HAARLEM'S DAGBLAD
DeLaeiïeniMavalier
Het Landjuweel op den
Waterberg.
Buitenlandse!] Omzicht
0m Laeimosk
WOENSDAG 10 SEPTEMBER 1319 - TWEEDE BLAD
Ainsïerdarasche Brieven
19.
Het tcebouw der ..Onafhankelijke»
aan den .Am&telveensohenweg heen
opnieuw de wei der vergankelijkheid
hew -zen.
Het is er niet meer; 't is afgebro-
iketi. en alleen de heuin nering aan
'Uil van verbazingen. die er hel
groole nu bliek in sponning deden uit
zien naar de nieuwe. die allicht
iweer te verwachten was. is geble
wen.
E; wil niei ontkennen, dat de ver-
dw iiriiriE van dit gebouw een leeE'.c
laat in liet kunst-leven van de hoofd
felad. Ik wil Gok niet betwisten dm
'een eigen. goed cede Een. met smaal;
ta zorg ingericht tentoonstefllingsge-
bouw voor schilderkunst in Amster
dam een overbodige weelde is.
De eenitre gelegenheid, zegt het be
stuur der vereeniging ..De onafhan
keliiken" die we thans hebben om te
cxposeeren is de daartoe door het ge
meentebestuur welwillend afgestane
ruimte in het Stedelijk Museum; vier
zaalties boven en een benedeiizaal.En
wanneer de speciale bedoeling wat
geweest on duideliïke wijze te demon
streer®» dat voor een expositie van
eenicen omvang het Stedelijk Mu
seum ook al «een ruimte geuoee
biedt, dan is uaarvoor de Zaterdag
geopende tentoonstelling, die duurt
tot IS October, bij uitstek geschikt.
De bovenzaaltjes ziin zoo klein, dat
van elk inzender glo'hts één stuk kon
worden geplaatst, En tul van stukken
in de henedon-zaal ziin zóó ongüin-
sbig geplaatst, dat ze absoluut niet tot
hun recht komen. In die benedenzaal
vormen de ingezonden stukken de
wandversiering van een concer;-
zaaltje. Br is een geïmproviseerd
podium en er staan slooüen-rijen. De
stoelen staan zoo'dicht bii de wanden
dat meestal de schilderijen niet op
"Behoorlijke wijze kunren worden ge
teieni en zo ziin ook slecht ten
BPzichte van het zonlicht en de ra
men celmuren, wa.t wel niet anders
kon.
Het podium is voor de udtvoeiende
musici, die op bepaalde avonden wer
ken van Nederlandfiche'componis
ten ten gchoore zuilen brengen. De
opbrengst dier concerten komt ten
goede aan hei fonds, waarvan het
aanstaande gebouw voor „De onaf-
hankeliiken'' zal moeien worden ge
bouwd. Het is. zoowel van de execu
tanten als van dc componisten, die
voor dit doel geheel belangeloos mee
werken een buitengewoon genereus
gebaar. Het dost denken aan de sym
pathieke edelmoedigheid en ridder
ïukheid. die de scboóne elorje van la
vie de Bohème is. al ziin hot meeren
deel der schilders van de groep ..011-
afhankeliïken" zoo 'min boheiniens
als de hen steunende musici,
Dc vraag naar oen Amsterdam
waardig tentoonstellingsgebouw is nu
in hei. centrum der belangstelling
gekomen en daaraan 1',noopt zich on
middellijk deze twjede aan vast ol
niet urgenter is een schouwburg,
waar een gezelschap als Boy aard#,
behoorliil; onderdak zou zijn ge
bracht of een instelling als de Ne-
derlandsche opera. Men heeit gejam
merd. toen Boyaardö uit het Paleis
voor "Volksvlijt werd verdreven. Ik
meen eenigszlns ton onrechte, wan'
het gebouw van dokter Sarphaü. dat
pooit gebruikt wordt voor het doel.
waarvoor, het op ons mooie Prederiks-
plein werd neergezet, begint man of
meer af'andseh te worden, en hoewel
de Pa1 eis schouwburg niet ongezellig
is. naar de eischen van den tiid is
die toch niet meer. Maar met dat al
siaat Royaarös od de keien en het
croote gebouwen-vraagstuk is een der
belaneriike problemen voor de toe
komst van Amsterdam. Ben schouw
burg. voldoende aan hooge eischen
.van architectuur en waarin stukken
van eik repertoire overeenkomstig tie
behoeften der beste regie kunnen
.worden gemonteerd, een nationaal
'oplera-gobouw. een tenloorttsleiUiifiEs-
gebouw, het zij 1 sclioone cLroomen
voor ieder, die Amsterdam liefheel:
en hot kunstleven tot in de perfectic-
oritwikkeid weiischt. Ma'ar het ziin
voor iaren en jaren iog toekomst
droomen. omdat de nuchtere realiteit
!than6 in de eerste plaats grond op-
eischt vooi woningbouw en nog eer.s
Feuilleton
DE GESCHIEDENIS VAN DEN
VOORVADER VAN DEN ROOÜEN
PIMPERNEL,
door
BARONESSE ORCZY,
13)
-- Waarom voorn! in Delft; vroeg
Beresteyn.
