LaatOwKleedingstukken
btausniËtr.YS
fl. J. LAMP, Barteljorisstraat 181
Tour-
de verscherpte duikbootoorlog (nieï te
verwarren met den lateren onbeperkten
duikbootoorlog) afgekondigd, wat ook
deze oplossing onmogelijk maakte.
Fas na het torpedeeren van de „Sus
sex" werd een volledige overeenstem
ming bereikt, volgens welke de duik-
buoioorlog -talingen voor den
kruiserooilog 20U worden gevoerd.-
la den winter van 1915—1916 consta
teerde kolonel House dat de voornaam
ste tegenstand tegen den vredezin Eu
ropa uit Parijs kwam, terwijl Engeland
en Duitschland bereid waren om vre-
desstappen te doen. Om te verklaren
waarom hij deze onderhandelingen voor
het grootste gedeelte niet met Wilson
vterde, raa.ir over vertrouwelijke aan-
gelegenhedeu en opdrachten met ko
lonel House sprak, voerde Bernstorff
aan, dat het onmogelijk geweest zou
rijn om dergelijke besprekingen te
Washington geheim te houden, daar de
huizen daar door de journalisten bele
gerd werden. Daarom wenschte Wilson
dat Bernstorff deze volstrekt vertrou
welijke handelingen te New-York met
House voerde.
Nadat Gerard (de Amerikaansche
zezajit te Berlijn na het bijleggen
van het „Sussex' -geschil meegedeeld
nad, dat de Duiteciie regeerin* oe-
reid was om de bemiddeling van Wil
son te aanvaarden en Bernstorff hier
van uit Berlijn bevestiging had ge
kregen, verklaarde kolonel House,
dat Wifeon het niet meer in zijn
macht had om Engeland te dwingen
de volkenrechtelijke normen in acht
te nemen, daar de Amerikaansche
handel zoozeer met de belangen der
entente was samen geweven, dat Wil
son onmogelijk de handelsbetrekkin
gen kon veretoren zonder een gewel
digen storm te ontketenen.
Hij kon echter zorgen voor een
vrede zonder overwinning en zou hier
voor de eerste de beste gelegenheid
te baat neuten, maar niet voordat de
openbare meening in de Vereenigdc
Staten wat tot bedaren zou zijn ge
komen.
Intusschen was Roemenie aan den
oorlog gaan deelnemen. Kolonel
llouse deelde daarop mee, dat Wil
son s vredespogingen opgeschort moes
ten worden, daar voor het oogenbhk
die entente zeker was van de overwin
ning en de pogingen dus geen kans
van slagen schenui te hebben. Hier
uit trok Eornstoi ff de conclusie, dat
Wüson alleen dan een poging wilde
ondernemen al3 hij er zeker van kon
zijn, dat die ook b:j de entente gehoor
zou vinden.
Verscheidene berichten van Bern
storff uit het laatst van den zomer
en den herfst van 1916, die ter onder
steuning weiden voorgeJezen, wijzen
®r op, dat Wilson tijdens den verkie-
•züigsstrijd geen beslissende stappen
kon ondernemen, maar dat, als de
verkiezingen goed voor hem uitvielen,
hij zoo spoedig mogelijk nieuwe po
gingen ter beuuddeiing zou doen. Bij
zonder bekuigrijk nocinde Bernstorff
het eigenhandig memorandum van
den Duitsclien keizer van U October,
daar dit van grooten invloed geweest
is op de opvattingen op het Witte
Huis 10 Washington. Dit memoran
dum, dat aanvankelijk met Gerard
zou worden meegegeven, maar ten
slotite, omdat Gerard al vertrokken
was, aan Bernstorff getelegrafeerd
werd en door dezen aan kolonel
House ter hand gesteld, zegt dat de
Duitsche regeering hel noodig achtte,
dat de voorgenomen stap van Wilson
bespoedigd zou worden, daar de wijze
van oorlogvoeren steeds scherper vor
men aangenomen had. Wilson's vre
desvoorstel moest, naar Bernstorff la
ter vernam, al half November ontwor
pen zijn, maar achter zijn gehouden
omdat het wegvoeren der Betgen etm
ongunstigen invloed had op de stem
ming in Amerika. Bovendien werden
Wilson's voornemens vertraagd door
de blijvende onzekerheid over den uit'
slag dei- verkieamgen zoolang de tel
ling van de stemmen Ln de Westelijke
staten niet gereed was. In de berich
ten en telegrammen van Bernstorff,
die hierbij voorgelezen werden, wordt
er op gewezen, dat Wilson de voor
waarde stelde, dat geen nieuwe duik
bootwandaden het uitzicht op den
vrede zouden verduisteren.
