Hmer Diius
TWEEDE BLAD.
Zaieruas 11 Gctoiier 1918
be üpeiiüdre Leerzaal.
Ue groote oorlog lieeft de plannen
voor de stichting eener openbare
[ie es zaal te Haarlem stilgelegd. in de
jubnek ,;Om ons Heen is eenigen
il jd geleden v eer eens op deze zaak
gewezen.
.VU deze uui;\ dc Yö.ksunivorsit©.t
liaar work begint om gelcgft'-boid tot
km wikkeling ie geven aan degenen,
d o de school, t zij icsts langer of
lortor tijd verlaten hebben, mag neg
*vel eens <Ic aandacht op ''e op^rtb-r-
leeszaal gevestigd we:den as een
luiden; o- twikkelhigslaclor voor de
zelfde groepen als de Vo.ksuniversi-
teil bereiken wi'..
Wc meen en daarom goed Ic doen
nog eens de geschiedenis van de
leeszai'.-plannen in herinnering te
hengen.
Haarlem heift reeds eens een
openbare leeszaal bezelen. Maar dal
is ai eon kwarteeuw geleden.
In de jaren 1890 tol 1895 is liter
ril. een openbare leeszaal geweest,
wier doel het was „aan een ieder
knste'oos de gelegenheid te geven te*
hel lezen van dag-, week- en va!;-
Waden. (W-schriften, illustraties,
enbegonnen werd in een vertrek
van het gebouw der verceniging „We
ten en Werken' aan de Oude Gracht,
.waar zij dagelijks, behalve Zondags
en Maandags, van 7 tot 10 uur des
avonds geopend was. Daarna werd
zij naar de Nobetetraat no. 19 over
gebracht, waar z;j lederen avond
toegankelijk word geste!d. Nog later
verhuisde de leeszaal naar een go
deel ie van het huis Zijlstraat 14 rd.
Op 25 September 1895 werd zij, we
gens gebrek aan berangste'l'mg op
geheven. Dit was de eerste schuch
tere poging in een tijd toon onze stad.
daarvoor nog r.iet rijp bleek
Toen de moderne leeszaa.beweging
in Nederland toenam en de eerste
Openbare Leeszalen en B.bliotheken,
zocü s wij die Gaans in bijna iedere
grootere gemeente kennen, haar nut
tige taak"wa.-en begonnen, is ook in
Haarlem in liet jaar 190G een pian
voo.- zulk een inrichting gerijpt. De
commissie, die dit plan trachtte te
verwezenlijken, bestond uit de heeren
Vincent Loosjes. Dr. M. Greshoff, E.
11. Krelage, Mr. P. Tjeenk Willink en
I. IX Rutgers v. d. Loeff. Zij was van
meet aan van oordeel, dat de Stads-
Bib.iotheek voor de nieuwe stichting
een waardeerbare kern zou kunnen
vormen. Aan de toen nog onbebouw
de P.aaks dacht deze commissie zich
een door den ingenieur J. A. G
van der Steur ontworpen gebouw,
waarvan de bouwkosten op f GO.üOO
en de inrichting op f 40 000 geraamd
worden. Deze ton was reeds beschik
baar Gesteld onder voorwaarde, dat
de gemeente gedurende zekeren li id
rente en aflossing garandeerde, i
gemeente zou verder de jaarhjksche
be.'rooting der Stads-BiblioUieek ver-
lioogen moeten van 5 op 15 duizend
gulden, en zij zou de kosten van den
grond oh later van de verlicht,mg, de
verwarming, enz. op zicli hebben te
nemen. Op dit plan zijn B en W.
toen jammer genoeg niet ingegaan.
Dezelfde commissie kwa.m 2 jaar
later me-t een nieuwe poging. Zij
trachtte een som van f 50.000 bijeen
Ie brengen om dit .bedrag aan de
gemeente aan te bieden met de be
doeling. dat deze het kart gcTeden
dear haar voor dal bedrag aange
kochte huis van wijlen mej. De Haan
in de Kruisstraat tot een openbare
leeszaal zou doen inrichten en onder
houden. Ook deze poging slaagde
met. Eerst op het einde van 11)11
deed de l.eeszaalbeweging opnieuw
van zich hooien.
Op 12 Dei ember toch van dat jaar
deden B. en W. een voorstel, waarin
zij met onverdeelde instemming het
denkbeeld, tot stichting eener Open
bare I.eeczaal voorstaande, de vraag
stelden of de gemeente ze!ve de zaak
ter hand zou moeten nemen of
slechts steun verleenen aan liet par
ticulier initiatief, en aan den Raad
voorstelden te besluiten tot liet inste'-
Haarlemmer Halletjes
EEN ZATERDAGAVONDPRAATJE.
De appelen zijn duurder dan vóór
den oorlog, de peren evenzoo en ook de
noten. Dus ook de muziek, die imrncis
uit niets anders dan noten bestaat. Do
musici van Iiaarlemsch Muziekkorps
hebben derhalve hooger salaris en dat
is nog niet eens heel hoog, maar toch
loopen de uitgaven met elkaar zóó op,
dal er veel minder eerste violisten in
liet orkest zaten, dan de directeur en
beL bestuur wel gewenscht zonden heb
ben. Is dit de oorzaak geweest van het
feit, dat da Regeeringscomuiissic wel
het orkest te Groningen, Arnhem en
Utrecht voor Rijkssubsidie aanbeval,
maar niet ons Haarlemsche? Wij kun
nen het alleen maar vermoeden eu be
treuren, dat de schrale financien van
het korps oorzaak waren van nog groo-
tcr schraalheid.