Omdat ik er we! eens over denit
onzen slag niet juist in Amsterdam
te slaan. Zooals je al zei, is het mis
schien moeilijk en heel gevaarlijk om
den stadhouder bij uen feestelijke ge
legenheid te treffen Maai Delft
ligt op zijn weg Maurits van
Nassau zal zeker hult houden in
Delft al was het alleen om een bede
vaart te doen naar de plaats waar
zijn vader vermoord Sa. Hij zal stel
lig meer dan <5Ën nacht in liet Prin
senhof blijven En van Delft leidt
zijn weg langs Rijswijk Rijswijk,
daar in de 'buurt heb ik de laatste
weken mijn hoofdkwartier gehad.
Rijswijk, mijn vrienden! en in zijn
opwinding sprak hij hoe langer hóe
vlugger, daar heb ik wapens en
woningbouw. En denkt men dt»arbü
neg wat toch in de toekomst on
vermijdelijk nil znn een nieuw
stadhuis óf oen nieuw koninklijk
ua'.eis. dan komt men er tos te ver
zuchten of liet. niet beter ware dut
een groen schilders als de ..onafhan
kelilikon" worloopiur nog maar wal
wachten.
Wat de tentoonstelling zelf be
treft. voor zooyer de ruimte hot ge
doogt. is er inderdaad veel goed werk
bij elkaar, waarvan men zich echter
ufvraagi waarin het zich nu zoo on
derscheidt. dit het apart van het
oeuvre van andere schildersgroepen
staal. Zoo iroffen cm de alphabc
tïsche volgorde te houden een goed
schilden; van Alex. Booleman ..In
den duf', een Verdienstelijk stilleven
van Hugo Brandt, een kleurig stuk ie
van A. H. Dros ..Wetering'', een fiiti
kerk-interiuur van Grolman, eon ver-
cilenstclirk stadsgezicht van D. J. van
'Haaren en teer ..Kerkje"' van J.
Huiltzer. Jan Junszoon in „Zee
paardje". ruig en forsch gedaan met
een heel mooie wolk-partij. Zeer de
uandaclit trok het eigenaardige licht
en kleui-effect op een doek van Wi!-
U'iu Jansen ..Stilleven met kaars
licht". Dan is er vun Dirk Koniug oer.
..Landschap', zwaar en somber, wat
vreemd aandoend, wat luguber, maar
'och wel vol stemming. Goed.van tee
koning en expressie is de vrouvven
figuur Honna" van Harrie Kuyteis.
Joh. Maaresen zond een. naar com
positie en kkurvinding zeer verdien
sleliik schilderij in „September
avond". da; echter heel Ongunstig
hangt. Jan Meijer is er met een knap
gedaan Geldersch landschap. Bart
Peizel met een ..Meisje met kaf', heb
mooi van teekening; Herm. Scherru
witz Jr. me: een fiin. subtiel stuku
..Vive .'a France" en de „Opkomende
regenbui" van Dirk Smoren burg is
vol ztéoele dreigstemming. Br ziir>
op de expositie heel veel stillevens,
waaronder vezl banaJe.Tueschen h-f
werk. dat op een expositie van elke i
schildersgroep een goed figuur zou
maken is werk dait od een tentoon
stelling.waar 'n jury van werkelijk se
rieuse kunstenaars liet voor het zeg
gen had. zeker met zou zijn toegela
ten: waarom het geld voor verf, doek
en liist. verloren geld is en de be
stede moeite verspilde energie. Dc
denk b.v. aan het werk van den bo
kwamen litierator-ioumaiist Bern a: ii
Lanter .die zich te onzaliger ure i>
kaan verheelden niet alleen dat hij
ka nsclülderen. maar dat hij ge
roepen en uitverkoren is. <i-
scliilderkunst in nieuwe banen tc
leiden. Deze hoer heeft eeai eiuk Inge-
zander. dat eeniee bizarre Ikleur-
golven vertoont, waarboven in stip-
Delliin een soort parabolen als bi;
meetkundige constructies.
Et staat onder, dat dit beteekeut
„De Morgen Meenend. dat het eon
versdeing moest ziin en de beLeekenis
Janes wetenschappeliiken weg moesr.
worden gevonden heb ik er mijn lo-
garitltmen -tafel bii opgeslagen, mits
gaders mijn algebraïsche formule-,
uiaar ik ben er nog niet achter.
