HAARLEM'S DAGBLAD
ZATERDAG 1 HOVEMSEU .913 D£L\0£ BL&L
Rubriek voor Vrouwen.
bewonderen ca duur
oor eigen plnnten, he
liefhebben en eerbied1
KINDERTUINEN. «klein (e lee
Den vorigen Vrijdag werd op twee eigen arbeid
leer verschillende lezingen gesproken deze te leen
over planten en haar groei. gen.
De eerste, waar ik maar even iets Behalve dat kleine groepje Kinder-
over wil zeggen, was de Plato-cursus bond-kleuters en hun ouders, wisten zoo
van Dr. Biercns de Haan, voor de Volks- weinigen van deze tuintjes af. Dat
Universiteit, die daar telkens ter ver-'maar goed ook, want dit eerste -jaar
duidelijking zijner uitlegging van Pla-[was het waarlijk maar een proeftuin. De
lo's ideeèn-lccr, de plant en haar om-,met moeite verkregen grond werd wat
wikkeling tot voorbeeld nam. Hij her-,laat bewerkt en we deden heel veel diu-
inuerde er aan, hoe het groci-proccs gen verkeerd. Zóó verkeerd, dat
van de plant, dat altijd langs vaste lij- eens dachten, wc moesten hei maar op-
ncn gaat, en dat we mei onze zintuigen geven, maar toen na het droge voorjaar
kunnen whornemen en bestudeeren, toch in Juli de regen kwam en alles ploise-
nog iets anders is dan een zuiver waar- ling in vollen bloei uitbotte, toen hei
neembaar lcit. Want er gebeurt daar een zee van kleurige bloemenpracht
voor onze oogen een groot wonder, en werd, en wc altijd met bloemen en !a-
wcl, dat ui; dat kleine zaadje of kiempje, ter met groenten huiswaarts gingen
een groote plant of boom groeit en bet toen besloten we maar door te gaan er>
ééne raadje altijd tot kastanje en de dachten bij iederea tegenslag, dat doen
andere soort altijd tot plataan opgroeit, we een volgend jaar beter,
omdat de kiem van die bepaalde plan-j Wat geeft echter zoo'n klein begin
tensoor; aanwezig :s. Zien wij in dien en Zoo'n kleine groep op een kindei-
boom niet anders dan een stuk der na- bevolking van een groote plaats? Ei
tuur, dat volgens vaste wetten aan zijn moesten natuurlijk kindertuinen zijn
roeping beantwoordt, dan gaat ons de
diepere zin, de idéc van het leven voor
bij. Want, evenals dc plant, die wij vo1-
wassen zien, geltomen is uit liet kie
mende zaad, zoo draagt zij ook reeds
den dood, de onvermijdelijke vernietiging,
met zich mee. Van alle leven is de die
pere zin, de idéc van het leven hett be
langrijkste, waar men dit stellen kr.r
tegenover de uiterlijke waarneming ol
liet materialisme.
Toen hij de natuur zoo als voorbeeld
nam, dacht ik mij terug op één van de
heerlijke na-2omerdagen, die v.ij in de
maand September hadden, op ons lan
delijk plekje met tuintjes van den Haar
lem'schen Kinderbond. Zooals ik zeide,
het was stralend mooi weer en wc
den in een tuin die overvol
bloemen was. „We", dat waren
paar dames en een troep wilde,
clubjongens. Boven al die goudsbloe
men en pronkboonen en dahlia's en ko
renbloemen, stak één reuzenhooge zon
nebloem uiter waren wel meer planten
met veel stralende zonnetjes, maar deze
was overmatig groot en weelderig ge
groeid en moest op allerlei wijzen gestul
en voor omwaaien beschermd worden.
\te hebben het pronkstuk eens goed be
keken en er allen het onze over opge
merkt, en toen kwam zoo vanzelf het
gesprek op het groote wonder, dat zoo
iets prachtigs en levenskrachtigs uit
een klein grijs zaadje kan groeien, dat
wc toch zelf in de zwarte aardi
gestoken. Ook vonden we het
maakt ingericht, dat in het hart der
bloem, zelfs nu die nog biocide, weer
een aantal keutig regelmatige zaadjes
gerangschikt waren, die weer even
mooie planten konden geven. Hoe kon
dat alles toch zop ordelijk en regelma
tig zijn, evenals de cellen in den bijen
korf, en toch mooi! We hebben lang
plezier gehad van onze eenvoudige
bloem, cu wie er kwam moest haar be
wonderen totdat een ruwe hand haai
vernietigde. Het verdriet dat we daar
samen over gehad hebben, heeft, n.tar
ik hoop, bij sommige jongens het ge
voel wakker gemaakt, hoe verdrietn.
het is als een ander baldadig dalgci
vernielt, wat met zorg opgekweekt is.
Maar ik noemde nog een tweede le
zing, en we! die van den heer Dilling,
den secretaris van de Centrale Vcreeni-
ging voor Schoolwerk luinen, die over
dit onderwerp een voordracht hield voor
de Haarlemsche afdceling der Maat
schappij voor Tuinbouw en Plantkunde.