Bernstorff verklaarde verder, dat
nij den indruk had gekregen, dat de
Duitsche regecring niet wenschte, dat
Wilson zich in zou laten met terri
toriale vraagstukken, dat zij genegen
was toe te stemmen in een tweede
conferentie van alle landen der we
reld, waarop gesproken zou worden
ovcr den volkenbond, de vrije zee,
echcidsrechtspraak, enz. Wilson heelt
nooit geèischt om aan de vredesconfe
rentie deel te nemen, maar was van
meening, dat men zonder hem niet
tol vredesonderhandelingen zou ko
men. Het Duitsche vredesvoorstel van
12 December 1916 is door de Ameri
kaansche regeering weliswaar niet
beschouwd als een tegenwerking van
het Amerikaansche voorstel, maar
wel ais een daad, die Wilson's po
gingen moeilijker maakte en in ge
vaar bracht- Kolonel House heeft eens
tot Bernstorff gezegd, dat Wilson s
pogingen hierdoor belemmerd wer
den, dat de entente de opvatting was
toegedaan, dal Duitschland zijn vre
desvoorstel niet gedaan zou hebben
als het den vTede niet zoo noodig
had. Het vredesvoorstel werd dus in
de enten telanden als een teeken van
zwakheid opgevat.
Ten sk)Lte vatte Sinzheimer het be
sprokene samen in de volgende drie
vrugea aan Bernstorff: „Vatte gij uw
instructies zoo op. dat gij president
Wilton of kokriel House moest san-
moedigen of invloed op hen moest pit-
pcfenen om een vredesbeweging ten
voordeele van Duitschland te onderne
men?" „Was Wilson bereid om met
deze verlangens rekening te hou
den?'* „Was Wilson bereid om bin
nen de grenzen, die er gesteld waren,
ecu vredesconferentie op internatio
nalen grondslag bijeen te roepen, ook
zonder concrete vredesvoorstellen
van Duitsche zijde?"
Onder algtmecne beweging ant
woordde Bernstorff op elk dezer vra
gen: „Ja".
Het verdere verhoor werd verdaagd
tot Woensdagmiddag.
Over dtzen eersten zittingsdag seint
de Berlijusclie correspondent van do
N'. R. Ct. nog:
„In een he kkamer van het Rijks
daggebouw, waar door groote raruen
het licht van een heul uren herfstdag
blij naar binnen stroomde, is vandaag
het getuigenverhoor begonnen in het
onderzoek naar de verantwoordelijk
heid voor de ramp, die het Duiische
rijk getroffen heeft.
De rechtzaal gaf niet den indruk
van de diepe tragiek, die in dit pro
ces ligt opgesloten, waarin een on
derzoek wordt gedaan naar een
schuld, die zwaarder is, dan ooit een
mensch ia ten laste gelegd. De zon
vult het vertrek met bijna luchtige
opgewektheid".
Versprold nieuws
DE BALTISCHE KWESTIE.
Information mehït uit Parijs De
Duitsche antwoordnota op de Balti-
sche nota is Zaterdagmiddag te Ver
sailles ontvangen. Het antwoori
acht men nog niet voldoende bevre
dijend. De Oj-perste Raad zal verdere
beslissingen nemen.
DE STRIJD IN RUSLAND. Poli-
tifoen meldt uit He?sin?fors- De Bols
jewistische troepen verlaten in wilde
vlucht de Finecbe grens. De Fmsche
roode troepen blijven echter op hun
EEN OPROEP DER ONAFHANKE
LIJKE SOCIALISTEN. De „Frei-
heit" bevat een oproep van do onat
hankelijike socialistische partij ge
richt legen het kapitalisme. In cion
oproep wordt gewezen op de misdaden
der Duitsche militairen in het Oosten
en wordt geprotesteerd tegen de in
terventie-politiek der Entente.
„Van de Du.teche regecring vei lan
gen wij" staat met groot© letters ir.
den oproep welke de geiieele voor-pa
gina van het blad beslaat, vermeld,
„dat zij een duidelijke politiek oei rel
lende het Oosten zal volgen, dat zij
op de nota der Entente betreffende
de blokkade van Rusland weigerena
al antwoorden en integendeel betrek
kingen met Rusland zal aanknoopen,
en dat de schuldigen aan de misdaden
in het Oosten van hun posten zullen
orden ontheven en aangeklaagd
Tenslotte roept de „Freiheit" do
arbendere op een internationaal front
te vormen tegen hot internationaal
front der (kapitalisten.
DE STAKINGSBEWEGING IN
AMERIKA. Men meldt dat Wilson,
staatssecretaris van binnenlandsche
zaïken, een bijzondere bemidaelings-
commissie heeft ing-steld, bestaande
uit majoor Hylan en de heorèn F.
Paul Vacca-relii en James L. Hughes,
tot het doen van een poging om ne
staking der havenarbeiders in New-
York op te lossen.
Maandag worden 500 rnau i vleraJa
troepen verwacht om de legerbasis ie
b&waken.
