biimenlanü
Gemengtl Klenws
Spart ea Wedstrpen
letteren en Kunst
Stoomyaartijerieiiten
bij tiezc ma.aechappij aansprakelijk
werd gesteld voor liet groote spoor
w ^ongeluk bij Weesp op 13 Septem
ber 1918, eu waarbij een 25-tal
slachtoffers of familieleden een eisch
tot schadevergoeding hebben ing©*'
«te ld. Het dienen van eisch in deze
zaak werd uiigeeteld tot Dinsdag *26
November a.e>.
DE PSEUDO DOOFSTOMME.
D'insdag heelt de Vierde Kamer der
Rechtbank te Amsterdam uitspraak
gedaan in de zaait tegen den 22-jari'
gen Diiitschen deserteur F. F. B., die
vanuit het gesticht „Door Liefde
Saamgebracht" aan de We6termarkt
aldaar, waarin hij 2 1/2 jaar lang
de rol van doofstomme speelde, vei
len ondernam. De rechtbank ver
klaarde den beklaagde schuldig en
veroordeelde hem tot 2/2 jaar gevan
genisstraf. De eisch was 3 1/2 jaar.
E la OORD TE ST. OEDENROOE.
Dinsdag hebben voor de rechtbank te
's-Hertogcnbosch terecht gestaan 1. 13,,
28 jaar, en 5. L., 33 jaar, kooplieden,
te Amsterdam, ter zake dat zij op 25
April j.l. te zamen en in vereeniging H.
C. van Kniijsdijk, directeur van de Si.
Oda-fabriek te St. Oedcnrode, opzette
lijk van het leven hebben beroofd, al
thans zoodanig met een mes hebben
mishandeld, dat hij kort daarop is over
leden welke doodslag of geweldple
ging is gevolgd, vergezeld of vooraf
gegaan door diefstal in vereeniging van
een bedrag van circa f 8700, welk geld
aan de zorg van v. K. was toevertrouwd.
Tevens stond terecht P. \V. v. d. \V.,
koopman te Gestel, die aan B. en L.
geie*. .lieid, middelen en inlichtingen,
zou hebben verschaft tot het plegen van
hun misdrijven, door hun mede te dee-
lcn, dat er des Vrijdags om de veertien
dagen, en ook op 2, Apiil, wel circa
ƒ10.000 op de boterfabriek was, welk
geld zich bevond in de brandkast, waar-
waarvan v. K. de sleutels bij zich droeg;
dal 's middags circa 5 uut het werk
volk de boterfabriek steeds had verlaten
en dat K. zich dan alleen aldaar be
vond, en door hen op de hoogte te bren
gen van de plaatselijke gesteldheid vaD
de boterfabriek.
Voorts was d. W. heling van onge
veer 20, welk door misdrijf verkre
gen geld hij opzettelijk van B. als ge
schenk heeft aangenomen, ten laste ge
legd.
Bekl. L. bleef by zijn verklaringen,
afgelegd voor den rc ro-commissarii.
Hij vertelde, dat B. hem verteld had,
dat er een zaakje te doen was op een
kantoor. Nadat hij in een café te Eind
hoven van v. d. YV. desbetreffende aai.
wijz ren gekregen had, werd de af
spraak gemaakt om in de Si. Oda-fa
briek diefstal te plegen. L. zou den di
recteur aaupakken tegen den grond
gooien, waarna B. hem erder in be
dwang zóu houden. De buit zou ge
deeld worden ook v. d. YV. zou zijn deel
krijgen
Toen zij op de fabriek
binnengekomen ware- liadden zij met
iemand over boter staan praten, doch
geen kans gezien, den diefstal uit te
voeren. Zij zijn daarop weer naar Am
sterdam gegaan, teneinde op een au-
deren dag opuieuw te trachten, het plan
ten uitvoer te brengen. V. d. YV. zou
mccdeelen, wanneer de slag hei best
geslagen kon worden.
Voor den rechier-commissaris beeft
L. verklaard, dat hu den directeur een
klap moest geven als D. hem een wenk
gaf, maar hij had er den moed niet toe
gehad. Zij zijn samen weggegaan, maar
nadat B. hem voor een lafaard had uit
gescholden, weer teruggekeerd om hun
daad te volvoeren. L. zou den ongeluk
kige een wond aan den pols hebben toe
gebracht, terwijl B. hem een snede in
den hals had gegeven. B. heeft ook het
geld weggenomen, dat zij later met z'n
drieën hebben verdeeld. L. kon op een
vraag van hel M., of hij den direc
teur in beide polsen heeft gesneden,
niet antwoorden. Hij wist er Diets meer
van. Ook is liet bem niet bekend, waar-
om B. het scheermes bij zijn barbier
meegenomen heeft.
De deskundige doktoren gaven als
hun overtuiging te kennen, dat de hals-
wonde den dood heeft veroorzaaki e;i
dat deze is egebracht door iemand,
die zich terzijde of boven het slacht
offer bevond. Dr. Mcttrop achtte hei
ook mogelijk, dat de dood is ingetre
den door een verbloeding tengevolge
vau de polsverwondingen.
