k
M
i
fi
m
Kolontën
Relletjes to Soerabala.
Uit Weltevreden meldt A.ne.t,a. aam
do Tel.:
Uit Soerabaja worden ernstig© rel
letjes gemeld tusschen een Ambo-
neesch fluitorkest en de politie, üe
Amboneeaen weigerden de bevelen van
de politie in hei belang van de ver
keersregeling op te volgen, en gebruik
ten hun zware bumboe-ine Lr uimentaa
als wapen, terwijl <1© jxriitio er met
gummistokken op insloeg. Een Euro-
peesch hoofdagent, weixi ernstig mis
handeld na acht Amboneezen te heb
ben neergeslagen, toen hij door 25
fluiters werd aangevallen. Later mis
handelden de Amboneezen twee in-
Londsche agenten. Na versterknxg van
de politie vluchtten de aanvullens
naar dé kazerne, achtervolgd door üe
poli li e. Een Amtioneesch schildwacht
wilde zijn makkers ontzetten en storm
de op een hoofdagent los, die hem
daarop met zijm revolver dreigde,
waardoor d© man kalmeerde.
Schaakrubrisk.
Oplossingen, vragen enz., te zen
den aan den Scbaakredaetenr
van Haarlem's Dagblad. Grooli
Houtstraat 93, Haarlem.
PROBLEEM Me. 20*)
H. L. SCHULD (Grave).
A1
Sg
A
i
i
A
s
i
A
I
i
1
it
ftl
m
w
iJ
1
n
a
Mat in drie zetteu.
Stand der «tukken
Wil: Kal, Dd8, Tf5, Pe7, Pgl, b3,
bö, h2, h3.
Zwart i Kh4, Tb6, Lf7, Lh8, Pa8, a3,
b7, c6, d4, e&, f6, li5, h7.
la prijs, wedstrijd „Haageche
Post" (1917).
Van oude Moosters.
Een van de grootste schaakspelers
van de tweede belft der l9o eeuw is
geweest Wilhelm Steinitz. Hij
werd den 14en Mei 1836 to Praag ge
boren en leerde omstreeks 1848 iele
van het schaakspel. Reeds als jongen
vau zestien jaar gold hij als den
Bterkslen speler vau Praag, hoewel
hij van de theorie nog niet veel wist.
In 1859 verhuisde hij naar Weeueu,
alwaar hij door zijn bllndspel (van
één partij) de schaakkringen verbaasde
Hij werd student aan de Polytech
nische school, maar na l1/» jaar studie
moest hij dia opgeven wegens een
oogziekte. Hij wijdde zich toen een
tijdlang aan de journaliztiek, om
langzamerhand geheel over te gaan
ln Caisaa's dienst. Steinitz, die meer
dan 25 jaar wereldkampioen is ge
weest, schaamde er zich dan ook niet
voor, dat hij beroepsschaker was,
hetgeen bleek uit 's meesters visite
kaartje, waarop gedruktstond:Chess
player". Reeds iu 1862 werd hij als
vertegenwoordiger van Oostenrijk naar
den internationalen wedstrijd te Lon
den gezonden, in welken wedstrijd hij
den 6en prijs won, Steinitz veeligde
zich toen te Londen en redigeerde er
de schaakiubriek van „The Field
In 1866 won hij een match tegen den
beroemden Anderssen mtt 8:6. Het
volgend jaar won bij te Parijs den
Sen prijs, na dien lijd meestal eerste
of tweede prijzeu. Volgens hem was
een match echter veel belangrijkeren
terecht, want een bepaald aantal
partijen tegen éèn sterken speler
kunnen niet opwegen tegen eenzelfde
aantal legen spelers van verschillende
speslsterkte, te meer als de partner
in de match een meester van den
eersten rang is. Sinds dien match
met Anderssen, welke kamp door een
rijken Engeltchman tot stand werd
gebracht (om HO Pond Sterling) was
Steinitz de wereldkampioen, in 1886
versloeg hij den ve« maarden Zukertort
in een match mat 105. Met Morphy
heeft hij nooit gespeeld, want deze
echaakkoning was, toen Steinitz z'n
roemrijkste overwinningen bevocht,
reeds in een aliertreurigsten toestand,
geheel gebroken, ln 1894 kwam de
rnatch met Lasker tot stand, door deze
zoo schitterend gewonnen met 10 5 4.
Later werd nug eens (1896) een return
match gespeeld, maar Stemiiz, die
toen reeds 60 jaar was, kon niet meer
op tegen den jongen krachligen Lasker.
Deze won met 10:2:5. Steinitz heeft
veel tot de meer wetenschappelijke
behandeling der schaakpartij bijge
dragen. Hij heeft in zijn schakers
loopbaan 29 ernstige matches gespeeld,
te zamiu 308 panijen met den uitslag
174 gewonnen, 72 verloren, 62 remise.
