l)-e tirtua t. Lichtenauer cn
Gebrr. Hijkfcn en de Lange is dé zesde
jaargang verscheno# van de Hotter-
damsche Concert-Kalender", een
vraagbaak voor allen, die belang heb
ben bij en belang stellen in concerten
en wat daarmede in verband staat.
Deze kalender is uitgebreider dan ae
vorige Cfen geeft nu o.m. plattegron
den van concertzalen buiten Rotter
dam, zoodal het werkje langzamer
hand oen wegwijzer op concertgehied
voor het geheele iand wordt.
iIet portret van oen Arowak- In
diaan uit Suriname siert de eerste
pagina van het weekblad „lndié
van 8 October
E. C. Abendanon begmt een be
schrijving van het gebied der groote
mereD vn Celebes en L. behandelt de
tentoonstelling van Oost-Aziatische
kunst in het Stodc-iijk Musetim te Am
sterdam. Verder het slot van den uit
het Maleisch vertaalden Roman van
het „Gelukskind".
De uitgevers J. J. Romen en Zonen
te Roermond hebben het licht doen
zien ,,De burgerwacht", bandleiding
voor commandanten en leden der
vrijwillige Burgerwachten, door G.
J. II. Pelt, reserve le luitenant der in
fanterie, commandant der vrijwillige]
burgerwacht te Vaals.
Het boekje bevat voorschriften en
aanwijzingen betreffende de burger
wacht en technische wenken.
Voorts de omschrijving van de be
voegdheid der burgerwacht tot daad
werkelijk optreden en eenige „theo
rie" betreffende het geweer model '95
en hot schot.
Stadsnieuws
MUSEUM VOOR KUNSTNIJV ER-
HEI O
In de Rotonde van het Museum voor
Kunstnijverheid gaf de heer H. C. Ver-
kruyscn, directeur der School voor
Bouwkunde. Versierende Kunsten en
Kunstambachten, Vrijdagavond voor
een talrijk gehoor eenige „gedachten"
ten beste „over de Kunstnijverheid in
verband met de tentoonstelling- voor
aesihetisch-uttgevocrde verbruiksvoor
werpen".
Spr. begon met te zeggen, dat de
kunstenaar de voorhanden werkelijk
heid hcrbeeldt in zijn kunst. Hij toovert
in die werkelijkheid een schijn van
schoonheid, een schijn van onvergan
kelijkheid in 't vergankelijke.
Komende tot de tentoonstelling, zei-
de spr., dat daar eigenlijk maar zeer
weinig aanwezig is he; aantal kunst
werken, dat werkelijk beteekenis heeft,
is aan ook in 't algemeen zeer gering.
Wat is 'i belangrijke in een kunst
werk onzer dagen; vroeg spr. verder.
In de eerste plaats ce categorie, waar
toe een kunstwerk behoort en dan de
tijdgeest die er uit spreekt.
Tc betreuren valt de „ontkunsting"
onzer dageD er is zooveel grofs en
banaals om ons heente betreuren is
het ook, dat de schoonheid geen tradi
tie meer kan vormen in onzen tijd. De
kunst van onzen tijd staat in hei tee-
ken van hef verstandig intellectslechts
de sierkunst zal aan de eischen van
dien tijd (betere bestaansvoorwaarden te
verwerven) kunuen tegemoet komen.
Het gevoelig intellect alleen kan ware
schoonheid brengen aan de massa. De
verhouding van den kunstenaar tol Je
massa bepaalt de gevoeligheid van die
massa voor ware schoonheid en nu is
het verschil tusschen de oudheid en onze
dagen, dat in de oudheid de (artistie
ke) persoonlijkheden een stuwkracht!
vonden in de massa, (gegrond op aes-
thctische vertolking van het religieu
ze) die in de massa onzer dagen ge-j
heel ontbreekt. Men is tegenwoordig
verstaadiglijk, eenzijdiglijk uit op ver
betering van positie. Dat doodt dc
kqDjf.
Spr. ïiet de toekomst van de kunst,
behalve dan van de sierkunst, donker
in, zoolang dat verstandig intellect
blijft heexscben en zoolang de aesthe-
lisch-onontwikkelde mensen van een
kunstwerk in de eerste plaats zinnen-
str.eeling vraagt. De zucht naar het
vreemde is ook gevaarlijk voor de
schoonheid, tegenover deze zucht stel
de spr. den in onzen tijd zoo zeer oin-
brekendeo klassieken geest, die streef!
naar bel eenvoudige, klare, heldere.
Er moet meer voeling komen tusschen
den kunstenaar en de massa en een ten
toonstelling. als thans ia 't museum
wordt gehouden is een schrede in de
goede richting.
Na de pauze werd nog een geani
meerde gedachtenwisseliag gehouden,
waarna de voorzitter, de heer O. van
Tussenbroek, de bijeenkomst met eeo
woord vao harrelijkeu dank aan den
spreker sloot.
Propag&ndavergaderfng Chr.
©n R. K. Gomeentewrerk-
lladen.
De federatie van Chr. vereenigingen
van personeel in openbaren dienst ie
Haarlem hield Vrijdagavond een flink
bezochte propagahclnvcrgadericg met
als sprekers de heeren W. v. d. Have,
vanA Rotterdam, voorzitter van den
Ned. Chr. Bond van personeel in pu-
blteken diensi. en L. F. Guit, van Den
Haag, voorzitter van den Ned. R.-K.