Het O. M. cischie tegen L. levens
lange gevangenisstraf.
Daar de verdediger het dossier nog
niet voldoende lieeli kunnen bestudee-
ien, werd de behandeling tot nader te
bepalen tijdstip geschorst.
ONZE VOEDSELVOORZIENING IN
CRISISTIJD.
ivervolg).
Bij het onderzoek naar de beweerde
knoeierijen bij den uitvoer van vee en
paarden naar België, trok 't de aan-
dachi der commissie, dat het lid der
Tweede Kamer, de beer jhr. R. R. L.
de Muralt, aan den directeur van het
Riji,-kantoor voor Vee en Paarden een
aanbevelingsbrief zond voor een vee
koopman, «lie genoemden volksverte
genwoordiger verzocht zijn bemiddeling
aan ie wenden om bem een uitvoerver
gunning te doen verleeneD. Het slot van
den brief van dezen aan den beer De
Murah luidt
„Jhr., ik heb nog een vraag aan U,
kan ik door U tusschenkomst cca
vergunning krijgen voor uitvoer, dan
schiet er voor U een grove fooi over
enz. enz."
De heer De Muralt zond dat schrij
ven, vergezeld van eene aanbeveling,
op 25 Februari 1919 aan den directeur
van het Rijkskantoor voor Viee en Panr-
du. 11 Maart 1919 zond bij wederom een
aanbevelingsbrief voor bedoelden koop
man, waarin hij dezen aanbeveelt „als
een absoluut betrouwbaar man".
Om inlichtingen gevraagd, deelde de
heer De Muialt aan de commissie mede:
a. dat de betrokken veekoopman een
zeer eenvoudig man is, die he: woord
„gro.e. fooi" gebruikt heeft, terwijl hij
„bclooning" bedoelde,
b. dat hij, jhr. De Muralt, na uurlijk
geen bclooning beeft aanvaard, wat de
commissie ook nimmer heeft vermoed,
c. «lat hij aan den betrokken koop
man een terechtwijzing beeft toege-
iiend.
Het hier vernielde geval geeft der
commissie aanleiding tot de opmer
king, dat hei aanbieden van een „grove
fout" aan een volksvctiegenwoordiger
cca ergerlijke onvoegzaamheid is, die
ten gevolge had moeten hebben, andere
córrecite daargelaten, het terzijde leggen
van bet betrokken verzoek.
Aankoop van Amerikaansch
spek In Engoland.
Door den heer M. van Zanten, wet
houder der gemeente Dordrecht, werd
de zaak van het in het begin van 1919
door de Regeering iri Engeland ge
kochte spek onder de aandacht van de
crisis-enquêtecommissie gebracht.
De grief die bij hetn in deze bestond,
was, dat de Regeering dit spek veel te
duur gekocht had, terwijl haar toch uit
aanbiedingen van de Vereeniging van
Importeurs van Vetten en Oliën, op 12
November 1918 via de Commissie van
Advies, afd. Oliën en Vetten, van de
N. O. T. en op 20 November 1918 via
het Rijkskantoor voor Vleesch en Vet
ten gedaan, bekend kon zijn, dat spek
tegen belangrijk lageten prijs uit Ame
rika te betrekken was.
Uit het onderzoek is gebleken
a. dat de voedingstoestand ten tijde
van het spekaanbod uit Engeland noop
te tot een spoedige beslissing
b. dat naast en zelfs boven den ge-
viaagden prijs bij de beslissing omtren;
den koop rekening moest worden ge
houden met de mogelijkheid van vci-
voer en met den termijn binnen welken
het spek in ons land kon worden aan
gevoerd
c. dat een bepaalde offerte van Ame
rikaansch spek, vermeldende den prijs
en levertijd, nooit ter kennis van de
Regeering is gebracht.
De commissie is mitsdien van oor-'
deel, dat de grieven, tegen de Regee-
riDg naar aanleiding van den aankoop
van spek in Engeland ingebracht, on
gegrond zijn te noemen.
Heffingen op groenten,
fruit en op surrogaten.
De commissie «stelde verder een on
derzoek in naar dc heffingen op
groenten en fruit en die op thee- en
koffiesuriogaten.
Ten aanzien van de eerste heffingen,
concludeerde zij
Dc regeling van de binnenlandsche
voorziening met de z.g. volksgroenten,
is in het algemeen vrij bevredigend ge
weest cn de veilingsprijzen dezer groen
ten voor het binnenland zijn, rekening
houdende met de zeer sterk gestcgcu
productiekosten, redelijk gebleven. Het
aandeel, door de ,N. V. Ncderlandsche
Uitvoer Maatschappij genoten van de
exportwinst van groeutcn, is uiterst
bescheiden geweest.
