Staking van onze
CoïirantoinlireiigsFS.
Het B'jurtevraagstii
37e Jaargang Wo. 11157
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen.
DINSDAG 14 OCTOBER 191»
HAARLEM S DAGBLAD
\BONNEMENTEN per 3 maanden: Voor Haarlem en de dorpen in den omtrek waar een Agent ge vestigd
is (kom der gemeente) f 2.60. Franco per post door Nederland i 2.95. Afzonderlijke nummers f O.Jti. Geïlluetr.
Zonuagsfciad. voor Haarlem f 0.51Gel'llustr. Zondagsblad voor de omftreken en franco per post f 0.69.
Uitgave der N.V. Lourcnt Coster, Directeur J. C. F EEREECCBfi, Telefoon 3082
ADVEKTEN1 ItN Van 1—5 regels f 1.26; Iedere regel meer 26 Cta. Reclames 60 CU. por regel. BIJ
abonnement aanmnli.k rabat. Tienstuivere-adverU-r.tun van Vraag en Aanbod tan 15 regels 50 Cts,
per plaatsing, elke regel neer 13b» Cts. A contant; buiten bet Arrondissement dubbele prijs.
Directie ca Administratie: trede Hcutstriat ES. Telelcor.nrs. der Redactie €CO es der Administratie724
DIT NUMMER BESTAAT IUT
ZES BLADZIJDEN.
EERSTE BLAD.
Hede n:
DïNDSDAG 14 OCTOBER.
Grootc KerkOrgelbespeling, 23
uur.
Stadsschouwburg \Y.ts0n3plem
Het Schouwtooneel „De Voorgevel
8 uur.
Museum van Kunstnijverheid: Ten
toonstelling van aesthetisch uitge
voerde gebruiksvoorwerpen, 10 uur
tol
nam.
Waaggebouw, Spaarne: „Kunst zij
ons doel", Tentoonstelling van schil
derijen, aquarellen en teekcningei
10-4 uur.
B' ^voorstellingen
WOENSDAG, 15 OCTOBER.
Statenzaal (Prinsenhof) Vergade
ring van den Gemeenteraad van Haar
lem, 1.30 uur n.m.
Schouwburg, Jansweg: Rot'.erdamsch
Tooncelcnsemblc, „Gcorge wil wel", 8
uur.
Gebouw „Het Blauwe Kruis", Volks
zang Hervatting van de wckclijksche
rangavonden, 8 uur.
Museum van Kunstnijverheid Ten
toonstelling van aesthetisch uitgevoer
de geb.uiksvoonverpen, 10 uur v.m.
Waaggebouw, Spaarne „Kunst zij
ons doel' Tentoonstelling van schil
derijen, aquarellen en teekeningen,
10uur.
Schouwburg De Kroon. Gr. Marlet.
Br iccopvooi stolling, 8 uur.
Cinema Palace, Gr, Houtstraat,
Bioscoop voo reel ling, 8 uur.
Centraal Theater: KI. Houtstraat:
Bioscoopvoorstell.ng.
Wilde staking buiten atle or'
eanisatorisch verband*
Staaltje vsn z.g. ti.recte actie
Men poogt onze directie door
eischen op korten termijn
to intirrm. eeren.
Wij betalen voor t.e bezorging
precies evenveel sis de beid
andere Haartemsche
dagbladen.
Verreweg 00 meeste cou-
rantbvzsrsers zouden gaarno
tirun wirk voorizetien, zoo
zij maar curfuen om
do snoeren.
Couranten bezorging Is voor
nie iiand een hoofdbedn-f,
maar voor allen een
bijbaanije.
Opgave van wat aan deze
bijbetrekking verdiend wordt
Maandagmiddag zijn de courant-om
brengers van Haarlem's Dagblad ii
staking gegaan. De courant is derhalv..
toen niet bezorgd. Wij hebben zooveel
mogelijk exemplaren per post verzou
den ca op verschillende adressen in de
stad exemplaren gedeponeerd, zood.it
daar de courant kon worden afgehaald.
Bovendien werden ook aan ons Bureau
Groote Houtstraat 93 vele excmplare,
afgehaald.