Al woonde ik deze lezing ditmaal niet
bij, zoo weel ik toch wel, hoe ijverig
deze heer de volkstuinen aanbeveelt, en
ook ontzaglijk veel voor schooltuinen
cn kindertuinen voelt. Bij deze laatste
is het economische belang niet groot,
tenzij men het in directcn zin wil zien.
doordat die kinderen, die in hun jcuga
liefde en lust tot planten en verzorgen
krijgen, daar al licht op rijper leeftijd
ook voor zullen voelen. Maar de opvoed
kundige, de ethische kant, komt bij
de kindertuinen meer op den voorgrond
dan bij de volkstuinen. De heer Dilling
noemt daaronder speciaal het aankwec-
ken van liefde voor dc natuur, wat
veel makkelijker gaat, als het kind
het levend materiaal werkt, dan als
afgesneden ol gedroogde plantjes
handen krijgt. Al zijn de naar huis mee
gebrachte groenten niet zoo overvloe
dig, of de bloemen wat eentonig van
soort, het aardige zit hierin, dat liet
kind iets geeft wat waarlijk van hem
zelf is cn wat hij door eigen_ werken c:i
moeite heeft verkregen, en ais zoodanig
weet ik ook, dat deze groenten en bloe
men thuis weiden aanvaard,
voor mij beschouw de kinderluim
afgezien van het nut voor
gezondheid, wat voor stadskinderen
alle buitenwerk ligt, s als een krachtig
opvoedingsmiddel, en daarom juist stel
11c de zelfwerkzaamheid zoo op den voor
grond. Daar bedoel ik natuurlijk nicl
mee, dat er maar wat geknoeid moet
worden, ook hierbij geld: het principe,
„wat waard is gedaan ic worden, is ook
waard goed gedaan te worden"
moet eenige vakkundige leiding
maar heeft luea eenmaal gewezen of
uitgelegd hoe het moet, dan niet vóót
de kinderen werken, maar hen zelf laten
werken. Er zal dan wel eens een hoek;,
wat scheef uitvallen, er zal altijd wel te
dicht gezaaid worden, maar dergelijke
fouten corrigeeren zichzelf wel. Geen
vaste regel om van ieder tuintje
zelfde te maken, maar daarin absolute
vrijheid. Wie nu in dit droge voorjaar
niet trouw kwam gieten, of het onkruid
de baas liet worden, zal waarlijk een
volgend jaar wel oppassen. Wat een
prachtig observatievcld om ieders ka
rakter ie doen uitkomen. Men herkent
zco gauw de ijverigen, dc luien, de af-
gunstigen, dc hulpvaardigcn! Zij, die
eerbied hebben voor ai wat groeit, cn
hei niet aan kunnen zien dat een ander
zijn plekje verwaarloost, en dan maar
s::zedig ook voor hun buurman zorgen
wat zijn ze al veel veidcr iu bun le
vensbeschouwing dan dc onverschilli
gen, die voor ieder uitgangetje of bood
schap de eens begonnen taak verwaar-,
loozcnl De meeste kindereu lijken zelf
wel tc voelen, dat bet werken iu een
tuin toovcel vruchtbaarder arbeid is dan
andere ontspanningsbezigucid cn on
bewust ondeigaan ze de bekoring van
het één met de natuur zijn. Men kan, als
regel, nog niet van kinderen verwach
ten. dat ze het intense genot kennen,
dat oudere menschcn dooi het zien van
een schilderachtig plekje, een bijzonder
mooien boom of bloem, kunnen hebben.
Wil men ze natuurschoon lceien zien,
dan is de beste weg ze de natuur in het
aan alle buitenkanten van dc stad
dan veel grooter dan onze tuin. Wa:
zou het aardig zijn, als in de plantsoe
nen, tusschen de nieuwe woningcom
plexen om onze stad, altijd een stuk
voor kindertuin gereserveerd werd, met
een speelplaats voor de kleintjes en
tuintjes voor de grooteren. Deze moes
ten dan onder beheer staan van de om
wonenden, liever nog bestuurd door
eenige der oudste kinderen. Zoo zouden
rij door zelfbestuur wel lecren waken
tegen vernieling" of bederven door an
deren. Men hoeft er zich het hoofd nie;
te breken, dat de kinderen niet zelf
zullen zorgen voor deskundige leiding,
V. at dit betreft, is men hier in Haarlem
bijzonder gunstige onistandighe-
vanl de bevolking heeft sinds zoo
langen tijd aan tuin- en bollen-bouw
gedaan, dat haast ieder kind een fami
lie-lid heeft die iets van liet vak afweet.
komt al uil bij het kweeken van
bloembollen voor de katner. Geeft men
een stad als Amsterdam aan de kin
deren bloembollen om te kweeken, dan
et men ze met alles voortheljien. On-
Haarlcmsclie kinderen zijn kweeker-
tjes in den dop en weten cr alles wel
Ik heb de vasle overtuiging, dat als
en ieder kind maar een eigen stukje
grond kon geven (niet in den tuin der
ouders, omdat daar, als regel, het kind
fceu baas kan zijn, en deze kleine
stukjesboek zoo dikwijls voor huishou
delijk gebruik benut moeten worden),
maar een eigen hoekje in een groo;
complex, dat dit dan de beste manier
zou zijn om baldadigheid of den lust tot
het bederven vau andermans eigendom
tegen te gaan. Men moet eerst zelf
werken vóór men hel werk van andei
waardeert, vooral nu hel eerbiedigen
van andermans eigendom een weinig
voorkomende deugd is!