Ten opzichte van de tweede verklaart
zij - Het was wellicht beter geweest,
indien ook op koffie- en theesurroga'en
een algemeene heffing ware gelegd op
dezelfde wijze als dat geschiedde op
zcejjsuriogaten. YVaar laatstgenoemde
heffing geen overwegende adminis'ra-
tieve en bandelsmoeilijkbeden heef;
veroorzaakt, zou, naar het oordeel dier
commissie dat ook niet het geval zi,n
geweesi met de hier besproken heffing
en deze zou een niet onbelangrijke te
gemoetkoming hebben kunnen vor
men voor de uitgaven van het S. K. D.
cn dus indirect aan de schatkist zijn
ten goede gekomen.
Vervaardiging van bouil
lonblokjes.
Aan de Commissie werd 16 Februari
1919 door een Rotterdamsch koopman:
medegedeeld, dat de Regeeting blijkens
hem verstrekte gegevens in Juni 1918
met de N. V". Cwerschiesche Land- en
Tuinbouw Mij. een contract zou hebben
afgesloten voor de levering van bouil
lonblokjes, soep- en justabletten, tot
een bedrag van 7-Soo.ooo per jaar,
gedurende 3 jaar.
Dit contract zou ten gevolge hebhon
gehad, dal daar bet publiek bet arti
kel niet wilde koopen. door het R:jk
een schade zou zijn geleden var.
f 22.500.000. Aan d«v<* mededeeling
werd toegevoegd, dat de betrokken Tr
ina speciaal bevriend was met den, bij
het afsluiten van het contract in functie
zijnden Minister van Landbouw, Han
del en. Nijverheid, dr. F. E. Posthuma.
Bij een nader schrijven voegde bo
venbedoelde koopman aan zijne uiede-
declingen nog toe dal hem uitdrukke
lijk was verzekerd, dat voornoemde
oud-minister Posthuma ook financieel
ge-interesseerd was bij de Naamlooze
Vennootschap Overschiesche Land- cn
Tuinbouw Maatschappij.
Na een gedaan onderzoek conclu
deert de commissie
De bewering, dat het Rijk door dit
contract een schade zou hebben gele
den van f 22.500.000, is zeer sterk over
dreven. Het contract liep in totaal over
een vijfde deel van dit bedrag, zijnde
maximaal ƒ4.500.000. Intusschen zal
het bedrag, dat dc regcering moet be
talen als gevolg van de gesloten trans
actie, nieitemin zeer belangrijk zijn,
terwijl de millioenen-voorraad soepta-
bletten bezwaarlijk zal zijn te plaatsen,
en zeker niet benut kan worden voor
het doel, dat in Juni 1918 der toenma
lige regeering voor oogen stond.
Van de beweerde verstandhouding
tusschen den oud-minister dr. F. E.
Posthuma cn dc contractecrende N. V.
is niets gebleken, terwijl vaststaat, dal
de voorloopige overeenkomst eerst ge
sloten werd maanden nadat de heer
Posthuma als minister was afgetreden.
Dc commissie wijst de beschuldiging,
tegen dezen voormaligea bewindsman
uitgesproken, als laster af.
Bij het onderzoek trok het de aan
dacht der commissie, dat de heer inr.
M. M. Schim van der Loeff, bij zijn
onderhoud met de commissie verklaar
de, zich niet te kunneu herinneren,
tnet de zaak van de bouillonblokjes en
soeptablettcn ooit iets uitstaande te
hebben gehad.
Toen de commissie zich het voorloo-
pig contract van 16 November 191S
deed voorleggen, bleek dit echter d>or
genoemden heer in zijn kwaliteit van
directeur-generaal van de afd. Crisis
zaken van het ministerie van landbouw
te zijn geteekend.
Hoewel de commissie overtuigd is,
dat de heer Schim van der Loeff bij
de zeer vele brieven, welke hij te tee-
kencn luid, zich zelfs niet bij benade
ring ieder schrijven door bem getee
kend zal kunnen herinneren, acht zij
het hier weergegeven feit, gezien het
belangrijke bedrag, waarom de bespro
ken transactie ging. niet onbedenkelijk.
Fabricage van nood-
brlketton.
De aandacht van de commissie werd
o.m. gevestigd op de fabricage van
nood-briketten door een klacht in bro
churevorm met begeleidend schrijven
van den heer F. A. de Jongh, dir. der
Nederlandsche Electrische Vlasindustrie
te Hees by Nijmegen. In deze brochure
wordt door den schrijver, naast ande
re punten, ook behandeld dc tegenwer
king, die zijne industrie heeft onder
vonden bij Eet vervaardigen en nef In
den handel brengen van noodbrike'len,
samengesteld uit vlasafval en mijnslib.
De commissie achtte het instellen
van een onderzoek gcwenscht.
