generaal Von der Goltg aan het
Loofd. Estland als vrije republiek le
r-roclameeren. Hei getal der Duitsche
troepen in Libau bedraagt ongeveer
40.000 man.
V«rspr«id niouws
BOTHA HERDACHT. Te Londen
in de Westminster Abbey een
rouwdienst, gehouden om de nage
dachtenis van Botha te eeren.
DE WEDEROPBOUW VAN
NOORD-FRANKRIJK.-
Naar de „Vorwarts" verneemt,
hebben zich ongeveer 400.000 Duit
sche arbeiders voor den wederopbouw
an Noord-Frankrijk aangemeld.
EEN INCIDENT TE KEULEN. -
Te Enskircheu (ten Z. W. van Keu
lejl> hebben Duatschers Engeteche
militairen ..ungevallen. Een soldaat
werd ernstig gewond. De etad moet
daarvoor 100.000 Mark boete lu
ien. De hoofdaanleeger. de werkman
Kupfer. is veroordeeld otm doodge
;choten te worden.
KRIJGSGEVANGENEN. In
Sept. zullen DMtsohe schepen ltussi
scire krijsgevangenen overbrengen
en met Duitsche gevangenen terug
keeren.
Onzs LaeiifiQslt
Wat zei de uitgever van je nieu
wen roman?
Hij zei, cat hij goed ca oorspron
kelijk was.
Waarom heeft hij bem dan aiet
aangenomen?
-- Omdat het goede niet oorspronke
lijk en. het oorspronkelijke niet goed
wasl
Eon nlouwo booohuldiging
logen Erzborgor.
Het Freie Wort komt met een be
schuldiging :i;in het tul res var» dan
Duitschen rijksminister van financiën
Erzberger .Het blad schrijft o.a.: dat
dc bond' van Duitsche bouw-onder-
iienters door de Dudtechc rijksregeo-
ring verzocht was medewerking te
verleenen bij bespreking;u voor den
wederopbouw van Frankrijk. De bond
had twee deskundige vertegenwoor
digers voorgesteld. Mo; voorbijgaan
'van deze heeren werd door de re
geering de directeur van de Julius
Berger Tifbau A. G. naar Versailles
afgevaardigd. ,.Tn een merkwaardig
licht verschijnt deze benoeming, wan
neer men weet dat. naar ons van be
trouwbare zii1 wordt medegedeeld,
minister Erzberger bij doze maat
schappij met 1.800.000 Mark geïn
teresseerd is. zoodat hij ©en groot
nersoonliik belang er bil heeft, dat
de firma "Berger bii 'de te verge
ven werkzaamheden od bijzondere
ij ze ccdach: wordt."
Men mag verwachten, schrijft het
Berliner Tagoblatt naar aanleiding
hiervan, dat Erzberger door een .op
helderende mededeeling dit ernstig
verwijt zal weten t© ontzenuwen.
N ader; verneemt het Berl. Tagc-
blatt evenwel, dat de minister, sedert
hij in 1918 in staatsdienst kwam. is
afgetreden als bestuurslid van de fir
ma Julius Berger en ook niet meer
aanwezig was op aandcrilhouders-
vergadertngen van deze firma
Gemeld wordt, dat op verzoek van
Erzberger een vervolging zat worden
is-'* I ?'*i tegen ESe'/fJerich, wegens
de beschuldigingen door dezengeuit
legen Eraberger.
3taösnlenws
RAAD VAN ARBEID. Vanwege
den Raad van Arbeid ontvangen wij
de mededeeling dat velen nog verzuim
den in te vullen de formulieren voor
de verplichte verzekering tegen ouder
dom en invaliditeit. De Raad wekt»
op, om te zorgen, dat ieder' die tus-
schen 13 en 65 jaar oud is en loon
dienst verricht, voor niet meer aan
f 2000 's ja,-.rs, zich per forrnufler
meldt en doet een beroep op de me
dewerking der werkgevers.
Werkgevers doefc hetzelfde voor Uwe
kantoorbedienden en brietsarbei
ders: Landbouwers voor Uwe veldar
beid er?; Middenstanders voor Uw win
kelpersoneel Werknemers, stelt Uwe
verplichte medewerking niet uit, tot
dat wij U met de strafbepalingen der
wet moeten dwingenUw
eigen belang te behartigen. Aanmel
dingsformulieren zijn dagelijks te ver
krijgen aan het kantoor van den Raad
van ArbeidStatenbolwerk no. 1 en
worden op aanvrage ook toegezonden.
Arr. Kecbtbank
M i s 1 u k te inbraak.