Toekomstidealen, maar die toch
schien wat gauwer bereikt zullen
den, als men op kleine resultaten kan
wijzen, die men veroverde met geringe
hulpkrachten en vooral geringe geld
middelen.
..out ge het volgend jaai onze ktn-
dertuintjes niet eens kijken? Wie weet
f we dan nog niet wat nicer plantjes
:n stokjes krijgen, dan dit jaar, toen
.lubazeu van groote buitens uit de or
'-ving ons zoo heerlijk voorthielpen.
Wie weet of we dan niet eens wat ge
reedschap ontvangen; het was nu zulk
treurig behelpen. Waar die tuintjes rijn?
Dat moet gc maar eens vragen aan on
ze Kinderbond-kinderen, waarvan e
langzamerhand in Haarlem een heel
troepje rondloopt. En wilt ge de groote
zonnebloem eens zien? Daarvan kunt
ge de foto in de Tijdingzaal van Haar
lem's Dagblad bekijken.
ZIEKENV0ED1NG.
Wanneer ol veol zorg besteed wordt
aan onao gewone dagiölijksche voe-
amg, dan is net niet meer aan na-
lüumjh, dal wij me zorg voo-r ue
maaltijden van een zieke nog ver.gioo-
teu. Wanneer wy pralen aver hei. op
wekken vun den eetiust hij gezonue
inenscuen, die van zooveel uciang is,
ucji moeien wij dat bij hel voeuse.
den zieke nog meer in aclit ne
men. Lu zoo kunnen wij van a.ie ei-
sciieti aio wij aan de maaitijden van
normale menscnen Btel'ieu, zoggen,
dat die voor zieken nog veel meer be
tracht moeial worden.
Iemand, die vermoeid thuiskomt om
eten en die dientengevolge geen
trek in den voorgezettcti maaltijd
heeft, kan er neg veel. eerder toe .ko
men maar eens door tc zetten, wan
neer het eten er smalt olijk uitziet,
dan een ander, die den geheel en dag
in bed heeft gelegen en daarbij een
slechte spijsvertering hecu.
De meeste zieken nu zuilen, zedfs
door liet zien van een smakelijk scho
teltje, niet plotseling met overgroo
ts] trek daaraan beginnen, maar
heelemaal afkecrig zal hij er toch niet
van zijn, en daar een inensch nu
eenmaal gewend is geraakt aan de
steeds \v eer keer end e, vaste maaltij
den, zal hij er op zoo'n bepaalden
tijd gauw loc komen hel gerecht te
probeore-n. lets heed anders is het,
wa-nnoAr de spijs er niet frisch uit
ziet, of wanneer oo een andere ma
nier de tegenzin van den patienl
wordt opgewekt. Zelfs het denkbeeld,
dat liet „etenstijd" is, heeft dan geen
uitwerking meer en tien tegen één,
dat het eten onaangeroerd van de
tekenkamer moet worden weggeno
men.
.Natuurlijk is hel totaal verkeerd, op
eigen houtje een diëet voor een pa
tient te gaan bedenken: men moet de
keuze der spijzen geheel aan den dok
ter overlaten. Alleen wanneer deze
u ij voorbeeld maaltijden voorschrijft
van licht verteerbaar voedsel, dan
mag onze fantasie aan het werk gaan.
Is het diëet hekend, dan is het verder
hel werk van de huisvrouw om te
zorgen, dat het stipt wordt nagevolgd,
en dat de zieke ea- de voorgeschreven
hoeveelheden van krijgt! Eenvoudig is
dit meestal niet, en het neemt ook
zeer veel moeite cn tijd, maar een
zieke in huis brengt tcch altijd ex
tra veel beslommeringen en drukte
mee, cn dc wcnscli dat de palier.'
weer gauw hersteld zal zijn, weégt
wel verre op tegen allen omhaal dien
men er voor heeft.
Elite ziüke vindt baat bij lieiil ver
teerbaren kost, en niemand zal er
waarschijnlijk dun ook over denken,
om hem erwlen of boonen voor te zet
ton, in weiken vorm dan ook. (lok
bruin broed is zeer verkeerd, en zoo
zouden er veel levensmiddelen op te
noemen zijn, die men maar liever bui
len de ziekenkamer moet houden.
En do flauwe me&kostjes, die door
gezonde menschcn met eenige mm
achting a!s „ziekenkostjes" worden
bestempeld, zullen den zieke vaak
heel goed smaken, cu door hun lichte
verteerbaarheid van veel belang zijn.
Toch kan er, niettegenstaande het
licht verteerbare voedsel nog een
groote fout worden gemaakt bij de
bereiding ervan, nl. dat het niet ge
heel gaar is, of iieel licht aangezet
(aan aangebrand behoeven wij hier
nog niet eens Ie denken). Zet men
den patiënt een bordje griesmeelpajj
voor, waar aangezette stukjes in lig
gen. dan kan het er verder nog zco
smakelijk uitzien, en nog zoo lekker
voor hem is de Irek er af.
zon liet kort kunnen zeggen:
ziek en voeding eischt de grootste nauw
keurigheid bij de bereiding. Het ver
geten van zout of suiker, wat kaneel
liet hoort, of een ander zacht
genotmiddel, is buitengewoon hinder
lijk, cn daarom is hier ook het voor-
i.it proeven van zooveel belang.