Wij hebben het recht, deze staking
ongemotiveerd en ongcrecli vaardigd tc
noemen en ten bewijze daarvan zullen
wij mededeclen, wat daai aanleiding toe
gaf. Donderdag ontving onze directeur
een schrijven, onderteekend door twee
van onze courantombrengers als voor-
loopig bestuur, waarin werd medege
deeld, dat de couiaut-ombrcngers als
voorloopige eischcn het volgende
hadden besloten
Punt I Het bczorgloon wordt ver
hoogd van 3 tot 4 cent per .ibonné.
Punt 11 Voor het Zondagsblad wordt
een halve cent per blad bczorgloon ver
langd.
Punt 111 Bij ziekte van een looper
zal zijn wijk bediend worden vanwegs
de Directie (dit zal gemakkelijk kun
nen door aansielling van reserve-loo-
peis) en zal minstens zes -.eken drie
vierde van het loon uitbetaa'd worden.
Punt IV: Jaarlijks zal-een vrije
week verstrekt worden met behoud van
loon, plus 1 gulden pet dag als reis
penning.
Punt V Het colporteeren met cou
ranten zaJ beiaulj wordeu met 4.
zegge vier gulden per week per 100.
Hopende dat ocre directeur de bil
lijkheid van dezen eisch zou erkennen,
wenschte men antwoord vóór Zate'-
dag; zoo onze directeur het wenscheliik
achtte, verklaarden de onderceekenaars
zich gaarne bereid met hem over deze
zaak te confereeren.
Alen gaf dus niet veel tijd. Donder
dagochtend kwam de btiel, vóór Zater
dag moest er antwoord zijn. Onze di
recteur had het overdruk, hij zou
Woensdag 15 October naar Parijs ver
trekken en had daardoor, zooals ieder
een die in den laatsten .ijd naar he. bui
tenland vertrok, wel weet. de handen
vol met de formaliteiten vuor het ver
krijgen van een pas en do I'ransche eu
Belgische visa.
Hij antwoordde dus op den bovenver
melden brief, dat hij het bestuur thans
nog niet ontvangen kon wegens zeet
drukke toebereidselen iot een kor-e
buitenlandsche reis, maar dat hij, zoo
dia hij daarvan terug was, ii, het begin
van November, daarvan aan de brief
schrijvers kennis geven en ;lag en uui
bepalen zou.
Den dag daarna, op Zondag 12 Oc
tober, kwam het antwoord, ditmaal do jï
een groot aantal couramombreugers
onderteekend (sommige namen per or
der) waarbij beleefd verzocht werd do
eischen in te willigen, daar de onder-
teekenaars met net schrijven van den
directeur niet accoord konden gaan.
„Hoe ongaarne wij hel ook deen," zoo
vervolgde de brief, „zouden ui; gedwon
gen worden, tot het ui'ciste 'over 'e
gaan." Dezen keer was dc .ermijn nóg
korter vóór Maandag 13 October 1919
ir werd antwoord verzoek.,
n den meest letterlijken zin
het woord werd onze di-
e dus het mes op de
1 gezet. Men moet wel bedenken,
dat het hier waarlijk geen kleinigheid
gold. Bij een oplage als de onze zou
de inwilliging van punt I alleen al min
stens ƒ6000.hebben gekost. Wat de
vervanging bij ziekte zou hebben ge
vorderd met minstens zes weken lang
driekwart van het loon, is zelfs niet te
begrooten, omdat wij op ziek e of ge
zondheid van den looper na unrlijk alle
controle missen. Hoeveel reserve-lom
pers zouden moeten worden aangesteld,
is ook maar niet zoo dadelijk te zeg
gen, zelfs niet of zij beschikbaar zou
den zijn. In verband daarmee vereïsch.e
ook punt IV grondig onderzoek
goede overweging.
Daar komt nog bij, dat wij sinds ge-
ruimen tijd gewoon zijn, alle aangele
genheden betreffende het rondbrengen
van de courant met de directies van dc
biads-Editie en de Nieuwe Haarlemsche
Courant te besprekendeze collega's,
die ook drukke bezigheden hebben,
staan natuurlijk niet alle oogenblikken
voot zulk een bespreking gereed, daar
zij beiden voor hunne zaken dikwijls
afwezig moeten zijn.
