KERK-CONCERT
aan den arbeid eer
de werkin# te verleen en.
In 't jaarverslag dat daarna de se
cretaris, de heer S. Wierda uitbracht,
werd medegedeeld, dat in 't mod er a-
men van 't comité de heeren H. J.
v. d. Vegte en Th. Boerkoel waren ver
vangen door de heeren C. J. Zemel
jen S. Wierda. Verder werd uiteengezet
dal de arbeid der Evangelisatie gere
geld voor", gang had gehad
De pennmgmeesl r, de lieer C J. Ze
mei deelde mede, dat de ontvangsten
(ui uitgaven van 't comité aanwezen
een totaal bedrag van f 1270,55 1/2 en
dat verschillende onderaideellngen
bovendien een uitgaaf van pl.m. 800
hadden gedaan.
l.ii den loop van den avond deed
verder de Gerefoimeerde Zangveree-
nivinr „Hosanna" zich eenige keeren
hooren en werden mededee'ineen ge
daan aangaande den Zondgsschoolar
beid en de jongens- en meisjasafdee-
lingen. Ds. G. R Knijper sprak het
SCHOLIEREN-RAAD.
.Men schrijft ons
De H. H. V. heef: wederom een blijk
van haar ondernemingsgeest gegeven
door 't organiseeren van de lezing van
Dr. C. P. Gunning, rector van het Am-
sterdamsche Lyceum, over 't actueele
Onderwerp „Scholieren-raad".
In bet gebouw van den Protestanten-
bun.i waren een zosal aanwezigen, toen
de heer Van Waveren de bijeenkomst
opende met een hartelijk woord
welkom. Onder dc aanwezigen merkten
we o.a. op Mejuff:. Fanet, de hee
ren P. H. v. d. Lev, Dr. Mourik Broek
man, Dr. C. Spoelder, H. C. Verkruy-
sen, R. Borggreve en B. ten Have, be
nevens e~n aanzienlijk getal leerarei
bij 't M. O. alhier. De heeren Dr. Borg
man en Mr. Bruch waren wegens fa
milie-omstandigheden verhinderd.
Bij 't noemen van 't woord scholie
ren-raad, zoo begon de heer Gunning,
denkt men onmiddellijk aan arbeiders-
en soldaten-raden en men krijgt dan de
idee, dat de oprichting van een scho
lieren-raad 't gevolg heeft, dat de di
recteur de school zal worden uitgezet,
dat men den concierge een hoogen hoed
za! opzetten en tot directeur bevorde
ren.
Er moet overal veel veranderen, ook
in de school. De oorlog bracht onte
vredenheid, omdat hij het gemis deed
voelen aan een noodzakelijk iets, dat in
de keten van onze maatschappelijke
orde ontbrak. Dit deed zich ook voelen
in de school, en spr. wees er op, dat de
ontevredenheid is voortgekomen voor
een deel, omdat de rechten van de per
soonlijkheid waarop men aanspraak kan
maken, indien deze door onzen arbeid
verdiend zijn, ru iskend zijn. De heer
Gunning vroeg zich af wat de scholie
ren-raad zou zijn een klachtenbureau
of een passen-bureau, dat zou bepalen
welke leeraar zou mogen lesgeven, of
distributie-bureau van huis- en st
werk en lesuren, of dat er dan meer
regeeringsburcau van gemaakt zou moe
ten worden.
De heer Gunning stipte aan, dat er
dan weer sprake zou zijn van een
machtskwestie. Wie heeft de leiding
in de school bestuur, curatoren, leera
ren of de scholieren-raad? Spr. wees ver
volgens op de bedenkelijke neiging van
den tegenwoordigen tijd de jacht naar
diploma's.,Deze zijn de norm voor den
gemiddelden leerlinghoe hooger deze
norm, hoe hooger 't cultuur-peil van
een volk. Maar de eischen die bierdooi
aan de scholen worden gesteld, worden
buitensporig. De maatschappij-oncwikke-
ling gaat geweldig snel, en de school
holt daar maar achteraan. Langza
merhand is de breuk gekomen lusschen
school en leven, en 't leven, 't reëele le
ven, wil spr. met de scholieren-raden
in de school terugbrengen. Tegenovei
't kenmerk van dezen tijd eveneens de
diepere oorzaak van den wereld-oorlog:
zelfhandhaving, moet worden gesteld
zelfverloochening.
De oude vorm van gezagi k weet
het en niemand anders, zal door den
scholieren-raad worden veranderd, doch
niet weggenomen, omdat er tucht en
regelmaat moet zijn.
Op 't oogenblik biedt de school wei
nig gelegenheid tot samenspreken van
leeraar en leerling. De scholieren-raad
zal dit wijzigen, en er zal een weder-
zijdsche waardeerÏDg komen, die de
kern van alle eenheid is.
Spr.'s rede werd met een luid applaus
beloond.