't Cubisme is vertegenwoordigd ir.
een stuk ..De Smurf' van D. J. v. <i.
Zweep, waarin ongetwijfeld eenigc
stemming te bespeuren valt. maar
dat. nu ja, nu eenmaal cufoistisch is.
als de blokkendoos van een kleinen
iongen. En hel futurisme heeft ook
ziin specimen: „Circus-rijdstervan
Paul Citroen, t Mensch moet een bui
onaoluk hebben gekreeen. wam jo
ziet niet anders dan bloederige s'.uk
ken.
Merkwaardige voorheelden van den
schildertrant der fletse kleuren ziin
cr ook. O.a. „Winterzon", van J-
Lohn. waar geen winter te zien is èu
geen zon. maar een landsholie in een
verwarring van de meest onwezenlij
ke tinten.
Hoe bezienswaardig, en tot deze
slotsom ben ;k gekomen, de tentoon
stelling ook is. hoezeer men er door
mag worden overtuigd van de wen-
edheiliikheid van een goed tentoon
stellingsgebouw in de hoofdstad,
■waarom juist de ..onafhankeliikeii'
•zulk een gebouw moeten hebben is
hoe niet recht duidelijk. Zou ook hier
samenwerking ook m,et de andere
ammunitie Rijswijk, daar komen
mijn vrienden samen. Herinner je je
dien molen, vlak bij de houten brug
over de Vlietdaar heb ik ge
noeg kruit opgeslagen om twintig
houten bruggen te laten springen en
de stadhouder moot niet zijn gevolg
die brug over ik heb alles al klaar
in mijn hoofd alles wacht alleen
op het bericht welken dag de stad
houder zijn kamp verlaatmorgen
kan ik je meer zeggen, maar intus-
schen zou ik graag willen weten of
hier mannen zijn op wie ik vertrou
wen kan als spionnen of boodschap
pers of om nog in Rijswijk te
helpen. Als ik hulp noodig heb
aan dertig of veertig heb ik genoeg...
ze moeten goed kunnen vechten, ik
heb u hier al iets van gezegd m de
oproeping, die ik u zond.
En ik ben voor dezen keer eens
dadelijk op uw voorstel ingegaan,
zei een van de mannen. Ik heb tien
flinke kevels aangenomen, DuitscheiK
en Zwitsers, die geen woord lloi-
landsch kennen. Ik geef ze goed geld
en ze vragen verder niets. Ze zullen
voor je vechten, spionneer en, loopen
Kortom alles doen wat je wilt; ze
kunnen niets verraden, omdat ze
niets weien. Ze staan elk oogenblik
tot je beschikking.
Dat is goed, wel bedankt voor je
moeite. Heemskerk. - - lk heb een
half dozijn boeren op mijn plaats,
schildersgroepen én daarbij zijn'
er. die toch wel over kapitaal be
schikken niet zijn in het belang
van Amsterdam en de kunst beide?
'AMSTERDAMMER.
Vil,
(Slot).
„BIJ KL1MMENDER ZONNE'.
A r n h e m, 6 September.
De Stadsschouwburg en het open
luchttheater op den Waterberg waren
de plaatsen, waar de meer ingewik
kelde vertooningen gegeven werden.
De meer eenvoudige zag je op de
bergweide, voor het Losse hoes, of
op Sonsbeek, waar de Denekampers
Woensdagavond een Paaschvuur vuil
14 voer hout gebrand hebben. Het
stadstheater had de a vond voorstel lin
gen en dan gingen daar dikwijls do-
zelfde stukken als overdag in den
Watiiibergsdien openluehtschouw-
burg. De Friezen gaven "er hun „Fry:-,
ke trouw" ais een allegorie voor de
eenheid van Nederland, de Zaankan
ters en Markers bruiloften er en de
Drenten vertoonden er „B ij K 1 i ni-
mender Zonn e",een voorstelling
van de Germaanscho rechtspleging in
den Ballerkuil, nu 24 jaar geleden
voor 't eerst opgevoerd, toen de Ko
ningin een bezoek aim Dee rite bracht,
'k Had me op deze vertoouing wol
zeer gespitst, als een zeldzaam open
luchtspel, waarvan de mep die er
een kwart eeuw geleden van uitge
gaan was, nog in mil herinnenng
was biijven hangen, 't Is waar hot
landschap was liter niet Drentsch en
de 1500 bezoekers, die in het open
luchttheater waren, bleken niet in
gewijde stemming, want zó kochten
gretig den leurders en ventsters de
•plakken chocolade en schaaltjes met,
fruit af, ja men zag zelfs deftige lie
den, die van den nood een deugd
maakten en zonder- al te veel aarze
ling de kogelfleschjes aan den mond
zetten, omdat de kellners glazen
overbodige luxe vonden.