Niettemin, aan onze directie w
geen tijd gegund. De eerste brief
vorderde antwoord binnen twee dagen,
de tweede stelde hel ultimatum op één
dag. Wat zou het gevolg zijn geweest,
w.iunccr onze directie gedwee had be
willigd en 'deze voorwaarden zoo maar,
zonder nadere bespreking en overwe
ging, had aangenomen? Eenvoudig dit.
dat binnen enkele maanden, misschien
weken, nieuwe, misschien nog hoogere
eischen waren gesteld.werd niet reeds
in den eersten brief van „voorloopige'
eischen gesproken?
Zulk een toestaaid ware onhoudbaar
geweest Wie heeft er bovendien ooit
van gehoord, dat een organisatie, een
bespreking aanvragende, ze-fs niet
bereid is een paar weken te wachten,
wanneer de werkgever 01a goede re
den niet eerder gelegenheid heeft!
Wij hebben meermalen besprekingen
met werknemers gehouden, altijd in
den aangenaams ten vorm, maar nog
noodt word ons zóó het mes op de keel
gezet als dezen keer. Daarvoor buk
ken wij niet en voor niemand! Ziehier
dan ook een staaltje van de zooge
naamde directe actie, want de
vakvereeniging, de Bond van Trans
portarbeiders, waartoe courantom
brengers beuoorenen waarmee
vroeger wei confereerden, staat
geneed buiten. Deze zou zeker nimmer
tot zulk een hais-ov er-kop actie zijn
overgegaan.
Unze directeur had dus, wilde hij
in de onderneming het onmisbare ge
zag behouden, maar één ding ie
doen, namelijk bij zijn eenmaa. inge
nomen standpunt te blijven. Hij nel
dus m de drukkerij een biljetje aan
plakken, waarin hij verwees naar zijn
vorig schrijven, en opnieuw mee
dee.de, dat hij onmiddeiiijk na zijn
terugkeer bereid was tot een bespre
•king, in de eerste dagen van No
vember. Naderhand ging liij nog ver-
dar, verklaarde zich bereid op d e n
d a g na zijn terugkeer uit Parijs, die
bespreking te houden dat wil zeg
gen op 30 ol 31 October het mocht
niet baten, de courantombrengers
voorderden, bij monde van hun woord
voerders, onmiddellijke inwilliging
van al hun eischen. En toen dat ge
weigerd werd, legden zij het werk
neer.
Misschien zal men denken, dat de
betaling wel heel slecht moet «.ijn,
dat zij zoo scherp optraden, maar rit
is inderdaad niet het geval. Voor
elk exemplaar wordt als bezorgloon
door ons, evenals dcor le
beide andere dagbladen
drie cents per week betaald, dus
f 1.56 per jaar. De grootte van de
wijken is zeer verschillend, in de
kleinste wijk werd de vorige week
f 6.11 weekloon betaald, in do
grootste f 22.56, wij laten de volledi-
ge lijst van het im die (zeer normale)
week betaalde hier volgen, daarbij dc
namen der rondbrengers vervangen
de door letters van het alphabet:
A. f 8.28 K. 14.55 V. 1275
B. 9.66 L. 11.96 XV. 12.81
C. 11-96 M. 15.99 X. 12.66
D. 15.90 N. 10.02 IJ. 11-55
E. 9.48 O. 10.5S Z. 7.13
F. 12.44 P. 9.45 A.A 9.87
G. 11.76 Q, 11*22 B.B. 10.86
H. 10.37 R 9.77 C.C. 6.11
I. 22.56 6. 16.20
J. 11.40 T. 13.20
U. 15.62
Daarbij moet niet vergeten worden,
dat hot bezorgen van couranten voor
niemand, behalve een weduwe
(1 22 561 een hoofdbestaan is. H e t i S
niets anders dan een b Ij-
a n t j e, dat waargenomen wordt
Ln de middaguren.
Allen oefenen er het eene of andere
vak bij uit, of drijven handel of ne
gotie.
Maar, dit zij nog eens herhaald-
om de betaling ging he'
i e L De hoofdzaak was, wie het ge
zag zou hebben: de directeur van onze
onderneming, die bereid was tot
spreking, maar over 14 dagen, omdat
hij tijd noodig had voor overweging
en voor overleg met zijn collegaV
dagbladdirecteuren, en die op reis
moest of de courantombrengers, die
door overhaasting en bruusk optreden
hem meenden te intimideeren. Dat
le zaak! Maar de directeur, die
daarvoor zou bukken, schaft zichzelf
finaal af.