In hot geheel heeft hij aan 22 be
langrijke tournooien medegedaan,
waarin hij 10 keer met een len prijs
is uitgekomen (hieronder éénmaal de
le en 2o gedeeld, Weenen 1882) ter
wijl hij alléén in 'het jaar vóór zijn
dood (Londen 1899) zonder prijs uit
kwam. Van de 832 in die wedstrijden
gespeelde partijen heeft hij er 205
gewonnen, 6t» verloren en 61 remise
gemaakt. Steinitz bezocht in Mei 1896
ook ons land. Hij gaf schitterende
aimultaan-séances in Hilversum (21
11), Rotterdam (23:2:0), Haarlem
(13 8 1), 'e-Gravenhage (24 1:8) en
Lelden (24:0:4). Van de 121 gespeel-
do partijen verloor hij er dus slechts
7, en maakte er 9 remise! In Lelden
had schrijver dezes het voorrecht met
hem kennis te maken en hoewel ik
verloor was ik reeds tevreden van
hem te mogen vernemen dat ik mij
goed had geweord, Steinitz was klein
van gestalte, met geestige bruine
©ogen, cn had ean joviaal karakter
dat leder aangauaam aandeed. Hij
beoft lichamelijk veel geleden. Des
tijds leunde hij op een stokje, want
hij leed aan rheumatiok, terwijl hij
zijn rechter knie niet buigen kon.
In Leiden werd hij dan ook ln
een wagentje gereden langs de
vele borden. Na dien tijd heb lk
nooit weor dien echten indruk van
een schaakkouing gekregen, wanneer
anderen beroemdheden in ons land
speelden. Zijn levensgeichiedenis kan
een boek vullen. Tegenover zijn part
ners was hij steeds hoogst wellevend,
ln een der partijen met Tschlgorln
in 1892, verhaalde hij, kon ik een
mat in zeven zetten aankondigen en
ik heb het niet gedaan uit achting
voor uaijn tegenpartij. Het is imruerB,
alsof ik daarmede zeggen wilde
„Kijk! dat mat heb ik gezien en gij
nietl" De arme Steinitz is tenslotte
krankzinnig geworden en stierf ln
September 1900 to New-York.
Partij No. 19.
Gespeeld in de 2e match met Tsohl-
goriu in het jaar 1892.
WIT i ZWART:
initz
Tschigorin
Ssiaansebo party
e2—e4
1
e7—e6
Pgl'3
2
Pb8—c6
LL—b5
3
Pg8-f6
d2-d3
4
d7-d6
c2—c3
g7 gü
Pbl—d2
6
Lf8-g7
Pd2—fl
7
0-0
Lb5a4
8
Pfo—d7
Pfl—e3
9
Pd7cS
La4—c2
10
Pci—e6
ll2Ii4
11
Pc6-e7
h4— h5
12
d6dö
böxgö
13
f7Xg6
e4 *d5
14
Pe7Xd5
Pe3Xd5
15
Dd8Xd5
Lc2b3
16
Dd5 c6
Ddl—e2
17
Lc8—d7
Lcl—e3
18
Kg8—b8
0 0—0
19
To8—e8
De2—fl
20
a7 - a5
d3-d4
21
e5Xd4
Pf8Xd4
22
Lg7xd4
Tdl x d4
23
Pct>Xd4
ThlXh7f
24
Kh8xh7
Dfl-hlf
25
Kb 7—g7
Le3—h6f
;6
Kg7-f6
Dhl—h4f
27
Kf6—eö
Dh4Xd4+
28
Opgegev
Oplossing Probleem Ho. 18.
1 Pc2—a3, enz.
Goed opgelost door:
Jac. 1. Bert, J. Brifgman, P. Fabriek
(ook nog van de nos 16 en 17), C. P.
lieijstek, H. J. Lenaaris en J. A.
Schieri g, allen te 11 a ar 1 e mli. VV.
v. Dort, P. F Seruee en Joh. v. Teu-
nenbroek, allen te Schoten.
Correspondaaaie.
Hiilegom. C. V. 1 Td4—a4 faalt
na 1.Tc6.\c7.
Buitenland
De Nationalisatie der ftüijnen
in bageland.
De Telegraaf-correspondenl te Lon
den schrijft:
Lloyd George heeft het gezegd:
Neen!
Hij heeft de deputatie samenge
steld uit hét parlementaire comité op
het Trade Union congres te Glasgow
en uit het uitvoerend oomiló van de
mijnwerkers-federatie, welwillend en
met sympathie aangehoord, toen de
ze do nationalisatie der mijnon kwam
vragen, overeenkomstig het Sankey-
rapport, en na zijn eigen inzichten
uiteengezet te hebben, den hoeren be
leefd medegedeeid, dat hij een na
tionalisatie als zij bedoolen, niet
voor het Lagerhuis kan brengen.
Nationalisatie volgens den elsch
der mijnwerkers zou de vakvereeni-
ging volle controle geven over de in
dustrie, en tevens den staat dwingen
do exploitatie op zich te nemen van
een bedrijf, zoo enorm als er geen
precedenten zijn.