Na de pauze werd een ruim gebruik
gemaakt van de gelegenheid tot 't stel
len van vragen. Men vroeg o.a. naai
practische uitwerking. De heer Gun
ning antwoordde, dat hij van z'n eigen
school daar nog weinig van zou kunnen
zeggen, maar verwees naar 't Haagschc
Lyseurn (van Prof. R. Casimir) waar de
scholieren-raad reeds 8 jaar in werking
is. Verder deelde spr. mede, dat 't ver
langen naar den scholieren-raad uil de
leerlingen was gekomen en dat hij
overleg met alle leeraren de zaak aan
gepakt had. Iedere klas benoemt haar
vertegenwoordiger, ook iedere school
club eu eveneens de schoolkrant De
krachtige factor in dezen is 't mede-
dragen vaa de verantwoordelijkheid
door den scholreren-raad voor den goe
den gang van zaken in de school, maai
tevens dc zelfregeering, een zekere zelf
standigheid en zelfbewustzijn die in de
gemeenschap meer dan ooit noodig
Na 't woord van dank van den heer
an Waveren aan den heer Gunning,
werd de vergadering na een langdurig
applaus gesloten;
Buiriefe voor Vragen
VRAAG Weel u een middel om „het
weer" uit bruine glacé handschoenen te
krijgen?
ANTWOORD Zend ze naar een che
mische wasscherij, die u misschien wel
zal aaDraden, ze te verren.
VRAAG Mijn dochter dieet voor dag
en Dacht, doch heeft wegens ziekte haar
betrekking moeten verlaten. Omdat die
ongesteldheid nog al lang duurde, heef:
zu haar ontslag gekregen. Zij is per
drie maanden gebuurd en half Augus
tus thuisgekomen. Heeft zij nu recht op
kostgeld en hoe lang gaat haar loon
waschgcld door?
ANTWOORD Haar loon en wasch-
geld gaat tot November, als haar tij
dig tegen dien datum de dienst is op
gezegd, door. Als geen vcrpleeggeld
wordt betaald gedurende (meestal) vier
wekeD, ;eft zij recht op kostgeld;
VRAAG Een looneelvereeniging be
stond u:t ia ledeu, van wie er zes be
dankt hebben. Van de zes overigen za
gen er v.tc geen heil mecrin contribu
tie te italen. Hebben nu de vter over-
bl-frende leden het recht die twee; we
gens 4 weken contribuueschulc! tc roy-
eeren?
ANTWOORD Als de statuten of het
reglement daaromtrent geen regeling
treffen, kan dat niet, wel kan u hen
dagvaarden tot betaling. Als u hun dit
ooraf schrijft, onder toezegging dit
iet te zullen doen als ook zij bedan
ken, zullen zij wel ontslag nemen.-
VRAAG Moet een meisje van at
jaar, dat naar het buitenland wil gaan,
n<yr toestemming hebben van haar moe
der?
ANTWOORD i Neen.
VRAAG lk heb mijn voorkamer ver
huurd aan een gezin, dat er nu een ge
trouwde dochter met een kind bij inge
nomen heeft. Genoemde dochter heeft
zelf ook een woning; hoe moet ik
handelen, om de dochter van de
rner te krijgen?
ANTWOORD Indien door deze ex-
tra-bewoning het door u verhuurde ver
trek misbruikt wordt of u schade daar
door lijdt, kan u 's rechters tusschen-
komst inroepen en moet u zich tot een
rechtskundige wenden.
VRAAG lk heb een parapluie ge
kocht h f 7-die door den regen
zwart afgaf, waardoor mijn lichtkleuri
ge mantel bedorven is. Kan ik schade
vergoeding of een andere parapluie
eischen?
ANTWOORDU kan schadevergoe
ding vragen met ontbinding van uw
koop, op grond van het verborgen ge
brek dat de parapluie aankleefde,
maar dan moet dat spoedig nadat u dii
afgeven is gebleken, worden begon
nen, anders is u uw recht op deze vor
dering in rechten kwijt.
BinBSElaafl
Wijziging Muareommissia-
wat.
Zooals bekend is, wordt aan het
Departement van Arbeid een wijzi
ging dor Huurcommissiewet voorbo-
reid.
Naar aanleiding vau dit bericht,
heeft de Maasb. iemand, die met de
werking van de huurcominissiewet
/.eer goed op de hoogte is, gevraagd,
hoe deze wet tot nu toe heeft ge
werkt, welke leemten en fouten zich
tijdens het bestaan dezer wet hebben
doen kennen en welke wijzigingen
vermoedelijk zullen worden aange
bracht.
De ondervraagde verklaarde, dat de
Huurcommissiewet aanvankelijk be
vredigend heeft gewerkt De omstan
digheden zijn evenwel sinds het in
werking tied en der wet gewijzigd,
waarom liet gewenscht zou zijn, dat
ihans de teugel iets werd gevierd. De
fout toch, welke zich thans meer en
meer doet gevoelen, is, dat de wet do
Huurcommissie geen rekening laat
houden met de verminderde waarde
van het gelid m. a w. de wet laat
niet toe, dat de HuurcornmissLe liet
dalen van de geldswaarde of wat het
zelfde is, het duurder worden van
alles, omzetten in vorliooging der hu-
De Huurcommissiewet zal dus ver
ruimd moeten worden om het den
Huurcoiumisaies mogelijk to maken
een geleidelijke verhooging der hu
ren toe te staan.
