tiuilEVS 6mm
buitsmsndsch Slvsrzicht
DEttDE BLAD.
Zaterdag 6 üecemti eri819
Be Scapa Flow-zaak.
EEN VERKLARING DER BRITSGHE
ADMIRALITEIT.
Uit Londen wordt nader gemeld:
Een nieuw licht wordt geworpen
op liet tot zinken brengen van <ïfe
Puitsche vloot te Scapa Flow op 2t
Juni, door een verklaring van de Ad
miraliteit. Deze verklaring houdt
den tekst in van een „in do hoogste
mate geheimen" brief, in Mei door
admiraal van Trotha, chef der Duit-
schc admiraliteit aan admiraal von
Rcuier, opperbevelhebber van de g#
interneerde schepen, gezonden, bene
ven* den tekst van Reuter's brief aan
de Duitsche bevelhebbende officieren,
waarin de gedetailleerde instructies
worden gegeven, voor de voorberei
dende maatregelen voor het tot an
ken brengen en waarin tevens werd
uiteengezet hoe het signaal zou wor
den gegeven.
De brief van admiraal von Trotha
was gevonden aan boord van de
Embden, het vlaggeschip van Reuter,
in een (Ier eerste dagen van J.uli. De
brief en de copy van Reuter's bevel
om de schepen van Soapa Flow tot
zinken le brengen, werden gevonaeri
in een brandkast in de but van den
admiraal. Alle mededeeling-en, welke
langs den regelmztigen weg kwamen
voui officieren en manschappen van
de Duilsche vloot te Scapa Flow, wer
den naai Londen doorgezonden, ten
era Je aan de censuur ie wordeu ou
de: worpen, doch de brief van den chef
oc: uutlsche admiraliteit wist aan
ue Briteche censuur tc ontkomen.
üe bemanning van de Diuieche
vloot te Scapa Flow werd van Duitscb
land uit zoowel gevoed als gekleecl.
In Mei kwam de „Doïlart" van
Uuilscnland uit te Scapa Flow aan, en
aangezien de admiraliteit den 17en
Juli had aangewezen als de datum,
waarop Reuter zijn instructies om de
schepen tot zinken te brengen, zou
ontvangen, kwamen twee Duitsche
transportschepen, de „Bardenia" en
(je „Sieeswijk" met voorraden en be-
<11 inningen ter repatrieeiing aani.
Deze coïncidentie is veelzeggend.
De brief van admiraal von Trotha
die was gevonden aan boord van den
lichten kruiser Embden, was godag-
teekend op 9 Mei, en voorzien van de
aanteekeningen „zeer geheim".
„De chef der admiraliteit, Berlijn,
9 Mei 1919. Zeer geheim.
Mijnheer. Gij hebt herhaal del ijk
tegenover commandant Stapenhorst
den wcnsch uitgedrukt van de ge-
interneerde schepen (Internierungo
Verband) om ingelicht te worden ten
aanzien van hun lot en het tijdstip,
waarop vermoedelijk een eind aan
hun intemeering zal komen. Hel lot.
van dit kostbaarste deel van onze
vloot zal waarschijnlijk beslist wor
den bij de onderhandelingen over
den voorloopigen vrede, welke thans
gevoerd worden, llit persberichten
en ui(. uitlatingen in het Britsen©
11 oogerhuis blijikt, dat onze tegenstan
ders overwegen ons bij het sluiten
van den vrede van de geïnterneerde
schepen te bercoven. Zij aarzelt nog
tusschen vernieling en onderlinge
verdeeling. Natuurlijk bestaan er Dij
de Engelschcn zekere bcqjwarcn tegen
laatstgenoemde oplossing. Deze vijan
dige bedoelingen zijn in strijd met
het lot nu toe onaangevochten eigen -
domsreeht der Duitschers op schepen
in welker intemeering wij bij het sun-
van den wapenstilstand slechts toe
stemden, omdat wij voor den duur
van den wapenstilstand ver-plicht wa
ren een belangrijke verzwakking van
d<: strijdvaardigheid der Duïtecac
vloot in te willigen. Deze opvatting
werd gehuldigd en niet. tegengespro
ken door den vijand, noch bij' het srui-
ten. noch bij het verlengen van den
wapenstilstand. Wij hebben vaak oen
nadruk op deze interpretatie .gelegd,
zooals in Februari 1919 toen wij pro
testeerden tegen de onrechtmatige
intemeering in vijandelijke haven*,
welke wij brandmerkten als een 'in
breuk op de wapenstilstandsvoor
waarden. terwijl wij verzochten de
Bchepcn naar een neutrale haven over
te brengen. Dit protest bleef cvenwe:
onbeantwoord.
Mijnheer, gij kunt ervan verzekerd
blijven, dab heb niet meer dan de
plicht zal zijn van onze marinogedele-
geerdon te Versailles het lot van onzio
geïnterneerde schepen op alle mogenj-
kij wijzen te behartigen en te komen
tot een oplossing welke in overeen
stemming is met onze tradities, en
onze onloochenbare Duitsche rechten.
