MMlbrieSs. voor Vrouwen
ONZE KLEINE KINDEREN.
.Laten wo ons een? even een halve
eeuw of Korter terugdenken, en een
vergelijking maken tu?schen het leven
van het klèmo kind van toen en dat
van nu. AU zuigeling werd hel kind
je overmatig warm aangekleed, in een
stijf ;>ak zorgvuldig en kunstig inge
bakerd, aoodal men er inee over de
huizen kon gooien, beweerden de
bakers, en het hoofdje goed bedekt
met een geestig slaapmutsje of ee
nige fraai geborduurde kapjes. Zóó
werd liet in een donkere schommei-
wieg gestopt, voor den nacht, en over
dag ging dit stevige pak niet uit, er
kwam alleen maar oen lange onhan
dige jurk overheen. Wilde de stumper
niet slapen, dan werd hij gewiegd
en gesust, als hij schreeuwde wera
hij "gevoed en 's nachts als de kleine
deugniet zich onpleizierig voelde en
een keel opzette, werd hij weer vol
gestopt met voedsel, was hij krachtig
en reageerde hij tegen deze behande
ling. dan kon <le vader, die het zijn
plicht rekende ook eens iets van de
zalige ouuerplichten over te nemen,
do nachtwandeling met den jongen
wereldburger ondernemen. De jonge
ren onder u gelooveij zeker, dat ik
flink overdrijf, maar waarlijk het
was zoo, he: mcerendee] der kleine
kinderen was oen last voor de ouders
en erger nog, een last voor zichzelf.
Laat muur schreeuwen en overvoed
hem niet, werd wel gezegd maar dat
hielp niet afdoeildc, natuurlijk niet,
omdat men nog-geen vasten leefregel
gaf gebaseerd op wetenschappelijke
ondervinding. Pas toen er kincierdok-
têrs kwamen, die' zich speciaal toe
legden op heb observeeren van kin
doren. konden die met Kennis van za
ken anntooncn, hoeveel kinderziekten
voortkwamen nifc te weinig rust, en te
veel aan voeding. En omdat men
algemeen moet erkennen, dat de -re
sultaten zoo schitterend zijn, tracht
men hoe langer hoe meer door. ge
schriften en moedercursussen atie
vrouwen op .te voeden in deze hygië
nische behandeling van heb gezonde
kind
Moeten wij nu hieruit de gevolg
trekking muiten, dat de moeders van
vroegeren tijd, slécht voor hun kin
deren zorgden of dat dokters die
drankjes en warmhouden, cn gesloïen
ramen voorschreven, hel niet goed
met hun patientjes meenden? Na
tuurlijk niet, 'de wetenschap gaat
vooruit en tracht zich vooral meer en
meer aan het dftgelijkïche leven aan
te passen, en dit voorbeeld is daarom
zoo duidelijk, omdat wij dezen voor
uitgang alien kunnen waarnemen,
terwijl het levens een zaak van
overgroot belang is.
Gaan we nu een stapje verder, dan
zien we dat de tegenwoordige kinde
ren niet meer beschermd door val
hoedjes en kackelhekjes, toch men
meer ongelukken krijgen dan vroeger
dab zo zich heerlijk vrij bewegen in
hun losse en niet zoo besmette l ijko
kleertjes, en dab een gezond kind in
een fnsscho mlirtosveer opgevoed,
niet ieder tochtje hoeft te vreezen.
Het een is een logisch gevolg
u'v-an heb ander, en de ouders, de de
goede resultaten van de veranderde
lichamelijke opvoeding hebben ge
zien. zullen zclccr op dien weg voort
gaan.
Dit znn nu echter alle hervor
mingen op hygiënisch gebied, maar
nu de geestelijke opvoeding. Dezer
dagen werd een circulaire verspreid
door den Bond van Bcwaarseboolhou-1
dere3sen, met een oproep aan Chide is
vooral aan de Moeders, waar zeer
aardige dingen in staan. Zij zeggen
daarin o.a dat de hcöle Maatschap
pij belang heeft bij den groei der
kinderen, - de menschen van over 20
:3ar„ Maar voor dien moreelen
groei zijn i dingen noodig: speelgoed
kameraden -- ruimte en toezicht.
Deze i dmgen zijn onontbeerlijk en
de meeste gezinnen kunnen dat.
toch niet geven. Daarom moeten zul
ke groot© gezinnen gevormd worden.
Aardig is de zinsnede in den oproep:
„we willen geen bewaarscholen,
want bewaren doen we inboedels, die
voorloopig geen dienst hoeven te doen
on er gewoonlijk niet boter op wor
den."