De dorst,-die daaruit sprak, bewees,
dat „Bij klimmender zonne" niet te
uchtend werd gegeven, f Was dan
ook des middags vier uur toen We-
riniiard de priester gehukl ill eon
sneeuwwitte dierenvacht op 'i groene
grastapijt verschoon c-n he; koor van
Gouwgenooten aanhief:
Hoog strci-.i zich dc kernel
Wijd welft zich de lucht
Over helden en heuvelen
Van wapengewonnen Gormaan-
schen grond.
Het „ding" zal j-ecliten over Theod-
grim, Aldgrims zoon, die naar de
Franken was overgeloopen en door
zijn verraad z n volk de nederlaag
bezorgde aan het riviertje de Borde-
ne 1.734 na Chr.)
liet „ding vangt aan. liet is ge
spannen door een koord, dat aan
staken met kooienschedels een veel
hoek omvat. Werinhard heeft in dc
runenstaafjes gelezen, dat de Goden
den vrijen en vroeden mannen gun
stig en goed gezind zijn. D. R. V.,
door re.cht is vrijheid, aldus duidr.
hij de teekens. Zoo hebpe dan hel
ding een aanvang, Liodolf, de rech
ter, met het blinkend hoofdsieraad en
de slierenhoorns met een schitlcr-
klcurig onderkleed van rood-en-
blauw lteft zich uit den rechtsstocl en
gebiedt met don eschstaf, slaande op
't schild, met t gelaat naai- het oos
ten gewend. „Stilte, ban en vrede".
Er is veel plechtstatige bekoring iu
z'n stem, als hij de verschillende ge
boden uitspreekt: Ik gebied al wal
ik schuldig ben te gebieden; ik ver
bied al wat ik schuldig ben te ver
bieden; ik ban al wat ik schuldig ben
te bannen. En dan op zijn vragen
aan de gerechtsdienaars: Ik vraag u,
of ik het ding alzoo gebannen heb
dat ik den rechterstoel bezetten may
en voorts vraag ik u: is het het jaar
en de dag, het uur en het oogenblik,
is het de plaats en de plek om te
houden een gericht van vrije Ger
manen, viui Uiéiitische mannen?
klinkt het:
liet ding is gebannen naai recht en
regel; Het is de tijd en de dag b-j
klimmender zonne; Het is de plaats en
de piek. Onder Imogen lieinci. Onder
groen geboomte Ond.er eik cm escli,
Onder beuk en berk, Onder lork en
linde, Op wapengewonnen Germaan-
sehen grond, Oin tc houden een vrij
gelicht van Drentsche mannen.
Door den rechter opgeroepen frecut
dan uit de rijen der volksgenooten als
openbaar klager op Herimod, die bij
Wödan den alziende, en bij Zio die
iiet rechtsgeding beschermt en bij
Alaecageji. Bede en Fèmnulene
op landverraad, op doodslag, op
bloed. De klacht is ingesteld door ix n
volvrijen volksgenoot, bekend tc goe
der naam en fuam c-n de beklaagde
ingedaagd naar o.eroud recht en al
oud gevruik, hetgeen de poelen Wal-
op wie ik kan rekenen, 20i een van
Stouteuburg's andere vrienden.
Hel zijn flinke vechtersbazen en
ze zou,den voor me door het vuur loo
pen. Ze zijn net zoo vertrouwd als
vreemden, want ze*doen ales wat ik
ze zeg, zondej- te vragen waarom.
Ik kan je ook nog acht of tien
vreemdelingen aanbieden, zei een
derde. Ze komen uit Schotland. Ik
heb ze een week geleden opgepikt,
toen ze in Sclieveningen landden, en
heb ze toen dadelijk in dienst geno
men.
En ik kan te allen tijde beslag
leggen op een dozijn jongens uil nujn
vaders fabriek, voegde een vierde cr
bij. -- Ze slaan klaar om tc vechten
en zijn bereid om, als liet noodig was
met mij mee naar de hei te gaan.
Je ziet dus, dat je op n drie dozijn
mannen kunt rekenen, zei Beresteyn.
Drie dozijn, zei Stoutenburg,
dat zou wel zoowat genoeg zijn. Nu
ik weet, dat ik daar #p rekenen kan,
kan ik mijn slag slaan wanneer ik
wil. Het komt ei maar op aan wan
neer, zei hij tusschen zijn tanden,
de rest gaat makkelijk genoeg. Weife
laars alleen wachten tot ze zeker zijn
van hun succes, Maar onze geheime
aanhangers in Holland kan je bij
twintigen tellen en die in Zeeland en
Utrecht bij honderden. Als Maurits
zijn daden met zijn bloed betaald
heeft en ik mijzelf tot stadhouder van
drie 'en Egllham met hun bijlen he
melwaarts gestrekt bezweren. „De be
klaagde is niet verschenen, de recht
bank verleent verstek", aldus oou liet
in onze rechtszalen heeten, maar
twaalf eeuwen geledon reeds waar
borgde men den gedaagde een goeden
rechtsgang.