In den middag van 24 Ji^ü van
dit jaar verschaften twee mannen
zich toegang tot perceel 240, aan
de Leidsche Vaart, bewoond door den
heer B. T. De bewoners van dat per
ceel waren afwezig. Een der mannen
ging op den uitkijk staan, de ander
zou binnen het werk doen Het geluk
te hem zich meester te maken van 4
zilveren doosjes Verder kwam hij
echter niet, want voorbijgangers be-
trapten de inbrekers, die do vhtohÜ
namen.
Zij werden echter later ingerekend
hadden zich Maandagmorgen voor
de Rechtbank te verantwoorden. Het
waren de 24-jarige W. G. en de 21-
jaiige G. B., beiden alhier; de laat
ste thans gedetineerd.
Bekl. werden door verschillende
getuigen herkend, ontkenden even-
rel.
Het O. M.t beidér schuld voldoende
bewezen achtende, eischte tegen bei
den oen gevangenisstraf van G
maanden.
Hoog, raadsman van den
tweeden beklaagde, beval zijn cliënt
in de clementie van d" Rechtbank
Diefstal var. een m o-
t o r r ij w i e |1.
Op 6 Juli van dit jaar eigende de
25-jarige Amsterdammer J. P. L.
zich een motorrijwiel met zijspanwa-
gen toe, toebehoorendë aan den
hear J. P. F. te Zandvoort. Het mo-
Feuilleton
DE GESCHIEDENIS VAN DEN
VOORVADER VAN DEN ROODEN
PIMPERNEL,
door
BARONESSE ORGZY,
12)
Ik moet de kerk sluiten, klaag-
4e de goede man telkens. Denkt u
n:c. da; ik ook wel naar huis wil om
mijn avondboterham te eten? Voor
la: heeren, vooruit ais 't u blieft. Ik
moet de kerk vóór één uur gesloten
nebben. Hij stuitte nu op een troepje
mannen, die bij elkaar zaten in de
schaduw vun een dikken pilaar ach-
kr den preekstoel.
Heeren! riep hij, de kerk
.Wordt gesloten. Maar zij dachten er
nict aan om op te staan.
Best, Perk, fluisterde
hen, - i
wij gaan nog niet.
Je moet, riep de koster ruw,
Wont hij was boos omdat het zoo
laat werd voor zijn avondmaaltijd,
p 44 aarom zou ik jullie toestaan om
blijven?
Ter wille van je zelf! klonk hei
liuisterena antwoord.
De koster sloeg plotseling om; die
paar woorden* hadden zeker een ge
wichtige beteekenis, waartoe hij den
sleutel had, en ik vermoed, dat die
sleutel van zilver was.
Best, heeren! zei hij zacht. De
kerk is nu binnen een paar minu
ten leeg.
Doe dc ronde, Perk, zei de man,
die het eerst gesproken had en
kom ons zeggen als alles veilig is.
De koster tikte even aan zijn hoofd
«n verdween in stilte. De mannen
bij den pilaar bleven bleven stil zit
ten tot hij terug kwain. De laatste
kerkgangers verlieten het gebouw, het
geschuifel op den steenen vloer klonk
steeds flauwer, stierf eindelijk weg.
Het gedeelte von de groote kerk,
waar de prachtig gesneden preekstoel
staat, was ul donker en geheel ver
laten op die paar wachtende figuren
na, die schimmen leken in de sche
mering.
De koster kwam weer bij lien. Hij
was maar een paar minuien weg ge
weest.
Alles is veilig, heeren, zei hij,
de laatste is door de hoofddeur
verdwenen. Ik lieb alle uitgangen
gesloten behalve die aan den west
kant. Als u'iets noodig hebt. kunt
u me daar vinden. Ik kan dit éénc
licht wel aan laten, de andere moet
ik uit doen.
Doe het maar uil. Perk, klona
het antwoord. \4'ij kunnen onzen
weg wei vinden in het donker.
^)e koster ging heen, zij hoorden
zijn voetstappen zich steeds verder
verwijderen.
Het troepje achter den preekstool
trok hun matten stoelen dichter bij
elkaar. Er waren zes mannen met
ernstige sombere vastberaden gezich
ten. Ze waren nog jong, één van hen,
alleen, kon boven de dertig zij_n. Aan
hun heele houding kon men zien, dat
een zaak van gewicht hen hier van
avond samen bracht. Er hing een
waas van geheimzinnigheid om hen
heen zooals zij daar zaten, gehuld in
hun donkere mantels in de schaduw
van dien pilaar. Een van hen scheen
het voorwerp van aller belangstelling
te zijn, een magere bleeke man met
roodgerande holle oogen, die door
waakte nachten of onuitgesproken
verterende gedachten verrieden. Hij
had een harde uitdrukking om zijn
mond, zijn lippen waren dun en een
koortsachtige opwinding deed zijn
mond trillen en zijn hand beven.