Bovendien, zooals hierboven werd
'ermeld, hei is een wilde staking,
luiten aLe organisatie om.
Vandaar, dal wij met vertrouwen
een beroep doen op ue welwillende
medewerking van onze geaborineer-
den. XVij zijn Maandag door verzen
ding per post, door het verkrijgbaar
stellen van couranten op vele pun
ten dei* stad en door afgeven aan onze
bureaux, in staat geweest onze cou
rant 'op nog geen duizend exemplaren
na, te verspreiden. XV'ij hopen van
daag en volgende dagen door krach
tige hulp van vele medewerkers, nog
beter te doen, maar verzoeken reeds
nu, bij voorbaat, toegefelijkheid voor
kleine fouten, die natuurlijk, onder
deze omstandigheden, niet zijn te ont
gaan.
En ten slotte: onza lezers moeten
niet m espen, dat al onze courantom
brengers met ons in onmin zijn. XVij
weten, dut velen onder hen, ja wij
mogen zeggen verreweg ue meestuit,
niet gestaakt zouuen nebben, wan
neer zij het hadden durven laten.
Maar ue toestand ;s, ats zoo vaak: de
een durft niet achterblijven om den
ander.
aiausiiioutvs
organisaties zich mede ten doel fcteilen
de arbeiders meer ontwikkeling bij te
brengeu.Bij den thans meer gelimileer
den arbeidsdag hebben de arbeiders
meer lust en tijd zich kennis te ver
werven. Voor het bereiken van het ge
stelde doel: ontwikkeling, staan ver
schillende wegen open. Als een uitste
kend middel hiertoe kan ongetwijfeld
worden.aangeprezen de Volteuniversi-
telt. In den breede werd door den heer
Gerhard het doel van dit instituut utt
een gezet, hij toonde iu dat verbanJ
aan, dat hiermede het algemeen be
lang word: gediend, doch dat het ook
speciaal voor de arbeidere van groot
bo'.ang kun zijn. Inzonderheid geldt
dat voo- de georganiseerde arbeiders,
weshalve hij de aanwezigen aanspoor
de, zich als cursist te doen inschrijven.
Het heldere en soed gedocumenteer
de betoog werd door de vrij talrijke
aanwezigen met groote belangstelling
gevolgd
Bezoldigingsbesluit Burg.
.-fijKsunutsiisren.
Bij Koninklijk Besluit zijn ©enige
wijzigingen aangebracht in het bezo!
digingsLiee.ui; van de burgerlijke rijke
ambtenaren, wat aangaat de klasee-
mdeeüJiK
Daarbij zijn Haarlem, Schoten, Vel
.sen (behalve Jan Gijzeuvnart, Sant
poort en. Driehuis-WesterveLd) ge
plaatst in de le kl.
Geplaatst wei-den in de tweede kl.
Bloemend-aal Haarlemmerliede en
Spaarnw oude. Haarlemmermeer,
Heemstede. Hillegom, Jan Gijzen-
vaart, Santpoort, en Driehuis XVester
veld.
Opmerkingen alt de
Burgert).
Over de schildersactie ontvingen wij
c-en schrijven van den heer P. J. in
Veld, te uitvoerig om in 2ijn geheel op
te nemen.
Inz- r.cer zegt, dat d© patroons mo
■reel veiplicbt zijn tot het geven van
k-onsverhooging.
Patroons in andere bouwvakken
zijn daartoe ook al overgegaan. Bo
vendien hebben de patroons den steuu
fan da gazellen ook natuurlijk
van de schildersgezellen noodig in
hun actio tegen den Aannemersbond.
Tenslotte bepleit inzender invoering
van d«a 8-Uren-dag en een uur.0011
van minstens f 0.70.
NEDER LANDSCHE VEREEN!