Als „voorspreker" verschijnt nu
zijn zwaardmaag Adaldag, die de
8 Hiklach*, niet loochent, maar bew.j.
vordert. Dat levert de klager, die
zijn verhaal doet bezweren door zes
helpers Hij verhaalt hoe Theod-
grim aan de Bordene tegen die van
Drente heeft gestreden en in den slag
verscheidene zijner volksgenooten
doodde. „Ik zweer", zegt hij, „bij
Donar, clie den nooitfalenden hamer
wyrpt, bij Wodan, die het. recht be
schermt, en bij Sannöt, die aan de
landen vruchtbaarheid schenkt. Ik
zweeu- bij Nerthus, die rondgaat in
haren wagen bij voorjaarstijd en bij
Hollda beschutster van hof en huis
geain. Ik zweer bij mijn snel paard
en scherp zwaard, lk zweer bij baard
en rechterarm dat ik al deze din
gen heb gezien, zooals ik ze heb mee
gc-deef.d naar trouw en waarheid".Als
de eedhelpers deze getuigenis mee
hebben bezworen acht de zwaard
maag en zijn verwanten hun taak
geëindigd en terwijl zij groene eize-
takken breken en de stukken in de
vier winden verstrooien, zegt hij:
„Zooails ik u breek Taaie Iwyg Van
den edelen els, Zoo laat ik los Voor
altijd en alile dagen Eiken bindenden
band, Die hom en ons hechtte".
De doodstraf wordt geëischt; Hij
sterve! beslissen de gouwgenooten.
De "rechter spreekt dan het oordeel
uit:
Zoover ais de hooge hemel zich Jiefl
Als winden waaien over wijde wereld
Zoover als de valk op vleugelen vliegt
En de wolf komt in het woud;
Zoover als op weiden staat het groe
ne gras.
Ais vonken, vlammen en vuur;
Zij Theodgrim, Aldgrim's zoo»
Echtloos en eerloos, recht loos en
vredeloos,
Zijne vrouwe weduwe,
Zonder vader zijn zonen.
Hem biedde niemand den beker,
Hem scliaffe geen schepsel spijs.
Hem is verboden aller liuis en hol
Ed aller goeden gezelschap.
Met liem voere niemand koop noch
koophandel.
Die hem vindt in veld of weide,
In huis of heerbaan,
Mag hem jagen niet geweld van wa
penen,
Met blaffenden honden gobas;
Hem doen sterven duizend dooden,
Vrij van weergeld, zonder zoen.
De samenstellers van den tekst
Mr. S. Grutama, vice-president, van
den Hoogen Raad em Prof. Dr. L.
Knappert, uit Leiden, die zoo ver
nuftig deze oude rechtshandeling
hebben gereconstrueerd, hehben ter
eere van liet Koninginnebezoek van
1895 een slot aan .het stuk gemaakt
in den trant van het einde van de
Gysbreght van Aemste.1. Hier is het
Irmingaxde de heilige vrouw, die den
dingeenooten een stralende toekomst
schildert, als Franken en Friezen te
zamen m vrijheid en voorspoed ge
zeten zij» onder regeering van "s
lands Koninginne.
De anderhalf duizend menschen
het spel is nog eenige keeren gege
ven zat Vrijdagmiddag zeer in
spanning te genieten van dit treffen
de tooneeltje, dat zich daar beneden
op de grasvlakte, aan drie zijden
door hoog geboomte omzet, afspeel
de. De speilers belieerschteri het too-
neel zeer voldoende en deden ook de
gezongen koren (muziek van Richard
Hoi) voortreffelijk tot hun recht ko
men.
Er is nadien nog Lenige dagen
lang te Arnhem geestdriftig gefeest,
maar 'k oordeelde de openluchtvoor
stelling een waardig slot van de serie
optochten, demonstraties en vertoo
ningen, welke het eigenlijk Vader-,
landsch-historisch feest hebben ge
vormd. Zulk een feest zag men in
ons land nimmer en althans het nu
levende geslacht zal wel niet, meur
zulk een festijn zien, als in de Gejl-
dersche hoofdstad ruim een week
lang is gevierd Wij allen behouden
er een sterken indruk van.
Heden z de Oostenrijkers te
St. Germain "t vredesverdrag onder-
takkenen.
Weer een gewichtige dag in de we
reldhistorie!
De onderieelionina zal zander cere
monieel geschieden.