Daartegenover staat liet voorste,!
van de regeering tot uitkoop van alle
particuliere tantième-rechten, van
welke uitkoopsom een gedeelte zou
worden afgetrokken, om een fonds te
stichten lot verbetering van de con
dities, waaronder de arbeiders loven,
verder de unificatie van de mijnen en
de aanstelling van „Pit-committees'
waardoor de mijnwerkers medezeg
genschap zoüden krijgen in zake
kwesties, die de veiligheid in de mij
nen betroffen.
Ongetwijfeld een flinke stap in de
mocratische richting, doch de mijn
werkers willen probeérétn het onder
ste uit de kan te krijgen en daarop
heeft Lloyd George's gedecideerd
„neen" geklonken.
De mijnwerkers meen en sterk te
staan, omdat het congres hun vollen
steun heeft toegezegd. Zoo sterk, dat
dit Robert Smillie toen heeft kunnen
verleiden tegenover de Regeering het
leelijke woord „compel" te gebrui
ken. Hij meende in staat te zijn,
de regeering te dwingen. Maar dat
was in de dagen, dal de sjpoorweg-
mannen nog in dezelfde spanning
verkeerdenomtrent hun sterkte!
Daarentegen heeft Lloyd George
achter zich de gelieele natie, die even
eensgezind optrekken zal tegen de
mijnwerkers, als kortelings tegen de
spoorwegmannen, wanneer de bodóe-
Iing is de regeering tot iets te
dwingen!
Dat wetein Smillie en zijn vrienden
zeer goed en zij weten méér! Zij we
ten nu beter dan voor eenige weken,
toen op het congres groote woorden
van „directe actie" wei-den gebezigd,
dat nationalisatie voor de vakveree-
nigingon zijn vóór en zijn tegen heeft
De spoorwegstaking was voor de
nationalisatie-ij ver aars een lea, die
volkomen begrepen is, Namelijk deze.
Wanneer arbeiders van een particu
lier bedrijf liet werk neerleggen, dan
wordt de schade van dit stopzetten
geleden door een particulieren eige
naar., Hij kan den strijd tegen zijn
boiders weken volhouden, maar
als hij contracten heeft loopen, dan
is er veel kans, dat hij liever wat
meer loom betaalt, dan zoo groote
eha.de te lijden, dat die hem nood
kittig wordt.
Want zijn uithoudingsvermogen
hoeft S|lechts do grens, van zijn kapi
taal, terwijl hij bovendien het nadeel
heeft, dat zijn concurrenten kunnen
doorwerken.
Is een groot bedrijf echter genatio
naliseerd of staat het (zooals de
spoorwegen) geheel! onder staatslei
ding, dan is de gemeenschap de ka
pitalist., is do belastingbetaler de ver
liezende partij, en de arbeider staal
voor twee nadoelen, namelijk dat het
kapitaal! van den werkgever dat is
van de natie, dus enorm groot, en
verder, dat hij, als liet een ingrijpen-
de staking is, weinig kans heeft zelfs
bij dumoerat.is'ch publiek symjpathie
voor zijn zaait te winnen. Do publie
ke opinie was sterk tegen de spoor
wegstaking; die zou even sterk zijn,
als er een algemeene mijnwerkerssta
king uitbrak, op een oogeni)ik ais
thans, dat. de gemeenschap niets
méér behoeft dan kolen.
De les van de spoorwegstaking zilt
er vermoedelijk goed in. Wat de Tra-
de Unions te Glasgow voteerden, ge
schiedde nog in de meening, dat men
de regeering tot iels zou kunnen
dwingen door staking. De deputatie,
die bij Lloyd George kwam mot een
vóór do spoorwegstaking opgas'.: ld én
eisck, weet heel. goed, dat de rugge
steun der Trade Unions (en feitelijk
zonder directe stemming, maai- door
block-vote gegeven) door de nederlaag
der spoorwegmannen zeer is ver
zwakt. Ln het is de vraag, of zij thans
de uitroeping van een staking zoude
aandurven, zonder eerst individueel
de opinie der mijnwerkers en de leden
van andere vakvereenigingen te vra-
gen.
En aJs zij die vroegen, dan is het
weer de vraag, of de arbeiders op
dezc|.fde lichtvaardige wijze zouden
st,emmen, als dat op het congres te
Glqsgow geschiedde, op een oogenblik.
dat men ten duidelijkste den afkeer
van de geheele natie gezien heeft te
gen stakon in het algemeen en met
po' itieke doeleinden in het bijzonder,
terwijl er .verder een tekort aan
steenkool heerscht, die een gevaar
wordt niet alleen voor indllioenen ar
beiders in fabrieken, maar zo'.fa in de
buishouding, ais eon koude winter
voor de deur stond, en de prijzen, die
huisvrouwen (ook van stakers) moe
ten betalen voor steenkool volgens
Engelsch begrip, thans enorm znn.
Lloyd George zei „neenl" Op het
GOgenbiik -blijft er voor de mannen,
die te Glasgow zulk een hoog woord
spraken, weinig anders over dan een
speciaal congres bijeen le roepen, om
daar de toesUnu nader onder oe
oogen te zien en nadere besluiten te
nemen.