Een tweede wijziging, welke aan
gebracht zal dienen te worden wel
ke wel is waar van meer formeeLon
aard schijnt, maar toch ontduiking
der wet belangrijk zal tegengaan
is, dat de bepaling, waarbij den ver
huurder verboden wordt meer te be
dingen voor een woning dan de huur
commissie goed vindt, zoodanig ver
anderd wordt, dat verboden wordt
meer te innen, dan door de Huur
commissie Is bepaald. Het innen van
een hooger huurbedrag dan door de
Huurcommissie is vastgesteld, is
thans niet strafbaar.
Qm opdrijverij van do huurprijzen
tegen te gaan zou het ook van groot
belang zijn, wanneer do Regeering ar
in zou slagen maatregelen te trelfen,
waardoor zou worden voorkomen, dat
woningen aan de huurmarkt worden
onttrokken. Hot komt tegenwoordig
maar al te vaak voor, dat huiseige
naren hun huizen niet willen veriru-
ren, maar alleen te koop aanbieden
en de woningzoekenden op die wijze
dwingen buitengewoon hooge koop
prijzen te betalen.
Ten slotte wees de zegsman van de
Maasb. er nog op, dal de huurders
vaak te traag zijn met de hulp van
de Huurcommissie in te roepen. De
huurders vergeten dikwijls vaak
ook weten zij het niet dat de Iluur
opzeggrogswet hun slechts een termijn
van één week laat om zich met het
verzoek om huuiver)enging bij de
Huurcommissie tc vervoegen.
Deze termijn van één week is zeker
te kort en het is wenschelijk, dat hij
wordt verlengd, doch zoolang deze
wet nog met gewijzigd is, zal nieai
met deze bepaling rekening dienen te
houden.
NOORD-HOLLANDSCHE VEREEN1-
Ü1NG „HET WITTE KRUIS". Het
hoofdbestuur heeft de functies ver
deeld as volgt: G. de Ven, te Helder,
voorzitter; B. S. H. Stieler, te Hilver
sum, vice-voorzitter; J. E. G. C. Dib-
bits, te Zwaag, secretaris; R. Lede
boe r, te Hilversum, penningmeester.
DE NIEUWE FRANSCHE GE
ZANT. Naar Havas uit Parijs seint
is Charles Reruxst benoemd tot gevol
machtigd minister van de 2e klasse
eu buitengewoon gezant te '-Graven-
hage.
CENTRAAL FILM-ARCHIEF.
Te Den Haag is opgericht de Veor-
eeniging Nederlandsen Centraal Film-
arcJiief tot het verzamelen van films,
van belang voor de geschiedenis van
Nederland en de koloniën.
OUD-MINISTER PLEYTE NAAR
INDIë. De Loc. kan meedeeien, dat
mr. Th. B. Pleyte, de oud-minister
van Koloniën, in October e.k. scheep
gaat naai- Lndië om zich op de hoogte
:e stelten van de toestanden en ver
houdingen. zooals die zich tijdens en
na zijn ministerieel werkzaamheid
hebben gewijzigd en ontwikkeld.
VEPJIOOGING DER TELEGRAAF-
TARIEVEN. Naar het Hbld. ver
neemt zal binnenkort een koninklijk
besluit verschijnen waarbij d tele-
graafta. u ven opnieuw belangrijk zul
len worden verhoogd.
OVER DEN EX-KEIZER. De Pa-
rijsche correspondent van hot Ilbld.
seint:
De „MüUii 1 bevat do volgende me-
dotieeiingen over don ex-keizer.
Wij va-nemen uit goede bron, dat
er in de omgeving van den ex-keizar
en don ex-kroonprins in Nederland
royalistische kuiperijen plaats heb
ben. In den laaislen rijd zijn tal van
verdachte personen hetzij naar Arne-
rongen, hetzij naar \Y leringen ge-
komen. Ook boodschappers van Lu-
dendorff hebben zich daarheen bege
ven. Het schijnt, dat de bewaking,
welke de Neder lands che regeering
heeft beloofd te zullen uitoefenen,
dezer dagen-zeer is verslapt
In een tendencieus telegram van
den Bruastdschen correspondent vau
het „Petit Journal'* wordt gezegd,
dat de Keizer en de Krooupruis zich
met elkaar liebben verzoend. De
Kroonprins zal de eenige pretendent
op den troon van Duitschland blijveu.
Om deze reden zal hij machtiging
vragen zijn verblijf naar de nabijheid
van de N cueriandscb-Duitsche grens
te mogen overbrengen.
De correspondent voegt er nog aau
toe: Men zegt dat Wilhelm niet mear
vreest te worden uitgeleverd. De te
genstand van Nederland ton opzichte
van hot Belgische standpunt moet het
N euc-rlandsch'j Kabinet aanmoedigen
tot het weigeren der uitlevering.
Op deze w ijze beginnen de Fran-
sche bladen zich opnieuw met den
Keizer bezig te houden. Zij schijnen
een nieuwe campagne in te luiden oiu
de uitlevering te vragen. Ik herhaal
hetgeen ik reeds heb geseind, dat lk
ree en heb te gekloven dat een ver
zoek om uitlevering weldra officieel
zal worden gedaan.