Daarom zal de eerste voorwaarde zijn,
«dal de schepen Puitsch blijven, dat
over hun lot, hoedanig het odk zijn1
moge onder den druk van den poli-
liekeai 'toestand, wiet worde besluit,
zonder dat ook wij een stem daarin
hebben uit te brengen. De overgave
onzer diepen aan den vijand blijft
buiten kwestie. Wij hopen, dal deze
rechtvaardige eischen zuilen gehand
haafd worden, als deel uitmakend
van ons standpunt in de geheeie vrc-
deskwestie. Ik verzoek u, mijnheer,
aan de officieren en bemanningen der
geïnterneerde echepen mijn voldoe
ning er over uit te drukken, dat zij,
Hunnerzijds, zoo greiig het natuurlijke
verlangen koesieren dat de geïnter
neerde schepen onder Duitsche vfag
zullen blijven, en hun in kennis te
stellen van onzen krachtigen wensch
unzo rechtvaardige zaak te doen zege
vieren. Deze- geest schraag', dc Duiv
sc'ae gedelegeerden bij hunne pogin
gen ter vredesconferentie. Het lot voji
de geheeie marine zal afhangen van
de resultaten van deze pogingen en
het is te hopen, dat 'lij een einde zul
len maken aan de intemeering, welke
lengevolge van de woordbreuk van
onze vijanden, geworden is tot de
oorzaak van zulk een wreed' lijden
en zulke zware beproevingen van hen,
om wie onze geheeie marine treurt
en die steeds in onze gedachten zul
len blijven eén herinnering, die
ook onze geirrterneerde mannen tot
eere strekt.
Aan den Opperbevelhebber van oe
geïnterneerde schepen, Schout b'i
nacht. Von Reuter, te Scapa Flow".
ENCELSCHE PERSSTEMMEN.
In een hoofdartikel over de onthul
lingen van de admiraliteit, in zake
de Scapa Flow-kwestie, merkt de
„Daby Chronicle'' op, dat de verkla
ringen van dc Duitsche regeering
werkelijk medelijden zouden kunnen
verwekken, maar da.t, ongelukkig ge
noeg voor deze plechtige varklaring
van beleedigde onschuld, de admi
raliteit officieele Duitsche documen
ten opvischte, die aantoon en, dat de
verklaringen niets dan tastbare leu
gens zijn.
De admiraliteit hield haar ontdek
king geheim, maar Met de dour van
do val wijd open en de Duitsche re
geering lieip er regelrecht in.
Vyij kunnen bijna geen ander geval
noOrnen, zegt liet blad, waarin oen
regoaring van eem groote mogend-
lioi, bij het behandelen van een in
ternationale kwestie van een derge-
ijke beteekenis zoo op hecterdaad is
betrapt Hoe is het mogelijk, dat de
president van de Duitsche regeering
de eerste minister, en de minister
van Buiten -andscbe Zaken hun na
men zetten onder een v Tklaring, die
uu gebleken is, volkomen onwaar ie
zijn.' Zijn zij nog bevangen door don
geest van degen en chicaneeren, die
liet Duitschland van voorheen zoo
eigen was? Wij aarzelen iets derge
lijks te denken, merkt 't blad verder
op, en dus iijkt de verklaring waar
schijnlijker, dat de Duitsche admira
al ei t deze bevelen gaf zonder de
goedkeuring der regeering te vragen
en ze verder voor haar oogen verbor
gen hield. Maar dat verandert wei
nig aan de zaak en brengt haar al
ken terug tot de kwestie, of de pre
sident, de eerste minister en het ka-
bi net in werkelijkheid het land regeo-
rc-ii of niet. Dc voortdurende bewij
zen, dat niettegenstaande allen uiter-
Ivijken schijn vam democratie en con-
sUtutibnisme, de- Duilsclie regeering
nog altijd de werkelijke controle
over leger en vloot niet in handen
neeft en dat deze iioAsleeds de werk
tuigen zijn van de oude, onverbeter
lijke kringen, waarvan de geheeie
beschaving zooveel te duchten heeft,
vormen den grootsieu hinderpaal op
dat wij Duitschland zuilen gaan be
handelen zooals een hervormd en be
rouwvol Duitschland zou mogen ver
wachten.
Volg pus de „Daily Express" blijkt
uit de brieven die in de „Embden"
gevonden zijn, opnieuw de dubbel
zinnigheid van den Duiischen geest
en hét Duitsche karakter, en zal het
in verband met deze onthullingen in
teressant zijn, om na te gaan of Ber-
ijn nog steeds volhardt bij zijn be
wering, dat het tot zinken brengen
van de vloot gebeurde op eigen ini
tiatief van Von Reuter, en dat hij
geheel op eigen verantwoording han
delde. Er is een sterke hand in dezen
noodlg. En Amerika dient al deze
feiten wél te overwegen.