Joh. L. Lewis, ae voorzit'et van
den Amerikaansche® mijnwerktisbona
heeft geweigerd du k-uonstaking af te
gelasten wanneer niet alle eischen,
waaronder een vijfui ond-ag en ertlg-
i-vveek e.u een !c nsverhooging vn
60 worden inge^i! igd. Staatssecre
taris Wilson zal een nieuw© bemid
delingspoging doen.
VANDERVÈLDE EN DE ZAAK-JA-
MAR. Het gerucht loopt te Brussel,
dat minister Vandervelde zijn porte
feuille neerleggen gaat, met liet gevolg
dat de andere socialistische miuisters
ook uit de regeering zouden treden. De
redenen daartoe zouden zijn het optre
den van Vandervelde te Antwerpen ten
voordeele van de lijst, waarop de na-
van Huysmans en Jamar voorko
men, en het aan Vandervelde toege
schreven verzet tegen de gerechtelijke
vervolging van de redacteuren van den
„Belgischen Socialist", 't blad dat tij
dens den oorlog in Nederland ver
scheen.
FINLAND EN DE BOLSJEWIKI.
Finland heeft zich bereid verklaard
deel te nemen aan de blokkade van
Sovjet-Rusland*
DUITSCHE OPRUIING IN ELZAS-
LOTHARINGEN. Uit Straatsburg
ivordt aan 't Hbld. geseind De poli-
je heeft zoo juist te Straatsburg vier
personen gearresteerd, betrokken in
een propaganda-zaak, op touw gezet
door Duitschland. Het betreft de ge
heime verspreiding van vlugschriften
opruiing tot het Bolsjewisme, met
het doel een oproerige beweging uit te
lokken tegen de Fransche regecring in
de door Duitschland verloren provin
cies. Deze propaganda wordt geleid
door een centrale organisatie te Baden-
Baden en München en wordt, naar men
heeft kunnen vaststellen, gefinancierd
door de regeering te Berlijn. Reeds
heeft zich de invloed er van doen gelden
onder de arbeiders in Lotharingen. De-
propaganda zou begripsverwarring
kunnen stichten onder de arbeidersklas
se tijdens de verkiezingen. Men ver
wacht nog verdere arrestaties.
EEN COMPLOT. Reuter deelt
mede Er is een complot ontdekt, dat
doel had Elzas-Lotharingen
neutralen staat te maken. Het hoofd
van het complot, Koesrier en medeplich
tigen, zijn in hechtenis genomen. Men
zeg: dat een vakvereenlgingsleider, een
rceger Elzasser Kaïnerlid en een
Fransch socialist er in betrokken zijn.
Als dag van uitvoering was 9 Novem
ber bepaald, tegelijk met den commu-
nistischen opstand in Duitschland.
DE STAKINGEN IN LOTHARIN
GEN. De stakuigótoestaixL m Lo
tharingen beeft volgen© da Leipziger
Nueste Nachrichten een uitgebreider
karakter aangenomen. In het Saar-
gebted hebben de arbeiders in drie
pt3atsen de hoogovens gedoofd, w.
door groote schade is ontstaan. De
tram- en spoonvegarbeidere en de
werklieden ;n de electriciteitebea; ïjvei.
blijven staken, zoodat de militaire
gouverneur van Meiz opnieuw den
staat van beleg over de stad heeft af
gekondigd. Vele Fransch© regimenten
waaronder techntecbe troepen zijn tn
Lotharingen aangekomen, teneinde de
levensmiddelenverzorging gaand© te
houden.
UITBREIDING VAN DE PROTEST-
STAKING. Volgens de Berlijusche
kranten heeft de staking op den linke)
Rijnoever, gericht legen het oplreden
der Belgische bezettingstroepen, zich
uitgebreid tot Krefeld en Herdingen,
VERCADERiNC VAN BOUWVAK
ARBEIDERS.
Oi.der voorzitterschap van den heer
E. Dijkstra hieid de afdeeling Haarlem
van de Landelijke Federatie vaa Bouw-
vakaibeiders Dinsdagavond in het Bron-
gebouw eeu openbare vergadering, die
zeer slecht bezocht was.
De voorzitter opende met een kort
woord van welkom de vergadering, en
deelde mede uat het bestuur voor dezen
avond geen kleinere zaal had kunnen
omdat het wel wist dat de lust
vergaderen bij de bouwvakarbei-
;t bijzonder groot wasde slecht
bezette zaal was volgens spieker het
bewijs, dat het bestuur goed gedacht
had. Verder deelde bij mee dat e>
de twee aangekondigde sprekers
heer C. A. de Klerk verhinderd was
te komen.
li:crna verleende hij het woord aan
den heer J. Roodveldt, die tot onder
werp bad gekozen „De komende loon-
tcric". Spreker ging in den breede de
'«schillende oorzaken na, die den le-
•enssiandaard van den werkman zoozeer
mar beneden heeft gedrukt, waardoor
de arbeiders, om hun zorgen wat min
der te maken, abnormaal hooge eischen
betreffende het loon hebben gesteld.