Bond van Overheidspersoneel St. Pau-
lus.
Het onderwerp van bespreking was
De vakorganisatie in den geestesstrijd
onzer dagen a. de beginselen, b. de
practyk.
Onder de aanwezigen werden opge-
me:Ht de wethouder mr. Ite-rkens
Thijssen cn het raadslid, de beer Klein.
Jn een inleidend woord bracht dc
vooizilter, dc heer E. Overbeek, hulde
a.vi 'i gemeentebestuur, voor wat 't ge
daan heeft, om den toesiand van 't
i'.aarlemschc geinctnie-personeel dra-
ge.?;!; te maken. Verder werd door hem
in 'i kort agegaan dat, als een ge
volg van den wereldoorlog, de vakacrie
wel was belemmerd, doch dat zij toch
niet werd plat geslagen.
Daarna was het woord aan denbeer-
sten spreker, den beer W. v. d. Have.
Deze zette uiteen dat in den strijd dei
geesten, die op alle Icvensitrrcm wordt
gestreden, uiemand neutraal kan blij
ven. .'Cdden in dien gecstesstrijd Staal,
■zcide spr., uok de vakorganisatie, die
machtig ingrijpt in een voomaaca deel
van 't maatschappelijk leven en voor 't
economisch gedeelte daarvan.
Die vakbeweging sta2t voor ernstige
en machtige problemen, die opgeko
men zijn uit de crisis, die siacs 1914 is
beleefd en kan, evenmin als de enke
ling, in dca gccsicssirijd neutraal blij
ven. Na dit op den voorgrond gesteld
tc hebben, besprak spr. in 't kort de
r.eutraliteitslcuze in verband met de op
richting van den Algenieenen Neder-
landschen Gemeentcwcrkliedenbond, een
Bond die er zich in 't bijzonder op
voorstaat neutraal tc zijn.
Voordat die Bond bestond mochten
wij, zcide spr., in de propaganda aan
nemen, dat wij met dc neutraliteit had
den afgedaan, omdat èn de leiders van
dc moderne in van de syndicalistische
vakbeweging in hun uitspraken de neu-
traliieiisidée al lang hadden laten va
ren. Na de oprichting van dien Bond:
werd-'t echter aodciS". Spr. had de lei
ders van dien Bond te Den Haag Ont
moet en hen daar zulke revoluticnnaire
saai hooren uiten, als alleen van
:cmand als de lieer Wijnkoop is te ver
wachten.
Daar bleek, aldus spr., dat die leiders
met de federatie ééns gcesies zijn. Spiek
man zeidc eens „neutraliteit is onzin"
en de ervaring van de jaren heeft dat
bevestigd. In den tijd van heden heeft
neutraliteit, op zijn best opgevat, niet
anders te beteekenen, dan algcheele on
verschilligheid voor alle hoogere be
ginselen, die uitvloeisel van een le
vensbeschouwing zijn. Daarin vond spr.
aanleiding om te waarschuwen tegen
elke neutraliteit.
In den gcfcsiesstrijd van deze dagen
heeft, ging hij voort, de vakbeweging
met beginselen te maken, die leiding
hebben te geven. Dat bleek in de op
richting van de R.-K. cn Chr. Bonden.
Voor de vragen wat is arbeid, wat is
loon, wie verricht arbeid ca wat is de
maatschappij, wordt de vakorganisatie
geplaatst en op die vragen is geen ant
woord' te geven, indien men zich niet
plaatst op de basis van bepaalde be
ginselen.
Van Chr. standpunt neemt men aan,
dat arbeid niet koopwaar is, maar een
Goddelijke ordonnanueoordeelt men
dat in de loonbepaling ook een element
van sociaal-ethische beteekenis is op ie
nemen, waarom 't principe van gezias-
loon op den voorgrond wordt gesteld
is men van meening, dat bij de" vraag
w ie arbeid verricht, principieel legen de
leer van den klasscsmjd dient stelling
te worden genomen en de gedachte
van dc maatschappij als een organisch
geheel moet worden verkondigd.
De vakorganisatie staal dus midden
in den gecstesstrijd, concludeerde spr.,
en de Chr. beziet alles in 't licht van de
Chr. beginselen. Lr is een principieel
vakorganisatie noodig en voor alle man
van Chr. levensopvatting; eenChrvak-
urgaoisaue. Spr. eindigde mei den
wenscb dat meer en meer tot de Chr.
arbeiders 't besef moge doordringen
nat zij zich in een Chr. vakorganisatie
dienen tc organiseeren.
De heer Guit behandelde 't tweede
gedeelte van 't onderwerp. Deze begon
met een recks van citaten uit Het Volk,
dc Gemeentewerkman en andere bla
den, om daarmede aan te toonen 't
standpunt dat de modernen en de syn
dicalistische vakbeweging op onder
scheidene tijdstippen aannamen. Hij
haalde verdei aan een citaai van v.
l enipel, waarin werd gezegd dat „de
ziel van de moderne vakbeweging so
cialistisch is", waaruit spr. afleidde dat
de moderne vakbeweging in harr en
nieren socialistisch is. Dan volgden vele
citaten om te doen zien hoe de soc.-
deni. over den godsdienst denken.