DE NOOD IN OOSTENRIJK.
Uit Weé&ën wordt gemeld:
In de conferentie lusschen den
staatskanselier en den minister voor
Economische Aangelegenheden eener-
zijds en de vertegenwoordigers van
Frankrijk, Engeland en Amerika,
Italic en Japan anderzijds, verzocht
do staatskanselier den gezanten, hun
regeeringen en de Parijschc confe
rentie om antwoord op de volgende
vragen te verzoeken:
1. Is de vredesconferentie bereid,
can datum tusschen den 10en en 15eu
December vast, te stellen, waarop de
staatskanselier en de desbetreffende
ministers hun wenschen persoonlijk
te Parijs kunnen uiteenzetten, tenein
de ecu onmiddellijke beslissing uit
te lokken?
2. ZaJ de oplossing van het credlet-
vraagstuk in de naaste toekomst
plaats hebben, zoodat een bespreking
te Parijs over dit onderwerp overbo
dig wordt?
De minister voor Volksvoeding,
Lóawénstoin, verklaarde, dat een
maandelijksetoe 'levering van 80.000
ton graan onverwijld noodig is, even
als hot toestaan van een valutacre-
diet en de noodige scheepsruim te.
De «ezanten A«izé en Torrotta ant
woordden, dat Italië reeds mot de
verzending van 10.000 ton graan was
begonnen en dat die vooruitzichten
voor een verdere levering van 20.000
ton in de naaste toekomst gunstig
waren.
Ook op de door de overige minis
ters uiteengezette moeilijkheden werd
geantwoord dat de Opperste Raad do
noodige maatregelen zal troffen, om
deze te overwinnen.
Ten slotte wees de staatskanselier
op de bereidwilligheid van Oosten
rijk, do voorwaarden van den vrede
van St. Germain na te komen-, dit
kan echter eerst geschieden, wanneer
het voortbestaan van Oostenrijk zoo
wel in poitiek ais economisch op
zicht verzekerd is.
DE BESTRAFFINC DER OORLOCS-
AANSTICHTERS IN BULCARIJE.
Naar de „Vcssische Zeitung" uit
Boekarest, verneemt, is het Bu'gaar-
sehé wetsontwerp in zake do bestraf
fing der voor den oorlog verant
woordelijke personen thans gereed.
Het bevat de volgende bepalingen:
Zij, die aandeel hebben in het voor
bereiden en afkondigen der oorlogs
verklaring, alsmede in het doen voort
duren van den oorlog, zullen worden
gestraft met don dood en mot alge
heels inbeslagneming van het vermo
gen. Hierbij zal er geen acht op wor
den geslagen, of daze bepalinK hot
voormalige staatshoofd, ministers of
legeraanvoerders betreft.
Diplomaten en gevolmachtigde ge
zanten, wo.ke deelgenomen hebben
aan liet tot stand brengen van het
geheime verdrag, dat tot den oorlog
leidde, zullen vijftien jaar gevange
nisstraf krijgen, terwijl hun vermo
gen wordt verbeurd verklaard.
Leden der Sobranje en burgerlijke,
zoowel als militaire autoriteiten, die
dooi- de uitoefening van hun ambts
plichttot den oorlog hebben bijge
dragen, worden gestraft met 10 a 12
jaaa- gevangenis en verlies hunner
betrekking. Dezelfde straf zal worden
gegeven aan personen, die den oor-
logs toestand hebben gebruikt voor 't
maken van woekerwinsten.
Een nationaal gerechtshof zal over
de beschuldigden oordeelen.
Ce houding der Russischo
(Solsjewiki)regeering.
De „Times" ontving de Volgende
mededeeling van het parlementslid
luitenant-kolonel Malone.
Ik heb vandaag (2 December) een
officieele verklaring van de Svojet-
regeering ontvangen waarbij deze mij
verzoekt om bekend te maken:
lc. Dat zij nog steeds genegen is,
om vrede te sluiten, en dat de voor
gestelde basis, waarop de discussies
moeten worden' aangevangen, vat
baar zij voor: die veranderingen en re
serves, welke mochten voortkomen
uit veranderingen in den militairen
toestaaul en niuter.e oorzaken;
- 2e. dat nog geen onderhandelingen
zijn geopend t.us3chen Duitschland,
dc Sovjet-republiek en dat, ofschoon
vooraanstaande leden van de regee
ring wijzen oj) do wenschelijklieid om
vrede te sluiten, voorloopig «een plan
nen tot ondcrliandeüng met Duitsch
land bestaan.
Met het oog op de afwezigheid van
geaccrediteerde diplomaten kan dit
aanbod beschouwd worden als offi
cieel. Indien de eerste minister hei
nog steeds aJs ongewenscht blijft be
schouwen, om in te gaan op deze zoo-
genaamde regeeringsvoorst ellen van
de Sovjet-republiek, die van onver
antwoordelijkc agentschappen heeten
to kom ui, iaat hem dan officieele ver
tegenwoordigers zenden, of naar
Moekou, ui naar Kopenhagen, waar
Lïtwinof, lid van het comité voor
buitenhuidsclie zaken, nu verblijft oin
deze voorstellen te behandelen of, in
dien zij ais onaannemelijk worden
beschouwd, laat hij dan betere op
stelien.