HOUTEN WONINGEN. Naar
het Iiaagsche Correspondeaitiebureau
verneemt zendt de regeering een des
kundige naar Engeland om een ou-
deraoek ui te stellen naar on een
rapport uit te brengen over den bouw
van houten woningen.
GENEESKRACHTIGE KRUIDEN.
J. J. B. schrijft in Het Volk:
Met is daar tusachen de lage wijde
Noordhollandsche graslanden, een
plek oude zware boomen om een
kerkhof heen. Daaraan grenst een
stuik tuin, met allerlei vreemde gril
lige planten, de eigenaar stond net
in het hek.
Hi«r kweek ik geneeskrachtige
kruiden, legde hij nte uit. Het, is voor-
deeliger dan kool of rhabarber, zooals
2ii daar bij Enkhuizen doem.
Bijvoorbeeld
Bijvoet-beeld digitalis. Dat ge
bruik jc bij hartzwakte. .Te hebt men-
schen, die er zelf mee knoeien. Glad
verkeerd, het luistert erg nauw; Je
moet er heel voorzichtig mee zijm.
Maar zelf zoo'n beetje kvvalkzalveren
zti do mensclien in het bloed.
En die gele bloemen daarginds f
Hij nam me bij 'n knoop wan m'n
jas en begon ine nadrukkelijk legen
mijn borst te kloppen.
Dat, ni-neer, is een goudmijntje.
Want die blaadjes wrijven ze flijai en
dan is het „goudpoeder". Dat gebrui
ken de beste somnambuLee en kaarU
iegstere, meneer. Ze verbranden hel
en ze ademen den damp m
en daai doen se of zo in zoo n soort
geestverrukking zijn en zo voorspei-
.un de toekomst.
Meneer, dat moet een van de bes-
ie broodwinningen zijn, die bestaan.
Tenminste ze betalen me rijlk, iioori
Maar zet dat nou niet in de krant!
Je moet geen slapend® honden wak
ker maken".
ANTWERPEN EN ROTTERDAM.
Het blad „De Schelde" geefi eenige
vergelijkende beschouwingen over de
havens Antwerpen en Rotierdam
De belofte, over Antwerpen de Duit-
sclie kolen le brengen, die aau Frank
rijk moeten worden geleverd, heeft weer
eens de heele zaak vau de bewerktui
ging der haven aan de orde van den dag
gebracht. Van de belofte komt natuur
lijk niets of zeer weinig, cn wij zullen
bewijzen,dat er niet aan gedacht moet
woiden, 'voorzegde goo.ooo ton kolen
per maand hier te kunnen verwerken.
Hoe is onze haven op het oogenblik
bewerktuigd? Laden en lossen gebeu
ren nog grootendecls door middel van
waterdrukking, gebreken aau de water
kranen zijn vele, in den winter bevrie
zen de buizen, het ontdooien vraagt
kostbaren tijd, evenals het aankoppelen
en het afvijlen der geleidingen. Daarbij
komt nog, dat, als de bruggen, kra
nen en kaapstanders werken, de druk
king niet voldoende meer is en de kra
nen niet meer het volle hefvermogen heb
ben. Vandaar verlies aan tijd en werk-
cpbrengst, dus verlies voor reederijen.
Nu zijn er aan de nieuwe dokken eiec-
irisclie kranen, maar juist bij grooten
uivoer is hun ingrijpen onvoldoende.
De schepen moeten langs twee zij
den losgemaakt kunnen worden en juist
i dit opzicht is Rotterdam ons een heel
_:ad voor door de vlottende kranen, die
bezijden het schip komen te liggen, zoo
dat het ruim geledigd wordt langs twee
kanten egielijk. Een paar firma's vroe
gen eenige jaren geleden toelating om
vlottende kranen te mogen bezigen
het antwooid was, dat dit te veel be
lemmering zou meebrengen. Sedert
dien zijn echter graanzuigers gekomen,
welker ponton zeker breeder is dan die
van vlottende kranen. Niemand heeft
toen nog geprotesteerd.
Om de schepen rap te lossen
daar zit nu juist heel het geheim in van
den vooruitgang van Rotterdam
moet van op de kade gewerkt worden
c-n op het schip met eigen laadboomen.
Ten minste zijn drie elccuische kranen
noodig en de armen moeten dan nog
lang genoeg zijn om groote Rijnkassen
te bewerken. Dat is nu niet precies hei
geval met alle waterkranen; ecu mini
mum vau iooo ton kan met drie mo
derne tuigen gedaan, maar sneller kan
ue: schip ledig worden gemaakt, als
terzelfder tijd in het binnenschip kan
overgeslagen worden met eigen gear of
eigen gerief.-
Om te concurreeren tegen Ro;
dam, moet 2000 ton kunnen verwerkt
worden, want Rotterdammet zijn vlot
tende kranen doet dit juist nu gemak
kelijk. Hoe willen wij nu eischen
900.000 ton steenkool, hier verwerkt, als
wij niet even snel kunnen bedienen als
de Hollandsche havens? Voor groote
Rijnkassen, die de kolen hier moeien
brengen, hebben wij -iecbts elec:rische
kranen van op dc ka !e en geen vlot-
ende, zooals ginds, die met hun grij
pers bij eiken hijsch twee ton netto óp-
den.