Willen wij uan voorbereidend on
derwijs? Och ntenn vooral geen on
derwijs op dien leeftijd; Onderwijst
of ontwikkeld het k'.nd zichzelf zonder
leerplan of program, dan is het best,
maar geen Ulein-kindérschool. Kin
dertuinen in ons klimaat waar de
tuin zooveel maanden van het jaar
vrijwel is ui'-g>.schukeld?Kïndertohui-
zen lijkt mij beter, maar wie bedenkt
liet julate, prettige woord vcor deze
kinderveld!n ven Hierover zijn we
het allen eens, dab voor liet kind tus-
schen 3—7 jaar geen huis te goed of te
vroolijk, geen tuin te groot 01 ie
mooi kan zijn, want j:..i gaat iiU-r
niet alleen om d;n groei en de ont
wikkeling, maar ook om zoovee! mo
getijk geluk en levensvicugde aan te
mengen.
Ligt het nu niet geheel in de lijn
can ae tegenwoordige opvattingen
over onderwijs en opvoeding, dat wc
met onze tegenwoordig© bewaarscho
len geen vrede hebben, en we de le
vensvreugde op dien leeftijd niet
kunnen vereenigen met schoolbanken
en klassikaal onderwijs? Toen, nu
ongeveer een eeuw geleden, gebro
ken werd inot de ellendige klein-
kinderschooltjcs, waar we allen de
plaatjes mot brave onderschriftjes
wel van kennen, waar de kinderen
cuivoudig opgeborgen werden, en
mee de plak geregeerd was dat
een enorme schrede vooruit. Fröbel
was onder do eersben, die een geheel
anderen geest in de school bracht, en
die volgens een vast systeem te werk
gin» 'bij deze omwenteling*. Zijn
iec-rmidd'ilen waren zóó uitgedacht en
ontworpen, dal het een als het wa-
10 uit hc; ander voortkwam, en het
kind ongemerkt all© trappen door
liet-. ï>c onder-A' ij ze rcuseln werden
pgek-id cn deden
kind
«t c
Fröht
gen '.n speelden met hen,
oiljc-s en spelletjes. De
werkzaam!!?!'.!, zij heb dan ook de
klassikale, deed haar entree in de
school en met haar de arbeidsvreug-
cn het geluk van bezig gehouden
1e v
Wa
i nu langzamerhand
het- F róbcl-onderwjjs
icc probeert te gaan,
•r ruimte, wat meer
wnni ook deze leer
krachten zijn -.hans- niot incer die
van een eeuw ge:eden
De lijden rijn er rijp voor, als daar
in dc heele wereld de stem doordringt
van die vrouwelijke dokter in Italic,
die, evenals Fröbel in zijn lijd, de
groote revolutie predikt in dc klein-
kindcropvocding eerst, later in het-
geheelo onderwijs. Geen schipperen,
geen bouwen op verouderde grond
slagen, staat zij voor, maar een ge
heel nieuw stelsel. Het is of men
maar gewacht heeft op heb verlos
sende woord, dat de oplossing zou
brengen, want in ongelooflijk korten
tijd maakt zij school, en paedagogen
van d© heele wereld bestudeeren haar
theorieën. In Italië, Zwitserland,
Engeland, vooral in Amerika, verrij
zen tientallen scholen en voor mij
liggen alleraardigst geïllustreerde
rapporten van de Montessorischool;
die tijdens den oorlog in Parijs
werd opgericht. Ook in ons land be
gon ue frissche wind te waaien, hier
en daar verrezen klein© proefscho
len en het is weer Den I-Iaag, de stad
van I.igthart. waar de eerste Mon
tessorischool voor kinderen uit aen
gegoeden stand zich weet staanö© tc
houden, maar waar het gemeente»e-
sluur een proef neemt-, door de helft
eener Fröbelschool voor Montessori-
hui$ af te «taan. Een proef, die zoo
schijnt te voldoen, dat men liet vol
gend jaar roet den bouw van oen
Montessori-school gaat beginnen.
Wat is nu echter het grooie, prin-
cipieelc verschil jusschen Fröbel en
Montessori? vraag;, men wellicht, en
waarom kan de verouderde school
niet wat vervormd worden In dit
kleine bestek kan ik niet dieper op
do zaak ingaan, maar wil toch trach
ten er in het korb eenlgszins een uit
leg van to geven. Fröbel wil volgens
zijn principes, de zelfwerkzaamheid,
maar volgens zijn systeem, en be-
heerackt door hol programma, dat de
onderwijzeres moet a l!fwerken, en
dab van heb ééne uur tot heb andere
is bepaald. De kinderen zijn in klas
sen verdeeld, volgen het voorgedane
na, allen hetzelfde, de één alleen
maar wat vlugger en netter dan de
.•rnder. Van eenig persoonlijk initia
tief is geen aprakt-, want alle kinde
ren werken op hetzelfde oogenblik
hetzelfde en worden niet als indivi
duen. maar als eene klasse behandel t-
Wat wil nu Montessori 1 De grond
toon van haar richting is zelfontwik
keling en een groot- vertrouwen in
het kind zelf, dat geboren Is met den
drang om te arbeiden en te leeren.