De „Times" wijst het voorstel, om
mot dc moordenaars te onderhande
len, met de meeste stelligheid af en
voegt er aan toe, dat de Sovjetregee-
ring voortdurend pogingen aanwendt
langs officieelen en onoificieelen weg
om haar doel te bereiken. Ze traent
de argumenten van haar agenten
kracht bij te zetten door bedreigin
gen, die zij ongelukkig genoeg, in
staat is, ten uitvoer te brengen.
Voordat Lïtwinof rijn missie aan
ving, werden de Enga.sche officie
ren" gewaarschuwd dat zij indien
zijn missie niet slaagde, doodgescho
ten zouden worden; bovendien ver
zocht. men hen, hun betrekkingen in
Engeland op de hoogte te brengen
van het gevaar, dat hen dreigde. De
ze brieven zijn nu in Engeland aan
gekomen en het spreekt van zelf, dot
er op invloedrijke kringen een be
roep wordt gedaan om liet teven van
dezo ongelukkige gevangenen te red
den. Wij gevoelen ons echter, zegt liet
blad hoewel wij deze omstandighe- i
den ten zeerste betreuren genood
zaakt op te merken, dak over groote
podtieke vraagstukken niet kan wor
den beslist door dergelijke, overwegin
gen. De gedachte dat het "leven van
eanigen onzer landgeaiooten in han
den is van een troep moordenaars, is
verschrikkelijk, maar zelfs om deze
levens tc redden kunnen wij de heer
schappij van deze moordenaars niet.
laten voortduren.
Het cc-riige wat wij kunnen doen
is hen die ar bij betrokken zijn, zoo
wel hoog als laag, waarschuwen, dat
wij nauwkeurig rekenschap zullen
cisclien van al het kwaad, dat aan
onze landgcnoolen wordt aangedaan.
MEERDERHEIDSSOCIALISTEN EN
ONAFHANKELIJKEN IN DUITSCH
LAND.
Op een vergadering der socialist 1
sche partijfunctionarissen van Groo -
Berlijn is de volgende motie aang -
Het steeds brutaler wordende optre
den der reactie, dat een nauwe aan
censhiïting der arbeiders meer dan
ooit noodzakelijk maakt, heeft op de
radicale groepen geen andere uit
werking, dan krachtig verzet tegen
de meerderheide-socialisten, part -
politiek, verbrokkeling der arbeiden
o- der- op 'den onfhankelijken parti,-
dag uitgesproken wensch tot vorming
cener önaflli onkel ij; -.ovnmunislische
dictatuur.
Tcng'evolge van deze houding is een
vereeniging der socialistische pai-
tijen onmogelijk, daar de onafhanlu
lijken den grondslag van het part -
grograuitraa geheel verlaten hebben,
en weer eens getoond hebben, dat zij
nog steeds zijn, wat zij altijd waren,
handlangers der reactie.
De arbeiders moeten daarom, In
verijdeling van de plannen der rer. -
tie, niet alleen de reactionnairen 1>l
strijden, doch- ook liun onafhankelijk-
coromunistisohe helpers.
DE DUITSCHE PARLEMENTAIRE
ON DERZO EK: NCSCOM MISSIE.
De eerste su.-inmissie vaii dc
parlementaire onderzoekiiig^eoinin i--
rie uit de Nationale Vergadering
heeft haar voorbereidende werkzaam
heden voor het onderzoek inzake elf
vooi geschieden is van den oorlog 1 -
eindigd. Met medewerking van zaak-
knndigen "werd een vragenlijst opge
steld. die eerst voor een schriftelijke
beantwoording aan ongeveer dertig
personen zal worden toegezonden. Be
gin Januari wordt met het mondeling
verhoor begonnen.
DE DUITSCHE DOCUMENTEN
OVER HET UITBREKEN VAN DEN
OORLOC.
Naar Wolff van bevoegde zijde vc -
neuml zullen de Duitedhe documci
len over het uitbreken van den oorlog
Oen 'lOen December verschijnen.
DE KABINETSCRISIS IN
ROEMENIë.
Ministe;-president Voiteanu heef',
het aftreden van de regeering aan
gekondigd.De Roemeensclie nalionr'e
partij in'Zevenburgen,'de democi-
sche vereeniging in de Boekowina, de
boere.i.-partij in Bessarabic, atsmed-
de boerenpartij en de nationaal- -
mociatisühe partij in Ouc-RocmCnie
hebben zicli tot een parlementair bloc
vereenigd. Dit bloc zal waarschijn
lijk een nieuwe regeering vormen
met den president van den Zevc -
burgsclicn regeeringsraad, dr. M«nja,
als premier. De Kamer en de Senaat
zijn tot na de vorming van een
nieuw kabinet verdaagd.