Ons werkvolk, onze sjouwers, werken
beter en sneller dan waar ook, dat staat
vast, maar ais dc middelen ontbrcki
wordt er kracht verspild, zonder dat het
resultaat berc v. ridt, dat Rotterdam
oplevert en waarborgL-
Niemand, zelfs niet onze beste vrien
den, sturen 't schip naar hier als er een
middel is in een andere haven 1000
meet ton op een werkdag te lossen
te laden. Voor stukgoederenverwcrkingi
ware dit alles nog xoo erg niet,
o.a.; voor phoSphaat, erts, xand, kolen
enz. staan wij bepaald ten achter bij
Rotterdam.
Heel de inrichting, en vooral in de
nieuwe dokken, van onze havens moei
volstrekt modern zijn en volstrekt over
al met electr. kranen. Gent zelfs heeft
elect rische kranen, die een hal
ve ton sterker zijn dan de onze en voor
zien met e«n lamp aan het einde en
van den leadboom, die meezwenkt en
altijd verlicht. Het Aïiadok e
KempiscLdok, waar vooral erts ver
werkt wordt, moeten in de eerste plaats
worden geelectriseerd.-
Schepen Strauss, zoo even uit Rotter
dam teruggekeerd, zal zelf met eigen
oogen hebben vastgesteld, hetgeen wij
hier zeggen, waarin wij niets overdre-
De schepen sneller los te maken
is een enorme reclame voor de haven
neen, is alles om klanten te doen toe-
stroomen, en in dien zin moet gewerkt
worden^
SOCLALISTISCHE STUDENTEN.
Op een -be Utrecht gehouden ver
gaöering is een vereeniging van N'e-
derlardsche socialistische studenten
opgericht.
VERDUN-COMITé. Mr. J. B.
la Faille, voorzitter van het Verdun-
comi'é, heeft dezen zomer de plaats
uitgekozen waar het monument; La de
fense, ontworpen door Rodin, zal ver
rijzen. Hefc gedenkleeken tot huldi
ging van de heldhaftige verdediging
van Frankrijke Oostfront zal geplaatst
worden op het for Seuville, een dear
belangrijkste vestingen bij Verdun.
Nadat de Fransche regeering met
groote erkentelijkheid het gedenk tee
lten als bewijs van oprechte sympathie
van een deel van het Nederlandsche
volk voor Frankrijk had aanvaard,
heeft nu het ministerie van oorlog de
keuze van de plek goedgekeurd en te
vens zijn diensten aangeboden bïi het
vervaardigen van de grondwerken.
Het, bronzen monument wordt 4 1 ƒ2
M. hoog en zal op een granieten voet
stuk slaan. De onthulling heeft waar
schijnlijk eind Januari plaats.
TREURIG ONGELUK. Te Zwijro-
drecht is Zaterdag dé arbeider W. v.
d. P.. terwijl hij. in een olieput zijm
bezigheden verricht en, vermoedelijk
door opstijgende gassen bewusteloos
geraakt en in de in den. puit aanwezig
zijinde olie gevallen, waardoor hl]
jammerlijk 001 het leven kwam. Een
vrouw met 3 kinderen laat bij ach
ter. Zijm kameraad, de arbeider V.,
verloor eveneens heit bewustzijn, doen
kon nog worden opgehaald, daar hij
niet als v. d. P.uit het touw, waaraan
hij was neergelaten, was geraakt.
EEN KACHEL UIT ELKAAR GE
SLAGEN. Wederom is te Rotter
dam een kachel uit elkaar geslagen
Thans in een perceel aan dien Sehie-
danischensingei. Het geschiedde te
middernacht, ongeveer oen uur, nadat
do kachel met anthraciet was bijge
vuld. De dooi- d« temer geslingerde
scherven van d'e kachel hebbem gator
ln het plafond en-de wanden gesla
gen, ruiten, spiegels enz. zijn in grui
zelementen geslagiem en zelfs in oen
aar grenzende aiooof. waar de bewo
ner lag te slapen, zijn stukken ijizer
terecht gekomen. Persoonlijke onge-.
lukken hebben niet plaats geluid.
Ook nu wordt aan een ontploffings-
middiel uit een mijn herkomstig, ge
dacht.
VLIEGEN ALS VERSPREIDERS
VAN DYSENTERIE. De pogingen
om de vlieg als een ziekteverspreidster
kaak te stellen, hebben een
krackligen steun gekregen door een rap
port over bacillaire dysenterie in Mace
donië, dat dezer dagen door kolonel
Leonord Dudgeon bij het Britsche Co-
or Geneeskundig Onderzoek is
ingediend.