Evengoed ftl3 de zuigeling in de wieg
zonder onze hulp zijn tastzin, ge
zicht en gehoor ontwikkelt, zoo zal
het normale kind, als heb op het punt
is gekomen waarop het bepaalde
waarnemingen in zich op kan nemen,
naar de hulpmiddelen grijpen, dlie
hij daarvoor noodig heeft. Nu bepa
len de omgeving en de leermiddelen
den groei van het kind., en deze laat
ste zijn zóó gekozen, dat het kind
zichzelf verbetert, totdat hjji het
werk machtig is. Zij zijn ook slechls
middel tot oefening der zintuigen, en
als zoodanig door een wetenschappe
lijk ontwikkelde arts uitgedacht. Wat
het kind dan later met zijn ontwik
kelde vermogens wil doen, daarin is
heb vrij. Fröbel ontwierp een stel-]
sel van opvoeding en wenschte dat
bij de kinderen toegepast te zlon.
Montessori stelt altijd weer op den
voorgrond, dat zij eerst het kind waar
neemt en daarop haar systeem op
bouwt. Inn heb kort kan men het
fundamenteel© verschil van beide
methodes aldus samenvatten: Fröbel
ontdekt zijn groot: levenswet, ver
werkt die voor de kinderen en eischt
dat zij deze onbewust in zich opne
men, en Montessori ontdekt der kin
deren groot© levenswetten cn leert
die van het kind. De wetenschappe
lijke, biologische Kennis, d e Montes
sori hiertoe bracht, kon Fröbel ui
zijn lijd niet bezitten, die bestond
toen nog niet en d© vrijheid die de
paedagogeïi van nu voor he-t- kind in
school en huis verlangen, was toen
.een ongekend iets. Maar heb is zoo
verkeerd te denken, dab deze vrijheid
op een Montessori-school noodzakelijk
ontaardt in bandeloosheid. Een ver
keerde baldadige wilsuiting wordt
daar zeker nooit toegestaan, maar die
komt ook zelden voor, daar de kin
deren nieb door lang verplicht stil
zitten of gedwongen concentratie,
deze reactie noodig hebben. Het is
juist heb hoofdprincipe, om in deze
kleiii-kinderruaatscliappij den gemeen
schapszin aan te wakkeren, wat door
liet gezamenlijke actieve werk bevor
derd wordt. Maar men tracht door
zorgvuldige waai neming van "het
kmd. in zijn vrne uitingen het ver
keerde bij ieder te leeren kennen,
het goede krachtiger en sterker te
maken en het kv. ..de door liet goede
te overwinnen.
!k zou nog guarne langer over dit
onderwerp door ..i.Ien gaan, maar
't lijkt mij belangrijker op een alge
meen verschijnsel ;e wijzen, cn wel
dit, dat er bij de bestaande Fröbel
scholen, zooveel vrouwen werkzaam
zijn, dte bezield met een warme lief
de voor hel. kind, roods bewust of on
bewust, de nieuwe denkbeelden zijn
gaan toepassen. En dit zijn zeker
niet de minst begaafden o£ de in de
sleur van het werK v6istaraeii l
Velen barer gelooven in een samen
smelten van dè twee methodes, maar
ook dit is niet te bewerkstelligen in
de oude gebouwen mot hun verouder
de inrichting.
Een under iilaal hoop ik eens eeni-
ge scholen van verschillende richting
te bespreken, en ook he.t rappoi-t van
de Amsterdamse he commissie, die be
last werd uiet het onderzoek naar de
wenscheüjkhetd van het oprichten
der Montessorischolen.
P. J. WILLEK ES MACDONALD—
REYNVAAN.
HET BEWAREN HER SPIJZEN IN
DE WARMTE.
Hoe lacg wij nog van deze heerlijke
zomerwarmte zullen mogen genieten, is
een gesloten boek, maar dat neemt niet
weg, dat de huismoeder, die vooral in
den zomer toch altijd eenigszins van
'.en ecacn dag op den anderen leeft, op
nieuw baar voorzorgen moet nemen te
gen het bederven van alle mogelijke Ic-
msmiddelcn.
lu een huis, waar een kelder aanwe-
6 is, 13 da: zoo moeilijk niet. Alle
restjes kunnen ia die kcele atmosfeer
gezet worden en zelfs al is de kelder
niet al tc best, d.vu kan hij de meeste din-
h toch daarin wel twee dagen bewa
il. De melk dient echter dadelijk gc-
okt te worden,' wam anders loopt zij
•jot gevaar de versche van 's morgens
's avonds al zuur te vinden, zelfs al
heeft deze den geheelea dag in den kel
der gestaan.
Zure voedingsmiddelen zijn over 't al
gemeen moeilijk ie bewaren, maar bij
deze hitte zou ik willen aanraden laat
bijvoorbeeld uw karnemelk en hangop
it tot den volgenden dag staan,
want dan hebben zij een allcronaangc-
naamsten gistsmaak gekregen, cn hoe
wel er enkele personen schijnen te zijn,
die dat juist lekker vinden, houden de
sie menschen er toch niet van, zoo
dat dc huisvrouw het moet wegdoen.
Maar dit is alles goed cn wel,
wanneer er een kelder aanwezig is.