GING VAN FABRIEKSARBEI
DERS. Na een conferentie tueschen
een vertegenwoordiger van het hoofd
'bestuur van deze organisatie en de
'irma Reesink, fabrikant van Koens
Gerard in verven, heeft genoemde firma
liet loon van haar personeel ver
hoogd met f 3.20 voor <le ongehuwden
en f 3 90 voor de gehuwden. Daar
naast 26 de werktijd vastgesteld op 50
nur per week.
LOONACTIE FABRIEKSARBEI
DERS. Na e©nige correspondentie
tusechen het hoofdbestuur van de Nc-
derlandeche Vereeniging van Fabriek*
arbeider en de N V. Electrische Iso
teermateriak-nfabtiek Herbald en Cc.
te Schoten, heeft genoemde vennoot
schap het minimum-loon van de aan
deze inrichting werkzame volwassen
arbeiders gebracht op f 25. Hierdoor
is het loon met f 1 tot f 4 verhoogd.
DE BETEEKENIS VAN DE
VOLKSUNIVERSITEIT VOOR DE
ARBEIDERS. Men schrijft ons: De
Haarlemsche Bestuurdersbond en de
federatie S. D, A P.. hadden op
Maandagavond een vergadering hc
legd in „Zang en XTriendchap", ten
einde voor do leden dezer organisaties
de beteekerri6 van een volksuniversi
teit voor de arbcidors uiteen te laten
«etten. Als spreker wne hiervoor uit-
j 'enoodigd den heer A. H. Geriiard
voorzitter van de Volksuniversiteit,
.die op de hem eigene wijze een zeer
interessante inleiding over dit onder
werp inhield.
Spreker betoogde, dat de arbeiders
Uit de Umstrskea
IJ MUIDEN.
Staafsvisachershavenbedrijf
te IJmuiden.
Ingediend is de begrooting van in
komsten en uitgaven van hetfcjtaats-
visscliershavenbedrijf te IJmmdeu
voor het dienstjaar 1920, met regeling
van de afschrijvingen en mtkeeringen
van s Rijksmiddelen ten laste van dat
bedrjjf.
Het bedrag aangevraagd voor de
verbetering en uitbreiding van be
staande en het maken van nieuwe
werken, is ongeveer tweemaal zoo
groot als dc achlereonvolgens voor
de dienstjaren 1918 en 1919 toege
stane bedragen.
Dit houdt verband met het feit,
dat na den vrede een krachtige her
vatting van de visscherij, doch tevens
een felle concurrentie up elk gebied
te wachten is, welke concurrentie ook
tusschen de groote continentale en
Engelsche visscherjjhavens niet zal
uitblijven.
Voor de voltooiing van den aanleg
van het eerste gedeelte haringhaven
wordt f 125.U00 aangevraagd.
Voor den bouw van een 120 M
lange vischhal is tevens een bedrag
beschikbaar gesteld, terwijl tevens
valt te rekenen op den bouw van een
vijfde vischhal, waarvoor f 245,000
noodig wordt geacht.
Met het maken van een betonsteiger
aan do Zuidzijde der haven hoopt
men in 192.» eindelijk te beginnen.
Kr zal daardoor 160 M. ligplaats voor
trailers worden genomen. Ook is een
nieuw centraal administratiegebouw,
dat dan tevens kan worden geplaatst
op een punt in het centrum vau het
toekomstige havencomplex, dringend
uoodig.
Hiervoor wordt f 70,000 noodig
geacht. In 1920 zal wellicht met den
bouw vau het tweede drijvende droog
dok kunnen wordeu begonnen.
De raming van dat dok isop f200,000
te stellen, "waarvan 3/< gedeelte ten
laste van den dienst 1920 wordt ge
bracht.
Voor den aankoop van terrein x'oor
uitbreiding is bij do loopende begroo
ting reeds f 220,«100 uitgetrokken. Dit
bedrag was toenmaals gegrond op
aankoop van 110 H.A. ad f2000 doch
wegens de gestadige waardevermeer
dering van gronden in de omgeving
van lJmuiden is het niette verwachten,
dat tegen dozen gemiddelden prijs
grond zal kunnen worden gekocht.
Ook zal met een oppervlakte van
110 H.A. niet kunnen worden vol
staan zoodat ook op een verhooging
van dit bedrag moet gerekend worden.