Het rapport is gegrond op zorgvuldi
ge proefnemingen, die verricht zijn door
kapitein J. F. Taylor onder drie hoof
den
e. Een vergelijking van het aantal
vliegen, dat in zekere streek in verschil
lende jaargetijden aanwezig is, met het
voorkomen van bacillaire dysenterie in
die streek
Proefnemingen om aan te toonen,
en vlieg, die opzettelijk met een
bacil van de dysenterie-groep is ge
ïnfecteerd, in staat is dien bacil over te
dragen en geschikte media er mee te
infecteeren
3e. Proefnemingen om aan te toonen,
dat vliegen in hun natuurlijken staat
dysenterie-bacillen dragen.
De eerste groep onderzoekingen le-
:rde een merkwaardige grafische voor
stelling op, die aantoont, dat in April,
Mei en Juni, toen de vliegen het veel-
vuldigst voorkwamen, ook het aantal
dyscnteriegevallen het grootst was. Het
zelfde gebeurde in September en Oc
tober, toen zoowel het aantal vliegen
als dat der ziektegevallen snel rees.
Dc proefnemingen om aan te toonen,
dat de vlieg de infectie kan overdra
gen, toonden aan, dat de vlieg de draag-
is van de bacilli Flexner en Sjigra.
De vliegen werden in steriele schalen
gevangen en in speciaal vervaardigde
kooien gedaan. Zij werden gevoed door
mddcl van een horlogeglas. Het bleek,
neiging hadden om te sterven,
als de lucht niet vochtig werd gehou
den. Het voedsel bestond uit melkcul-
turea van dysenterie-bacillen (Flexner
Sjiga) of ander materiaal, waarvan
bekend was, dat het deze organismen
De aldus gevoede vliegen wer
den op verschillende manieren onder
zocht. Enkele mochten over de cultuur
plaat loopen, andere werden gedood,
terwijl alleen hun pooten werden ge
bruikt van weer andere werden de uit
werpselen onderzocht;
Het resultaat was globaal het vol
gende
3S2 vliegen werden onderzocht en 79
er van leverden positieve resultaten op.
De conclusie was, dat de vlieg beide
typen van dysenterie-bacillen kan dra
gen en dat de mogelijkheid om de infec-
teereade organismen van de vlieg af te
zonderen sterk vermindert als de infec
tie 24 uur of langer geleden is; Dit
laatste is nieuw en verdient de aandacht.
Ten slotte werd bevonden, dat vliegen,
die onder natuurlijke omstandigheden
leven, dysenterie-bacillen dragen; De
ze vliegen werden gevangen in verschil
lende deelea dei hospitalenzalen,
keukens en latrines.
Misschien zijn dexe onderzoekingen
een nieuwe aansporing om verband te
zoeken tusschen vliegen en kinderdiar-
rhee. Maar stellig schrijven zij het
Doodt de vliegen! opnieuw aan den
wand.-
SLECHTE WAAR VOOR OOEO-
KOOPE MARKEN.
Het Hbld. schrijft
't Is ongelooflijk in welke hoeveelhe
den de marken, die tegenwoordig voor
honderd gulden de duizend stuks
koop zijn, de laatste maanden over onze
Oostelijke grenzen gaan om in Duiiscii
land te worden ingewisseld tegen aller
hande huishoudelijke artikelen en land
bouwwerktuigen, terwijl ook rüwiMen,
maar dan liefst zonder banden, bij groo
te hoeveelheden worden opgedaan.
Doch in heel veel gevallen hebben
koopers, die op een koopje uitgaan, aan
wat ze binnenhalen een „koopje" in d«
allerslechtste beteekenis van het woord.
Overal waar men komt op de Limburg-
sche dorpen, hoort men verhalen over
keurig afgewerkte Duitsche fietsen, die
echter haar eigenaar dadelijk bü den
eersten tocht al in den steek lieten,
doordat hjj radicaal door zijn frame
heen zakte en dus in eens wist dat hij
zijn marken tegen een hoopje oud-roest
had ingewisseld of minder radicaal
van zijn pedalen aftrapte en dus nog een
tijdje de illusie behield, dat er aan zijn
nieuwe kar maar een kleinigheid man
keerde.
En dan die landbouwwerktuigen, die
tegenwoordig uit Duitschland komen! Ze
zien er frisch genoeg uit, het houtwerk
van de hakselmachines groen met zwar
te biesjes aan den buitenkant en frisch
rood aan de binnenzijde, de waaiers so-
lied bruin over geheel hun romp, maar
o wee 't ijzer dat aan alles verbruikt is.
Ploegscharen van week ijzer, eggeian-
den van week ijzer en messen van hak
selmachines van week ijzer, zoodat in
heel veel gevallen het resultaat van den
aankoop geen ander is dan verlies van
zekere hoeveelheid marken plus
groote dosis ergernis.
,De Pruus" heeft, ook vóór den oor
log, nooit heel hoog bij den Limburger
in aanzien gestaan, omdat hij er op
handelsgebied manieren op nahield, die'
den trouwhartigen Limburger tegen de
borst stuitten. De Limburgsche zegs
wijze „de beste Pruus het nog 'n peerd
gesjtolcn" dateert uit dien tijd. Op 't
oogenblik heeft hij, voor den Limbur
ger, die den laatsten tijd zaken met
hem gedaan heeft, ten minste een heele
stoeterij gektolenl En dan heet het nog
dat men er ia Duitschland over denkt
om de prijzen der artikelen, bestemd
aankoop naar ons land in zooda
nige mate te verhoogen, dat bij de vast
stelling daarvan rekening wordt ge
houden met deu lagen koers van de
mark. Laten de handelaren over de
grens zich toch tienmaal bedenken, eer
ze daartoe beslui;en, want dan lcomt
geen Hollander meer iets koopen van
al den rommel die, gemaakt van slechte
grondstoffen door onbekwame werk
krachten, eigenlijk alleen maar waarde
heeft voor een koopman in oud-roest.
