OM ONS HEEN
37e Jaargang No. 11232
Verschijnt dagelijks, bahatve op Zon- en Feestdagen.
DINSDAG 13 JANUARI 1820
ABONNEMENTEN per 3 maanden Voor Haarlem en de dorpen ln den omtrek waar een Agent gevestigd
is (koui der gemeente) f Franco per post door Nederland t 3.tiO. Afzonderlijke nummers t 0.15.. Geïllustr.
Zondagsblad, voor Haarlem fü.57'. Geïllustr. Zondagsblad voor de omstreken en franco per post f0.65.
Uitgave der N. V. Lourono Coster, Directeur J. C. PEEREBOOM, Telefoon 3082
ADVERTENTIEN: Van 1-6 regels f 1.60; Iedere regel meer 30 Cts. Reclames 60 Cts. per regel. BIJ
abonnement aanzienlijk rabat. Tienstuivers-adveitentlén van S'raag en Aanbod van 1—5 regels 50 Cts.
per plaatsing, elke regel meer l.'/j Cts. a contant; buiten het Arrondissement dubbele prijs.
Diroetie en Administratie Groote Houtstraat 93.
600 en der Administratie 724
DIT NUMMER BESTAAT UIT
ACHT BLADZIJDEN.
LEVENS JiiOELEN-
V30RZIENING
De Directeur van het Qemeentelijk
Levensmiddelenbureau te' Haarlem
brengt ter kennis, dat verkrijgbaar
wordt gesteld:
SctislTisch
op Woensdag 14 januari 1920, van
10 uur v.m. tot 1 uur n.m. per
persoon
esn pond Schelvlsoh
a 22 cent per pond
op vertoon van vischkaart No.
1200115000 indeüem. Vischhal.
De Directeur voornoemd,
F. L>E jÜNÜE.
ügsiiua
lieden:
DINSDAG ld JANUARI.
Stadsschouwburg, Wilsonspleiu „Hei
Scliouwioonecl" „De Faiadijsvloek", 8
uur.
boe. Vereeaiiging, Bachconcert, 8
uur.
Bioscoopvoorstellingen.
Velsen: Raadhuis, Vergadering van
den Gemeenteraad, 6.45 uur.
WOENSDAG, 14 JANUARI.
Statenzaal, Prinsenhof Vergadering
van den Gemeenteraad, 1.30 uur n.m.
Stadsschouwburg. Wilsonspleiu
Voorstelling Nederlandschc Tooncel-
k, laarsverceniging, 8 uur.
Museum van Kunstnijverheid Ten
toonstelling van Japanschc cn Chince-
sche Kunst, 10—4 uur n.in.
Schouwburg De Kroon: Gr. Markt.
Bioscoopvoorstelling, 8 uur.
Cinema Palace, Gr. Houtstraat,
Bioscoopvooistelling, 8 uur.
Centraal Theater. KI. Houtstraat
Bioscoopvoorstelling.
4 Harmonie of niet.
In eau vonge kou-te beschouwing
br achten wij au vraag nog celr.s te
berde ol' Haarlems oh Muziekkorps na
de aanstaande reorganisatie nog nar-
momcinuziek uitvoeren zal.
.Uit heL gesprek, dat een van onze
medewerkèis ,e An.liein had met dien
nieuwen directeur, den heer L, C.
Boer, blijkt dat deze voor harmonie
weinig gevoelt. Hij zegt wel, dat
daan over nog niet met hel bestuur
gesproken is, maar laat 0r omnicide,
lijk op volgom, dat Iiij het geven van
symphonieniuzitk :n qé opeinucht, on
der bepaalde gunstige om-sbandtgh.-!-
den, uitstekend mogelijk acht, naino
lijk wanneer de tent er speciaal voor
gebouwd is en de omgeving aan be
paalde eischen voldoet, dicht zwaar
geboomte heelt en flinke gebouwen,
op een afstand van ongeveer 100 me
ter.