HAARLEMMERMEER-
Staking. In verband met
staking van het personeel van <le
stoombootmaatschappij De Volharding
vernemen we, dat deze bootdi
A alsrreei^ Amsterdam) die in de
Ringvaart van den Haarieinmermeer-
polder gedurende tal van jaren het
personen en goederenvervoer regelde,
waarschijnlijk geheel zal worden op
geheven.
VERTREK VAN DR. VAN MAN-
SUM. Di C. J- van Mansum heeft
zijn praktijk, die hij ongeveer 13 jaren
in leza gemeente uitoefende, overge
daan aan dr. Herman en zich Maan
dag metterwoon te Amsterdam geves
tigd. De lieer van Mansum heeft zich
alhier bijzonder geïnteresseerd voor
de opgerichte transportcolonne, van
het Roode Kruis, de elcctrificatio van
Hoofddoip en ook a's bestuurslid ven
de oonunifsie 'voor wijkverpleging en
de afdeeliug Haarlemmermeer van de
N. H. Vereeniging „Het Witte
Kruis" vele goede diensten bewezen.
DE STEENKOLEN UIT DUITSCH-
LAND. Nader meldt de N. R. Ct.
De hoeveelheid steenkolen, welke uit
het Roergebied aao Nederland gele
verd wordt, zal, volgens een nieuwe
overeenkomst, worden verhoogd met
o ion, tot 140.000 5 150.000 ton
per maand. (Niet van 50.000 op 140.000
A 150.000 ton.)
NEUTRAAL OVERHEIDSPERSO
NEEL. Tot stand is gekomen een
comité van neutraal Overheidspersoneel.
MET RUIM f 10.000 ER VAN DOOR.
Eon bediende van de firma P. K..
Xmstordam is er met f 10737 van
door. Dit bedrag had hij op een
chèque voor genoemde firma ge-
ind bij de Incasso Bank aldaar. Hot
jongmensch schijnt zich in verschil
lende plaatsen uit te geven voor
jonkheer van .XL Zijn aanhouding
ordt door de politie verzocht
DE KWESTIE VAN GROENEN-
DAEL. De Maasbode verneemt dat
in de kwestie van Groenendael bin-
enkort van dè zijde der regeering
zoodanige stappen zijn te verwacli
ten, dat de zaak definitief zaJ zijn af
gedaan Feil der rc6U.talen daarvan
zou or-k zijn, dat het proces tegen
kapelaan ur. Krijn wel zal Ko
men te vervallen.
UIT HET BINNENSUIEEPVAART-
BEDRIJF. De Algemeene 6rii-p-
persbond heeft zich, naar aanleiding
van de verhooging der spoorwegta
neven voor het vervoer van reizi
gers on bagage, gewend tot den Mi
nister van XVaterstaat, met een adres,
-rin den minister wordt verzocht,
het daarheen te leiden, dat, indien
cr cert vcrliooging van spoorwegta-
en noodig is, deze niet alleen
di toegepast op het vervoer van
reizigers en bagage, maar ook op het
goederenvervoer, omdat anders een
onbillijke concurrentiefactor wordt
geschapen tc-genover de binnenscheep
vaart, welke in hoofdzaak komt tot
a"chade der reiziger^
OPLICHTERS. Een caféhouder
Winterswijk verkocht aan een Duit
schei een partij sigaretten voor een
waarde van 30.000 Mark, welke som
contant betaald werd in pakjes van 50
Markscheine. Bij het natellen bleek er
een bedrag van 27.000 Mark aan
reclamebiljeien in den vorm van Mark
scheine onder te zijn. De Duiischer
was oudertusschen reeds lang met zijn
sigaretten over de giens.
Binnenland
HR, MS. „DE RUYTER". Blij
kens bij het Departement van Marine
ontvangen bericht is Hr. Ms. „De Ruy-
tei", onder bevel van den kapitein ter
zee De Joncheere, van Sabang vertrok
ken met bestemming naar Nederland.
fers-yverzisht
VERVALLENVERKLARING VAN
KAMERLIDMAATSCHAP.
Het Weekblad voor de Burgerlijke
Administratie schrijft over „X'ervallea-
■erklaring van Kamerlidmaatschap"
i.m.