Dit onderzoek kan de commissie sa
menvatten in de volgende conclusieu
a. Het is te betreuren dat minder
waardige cn zelfs geheel waardelooze
briketten tot schade van het publiek te
gen woekerprijzen in den vrijen handel
werden toegelaten, op grond van de
moeilijkheden aan een ernstige con-i
trole verbonden
b. het moet worden afgekeurd, dat de
Rijkskolcndisiributic, terwijl een alge
meene regelipg achterwege bleef ten
aanzien van deze noodbnketten, de ge
legenheid aangreep, om betrekkelijk
goede noodbriketten geruimen tijd uit
den handel te houden op' grónd van het
feit, dal een der grondstoffen van het
product onder hare controle viel
c. daar de Rijkskolcndistributie, bij
uitzondering, den prijs wilde vaststel
len voor de noodbriketten uit vlasafval
en mijnslib gemaakt, heeft deze crisis
instelling, naar het oordeel der com
missie, niet voldoende rekening gehou
den met het feit, dat de betrokken on
dernemer, zonder eenige overheidsga-
rantie het geheele risico van dit nieuwe
bedrijf voor zijne rekening nam, even
zeer als het risico voor de te maken prij
zen. Immers, eenigcrlei garantie voor
een maximum-prijs, door hem voor zi,n
product tc ontvangen, heeft hy nooit
gevraagd.
DE BRUINKOOL VOORZIENING.
Naar aanleiding van klachten over
de bruinkoolvoorzricning en de ter
zake dat-van gesloten contracten met
de bruinkooJproducenten, concludeert
de commissie:
Het feit, dat geproduceerd werd van
1 October 1917 tot en met 31 Mei 1919
2.402.786 ton bruinkool, toont afdoen
de aan, welk een uitnemend resultaat
het ingrijpen van den heer Frowein
ten bate onzer brand6toffciposUie
heeft gehad.
Indien deze bruinkool niet ter be
schikking van ons volk ware geweest,
zou de werkloosheid in onze in
dustrie afmetingen hebben aangeno
men, we ke een ramp vcor ons land
hadden genoemd moeten worden.
Aannemende, dat de exploitatte
do ir particulieren de voorkeur ver*
diende boven staats-exploitatie door
den Staat, de juistheid van welke
stelling door de commissie niet wordt
beoordeeld is. blijken de bereikte
resultaten, de contractprijs voor de ge
leverde bruinkool niet abnormaal
hoog geweest, rekening houdend© roet
de groote risico's door de exploitanten
gedragen.
Het contract door den directeur van
het liijkskolendistributiebureau ge
sloten met de bruinkoolproducenlen,
ivoidoet ten volle aar. de elischen, die
aan zulk een contract moeten worden
gesteld.
De bewering als zou dit contract
onereug genoemd mogen worden, mist
eiken grond
Da staking der eJectrloiens
Het bestuur wan de Ned. Vereeni
ging van E1 ectroteehnische Werkge
vers deelt het volgende mee:
De vereeniging pleegt prots eenige
jaren met de drie metaa!bewerkers-
bonden overleg omtrent de arbeids
voorwaarden. Het resultaat van dat
oveT'eg wordt telkens voor een be
paalden termijn contractueel vastge
legd; de laate'e termijn liep 1 dezer
ten einde, maar de werkgevers meen
den, in verband met de omstandighe
den reeds eerder tot een herz ening
zoowel wat loon als verkor:ing van
den arbeidstijd be'reft te moeten ove--
gaau. Begin van den zomer werden
onderhandelingen met, de bondshes'u
ren geopend. Na vele besprekingen
werd in zooverre overeens'emming
verkregen, dat met een tus*hentiid-
eclie regeling op 15 Augustus, met 1
October zou worden ingevoerd de 48-
urige werkweek, vergeze'd van een
loonsverhooging tot resp. 70, 60 en 50
cents per uur voor de hoofdsteden, de
overige plaatsen naar verhouding als
vroeger.
Dj nunirnum-Iooncn por week kwa
men dus op reep. f 33 60, f 28,80 en
f 24. Gewenscht werd echter, dat de
af te sluiten overeenkomst nu ook
zou gelden tot 1 October 1920, omdat
in het bedrijf de grootere werken
steeds over langen tijd loopen en dat
de groepsindeehng zou worden gewij
zigd in resp. 1/5, 2/5 en 2/5, omdat
het in de practijk onmogelijk was ge
bleken de indeeling van 1/3, 1/3 eu 1/3
aan te houden, voor een groot deel
door gebrek aan geschikte krachten.
Hiertegenover stelden de bonden
dat de overeenkomst slechts zou gel
den tot 1 Mei cn wonschten dat de
oude groepsindeeling zou worden ge
handhaafd. Daar de eene partij niet
kon en de andere niet wilde toegeven,
kwamen de onderhandelingen niet
tol een resultaat.
Ten ciroie nu den werklieden te too
nen, dat de werkgever» bereid waren
he' mogelijke te doen hebben zij de re
geiing zooals zij d e aanboden, met 1
dezer Ingevoerd, maar hiertegenover
verklaarden de werklieden dat, als
de werkgevers z. ch niet bereid ver
klaarden voor Zaterdag 1.1. de rege
ling te maken volgens de verlangens
der bonden en daarbij nog een extra
loonsverhooging van 10 ct. toe te voe
gen, dat. de staking zou worden gepro
clameerd, wat ook geschied is.
In den stand der staking is een
kleine wijziging gekomen. Zoowel
te Arnsierdam als te 's-Gravenhage
hebben eenige ongeorganiseerde pa
troons de eisch en der electriciene
aanvaard, in de hoofdstad 0. 111 de
Residentie 8 werkgevers.