Daa ua guig spr, ca, wal in Atu
Sterdam is geschied op liet gebied van
,'oonsverhooging aan Ue gemeente verk
neden iij Haarlem, waarbij hij hal-
de bracht aan Haarlems Gemeente-
t estuur voor wat het de*d voor he;
.jemeeutê personeel in tegenstelling
van wal Je soc.'dem. in andere plaat
sen deden Hij zette verder uiteen, dai
,de Chr cn ae R. K... vakorgaoisauén
<len arbeider willen verheffen en er
i.aar streveu om den arbeider <Kc
•i!aiats te doen toekomen waarop hij
recht liec't; dat zij den 6trijd voeren
•voor de doe rdringing der Chr. begin
pfle-n cp het terrein van het maat-
-.happe'.ïjk leven.
Nadi.l voorzitter aan de epre
„era d°nk had betuigd, werd op ver
zoek aan den heer Hccrkens Thijssen
het woord gegeven.
Gaarne maak ik Van de gelegenheid
gebruik, om hier oen enkel «00 id
tv spreken, zeide spr. en wel om drie
er'ei niededeeling te doen. In d--
0 rste plaats wil ik zeggen, da-t ik mij
hier goea thuis gevoelde en dat ik mij
uis wethouder van de bedrijven et
zijp hier velen bijeen, die aan de be
drijven werkzaam zijn als een lid
vau de organisation gevoel, die hir:
i-ijeen zijn.
A's wethouder gevoel ik mij één
inet de bedrijven en inet allen, dit
•iaarin werken. Die éénheid maakt,
dat ik een oor wenscli te |eenen aan a'
Juin wenschen ©n belangen, gelijk
mijn voorganger deed, die daarmede
Jidi hart van alle arbeiders heeft ge
stolen, ik wenach dat voorbeeld in al
deelen na te volgen.
In de tweede plaats, gaarne kwam
ik op deze vergadering, omdat hier
over de organisatie zou worden ge
sproken. Ik ben steeds van oordeel ge
■veest, dat het voor een arbeider ab
soluut noodzakelijk is, om gec:*-an"
seerd !p wezen. In een andere p'aats
zeide ik reeds jaren geleden, dat eer
ongeorganiseerde g^ijk is aan iemand
midden ojï zoe zonder roer.
OrgarieaUe is niet alleen noodig om
r.ateneele redenen, om wat te kunnen
verkrijgen, maar mede omdat de
werkman in 2ijn vakorganisatie steun
en krneht vindt om de moeilijkheden,
die zich 00 rijn levenspad voordoen
1 s boven ;c komen.
In de derde plaat© deed bet mij gf
uoegen hier te zijn, omdat Lier bijeen
f,n, zij, die R-K. of Chr. geoigani-
rreerd zijn. Voor mij, die steeds in
mijn geloof mijn steun en mijn kracht
neb gevonden, spreekt zulk een samen
zijn zeer luide. Ik heb genoten, toen
ik boordo nneenzeUen waarin de Oh',
vj-korgtuxisitlie bestaat, wat zij beoogt
en waarin zij zich van de andere on-
- ter scheidt.
Ik zal daaraan niet veel toevoegen.
iar ',k wensch te herinnoren aan
;t woord van den Christus. „Wie
:©t met Müj is, is tegen Voor
mij staat het vast, dat iemand die
Chr. hu.zo is en in zijn hart Cites
.trijke gevoelens beeft, alléén in eet.
Chr. Bond kan en mag georganiseerd
iiin. Het ',s ten absolute fout, indien
zoo iemand In een Bond ',s, die
niet Chr. ie.
Want bet woord blijft bcslnan en
zal altijd gelden; „Wie niet met Mij
is, Is tegen Mij!'' Van avond is er nog
getoond, dat dit woord volle waarheid
bezit. Spr. eindigde daarna met een
opwekking, om kameraden, die'nog
verkto.-il georganiseerd" mochten
zijn, aan te sporen om zich r»ij de
R.K. ui" Chr. bonden aan te éluiton.
Deze woorden werden met applaus
begroet.
Nad'i! de voorzitter aan der beer
Hcerhons Yhijesen voor het genpjoke-
ne dank had gébracht, werd nog door
oen heer Klein gesproken, die beo-prak
hetgeen in Haarlem onder reebtseh
bewind is gedaan voor de gemeente
werklieden en die daarbij deed op mei
ben, dat, ioen de oud© Raad aftrad, ir<
Haarlem meer was bereikt, dan it.
Amsteri.ua wethouder Wibaut had
weten te verkrijgen.
Verder critieeerde spr. het optreden
van de ©cc.-dein. raadsleden. Daarna
werd de vergadering gesloten.
ZENDINGSTENTOONSTELLING.
Aangaande de Zendingstenloon-
stelling, dio hier van 2124 October
zal worden gehouden, dealt Haarl.
Predikbeurtenblad mede:
l>e tentoonstelling zal Dinsdag 21
October des avonds 8 uur geopend
worden met een feestelijk samenzijn
in de bovenzaal der Vereeniging door
Ds. C J. van Paassen te Haarlem.
In deze samenkomst zal Ds. J.