Zooals nu de zaken staan, blijvén
althans velen zich door de goedkoope
marken laten verleiden om op een
koopje uit te gaan je kunt nooit we-
zeggen ze, er zal toch allicht wat
goeds tusschen loopen maar dén
blijft Duitschland zelf zitten met den
rommel die daar al evenmin bruikbaar
als hier de marken uit Holland
blijven bovendien uit.
STROOPER DOODGESCHOTEN.
Een strooper uit Krabbendijke, die,
toen hij verleden weck op den rijksveld
wachter Van Baal, uit Rilland, schoot,
door dezen werd aangeschoten, is aau
de gevolgen overleden.
MOORD. Tusschen Echt en de
Duitsche grens is Zondagnacht ver
moord langs den weg gevonden D., uit
Echt, gehuwd en vader van eenige kin
deren.
ÏN^ZÖNDEN MEDEDE '1 IN GEN
a GO Ct8. per regel.
Groote of St. Bavoker k
Woensdagavond, 8 uur,
H. Klein a Capeila Kooi
D. Man sin Kiiilti „DUB lil"
Dir. NICO HOOGERWERF.
Geheel nieuw Programma,
Kuiten a 60 oent Concert-
Bureau ALPMENAAR, Kruisweg 49
dal Amsterdam m hei intexnaUon....'
.uchtverkeer zal worden opgenom :i
uil dat te Amsterdam een hoofd!.in
Jingsp.'aaU zal komeu.
Het definitieve vliegterrein wordt
aangelegd op Zeeburg en wel op het
terrein van óe voormalige bagger-
bergplaats. De aanleg van dit terrein,
dal aan alle moderne eischen zal vol
doen en een oppervlakte zal hebben
van 100 H.A. {1000 bij 1000 M.) zal
evenwel minstons drie jaren tijd vor
deren en daarom zal gezorgd w orden
voor een reserve-terrein, voldoende
om te voorzien in dc behoefte, wan
neer van het Elta-terrein geen ge
bruik meer zal kunnen worden ge
maakt Waar dit reserve terrein zal
worden aangelegd, is nog niet geheel
zeker, op "t oogenblik wordt hierover
nog mei de regeering onderhandeld.
Voorloopig heeft men nog de be
schikking over het Elta-terrein en to
gen eten tijd, dat dit bebouwd wordt,
zal hot reserve-vlir-eterrein zeker ge
reed zijn.
VOETBAL.
Tot secretaris-penningmeester van den
Nederl. Voetbalbond is in de gehouden
bestuursvergadering benoemd dc heer
A. Staal, te Dordrecht, secretaris van
D. Ft C.
Van luftesand«n stukken, geplamtot ot
niet gopinaUt, wordt de kopie den imender
niet tenursegeren
Voor den inhoud deeer rubriek stelt de
Bodaotie rich niet aaneurakeHJk.
Sport en Wedstrijden
VOETBAL.
RANGLIJSTJES.
Zuidelijke eerste klasse:
m
X.
s
-J
tc
tc
2
M. V. V.
6
6
0
0
22 3
12
N. A. C.
6
5
0
1
14-6
10
Middelburg
6
3
1
2
11—11
7
Willem II
5
2
2
1
7—3
6
N. 0. A. D.
4
1
2
1
3-3
i
Wilhelmina
5
1
2
2
3-11
1
Bradaiua
6
0
3
3
2-9
3
Vel oei tas
3
1
0
2
1-4
2
V. V. V.
4
1
0
3
3—10
Z
't Zesde
5
0
0
5
213
Noordelijke
eer
nste
klasse.
Be Quick
3
3
0
0
208
b
W. V. V.
5
2
2
1
9—7
6
Forward
4
2
0
2
11—8
i
Frisia
4
~2
0
2.
9-3
H. S. C.
4
2
0
2
7—14
4
A leid as
4
1
1
2
4—7
3
V eend am
3
1
0
2
7—8
2
Achilles
2
1
0
1
4-6
2
Vekxatas
3
0
1
2
7—12
.1
LUCHTVAART.
PER LUCHTSCHIP NAAR ZUID-
AMERIKA De „Westminster Ga
zet" verneem: uit Rome dat kapt.
Ceieslins Usnelli, de uitvinder van
een nieuw type bestuurbare ballon,
binnen enkele dagen klaar zal zijn,
om daarmede proeven te nemen. Sla
gen deze, dan zal zoo spoedig moge
lijk een toch met zoo n luchtschip
worden gemaakt naar Zuid-Ainorika.