Maar wat gebeui: er nu? Sollicitan
ten naar het directeurschap worden op
geroepen op een salaris, lager dan dat
de tegenwoordige directeur genoot cn
dat lang cn lang niet hoog was. Ge
volg daarvan moet wezen geringe keus
en in elk geval geen keus onder de bes
ten, want alle waar is naar zijn geld en
welke voortreffelijke musicus zal cr nu,
nog wel in dezen duren tijd, sollicilee-
,rcn naar een slecht betaalde directeurs-
plaats? Ja. ik hsb vernemen, dathcttrac-
tement zal verhoogd wordea, wanneer
de Raad een hooger subsidie geeft
moet het niet juist andersom wezen,
dat de Raad een hooger subsidie ver
leent, opdat aan den nieuwen directeur
een behoorlijk tractoment kan worden
aangeboden? En waneer dat niet mo
gelijk mocht wezen, 20uden wc dan in
vredesnaam het korps niet liever ont
binden, dan zóó te blijven voorttobben?
De musici vinden wel weer een plaats.
Naar kleine orkesten cn strijkjes is
vraag genoeg. En de Haarlemmers, die
Zóó weinig belangstelling- voor hun
muziekkorps toonden, moeten dan maar
ondervinden, dat zij het zullen missen.
len een er commissie van 5 raadsle
den, welke lol taak zon hebben een
onderzoek in te stellen en van hare
bevindingen verslag te doen, 'eventu
eel vergezeld van voorstellen en ra
ming van kosten, omtrent de moge
lijkheid van*clo oprichting eener open
bare leeszaal, heizij door particulier
initiatief gesteund door de gemeente,
hetzij van gemeentewege met bijdra
gen van particulieren.
In de Raadsvergadering van 6
Maart 1912 werd dit voorstel nader
geredigeerd: lo. uil te spreken de
wenschelijkheid van de oprichting
eener openbare leeszaal, 2o. een com
missie Ie benoemen lot onderzoek der
mogelijkheid daarvan.
T)if voorstel werd met 23 tegen 8
slcinineii aangenomen. Op 30 Sep
tember 19'. 2 bracht nenoemde Raads-
couiiiMS-ue, beslaande uit de hoor-n
Vincent Loosjes. E. II. Krelage, Mr
Tjeenk 'VU luk, H. B. We ij la. tl
-Ir., L. Mol-X), een rapport u't,
wan;ui als resj'teni harer onderzoe
king en ovrrwecing werd voorge-
s'e' i: I. te bepaien. dat de Stails-
Ri'i! of'cak zal worden uitgebreid en
ingericht tot een van gemeentewege
in .stand te Tiouden en te besturen
openbare leeszaal en bibliotheek; II.
ten liolioevc van de stichting van eei
.G'ohonw op den grondslag van bet
overgelegd schetsp'an op het terrein
■Ier voormalige kueekerij aan de Rol-
Intizen ter beschikking te stellen een
hrrlrag van f 121.000; III. B. em \V.
ïiit te noodigen te zijner tüd nadere
vcorsfe'len op den grondslag van het
rapport tor zake te doen.
Als-hiilngo van het rapport wa«
opgenomen ccn brief van een in 19!1
weer opgerichte commissie uit de
burgerij, waarin deze o.m. te kennen
gaf, da-l„ uriociiti tol! de oprilchlittg
eener gemeentelijke openbare lees
zaal worden overgegaan, liet in de
voorlooptge bedoeling zou liggen dei-
commissie, om een vereeniging Ie
stichten, mot het doel om mede te
werken aan do uitbreiding der lees
zaal met dien verstomde, dat aan die
verceniging mede invloed cp het be
stuur der leeszaal zoude kunnen wor
den toegekend. Deze commissie be
stond uit: Mr. H. R. Ribbius, J. L.
E. 1., Breda Kleijnenberg. Mr. A
Rrucli, Dr. A. W. van Geer, L. v.
d. Have, Dr. K. E. de Jong. T. B.
Roorda. J. Straatsma, Mr. A. W.
Thöne. H. A. M. van v«m, Dr. J. A.
Vor der Hake en J. Joosten.
Het bovengenoemde rapport der
Raadscommissie van 30 September
1912 werd 12 Maart 1Ü13 op voorstel
van B. cn W. in hunne handen ge
ste d lot prae-advies, met 10 tcgpn
12 stemmen.
Dit prae-advies werd ruim eer ir
later, 30 Juni 1914 uitgebracht: het be
toog der Raadscommissie ondersctirij
ventle, dat als eeile openbare lees
zaal werd opgericht, de oprichting
on exploitatie dcor de gemeente be
hoorde te geschieden, gaven B. en W
den Raad met het oog op de kosten
in overweging de Commissie uit te
qxxl'ïgen een jplan op eotnvoudtger
schaal to doen ontwerpen. De ver
eenvoudiging zoude b.v. kunnen bo
staan in het doen vervallen van de
'eeszaal voor couranten, van de ten
toonstellingszaal, van de vergader
zaal en ui liet verkleinen van de
leeszaal voor tijdschriften
Bij dit aan den Raad uitgebrachte
pratradvies van 1914 is het geble
ven. De Raadscommissie, die in den
loop der jaren vptn leden wisselde
deed geen verdere voorstellen. De
moeilijke oorlogsjaren drongen de
kwestie der openbare leeszaal op deir
achtergrond.