De anderen hingen .ian zijn lip
pen.
4rertel ons w.v. van je avontu
ren, Stoutenburg, begon een van hen
gretig.
Stouienburg lachte, maar het was
geen vroolijke lach.
Ik zou jaren noodig hebben om
die te vertellen, zet iiij, misschien
zal ik ze eenmaa. opschrijven. Ze
vormen een boekdeel.
't Is al belangrijk genoeg, dat je
probeerde te vluchten, zei een van de
anderen, en dat we je weer in ons
midden hebben.
Ja, ik deed het om onrecht te
wreken, dat hier net zoo veelvuldig is
als het zand van de zee, zei Stouien
burg ernstig.,
Je weet* dat je in Holland niet
veilig bent, klonk het.
Och, uiijn goede Bereste\n, dat
weet ik maar al te goed, zei Stouien
burg met een diepen zucht. Je
eigen vader zou me aan de gaig bren
gen, als hij er kans toe zag en jou
misschien bovendien omdat je mij
helpen wilt.
Mijn vader heeft zijn heek posi
tie, zijn heele fortuin te danken uan
den stadhouder, zei Beresteijn en zijn
toon klonk even bitter als die- van
zijn vriend. -- llij beschouwt die
luatste samenzwering tegen het le
ven van den prins van Oranje als de
zwartste misdaad als hij wist,
dat ik op dit oogenblik
Ik begrijp je. maar hij heeft
toch niet de macht om je ontrouw tc
maken aan mijn zaak, is het w i. Ni-
eola.es? vrceg Stoutenhurg angstiiz.
Je bent toch nog een van tic onzen.
-- Trouw tot in den dood! riep lïe-
lèiteyn vurig. Dat zijn we allen.
Dat zijn we, riepen de vier an
deren uit één mond," terwijl een van
hen er droogjes bijvoegde:
En vast 'besloten om die huur
lingen niet meer te vertrouwen, die
niets doen dan je geld aannemen en
je toch verraden.
- Verleden jaar Februari hadden
niets dan knoeiers om ons heen,
Stoutenburg. Mijn eigen broer
Groeneveld was in alles even slap,
behalve in zijn verlangen om er geld
uit te slaan. Slatius was een wraak
zuchtige Lu. Mékinkel, van Dijk een
ïjdele plannenmaker en Koren win der
een opgeblazen dwaas! Nu, ze kregen
hun trekken thuis. Maar laten we dit
keer zelf handelen!
Ze zeggen, dat de stadhouder
doodziek is, zet een van dc mannen
somber. - Ziekte treft dikwijls met
vaster hand dan de dolk van den
vijand-
Och kom, we hebben geen tijd om
te wachten op zijn dood, zei Stouten
burg ruw. Er biedt zich een goheen
heid aan, die vlugger wcrKl (tan het
wachten op oen sloopendo ziekte. De
stadhouder komt de volgende weel; in
Amsterdam; de burgers van zijn ge-
lirfdc stad hebben hem gevraagd om
tegenwoordig u» zijn bij de inwijding
van dc- Wt erkerk. gebouwd door De
Keyset- en bij het openen van het
nieuwe gebouw van de Oost-Indische
Compagn.e. Hij wil nu graag popu
lair zijn. Dc feesten, die bi; die twee
gelegenheden m Amsterdam gegeven
worden, hebben hem doen besluiten
om de lange reis van de grenzen af
te ondernemer, niettegenstaande zijn
slechte gezondheid. Zijn bezoek aan
dit deel van het land is een gulden
gelegenheid, die ik niet voorbij wil
laten gaan.
Je zult den stadhouder zoo
gemakkelijk niet kunnen naderen,
zei Beresleyn. Hij rijdt niet mec-r
zonder lijfwacht zooals vroeger.
Zijn heele eerewacht zai hein
niet beveiligen voor mijn wraak, zei
Stoutenburg. Onze t>ositie is ster
ker dan zij ooi: geweest ia tk heb
aanhangers in elke stad. in Holland
en Zeeland in het Zuiden iot Bre
da toe cn in het Oosten tot Arnhem.
Ik zeg jullie, ik heb een net over het
land gespannen waaruit 'Maurits van
Oranje niet kan ontsnappen. Alles is
nu ook boter voorbereid dan vroeger.
Ik heb spionnen in het kamp van
Sprang en een heeleboel vastberaden
mannen den heelen weg langs van
Breda tot Amsterdam; in Gouda, in
Delft vooral in Delft!
(Wordt vervolgd).