Spreker wees er evenwel nadrukkelijk
op, dat het woord „abnormaal" niet
op rekening van de arbeiders mocht ge
schreven worden, maar op die van de
kapitalisten, die volgens spreker de
oorzaak geweest zijn van den tegenwoor-
digen ellendigen toestand. „Thans
reeds," zei spreker, „gaan de pa-
zeggen, dat de arbeiders geen
booger loon meer noodig hebben, om
dat voor hen de toestanden weer nor
maal geworden zijn. Van normalisatie
kan evenwel, tenminste zooals dc bezit
tende klasse die bedoelt, nog allerminst
sprake zijn." Dit had spreker uit ver
schillende statistieken opgemaakt. Vol
gens hem zijn de bezitter er op uit, om
de arbeiders er aan te doen gewennen,
dat zij zoetjes-aau weer terug gaan
de toestanden van vóór den oor
log met andere woorden, dat de loo-
nen weer lager moeten worden. De ka
pitalisten hebben het eenige doel, zei
spreker, om de lasten van den oorlog,
alle landen, ot zij al dan niet in
den oorlog zijn geweest, even zwaar
zijn, op de schouders van dc arbeiders
wentelen. Daar moeten de arbei
ders tegen opkomenzij moeten paraat
blijven om er legen te waken, dat het
weer zóó laag zou worden, dat de
arbeiders de meest noodzakelijke le-
msbehoeften niet kunnen betalen.
Spieker weet, dat cr (ook ouder de
arbeiders) mcnschen zijn, die beweren,
dat dc arbeiders een practischen stap
n de goede richting zouden doen, als
ij hun eischen wat minder hoog stellen
0111 daarmede de duurte te besnijden.
Spreker hoojuc, dat er niemand in de
zaal zou zijn, die deze gedachte tot de
zijne zou maken, want spreker noem
de deze bewering beslist onjuisthet is
een kleine groep van bezitters, die de
macht bezit en deze gewetenloos ge
bruikt, om dc duurte steeds hooger op
te drijven. De heer Roodveldt jirotes-
teerdc er in dit verband tegen, dat in
sommige bladen geschreven wordt,
zouden alleen de verspil
zucht en het verlangen naar méér de
arbeiders er toe brengen, om steeds
hoogere looncischen te stellen. Men
gaat zelfs zóó ver, zei spreker, te bewe
ren dat de arbeiders weldra alleen nog
maai aan hel werk willen gaan, als zij
per auto naar de werkplaats worden
gereden. De arbeiders moeten zich door
dezen laster niet laten verblinden, maar
wakker de loonaciie blijven voeren, om
menschwaardig bestaan te verwer
ven. Zij moeten zich niet storen aan de
praatjes van hen, uie beweren dat, om
de arbeiders weer een wcinte lot rust te
brengen, aan- hen eenige interesse bij
het bedrijf te geven, want de kapitalis
ten hebben er alle reden toe om de ar
beiders tot rust te brengen, omdat zij
hel zijn, die gedurende den oorlog
steeds getracht hebben, alle zucht naar
intwikkeling der arbeiders en al hun
dealisiue den kop in te drukken. Ook
de bouwvakarbeiders moeten voor een
betere levenspositie blijven strijden, zei
spieker, en hij wees o.a. ook op liet ge-
dat bestaat, om aan de arbeiders
den 8-urcndag te ontnemen. Daar
moet front tegen gemaakt worden en
dat kau alleen door als lid toe te tre
den tot die organisatie, die altijd en
ook tijdens den oorlog heeft gestaan op
het standpunt van den klassenstrijd,
namelijk de onafhankelijke vakbewe
ging. Zij is de vaan van het socialisme
ouw gebleven*
De heer Lansing besprak het col
lectief contract in het algemeen en dat
van de schilders en dc arbeiders in dc
grafische vakken in het bijzonder, wel
ke contracten hij de meest-reactionnai-
en arbeiders-vijandelijke overeen
komst noemde, die ooit iu ons land af
gesloten zijndit zijn volgens spreker
geen overeenkomsten van gelijke par
tijen en zij missen derhalve eiken zede-
lijken rechtsgrond, omdat zoo'n con
tract meestal aan den eenen kant óp-
gedrongen en aan den anderen kant
noodzakelijk ddngenomeu moet worden.