Ons geldend staatsrecht geeft geen
middel aan de hand om leden van een
der beide Kamers der Siaien-Generaal,
die door hunne gedragingen daarvoor
lanmerking zouden moeten komen,
hun lidmaatschap vervallen le ver
klaren. Wel kent hei Reglement van
Orde voor de Tweede Kamer, vooral
sinds de jongste aanvulling daarvan ia
du jaar, aan deze vergadering een uit
gebreide disciplinaire macht toe tegen
over hare leden, die kan eindigen in het
recht om een lid voor een bepaalden
tijd gedurende den tijd der zitting den
toegang tot het Kamerlidmaatschap te
ontzeggen (art. 74) maar dit recht is
afhankelijk van het feit, dat een lid
„door zijne gedragingen de geregelde
behandeling van zaken belemmert",
Tegenover leden, die door hunne „ge
dragingen" buiten de Kamer zich een
plaats van volksvertegenwoordiger on
waardig hebben gemaakt, suat de Ka-
er naar deze bepaling machteloos.
In Engeland is dit van ouds andei
opgevat en heeft met name het Lagei
huis zich steeds bevoegd geacht leden
van hun lidmaatschap vervallen tc ver
klaren, zoowel op grond van hunne ge
dragingen in de vergadering als daar
buiten.
Wat ons land betreft, zien wij geen
reden waarom de Kamer zich bij haar
Reglement van Orde niet het zelfde
recht zou kunnen toekennen, dal
ouds door gewoonte het Parlement
Engeland heeft uitgeoefend. Een
breuk op het recht der kiezers is dit
ker niet meer dan de macht, die de
Tweede Kamer zich thans reeds in ar:.
'an haar reglement heeft toege
kend. Of immers de „gedragingen",
tot den maatregel aanleiding moe-
geven, in clan wel builen dc Kamer
zich voordoen, kan in het wezen
zaken geen verandering brengen.
Alleen blijft de mogc>kheid bestaan,
dat de kiezers bei vervallenverklaardt
lid bij dc eerstvolgende periodieke ver
kiezingen opnieuw in de Kamer bren
gen, aangenomen dat zij daartoe bereid
zouden zijn.
Hiertegen zou alleen de wet kunnen
waken door aan een besluit der Kamer
to. vervallenverklaring blijvende
sluiting van verkiesbaarheid te
binden.
Dat art. 84 dei Grondwet zich hierte
gen zou verzetten, kunnen wij niet
zien. omdat dit artike' zelfs reeds als
eiscb voor het lidmaa'schap der Twee
de Kamer stek, dat xnen niet van
verkiesbaarheid ontzet zii, en al mag
worden toegegeven, dat deze bepaling
wel alleen zal hebben gedach. aan
ontzetting bij rechterlijke uitspraak in
de gevallen bij de strafwet voorzien, de
woorden van het artikel dwingen tot
deze beperkte uitlegging niet. Daaren
boven sluit art. 84 der Grondwet in zijn
tegenwoordige lezing uitbreiding der
vereïschten voor het Kamerlidmaatschap
aiet uiu
Tegen den prijswoeker.
De Haagsche liovfijzer-correspon
deal vod het HWd. betoogt da; u6
duurto drie oorzaken heeft, die hij
aldus, omschrijft- hol tekort in de we
reldproductie, de loonhonger er ar
beiders met de daaruit volgende stiff
kingeti en de orijzenwoeker van een
deel van den tusschenhandel. Alleen
tegon liet laatste kan z.i. de Overheid
maatregelen nemen. Nagaande waar-
die maatregelen kunnen beslaan,
schrijft hij:
Waarom pakt men dien woeker
hier niet aan op de wijze waar00 het
in Parij9 reeds tijdens den oorlog ge
schiedde door de Vilgratnbarakken,
die nu nog worden gehandhaafd
en waarop men het juist nu, na den
oorlog, nu distributie en rantsoenee
ring zijn of worden geliquideerd, doch
de duurte eerst reent uitkomt nu er
weer wat te koop is, in Engeland
wordt aangepakt? Door ovorhciuswtn-
kels, niet in plaats van maar
n concurrentie met, den
tusschenhandel. Wanneer in zulke
winkels de meest noodige goederen
tot matigen prijs worden veraociit,
zóó dat men den fatsoenlijken klem-
nandc-laar niet onderkruipt, maat den
ekeraax den wuid uit cie zeilen
neemt, dan heeft men daarin het
meest afdoende, het meest billijke en
een mets dan de op- en inrichting van
zoo n wnuL6i Kostend middel om al
thans dit élement van de duurte den
kop in te drukken.