De houding van de beroemd gewor
den „Elfdie zulk een groot aan-
dceil hadden in de bijlegging van het
spoorwegcariflict, bewijst, dat er ón
der do Trade Union-lepers mannen
zitten, die een koel verstand hebben.
De mijn werkersfederatie kan dan nog
zoo fél staan, de leiders der andere
vakvereenigingen hebben ook een
woordje mee te praten, als hun steun
wordt gevraagd. Die noodzakelijk is
Op zulk eon speciaal congres zullen
onder de nieuwe atmosfeer voorzich
tiger woorden worden gesproken dan
op hot eenigszins gedes-equilibreerde
congres te/ Glasgow, waai- men ui
vaste overwirmingszekerheid t x keer
de.
Een mim^erkersstaking, direct na
deze sp crwegstakuig, en wéér met
'n politiek doel, zou de Trade Unions
voo jaren ill discrediet kunnen
brengen bij het Enge,sche publiek en
de goede zijden der vakvéreaniging
zouden onder de kwade lijden.
Bijna zeker kan worden aangeno
men dat een overijld uitgeroepen
staking Lot de onmogelijkheden be
hoort, in ieder gevat lot de onwaar
schijnlijkheden. Het speciale con
gres, dat thans kan worden bijeen
geroepen, moet eerst besluiten over
de wijze, waarop men de regeering
dwingen wil de eischen in te willigen
en dan hebben de ai-beidors zelf nog
een woordje mee te prate-n. iets waar
toe ze bij het uitroepen van de
spoorwegstaking geen gelegenheid
meer hadden.
Weigeren die het land .thans weer
in oen zoo ingrijpende staking te
dompelen (cn sinds de loomen hoog
zijn, verlangt zeker 80 van de ar
beiders naar rust, dan is de eenige
weg, welke ook door Lloyd George
word aangeduid, dieu de mijnwerkers
federatie (al dan niet door de andere
vakvereenigingen gesteund) volgen
kan: de conslitutioneele, namelijk de
kiezers te overtuigen, dat nationalisa
tie in hun belang en in dat van. de
gemeenschap is.
Het schijnt, bij. de stemming, die
tegenwoordig in Engeland na do op
gedane ervaring heerscht, bijna ho
peloos, een verkiezing te wilileui win
nen onder de leuzo „nationalisatie
der mijnen".
De atmosfeer is er niet naai-. En
een volloerd staatsman als Ljloyd
Ge.org© zon niet een zoo krachtig
„Neen" uitspreken, als hij die atmos
feer niet volkomen had gepeild en
kendo.
STAKINGBREKERS IN DUITSCH-
LAND. Aan den-oproep der stu
denten van de liunuelshoogescliooi
om eventueel in handeJsLnstolhngen
als hulppersoneel dienst te doen, heb
ben de studenten van alle hoogescho-
len te Berlijn gevolg gegeven. Met de
Berlijnschc magistratuur zijn thans
uoor 'n delegatie van 1S00Ü studenten
besprekingen aangeknoopt over de
organisatie van de vrijwillige hulp
bij stakingen, zooals bijv. bij de te
genwoordige staking van hei. perso
neel dier stedelijke bureaux.
ELZAS-LOTHARINGEN EN 'T
SAARBEKKEN. De Eransche over
heid heeft de censuur iu Elfeas-Lotha
ringen en hei Saarbekken, die enkele
dagen geleden opgeheven was, op
nieuw ingevoerd.
DE BELGISCHE KAMER is ont
bonden. ió November hebben de nieu
we verkiezingen plaats.
DE FBANSCHE POLITIEK IN
SYRIë. Generaal Gouraud, die
zooals men weet benoemd is tot Imo
gen commissaris van de Fransche re
publiek in Syrië en tot opperbevel
hebber van het leger van de Levant,
heeft, dezer dagen een onderhoud toe
gestaan aan een vertegenwoordiger
van het „Petit Journal". In den loop
van dit interview verklaard© de ge
neraal o.a. het volgende:
Ge ruimen tijd geleden had ik geen
onderhoud meer met den minister
president gehad, bijna einde den tijd,
dat ik hem op zijn uitdrukkelijk ver
langen in de loopgraven had rondge
leid, (oen ik onlangs biji hem werd
ontboden. „Generaal", zoo ving Cle-
mencéau heb gesprek aan, „er bestaan
twee soorten van mensohen. Zij die
zich door hun voorliefde en smaak la-.
ten leiden "en zij die heb algemeen be
lang boven hun persoonlijke belan
gen stellen. Gij behoort tot deze laat
ste soort."
Na deze korte inleiding sprak hij
mij van de taak, dde hij- voor mij tn
Syrië op het oog had. Tk was ietwat,
verrast. Had een pas genomen beehnt
mij niet bevestigd in de funebiee, <tte
ik te Straatsburg bekleedde? Ik vroeg
bodemkijk. Clemenceau stond mij
slechts eenige uren toe. Het argu
ment van den minister-president
woog zwaar. Indion hij van oordeel
was, dat mijn dtenet in het Oosten
het land van nut konden zijn, was
het mijn plicht elk© persoonlijke over
weging buiten beschouwing to laten
en mij te zijner beschikking te stellen.