Nu zal ook Duitsch-Oostenrijk of
ficieel ophouden te beslaan, want in
't vredesverdrag is bedongen, dat dit
land voortaan de „republiek Oosten
rijk" zal heeten.
De Koemeensche vredesdolegatic
heeft medegedeeld, dat zij van haar
du Noordelijke Provincie uitroep, to;
Kapitein en Admiraal-Generaal van
de Staten, dan zuilen duizenden zich
aan onze zijde scharen. Duizenden
voelen zooals wij en denken zooals
wij, en weten wat wij weten, dat Jo-
han v, Oldebarneveld niet zal rusten
in zijn graf voor ik, zijn laatst over
levende zoon, item gewroken heb. Wie
maakte de republiek wat ze is? Mijn
vader. Wie gaf den stadhouder de
macht, die hij bezit.' Mijn vader. Mijn
vader, wiens naam beroemd en ge
oord was door heel Europa en die
door dc hand van een ondankbare
gebrandmerkt is tot een verrader. De
stadhouder heeft mijn vader op het
schavot gebracht. Hij overlaadde liem
met beschuldigingen van verraad, die
hij heel goed wist, dat ze ongegrond
wure-n. Toen de stadhouder JOhan van
Oldebarneveld naar het schavot zond,
bedreef hij een daad, die alleen
door zijn eigen bloed kan worden ge
boet. Verleden jaar mochten wij niet
slagen. De huurlingen bobben vei-
raad gepleegd. Mijn broer, mijn
vrienden, volgden den weg, dien mijn
vader bewandeld had, ze waren
slachtoffers van de eerzucht en wraak
zucht ..i11 den stadhouder. Maar ik
ontsnapte als door een wonder!
Hij had zacht gesproken, maar wat
hij zeide maakte niet minder indruk.
De anderen hadden stil geluisterd,
even huiverend bij den bitteren haai,
regeering opdracht heeft gekregen
om het Oostenrijksche vredesverdrag
te teekenen, onder voorbehoud, ten
opzichte van de bescherming der min
derheden. De Opperste Raad der En
tente keu|rt deze hahdéfAvijzej even-
wc,l niet goc-d, en is van meening,
dat Roemenië, indien het toekent, dit
zonder voorbehoud moet doen.
Servië da', indertijd ook bezwaren
maakte heeft nu tenslotte toch mee
gedoeld, dat het T vredesverdrag
ook zal aiider.eekenen
Nu zijn de Bulgaren aan de beurt
voor de vredesonderhandelingen.
Volgens de „Popoio d'Italia" zou
tusschen Italië, Frankrijk en Enge-
i uid in zake de Adriatischc qtiates-
tie een overeenkomst zijn gesloten,
waarvan de hoofdpunten zijn:
lo. Zara wordt tot vrije stad ver
klaard, echter onder een doorloopend
Italiaansch mandaat.
2o. Fiume wordt een vrije staat,
met een bestuur onder toezicht van
vijf commissarissen, van wien twee
Ita'.ianen. '.wee Joego-Slaven en een
Fiurneee. Een der Jocgo-Slavische
commissarissen wordt benoemd door
Joego-Siavié, de andere door den
Volkerenbond.
3o. Bijzondere bepalingen g f 'en
den handel regelen van Fiumc ;n
verband met de haven van Triest,
zoodanig, dat deze laatste niet be
nadeeld wordt.
Te Rome is rnen van oordecj, dat
Fiume een der meest voorspoedige
steden der wereld zal worden.
De amendementen, welke de se
naatsconunissie der V'ereenigde Sta
ten op liet vredesverdrag met Duitsch
land voors' I zijn de volgende:
1. Aan de V.S. worden zes stem
men in den Volkerenbond toegekend
om de v. s. wat stemmen betreft ge
lijk te stellen met het Britsche rijk.
2 Om de V. S. uit te sluiten van
deelneming aan de verser iiende
commissies ingevolge den 1 I uren-
bond ingesteld, behalve de ivmmissie
voor het herstel, waarin de Ameri-
kaansclie deelneming wordt beperkt
tot zaken, de scheepvaart Takende.
3. Om de Duitsclve rechten in
Sjanloeng aan China in plaats van
aan Japan toe te kennen.
4. Om te voorkomen dat eenig
land, geïnteresseerd bij een geschil,
dal voor den Volkerenbond wordt
gebv r-ht. als rechter zit over dat
gesch.]
Te Siouxfalis 'Dakota) weet Wilson
in een züuer redevoerinaen de oddo-
sitie teeen bet vredesverdrag aan
nro-Duiteche elementen", die he;
..hoofd weer opstaken"
In enkele deelen van Duitschland
blijft 't rumoerig. Thans zijn weer
le Breslau ernstige levensmiddelen-
onï.usten migdbroken. l>e troepen
tracht en dooi- krachtige maatregelen
verdere plunderingen van winkels en
magazijnen te voorkomen.