DE DUITSCHE TERUGTOCHT UIT
DE OOSTZEE-LANDEN.
Betreffende den militairen toestaz d
in d© Oostzet-landen wordt (via Loi
den) gemeld, dat de achtervolging
van de Duitse; -Russische hoepen
door de Letlanders krachtig wordt
voortgezet. Dc toestand van de
Duitschers, die van drie zijden wor
den aangevallen, is kritiek. De Dm -
sche troepen zijn moedeloos en lijden
aan alles gebrek. Ook hebben zij het
vertrouwen in hun aanvoerders ver
ioren, die zij er van beschuldigen hen
te hebben- misteid. door den strijd t -
geil de Oostze,- anden to beginnen,
onder voorwendsel, dat deze tegen cU'
bolsjewïkü gericht was. Dc tontrm-
iming zal thans niet langer, kunnen
worden uilgeeteld.
De zaaflcgelostigde van de Duil
sche regeering ie Libau, dr. liuck, is
met bet personeel van het gezant-
dringt, bewijst wel de serie die hij
„Parafrasen over het vinden van een
handschoen" doopte. Een meneer
Klingcr zelf heeft een liandsohoen
opgeraapt, door een jonge schoone
achteloos of opzettelijk verloren. Hij
spreekt met geen woord tot haar,
doch neemt den handschoen mee naar
huis en deze wordt de inspired te
voor allerhand' gebeuren. De hare -
'sdhoen ligt op een en een won
derlijke bloesemboom groeit cr uit te
voorschijn; dan zie: men hem plecli -
etotig en door onzichtbare handen
gedragen over de golven zweven; dan
weer ligt hij tusschen twee bronzen
kandelaars op een veerlaten rots
aan zee, ln praal, terwijl de rollende
golven op hun kammen gansche ro
zenvelden aanbrengen telr huldiging.
Maar ook een draak volgt die den
handschoen weet te grijpen on met
•dozen in den bek 't venster uit en pijl
snel door de lucht verdwijnt.Smeeken
de-arancn strekken zich achter hem uit
Doch tevergeefs.... Een grauw, ill -
aioloos-ontwaken is de slotpagiriu
Echt Duitscb van aanvoeling en v i -
werking, nietwaar? Voeg daarbij n
/tiog, dat dc postuums, waarin d-
scdiap én 'den luitenant ter zee Sleln,
te Bajohreai behouden aangekomen
en naar Memel doorgereisd.
V«reproid nfouws
DE ANTI-„DUMPING""WET IN EN
GELAND. In een bijeenkomst van li
berale parlementsleden zijn ernstige be
zwaren tegen het door de regeering in
gediende anti-„dumping"-ivetsontwerp
geopperd.
De thans ontvangen Londenscke bla
den meldeh, dat een sub-commissie van
het „Unionist Reconstruction Commit
tee" ook ^ernstige bezwaren tegen het
ontwerp heeft ingebracht, natuurlijk be
rustende op andere overwegingen, dan
die der liberalen. Die sub-commissie
heeft aanbevolen, dat de Unionisten de
tweede lezing dat is de beslissing iu
beginsel van het ontwerp zullen steu
nen onder voorwaarde dat de clausule,
handelende over de sleutel-industriccn,
zal worden weggelaten, aangezien die
quacstie beter behandeld kan worden bij
de besprekingen over tarieven-quaesties;
dat de minister van Handel niet de be
voegdheid zal hebben zijn verantwoorde
lijkheid over de uitvoering der wet over
tc dragen aan eenige commissie van
welken aard en samenstelling dan ook
dat de wet in geen enkel opzicht zal
worden beschouwd als een deel van ta
rief-hervorming.
Deze voorstellen .erden door de le
den van bovengenoemd Unionistisch co
mité goedgekeurd. In eene a.s. Maandag
te houden bijeenkomst zullen zij verder
beraadslagen over de kansen van het
ontwerp en over de houding, die zij bij
dc behandeling in tweede lezing zullen
DE 1ERSCHE QUAESTIE, Uit
New-York vernemen de Londensohe bla
den dat eerlar" in de Vereenigde Staten
een campagne zal worden begonnen om
een leening van twee millioen pond te
plaatsen voor de republiek Ierland.
De leening zal bekend staan als de
„Daal Eireuii.n Loan". Inschrijvingen
bij gedeelten zullen, zeide De Valera,
die deze week van een rondreis door
Amerika te New-York terugkeerde, wor
den aangenomen tegen een rente van vijf
procent, in te gaan op den dag, dat de
lersche republiek erkend zal wezen eu
aflosbaar zijn h pari een jaar na dieu
datum.