Het aantal stakers in Den Haag be
draagt 252, waar-van er ongeveer 200
in den modernen bond zijn georgani
seerd, verneemt de Telegraaf.
Voorts verneemt de Telegraaf, dat
een uitbreiding der staking verwacht
wordt. In Rotterdam, Haarlem en
Utrecht moet de toestand zeer ge
spannen zijn.
DE DUBBELE MOORD TE MIL
LIGEN. Nader meldt men iin ver
hand met den dubbelen moord re
Milllgen, dat aldaar Dinsdagmorgen
cm 12 uur het parket uit Arnhem is
aangekomen^
Uit het voorloopig onderzoek is
thans reeds gebleken, dat de jongste
der belde zusters, toen de andere
vermoord was, gevlucht is. rcch la
ter achferhaald en eveneens ver
moord werd. Zij moet daarna in den
greppel geworpen zijn.
Ook is gebleken, dat er uit de kas
ten geld is gestolen.
BRÏTSCHE ERKENTELIJKHEID.
De Britsche tijde.ijk zaakgelastig
de heeft door Uisschenkornst van hei
Ministerie van Duitenlandsche Zaken
aan de Ne-ierlandsche Marineautori-
teiten de erkentelijkheid overgebracht
van de Rritsche admiraliteit, voor de
hoffelijkheid, betoond aan de Brit
sche miinvegers, toen deze onlangs in
de Nederlandsche territoriale wateren
werkzaam waren De vergunning bü
die werkzaamheden, van Nederland
sche havens als thans gebruik te ma
ken, heeft er naar de overtuiging der
Admiraliteit, niet weinig to© bijgedra
gen het opruimen van de mijnen tot
een goed eind te brengen.
HET KAMERLID VAN DER MO
LEN. Het Tweede Kamerlid de
lieer J. van deir Molen Tz., die tot
burgemeester van Renkum is be
noemd, zal het Kamerlidmaatschap
blijven vervullen.
EEN LEGAAT VAN EEN MILLI-
OEN. Door nu wijlen mejuffrouw H.
YV. van Kuyk, te Arnhem, is haar ver
mogen. da: geschat wordt op ééa mil-
lioen, vermaakt aau de Dullertstichring
aldaar.
TUSSCHEN DE BUFFERS. Aan
het station te Kampen geraakte de 30-
iarige arbeider C. van der Steege bij
't afdekken van een waggon hout door
het onverwachts aankoppelen tusschen
de buffers. Hy weid onmiddellijk dood
gedrukt.
ERNSTIG ONGELUK. Terwijl de
schilder J. Smit, te Zwartsluis, bezig
was eenige werkzaamheden te verrich
ten aan een ijzeren mast van het elcc-
trisch net, is hy blijkbaar in aanra
king gekomen met de hoogspanuings-
leiding, tengevolge waarvau hij naar
beneden viel en ernstig gekneusd werd
opgenomen. De ongelukkige overleed
tijdens het vervoer naar het ziekenhuis
te Zwolle. Hij laat een weduwe met 3
kinderen achter.
TBLEGRAAFVERKEER NEDER
LANDWHST INDIé.
De West-Indische Kamer te Am
sterdam gevesiigd, heeft aan den mi
nister van Koloniën een adres gezon
den, waar.n in hel beiang van de han
delsbetrekkingen - tusschen Neder
landsch Weet-Indié en Nederland
aangedrongen wordt op een verminde
ring van de tarieven voor bet te'.egra"
fisch verkeer tusschen Nederland en
Nederlandsch West Indië.
I1ET KEIZERVERBLIJF TE DOORN.
Men meldt uit Doom aan de Tele
graaf: Met het plaatsen van de afras
tering rondom het Huis Doorn is een
begin gemaakt aan den achterweg
lusschcn den Longbrcekerweg en den
Y'erlengden Molenweg IJzeren stij
len van buitengewone zwaarte wor
den van zwaar vleehtdraad voorzien;
boven het hek komt driedubbel prik
keldraad, waar doorheen zoo moodig
ectrische stroom kan worden ge
tegd.
De afrastering wordt geplaatst op
eenigen afstand van de sloot aan den
buitenkant, zoodat van bet houtge
was dat daar staat geen gebruik
gemaakt kan worden bij overklim-
imng. Het houtgewas, dat nog te kort
cij de afrastering staat wordt opge
ruimd.
Een der grootste pensions alhier,
„Bellevue', aan de Boschlaan gele
gen, is dezer dagen verkocht om met
1 Februari te aanvaarden, aan den
voormaligen exploitant van Oranje
slem' te Ameirongen. de bekende de
pendance van het kasteel aldaar. Over
den verkoop van een soortgelijke in
richting zijn onderhandelingen gaan
de. Omtrent hen bouwen van een
groot hotel worden levendige onder
handelingen gevoerd door een com
binatie te 's-Gravonhage.