En dan is ze Mr ook een groote
factor: zindelijkheid. Met de beste be-
doc.ingen kan de vrouw des huizes
een paar smakelijke boterhammetjes
klaar hebben gemaakt, dun, met wat
boter en jam er op ,en netjes iu
smalle reepjes gesneden: w ami eer zij
echter het mes er naast laat liggen,
waarmas zij gesneden zijn, en waai
de j.un nog aankleeft, dan hindert
dit den patient en de lust tot liet
maal vergaat hem.
Wij gezonde menschen kunnen ons
een dergelijke prikkelbaarheid en
overgevoeligheid moeilijk voorstellen,
maar ieder "die wei eens ziek is ge
weest, weet toch wel, hoe overdreven
gevoelig men kan zijn voor zulke
schijnbare kleinigheden. En 't is wer-
'kó.ijk zoo heel veel moeite niet, om
ze te vermijden.
Naast liet smakelijk opdoen staat de
hoeveelheid, die vooral gering moet
zijn. Het is veel beter, om den zieke
om nog meer te* laten vragen, dan
hein een portie voor te zetten,
hij vast en zeker niet heelemaal op
eet. Bij die kleine hoeveelheden be-
hooren dan ook kleine schaalt jee;
sommige menschen hebben er we!
speciale serviesjes voor in huis, maar
c-iten kunnen en behoeven zich
g-'.ukkig die luxe n:et te permittee
Kleine ecliaa.ltjes heeft iedereen
echter wel, en zoo'n klein vaatwerk-
je, vooruit verwarmd en niet overvol
gevuld met een smakelijk uitziend
gerecht, als een chocola-vla met kleine
•huimkopjes orop, kan zelfs een zie
ke doen watertanden
Bij het zieken-serviesje zijn meestal
ook vlefsch-schot eitjes in drie af dec-
lingen, om het vieesch, de aardappe
len cn de groenten apart te houden.
Wii men dit graag, dan dcet men ze
op drie verschillende schaaltjes cp.
maar bij elkaar op één kan het ge
recht ie toeh nog wel heel goed uit
zien.
Laten wij vooral er voor zorgen,
dat de {delte niet kan morsen in bed,
bijvoorbeeld door hem vieesch of
brood te laten snijden, waardoor de
geheclo schaal kan omkantelen, of
door hem in een niet-gemakkelijke
houding tc laten eten.
Dat een zieke meestal mei tegen
zin eet, weel iedereen wel. Hij begint
aan liet maal, omdat hel hem nu een
maal wordt voorgezet en omdat de
dokter het voorgeschreven heeft,
maar piet, omdat hij er zelf zoovee',
lust in heeft. Ontdekt hij nu echter
bij den eerstenhap, dal de kip met rijs:
die er toch overigens heel smakelijk
uitzien, half koud zijn, dan vergaat
hem do lust heelemaal en schuift h:j
het bord weg. Komt de verzorgster
dan met het volgende, bijvoorbeeld
wat frissche appelmoes, die echter
nog niet heelemaal frisch is, dan js
het bereiden van het maal vaak ver
loren moeite geweest
Is het ziektegeval besmettelijk, dan
is het 't verstandigst, alCe materiaal
dat men gebruikt zorgvuldig apart
te houden en ook apart af te was-
schen, en de resten van het maal da
delijk weg te doen, opdat niemand
anders ervan kan eten, die op deze
wijze de besmetting zou kunnen over
nemen.
Op zeer veel spijzen kan men de
zelfde bereiding toepassen als bij ge
zonden, wat de gemakkelijkheid van
het koken natuurlijk zeer verhoogt,
omdat men dan eenvoudig een ge
deel te van den gewonen maaitijd kan
afnemen, maar de k.eine extra din-
maken het druk en bewerkelijk.
Men moet zich echter wel in acht ne
men haar doei niet. voorb te streven,
door de schoteltjes al te mooi op tc
maken, zooals men dal bijvoorbeeld
in de fijne keuken zou doen. Het res
taurant-achiige uitzien, dat zoo sma
kelijk is voor gezonde menschen, wekt
een gevoel van afkeer bij een zieke.
under over eten gepraat wordt
in zijn tegenwoordigheid cn hoe een
voudiger en bescheidener de gerechten
èr uit zien. hoe meer men kans heeft
eenigen eetiust bij den patienl op te
wekken, en dan heeft men al veol ge
wonnen.
E E. PEEREBOOM.
NutHJg© wenkon voor do
hufsvrouv-.-.
No. 53.