Nu is de vrede er weer, zij 't dun
ook, dat hij niet zulke gunstige tij
den heeft gebracht als verwacht was.
Toch is nu het oogemblik aangebro
ken, dat deze zaak weer tor hand
moot worden genomen. Haarlem is
het aan zijn positie van intellectueel
centrum verplicht, dat nu niet lan
ger wordt gedraald met de stichting
t<;mer opetnbara leeszaaJ.
Verbouwing van het
Politiebureau.
In ons vorig nummer heeft men
kunnen lezen, dat B. en W. een crc-
diet van f 120.000 vragen voor den
verbouw van hel Politiebureau en
aanschaffing van het noodige meubi
lair. Dat het bureau aan de Stnedc-
Van geldgebrek gesproken er zijn
dingen, die we allemaal weten dat be
staan en die toch niemand ooit onder
de oogen heeft gehad. Ik weet van een
braven renteniei, die met zijn zoontje,
veelbelovende leerling van de H. B. S.,
naar Den Haag ging om hem daar al
het bezienswaardige te laten kijken.
„Wat wil je nou bet eerst zien?" vroeg
Pa, recht in zijn knollentuin. „De
staatsruif, waar u zegt dat zooveel raen-
sclicn van eten eu 's Rijks schatkist, die
zoo berooid is, heeft onze leeraar ge
zegd." En ziedaar, in welke moeilijk
heden de meest bereidwillige vader kan
geraken hij moest 'erkennen, dat geen
van deze twee merkwaardige dingen te
kijk was.
lntusschen heeft een van mijn ken
nissen bij een bezoek, dat hij dezer
dagen op de Secretarie bracht voor pas
poort-aangelegenheden, de Heem-
stcedsche gemeentekas te zien gekre
gen. Een beschrijving zal ieder, die cr
veel van verwacht, daar het toch pen
bloeiende gemeente is, wel tegenvallen.
Die gemeentekas bestaat namelijk uit
ccn houten sigarenkistje, klein model,
waarin vroeger kleine sigaartje voor de
pauze, Entr' actes of Elegantes
geheeten, geborgen zijn geweest. Nu
was het kasgeld van de gemeente Heem
stede cr in geborgen. Het was een ge
meentekas, waarvan je om de klassie
ke uitdrukking te gebruiken, den bo
dem zag. Voor inbrekers, die een
kansje mochten willen wagen, deel ik
mee, dat de gemeentekas 's avonds in
een kluis wordt geborgen cn dan dus
niet meer bereikbaar is.
„Is dit nu," zoo vroeg mijn vriend,
toen hij de Secretarie veilaten had, zich
af, „is dit nu de gemeentekas, waarop
men „een beroep doet", die ..in dcsola-
teu toestand verkeert", de gemeente
kas waarop tegenwoordig „maar al te
zeer geleund wordt?" Ik had mij dat
heel anders voorgesteld."
Terwijl ik schrijf over passen, denk
ik onwillekeurig aan een mooi verhaal
over smokkelen en de gevolgen van
dien. litat ik dadeliik zeegen lang vóór
straat uitbreiding en vernieuwing
dringend noodig heeft, Is gceii'nkuws
voor hen die tic lunchten en artikelen
daarover in ons blad gelezen hebben.
liet bureau leidt aan twee euvels:
het is dermate te,klein, dat hel den
indruk maakt van teen volwassen man
ui eon kinderpakje en-■ bovendien is
Hél geheele gebpuw zeer haveloos.
Haveloos in alle opzichten, "t Begint
uJ, hjj 'l binnenkomen. Wanneer je
je aanmeldt aan de agenlemvaclu,
kom je in een zeer ongeriefelijk ver
trek, waar dc agenten hun rustlijU
moeien doorbreng.n in een hok, dal
van alle gemakken gespeend -is. in
dit vertrek moet je wachten, als je
een van de superieuren hebben moet...
een wachtkamer vcor 't- publiek is er
niet. Dc inspecteur van dierst, dn*
er tegenov;r, aan den and-ren kant
vjn ''-e gang huist, is ook in een Ita-
ete-s vertiekje, met een onbedokwu.
*a!t-n vloer, neergezet. Het publiek
om hem niet ongehoord sproken.
wa.it de ruii-Uc voor 't publiek is mei
een doorloop vcor deg-nen, die op
veg zijn naar het administratie
kj.n-.r kunnen we niet zegg;n, want
't is een soort portaal tusschen het
inspecteursverlrek en hel hek, wam
de inspecteur van administratie met
een klerk elkaar de ruimte is te
veel gezegd nauwte betwisten, lk-t
kamertje van den Commissaris ziet
er van binnen no2 dragelijk uit, maar-
alles is veel te beknopt en de Com
missaris iicefl ook niet zn admini
stratie bij de hand zijn oud-archief
hgt ergens aan de achterzijde op éen
zoldertje, waar je eerst een ladder
moet pjaalsen, om er bij te kunnen.