Daarmee zijn echter dc bovenhuis-be
woners niet gebaat, die toch ook wel
levensmiddelen moeten bewaren 1
Een groote uitgave in eens is het
aanschaffen van een ijskast, hoewel
deze natuurlijk, wanneer zij goed be
handeld wordt, geheel aan het doel be
antwoordt. Deze kasten zijn in twee dec-
len verdeeld, waarvan er één dient voor'
hel ijs en de andere voor de spijzen is
ingericht. Vooral met de hecrschcndc
warmte smelt het ijs gauw, maar toch
is het verstandig het water <iat ontstaat
niet te vaak af tc tappen, daar het ook
zijn koude nog aan de omgeving cn
dus aan de spijzen meedeelt.
Ook zou men geneigd zijn, dc venti
lators ^:r in, die voor luchtverveisching
dienen, te sluiten, maar dit is bepaald
erkeerd, daar dau de geuren cn war-
ne dampen in de ka:t zouden blijven
hangen, waardoor de spijzen eerder zou
den bederven.
Het stuk ijs, dar ter afkoeling dient,
moet flink groot zijn, anders wordt dc
lucht niet voldoende afgekoeld. Meest
al neemt men er een halve staaf iis
voor, die twee dagen dienst kan doen.
Van het grootste belang is ook het
goed zuiver houden van de kast, en
hierop moet de huisvrouw vooral zelf
letten. Want, evenals met de kooilcist,
tu dc kast, geuren van spijzen op
duur aan en alle gemorste plekken
bevorderen slechts het bederf van het
■oedsel, dat er naderhand in wordt ge
zet.
Tegenwoordig worden ook wel op
bovenhuizen vlicgenkastjes gebruikt,
die buiten het raam gehangen worden.
Met een keuken op het Noorden of des
noods op het Noord-Oosten, is zoo'n
iiegenkast wel van n thier toch
komt de zon niet of 's morgens vroeg
fieel kort. en ais men maar zorgt, dat
die spijzen bedekt zijn voor het in
waaien van stof, kan zoo'n kastje van
groot nut zijn op een bovenhuis.
Van koel houden kan me: dit weer
echter weinig kwestie zijn in zoo'n vlie
genkaste, want de warme lucht over
valt ons letterlijk, wanneer wij de huis
deur achter ons dicht trekken, zelfs al
zoeken wij het meest schaduwrijke
plekje aan den Noordkant op.
Om de melk frisch te houden, moeten
wij dus iets anders bedenken. Is er een
koel plaatsje in huis, bijvoorbeeld in
de gang, dan kan men de flesschen en
kannen in een teil met frisch water zet-
die eens per dag ververschl wordt.
Is daar echter geen ruimte voor, dan
wikkelt men de flcsch in een natten
doek en zet ze zoo weg. Door liet ver
dampende water wordt de warmte uit
de omringende; omgeving getrokken,
zoodal, wanneer men er slechts voor
zorgt den doek nat te houden, de drank
ok heerlijk koei-blijft.
Voor het koel houden van water be
man er kannen van poreus aardewerk.
De warme atmosfeer onttrekt water
damp aan de poriën van de kan en
laardoor blijft het water koel, terwijl cr
intuurlijk weinig water verdampt.
Voor het platteland, waar men op
regenwater is aangewezen, zijn deze
kannen vaa veel nut, maar in tie stad
rschaft de duinwaterleiding ons ook
n frisschen dronk, wanneer wij slechts
de moeite nemen de kraan even flink te
uiten doorloopen. De kannen van po-
aardewerk ziin dan ook oorspron
kelijk uit Indië afkomstig, waar zij na-
tuurlijk veel waard zijn.
liet is altijd van veel belang, dal ons
vaatwerk geregeld goed wordt schoon-
gchouden, maar vooral met de warmte
Kan er niet genoeg aan gedacht worden
alle spijsresten zorgvuldig te verwijde-
uit alle hoeken en gaatjes. Want,
blijft er iets achter, dan bederft dit, en
bevordert dadelijk het bederf van de
nieuwe spijzen, die anders nog wel wat
langer bewaard hadden kunnen blij-
len.
Ook moet men er goed op letten, dat
men een nieuwe rest aardappelen, die
bij een van den vorigen dag voegt,
legt op een beschimmelde onder-
want dan zouden ook de nieuwe
weer bederven.
In het algemeen zou men kunnen
zeggen, dat men het bederf al veel te-
gengaat, wanneer, de meest nauwge
zette zindelijkheid en srischheld in acht
genomen wordt, en wanneer men een
duidig zorgt, zoo min mogelijk voorra
den in huis *.e hebben, die bederven
kunnen, en probeert te schatten, hoe
g.,xn ,1e hoeveelheid voedsel zal zijn
voor dien eenen dag. Een geroutineerde
nuisvrouw kan dat tamelijk precies na
gaan, cn dan wordt mcreea de moeilijk
heid van resten bewaren verminderd,
E. E. PEEREBOOM,
Nuttls® wonken voor do
huisvrouw.
No. 52.