Bii de onlusten ziin enkele gewon
uen gevallen
Ook wordt gemeld, dat de spoor
wegbrug bij Brieg op het traject
Breslau—Oppein cpgeüilazen is.
Daarbij zullen wei pqlitteke over
wegingen in het spel zijn!
De ODblazifig dezer bruc wordt na
melijk aan de Polen geweten- Bij hei
i.n de lucht viiesen ziin treen persoon-
'iike onae'ukken voorgekomen.
Een Duitsch persbureau deelt me
de. dat aan de Poolsclie grens weer
troepenbewegingen der Polen gecon
stateerd ziin.
Generaal üupona. 't hoofd der geal
lieerde missie In Opiier-Sileziée be
pleit bezetting van dit land door b&
allieerdc troepen.
Bovendien wordt nog uit Berlüü
gemeld
Hel heeft er werkelijk den schijn
van, alsof de onalhankdiijken bezig
zijn tegen N'ovembcv a.s. een
„putsch" te ondernemen. De commu
nisten probeoren hunne leden uil de
vjikvereenigingen, zoowel de gesyn-
dicaliseorde a,ls de z.g. centrale or
ganisaties, terug tc trekken, en bij
zondere Tcvolutionnaire organisaties
op te richten. Deze organisaties wor
den naar het model der mijnwerkers-
en transportarbeidersbonden ge
vormd. Deze zuiver revolutionnaire
lichamen moeten den grondslag voor
de in November a.s. te voeren actie
vormen.
V«rspr«id nieuws
EEN 30-UR1GE WERKWEEK.
Een conferentie van mijnwerken?
uir dc Vereenijrde Staten en uit Ca
nada besloot .den eisch van de 30-
urige werkweek te stellen.
BRAND OP EEN AMBR1
KAANSCH OORLOGSSCHIP.
Ofp het -Vj-ntrikansche vtLaggeschiip
„New Mexico" is brand uitgebro
ken. Er zijn 3 dooden en 40 gewon
den.
die dezen man vervulde. De dood van
vader, broeder en vrienden, het vele
onrecht, jaren van ellende, het ver
lies van rang, geld eai huis haalden
elk gevoel tot zwijgen gebracht, be
halve dal van haat.
Dezen keer zal ik niemand an
ders hut werk laten doen, zei hij na
een oogenblik stilzwijgen. Als jul
lie me helpen willen, zal ik den stad
houder in;', mijn eigen hand neer
slaan.
Ditmaal had hij zijn stem uitgezet en
dc echo van hei gesprokene weer
klonk door het verlaten gebouw.
Stil, fluisterde een van zijn vrien
den, in hemelsnaam stil.
Och kom, de hoele kerk is leeg,
zei Stoutenburg en de koster is te
ver weg om ieis te hooren. Ik zal
het nog eens luid verklaran vóój- hel
altaar, zal den sla-thoude; duodeo
met eigen hand.
In hemels naam, stil toen!
Meer dan één riep deze waarschu
wing cn Beresteyn legde zijn hand
op Stoutenburg's arm.
Stil toch! fluisterde hij, -- er
bewcogt daar iets iri dc duisternis.
Misschien een rat, zei S'.outan-
burg luchtig.
Neen. luister muur, ei beweegt
iets, er iic-eft daar iemand gezeten....
Een spion! mompelden sommi
gen. In één oogenblik hadden allen
de hand aan hun zwaard geslagen;
-
Een handig advocaat IraclfUc in
de rechtzitting een getuige van zijn
stuk te brengen.
Ik zou aan dezen getuige wiflieu
vragen, zei hij, op welken tijd pre
cies de inbraak plaats vond.
•- Wel, zei de getuige, ik denk
De getuige hoeft niet te zeggen,
wat hij denk;, hij moet zeggen wat
hij weet, viel de advocaat in.
Ik kan niet spreken zonder te den
ken, antwoordde de getuige kalm.
Ik ben geen advocaat!
STAKING IN FRANKRIJK.
In het Seine departement staken de
stadhuis beambten de arbeiders aan
de reiniging en van den besrrafenis-
dienst-
DE VERVOLGING DER COM
MENISTEN IN HONGARIJE. -
Dc berechting zat eind September be
ginnen. In Boedapest bevinden ziel*»
3000 personen in arrest, in de andere
steden 15000. De regeerine heeft aan
de Entente verzocht het vellen van
doodvonnissen.
WEER EEN BOMAANSLAG IN
KOREA. Nu is een aanslag ge
pleegd op baron Saito, den nieuwen
gouverneur, die evenwel niet gewond
werd.
,DE GEZONKEN DUITSCH F.