De rest van 't gebouw is geheel in
den stijl van 't vorige ingericht. De
chef van de justiticeie po.itie moet
ailorlei geheime zaken afdoep in on
deraf bijzijn, de. cliel! van gemeentelij
ko politie is ergens boven weggestopt
in een hok met kalen vloer, we.lt ver
blijf hij deelt met een inspecteur. De
rechercheurs missen een behoorlijk
verblijf. Zij kunnen bijna geen twee
meiifwben gelijk verhooren. Is dit hoi
geval, dan nemen ze er een mee in
ue gang. Voor de dactyloscopie en
fotografie, twee heJangrijke hulpmid
delen der recherche is geen getegen-
nenJ, de administratie!;lerken zitten
verspreid in het gebouw. Vo.or K pre-
vcnlief-gevangtnen zijn eigenlijk geen
okaliteiten, voor de dronkaards eri
woestelingen onder de arrestante»
zijn cellen, die ergerlijk zijn om aan
'e zien. Het kledingmagazijn, de fiet
senbergplaats zijn hokken; ergens zit
een inspecteur aan een lessenaar in
een veru-ekje, waar ook de hotsen
gerepareerd worden en een verzame-
i.ng oude hoofddeksels, tot lSaü toe,
op een kast liggen.
Is liet een wunrfar, dat de jonge
energieke PoliUe.-jw_r in dit rommel
tje binnengekomen, alle pogingen in
het werk heeft gesteld, om een dra-
ge.ijk gebouw ua dezen chaos inge
richt te krijgen. Hij vond B. en \V.
bereid zijn plannen over te nemen en
nu zal er, als de raad het cr edict toe
staat, een behoorlijk ingericht gebouw
ivunnen ontstaan, raad heeft reeds
z'n sanctie aan de reorganisatie van
liet po.iLiecorps gehecht, door de uit
breiding te keuren. Ungetvvijfeld zal
mj den tweeden stap doen en de gel
den toestaan voor de reorganisatie
van het gebouw. Jammer, dat dé ver
bouwing mot ineens kari plaats heb
ben, doordat het teiephoonbureau bo
ven, pas in 1921 naar liet nieuwe
Poslgcbouw aan de Oude Gracht kuit
verhuizen, zoodat dan eerst de ruim
te boven verbouwd kan worden. Daur
komt de Commissaris van Politie met
zijn administratie en een gedeelte der
gu-meonte-polilie. Op de tweede verdie
ping zal een behoorlijk kleeding- en
wapenmagazijn worden ingericht,
mei een gelegenheid voor het oud
archief aan de voorzijde van het ge
bouw.
Staat de raad de gelden ioe. dan zo!
de verbouwing va,n de benedgnverdic
ping reeae dadelijk plaats hebben. De
commisMn-j met de administratie za'
dan tijdelijk het gebouw moeien ver
laten. De inspecteurs cn de agenten
moeten zoo goed mogelijk een p'aetsj.
z:en te vinden.
Op tie p'aats, waar nu de inspec
teurvan dienst zetelt, komt een wacht
kamer voor het publiek, met een o-
donnans als portier, zoodat het pu
bliek niet meer met de agentenwacht
in aanraking komt. De drie daa.-ach
Ier gelegen vertrekjes: Commis«r.ri<-
den oorlog voorgevallen, lang vóór
den iaatsten oorlog althans, want het
gebeurde in'den tijd van den Zuid-Afri-
kaanschen vrijheidskrijg. Dc held van
't verhaal is iemand, die vaak naar
Frankrijk ging en op die reLen, 't spijl
nie dat ik het zeggen moet, geregeld
sigaren smokkelde, omdat hij het bocht,
dat de Staat daar onder den naam van
sigaren verkoopt, niet rooken kon. Zijn
manier van smokkelen was' altijd de
zelfde hij stopte de sigaren in zijn
koffer onder zijn overhemden met ge
steven borst en daar vond nooit iémand
ze.
Maar Nemesis, de god der wrake,
loerde op onzen smokkelaar en kwam
tot hem in de gedaante van een socie-
tcitsvriend, die zei „ik ken een veel
betere manier van smokkelen, je bergt
al je sigaren in pakjes yan tien in je
zakken en daar kraan geen baan
Die raad werd op de eerste reis naar
Frankrijk opgevolgd. Met een voorraad
van tweehonderd sigaren, verdeeld in
pakjes van tien in al zijn zakken,
wachtte lnj te Feignies de douane af.
„Niets aan te geven?" vroeg de
strenge man der wet. „Wees zoo goed
uw koffer te openen." „Ik heb niets
aan te geven," antwoordde de zondaar,
„ge ziet mijn koffer is open."
goed," zei dc douanier, na vluchtig in
dcu koffer te hebben gekeken en maak
te daarbij de echt FTansche handbewe
ging die beteekent„doe maar weer
dicht".