Rauws, een der Zendingsdtrectoreu,
spreken over den arbeid der Utreclit-
scüe Zend.-Vereeniging. terwijl hot
Jiaurlemsche kerkkoor de aanwezigen
zal vergasten c»> wat zang. Tot deze
samenkomst heeft iedereen vrijen
toegang. Hierna is de leoioonstcriing
open lot 10 uur en is zij ook de an-
deie dagen van 's morgeais 10 tot des
avonds 10 uur geopend. Donderdag
avond 8 uur zullen 111 de bovenzaal
der Verecniging de Oud-Zendelingen
\Y. L. Jens, J. A. vaal Birien en J. L.
D. van dor Roest en Zendeling li.
Lasschuit spreken over den vroegeren
en den togc-nwoordigon arbeid op de
Zen dings terrein an der Utrechtsche
Zondingsvereeniging. Ook deze sa
menkomst, waartoe ook weer ieder
een vrijen toegang heeft, zal door
zang on muziek worden opgeluisterd.
VOOR DE ZENDING. In Haai'i.
Predikbeurltmblad deelt ds. Van
Paassen mode;
Namens een overledene werd mij
in deze week f 100 ter hand gesteld
vo3i de Zendmgsvereeniging „de
liefde van Christus dringt ons". Ik
vond he4 een weemoedige gift. We
zuilen deze ontslapene niet vergelen.
Met dankbaarheid maken we melding
van de gave voor de zending, van
welke hij gezegd had dat zij. na zijn
heengaan, gegeven moest worden.
PRESENTIEGELD RAADSLEDEN.
B. en W. stellen den Raad voor aan
Gedep. Staten voor te stellen met in
gang van 2 SejJteraber 1919 het pre
sentiegeld voor ieder der leden van den
Raad vast te stellen op f 10 voor elke
iuiuff. Tot lieden was lier f 5.— Z>j
voegen daaraan toe, dat door hen mede
i overwogen den Raad een voorstel te
doen om ook voor het bijwonen vau
commissicvergaderinge neen presentie-
senuegeid toe te kennen maar dat zij
daartoe geen vrijheid hebben kunnen
vuuicn, daar volgens een Koninklijk
besluit van 1910 dit is uitgesloten eti
»oor zoover hun bekend rn die gehul
digde opvatting geen wijziging is ge
komen.
Wij herinneren er aan dat dit Ko
ninklijk bcsiuit o.m. overweegt, „dat,
waar de - wet zelve bet onderwerp v ao
het presentiegeld voor de leden vau deu
Gemeenteraad regelt, dc vetgadeuti-
gen, voor bewoning warvan hel gege
ven kau worden, bepaalt en ae VESi.iti-
iiug van net bedrag, nadat de Raad is
gehoord, opdracht aan Gt>uej u.Cvrdi
tjtaLen, de toekenning van preset-iie-
geld aan dc leden van den j^aad bij
ivaausbesluit eu voor andere veigade-
...g is uitgeslptcn.
iiel riifflkpspsl
Ceiiti uu 1 ïltvstcr.
De explicateur van liet Get-lraa.
•Tiieator, de heer E. J. van Het heef.
m de rr^uw aoPgcVuUgtn kijk. w^ek.
ja eer een duuknaar Wv- .^je, waut dij
kau do tfttrijke bezoekers weer oslLr.
ten cp d'tt alleszins moo. vcrhaul. da
ir.iet nalaat diepen indrin, te meUc.i;
wij badiplcn de fiim „Zu-cur.e.ttcfd»'
een dram-r, dat zulk een onvergelijke
üik mooi kijkje geelt in hei leven
Nomaden Het k. niet ncvHig, hier vei
'.ars den inhoud te vertelen, wam a'
item de tful ie reeds \velsp,ekend gt
roeg, om de 1 lefhebbers van biosreop
sensatie naar het. Centraad Theater
or.iven. We kunnen in Ieder geval een
jbezoek aan dit theater aan.bt,ve1cn
•ook wn wat hel programma nog al>
bij nummers geeft.
Suitenlaul
HET EINDE VAN DE ROODE
PANTALON.
In eea Fransch dagblad vinden wij
de navolgende beschouwing over de
officiële afevhaffirrg van de roode
pantalon de: oude Frar.schc uniform.
Het is het doodvonnis, dat men al
sedert vijf Jaar verwachtte....
De executie heeft zoo stil mogelijk
plaats gevonden; stieVnvo weg, zou
men kuriner. zoggen, tuRschen tw«x
aiineas van een bekendmaking ia;
„Met uitzondering van het hoofd
deksel worden de voor-oorlogsche uni
formen definitief afgeschaft, en het is
olficieel verboden, ze te laten aanma
ken."
Dat ia alles. Het is eeul beetje kort
af- Het ls v/aar, dat onze gedemobili
se orden met weinig omslag door de
Lureaux worden behandeld. Het is 'n
eigenschap van bureaux. Zij zijn sa
mengesteld uit louter flinke lioden.
feederlïeld ontbreekt hun ten eenen-
male ,£n ziedaar dus onze roode pan
talon van voor den oorlog, op dezelfde
wijze behandeld als een soWaat, die
zijn tijd heeft uitgediend.
Men zal1 haar iets betere toege-
wenscht hebben. Niet© geweldigs,
maai- een eenvoudige afscheidsgroet,
eenige door een minister geteekende
regelen, die hot karakter hadden van
een eervolle vermelding bij dagorde;.