VLOOT. Volgens de mededeling
van de Britsche admiraliteit zijn de
kleine Duitsche kruisers Einder.
„Frankfurt" en „Nurnberc' n
Scap.u 11 ow gezonken.
DE STRIJD TEGEN DE BOLS
JEWIKI. Uit de Oekraïne wordt
aemeld. dat het leger van Dc-nikin -
bestaande uit Russen die tegen de
Bolsiewiki strijden zich iiuins ook
tegen de Oekraijiencrs richten. Ten
N. van Kiëf wordt gevochten. Blik
baar meent Denikin. nu hij succes
hecfl. het wel zonder de Oekraijiners
(die hem Uit pog toe hielpen strijden
tegen de Bolsjewiki) te kunne;: VI-
ten.
In de „Revue Suisse" houdt de
Rus Jeanneret een vurig pleidooi vi or
de vorming van een machtig ge li
eerd leger, om het Bolsjewisme in
Rusland zejlf te verpletteren. Hij
schat het Bolsjewistisch leger op -en
sterkte van twee en een half a -Irie-
honderd millioen man. waarvan cc-ïi
derde thans op de verschillende fron
ten staat. Als essentieelen oiscli sRjlt
de schrijver, dat. hel te vormen leger
staal onder éénhoofdige leiding, en
weQ van een Rus. die het geilede
anti-Bolsjewistisch leger \erecuigt,
onder één vaandei.
Met nadruk wordt in het artikel ge
waarschuwd tegen onderschat'i.ug
van de Bolsjewistische strijdmacht.
Het airti-Boisjewistisclic leger moet
volgens schr in verband met dc tcr-
reingesteldheid zijn hoofdaanval
doen uit Oostelijke richting, na ge
concentreerd te zijn aan dc Wolgu
(de strategie dus, door admiraal
Koltsjak toegepast)waarbij -ie
Transsiberische spoorlijn voor den
geregqlden aanvoer van* troepen cn
benoodigdheden'kan worden ge- -
bruikt.
Het anti-Bolsjewistisclie leger wil"
de Russische schrijver sainens!ellen
uit:
Japausche troepen, Japan kan
compensatie krijgen in Siberië:
Amerikaansche troepen, Anfcnka
heeft in de toekomst groote behingen
in Rusland;
Kozakken troepen, die de kern zul
len vormen;
Vrijwilligers uit aile landen, wien
men een stuk grond ter bebouw.ng
kon afstaan.
De vroegere Russische officieren.
Do Tsjechen, die reeds zóó krach
tig gestreden hebben.
En tenslotte vrijwilligers uit de
van Bolsjewistische heerschappij be
vrijde provincies.
De ..Hamburger Nuchrichten' ver
neemuit HelsincCor;: Tengcvol-e
van Trotzky'g verklaring betreffende
dén algemcenen toestand aan het
front, neeft de arbeiders- cn soldatcn-
i;md van Petersburg besloten, op bet
Esüarsdsche vredesaanbod in. te gaan.
terwiil men veronderstelt, dat ook
Finland vrede zal willen sluiten.
Dc arbeiders en soldatcnraad heeft
verder besloten, dat. indien (ie arbei
ders in Eefoand en Finland een aan
val on Petersburg zullen doen. een
tegenaanval op Reval en Helsingors
zal worden gedaan, waarbij dc Rus
sen alsdan niet eerder hall zullen hou
den. vóórda* alls Estlandsche cn
Fineche arbeiders ziin ultceroe;
Stoutenburg en Berèsteyn trokken
het zelfs uit de schede Ze spraken
niet. Dc-geen, die zich daar langzaam
verwijderde, een spion of een on
bescheiden luistervink zou wat hij
zoocven gehoord had, met zijn leven
bc-Utleh. De mannen mochten niets
meer wagen. De woorden, die Stou
tenburg gesproken had, konden hem,
als cr misbruik van gemaakt weid,
op het schavot brengen. Of de vpre
ker. of de luistervink zou het met
den dood bc-koopen en de zes man
nen waren liet er ove.- eens, dat het
dc laatste zijn moest.
Zij trachtten te zie» m de duister
nis, die hen omringd- ?.e hielden den
adem in, al> roofdieren die hun
prooi verwachtten. Zu bleven staan,
stil, rechtop, een strakke trek op hun
gelaat. liet licht aau den pilaar
scheen, op hun wit gesteven kragen,
die bijna even wit waren alk mui»
wangen.
Plotseling trof ecu geluid'hun oor,
zij keken elkaar aan: het was het
gcruisch van een vrouwenkleed, dat
over den grond sloopte.
Seconden verliep- u in gespannen
wachten. Hoe langzaam loste de
duisternis het raadsel op!
(Wordt vervolgd).