Die tocht zal waarschijnlijk zes dar
gen duren; gerekend wordt, dat de
Oceaan zelf in 36 uren wordt overge
stoken. De route is nog niet vastge
steld, maar vermoedelijk zal Dakar
worden aangedaan.
Het Usnelli-luchtschip is ongeveer
400 voet lang, voorzien van zee moto
ren van 500 P.K. elk. Met één motor
kan het luchtschip een snelheid ver
krijgen van 60 h 70 K.M. per uur, met
twee motoren 80, met alle zes 120.
De uitvinder heeft gezegd, dat het
toekomstig succes van luchtscheep
vaart zal afhangen van de mogelijk
heid om met zou'n luchtschip te an
keren, hetzij te land of ter zee; maar-
bovendien moet het de kracht van
stormen en orkanen weerstaan. Hij
is bezig dit probleem op te
EEN" VLIEGTERREIN TE AMSTER
DAM. Wethouder de Vlugt van
Amsterdam deelde aan de Telegraat
mede, dat onderhandelingen met dt
Regeering dit resultaat opleverden,
Ingezonden
DE KLINKERSSTAKING.
Sta mij toe eenige woorden te
schrijven in uw blacj, naar aanlei
ding van bovengenoemd onderwerp,
in verband met de houding der Fed.
van Metaalbewerkers.
De Fed. heeft het contract niet go-
sloten, maar teek emit het niettemin
overal en op elke fabriek, ook een
standpunt, om zoodoende binnen te
halen wat de samen w. bonden bereikt
hebben. De Fed. heeft ook nog geen
betore voorwaarden kunnen bedingen,
alhoewel zij de kapitalistische produc
tie krachtig (1) bf trijdL De Fed.
heeft de .staking van de klinkers niet
opgezet, maar houdt, niettemin een 34
map, tegen beitor weten in, geduren
de 6 weken op straat, zonder dat zij
die menschen de togejnwoordiga
machteverhoudingen uiteenzet en dan
volgens hun gezond verste-nd laai
oordoelen.
De Fed. staal op hel standpunt van
?n klossestrijd maar heeft deze sta
king niet opgezet, maar heeft door
haar slechte tactiek, die' ten doel
heeft den modernen bond te benodee-
g eb oord de uitingen van vooraan
staande Federatieleden, nu gemankt
dat er elachtoffoTS zijn gevallen.
De Fed. staat op 't standpunt van
den klassestrijd, maar heeft de sta
king niet opgezet, maar de klinker»
zelf; zwakker verontschuldiging hob
ik nimmer gehoord, dieper knieval
heb ik nimmer zien doen dan deze
voor den door haar zoo ge-
haten Metaalbond. In plaats van fier
haar standpunt^?) van klassestrijd
voorop le stellen en dan ook de ver
antwoording te dragen verschuilt zij
zilch achter de klinkers on geeft te
kennen: „Metaalbond v ,1 hebben liet
niet gedaan."
De Fed. staat op het standpunt
van haat te zaaien onder de arbeiders
en heeft zoodoende haar kracht on
dermijnd.
De Fed. staal op liet standpunt
enz., neen ik schei er uit, ik zou den
klassenstrijd tot een aanfluiting ma
ken cn dat wenscli ik niet
Geachte Redactie wij danken u
voor de plaatsruimte
Hoogachtend,
uw dw.
J. CATS.
Voorz. afd- Haarlem Alg. Bond-
PereOvBFzldit
AARDAPPELEN.
Men schrijft aan „Het Volk" i
In een der landbouwbladen is gewe
zen op de mogelijkheid, dat de regee
ring, door maatregelen in verband mcl
den garantieprijs, de verbouwers zou
willen trachten tc bewegen tot het bren
gen van hunne aardappelen in den vrijen
handel om daardoor ontslagen te wor
den van de verplichting, welke aardap
pelen tegen den beloofden garantieprijs
over te nemen. In verband hiermee staat
allicht het feit dat thans eenige ver
bouwers, vooral in Friesland, hunne,
collega's per advertentie in de provin
ciale bladen aansporen om niets meer
in den vrijen handel af te geven dan
tegen den koers van den garantieprijs
of alles aan de regeering aan tc bieden
en dus elke aflevering momenteel stop
Men deelt ons mee dat deze raad vrij
zeker algemeen zal worden opgevolgd.
Wanneer 'dit inderdaad geschied:, is
straks een tekort, in de groote steden
vooral, te wachten, of een marktprijs die
den tegenwoordigen belangrijk over
treft;
Er is nog een ander gevaar, dat
nauw met het juist genoemde samen
hangt, doch speciaal den wintervoor
raad der steden betreft.
Vele grossiers toch zullen tegen de
>oge prijzen niet durven op te slaan
en gaan den winter in met een veel te
kleine reserve. Men wenscht, zeer 1>C
grijpelijk, niet dc risico tc dragen,
daar vaststelling van een maximum-
kleinhandelprijs niet tot dc onmogelijk
heden behoort.- Het dreigend gevaar,
waarop wij doelen, is dan ook gelegen
in dc waarschijnlijkheid, dat meer dan
één groote gemeente den winter in
gaat met een veel te kleine reserve; Ten-