In de vacantia bracht ik een bezoek
atut do tentoonstelling in Den Haag,
die in het gebouw van het Gyflimv-
sium werd gehoudc-n en ik hoop, dat
meer huisvrouwen daar geweest zijn;
want dan zullen zij evenals ik ver
baasd gestaan hebben, hoe duidelijk
en gemakkelijk we daar aanschouwe
lijk konden leeren, hoe we onze huis
houding en ons huisraad moeten on
derhouden. Vele dames deden als ik
en noteerden 't een en ander, maar
onze ijverig© presidente schafte zich
direct een boek daarover aan en nu
kunnen ook onze leden na eenigen tiju
hiervan wellicht profiteeren, even
wel neem ik mij voor u in deze wen
ken, ieder© week iets van den inhoud
te doen weten. Zoo zag ik daar
zilveren theepot, die zonder poet&poma
de of krijt gereinigd en behandeld
-.vos, als nieuw gepolijst. Men had
dien pot met nog ander zilveren sclicp
materiaal :n sodawater, waarin eon
stuk aluminium, opgekookt en daar
na flink opgewreven en rnen was
kiaar. Een Juel wat tijd besparende
horigheid dan 't met krijt oppoet
sen van lic-t zilverwerk. En de huis
moeders, die anders da in onbruik
geraakte aluininiumpanneu wellicht
wég deden, kunnen dié nu voor dit
Joel best
stukj.
Een
iak luwt
mde
léde "dames-
aschje ondergaan. De c-:lie livift was
lèhand'-Ui cn de andere helft was
nog vuil en vet, zoodat 't verschil
duidelijk in 't oog viol. 't Tftschji
is voor de helft schoongcschuurd
met 't fijnste schuurpapier, dat be
staat. F.n t resultaat was verras
eend. Verschillende Indische, bewerk
te koperen voorwerpen waren behan
deld met citroen en zout cn daarna
met een zacht doekje opgewreven,
vooitil als de voorwerpen zeer be-
werkt zijn, lijkt deze bewerking mij
p'ractiseh, daar nu geen verdroogde
poetspomade of krijtresten in de ver
schillende naden en gleufjes achter
blijven. En nu tot slot een recept: Ap
pelbeignets.
250 gr. bloem, ongeveer J flcsch
bier, zout. kaifsvet of reuzel (Dëlft-
sclie slaolie), 10 zure appelen.
Bereiding: Maak een dik beslag
an de bloem met het bier en he
zout. Schil de appelen; boor ze;
-nijd ze in 'plakjes; dompel ze in het
:e:eed gemaakt beslag en bak ze
ichtbruin in liet kokende vet of de,
walmende slao'ic. Plaats ze op een
uk papier cn doo ze op een schotel
als het vet cr wal uitgetrokken is;
bestrooi ze daarna met suiker.
Secr. v. <1. Vt'-roenfging voor
Huisvr. afd. 11. eïi O.
Kloverparkweg 132.
Kracht-pastilles
door SIMON MOS.
Neen, een wasehechte Owecër was
Clir-istoffel Zeepvat niet.
Wel had-ie in de abnormale tijds
omstandigheden, veroorzaakt door de
oorlogs-misère, een slordige duit ver
diend, méér dan in gewone tijden,
maar toch zou by, zonder die crisis
jaren, ook weldra binnen zyn ge
weest; bet proces was door den
oorlog alleen min of moer verbaast.
Want in de kruideniers-affaire van
Zeepvat giugen de zaken geregeld
in vooruitgaande richting; de jaar-
Ijjksche balans vertoonde steeds een
grooter winstcijfer; oen grapliische
voorstelling betreflende den omzet,
zou alty'd eeu stijgende lyn hebben
aangewezen.
Zijn eenige doel in z'u klein, peu
terend leven was geweest rijk te
wordendaar had-ie zich altijd voor
uitgesloofd, geen middelen ontzien.
Hij kende allerlei truc?, die feitelijk,
met den naam„oneerlijke concur
rentie" moeten betiteld worden, en
bracht die in z'n affaire in toepassing.
Zoo prijsde hij artikelen, welke ge
woonlijk per pond verkocht worden,
voor de helft der waarde, doch vóór
hot woord„pond", had-ie dan heel
listiglijk, met zeer kleine breuk-
cjjfers i/2 geplaatst. Of by prijsde
een artikel, door op bet etiket b.v.
11.1 héél groot, en daaracbter héél
klein 99 ct. te vermolden. Hij kon
knijpen op,gewicht en maat als geen
ander, en by schepte z'n waren nooit
uit een kist of fust, in 't openbaar
uitgestald, zichtbaar voor iedereen,
doch altijd onder de toonbank, of
in 'n obscuur hoekje van den winkel,
vulde hy den winkelzak van extra
dik papier, die hy dan met de waren
meewoog. Verder was bet zeer bij
zonder, dat de bravo Christoftel nóóit
een halven cent terug baddie
moesten de klanten maar „te goed"
houden, en bij kon zich nimmer
herinneren die schuld te hebben,
wanneer hem door een accuraten
klant later daarnaar eens gevraagd
werd.