Want tcnelottc is de roode pantalon tc
Charleroi geweest. H, heeft slechts ue
smarten van den terugtocht gekend.
Hn toen het uur der overwinning aan
ibrak, hoeft men het hemelsblauw ge
huldigd.... zoodat de arme roode pan
talon zelfs niet onder den Are de
Triomfdie zou hebben gedefileerd, op
den Biiddag van dien onvergete'ijken
dag, als Joffre er niet was geweest,
om haar er aan t® laten deelnemen op
zijn paard.
Zij verdiende die glorie. Waiit hoe
wel zij vijf jaar lang en een halve
eeuw geleden de vernederingen van
onverdiende nederlagen heelt moeten
(ondergaan, zij toch ook in Afrika,
in de Krim, in Italié, een overwin
naarsuniform geweest. En zij -zal blij
ven het symbool van militaire vreugde
en trots gedurende een geheel tijd
perk.
De officieren kunnen het beoordee-
len. En de roede pantalon is onder
hen verbazend populair gebleveu. Een
jaar geleden werd ik er sterk door ge
troffen, tijdens een onderzoek, waarbij
eenigen officieren de navolgende
vraag werd gesteld:
„Hoe zou, naar uwe meening, de
taekomstigc uniformen moeten zijn?"
Allen waren het or over eens, dat
onze oude, roode pantalon In oorlogs
tijd een onbruikbaar kleedingsluk was
geworden; maar het meerendeel wildp
haar in 't groot tenue gehandhaafd
zien en tijdens manoeuvres ut vredes
t:;d. Dit was de meening van ver
scheideno generaals, die hun gehecht
beid aan deze herinnering van het
verleden bekenden. De oude uniform,
dat was hun jeugd; en bovendien, zij
kouden haar nu beschouwen als het
kleed der overwinning!
De jonge officieren, waarvan men
zou verwachten dat zij zoer gehechl
zouden zijn aan het overwinnende he
irielsblauw, vonden het zeer natuurlijk
dal 2ij deze uniform slechts in oorloge
tijd zouden dragen; dat men haar bij
manoeuvres gebruikte, desnoods; maar
wanneer zij met verlof gingen, beten
zij zich een jonden pantalon maken.
De stations commandant van het Oos
terstation zei eens op een dag tegen
mij; „Ziet zo gaan... men denkt dat de
rc.oac pantalon door de oud-leerlingen
van de krijgsschool is vergeten? We!
neen! Ook zij verkiezen haar altijd'"
En nu het einde! Ouden en jongen
moeten deze herinnering uit hunne
harten Lanneu... Zij zal voor hen
©leclrls blijver, bestaan in het museum
der school wacr zij die haar gedragen
.hebben, haar niet zonder weemoedi
gen groet zullen voorbijgaan.
Het regime d®r Boïsiewiki
't Nieuwsbureau R. A. P. A. te.
Rotterdam zendt ons den volgenden
brief:
Mc-n schrijft ons uit Helsingfors:
Telkens en telkens weder stel ik
aan Finnen en Nederlanders, die ik
hier ontmoet, de vraag of de Boisje
wiiu-heerschappij dan 'toch werkelijk
zoo ontzettend is, als de tallooze be
richten ons moeten doen gelooven.
\»ij Nederlanders, toch siaan een
weinig sceptisch tegenover al deze
benchtan over nmti onze opvatting
ai te fantastische gruwelen, maar tel
kens teikens krijg ik weder het
antwoord, dat deze Bolsjewiki-hesd-
schuppij, waarvan ook Iieisingfors
ongeveer drie n.runden „genoot", de
»touiste vefufddiTigski auirt over
treft.
Als beesten hebben de EolsjewiKi
hias gehouden en honderden men-
scbc-r, zijn als honden aigemsakt 01-
spoorloos verdwenen. Zoo nu en dan
hoon men menschen lvffèl gelaten
vertollen, dat eert broedei, een vader,
een zuster zijn aigamuakt door de
Boisjewiki of wtl op de ergerlijkste,
cle ontjeloofciijksU: wijze verminkt.
Zoo zeide 1.1e <i^ overste Pegerholxn,
(hans bauljonsco.nraandant bij de
Helsingforsclie vrijwilligers: „M-.u,
ee-",igsn zoon van 17 jaar heb ik in
dien vci-scJi.-iU.elijken lijd verloren.
Hij is, otigrvx-a.it-nd, zonder na, hij
iets der-a, door die schurken op straat
afgüiiiaakt". Een L' t-iersche predi-
1 aMe-utaJiiilie is Uiiia overvaiien en
mu, vrouw eii k'uderefi zijn met hun
buigen aan de tafel vastgespijkerd.
W-oi hen wd een schotel met voed
sel gezet cn zo-- zijn ze ve'bangerd.
Later wajuen bun lijken ge^xwiui
Aiideivn we:don toi l.un hals begra
ven, oaarna wool, (ui hun Loofden,
in petroleum gedrenkt, v.roo opge
stapeld en in brand gietoken.