Dat liet de reiziger zich geen twee
maal beduiden^ Terwijl hij zijn demi-
saisón drccg, vol pakjes sigaren van
tien stuks elk, boog hij zich over
zijn koffer heen om dien dicht tc ma
ken. l--n het zou alles nog wel goed
zijn afgcloopcn, wanneer niet naast
hem had gezeten een Engelscbman,
die geen woord Fransch verstond de
douanc-man schoof, om dichter bij den
zoon Albions te komen, langs den smok
kelaar heen en raakte met zijn geoefen
de hand een van de pakjes sigaren aan,
in de demi-saison, waarin hij zich
niet vergissen kon.-
kamer met administratie-vertrekjes, i
worden tot één behoorlijke kamer
voor d«-*'i inspecteur van dienst samen
gevoegd. Aan Jé overzijde wordt de
geheeld lokaiiteit tot een" goede tsgen-
isnwac'lt vv;bouwd. Achter "de ageu
lenvvaeht werden twee. vertrekjes, nu
vcOr oetiige klerken en een naeiuhokjv.
verbouwd t°t een kamer voor dc
hoofdagenten, die thans worden aun
gesteld als het in gang zijnde exa
men daarvoor is aigeloopen.
Voor preventieve gevangenen komt-n
pan die zijde vier kamers op vorsdii!
Jende plaatsen, om to voorkomen, dal
de aangehoudenen met e.kaar in cor
tact komen, waardoor het onderzoek
uu dikwijls ir. gevaar komt in de war
loop1». Hierachter wordt een n
tl? moderne eischen ingericht-; gel--
ger.heid gema ikt voor dtctytWcopde et<
lotografie, waarvoor ook een do>
xamer wordt ingericht.
Daannco wordt speciaal belast do
pas benoemde hoofdagent der recher
c-he C. Vos. van dé Centrale reehert-!
te 's-Gravonhuge. Beneden kómen rln-
goede insp»ete«irs- en recherche»rsk->
nriers en een vertrek voqr don chef dor
justitieelc politie. Op do binnriiplanïs
worden 8 nieuwe cellen gebouwd.
Voorts «ei; lokaliteit voor de peimu
rente ap eiding van fioli.ie agenten eu
daarb.j eergymnastiekzaal. Van de
70 nieuwe agenten, d'e toeget-taan
zijn, werden er reeds 35, na genouden
examen benoemd, Dezen konten leeds
gedeelielijk heden in diénst. Zij eu
de oudere agenten zullen op de ptrma
nente politieschool verder worden bo
kwa-mh Daarvan hebben de inspec
tc-urs J. A. J. ICeesom, inspecteur v:iU
J-wart de muting, de eerste voor po
llaarlem benoemd is en inspecteiw
5'wart jc leiding, de eer6te voor de po
iitiovakiccn, de tweede voor school
vakken. Dan komen op de binnen
plaats tvvi-o z.g. lokalen disponibel, die
gébruikt kunnen worden voor uilbrei
ding en nu, lijdens de verbouwing g-1
Lruikt zulten worden v-oor hulp Joka
Tenslotte een bergplaate voor de rii-
vrielen der rijwielbrigades, urinoirs e»
vertrek voor de central© verwarming
die in het gebouw wordt aange
bracht.
Het io te hopen, dat er spoedig m
eten verbouw kan worden begonnen
omdat die dringend noodig ïg, om <te
reorganissiiie. die het politiecorps ou
oergaat, te kunnen voltooien.
Uit de Omstreken
BLOEMENDAAL. Bloemendaal-
sclie Amateur-Fotografenvereeniging.
Donderdagavond vergaderden ec-
nige leden der bovengenoemde ver
eeniging onder voorzitterschap van
den heer Cool in Restaurant Rust-
hook.
De voorzitter opende dc vergadering
met een opwekking tot de leden om
den naam der Bioemendaalschc af-
deo'.ing hoog te houden, en vooral
zooveel zij konden mede te doen aan
de 4 wedstrijden die weder -waren
uitgeschreven.
Na behandeling van eenige ingeko
men stukken word overgegaan tot de
ballotage van 5 nieuwe werkende le-
•den, die met algemeene stemmen
werden gekozen.
In plaats van den heer Zwarteer
als projectie-commissaris, die wegens
drukte ontslag had genomen, werd
gelkozen de heer Smit, die dezte be
noeming aannam, waarvoor hij met
een hartelijk woord van den voorzit
ter werd bedankt, die tevens herin
nerde aan de vele jaren dat' do heer
Zwartsel- deze functie met zooveel
nauwgezetheid bekleedde.
Vervolgens kreeg liet woerd de heer
Adriaan Boer uit Bloomendaal die
op duulelijke wijze een causerie hield
over net maken van vergrootingen,
practische wenken uit studie en
praktijk. De heer Boer gaf vooral ve
le wenken hoe de fotograaf zich zeive
moést en kon helpen om op een goed-
koopc wijze goede resultaten te be
reiken.
De voorzitter dankte zeer zeker na
mens do aanwezigen toen hij den
heor Door hartelijk dankte voor het
gehoorde.