Ik nam de functie aan.
Straatsburg verlaat ik echter niet;
zonder eenige spijt, lk bezat daar
talrijke vrienden. Mijn verblijf te
Straatsburg, dat ik tot mijn vreugde
het eerst van allen ben binnengetrok
ken, heb ik steeds zeer aangenaam ge
vonden. Maar men roept mij elders.
Het zij zoo.
Wat mijn nieuwe functie betreft, die
mij in aanraking met de Muzelman
nen zal brengen, kan ik u zeggen dai
ik veel sympathie voor hen gevoer.
Langen tijd heb i'k onder hen ver
keerd. Zij weten, dat zij aan mij con
waren vriend zullen hebben.
Zooals gij weet zullen de Fransche
troepen de Engelsche afdeelingen in
Syrië vervangen. Onnoodig te zeggen
dat mijn verstandhouding met de
Engelsehcn uitmuntend is. In de vree-
selijike dagen van den strijd aan üe
Dardenellen, waar wij schouder aan
schouder hebben gevochten, hebben
wij elkaar wederkeerig leeren achten
en waarde eren.
DE BOLSJEWIKI. Mr. W. T.
Goode, de correspondent van ue
„Manchester Guardian", die gerui-
inen tijd in Rusland heeft vertoefd en
op zijn terugreis door de Finscne
autoriteiten werd aangehouden (men
veronderstelde dat hij bolsjewistische
vredesvoorstellen bij z;ch had), is
thans eindelijk in behouden haven
aangekomen en zal zijn bevindingen
iu zijn blad kenbaar maken.
De „Guardian" publiceert infcus-
6chen een telegram, dal Goode in Ju
li van diL jaar uit Moskou heeft ge
zonden doch dat, werd onderschept».
Eerst thans heeft het blad een kopy
ervan ontvangen. Het luidt: Mijn
tweede poging (om naar Moskou te
komen) is geslaagd. Het leven in ct«
stad trof ik vreedzaam en gewoon
aan, misschien rustiger dan in Lon
den. De levensimddelenscbaarschte
is groot, ten gevolge van de blokka
de, doch zij treft, minder de bolsjewlki
dan alle vroegere bourgeois, zoodat
de blokkade-politiek der Entente fei
telijk niet de bolsjewiki raakt, tegen
wie. zij' gericht is. De organisatie van
het iand is goed en wordt gestadig
beter, terwijl de militaire organisatie
en geest degenen verwonderen, die
aan de berichten -uit hel westen ge
wend zijn.
DE ENGELSCHE TROEPEN
UIT NOORD-RUSLAND. Naar aan
leiding van den terugkeer der Briteehe
troepen uit Noord-Rusland heeft de
konin? een telegram van gehikwensch
gezonden aan generaal Rawlioson,
de den terugtocht, beeft geleid. De
„Daily Chron." zegt in een hoofd ar-
t kei, dat in dit telegram de juiste
toon wordt aangeslagen, zoo meldt
de Londerischc Hb.u. berichtgever, iiot
blad wijst, erop, dat „onze soldaten
ui Rusland van begin tot eind een
zware ondankbar© taak hadden die ze
met. geduld, moed en bekwaamheid
hebben volvoerd. Wij zijn zeer ver
heugd, dat het mogelijk was allen
weg te halen zonder verliezen en dat
ze do Russische 'kameraden achterla
ten m een gunstige positie van zeil-
verdediging. Men kan nauwelijks een
glimlach onderdrukken naar aanlei
ding van de zoo vaak, haast tot hot
laatst toe, gedane beweringen, dat
op het woord van Churchill niet was
te vertrouwen cn dat de soldaten, den
heel en winter wel in Rusland zouden
moeten blijyen. Het publiek zal goed
doen deze kwistige beschuldigingen
van onbetrouwbaarheid niet, te verge
ten, nu haai' ongegrondheid duideiij'K
is, want ze wonden met even weinig
reden gedaan in andere gevallen,
waarin d© onjuistheid niet zoo zichte
haar kan blijken.
FRANKRIJK EN TSJECHO-SLO-
W AKI JE. Naar de „Petit Paris ten'
meldt, wordt een voor.oopige regeung
uitgewerkt voor een economische 'toe
nadering tusschen Frankrijk en
Tsjecho-fSlowaluj a Men wacht nog
slechts op de definitieve goedkeuring
van de regeering Le Praag.
DE PAR1JSC1IE RESTAURANTS.
Niettegenstaande de opheffing van
den staat van beleg zal voor de Pa-
rijsche restaurants enz. hiel dadelijk
de toestand van voor den oorlog her
steld warden.
Volgens de Petit Parisien zullen
zij voorloopig vergunning krijgen tot
een uur 's nachts open to blijven.