VROUWENBONDEN. Sinds eeni
gen tijd tracht de Nederlandsche
Bond voor Vrouwenkiesrecht meer
samenwerking te verkrijgen met an
dere vrouwenbonden en -vereenigiii-
gen in den lande. Dat werk is nu
zoover gevorderd, dat de federatie-
plannen in beginsel zijn aangenomen.
De commissie uit den Nederlandschen
Bond van Vrouwenkiesrecht is daarop
ontbonden en vervangen door een
nieuwe commissie, samengesteld uit
leden van verschillende vercenigin-
gon, aan welke is opgedragen, de
plannen nader uit te wea-ken. I11 de
nieuwe commmiaae namen zitting me
irouw Boissevain-Pijnappel, voorzit
ster; jenkvr. mr. B. Ellias, mej- mr.
J. A. de Jong, mej. mr. C. Frieda
Catz, mej,. Nine Minnema en mej
dr. Chnrl! A. van Manen.
ONZE TRAMWEGONDERNEMIN
GEN. De heer Van der Voort vain
Zijp heeft aan don minister van wa
terstaat de volgende vragen gesteld:
1. Is het den minister bekend, dat
de noodtoestand, waarin reeds meni
ge tram weg ondemeru ing door de lioo-
ge exploitatiekosten verkeerde, thans
vrijwel algemeen is en gevaar ople
ver'. voor groote moeilijkheden in de
betrokken streken9
2. Kan de minister als ju»t erken
nen de mededeeling in de vergadering
van den Prot. Chr. Bond van bpoor-
w egperstmeel te Utrecht door een der
bestuursleden gedaan, als zou in de
kringen der verschillende triimweg-
direcues worden gedreigd met het
stopzetten van het bedrijf, indien met
spoedig en meer afdoende dooi do
regeering huip wordt verleend.'
3. Hebben tusschen den minister en
de Nederlandsche Ver. van I.ocaal-
spoor- en tramwegen of met directies
van traniwegmaat schappij era reeds
besprekingen plaats gehad en is de
minister bereid het resultaat dier be
sprekingen aan de Kamer mede te
deelen?
Oa <e.'öoHtsUlling van Lenoir
Ter aanvulling van het bericht in
ons vorig nummer onUeenen we nog
aan het N. v. d. D.
Pierre Lonoir is eindelijk terecht-
g»«teld. T/u n hij in het begin Jer vc-
r go m*.and v, twens veisia..-Jii«ding
m t den v.ird ie- d»«d veroordeeld
was, we.'u do executie op 19 Septtm
Ier bepaald, ®ar, ©ver.sls men zi?h
/a! herinneren, ve-klsnxde b'J op het
.ileriaatsto ou-enhlik, dat hij in ver
hand met b t proces C&Ulaux belang
'rijke oro.ullingen zou kunnen doer
cn slangda er aio1 tv ir om zijn lev gr
1.0/ precies vilt wckei te reVKcn D(
beloofd© on'..iuIli: g*r blever aclterv->
ge. bleken tenminste geen nPuw Hch'
op de zaak C'a'-l su.r te werpen ©n in
«-Ik geval onvoldoende om Le'r-'ir's
vonnis te wijzigen. Een dag 01 ach;
vóór zijn dood kreeg bij van zijn ver
dediger ds tijding, dat aü.'cn nog
hoop op grutifi hem restte. Tom was
hi.t reods een lichamelijk en gcndeliik
gebroken man. Drie weken had bij ir.
hed doorgeLraclit daar zijn beenen
hu ndien>: weigerden; de d ktoren,
ie hen« bij herhaling onderzochten,
constateerden, dat er van een eigen'
lijke ver mining geen sprako was.
maar dat dc voortdurende vrees voor
den dood een algeheele nervouse de
pressie vrroorzaakt had, ^epaarJ
gaande mot airophie der onderste Ie"
dematen en algemeen© licbaams
zwikte. Or aanmoediging van der. ge
Deeslieer otend hij toen acht da"
gen voor don fotalen dag op en nam
veer wit beweging in zijn cel in de
£anté gevangenis.
De favile morgen van den 24ster
October brak eindelijk aan. Al orn
I alf vijf ottj morgens werd c'e och
eudstilte in cie buurt der gevangenis
gestoord cioor ettelijke automoh elen,
aie na elkaar voor de gevangenis
poort itwaimn stilhouden en d. \er-
srhilendï militaire en bur2er'ijke
autoritei:cn brachten. Genera .i Ber
doulat wac de hoogste in rang der
militaire". Hij kwam alleen om in
la rtste instantie een bes.issing te ne
men wanneer de veroordeelde s'iuj 'n
verzoek zou doen cf een verklaring af
leggen, die de met het leiden van de
executie beluste autoriteiten in verle
^©nhftid bracht. Behalve vijf doctoren
waren ook de biechtvader er. de ver
dediger van den ongelukkige, mr. Mo
biles, gekomen.