Aan de laatste vereiscken voldoet
waarschijnlijk de omgeving vaat de'
stadstent in den Hout, maar dat die
tent voor strijkmuziek is gebouwd ge.
looven wij niet. Overigens kunnen wij
de iir.gcnomenheid van den heer Boer
met symphoniemuziek in de open
lucht niet deelen. omdat ook in dc
gui"_ugsie omstandigheden vele fijne
trekjes verloren gann. Boveirdien
houdt de heer Boer geen rekening
mei een onder gedeelte van de om
geving, het publiek, dat op de Zon
dagmiddag en Woen.sdngavar.dcon
cerlen niet altijd in doodsche stilte
toeluistert, nnar ook wel praat, loopt,
lacht en andere geluiden maakt. Men
kan zeggen: „de toehoorders moeten
dairt maar leeren stil te zijn", maar
de traditie wil, dat het. publiek naar
deze concerten gaat, niet zoozeer
om er door opgevoed, dan weJ om er
door vermaakt te worden. Om ont
spanning is het te doen.
Wil men vaira deze traditie afwijken,
.lan zal dal een teleunstc ling zijn
voor zeer velen. Niet alleen Haarlem
mers. Ook menschen van elders waar.
deerai do muziek in den Hout op
Zondagmiddag als een kostelijke
ovarteveiring.
Moeteu wij daaraan een einde ma
ken door serieuse strijkmuziek? Wij
meenem vam niet. Vooral ook niet,
cmdat de afschaffing van de harmo
niemuziek aar aiding kan zijn tot een
streven, dal op fiasco uitloopen moet.
Oli.s korps kan nooit een schaduw
«vonden van Mengelberg, evenmin
i recht of Arnhem navolgen.
Het laatste woord in de7.-: is zeker
nog niet gezegd.
Duitsche koopjes.
„Goeienavend, heeren, pardon me
neer," zei hij in één adem, terwijl hij het
ponier achter zich dicht trok en over
mijn missc'iicif iels te ver uitgestrekicn
voet struikelde. „En non nog vier uur
tjes lekker boemelen naar Amsterdam
en dan hoop ik dat het voor vandaag
weer genoeg is."
Hij trok zijn jas uit, die hij onder zijn
hoed op een haak hing, haalde een pak
Duitsahe dagbladen en tijdschriften uit
een handtaschje en installeerde zich be
haaglijk in een hoek. Een oogi nblik la
ter zette dc trein zich knarsend in bewe-
gng voor zijn boemelgang van Arnhem
uaar Amsterdam.
„Zoo juist uit Duitschland gekomen,"
zei de spraakzame en keek zijn over-
buujmnn vriendelijk aan. Deze legde een
oogenblik zijn „Woche" neer en beet in
'.ie. hein toegestoken conversatie-aas.
„Ik ook, meneer, zelfde trein als u
zeker. Blij dat ik er weg ben, meneer,
het werd mij er een beetje te warm."
„Gelijk hebt u. Is mij meegevallen dat
ik er nog uit kon. Ik kom uit Essen. De
spoorwegstaking kon er ieder oogenblik
uitbreken. Zou mij niks verwonderen, als
wij den laatsten trein gepakt hebben."
„Essen, zegt u? Ben ik ook nog een
paar dagen geweest. Goed land, als je
daar met je ingewisselde HoHandsche
guldens komt. Zal u 'es effen wat laten
zien. Zult u verbaasd over zijn,"
Hij grabbelde in een grooten leeren
tasch boven zijn hoofd.
„Deae tasoh ook.... heb ik twee
maanden gelejen voor betaaldo,
hier heb ik zedie tasch, meneer,
v«oor vierhonderd vijftig mark, twee en
twintig en een halve gulden, kom er es
cm in Hollandeen pracihtkwalkeit.
kuut u zelf zie», fijn leer."
Hij had zich nu-lol den geheelen vollen
coupé gewend en zes hoofden draaiden
zioh, om naar die spolgoedkoope' tasch
hun afgunst te gluren.
De gelukkige eigenaar keek triomfan
telijk rond. „Ben ik niet an bekocht,
wat? Maar hier is nog iets veel mooiers.
Moet u 'es goed bekijken. Gouden en
zilveren cigarettenkokers, heb ik negen
maik per stuk voor betaald. Wat zegt
u, meneer? Nou, vooruit dan, geen echt
gou'd cn zilver, maar het zit er toch in.
Duizenden heb ik er van gekodht en
wat meer is, ik weet zeker dat ik ze
krijg."
De wonderkoopjes gingen van hand
tot hand. Het onuitgesproken woord
„prullen" was op ieders gezicht te le-
zcd. Goed, maar ze kosten dan ook
maar ƒ0.45. Wordt hier al gauw een
daalder voor betaald."