Wil een contract een zcdelijken rechts
grond hebben, zei spreker, dan moeten
beide partijen zijn van gelijke machts-
beteekenis. Maar dit kan nooit zijn een
contract tusschen werkgevers en werk
nemers hoe dikwijls, zei spreker, heb
ben de eersten de laats ten geknauwd,
wanneer zij bun hoofd durfden opste
ken en propaganda maakten voor het
socialisme. Bovendien is van een col
lectief contract een noodzakelijk gevolg
het verplicht lidmaatschap, omdat an-
ders de arbeiders niet zouden kunnen
worden gedwongen op te volgen de be-
die hun door het hoofdbestuur
n worden. In den breede wees
hij" op de nadeden van het verplichte
lidmaatschap, nadat hij speciaal de col
lectieve overeenkomst in het grafisch
bednif aan scherpe critiek had onder
worpen hij laakte de houding van den
Typografenbond, die na de jongste loon
ing een cautie van f 25.000 heefi
betaald, tegen een garantie van slechts
id.ooo door de patroons. Deze werk-
ueiners werken er dus toe mede, dal de
patroons steeds grooterc winsten ma
ken. Gunstig, zei spreker, steekt hier
bij af de houding van de Engelsclic ty
pografen, die zich meer één gevoelen
met de groote massa van het arbeiders
proletariaat*
Hierna behandelde hij het collectief
contract van dc schilders. Volgens
spreker moeten dc arbeiders niet vra
gen, of een patroon wel de hoogere Ioo-
uen kan betalen kan een klein baasje
geen patroon meer spelen, dan moet hij
maar weer arbeider gaan spelen, want
het schilderwerk moet toch verrichi
worden.
Spreker vertrouwde het niet, dat de
patroons opeens zulke warme voor
standers geworden zijn van het orgaui-
der arbeidersvroeger moeste.
j hebben van arbeiders, die ove:
organisatie durfden spreken. De pa
troons willen daarmee de arbeiders ge
bruiken voor hun kapitalistische belan
gen.
Daar moet strijd tegen gevoerd
den. Voert den klassenstrijd, dien de
onafhankelijke beweging voorstaat,
scherp mogelijk, zeide spreker*
Beide sprekers ontvingen voor hun
rede toejuichingen.
Van de gelegenheid tot debat weri
door eenige aanwezigen gebruik
maakt, die het met de verklaring, door
den heer Lansing van de collectieve
overeenkomsten gegeven, in 't geheel
niet eens waren en er een andere mee
ning over verkondigden.
De debaters werden door den heer
Lansing beantwoord, waarop de voor
zitter aan beide sprekers een woord
1 dank bracht.
SP1JSUITDEELING. De Com-
isie tot Spijsuitdeeling aan Behoefti-
gen, alhier (Spijskokerij in de Jacob-
straat) zal in den komenden winter
hare uitdeelingen wederom begin
nen. Ia den vorigen was zij tot haar
leedwezen gedwongen weikloos te blij-
daar geen grondstoffen voor hare
spijsbereiding en evenmin brandstoffen
te verkrijgen. Thans is alles, zij
hel dan ook tegen zeer hooge prijzen,
koop. Binnenkort zullen circulaires
1 de ingezetenen worden toegezon
den, met het verzoek door ruime bij-
drage.n de Commissie in staat te stel
len aan de ongetwijfeld talrijke aanvra
gen om ondersteuning te voldoen.
OPENINGSSAMENKOMST.
Dinsdagavond wend in de stampvol
le zaal van de sociëteit „Vereemging"
de ter gelegenheid van het 60-jarig
bestaan van de L'trechtsche zendtngv
veroemging ze boud en ze.ndmgsten-
toonstelling met eenige plechtigheid
geopend.
Na een kort openingswoord van Ds.
C. J. Paassen, waarin deze wees op
het vel© goede werk, door de zending
verricht en den wen6ch uitsprak, dat
de komend© zendingsdagen rijken
zegen zouden afwerpen bracht, het
Haark-msche Kerkkoor „Komt zielen,
deze dag" van Bach ten géhoore.
Daarna was het- woord aan Ds. J.
Rauws, zendings-director te Oegst-
geest.
Deze spreker begon met te zeggen,
dat de Ütrochtsche zendiTugaveree-m-
giiip velen barer zendelingen t© Haar
lem beeft. 60 jaar geleden, vervolgde
Ds. Rauws, was er verbrokkeling in
de zendingtswereld1, thans is er ^een
sjreven naar eenheid merkbaar. Er
best aait geen communis opinio om
treat de al-of-niet-wenscbeli.ikheid van
bet bestaan van zoovele zemdvngscor
poralies als er zijn. Spr. ia van oor
deel, dat het goed is, dat er vele zijn,
mits zijl maar zoeken naar punten van
overeenkomst en daardoor tot samen
werking voor het goede doel komen.
Toch kan elke vereeniging wel haar
e'igcn karakter behouden, 't Een. en
ander uit de geschiedenis van de zen
ding' gedurende do laatste GO jaren me-
d'odeelende, (kwam'spr. op den strijd,
door Groen van Prinsterer -tegen hot
Zendelinggenootschap gevoerd, omdat
hij van oord-eet was, dat, daar to veel
vogels van diverse pluim a go in op
genomen waren.