Hij zegt verder dat de pi ijzen woeker
zich nog van een tweede artikel heeft
ster gemaakt, van een artikel dat
niet voor wrnkelverkoop in uannier-
krng kan komen; hij bedoelt de htiur-
woningeai. Ook ten aanzien daarvan
doei hij een middel van bestrijding
aan de hand.
Waaixrm merkt hij op geen
Huizenvorderingswet die deri gemeen
tebesturen de bevoegdheid zou geven
om huurhuizen te vorderen dat wil
zeggen, evenals ten aanzien van de
scheptm: tegen vergoeding in ge
bruikte nemen, niet in bezit ten
einde die aan den prijzónwoeker ia
onttrokken. Al heit ontduiken van de
Iluurcommiseie- en de Huiuopzeg-
gingswet zou daarmee doodelijk wor
den getroffen. En over de aan do
eigenaars uit te keereri jaarlijksche
vergoeding zou in de meeste gevallen
niet eens behoeven te worden gespro-
kon. De prijzen zijn immers, na am
pel onderzoek, door dc- Huurcominis-
sies bejxaald (de heer De Schipper
grijpt, moedeloos, naai een anutre,
veel ineer ingewikkelde prijsbepa-
ling).
Natuurlijk moet daarnaast worden
gebouwd. Dat kan de gemeente
reeds doen en moet zij thans zeker
meer dan ooit doen. Maar de huren
van bestaande huurw oningen
moeten niet omhoog kunnen worden
gewoekerd gelijk thans geschiedt
En daartegen wure een Hui/.euvor
deruigswet .een afdoend remedie.
Aljcrlsl.
Te Drachten eischen de schoen»
makers zoo hooge pryzen voor repa
ratie, dat van gemeentewege gelegen
heid zal worden gegeven tot schoen
lappen.
Onder de winkeliers in Fries
land moet een vereeniging tegen
„prijsbederf'* bestaan. X erkoopt een
winkelier tegen lagere prijzen dan de
afgesproken e, dan wordt hij een tijd
lang uitgesloten van levering van
waren door handelaren en grossiers.
Een onderzoek met deskundige
hulp van de duurte-commissie naar
de viecschprijzen te Eindhoven heeft
uitgemaakt, dal deze veelal te hoog
zijn. De commissie zal aandringen op
maximumprijzen voor elke 14 dogen
door den gemeentelijken keurings
dienst vast te stellen.
Burgerlijke SUM
XV'IJK AAN ZEE EN DUIN.
Geboren: Arend Herman, z. v.
J. H Hagedoorn en Y. van Dam; Cor
nelia Maria, d. v. C. Blom en F. A.
Mensing: Jacobus, z, v. J. Peekei en
A. Bakker.
HAARLEMMERMEER.
Bevallen: C. J. den Ouden—de Rijk,
x.. M. XV. van don Bos—van der Aa,
z.\ M. Koopman—Versteeg a.; C. J.
Warmerdam—Smit z.; C. G. Kooij
XVestdijJc, d.; J. M. van deT Horst
Olij z.
Gehuwd- J. Lammere, 29 j. en .T. F.
Leiten, 28 j.; M A. Spitshoven, 22
en J. Gladpootjes, 20 j.; J. Pelgrim,
29 j. en K. Westbroek, 27 j C. M -J.
Baas, 30 j., en J. J Strijbis. 24 jaar.
Ondertrouwd: C. Koelman, 21 j en
D. XV. Baggerman, 21 j.; J. van Tol,
22 j. en J. Biemond. 19 U H. Witte-
koek, 25 j. en J. Kluijt. 23 j.: C van
Schie, 24 j. en M. E. Schoonderwoerd
21 jaar.
Overleden: Louis C. den Haan, 15
j., z. van C. den Haan: Immct-je Bol,
68 j.. gehuwd met H. Koningen; Aat
je Jongsma, 16 j d. van II. Jongsma;
Maria van den Berg, 86 j-, wede. van
P. Schrama.