Ook trachtte by door een zuinig
beheer en een uiterste soberheid in
huishoudelijke uitgaven, waarin z'n
vrouw hem dapper ter zyde stond,
de verdiende penningen zooveel
mogelijk over te houden. Doch. on
danks al die krenterige krenterig
heid, werd hy niet rijk, rijk althans
niet, zooals hij zich dat luvd gedroomd
en zooals hij dat dagelijks om zich
heen hoorde verkondigen, omtrent
kettinghandelaars en gelegenheids
kooplieden, die in eenige maanden,
enkelen soms binnen 'n half jaar.
een paar tou verdiend hadden.
Maar alvorons de oorlog geëindigd
was, had-ie toch zóóveel vergaard,
dat-ie fatsoenlijk en netjes het ver
dere gedeelte van z'n leven, in
gepaste bèbaaglykheid zou kunnen
doorbrengen, en daarom deed hy de
affaire aan kant voor een vrij belang
rijk bedrag, méér dan-ie wellicht
in normale omstandigheden voor de
zaak zou hebben ontvangen.
Uhristoffel Zeepvat en z'n vrouw
kinderen bezaten ze niot vermeen
den toen, dat ze voldoende kapitaal
hadden, om ongestoord verder te
kunnen leven.
Ze konden wel niot in een villa
wonenzy waren geen millionnairs
zij bezaten zelfs nog lang geen tonu
maar zy deden wel „alsof", on dat
kostte al dadelijk verbazend veel geld.
Zy waren daardoor nog onmogelijker
dan de Oweër, die ton minste op z'n
tyd een lapje van duizend kon laten
wapperen. Het echtpaar Zeepvat kon
echter slechts -alleen volstaan, met
wat pracht en praal do naaste buren,
familie en kennissen, de oogen uit te
steken. Zij kochten con nieuw ameu
blement en zoo, en natuurlijk een
piano, hoewei ze geen van beiden
een noot kenden en over het algemeen
net zooveel kijk op muziek hadden,
als een koe op een chocolade-pudding.
Maar mevrouw vond een piano zoo
„gekleed" staan m de mooie kamer,
waar onder meer, een theetafel, een
divan, een canapé, twee crapauds,
benevens eenige tafeltjes van diverse
soort en grootte het loopen zoogoed
ais onmogelijk maakten. Eu boven
dien was' een mensch nooit te oud
om te leeren, oordeelde mevrouw,
daarom had ze op hot instrument
willen leeren spelen ook. Driemaal
in de week bracht ze een juffrouw,
die haar les gaf, bijna tot wanhoop.
Mijnheer Zeepvat- had z'u vrouw dit
'genoegen graag gegund, mits zij
dan ook geen bezwaren had, tegen
zyn liefsten wcusch; het bezitten
van een motorrijwiel, waarop hy da
gelijks door de straten kon tuffen.
Doch hetsclieen wel, of het bekende
spreekwoord„Geld brengt geen
geluk", nog niets van zyn oude kracht
verloren had, want Zeepvat gevoelde
zich langzamerhand toch niet tevreden.
Zyn leven was toch niet dat. Er
mankeerde nog wel een en ander aan.
Wanneer hy van anderen vernam,
dat er waren, die tonnen goud ver
diend hadden met een enkel artikel,
dat ingeslagen had, lui, die van niets
tot grooten rijkdom waren gekomen,
die nu in een villa woonden, een
motorjacht bezaten en dagelijks in
een luxe-auto voorbysnorden, dan
besefte hy, dat do knalpot van ziju
motorfiets een jammerlijk effect maak
te, hetgeen met het snerpend brui-
geluid van don hoorn enkel geschikt
was, om dc naaste buren tot razernij
te brengen. Neen, als by zoo hoorde
vertellen, dat er waren geweest, die
de cacaodoppen voor f200.de dui
zend kilo hadden ingekocht, om zo
een oogenblik later weer voor f1500.—
per ton over to doen, dan besefte hij
recht, nog heel veel gemist te hebben.
Zulke voordeeltjes waren totnogtoe
langs z'n eerbiedwaardigen neus ge
gaan. Hy had zyn ontstemming daar
over meermalen aan anderen te kennen
gegeven, en betoogd, dat hy alsnog
tot de een of andere transactie gaarne
genegen was, vooral daarbij er thans
voldoende kapitaal voor ter beschik
king had. En nu is het toevallig,
doch niet zoo geheel wonderbaar, dat
er in dergelijke omstandigheden, al
tijd op 't juisto moment, mensehen
opduiken, die komen alsof zy geroepen
waren, om datgene te brengen, wat
verlangd wordt.
Zoo werd er op 'n avond, zoo tegen
halfduister, gebeld mevrouw was
juist bezig aan vingeroefeningeu op
de piauo en zat met champagne-kurken
tusschen haar dikke worstvingers,
te probcercn eon octaaf te overspan
nen - - waarop door liet meisje twee
heeren werden aangediend, die ver
zocht hadden mynheer over een be
langrijke zaak te mogen spreken.