Ontzettend bevreesd waren de Bols-
jewiki voor een bewapenden opstand
an overal werd naar wapens gezocht
en toch wist men nan wapens te ko
men: Met kleine zeilschepen werden
zij aan de kust gesmokkeid en binnen
ae s'ad gebracln. Zoo slaagde een
Hc-lsingfnrsch journalist or in een mi
trailleur bir.nen te smokkelen, die
men met groen en bladeren het voor
komen van een flinke palmplant ge
geven had.
Hit waren de Duitschers, die de
verlossing bi ach tem uit deze nacht
merrie en cLar»oor zijn de Finnen
Luitschiand nog steeds dankbaar.
Ve rswaar, zonden de Finnen er al
leen ook wel in geslaagd zijn zich
van de BuISjew iki te veik.'-sen, maar
dit liaa maanden langer geduurd, en
naar alle I'mnen, die ik er over
spr alt, mij verklaarden, dan had deze
terreur nog honderden slachtoffers
meer geêischt.
Als thans de Bolsjewilci nog eens
mochtetn trachten terug te keer en,
dan zullen ze tegenover zich een uit
stekend gewapend volk vinden, dat
tot den Laats ten ademtocht zal vech
ten, om te voorkomon, dat Finland
weder geteisterd wordt do.or een Bols
jewistische periode en de kleine groep
Finsche BoSsjewiki behoeft ook niets
te ondernemen, want de Finsche weer
macht zou ook tegen hen, zonder aar
zelen, met de meeste kracht optreden,
want te goed weten de finnen thans,
want te goed v.elen de Finnen Uians,
duidt.
Dulieohland on de Russische
Rasd^sbiedon.
Maarschalk Focli heefl de nieuwe
nota, bestemd voor de Duitsche resto
ring, gereed gemaakt Daarin worut
de eisen tot onmiddellijke ontruiming
nog eens herhauld en de onmacht der
DuiUiclie regeerinjf om legen huar
eigen troepen op te treden niet er
kend. De Entente wil mei deze on
macht geen reaenuijf houden. Als de
rcgeeriitg te Berhjn geen middelen
heeft om de troepen die m het oosten
slaan te dwingen, dan moei zij aie
middelen maar uitvinden. De Gear-
heerden varhmgen eenvoudig ae uii-
vceihig van het verdrag vuil Versuxl-
hes. i.oe de u-genpartij de bepaim-
gen van dir vmurag wil nakomen is
met de zaak van de Entente. Volgens
ewi bericht uit Parys zal zich ver-
mqetfeiijii toch een commissie van
Entente-vertegenwoordigers naar Lit-
Uuen begeven, niet om met de Duit
sche autoriteiten omtrent de moge
lijkheid en wijze van ontruiming te
overleggen, zooals de regeering ie
Berlijn had voorgesteld, docli om op
de ontruiming toezicht uit te oefenen.
De Duitschers hebben zich, ter re
geling van een geordenden terugtocht
tol de Russen gewend, dio hun ach
terhoede zouden moeten dekken tegen
de aanvallen der vijandige Hstsn en
Letten.
Uit Mitau wordt geseind: De opper
bevelhebber van hot Westelijke Rus
sische vrijwilligersleger, kolonel Awa-
lof-Bennondt, heeft aan het Duitsche
gezantschap oen nota doen overhan
digen, waarin hij mededeelt, dat Inj
in het van het Bolsjewisme bevrijde
gedeelte van West-Rusland, onder
steund door den heden gevormden
Cent ral en Raad voor West-Rusland,
de taak op zich heeft genomen om de
siaats-orUe weer 1® herstellen. Na
aan de Duitscüe regeer mg üen dans.
van Rusland betuigd te nebben voor
liet redden der Russische rand-pio-
vincièn van het Bolsjewisme, ver
klaart hij in de nota, dal hij 11a het
terug trekken dej- Duitsche troepen,
net uoor zijn leger bezette gebied zexf
zal beschermen en dat du beveiliging
van het transport den- DuiLselie korp
sen een voorwerp van bijzondere zorg
voor hem zal zijn.
„Ik heb,de vaste overtuiging", zegt
de nota verder, „dat ik bij not omver
werpen van hel war old-verslindende
Bolsjewisme in den Russiscüen staat
by ai.e volkeren net nootlige begrip
zal vinden, dat het noodig is om dit
wereld-gevaar te doen verdwijnen.
De iioui was mede-cnuei teekend
door graaf Pahlen ais voorzitter van
den Lentralen Raad voor est-Kus-
land.
In de Nationale Vergadering van
Duiiscülanri betoogde de minister van
buitenlandsche zaken, Muller, o.a.: Op
't oogonbhk kan DunschJand geen
verdragen met Rusland sluiten, om
dat het vredesvertirag dat verbiedt.
Hy hoopte echter, dat mm later in
economische betrekkingen met dat
land zou kunnen treden. De Lettische
regeering achtte de overeenkomst met
de Duitsche soldalen vervallen, omdat
ze aan een staatsgreep hadden deelge
nomen. I-Iij hoopte, dat de soldaten
thans zouden terugktoren, om geen
aanleiding te geven, dat het volk dom
de blokkade wordt uitgehongerd. Ge
neraal Von der Goltz had wel ver
klaard, dal hij aan geen enkele tegen-
revolutie zou deelnemen, maar hy
moest toch worden teruggeroepen,
wegens het tegen hem bemscbemte
wantrouwen en omdat hij voo, onder
bannelingen met geschikt scheen le
zijn.