•T FIU ME-IN Cl DENT.
De correspondent van de „Corriere
della Sera" constateert teekenen van
ontevredenheid eu tweedracht onder de
volgelingen van d'Annunzio. Men heeft
den indruk dar d'Annunzio zijn onver
zoenlijke houding zaï laten varen en
eventueel op een aannemelijk compro
mis 2al ingaan,
'T PROCES TEGEN DE GAZETTE
DES ARDENNES. Luitenan: Jan-
ningros, de regeeringscommissaris in
het proces van de „Gazette des Arden-
nes", heeft naar uit Parijs geseind
wordt zeven ter dood veroordeclin-
geu geëischi, waaronder die van Du
bois, Fevrillicz, Masse en Herve^
DE OOSTENRIJKSCHE BEGROO
TING. De aan de Nationale vergade
ring toegezonden begrooting voor
191'.)'1920 toont oen tekort van 4987
mtllioen kronen.
Kerk en Scöaol
MONTESSORl-METHODE. Zoo
als bekend, bevindt Dr. Montessori
zioh thans te Londen en geeft zij, daar
een opleidingscursus voor toekomstige
leidsters, voor ouders en verder allen,
die belang stellen in haar methode.
Met het oog op het belang, dat daar
in gelegen zou kunnen zijn voor het
onderwijs in hun gemeente, hebben
Burgemeester én: Wethouders van Am
sterdam besloten, van doze aanwezig
heid. van Dr Monlessor! in een naburig
land gebruik te maken om van haar
persoonlijk nadere inlichtingen om
trent de toepassing van haar methode
te verkrijgen. Zij hebben daartoe naar
Londen uitgezonden een commissie,
die zich gedurende een tweetal wéken
zal hebben bezig te houden met het
waarnemen en beshideeren van alles,
wat verband houdt met de thans door
Dr. Montessari gegeven cursussen,
over de demonstraties van haar on-
derwijs-methode en de toepassing
en de resultaten daarvan.
Deze commissie, bestaande uit den
heer J. Faber, Gemeentelijk inspec
teur van het onderwijs, mejuffrouw
E. Groothoff, Gemeentelijke inspectri-
c© van het onderwijs en mejuffrouw
C. M. de Boor, hoofd ean er openbare
voorbereidend© school te Amsterdam,
is de vorig© week n-aar London ver
trokken.
ONDERWIJSRAAD. Do onder
wijsraad heeft, zich gewend bot de or
ganisaties en vereenigingen op het
gebied van het algemeen-vormemd la
ger onderwijs met verzoek om vóór
half November te willen inzenden een
rapport bevattende de opmerkingen
waartoe het ontwerp van Wet op hei
Lager Onderwijs de organisaties aan
leiding geeft. Mocht de Raad nadere
inlichtingen wenscben omtrent de ui
ie dienen rapporten, zoo zullen dc
voreen.ig'ingen worden uitgenoodigü
om mondeling aan den Raad de neer
geschreven opmerkingen toe te lich
ten.
Van het Politieke Tonr-
nooiVBlü.
TWEEDE KAMER.
16 October,.
Socialisatie? De levens-
midde-en,politiek der Rege
ring.
In I-I a a r 1 e m 's Dagblad van
Woensdag vroeg een „mouem georga
niseerde" om inlichtingen over ue
bedoeling, het wtzen en de gevolgen
van de m deze dagen telkens in woord
en geschrift aangeprezen „socialisa
tie".
Mr. Sonnes omschreef vandaag in
de Kamer de zaak als 'n „planmatige
organisatie van het economisch le
ven". Dat is langer, maar vooral niui
duidelijker en dat behoeft ook niet te
verrvoiidoren omdat men over'
zaak alleen dón duidelijk krui zijn als
uien precies weet. wat er onder te ver
slaan is. Dat opk de voorstanders er
van liet. daarover lang niet eens zijn,
on dat daarom Mr. Sarin©s erken
de het volkomen ook de arbeiders
i.ri hun sympathieën lang niet onver
deeld zijn, bleek uit de waag, die
Mr. Sannes stelde aan bel slot zijner
interpellatie over de levensmiddelen-
politiek der Regoering: of zij niet ne-
reid is eene Staatscommissie te benoe
men tot onderzoek van het vraagstuk
der „planmatige organisatie van hol
economisch leven?"
Htft is niel waarschijnlijk dat die
StaaU'Couiinissie er komen zat. lk
oen wel benieuwd naar de werking
van dc socialisatie bijvoorbeeld up
den landbouw, zeide Minister van
1J ssoisteyn, maai- ik zie toch niet hei
nut van een Staatscommissie voor
zoo n onderzoek in. Wanneer echter
een of ander wetenschappelijk liohaam
zich er meö zou willen bezighouden,
dan zal de Regoering haar steun,
daadwerleetijken steun, daaraan niet
onthouden, voegde hij er aan toe.
Of Mr. Sannes mot dit antwoord te
vreden is moet morgen blijken, want
don eerst komen we aan dc replie
ken.