De winter heeft zijn intocht ge
daan en is al vroeg begonnen met
een snaeuwbuifje cn daar de kolen
distributie ook dit jaar nog verre
an schitterend is, zal er aan een
onvarmde slaapkamer niet te den
ken zijn. Nu dat is gelukkig voor ge
zonden ook niet noodig, maar wel kan
't gebeuren, dat men niet gemakkel ijik
in slaap kan komen door de koude
voelan. Voor een wanne kruik is 't
nog niet koud genoeg; maar de wol
len slflapeok kan ons nu reeds te pas
komen. Die nog slaaphokken van 't
vorige jiiar heeft, haalt deze te voor
schijn, doch anders moet men ze
maken, 't Gemakkelijkst
je al. Wol Is nog duur. maar men
kan ze (Kik /.eer good maken van een
niet ui eer gebruikte wolten trui of
een oude jersey, die niet meer meo
kan. Men knipt eerst van papier pro
ces den vorm van den voet en knipt
dit patroon met een paar naden er
aan van de wollen stof na, dan haakt
men dit zooltje met een bijpassende
kleur wol rond den zoom. dien men er
m geregen heeft om. Vervolgens knipt
men 'l bovendeel der sok naar een
wollen kous ruim na m twee deelen.
Ook die twee deelen haakt men net
jes met wol om en bevestigt die van
onderen precies aan 't zooltje. Van
boven haakt men don rand met eenige
toeren vaste steken om, dan een boor
2 stokjes, 2 lussen, om cr een lintje
of koordje dcor te kunnen rijgen en
met een picotje als afsluit rand
sok netjes en pracüsph gereed. Wol
schijnt dit jaar verbazend in trok te
zijin., ook voor 't versieren van vilten
hoeden. Dames die een beetje handig
:ijn en over een goeden smaak be-
chikken, kunnen op die manier
hoed van 't vorige jaar gemakkelijk
smaakvol garneeren. Wol laat
zich gemakkelijk in alle mogelijke pa
tronen tot bloem en blad vormen, ook
kan oen met zorg aangebrachte rand
in een eenvoudig steekpatroon eon
hoed, die 't vor g jaar reeds gebruikt
tot een nieuw metamorphoseeren.
Ik zag al'hans laatst een exemplaar
dat zoo schitterend bewerkt en uit
gevallen was, dat een nieuwe er niest
smaakvoller en fraaier uit kon
zien. Toch wake men ook hierbij voor
overdrij'v.ng, want de mode is thans
eenvoudig en overdaad schaadt altijd,
En nu nog een receptje van Rijst
taart, overgenomen uit de „Hoil.
Hu svrouw":
3/4 L. melk, 125 gr. rijst, 100 gr.
bo er, 100 gr. suiker, 1 eierdooier, J-
slokje vaa.IIe, stukje amandeipera
pl.m. 10 gram.
Bereiding: Van de melk met de
rijst on de vanille wordt dikke rijste
brij gekookt. Hermede worden goed
vermengd: de suiker, de boter, de ge
klopte eierdooier en de amandeipera.
Een puddingvorm wordt'met boter in
gewreven en met beschuitkrjiim of
met paneermeel bestrooid en met het
mengsel gevuld. De baart wordt on
geveer 1 uur in dan oven gebakken
on moet lichtbruin wezen.
Secretaresse der Vereemging
voor huisvrouwen afd. H. en o.
Kleverpari; 132.
Brieven uit de Hofstad.
Men kan van de Tweede Kamer zeg
gen wat men wil, doch dat zij teveel
geld heeft uitgegeven voor haar huis
vesting. kan men liaar niet ten laste
leggen. W ie wel eens in het gebouw
heeft rondgedwaald, zal al spoedig de
verzuchting hebben geslaakt, dat hei
in het algemeen eon rommelige be
huizing is 't Is echt in den ouder
v.etschen trant, smalle, lange, don
kere gangen met dito-zijgangen, veel
kleine en weinig lichte kamers en is
liet algemeen weinig gemak. Nu is
het waar, dat in den loop der tiiden
van alles aan dit gebouw is veranderd
en geprutst, waardoor hier en daar
een verbetering is aangebracht, doch
die kleine vernieuwingen hebben juist
het geheel bedorven. In één der zij
vieugeis zetelde de Raad van State.
Allang heoft de Tweede Kamer dezen
nooggeacliten raad uit zijn woning
willen zetten, maar gebrek aan keuze
L-ij het zoeken naar een nieuwe wo
ning heeft dat steeds weer verhinderd.
het geduld van de Kamer ten
einde en met een motie heeft ze den
Daad van State de huur opgezegd
Volgens den minister van Waterstaat
is het niet gemakkelijk om een goed
onderdak voor den Raad van 'State le
vinden. Ilij had er nu eetn op het oog
en ais altijd was dat weer de duurste
en de langzaamste oplossing Op den
hoek van het Buitenhof, naast de Ge
vangenpoort, staait eern lodlijk ouder-
wetscli gebouw, waarin het kadaster
gehuisvest is. Nu vvns het plan van
den minister om dat. gebouw te be
stemmen' vcor den Raad van State,
blaar... cere: moest nu nog weer een
gebouw voor het kadaster opgezocht
worden Wordt dat gevonden, dan is
het natuurlijk niet pasklaar voor de
huisvesting, doch meet dan verbouwd
worden. Is dat geschied en is hei Ka
daster overgebracht, dan dient na
tunrlijk het andere huis op ziin beurt
"n gereedheid gebracht te worden voor
eten Raad van Èiate. Men behoeft niet
te vragen hoelang liet wei duren zou,
eer do Tweede Kamer haar lokalitei
ten terug zou krijgen. Eindelijn, heoft
de minister dan toegezegd, dat hij
op zoek zal gaan naar een snellere
oplossing, zoodal. de Raad van State
spoediger onderdak krijgt.