Van de zaken der West-Russische
rtgcenng w as aan spreker op dat mo-
men ol hei eel nog niets bekend
„In fok geval erkende Duitscniend
u.een noord- en zuidwest-Russische rt
ftwiing Wat men in de CnsC.ee-pro
vmc.ta bfosefot was, naar men hopen
mocht, de L aiste opfiikkaring van
den militar.stischen geest. Duiisdi-
land^ moet uit de Oostzee-provinciën
DE TANK. Nu de ocxrlog gewon
nen, mee gt wonnen door de tanks,
dit zoo gi. ote rol speelden in de lasi
slt periode, rijst de vraag wie de tank
uitgevonden heeft. Elf uilvinders ma-
1-en in Engeland aanspraalc cp de
oer der u'tvirx]ing, t© meer wsar 2 ij
meenen asnspraak te kunnen maken
op een 5 ideïjke be'eonieg. De tealis
e:ag JigC hij de .royal commission on
awards <0 ir.Ter.lors", die reeds zi'
ling nam, maar geen uitspraak zal
«oen a'vorens Churchill ai sg-'-ri igc te
hebben gehoord, welk verboor in den
Icop der vorige week, wegens de sla-
kind n et pon plaats hrhben önn- hij ai
zijn air dacht had gecon.-c; .reera oj
t n al 2(111 werkkracht noodig bad voo-
gewioltü^er ■aangelegenheden.
T SAMENZWERINGEN IN RUS-
LAND. Er komen voortdurend be-
neuten binnen van contra-revoluties die'
uitgaan van Moskou. Het offtcfeele or-:
gaan der Bolsjewiki erkent de ontdek
king van samenzweringen, dte vele ar-
restaties ten gevelge hadden, waar
onder die van generaals, prinsen en ge
leerden. Een der berichten haalt een
verklaring van Manilof, den BcJsjewis-
usehen commissaris, aan, waarin dcre
zegt „Wij moe'en alle krachten in
spannen om Denikin te verpleiteien. Wij'
zijn uitgeput en weien dat er buiten
gewone maatregelen noodig zijn om
onze krachten te verzamelen."
DE TOESTAND VAN HAASE.
Bij dc R.ntgeiiopneming van Haase's
woDden is gebleken, dat dc kogel, die
in het bovtudijbeen gedrongen is, een
langen weg afgelegd heeft, en in de na
bijheid der knie is blijven steken. He:
gewricht zelf is echter niet getroffen.
De kogel zal door een operatie ver
wijderd moeten worden, die Vrijdag zou
plaats hebben.- De genezing zal waar
schijnlijk wel langer duren dan acht da
gen, zooals aanvankelijk werd aange
nomen.
HET PARIJSCHE GEMEENTE-
PERSONEEL DREIGT MET STA
KING. Het Parijsche gcmcenteper-
soneel treft voorbereidende maatrege
len met het oog op een eventueele sta
king tijdens de a.s.- verkiezingen, om
dat de eischen tot lotsverbetering niet
VERKOOP VAN OOSTENRIJ KSCllN
KUNSTSCHATTEN. De commis
sie wier taak het zal zijn om den ver.
koop van iri Octetonryksch staatsbezit
zijnde kunstschatten voor te bereiden,
begint de volgende week hare werk
zaamheden. Men gaat eerst invent,li-L-
sec/ren wat er 111 kasteed en, paleizen
en openbare gebouwen aan kunst
schatten opgeborgen is, om vervol
gens uit te kiezen wat ej- verkocht,
zal worden.
Volgens de Wecnsche peis zullen
in de eerste plaats voor verkoop in
aanmerking komen de groote coüoctio
wand tapijten, die in het bezit van
de Habsburgers waren. Er zyn ur on
geveer 90b- waaronder zeer mooio,
o.a, Vlaamsche tu Fransche. Zoo
noemt de „Ncue ïreie Presse" een
reeks lapyien, voorstellende de hei
dendaden van Joao ae Castro in Por-
tugeesch-Indlë in lói>8, afkomstig uit
Brusscische weverijen. Verder hot
„Ry-onderwijs van koning Lodewijk
XIII van Frankrijk" naar ontwerpen
van Rubens of Jorxlaens. Ook is er
werk van Rafaél en niet lo vergelen
een reeks tapijten, voorstellende Het
Leven van Alexander den Groote
naai- Lebrun, Parijsch weefwerk uit
de 17e eeuw, elk 20 vierk. M. groot.
Men vindt de reproductie in koper
druk van een deel dezer tapijten in
het eerste en tweede deel van „Das
Jahrburch der Kunsthistorischen
Sammlungen dos Kaiserhauses", in
1883 verschenen.
Plotseling schijnt er echter eetn
kink in den kabel te zijn gekomen.
Het „Berliner Tageblatt" verneemt
althans uit Weenen, dat de ltaliaan-
sclie gevolmachtigde heeft geprotes
teerd tegen den verkooD dezer gobe
lins.
POSTERIJEN. Lijst van onbe
stelbar© brieven en briefkaarten, van
welke de afzender© onbekend zijn.
Terug ontvangen m de tweede helft
der maan'd September.