Dat is de schuld van den heer Van
Ra.ves.teyn, die niet minder dan een
uur voor zich wilde hebben om zijn
deel aan de discussies te nemen.
De voorzitter had voorgesteld twin
tig minulan en daarover vroeg de
lieer Van Ravesteyn stemming. Er
waren toen maai- 48 leden en dienten
gevolge gingen we naar huis, het
was trouwens al vijf uur.
Alleen de beide interpeitauten,
naast den hoer Sannes trad als zoo
danig ook de nieuwe Plattelander, de
lieer 13raat op en de Minister van
Landbouw zijn aan het woord ge
weest,
Mr. Sannes ving zijn betoog aan
met een critiek op de z.i. noodlottige
politiek van het vrijlaten van handel
cn bedrijf, waardoor de prijzen zoo
zeer gestegen zijn dat menigeen met
zorg den winter tegemoet ziet, en we
waarschijnlijk nu reeds een duurte-
stijgirig van meer dan 93.7 hebben.
Hij betwijfelde of de Regeering wel
beseft hoe noodig het is tegen dat al
les krachtige maatregelen te nemen.
Dan kwam achtereenvolgens (uitlok
op dc aardappelen-, de rijst-, de sui
ker-, de brood-j cle katoen-, do melk-,
boter- en kaaspolitiek dej' Regeering:
oen lange litanie van klachten met
het refrein: wat denkt de Minister
daartegen te doen?
Mr.-Sannes erkent dat de loonsver-
lioogingon inderdaad een deel uïtma-
Icen van den veel besproken cirkel
waarin wij rond cl raaien, maar (zei.de
hij) als mon daaruit wil, dan wil
men ur altijd uit bij de loonsverhoo;
gingen en niet bij de dure prijzen
zelf. Die moest men neerdrukken.
en dan steun verleenen o.a. aan de
coöperaties. Zoo uoodig ook weer bij
slagen verLeenen voor aardappelen en
andere eerste levensbehoeften (op
brood worden ze nog steeds gegeven)
en eindelijk, door socialiseer en de
trekpleister van liet kapitalisme, de
kapitaal winst, wegnemen
Jawel, jawel, zeide de Minister,
maar gij moet niet vergeten dat we
ten eerste voor onze prijzen voor een
deel afhankelijk zijn van het buiten
land. En waar dit niet zoo is, bijv.
in de anthraciet uit onze eigen mijnen
waar dus kapitalisme niet de drijf
veer is, daar zijn die prijzen nóg mot
109 gestegen. Dat is clan toch een
gevolg wan de verhoogde loonen.
Voorts heeft de Regeering door dc
oprichting van het Scheepvaart-bu
reau de vrachtprijzen aan merkel n
doen dalen. De aardappelen zijn in
den vrijen handel te bekomen, lager
reeds dan tegen don Regcermgsprijs,
cn wat hot brood betreft, waarvan de
duurte geweten wordt aan de garan
tieprijzen der Regeering voor granen,
de meeste grondstoffen daarvoor
worden aangevoerd uit Amerika, met
govorderdo, dus niet buitenmatige
dure prijzen berekenende schépen eu
toch kan het niet goedkooper. Tus
schen broodprijs cn garantieprijs 19
dus geen vcfl'band.
Dat de Regeering beducht zou zijn
zoU maatregelen te nemen, bestreed
cle Minister krachtig. Da kolen positie
is door zulke maatregelen in ons land
beter dan ergons ter wereld, zeide hij;
ten aanzien van de rijst heeft hij, de
voorzichtigheid van den koopman be
trachtend, achter het net gevischt
toon het bleek dat de prijzen tcjgen
zijn verwachting in, omhoog liepen.
Zou men hem niets verweten hebben
indien hij tegen den zeer hoogen prij3
had ingekocht, dien men hem in liet
voorjaar vroeg?
Wat de zuivelproducten betreft,
staan we er boter voor dan Denemar
ken dat met" ous land kan worden
vergeleken, de melkprijs is zeker,
iioog, maar hij kan niel Lager zijn,
en hoogei-, zooals de heer Braat ge
vraagd had, kon de Regeering met
gaan. WarAieer de leveranciers der
consumpiiemelk dien tengevolge hun
dreigement zouden uitvoeren en aa
koeien „droogzetten" dan zou niette-
uian dc ineLkvoorzieunng dei- groote
steden door andere contracten ge
waarborgd zijn.
Wat de suiker betreft, aan ieder ia
een rantsoen verzekerd dat maar wei
nig lager is dan het gemiddeld ge
bruik van vóór den oorlog, verzeker
de de Minister, maar wat voor do
melk geldt, geldt ook hier: d© inen-
schen zijn meer gaan gebruiken, dooi
dat zij aan andere dingen zijn tekort
gekomen. De Minister slaagde er wel
in te verklaren waarom de twee prij
zen voor cLe suiker noodig waren,
maar hij zal nog nader moeten cuiicg-
gvjn waarom thans tenminste in
Den Haag, tegen den lagen prijs op
bons ol' suiker kaarten geen korrel te
koop is In den haak is dat toch
zeker mot-
De Regeering komt binnenkort met
een DuurLewet, die alle opdrijving
van prijzen onder controle stellen zal,
ai zal dat geen algemeen© controle
wezen zooals de lieer Sannes wilde.