In 1858 werd de Neder!and-sche
Zendin-gsvereeniglng opgericht, die
een positieve geloofsbelijdenis van
haar leden eischte en in 1859 de
Utrechtsdhe door enkele predikanten
en hecTen van h-oogen et-and. Al? mo
del werd gekozen d-e Bazel er Zend in
vere-en-iging. Vooral op Nieuw-Guinea,
Halmahei ra en Boeroe deed d,e Utrecht
scho vereeniging veel goed werk. Alle
krachten moeten nu worden inge
spannen om bet. weatk in In-d-ië tot een
goed einde te brengen. Daartoe i© zoo
al geen fusie der verschil lende cor
poraties, toch meer eenheid, meer sa
menwerking noodig.
Spr. uitte er zijn voldoening over,
dat tegenwoordig de opleiding der
zendelingen zooveel verbeterd is door
oprichüng van het Zendelingenhtiis
INGEZONDEN MEDEPEEUNGEN 60 Qts. per regel.
Na nogmaals er op gewezen te heb
ben, dat de Nederlandsche zending
vóór alles moet werken in 't belang
ven de bevolking van Indië, eindigde
spr.- „Nog steeds streven wij, na 60
jaren, hetzelfde verheven doel 11a: de
eer van God en de verheerlijking van
Zijn naam."
Hierna zong het kerkkoor nog „De
bewaard-er Israels" v. Mendelssohn's
Ellas", waarna Da. van Paassen
dank bracht aan allen die tot deze
openingsplechtigheid en tot hot wel
slagen van de tentoonstel!Lag hadden
medegewerkt.
RAADSSTUKKEN. B. en W. dec-
len den raad mede, dat 't perceel
V el sere t raat 68 aangekocht was om
met ingang van 1 Oct. te dienen als
woning voor den heer T. Hellinga,
hoofd der school voor gewoon lager
onderwijs no. 4. De woning kon echter
reed? in Juli worden betrokkenen was
tijdelijk in gebruik afgestaan aan den
heer P. C. de Jongh, onderwijzer al
hier. Inmiddels word voor woning
van dien onderwijzer aangekocht per-
vee! Grehberstraat 21. De heer De
.Tongh deelde echter mede, deze wo
ning niet voor zijn gezin geschikt te
achten en weigerde 't perceel Velser-
etraat te verlaten. Naar aanleiding
daarvan stellen B. en W. voor tegen
den heer de Jongh 'n rechtsvordering
tot ontruiming van dat perceel in te
stellen.
PATRIMONIUM. Voor de afdee
ling Haarlem van Patrimonium hield
do heer M. de Braai Dinsdagavond
een lezing over het onderwerp „Waar
om Christelijk georganiseerd?" Na
te hebben uiteengezet, dal het vraag
stuk vau den arbeid, in de eerste
plaa"? een van organisatie is, daar
organisatie 't middel is om te komen
tot betere toestanden op arbeidersge-
bied en dat in deze dagen behalve een
vermeerdering van de productie een
organisatie van de arbeiders een eer
ste eisch Is, hield spr. een pleidooi
vGor een aaneensluiting in de ehri
lelijke vakorganisaties.
Alleewertoopers vin de PlatselbakkerU ..Zuid-Holland". Gouda
BROUWERS' Aardowerk en de BOOTH'S Potteries. England
Vertegenwoordigers met uitgebreide collectie ran de Aarde
werkfabriek „DE PORCElEIJNE FLES", Delft, de Potteries
JOSIAH WEDGWOOD SONS, England en de Porceleinfabriek
PH. ROSENTHAL in Ësiercn.
INWENDIGE ZENDING. De
Vereen iging voor Inwendige Zending
in Noord-Holland houdt haar najaars
vergadering op Maandag 29 dezer as.
v.m. 11 uur in het American-Hotel te
Amsterdam. Het lid van het hoofdbe
stuur, ds. H. J. Heynes te Landsmeer,
zal een inleiding houden over De We
reLdschgezindheLd van Noord-Holland.
ïan net Politieke
nooiveld.
TWEEDE K AMF/P,-
21 October.
Spreekwoede. De midden
stand verdedigd Wat is
socialisatie? De Staatscom
missie. Mr. Treub aan het
woo-d. 't Succes, van den
heer Braai.
Zou men het geloofd hebbeu, dat
ia de vijftien of zeetien sprekers der
vorige weel:, er vandaag nog tien ge'
gadigden zouden zijn?
Toch ig dit het geval gewejst en na
deze heel I-rcede rij kregen we zoo
waar nog een u-ipliek. Het was waar
dat de Jieciv Sannes niet ten onrechte
,\on zeggen dat hij, meer dan de mi
uister, in het centrum der aanvallen
heeft gestaan. De critiek heeft zich
meer gekeerd tegen de sociaa'."demt -
ratie en de socialisatie dan teger-
den minister tn zijne politiek. Dot
kon niet worden othkend en daarom
.noest, na den minister ook nog weer
do heer Sautes spreken, en daarom
werd het vandaag weer zes uur, alvo-
-rei>6 de beslissing en daarmee het
einde der interpellatie kwam.