Brieven:
Binnenland:
J. Baan Leiden-, Bakker, 0. v. d.
Berg, Amsterdam; Dr. J. v. Breemen,
•Haarlem; Bruggeman, Haarlem; J.
f'ombe, Oldenzaal;' Cranan, Haarlem,
Derkssn, Diederen, Doen rade; Duis
Haarlem; Duis Riek Frank, Am
sterdam; üeeriing, Amsterdam; E.
Goldstein, Amsterdam; Mevr. de
Greet. Zeist; B. de Groot, ATnsterdana;
Groskanip, Utrecht; Hc-udericks,
Doorn; Hcoserbeels, Haarlem; Cora
Jansen, Utrecht; M, Kina, Haarlem;
T. Kok, Nijmegen, D. Kroonsbcrg,
Haarlem, Kruijshoop, Wapeningen;
Laar, Amsterdam; Lagers Zeper,
Zeist; Lazonder Verbeek R. v. I^eeu
wen, I>:n Haag; A. M. Mak Mij. Am
sterdam; S- Meijer Konijn, Amster
dam; F. A. Melchior, Haarlem; H.
Helendijk. Tïaar'.em; G. Nieuwkamp,
fievente-; Ooslveen, Amsterdam; A.
Peters, Amsterdam; Po'ak van Rief
Haarlem; Sauerliand, Amsterdam; J.
Schenkelanr, Haarlem; mej. Joop
Schuitier, Amsterdam; Spiruit, Nieuw
Yennop; idem idem; Siccee Cboco'ade
ila-arleir.; tnej. Zey'.e, Haarlem; 7. Th.
Sluyter, Hilversum; Stouzon. Alk
maar; Swart Bakker P. v. cl. Teyl,
-\pcddoorn; wed. Valenkamp, Den
Haa^mej. van Vechter, Asterdam;
mej. Verh-jgen Haarlem; .T. rhoe-
ven, Leaden; P. Verscteor, V'.asak
kers; F J. Voerrr.au, Den Haag;
Viriefing, Gronings, "Villemse. Am
sterdam; Zwnctcn, Alfen.
Buurland.
Cora burners. Detroch U. S. J~ 1
pijn, Emoicr.ch; Jager Nach Clev-.,
Nfiuman. Nikd>sk. JenoNeumiv K.I10
uck, Henriett© l'.ü>s - jvsnw; Willy
Bute, Aachen; idem, id>xn; .'-.s. Roo
sen, Crefold; Huyk Standt, Keulenj
Ether© L'uriingha, Interlaken; Dulz,
Aaöhen; Max Hulscher, Dusseldorf;
Ju.hrken. New York, Karfmami, An
disaspr1'/; Oitmar Kiimmel, Lud©n-
scheid; Laudeglem, Gand; "V. v. d.
Gin lixg Iteelén-hem ;Hjari rinkN uman
Metmaa, Munohin iAugo.ifiahl, Dus
s&'dorf; Willy Pulz, i-teen; Arthur
Schlenagen. NfwY«_k; II. Sulman,
Hamboru; Henri Toullettr. Paris; Bru-
:-o Tidonian, fandjong.
Briefkaarten:
P. M. T Ba'-du!" Rotterdam; H-
Beck, Amsterdam; Louis Besker, Hil
vsrw.«m; M. Beker. Arnhem; W- Beu-
te, Amsterdam, J. C. f Bos, Baarn;
C. Bouwer, Amsterdam- Brandwaar
borg Mij. Rotlerdam; Ohappelleric
Francois, Delft; C. ChevaUier, Am
sterdam; H G. Cobelcns, Den Haag;
Dibbils, Den Haag; mej. M Droog,
Bsarlen, W.Durnhof Den Haag; m.-j.
vam Gijs, Breda; Goeminne, Baarn;
Grullng, oelinchem; Har brink Nunuin
Baani; van Helsmn, Beerenveen; A.
W. v. 't Hoff. B'oemend8ai; J. A. Hol
le, Doörc; P. W. Janssen, Baarn; C.
KickLire, Heemskerk; R. Klaar, Zaan
dam; S Koppen, Am6te-danv E. J
Korthals Altes, Amsterdam; A. v. d.
Laan, Amsterdam K. Leeuwen
Amsler.lnni; Nico Lodewyi:?, Am
sterdam; lï. Meulenbeek, Amster-
dem; Moroko, Heerlen; Hugo Muücr,
Eloemendual; Ch. van Pelt, Rotter
dam; mej. Peperkoren, P-eem^tcde;
Michelscu Practorius, Bloemen daal;
Reducliekai loor voor Holland, Am
sterdam; R. Remmer, Groningen; Ba
ren Roel3 Graveland; W. v. !?looten,
Nijmegen; Speekman Bösse, Ui recht.
C. v. o. Steur, Haarlem, Siiikerdis-
tributiekanloor, Amsterdam; A. B
van VernJe, Leeuwarden; P. Vokkers,
Maareen; A. de V'riee, Hilversum; H-
WaJch, Amsterdam; H. Wcerels,
Haarlem; mej. Harmenjansweg, Haar
!em;
NOTA: Aanbevolen wordt om hot
adre© van den afzender op de stukken
te veredelden, opdat dezo bij onbestel-
baaidheiö kunnen worden teruggege
ven. Voorts is het gewenscht alle peï?
post te Aotzenden stukken steeds van
een voReöig adres, straatnaam en huis
jiummor te voorzien.