Zy stelden zich voor respectievelijk
alsscheikuudig-ingonieurenfabrikant.
doch bet halfduistere vertrek kwain
hun ten goede, want anders had het
proenig-zwarte jasje van den een en
iet vettige demietje van den ander,
eeu zonderling contrast gemaakt met
die beweerde functies.
Zy maakten zich verder bekend
als uitvinders, hadden een nieuw
middel ontdekt, dat uitstekend ge
schikt was het ontbrekende voedsel
te vervangen; een vinding waar kapi
talen mee verdiend zouden kunnen
worden.
De heer en mevrouw Zeepvat
luisterden aandachtig naar den weten-
schappelijken woordenrijkdom van de
beide heeren, waarvan de scheikundig-
ingenieur vrij wel aan het woord'was,
terwijl de fabrikant een en ander
bevestigde.
Zooals u bekend zal zijn, begon
eerstgenoemde, heeft hetmenschelijk
hchaam verschillende voedingsstoffen
noodig, om in tact to blijven
Daar'zijn in do eerste plaats de ei
witten.... het vei, zetmeel, suiker,
water.... verder de noodigo phos-
phorzuren, kalk.... ijzer en keuken
zout....
De heer Zeepvat knikte, alsof hem
dit reeds jaren bekend was.
Verder, vervolgde de ingenieur,
is een eerste vereischte voor eeu
voedingsmiddel, dat het werkelijk
voedende kracht bezitdat wil
zeggenvleosch- en bloedvormendo
zelfstandigheden bevatStoffen,
die opbouwend werken.... Is u dal
duidelijk? vroeg hy aan Zeepvat.
Voorzeker I beaamde de ox-
kruidenier, lièól duidelijk!
Precieshernam de ingenieur,
voedsel, ziet u is zooveel als
geld.in dozen gigantischen tijd.
het schept menschen en werkkracht.
Maar de geldelijke waarde van een
voedingsmiddel wordt niet enkel
bepaald door de kosten zyner voort
brenging doch in hoofdzaak door
de hoeveelheid voedende "bestaud-
deelen, die het bevat
Dat laat zich hooren, bevestigde
Zeepvat.
Zoo bekieeden de eiwitstoffen
een eerste piaatsook de vetten
zyn belangrijkterwijl ten slotte
zetmeel en suiker evenmin kunnen
mankeeren
Zeit u dat, viel mevrouw Zeep
vat in, die door de woorden „meel
en suiker" weer aan de artikelen
van den winkel herinnerd werd.
Mevrouw schijnt er al een
goeden kyk op te hebben, lachte de
ingenieur goodkourend knikkend,
waarop hy vervolgdeIk heb daarom
in dezen voedselnood een chemisch
praeparaat uitgevonden... een soort
kracht-pastilledie alle hier voren
genoemde eigenschappen bevat
Is 't niot, Sjors? vroeg hij den
fabrikant.
Volkomen waar! gaf deze toe,
'n pastille, die goud zal opbrengen.
's Morgens, 's middags on
's avonds daarvan een vijftal gebruikt,
zal voldoende zijn om vleesch en vot
te kunnen ontberen.
En nadat de ingenieur in denhiit-
gelubberden rechterzak van z'u
demietje gegrabbeld had, kwam er
een groezelig zakje te voorschijn,
waaruit hij een chocolade-achtige
pastille nam, die hy, nadat het echt
paar Zeepvat haar nauwkeurig be
keken had, naar z'n grooten mond
bracht, waarop iijj de pastille ver
maalde mot zichtbaar genoegen.
Proeft u ook eens! animeerde
hij, eerst mevrouw en daarna mijnheer
Zeepvat liet zakje voorhoudend.
Graag! riepen Zeepvat en z'n
vrouw te gelijk.
Een oogenblik later kauwden beiden
op oen kracht-pastille; mevrouw vond
'ze bijzonder lekker.
-- Zo binne fijnwas luid haat
oordeel.
Proeft u niet cuidclyk iels
vettigsiets krachtigs vroeg de
ingenieur aan Zeepvat.
Ja! antwoordde de vroegere
kruidenier, nou u 't zeitEn ter
wijl hy nog eens extra smakto met
z'n tong, zei bij: ja... zooics as
regeer ings vot.
-- Beter nog! constateerde de
fabrikant, d'r zit
Hsst!... Da's 't gehitn Sjors!
onderbrak do ingenieur.
In hot verdere gesprek kwam hel
er nu op neer, dat do fabrikant d«
door don ingenieur uitgevonden krach-
pastilles zou fabriceeren, wanneer
zy iemand konden vinden, die zich
met voldoende kapitaal voor da
zaak wilde interesseeren, want hot
mankeorde de heeren momenteel aan
contanten, dus als de heer Zeepvat
daartoe kon medewerken, dan garan
deerden zy. dat binnenkort dui
zenden verdiend zouden worden
want zelfs indien de kracht-pastilles
niet konden worden uitgevoerd, zou
den ze in het land zelf, met do
voedselschaarschte, zooveel gevraagd
worden, dat het succes enorm zou
zyn.—Wat zou jy' donken, vrouw?
vroeg Ghristoffel zyn wederhelft, ten
einde een dadelijke beslissing te
ontgaan.