Het is nu natuurlijk de vraag of
het zoeken van den minister succes
zal hebben, of het namelijk wel ge
'.ukken zal, een huis te vinden dat
geschikt is voor huisvesting van dit
hooge college, lïct ts zonderling, dat
het altijd onmiddellijk gelukte akeriet
huizen te vinden voor kantoren van
de N.O.T. en de N.U.M. Waar.ijk men
kan er zich wel eens aan ergeren,
dat ,op de duurste standen en mooi
ste punten de heerenhuizen worden
gebezigd voor kantoren. Zelfs een
huis als dat van Van Hogondorp op
den Kneuterdijk, werd tot bureau
ingericht. Of dat huis niet geschikt is
voor den Raad vun State? De aan
dacht is er al op gevestigd. Waar
lijk, dat. historische huis, waar Neer
land s staatsman het herstel van ons
land beraamde, én leidde, gelijk hel
in den gedenksteen, die in het huis
aangebracht heot, zou een uilgelc-
u plek zijn voor de huisvesting van
den Raad van State, het Sanhedrin
van Neerlands staotsmansv iisheid.
liet gesol inet de huisvesting van
den raad is niet het eerste staaltje
van de wijze, waarcfp in het Haagje
met de bureaux wordt omgesprongen.
Men herinnert zich ook misschien hot
vroegere grootsche plan van Zorg
vliet. Daar zou een nieuw koninklijk
paleis worden gebouwd en het oude 1
paleis zou stadhuis worden. Zoo kap
stokt men alles aan elkaar, met hel
gevolg, dat er feitelijk niets gebeurt.
'Iroote plannen, kleine resultaten ls
oonlijk een ware combinatie
mer Is hef nu een stapje verder. Aan
zes archil eden zal worden opgedra
gen, ieder eau eigen plan te ontwer
pen voor het nieuwe Kamergebouw.
Uit die zes zaï] gekozen worden en
"eindelijk zullen we dan aan het begin
staan. Hoeveel jaar het zal duren,
<x-t alles gereed zal zijn, is niet te
schallen, maar het zai er we] ver
lover de tien zijn. 't Is nog gelukkig,
dat voor den oorlog de Kamer in 'l
bezit is gekomen van de belendende
p Ore eel en en dat het terrein is ge-
siecht. Alleen verrijst er nu een nood
gebouw. waarin het departement van
Arbeid gevestigd zal zijn. Terwij] de
Tweede Kamer aan den een en kant
bezig is den Raad van State uit zijn
huis te zetten, laat zij aan den ande
ren kant een heel departement op
haar erf komen wonen.
Het blijft op die wijze gesukkel. Het
is nu eenmoa] de Hollandsche aard,
van allies duur te maken, door de
zucht om hot op een koopje te doen.
In de laatste jaren is daarin verbete
ring gekomen door de stichting van
t departement van landbouw en de
vorpiaatsing van het kabinet der Ko
ningin.
De Eerste Kamer is behoorlijk gesi
tueerd. Is het echtefr niet bespottelijk,
dat de Provinciale Staten van Zuid
Holland altijd gastvrijheid moeten
vragen aan de Eerste Kamer om 1e
vergaderen?
Onlangs kwam een ambtenaar het
voorstel bepleiten om alle regeeringi-
gebouwen bij elkaar te plaatsen en
dan üefst op Zorgvliet. Alsof dc Slaat
zich maar eens rnineeren zoul Geluk
kig gaat men juist den anderen weg
en plaatst men de gebouwen op meer
afgelegen terreinen, die goed koop ei
zijn. Op die wijze vindt men althans
overal eens iets bijzondere en niet al
leen in het centrum.
Eerlang is dus een nieuw Kamer
gebouw te wachten.Een nieuwe twist
appel in de architectonische wereld,
want natuurlijk zullen de heeren liet
weer niet met eikaar eens zijn over
de schoonheid. Bij alle groote gebou
wen is een dergelijke twist ontstaan.
Het Rotterdomsche stadhuis, het. Vre
despaleis ze zijn olie resultaten van
veel gekijf en veel geschrijf. Voeg ér
de Amsterdamsche beurs nog bij en
ge hebt voor ieder der drie steden een
-twistappel. Den Haag krijgt nu zijn
■tweede, die wol niet kleiner zal zijn
Natuurlijk zullen de smaken uitéén
loop en en als straks de zes projecten
gepubliceerd worden, zal er wel de
noodige kritiekloskomen en a's dan
de beslissing u geva'len. zal liet nog
sterker waaien om de hoofden van
de architecten. Het eincl za'. echter
zijn dat er c-en gebouw komt tot meer
glorie van het huidige geslacht.