En voorts wil ze dc coöperalies steu
nen. Maar 't meeste moeten de con
sumenten zelf doen, door tegen de
hooge prijzen niet te koopen (zie de
su ikermoeiiij ldieid
Terugkeer naar het toeslagenstelsel
door inr. Sannes notens volcns aanbe
volen, wil de Minister niet; we zou
den oi' zeker iu geen jaren ai zijn,
Eu wat dé Minister op de vraag in
zake de souaiisatie-raogeiijknecuen
antwoordde, dat ilebben we hierboven
ui reeds medegedeeld,
INTIMUS,
fiemeagfi Klsm
GROOTE SCHEREN LN AMERIKA.
Volgens de „Matui", hebben de
I Vereeuigde Staten een aantal stoom
schepen op stapel gezet, die grooter
zullen zijn dan de ateriaud'' en de
„Imperator". Zij zullen 305 M. long
zijn en ©ene watervcrplaatsing van
oo.OOO ton hebben.
EEN JONG SOLDAATJE. Bij een
bank in de rue Lafayette te Parijs
is tegenwoordig een piccolo van vijf
tien jaar in dienst, die reeds het oor-
logskruis en het insigne der gewon
den draagt. Bij het uitbreken van
dan oorlog woonde zijn familie in ue
Vogeezen. Zijn vader, een 58-jarig
mecanicien en zijn beide zusters van
22 en 28 jaar, werden door de iJuio-
schers doodgeschoten en Joan, c.ie
toen tien jaar was, vluchtte in do
bosschen, waar hij zeven dagen Later
gevonden werd door een patrouille
van het 159e regiment. Bij dit regi
ment maakte hij den geheelcn oorlog
mede. Bij het vervoer van gewonden
liep hij kwetsuren op, waarvoor hij
liet oorlogskruis kreeg. Na zijn hor
stel kwam hij weer bij het regiment
en ward in 1918 door de Duitschers
gevangen genomen. Den 3on Fcbr.
1919 werd hij vrij gelaten.
VREESELIJK WEDERZIEN. Te
Neuenkircken (Mcckleaburgj verheug
de zich eea ouderpaar op een groote
boerenhofstede zec-t over de terugkomst
van hun zoon uit Engelsche krijgsge
vangenschap. In een nacht der vori
ge week kwam de beminde zoon wer
kelijk huiswaarts. Hij ontdekie echter
bij zijn thuiskomst in den rundcrsial
twee mannen, die bezig waren een ge
slachte koe zijns vaders de huid af le
stroopen. Tusschen hem en dc roovers
ontstond een verwoed gevecht met het
verschrikkelijk resultaat.., dat de va
der den volgenden morgen het lijk van
zijn zoon vond in den koeienstal, ge
wikkeld in de huid vanhet gestolen dier*
DE ZIONISTISCHE QUAESTIE.
Van Zionistische zijde ont
vangt het. Algemeen Handelsblad
ean schrijven, waarin is opgenomen
een citaat uit een brief val: mr. S. A.
van Vriesland, Jiid der Zionist Com
mission. Daaruit blijkt, dat v at mr,
J. I. de Haan in een zijner laatste
brieven in de Nederlandsclie
schreef over de A-ribleren-
quaestie en over de onwt iwi 'i-r.dheid
van de Engrf.sehe autoriteiten van de
meest bevoegde zijde wordt tegenge
sproken. In dien brief u'ttc mr. Van
Vriesland, geheel onafhankelijk van
eenige uiting van mr. De Haan, zich
als volgt:
„Er is hiel' een geprikkelde atmos-
pheer voora(l ln de nieuwe Jischub
(vestiging). Alles is zoo moeilijk door
de oorlogsjaren en het ':nge ""achten
nu op de vredesvoorwaarden voor
Palestina. De nervositeit zoekt een
uitweg en dan is er natuuif.ijk d,e
Zionist Commission. ARc® wat slecht
ls, is onze schuld. Men tracht zich
zelf tusschen ons en de Britsche au
toriteiten te stelten. De strijd naar
buiten is niet moeilijk We zijn daar
in succesvol zooveel het maar moge
lijk is. Hebreeuwsch, immigratie-
rechten, ambtenaren, het is alles zoo-
ajls wij het wenschen. Ook in de
Arabische quaestie, Er is een veran
derde koers hier bij de autoriteiten.,
Maar de strijd naar binnen is afmat
tend, Aldoor de.strijd tegen verdachte
making en op wat voor edele mo
tieven
De Hbld.-rorrespondeint voegt er aan
toe:
Men ziet dus, dat onze Zionistische
zaak niot zoo slecht staat en dat. wij
dus vol vertrouwen kunnen voort
gaan.