IJ MUIDEN. i
Vlschécwi voercD. Gedurende
de week vit) 2 tot 9 October kwanten
le .IJinuluon aan den Hijksvisclmf
n-ag da navolgende vaartuigen me',
nunue vangsten- 32-stoomtrawlers, 11
Ptoom- 3 motor en 20 zetlharioglog
ge re, D zei'beugei-s' (sloepen), 6' Lu
gelsclio stoou.driftcre en 184 kurtvis
iiihers, waarvan 24 sieepbooUrawlcrs
De besommingen dier vaartulgeu
waren als voigi: stoom trawlers van
i 238ö tot f 15898, sloomharingioggcrs
van f 43P8 lol I. 19388. molorliaring
loggers van I 1298 tot f 14728- zéllha
riiigioggoijj van f 41G3 tot f 16365 .zéi!
ne-jgors \on t 1908 tol f 4183, Kngej
solie stoom lriftcrs f 2176 tot f 9023.
tt-rwiji knsivissclie.-s tezamen bi
souuieii f 78534, waarvan <le steep
Locltrawters var» f 364 tot 6671
De aanvoer bctsiwul uil 399-160
.'i.Gè. trawivt&cii, 3ü.ió0 K.O. beug
v-scii, lü.tiio kantjtó pexctliaiiiig,
4065 ïnuuOen en 31ö6 kisten verschu
lulling.
Dó totaal-opbrengst bedroeg
f 688.331.
De haringvangsten waren deze week
-veder zevr rutin, terwijl dó prijzen
constant hieven.
Biuncnlana.
De besprekingen te Parijs
heropend.
Na de IXinderüug gehouden v«:gj
nering van de Loinmiècie van Veer
tien," lieeft de voorzitter de vo'gpn ic
oil icicelc mededeoling aan de pers vei
strekt;
1'! commissie voor de ner-i-mte.;
oer tracta-ien van 1839 heeft lieden
Im;i; arbeid hervat. De Nederiand»,i;i-.
eu P.flgwché delegatie hebbe ban
gezirl'tepunlen uiteengezet aangaiii-i-y
-j:- militaire uuaeslies .Jielru!lende -i»
-\-:!,.g-heid van Be.gië en het Ik'IjouI
v-.-n den wereldvrede door hei opiuf
feu \an do b'ijvende neutral 'cjtel-e
j..»,)ngeu en je daarbij behoo'e:.up
waarborgen uitgedrukt inde verdragen
v i183b
Dn comtnteene besü&te, dat Je mee-
n i gen zullen worden gelurm ih.rrd,
ttne-nde doo toenaderende loimu-s-
f tu akkoord te vergemakkelijken
daarbij j-ekcuiiig houdende met do bei
(■cïjijite aaDgevoerde arguine* i-n.
OVER REI'EN DOOR EEN AUTO.
De 25 jarige dienstbode te Assen,
cie Woensdagavond door een auto
ocerreden werd, zonder tot bewust
zijn te 2ijn gekomen den volgenten
da» in het ziekenhuis can een $ched3i-
l-reuk jve-'pden.
ERNSTIG ONGEVAL. Een er:;-
tliig ongeval ie gebeurd op het r-:;
wielpad D-.-n Bosch—Vugftt, De dir-;:
teur van hel Fraterhuis te - H°.*to
genboxch. Frater Balduinus ging p?r
li ets naar Vught. Hij werd aat.gere-
den door den heer Fick. die hem op
een motor urnterop kwam en vcor
-.vienPratcr Balduinus wilde uitwijken
Beidon kwumeu te vallen. Bewns'e
loos werden zij oiigenomen. F rale:
iJaldu'.nus werd gewond aan hoofd en
handen, terwijl hij een kuitbeen brak
De lieer Piek liep ©rustige kwetsuren
up; hij heeft ó©n diepe hoofdwonde.
Zijn toestand is zorgwekend. Beiden
zijn in ziekenhuizen i© 's Hertogen-
bosch opgenomen.
BANKPAPIER TE WATER.
Op do Kc.zersgracht le AuisicrJom,
liet een Uantoorijediende hij ongcltVk
x. roitetjs bankpapier uit zijn zak va!
-en, dat gedeeltelijk in het wa er tr-
.-echt kwam. Toeu alles opgev:.-tli!
was miste hij nog een bankbi'jet v ui
1000, een van f.200 en een van f 25.
b/.T.ARISACTlE VAN RjJKS-
FERSONEJIL. - Het uitvoerend
mitó uit den Centralen Neder
-'«chrn Ami lenaarsbon 1 <ui d«-
Centraten Bond van Post- Teleeraa<f
en Tetefoohpersnneel heeft besloten in
de week var. 13 19 October in 's-Gra
vcnliag» een openbare debat vergade
ring te bé!eggen, waarin d3 houding
Vöji bovengcuuemde bonden zal wor
den uiteengezet cn tcvcris besproken,
die we!ko door i-cchteclio ariij-:n :n
deze is aaneeuoineit
Aan Mi. Bomaiis, te Haarlem,
R K. afgevaardigde, ig verzocht ;-!s
debater voor d<-rcchtsch© partijen op
te willen t-eden.
Voor 't Uitvoerend Comité zal als
spreke.- optreden F. S. oord Lof f
voo (jitter van den Central.>n Neder-
Jandschen Ambteuaarsbo^d. iü,-.\i;1
de leiding d©r vergadering in handen
is vnn de:, heer F-'reen, voo-'i'I-ter van
den Coi.trdlen Boud van Poet Tele
graaf» ©n Telefoonpersoneel.
Hieawa aügjïea.