„En bent u er van overtuigd, dat u
ze krijgt?" kwam een belangstellende.
„Maakt u zioh daar maar niet onge
rust over, meneer. Ik heb het meer ge
daan. Je moet ex bij blijven tot alles in
gepakt is, om zoo te zeggen zelf voor
dc expeditie zorgen."
De overbuurman knikte toestemmend.
„Nou zal ik u nog 'es wat laten zien.
Moeten de heeren allemaal eens oplet
ten." Uit een handtasch haalde hij na
eenig zoeken een tweetal acte-tasschea
van zwaar en zeer degelijk uitziend leer.
Triomfantelijk maakte hij ze open, toon
de ze aan alle kanten, toen den nadruk
leggend op ieder woord „Kosi-me-iach-
tig-mark, heeren. Vier gulden voor een
echt-leeren actetasch, rekent u zelf maat
uit. Is toch geen geld. Maar je moet niet
laten merken, dat je Hollander bent, want
dan leggen zy er ijskoud 50 op."
Er kwam nog veel meer uit de hand
tasch. Een paar heeren glacé handschoe
Een Lsekepraatje over den Sterreniieme!.
De artikelen van den heer H. ADRIAN 1 in ons blad,
getiteld „Een Leekepraatje over den Sterrenhemel" zijn
met groote baiangstalling gevolgd; wij hebben er daarom
een aantal overdrukken van laten maken in boekvorm.
Dat boekje stellen wij, voor zoover de voorraad strekt,
KOSTELOOS beschikbaar voor geabonneerde», maar zij
moeten zich de moeite geven, het in onzo Tijdïngzaai
Groote Houtstraat 93, te komen afhaien. Op vertoon van
onderstaanden Bon wordt één exemplaar affgegeven,
VOOR ZOOVER DE VOO RAAD STREKT.
DE ADMINISTRATIE.
nen, 50 Mark, een paar dames dito 32
Mark, 2 zijden blouses voor 250 Mark,
/'u.25 per stuk. De demonstratie van een
p.irapluie werd cenigszins een fiasco.
Een mede-reiziger bleek vakman in dit
artikel en veroordeelde de kwaliteit van
het regenscherm onomwonden. Na eene
aandachtige beschouwing kwant hij tot
het lakonicke commentaar „De balei
nen zijn niet kwaad, meneer."
Bij het Wccsperpoortstation stapten de
succesvolle koopjesjagers uit.
„Het is een ziekte," zei een kalm oud
heertje, toen wij alleen overgebleven wa
ren, „waar ik mij niet aan wagen zal,
je werkt je'er hoe langer hoe dieper in,
koopt allerlei dingen die je niet noodig
hebt en zat op het laatst met een huis
vol prullen, waar je geen bestemming
voor bdbt en geen weg mee weet. Ik
koop liever in een zaak, waar je beleefd
en geduldig wondt behandeld', dan in
een, waar ze naar je kijken of zij zeggen
willen „Zoek nou maar niet langer, je
krijgt het toch bijna voor niets."
No. 2700
Hooger Technisch Onderwijs in
Neêrl. Indië.
Doen wU nleti foor lndiE? - Iloossr lecbnisch oiiderwllt -
Gevestigd ln Indië's moolsie gedeeite Boomtio ais steenlegging
Goeie kansen voor Inüiö.
SOW
voor ©en gratis exemplaar
ADRIAN!, ben Leekepraatje
over dsn Sterrenhemel.
Overdruk van HAARLEM'S DAGBLAD.
Het was al lang mijn plan, eens iets te
zeggen over de plannen tot het geven
van hooger technisch onderwijs in Necr-
landsch Indiëer kwam tot nu toe niet
van door die geheimzinnige oorzaken,
die het moeilijk schijnen te maken, een
bepaalde zaak af te doen. Hoe langer
zoo iets wordt uitgesteld, des te zwaar
der schijnt de taak te worden, totdat die
in de verbeelding tot berghoogte ge
groeid is. Wanneer dat een fout mocht
wezen (en ik vrees, dat dit niet te ont
kennen valt) dan heb ik mij daaraan
schuldig gemaakt en is het eenige mid
del om te redden, wat nog te tedden valt,
het onderwerp alsnog te behandelen, ge
dachtig aan de Engelsche philosophic
it is never too late to mend (be-
,ter laat dan nooit) ook al heeft het zijn
eerste frischheid intusschen verforen.