De „President." der lersche republiek
legde er echter nadruk op, dat dit be
roep op cventueele inschrijvers be
schouwd moest worden als een op dege
nen, die sympathie voor de lersche zaak
gevoelen in de eerste plaats én niet als
een geldbelegging, aangezien de terug-
beUumg der teening geheel afhangt
van de erkenning van het JersJie
\ei.k als een vrij volk.
De heer Frank P. Waiah, voorzitter
der Amerikaansche commissie voor de
lersche onafhankelijkheid, zal de natio
nale directeur dezer lcenings-campagne
zijn en heeft zijn hoofdkantoor in New-
York-city gevestigd.
UIT RUSLAND. De „N.-Y.- Ti
mes" meldt dat er te Irkoetsk een nieu
we regeering is gevormd onder leiding
van Pepelyaeff.
DE MIJNWERKERSSTAKING IN
AMERIKA. Uit Annapolis wordt ge
seind Vertegenwordigers van alle groo
te mijnmaatschappijén in het land zijn
het eens geworden over een pieuwe loon
schaal, waarbij, naar gemeld wordt, den
mijnwerkers iets meer dan 14 loons-
verhooging wordt toegekend. Het voor
stel zou ter bekrachtiging worden voor
gelegd aan het brandstoffenbureau.
De kolcnproductië heeft Woensdag
42 van dc normale productie bereikt.
De kool, beschikbaar voor kookdoelein-
den, is tot 42 beperkt.
Volgens dc „N.-Y. Times" zal dc re
geering spoedig dc prijsregeling en de
distributie van olie als brandstof ter
hand nemen.
In Illinois is kolen verbruik geduren
de meer dan zes en een half uur per dag
verboden.
Te-Chicago zijn naar schaitiog 25.000
arbeiders w erkloos ten gevolge von 't
stopzetten van 700 fabrieken,-
DE V. S. EN MEXICO
De republikeinsche leden van de
commissie voor de buitenlandsche za
ken uit den Senaat hebben, naar Radio
meldt, besloten, hun plannen om een
Congres-resolutie te doen aannemen,
waarin verklaard wordt dat de oorlog
met Duitschland reeds geëindigd is.'
uit tc stellen tot na de motie van
senator Fall om Carranza niet meer tc
erkeqnen eu alle betrekkingen met de
zoogenaamde regeering van Carranza
tc verbreken. Senator Fall beschuldigt in
zijn motie deiT"Mcxicaanschen gezant te
Washington en de consuls-generaal in
andere steden van het steunen van een
anti-Amerikaansche -revolutionnaire en
Bolsjewistische propaganda.
Senator Ashurst van Arizona (demo
craat) heeft een motie ingediend, om
den minister van Oorlog te machtigen
en op te dragen de weermacht dei V. S.
te bezigen voor de bescherming van
Amerikaanschc burgers in de V. S., wier
veiligheid bedreigd wordt door de be
dreigingen en de vijandelijke houding
tegenover burgers der V. S. door ge
wapende MexicaaDSche bandieten. op
moord beluste roevers eu dc veracliil-
gureii gekleed zijn die van omstreeks
R$80 zijn en dus thans „altmodisdh"
aandoen, dan moet hel wel aan de
buitengewone artistieke mérites van
hei werk liggen, dat het ook thans
nog vermag te boeien.
Met het noemen van het jaartal is
ook een aanwijzing gegeven over de
sfeer, waarin Klingei's eerste werk
ontstond. Het is de tijd, waarin een
nieuwe litteratuur, een nieuwe philo
sophic. rich onder invloed van Ja"
pan's kunst, herleefde studie der ml<>
deleeuwen, opkomst van het. social-..-
me, ja, wat niet al in die jaren, zich
baan brak en jonge ariasten van ta
lent op intellectueel gebied als het
ware overgoten werden met telkens
wisselende, nieuwe indrukken. Die
bij de bespiegelend-aangelegden
natuurlijk in hun werk moesten wc -
den verweven.
Doch het groote werk van Klinger
zou pas later komen. Hij beschouwde
zelf zijn schilder en etswerk ate voor-
studies voor wat hij, rijp in zijn in
zichten geworden, als ruimte vullend
kunstenaar sehopVien ;wilde. En in
1 -nzicht heelt het groote BeoVho"
- leltlwwk een bijzondere betcc-
lendo elkaar bestrijdende groepen,
die zich thans iu Mexico verzamelen
dicht bij de grens (usschein de V. S
en de republiek Mexico.
Dc mode werd verwezen naar de com-
missie voor dc miliiaire zaken.
DE TOESTAND VAN WILSON.
Dc „Sur" meldt, dat dr. Grayson den
president liccft toegestaan meer werk te
verrichten gezien de groote verbete
ring in zijn loestand.