Sinds 1856 is men bezig een nieuw
gebouw voor to bereiden: waarom
het altijd weer is uitgesteld, Is niet
duidelijk Maar wij kunnen eindigen
«olijk wij begcrrmen: men kan de
Tweede Kamer niet verwijten dat zij
tveel ge'd ten koste heeft gelegd aan
haar eigen huisvesting.
Gaarne wenschen wij haar een
goed lokaal toe, hetgeen niet zonder
eenig eigenbelang is want de ver
blijfplaats van de pers is in de Ka
mer zeer povertjes. Verbetering in
den toestand is ook zeer gewenscht.
HAGENAAR.
Bnltsnland
Een fantastisch plan.
De Engelsche lord Fishei heeft ook
memories uitgegeven. Onlangs oni-
nüeo we daaraan iets.
Ter aanvulling zij nog wat mede
gedeeld c/ver ean fantastisch plan,
dat de lord reeds in 1S08 had. Hij
as namelijk overtuigd van 't Duit
he gevaar. Hij wilde, op een oogen
ak aai Engeland's vloot nog ui alle
opzichten oppermachtig was, een
ging doen dit gevaar te vernietigen.
in 19ttö sL 1de lord Fisher den ko
ning" van Engeland voor de Duitsche
vloot te vernietigen eer zij te sterk
iu worden.
liet was volgeais hem, liet doel van
Duitschkmd om Engeland's zeemacht
te betwisten en daarom zou hei,
moen-de hij. verstandig zijn om zicli
van de Duitsche vloot meester te ma-
kan, hetgeen heel gemakkelijk kon
gebeuren en waarschijnlijk lo«i
islier wa.- lüer wellicht wat optimis
tisch zonder bloedvergieten. Fisher
had reeds vroeger dat denkbeeld ont
wikkeld, zooals hij vertelt en de ko
ning die op de denkbeelden niet
inging, zooals bleek kende de mee-
ningèh van Fisher volkomen. Ook de
Duitsche keizer kende die meenin-
gon. Fishor deelt mede, dat in een
onderhoud van Beit met den keizer
in 1905, deze opmerkte, (lat Fisher
liet oogenblik van een aanval geko-
achtt-c, maar dat hij misreken-
Ook Dnitschland was gereed.
Fisher", zeide de keizer, „kun on
getwijfeld wol 100.000 man m Slees-
svijk-Heilsteui aan land zeilen, maar
Fisher vergeet, dat als die mannen
aan wal zijn zij met mij te doen krij
gen".
Fishei- morkt op, dat de Duitschc-
keizer hier niet de juiste plaats
noemt voor de landing der Britsche
troepen, zooal^ hij zich die voor
stelde, de juiste plaats was nl. Pom-
meren, de kust, waar ten tijde van
F rederak dc Groote het Russische
leger landde.
Do slagschepen cfood.
Du Eogelsclié admiraal Sir Percy
•aeon schrijft in zijn onthullingen
over den zeestrijd:
Over slagschepen sprekend, zegt hij
dat het slagschip al vóór den oorlog
dood was en hij meent dat het nu,
indien mogelijk, nog „dooder" i.s..
Hij wijst op de kwetsbaarheid ervan
door vliegtuigen en onderzeeers en
geeft in overweging voor de 80 mil
joen pond, welke een slagschip thans
ongeveer kost, liever moedersche
pen voor vliegtuigen en vliegtuigen
zelf te bouwen. In vredestijd zouden
die schepen en vliegtuigen passar
uiers kunnen vervoeren.
Ce slechte vordedigiug van
Londen tegen Zeppelins.
Sir Percy Scoit vertel! ook in zijn
onthullingen van de verdediging van
Londen tegen luchtaanvallen. Hij
was met dra verdediging belast toen
de eerste Zeppelin boven de Engel
sche hoofdstad was verschenen. Ie;
departement van oorlog, schrijft hij
was er eveu zeker van dat geen Zep
pelin naar Londen kon komen as de
u dm i rat licit, dat een onderzeeër geen
schip in deal grand kon boren.
Den Sen September 1915 kwam er
werkelijk een Zeppelin boven Lon
den. Drie dagen later kreeg h'ij het
verzoek van BaJfour of hij zich tij
delijk met de artiilieristische verde
diging van Landen wilde belasten.
De admiraal aanvaardde liet ambt en
ontwaarde, dat de „verdedigingsmid
delen" na veertien maan.T-ri oorlog
bestonden uit aclit 8-inch-stukken,
vier 6-ponders me.t slechte vizieren,
zes revolver-kanonnen -n eenige
maxim-kanoiuun. óie niet zoo h-.og
schoten als Zeppelins en dus slechts
een gevaar opleverden voor de be
volking. De ammunitie voor die ka
nonnen verstrekt, was geheel onge
schikt en gevaarlijker voor de men
schen in Londen dan voor de Zeppe
lins er hove:].
Sir Percy Scott maakt er zijn voor
ganger geen verwijt van, integendeel
deze had nog wonderen verricht door
een en ander te kunnen krijgen,
want hij kreeg een minimum van
steun on had te vechten tegem een
maximum van apathie, bureaucraae
en oppositie van de zjjcc der auto
ritei ten.
admiraal vertelt dau hoe hij er
eindelijk in slaagde het aan lal ka
nonnen van 12 op 118 te brengen.