Nou, da's ook wat. was het
antwoord van mevrouw, die er een
slag-om-den-arm-politiek op na hield
cn in zaken altijd zoodanige» raad
gaf. dat men haai- naderhand nooit"
ter verantwoording kon roepen.
Om kort te zijn, de zaak kwam
„voor elkaar", gelijk 'de fabrikant do
transactie betitelde, en Zeepvat kwam
er voorloopig af met het storten van
een paar bankjes van honderd. Op
z'n verzoek het zakje met kracht-
pastillesj zelf te mogen bewaren, werd
niet ingegaan,- daar het geheim der
samenstelling dan niet voldoende ge
waarborgd werd.
in de eerstvolgende dagen bouwden
Zeepvat en zyn gade luchtpaleizen
Zij spraken met, even veel gemak,
over villa's en auto's en motorjachten,
als een ander over rêg^ririgsbokkings
en roode kool.
De ingenieur en de fabrikant be
weerden reeds druk bezig te zyn met
het maken van kracht-pastilles, doch
zij deden bet nog slechts op beschei
den schaal, mei 'n haudpersjo, iéide
de ingenieur; wanneer zij daa.voor
maciiines uit het buitenland konden
bestellen, zou de productie honderd
maal vergroot worden. Doch die waren
duur, daar zouden wel eenige lapjes
van duizend mede gemoeid zyn.
Zeepvat storite weer, doch hy ko»
er volstrekt geën kwaad mee, beweer
den de heeren, daar zij thans als
onderpand wilde geven het geheim
van bet fabrikaat, de samenstelling
van do krachtpastilles tot in de mi-
niemsto by zonderheden. Het geheim,
op schrift gesteld, was besloten in
eon groote, gele enveloppe, dicbtgelakt
met vyf Zware lakkeu. En toen do
beer Zeepvat dit pakket veilig ia
z'n brandkast had geborgen, ovcr-
handigde hy de heeren uitvinders
zonder verdere bezwaren de verlangd©
middelen.
Maar toen kort daarna de heeren
weer kwamen, aangezien de machines
toch duurder waren, dan ze aanvan
kelijk dachten, toen aarzelde Zeepvat
toch min of meer, om verder bij te
passen.
Maar dan ben je oinmers alles
kwijt!Je hebt er al veel te
veel geld in gestoken, Stoffel 1 sis-
ste mevrouw, die haar man bij
tegenspoeden, welke niet direct aan
haar konden worden toegeschreven,
gewoonlijk aansprak by het minder
vleiende achtergedeelte van zyn vóór
naam. Eu nu was 't'opmerkelijk, dat
toen Zeepvat geen verdere contanten
meer gaf, de heeren niets ineor van
zich lieten hooren.
Stoor je der niet an, zei z'n
vrouw, je hebt 't geheim, open don
brief.en maak zelf van dio kracht-
pastilles en laat ,ie verder met o.io
lui niet in, al komen ze.
.Jawel, jawel, sprak Zeepvat,
maar 'k heb geen machines.
Doet er niet toe, dan maken we
ze uit do handasse rac der eerst
aaar zooveel hebben, dat wo onze
centen weer terug hebben, die dio
lui je hebben afgezet.
Ten langen ieste besloot Zeepvat
dan toch maar tot de opening der
enveloppe over te gaan. Toen cit ge
schied was, bleek de inhoud te be
staan uit een folio vei papier, waarop
aan do voorzijde, met bijzondere
groote letters, stond vermeid
„De kracht-pastilles, welke o.a.
„geproefd zyn door liet echt-
„paar Zeepvat.
Ja, dat is zooviel mevrouw
haar man in de rede, die de woorden
hardop gelezen had, zo was.se lekker,
dat kan 'k niet anders zeggen.
„zyn gemaakt van
las Zcopvat weer.
Nou, waarvan dan? imponeerde'
mevrouw, vreeselyk nieuwsgierig.
Dat staat an de andere kant,
zei Zeepvat, liet blad omslaande, en
toen las hij verder:
„zijn getaakt van ordinaire
„chocolade."
Hè? vroeg mevrouw, waarvan
Ordinaire chocola, herhaalde
Zeepvat en toen verder lezende
„en zyn niet ande's dan heel
„gewone flikjes, die nog overat
„to verkrijgen zijn".
Wat 'n schoelje Ibarsi te Zeepvat
los, heb-ie nou ooit
Och» zei mevrouw, wat had jjj
dan anders gedocht?
Wil ik je es wat zeggenJe bent
'u stoffel cn je blijft 'n stoffel, was
haar vernietigende critiek. En wèg
binne do cente-!.... dat za je zien!
Zij had gelyk. want van do beide
uitvinders is tot lieden geen spoor
gevonden.