Om vijf uur werden de auto's die
als ververraiiidel naar de plaats der
terechtstelling zouden dienst doen.
op de binaenplaat opgesteld- generaa
Berdoulat begaf zich naar het bureau
van den directeur, terwijl de cemmaro
danten .Tullien en Abert met den
uriffier de 5 doktoren en den verde
diger van Lenoir, naar de cel van den
veroordeeidc gingen. Voor de tweede
maal in zijn leven, werd Lenr.ir uil
een onrustiger, slaap gewekt, door
stappen van beo, die hein voor zijn
lerechstei-i/ig kwamen halen. Hij wis
voorbereid en wist wat hij hoeren zou.
Commands in Jullien deelde hum xuel
vaste stem mede, dat zijn verzoek om
gratie -afgewezen was; zijn venledi-
ger ging uadelijk naar hem tou. .rc
bem bemoedigend toe ie spreken en
langzaam, muedeloos kwam Lenoir
cvereind. Door de bewakers wer 1 hij
in zijn klieren geholpen, in herzelfd-
costuum dat hij tijdens zijn terechtzit"
ting gedragen had. Twee bewakers
Jilelpen hem op de been en toen eerst
verbrak nij zijn stilzwijgen or: begon
eenige onverslaanbare woorden te sta
melen. Met moeite slaagde hij er ten
slotte ir., zich zoover te belmerschen
dat hij zich ten minste verstaanbaar
kon maken nij zwoer, dat hij on
schuldig was en smeekte, dat men
Min proces tcch tegelijk met dat V3n
Caillaux zou behaudelen, dan zou hij
zijn ora-cbufd blijken. „Ik heb aLeen
revisie aangevraagd en op het laatste
jogeublik verklaringen afgelegd",
zeule hii, „omdat ik ter wille van mijn
moeder en mijn dochter wtlde. dal
mijn onschuld bewezen werd, ni"t uil
lafheid"
Uit gapui houdt hij op met spieken.
Op advies van prof. Sicard laat dok
ier Soucmiet hem een morphine Ir ank
likken En nu komt zijn verdediger,
mr. De Molènes, tusschenbei'e. Hij
begeeft zich naar de directeurskamer
T. eiecht van generaal Beidou.a:, da;
Lenoir aan ten geneeskund g cn.k-r"
z 'ek onderworpen moet worden „Men
neg iemand, die in een deigeihken
toestand van mcreele depressie er-
lichaamszwakte verkeert, n'ct fusr'-
'eeien" zegt hij.
Generaal JJcrdoulat blijft echter on-
verbiddeliijk, „Hij Is zwak, maar niet
•te zwak, alleen erg bang. Het recLt
moet zijn loop hebben". En als de ver
dediger ho nmog eens smeekt, om hp!
weerloozn slachtoffer niet near de
s'achtbank ts 6leepen hertonsr',
tem aan de 1.500.000 Franschen, die
op de slaehtvulden van Frankrijk ge
sneuveld zijn.
Ook de verklaring van den advo*
raat, dat hij de herziening van het
proces dringend noodig acht, werk'
niets uit. Ai leen wordt er In het pro-
cis-verhea! nota van genomen.
Het wordt uur. De da/ breekt
aan. Twee auto's komen voor. do
voorste, etn grijze limousine, stapt
.een bewaker met een deketi, terwijl
twee soldaten voorop gaan «atten Door
vier bewnke-f gedragen, verlast Le
noir zijn cc', tekent zijn bewijs van
ontslag uit de gevangenis o. h-ttere
ironie waarbij hij zoo hard op de
pen drukt, dal deze breekt en bereikt
op dezelfde wijze, gedragen door de
bewakers do auto, waarin ook twee
doktoren plaats nemen
Het is inmuldels helder dag gewoi
den en nagestaard door eenige nieuws
gierigen, ie het uur niet t® vroeg von
den. rijden do voertuigen weg en be
reiken na een kwartier het p'e.n can
Vincennes. waar een pelotcn dragon
dt-ng met getrokken sabel den steel'
komt vergfooten. Eindelijk bereikt
men het '.erreïn, waar de terechtstel
ling zal gebeuren. Het per-oneei v"B
de militaire werkplaateen staat achtel
een haag van politie agenten {oe 11
kijken. E/J «.jen roepen wat: men
I oort een oude vrouw zeggen-. „Na
1 oou hij tcch heusch aan de beurt!"
Leno;r hoort het niet en ziet niets.
Hij iigt half bewusteloos in de aulo.
Aan den voet -an den kogelvanger
staa'. de paal geduldig op hem re
wachten, aan de v;erde, open zijde
van een carré van trne; en die opge-
sic'd staan-om dc geKvi-tenis bij te
wonen. Eet is een derrenstammetjo
ronder pretentie, ruw-weg vierkant
ge! akt en zwart van Int stof. Een
ruw getimmerte, met goe.T oope vtrf
geschilderd, staat er aan Op
v^er pas V3n den paal h?*den Je
auto's stil. de troepencorrmandant
commandeert: „Geeft ach'!'' cn Le
noir wordt door twee gendarmes
raar den s'ool godragen. "en lang
louw wordt om zijn lichaam en om
'len paal gesDrrrn en vastgebonden
Mi wordt gobRnddoe-'t en de autori
teiten stellen zich rechts van dGn paal
op. Tegenover den veroordeelde s.aat
het executie pejoiora.