Bij de Nederlaodsche Boek- en S;cen-
drukkerij vh.. II. L. Smits, is versche
nen „Dc ajatcg van drinkivaterlcidia-
Ben ui Nederland van rc^eenogswe-
g e door den mijn-ingenieur Reiaier
D. Verbeek.
Verschenen is het acht en twintigste
jaarverslag van The Netherlands Cham-
he r of Commerce in Lodü»d (Neder-
Jandsche Kamer van Koophandel ;e
Londen).
Bij Van Holkciua Warendorf 'e
Amsterdam, is verschenen „La Bar
rière Scrbe", door René Ciiambry,
vvaariq het Jocgo-Slavische vraagstuk
wordt behandeld.
Bij de Parijsche uitgeversfirma Bloud
ei Gay heeft het licht gezien „Le dra-
me de Senlis", door Baron A. de Marl
court.
Bij den uitgever M. J. H. Kessels,
ic 1 ilburg, is verschenen „Hoezee de
Burgerwacht!", nationale marsch met
zang ad. lib. door M. J. H. Kesscls. en
veikrijgbaar voor piano (met en zonder
zangstem), harmonie of fanfare, groot
of klein orkest, mannenkoor, gcruengd
koor enz.
Bij A. W. Sijthoff's Uitgeversmaat
schappij te Leiden, is het vierde deel
verschenen van „De grooie oorlog". In
du deel, met gebruikmaking van amb
telijke bronnen bewerkt door Ot:j
bchwink, kapitein van den Duitschcn
generalen staf en vertaald door den
kapitein der genie P. \V. Scbarroo,
leeraar aan de Hoogere Krijgsschool,
wordt behandeld de slag aan de ljser
en bij ljperen. in den herfst van 1914.
De tekst wordt verduidelijkt door 15
losse schetskaarten.
Dc reserve-kolonel van den Genera
len Staf J. C. van der Belt heeft z.jn
in de Avondpost verschenen artikeiea
ever „Onze Weermacht" verzameld en
rn boekvorm uitgegeven.
Dc schrijver bepleit in die artikelen
het vormen van eea weermacht, die
„ons in staat zal stellen de volle volks
kracht in te zetten bij ernstige aanran
ding van onze rerhten".
„De rupsenplaai» op de Veluwe"
wordt door 11. J. van Balen bespro
ken in het jongste nuntmer van
„Eigen llaard". Schrijver dringt er
op aan, als een der middelen tot be
strijd.ng de vo»e'bescherming kracn-
il» ter hand te nemen. A nth. \Y. Wil
len schrijft waardeerend over den
ltunssohilder J. C. Riteema en Wil
lem LaJl-dré over Ruggiero Leouca-
vallo,den componist van Palj"X.
In de aflevering van s October van
„Ncdcrlandsch Fabrikaat" treffen wij
o.a. aan Een bijdrage van den heer
J. C. W. Dunckei „De vooruitgang
der Ncderlandsehe nijverheid in de
laatste 30 jaren", waarbij verschillende
afbeeldingen zijn opgenomen.
De heer J. A. van der Star bcsffreckt
de vraag, hoe men het iedereen moge
lijk kan maken artikelen van Neder-
landsch fabrikaat te bekomen, en s:elt
voor, dat die winkelzaken, welke hier
toe in dc gelegenh-id zijn, een harer
lokalen afstaan voor het inrich:en vau
een Ncderlaodschc m-: ;:erkamer, be
diend door het eigen person^:.
Voorts een artikel over het vervaar
digen van zijde- en kunstzijde.
„De Electro-tcchnische Nijverheid :n
Nederland" bevat het eerste gedeelte
vaa ccn bijdrage over deze industrie.
In dit gedeelte wordt besproken de ver
vaardiging van apparaten, motoren
cn dynamo's, draad en kabel, -.nee1-in
strumenten en elcctrische gloeilampen*
„Wat heeft u daar in den zak?" vroeg
hij. Eti dc ander, in zijn angst voor
ontdekking, antwoordde onverschillig:
„0, dat zijn bagatellen!" „.Mais en
core," zei de beambte, hetgeen zooveel
zeggen wil als „haal maar eens voor
den dag!" En daar verscheen het eer
ste pakje van tien sigaren en de dcua-
ne-man, begrijpeode dat hier meer voor
den dag zou komen, sommeerde hem
om den trein te verlaten en mee tc
gaan naar de douaneloods, zijn koffer
mee te nemen en stroohoed, want „u
zal met dezen trein niet vertrekken!"
„Nooit zal ik het oogenblik verge
len," vertelde mij de rampzalige. „Ge
snapt als smokkelaar, wandelde ik over
'l perron, de trein had honderd oogen,
die mij nakeken en wel vermoedden,
dat een bommenwerper, een gevaarlijk
auarchisi werd weggeleidl ln een klein
hok moest ik uitpakken, al mijn pakjes
sigaren kwamen voor den dag, ook nog
een pakje tabak'en drie doosjes luci
fers, die ik ook nog had moeten aan
geven ja, als je eenmaal gesnapt
bent, wordt je niets meer vergeven.
Wat hielp het, dat ik, nijdig wordend,
hein aansprakelijk stelde voor mijn reis
lectuur, die hij in een plasje petroleum
smeet ik moest 200 francs boete be
talen en mijn sigaren werden tot over
maat van ramp verbeurd verklaard.