Hy vroeg om marmegeschut aan de
aoinir allien, het antwoord was
„neen". Jotlicae, de opperbevellieo-
uer der vloot, stond hem er op zijn
rzoek dadelijk twinug af. Vui ge
neraal Galhern, die mei de verdevu-
ginK van Parys was belast, kreeg de
admiraal op zijn vei zoel; 34 kanon
van 75 m.M. Zoo was het aan
tal op 152 gebracht, toen de verdedi
ging van Londen definitief onder het
ministerie van oorlog werd gebracht
on zyn taak afgoloopen was.
toekomst van Cuiischlsnd
De Duitsche rijk;minïstcr van bui-
neiiJandscJie zaken, KocJi, sprak te
Kassei over de toekomst van ..e
land, waarbij hy de meeciing Be
dui de droevigs toeaiuik. van
uit land ui-een net gevoig oer revo
lutie zou zyn. Z.i. zijn de voornaam
ste oorzaken, dat men er vóór oen
-' •log met in geslaagd is een zui-
e verhouding te brengen tuascheai
Engeland en nusland en in de Lui-
nenlandsche politiek de vervreem
ding dor arbeiders van den saai re
gen te gaan. Thans spoedig hulp ie
verwachten is een hersenschim. De
hoop op een sterkei man is titans
ïjde.'. Het h&rstel dei monarchie zot
slechts de binnenlandsclie onrust ver
ergeren. Bovendien zou dit de af
scheiding van Zuid-Du:tscliland •..in
net rijk ten gevolge hebb- n. Een ge
mengde regeering is thans noodig:
een regeering zonder arbeid ere is
even onmogelijk als een regeering
uitsluitend uit arbeiders bestaande.
Het hoofddoel moet zyn: het weder
gezond worden van het economische
leven. Verkeerd zou het zijn de wei
op de bcdrijfsraden geheel te verwer
pen. De nloiiwe belasiingzorgen zijn
in elk geval minder erg dan c -n
staatsbankroet. Noske is dc man, die
de binnenlandsche rust kan verzeke
ren. MoeUijk en ondankbaar is de
leiding der buitenlandsch.; politiek.
Men mag den tegenwoordigen leider
met verwijlen, dat nu niet alles in
eens goed gaau Reden tot wanhoop
is er niet. De lust tot arbeiden en de
burgerzin nemen toe. Indien men
voor proefnemingen van ullcrtt
rechts en uiterst links gespaard i
is de hoop op een langzaam omhoog
gaan van Dnitschland gegrond.
gispt ln scherpe
plannen van Fis-
:-jreran, me&r wC weten 't oude lied-1 Met het gebouw vun de Tweede Ka-.'
De Frank!. Ztg.
bowoordingon de
her.
Fishers bekentenis van zijn ma
ritieme plannen tegen Duitscliland
zonder eenige aanleiding, al ie en om
een vijand die gevaarlijk kon wor
den, bij voorbaat te vernietigen, is
zeker wel een sterk staaltje van „mi-
htairisme" zoo oordeelt 't blad.
„Het incident", zoo meent de
„Frankf. Ztg.", „dat dit misdadig
plan onthuld heeft, komt te gelege
ner tijd, want hoezeer zich ook onze
tegenstanders, vooral het officieele
Engeland, beijveren, Duitschlaaid en
steeds slechts Duitschiand als den
roover, afpersen-, misdadiger en leu
genaar voor te stellen, lord Fisher
heeft te duidelijk gesproken, dan dal
hij in zijn eigen land niet zou wor
den gehoord.
Lord Fishor is toch eigenlijk bloed
cn vieesch van 't bloed en vieesch
van Von TirpiU.
Beclitszaltan
VERDUISTERING DOOR EEN PO-
LITTE-AGENT. Voor de rechtbank
te Den Haag heeft terecht gestaan de
agcntrechercheur van politie J. de
J-, aldaar, Ihans gedetineerd. Hij zou
op 3 Juli 1919 te Hazerawoude als
ambtenaar van C. W. de belofte om
hem f 1000 uit te betalen hebben aan
genomen. ten einde hem te bewegen
om een bewijsstuk betrekking heb
bende op een gepleegd strafbaar feit,
weg to maken. Daartoe zou hij uit
een copieregister van processen-ver
haal van onderzoek ter zake van
strafbare feiten enkele bladen hebben
geecheurd, die de door hem zelf ge
schreven aangifte door voornoemden
W. bevatte, van een berooving voor
f 2ÖII0, gepleegd in een berucht huis.
Bek], bokende. Tegen hem werd
drie jaar gevangenisstraf gevorderd
DF. MOORD TR BREDA. De
rechtbank te Breda heeft uitspraak
gedaan ln de zaak S., die beschuldigd
was van moord op mej. Van Gooi in
de Einde!raat te Breda Bekl. werd
overeenkomstig den eisch tot 15 jaar
gevangenisstraf veroordeeld.
VEROORDEELD. De miliciens
J. B. en C. V. van het 10e regiment
infantaria zijn wegens het opzette
lijk nalaten en uitdrukkelijk weige
ren do orders van den geen die bo
ven hen is gesteld na te komen, ver
oordeeld tot een militaire gevangenis
straf van 4 maunderu