De griffier begeeft z:cu 11. ur Let
midden van het carré en l.'cml het
doodvonnis voor te lezen. Bij de eer
ste woorden: ..In naam van Frank
rijk...' worden de geweren gepresen
teerd, de officieren brengen den mili
tairen groet en de burgers cnLbloo-
ten het hoofd. I.on&ir heeft gc-cn
woord geuit, alleen even zijn han
den naar het hoofd gebracht in o-sn
onafgewerkt gebaar, heizij om zijn
vilten hoed vaster op hei hoofd .e
zotten of om zijn gelaat te verbergen.
Het commando ,.vuur' weerklinkt,
cen schok gaat door het slap ineen
hangende lichaam era in zijn dood
strijd heft Lenoir het hoofd op om
uit de revolver van dea daartoe aan
gewezen wachtmeester 't genadeschot
te kr;gen, dait zijn onderkaak verbrij
zeil. Ziin lijk wordt van den paal ge
nomen en op den grand door de ge-
neesheeren onderzocht Het blijkt,
•Jut 6 geweerkogels zijn borst door
boord hebben en één de dij.
Diepbewogen zegt zijn verdediger:
Adieu Pierre.
Zoo was het armzalige uiteinde van
Pierre Lenoir.
BilLJARTEN
B1UARTBOND HAARLEM EN
OMSTREKEN.
ONDEKLiXG GENOEGEN-
ONDER ONS.
Dinsdagavond werd in café Slot,
Kleine Houtstraat, in klasse B ge
speeld tusschen Onderling Genoegen
eu Onder Ons. Schoten. Ér was veel
publiek aanwezig. De thuisclub ver
richtte Ier au ig werk, door alle partijen
te winnen, waarbij zelfa twee in 18
beurten, serie 26 voor Onderling Ge
noegen. Voorwaar een mooie presta
tie in deze afdeeiing. De uitslag 13
aizoo: Onder.ing Genoegen -WO, Onder
Ons 228 caramboles.
JAARBEURS VOOR KUNSTNIJ
VERHEID. De eerste Jaarbeurs
voor Kunstnijverheid zal Zaterdag
middag door den Minister van On
derwijs, Kunsten en Wetenschappen,
Drv Th. de Visser, in liet Stedelijk
Museum te Amsterdam g onend wor
den.
STV.-M.'J. NEDERLAND.
Banka, (uitrek-) ver; 2: Oct. v.
Colombo.
Celebes (thuisreis) passeerde 27 Oc
tober 8 u. namiddag Dungeness.
Krakatau (uitreis) passeerde 23
October Perini.
Prinses Julmna (uitreis) arriveer*
de 26 October te Southampton.
Rotti van Java «mar New-York,
vertrok 18 October van Paramaribo.
Het si. Lombok (uitreis) vertrok 22
October van Colombo.
Het st. Boeion (thuisreis) passeerde
14 Oct. Pcrbn.
Hei st. Kambangas vc; trok 25 Oct,
vau Sydney, N.S., naar Amsterdam.
KON. NED. STOOMB.-MIJ.
Ariadne verirok 26 Oct. van Cadix
uaar Malaga.
Euterpe van Vlaardii.gen naai
Dnnz'ig, p;us>i:de '27 October Brun©-
buttel.
Oriou vertrok 27 Oct, van Amster
dam naar Lissabon.
Titan, arriveerde 27 Oct. van Am"
sterdam te Bordeaux.
Het st. Achilles srriv. 26 Oct. van
Lissabon te Olhao.
het st. Danac \ertrok 28 Oct. van
Amsterdam naar Havre.
Het st. Jason airiv. 28 Oct. nn Ba-
hia Blanca ie Amsterdam.
Het st. Mars arriv. 29 O- van «-'-'i-
zig te Amsterdam.
KON. MOLL. LLOYD.
Het st. Gooiland (uitreis) arriveerde
27 Oct. te Oporto.
Gelria arme 'de hede nnacht 1 uur
20 min. van Buenos Ai'' - *.e IJmiri
den.
ROTTERD. LLOYD.
Het st. Aiakan arriv. 27 Ocu vati
Norfolk te San Diego. (Verb.)%
Het st. I'atria (thuisreis) passeerde
27 Oct. Point de Galle.
Het st. Rindiani arriveerde 23 Octo«
ber van Rotterdam te Batavia.
HOLLAND—AMERIKA LIJN.
Het st. Gorrcdyk, van Rotterdam m
Mci.villcnes, arriv. 26 0< t. te Barbados,
Het st. Pbcldijk vertrok 23 Oct. van
Havana naar Tampa.
Het st. Soestdijk arriveerde 24 Oei
van New-York ie Montevideo,
K- WEST-1ND. MAILDIENST.
Het st. Fauna vertrok 24 Oct. van
Puerto Plata naar Monte Christi.-
KON. PAKETV.-MIJ.
Het st. Roggeveen suriv. 26 Oct. van
Java te Adelaide.