Voor we echter zoover waren, hob"
ben we nog heel wat wijsheid en heel
wat propaganda gehoord.
De beide heeren Staalman volgden
elkander op, nadat de heer Snoeck
Henkemar-s een goed woord ten bate
den middenstand had gesproken,
waarbij later de heer Zij KI tu nog een
woord voegde, waarvan echter weinig
Le verstaan was. Da heer Zijlstra leesP
zijn redevoeringen zoo eentonig en
nel voor. dat nieniands aandacht er
door kan worden geboeid.
De middenstands-Staalman deed
zijn best; liij verdedigde dien Midden
stand tegen de algemeene beschuldi
ging van woekerprijzen te nemen, en
verheugde zuch daarom over do in"
stelling van een Du artecommissie die
dit odium, var. den Middenstand we'
zal wegnemen. Zijn naamgenoot
hoopte, dat die DuurtecomnTerie nog
tel© meer z-ou doen, want anders... en
ier hiei de heer A. P. dreigend den
vinger op. Van de coöperatie meende
hij niet heel veel te kunnen verwach
ten, en ook Mr. Rutgers vreesde dal
die bedrijfsvorm meer neiging heef',
om een hoog winstcijfer te molten dan
u de prijzen tegen te gaan
Natuurlijk «wam ook de socialisa'
tie „Ln het midden der discussie" te
staan, De heer Wijnkoop riep der
sociaal-democraten toe, dat net geen
ijd meer was om te gaan 6tiroeeren,
maar om t© handelen. De arbe'dei»
moeten den strijd aanvatten, andere
zal alles biljvan zooal© het is, zeide
d© heer Wijnkoop. Want voor rede
neering i© de minister en is de bou
geoisie tocli riet vatbaar. Die daad
zou den ondergang der tegenwoordige
maatschappij bevorderen, ju'st dat"
jene wat de neer Wijnkoop wil, maat
waarbij zi. niet alle ellende over d^
hoofden jer arbeiders behoeft iicea te
gaan. De arbeider heeft altecn man:
de vrijheid noodig die vrijheid
'aan wij tegemoet en daar zullen de
sociaaldpmokrsten aan meehelpen
Er scheen waarlijk eenige verbroedc-
ing tusschen de volgelingen van den
heer Wijnkoop en de soclcnrdemo-
craten te wezen!
Misschien vereenigde hen alleen h
verzet tegen den minister, van vtlen -
zoo was heider thesis voor het volk
niets te verwachten viel, en wien dan
ook rondweg den oorlog verklaard
werd in de slotrede van den heer
Sannes, een „donderrede" als een
slotstuk van «en vuurwerk. Deze ln
terpeilatie is niet het slotstuk, maar
het begin eener actie van de arbeiders
in heel het iand, verzekerde Mr. San-
res. Gij heb' den strijd gewild, weünu
gij zult nem hebben! zoo riep hij mi"
nister van JJsselsteyn en dnnrraedr
de Regeermg toe.
Had nu Inderdaad de Regecring tot
deze ooiü ijsverklaring aanleiding ge
geven? Naar het oordeel van <y»a groot
deel der Kamer niet. Haar warm ge
vraagd, maa'regelen ter bestrijding
van de duurte; zij heeft een wet teger
de woekerprijzen en de instelling van
centrale an lokale duurtecommissie;
toegezegd. Weliswaar heeft zij ^-ewei"
gerd wederom terug te keeren tot het
stelsel van Lijslagen uit 's Rijks kas,
maar de heer Sanne» had zelf d© on
deugdelijkheid van dit systeem cr
kend. Het eenige wat de Regeerlng
had kunne:- doe®, maar wat zij be~
paald weigerde was: ds instelling
eener staatscommissie tot onderzoek
der socialisatie.
Maar daarover was men het alge
meen ©c-us, zelfs een dadelijke invoe
ring der socialisatie zou dc prijzen in
oen komenden winter niet deen da.'"
len. Socialisatie, zeide Mr. Sannes
heden nog, is een langzaam werkeiwi
geregeld Uitatoomen, of Verven, het
is het behoud van Stol, Kleur en
Coupe, waardoor U uw pakken veel
langer kunt dragen, en daardoor een
belangrijk bedrag op uw kleerenbud-
get uitspaart. Eerste vereischte ia
natuurlijk, dat U uw kostbtre klee
ding toevertrouwt aan firat class
zaken, die uw goederen ook werkelijk
chemisch reinigen, d. W. s. nettoyér
a aeo, waardoor de goederen Kleur,
Coupe en Apprêt behouden.