DE ONAFHANKELIJKE SOCIALIS
TEN IN DUITSCHLAND. De par
tijdag dei- onafbajikeüjken te Leipzig
nam eenstemmig oen actie-program
aan, dat zich uitspreekt voor het ra-
Uensysteeai en de absolute dictatuur
van het proletariaat. f
CRITIEK TEGEN N'OSKE. Uit
Berlijn wordt gemeld: In de „Bok' -
brouwerij werd een vergadering ge
houden, waarin o.a. crlUek weixl uit
geoefend op het belieer van Noske,
dat volgens de sociaal-democraten op
het oogenblik inèer gelijkt op een
reactionair beheer, dan een democra-
tfech beheer. O.a. bewijst het protest
Marl oh omtrent het doodschieten
van de 29 matrozen, hoe het thans
met het mibtairistne in Duitschland
gesteld is. De oude militaristische
geest heersclit nog steeds.
GENERAAL MACKENSEN. Uit
Lanenberg wordt gemeld, dat gene
raal Mackensen aldaar is aangeko
men. Voor zijn ontvangst waren eo-
nlgo compagnieën huzaren aanwezig.
Dc generaal-veld maarschalk werd
met veel geestdrift ontvangen. Land-
rat Kreszamann hield een rede, Na
tionale liederen werden gezongen.
IE«n nieuwe noodkreet uit
Oostenrijk.
Nader wordt gemeld omtrent het
mogelijke aftreden van de Oostenrijk-
sch regeering. dat de kabinetsraad,
van Donderdag ten doei liad een Ulti
matum te stellen aan ue Entente
daar de Oosietirijksche regeering niet
meer de kracht had uit eigen bron
nen de ondergang van Oostenrijk te
gen le houden, liet is noodzakelijk,
dat de entente onmiddellijk aan Oos
tenrijk een groot credtet verleent.
KOLONEL REINHARDT O.siSLA
GEN. De „Yorwurts" deelt mede,
dat in een vepgadeaing van de func
tionarissen der socialistische jiar.ijen
van Grool-Bejiijn, hel lid Kriiger
mededeelde, dat kolonel Heinha..at
tiiuOs definitief ontslagen is
li aansluiting aan liet proces-
:,ii zal tegen kokme! Rendu
een proces aauliangig gemaakt wor
den.
DE VLAAMSCHE STRIJDERS IN
T PARLEMENT. De nieuw-geko-
zeii vertegenwoordigers der Vlaatn-
sche Frontpartij in de Kamer, heb
ben een duren eed gezworen de. rech
ten van dc Ylaumsche taal te ve «le
digen. Hun leider, de heer Moes,
schrijft in een artikel in „Ons Va-
dcriaiul": Wij willen in d© Kamer
voorbeelden van kalmte, gematigd
heid en hoffelijkheid zijn. Onze Waal
se! te collega's zullen geen vriende
lijker, welwillender en gedienstiger
collega's aantreffen dan wij. In on
zen omgang met hen zullen wij trach
ten ons beste FranscJi te spreken.
Doch wanneer wij Worden geplaatst
tegenover de vijanden van liun eigen
volk en liun eigen taal, de franskil
jons, dan zal niemand, wij zweren
'het, een woord Frunsch uit ons ha
len. En wanneer wij over en tot ons
volk spreken, zal het Vlaamsch zijn
en niets dan Vlaamsch. Niets zal
ons van ons stuk afbrengen; wij zul
len tot liet einde strijden. In de Ka
mer Fransch praten, uit gewoonte of
uit hoffelijkheid, is het plegen va»
verraad of zelfmoord.
EX-KEIZERIN ËUGéNIE. De
Fransche ex-keizerin Eugénie is uit
loonden te Parijs gekomen. De ex-
vorctin, die 93 jaar oud is. wil een
oog-spcciaJist consulteeren, daar haar
gezichtsvermogen verzwakt is. Zij
zal daarna den winter op haar be
zitting te Cap Martin doorbrengen.
Gemengd Hieuws
OP EEN MIJN GELOOPEN. De
viech'ogger Markur, uit Altoua bij
Hamburg, is Zondag in de Noordzee
op oen mijn geloopen en gezonken.
De uit 12 man bestaande bemanning
werd gered door 'een visscher uil
Bremerhafen nadat hij 36 uur op zee
111 de booten had rondgezwalkt.
DE VOLKSSTEMMING IN SLEES-
WIJK. Een Deensch blad meldt,
dat oen bataljon Fransche troepen in
de nabijheid van Keulen gereed lig',
0111 naar Flensburg te vertrekken. Do
bezetting vtui Flensburg zal dus ge
schieden door Eugelsche, Amerikaan-
scho en Fransche troepen. Deze ko
lman ander liet bevel te staan van
een Engelscli admiraal.
kenis gekregen.
Hot geeft misschien het zuiverst
Klinger's beteekenis in de Europe -*
sche kunst der negentiende eeuw
weer. Het is het samenbrengen van'
een klosieke kunstwei - mvotting
mot dc moderne overgevoeligheid, het
meest doorvoerde himdwericCTSchap,
met bet subtiel versland el ijke van een
geniaal man, het is scho&n en imp -
sant, ondanks <le geraffineerdheid; en
het is, ln den goeden zin dan, kunst
uit een nuchter, maar zuiver en eer
lijk temperament geboren.