Critisch aangelegde lieden, die van
pure oefening hel critiseercn niet meer
kunnen laten, zijn gewoon te zeggen, dat
Nederland niets voor zijn koloniën doet
en napraters, die niet op de hoogte zijn,
maken zich daarvan tot de opgeblazen
echo. Ik geloof dal het juist is om te
zeggen dc Nederlanders kunnen nooit
genoeg voor bun koloniën doen, maar
dat er niets gedaan wordt, is stellig een
onbillijke betichting.
Op vier feiten mag gewezen worden
vermeerdering van de kennis van Indië
door de uitgave van de mooie verzame
ling platen, met steun van de Regecring,
verbreiding van die kennis onder de ou
deren door de stichting van het week
blad „Indië", waarbij de Regeering zich
evenmin onbetuigd liet, de oprichting
van het Koloniaal Instituut te Amster
dam, dat in velerlei vorm en richting nut
wil verspreiden in en voor Indië en ten
slotte de vestiging van het Koninklijk
Instituut voor hooger technisch onder
wijs in Ncêrlandsch Indië. Ik geef toe,
dat de eerste drie van het kwartet zich
nog niet volledig ontplooid hebben,
maar daarvan moet niet hun, maar den
oorlog, dien geduchien remmer van veel
wat goed iu gang gezet was, een verwijt
gemaakt worden. Tijdens de crisis was
het veiband tusschen Nederland cn zijn
koloniën hoogst gebrekkigwij mogen
verwachten, dat alle drie de .pogingen
die ik noemde, thans nu de belemmerin
gen zijn weggenomen, vrij uit zullen op^
bloeien.
De vierde en laatste stichting, voor
hooger technisch onderwijs in Neerl.-
Indie, is in zooverre beter af dan de drie
andcrer omdat zij ontstond in een pe
riode toen de oorlog zijn einde naderde.
Op 31 Mei 1918 werden hare statuten
goedgekeurd. Vijf en een halve maand
later zouden (al wist men dat toen nog
niet) Duitsche parlementairen met de
witte vlag aan Foeh om wapenstilstand
komen vragen. Haar ontwikkeling heeft
de oorlog dus niet belet.
De overkomst van bet comité „Indië
Weerbaar" was aanleiding tot de stich
ting. Men had deze mannen uit Indië
vrijuit laten zeggen wat zij op het hart
hadden cn evenmin belemmerd in hun
begrijpelijke neiging tot informatie en
onderzoek niettemin zou er iets ontbro
ken bobben, wanneer men hen naar
Indië had laten teruggaan 2onder een
daad, een tastbare uiting van sympa
thie. l>ie uiting was de stichting van het
Koninklijk instituut voor hooger tech
nisch onderwijs in Indië zelf. Niet zoo
zeer ten dienste van de aldaar geboren
jongelui van geheel Nederlandsche af
komst (zij worden om redenen die ik
hier laat rusten, toch naar Holland ge
zonden voor hun middelbaar en hooger
ondcrwjjs) maar voor de Indonesiërs
zelf.
Er was ruim drie millioen bijeen, als
gevolg van dc pogingen van een comité
van oprichting, dat als zoovele andere
goede zaken, door den heer C. J. K. van
Aalst wérd geleid, die voor de uitvoe
ring de leiding overdroeg aan den heer
J. W. IJzerman; zonder twijfel een
mooi bed mg, maar niet voldoende voor
meer dan een bescheiden begin; gelijk
deze voorzitter bij de aanbieding terecht
deed opmerken, is het particulier initia
tief voor de stichting van een Universi
teit onvoldoende. ..De verheffing der te
genwoordige vakscholen op medisch,
juridisch, natuurkundig en litterair ge
bied tot hooger peil en hare samenvoe
ging tot een Universiteit kan in Indië al
leen het werk der Regecring zijn."
Daarom wordt aanvankelijk alleen met
dc opleiding van civiel ingenieurs be-
gonuen. Onze stadgpnoot, de heer H.
baron Van Asbeck, oud-gouverneur van
Suriname, heeft dc bedoeling van de
stichting indertijd in een helder geschre
ven artikel in de Groene uiteengezet.