Het adres daarvoor is bij
H.V. y/ü. t. HOSING
Fa. 8Cit£HK
Ceö. Oqüb Gracht II. Tel. J32-873
Cronjéstraatll - Gevesllpd Ao. 1868
proces, dat vi-- veranat.rmg v..:. !;api»
ï'isme in socialisme be toeken'.
Even-wel bleek men in de Kamer
in oordeel, alihan© in een deel
der Kamer dat de Minister het denk
beeld tot onderzoek van de socialisa-
tie-gedachte door een Staatscommissie
wel wat vriendelijker had kunnen
bejegenen. Mr. Marchant deed daai-
om tenslotte wat Mr. Sannes ook had
kunne® doen: hij legde den \ve®6ch
r een Staafcsoommissie in een mo-
neer, die echter op een nader te
bepalen dag zal worde® behandeld.
Het onderwerp is dus nog steeds nan
de orde. Trouwens Dr. va® der Woer
den, die al eenige malen in het debat
was gehaald, beloofde bij de Begroo
ting breeder op de zaak te zullen te
rugkomen. Vermoedelijk zal d a n de
motie-Marohant wel aangenomen
wordien en wordt on objecti f onder
zoek va® het nieuwe denkbeeld mo
gelijk. Mr. Sannes liet wel een aantal
wetêontwerpen zien en vcrord-eninge®,
die wel in Oostenrijk ontworpen zij®,
maar van wj.er praktijk men verier
niets te hoore® kreeg. Dr. van der
Woerden noemde het Engelsche mij-
nen-rapport en het, Duitsche socialt-
saUecommss-ierappart als voorbankten
van hoe-het-kan. Maar Mr. Ruigere
had al doen opmerken, dab de Duit
sche commissie tenslotte aan ge
mis aan overeenstemming met de
landsregeeriing was ondergegaan; bo
vendien heeft zij niet willen inerrii-
pen in Industrie on handel en be
drijf, noch in het. economische leven
der boeren. Alzoo, veel houvast geeft
dit alles nog niet.
Wat geeft hl dit praten in de
Kamer eigenlijk'' vroeg de hrer \S -.in
koop. De arbeiders moeten handelen,
daden doen. Is dit de chaos? vroeg
hij, toen men hem interrumpeerde.
Ja, als gij, bourgeois, tegenstand
biedt, antwoordt de heer W-tekoo-p
dan, anders gaat het goed.
Mr. Treub deed in een klaar beloog
uitkomen hoe gevaarlijk a! dit gere
deneer in dezen tijd is. De arbeiders
zijn, vergelijken bij anderen, ivt c
tu-eele® vooral, in loon over 't. geheel
evenveel vooruitgegaan als de duur-
testijging bedraagt. Maar men doet
misdadig als men ze nu voorhoedt,
dat ze eigenlijk niet meer zich behoe
ven ln ie spannen amdlat het toch
maar voor den kapitalist, is. Want dan
haalt men het Staatsbankroet: bin
nen.
De andere redevoeringen liet wa
ren er. met die van den Minister mee,
nog elf zij® niet de moeite waard
om er veel ruimte en inkt- aan te ver
spillen. Eenige ervan hadden we
zonder 6chade kunnen missen.
Het s'-ot was natuurlijk verwerping
der molie-Sannes, een motie zonder
veel inhoud, maar die ala motie van
wantrouwen bedoeld, duidelijk ge
noeg was. Zij werd met 59 tegen 22
stemmen (socialisten, communisten
en mr. va® de Laar) verworpen.
O ia, er was ook nog een moue van
den neer Braat. Die kreeg één stem,
de stem van den heer Br aat. Voor
nog duurdere melk voelt maar één
ma® in de Kamer, de heer Braat
INTIMUS.
Kerk en Schooi
STEUN AAN VUOUWENARBKIDS
SCHOLEN. Naar men meldt, zal
binnenkort een wetsontwerp verschij
nen tot het verleenen va® 70 pCL
rijksbijdrage in de kosten der vrou-
w en arbei d «scholen
BEGAAFDE LEERLINGEN. -- De
heer B. J. Bouwes schrijft in De
Vrouw over begaafde leerlingen o.m.:
„Het is zoo verleidelijk voor ouders
uls ze met hun kinderen kunnen schit
teren, die zoo jong nog, pruchtige
examens deden, maar zij ontstelen
aan hun knappe kinderen veel Jeugd
geluk, wat zich wreekt door een te
kort mui energie en wilskracht in
latere jaren. Mijn uinige ov.tuiging
is dan ook, dat dc tvgaafden niet
jonger op dc 11. B. S. of Gymn. moe
ten, maar dat ze met veel minder on
derwijs toe kunnen cn daarvoor open.
luchtspe! en handenarbeid In de plaata
moeten hebben. Want dikwijls zijn
die begaafden lichamelijk niet de
sterksten. En d© maatschappij heeft
er het grootste belang bij, dat hun
talenten niet vroegtijdig verloren
gaan".