„Zou u denken," vroeg ik in een
stemming om iederen douanier zoo on
vriendelijk mogelijk toe te spreken, „dat
ik op reis in I-'iankrijk het "bocht van
jelui regie rooken kan?" Nu, ik mocht
dïin mijn eigen sigaren voor tachtig
francs terugkoopen. En toen eindelijk
de sessie was afgeloopen, zat ik in de
wachtkamer, dood alleen, beklaagd door
dc juffrouw van 't buffet mijn trein
weg, mijn diner verkeken en bijna
driehonderd francs armer, dank zy den
goeden raad van mijn vriend op de
sociëteit.
Eindelijk kon ik met een boemel-
I trein verder naar Parijs. Het was bij
zonder warm. In den coupé trof ik een
dikken man, met een dame en een
kind, dien ik miin wedervaren ver
telde.
„Arme lieer," zei hij, ,-,mijn middag-:
maal schiet er ook bij in. maar ik weet
toch raad, ik ben een wijnhandelaar uit
Perpignan cn heb wijn in mijn koffer
en likeur, wij zullen straks te St. Quen-
tin brood cn kaas koopen, saucis heb
ik bij mij en dan eten we een stuk uit
het vuistje." En zoo gebeurde. Hij
stapte te St. Quentin uit, ik zou op den
{wagen passen. Maar de minuten verlie
pen cn hij kwam niet weerom, ik werd
ongerust wat zou ik, als hij den trein
miste, met de dame en het kind begin
nen? Ik leun dus uit het raam eu daar
zie ik hem, ver weg, heel aan 't einde
van den ttcin, zoekende naar zijn coupé,
dien hij niet terug kon vinden. „Hola!"
roep ik, „le marchand de vins de Per
pignan 1" En dat schreeuwen hielp en
hij kwam aanrennen, zoo dik als hij
was, met drie groote, Fraosche orooden
onder den arm en heerlijke Camcmberi-
kaas cn daar hebben we met de sau
cis van gegeten totdat onze honger
voorbij was. Toen stilden we onzen
dorst, door uit de flesch te drinken, want
glazen hadden wc niet en eindelijk de
den we een dutje omdat het zoo warm
was en de trein zoo langzaam reed en
om de tien minuten stopte aan eeD
station.
Toen wc weer wakker waren, hebben
we geprobeerd elkaar met aangenamen
kout den tijd te verdrijven. Helaas, wc
kwamen op den oorlog in Zuid-Afrika
hij was pro-Engelsen, ik pro-Boer, wc
waren 't hehlemaal nie: eens en toen wc.
eindelijk, eindelijk, 's avonds on» to uur
te Parijs scheidden, bad ik, die gege
ten had van zijn brood en worst eu
kaas en gedronken van zijn wijn en
likeur, bein uitgemaakt voor veel wat
lcclijk was en hij mij trouwens ook.
Die reis vergeet ik niet licht. En
toen ik thuis terug was, zei ik tot mijn
vriendelijken raadgever „bij gelegen
heid hou ik me voor je advies aanbevo
len, het heeft prachtig gewerkt!"
Nóg een ander verhaal van een tragi
sche reis. Maar dat was in 't binoen-
laud cn de last rust op 't geweten van
de stakiDg bij de bicnenschipperij. Toen
die afgeloopen was, kreeg een familie
tc Haarlem bericht, dal er een mandje
aan haar adres in dc bo*. da; kon
worden afgehaaldde kosten waren
een gulden vijftig.
Toen he: opengemaakt was, bleek het
ccn onbeschrijfelijke massa te bevatten*
Ecu vriendelijk familielid had uit de
Betuwe fijne vruchten gezonden en zc
alle van keurige opschriften voorzien,
de raad cr bij, om de bovenste Vruch
ten het eerst op te eten die konden
het slechtst tegen bewaren!
Ach, de andere soorten konden er
misschien wel beter tegen, maar waren
toch ook niet tegen een staking op de
binnenvaart bestand geweest. Dc in
houd was moes, neen, aai nie! eens*
de inhoud was onbeschrijfelijk.
Ik zie van de schildering dus af. En
bovendien sta ik nog voor eet; andere
moeilijkheid, die ik trachten zal, voor
zichtig te omschrijven. In dé lokalen
van het voormalige instituut-Prins ijn
klassen van de Hoogere Burgerschool
gevestigd en ofschoon de omgeving
van hoog en laag en sierlijke boom.ca
er aangenaam is, klagen leerlingen,
leeraren en hun huisgenooten over een
bezwaar, dat nu juist hstgenc car
ik voorzichtig nroet omschrijven.
Het behooit tot hel vak dierkunde cn
komt in de beste familiën voor. Vol
gens dc indeeling van het dierenrijk
behoort het niet tot de klasse der lang
zame dieren, bcst iae loggicae,
maar tot dc soort der springenucn
b e s t i a e d a r 1 e 1 i a e. In den let-
tedijken zin is hei beestje bnzondet
aan den mensch gehecht, maar dc
sympathie is niet zoozeer weccrkeerig4
Om kort te gaan: als de ontsmetrings-
dienst, die hemelsbreed vlak in no
buurt is, eens laags bet Pnnsenbo -
werk kon», dan kan hij in deze school
lokalen nut tig werk' vemebteö.
FIDELIO.-