Het Klinger's schilderwerk, dal
zeker voor een doel onder invloed van
Bocklin ontstaan, is, kon in dit stukje,
niet gesproken worden En van zijn
beeldwerk is me', den Beethoven ook
lang niet alles gezegd. Toch is mu—
schien voldoende getoond, hoe met
Klinger een stuk werkelijk Duitsche
kunstproductie vereenzelvigd is. En
daarom was het ditmaal slechts te
doen.
J. H. DE BOIP.
Van Knnst en Kunstenaars
Twee nzancn van Duitsche kunslc-
naars hebben ons de laatste weken, in
krant cn tijdschrift afgedrukt, bij herha
ling de goede, rustige dagen van wel
eer iu herinnering gebracht, toen die
narncn nog de dragers waren van wat
men in de hoofdzaak onder Duilsche
schilderkunst te verstaan had.
Tkoma cu Klinger. De eerste vierde
zijn tachtigsten verjaardag, de tweede
is zóó ernstig longziek geworden, dat
men ieder oogenblik zijn doodsbericht
vcrwachtte. Wat beide namen nog voor
de Duitsche kunst van heden beteeke-
ne»nu cr in de laatste oorlogsja
ren en vooral thans een overproductie
van zeer veel waardeloos maakwerk met
betrekkelijk succes aan de markt ge-
fciacht wordt en het in de kunstproductie
onzer naburen al een even groote war
winkel is als in hun ov-rige gemeen
schapmen constateert dal juist eerst
'goed door de ongetwijfeld sterke eigen
schappen dezer beiden te zien naast dc
grillige begaafdheden van hen, die op
het oogenblik het hoogste woord heb
ben.
Thoma en Kling.er beiden zijn ocr-
puitschers in hun werk. Veel meer dan
I-cïbl of Liebevmann, die een flinke dosis
Romaanschc cultuur in hun arbeid heb
ben verwerkt, zijn zij, en is vooral Klin
ger, aan den Germaanscken trek naar
wetenschappelijke grondigheid, naar
wijsgeerig beredeneerden ondergrond
voor het kunstwerk getrouw geblven.
Slaan wij ditmaal een blik op het levens
werk van Max Klinger, dan treft het al
lereerst die grondigheid,daii die veelom
vattende, veel willende motieven die tot
dat werk gevoerd hebben, de hardnekki
ge werk-ijvcr waajmee de mensch zich
tegenover zijn meest uiteenloopende op
gaven stelde. Want Klinger goed zien is
hem beschouwen als combinatie van
schilder, beeldhouwer en architect, zoor
als hijzelf dat begeerde te zijn, een na
volger dus van een Leonardo da Vinei
uit rijker en vooral kunstgevoeliger lijd.
Klinger als prentkunstenaar, is mis
schien het populairst geworden, zijn
werkelijke grootheid zit juis: in dat uni-
verseele, het vcel-omvattende van zijn
kunstenaarschap. Het kon niet anders
of daar moet bij zoo een werker altijd
iets professoraals aan de verschijning
komen cn een Duitsche professor, niet
waarbrrr< En dan in dezen tijd,
waarin op het ontroeringsbeeld, op het
bewogen-zijn, alle nadruk gelegd wordt
en geperfeclionneerd technische kennis
van bijkomstige waarde geschat wordt!
Klinger's uiterlijke verschijning was
wel geschikt 0111 hei beeld dat men zich
aldus van hem gemaakt had, te recht
vaardigen. Een groote, breedgeschou
derde Germaan met rood, borstelig om
hoog staand haar, roode wangen met
kort geknipt puntbaardje cn achter een
gouden bril twee strenge, borende
oogendaar ontbreekt aau het por
tret van den professor, zooals wij ons
dien denken, niet zoo heel veel meer.
ln 1857 tc Leipzig geboren, na
korte omzwervingen woont hij er thans
weer is hij een leeftijdgenoot van bij
ons b.v. Breitner. Behoort dus geheel tot
de modéine kunst. Doch hoe wéinig mo
dern is dat werk alweer thans geworden.
Zijn eerste succes was zijn etswerk.
Het liefst zocht hij naar een vast thema,
een geheeie serie beelden in prentkunst
vasi te leggen. En kiest daartoe vaak
kan het van den ruim twintigjarigen
anders verwacht worden het themade
vrouw. Van allerhande zijden belicht
wordt het probleem gekield de .vrouw
.s motorische kracht ten kwade voor
den kunstenaar, de vrouw als minnares,
de vrouw als moeder enz. „Eva en dc
toekomst", „Intermezzi", „Amor en
Psyche" zijn de titels dezer eerste series,
die door nog zwaarwichtige!, dramati
scher groepen gevolgd worden, als
„Ecu Leven", „Een Liefde", „Drama's
van den Dood"n
Hoever liet zuiver intellect datiri
liet onmiddellijk ontroerd zijn -