Aanvankelijk mogen 10 4 15 studenten
verwacht worden, alleen afkomstig van
dc vier Hoogere Burgerscholen in Indië,
maar ia 1921 zullen ook dc Indische
Middelbare scholen, later genoemd al-
gemeene middelbare scholen, studenten
afleveren. De eerste van die scholen is
gevestigd te Djocja, dc bedoeling be
staat om dergelijke scholen te stichten
over den geheelen archtpel.
Natuurlijk was de plaats van vestiging
een uiterst belangrijke zaak.
De in Nederland gevestigde vrienden
van de stichting zouden daarvoor het
liefs: Bandoeng gekozen hebben, maar
iieien wijselijk dc keuze aan dc verschil
lende autoriteiten in Indte over tot hun
voldoening stemden deze hiermee in en
zoo zal in deze door alle Europeanen
geprezen streek de instelling verrijzen.
Niet alleen in het belang van de pro
fessoren, die daar onderricht zullen ge
ven, maar ook in dat van de leerlingen,
want het is duidelijk gebleken, dat Indi
sche jongelui, die dan toch aan het kli
maat gewoon zijn, in een omgeving als
die te Bandoeng veel betet en gemakke
lijker werken, dan in heeter oorden.
Een bou, bureau is er gevestigd, de
eerste „steen" van de paviljoenen is ge
legd. .Maar dat woord „steen" dient
uiterst overdrachtelijk te worden opge-
v..cliet zijn vier waringin boomen, die
er geplant zijn om het Javaansche ka
rakter van de stichting zooveel mogelijk
te behouden en als het ware te kennen
te geiven, dat zij uit de natuur is voort
gekomen. Men hoopt cn vertrouwt, dat
het instituut zelf met de waringins zal
groeien en zioh ontwikkelen tol de volle
dige Universiteit, waarvan men in Indië
gaarne droomt. Op het tweede congres
van hel Indonesisch verbond van stu-
reerenden werd daarover gesproken en
de algemeenc indruk kan het best hier
door worden weergegeven, dat uit poli
tiek oogpunt de suohting van een hoo-
geschool dringend nbodig is, ook al zijn
er cuhurecle en economische bezwaren.
De beer IJzerman, oud-lid van de
Tweede Kamer en kenner van Indische
toestanden bij uitnemendheid, is het vo
rige jaar voor de stichting naar Indië
gegaan en sedert eenigen tijd hier ic lan
de teruggekeerd. Onder anderen met
deze overtuiging dat door de Indische
Regeering de grootste medewerking
wordt verleend zij is het ook geweest,
die de bovengenoemde middelbare scho
len heeft gesticht. „We moeten immers
niet vergeten," zei mij dc heer Van As
beck, secretaris van het bestuur van de
stichting, „dat Indische jongelui be
hoefte hebben aan een andere middelba
re opleiding dan Nederlandsche. Het
onderwijs :n geschiedenis ci> aardrijks
kunde stelt andere eischen, ovenals dat
in de talen, omdat Nederlandsch voor
hen ten slotte een vreemde taal is en zij
behoefte hebben aan minstens één Oos-
nersche taal er bij. En van die middel
bare scholen moeten op den duur onze
meeste studenten komen."
Met deze eigenaardiglieid in de op
leiding is ook rekening gehouden bij
de samenstelling van het curatorium,
dat beslaan zal uit' vijf Europeanen, een
Indiër en ecu Chinees. Twee Europeanen
en de Chinees worden door het bestuur
der stichting benoemd, de vier overige
leden van het curatorium door dc Indi
sche RegeeriDg. De eerste rector magni
ficus, lx. J. Klopper, heeft den heer
IJzerman naar Indië vergezeld en is daar
thans, om de opening van de instelling
op 1 juli voor te.bereiden ook gaan er
weldra hoogleeraren in wiskunde en na
tuurkunde heen, zoodat het hooger tech
nisch onderwijs in Neërlandsch Indië
weldra een feit geworden zal zijn.
Natuurlijk is het de bedoeling, tege
moet te komen aan den wensch van In
dische ouders naar hoogerc ontwikkeling
voor hunne zonen, die hen in de gele
genheid stellen zal, op een lijn te ko
men met hen, die in Europa hunne op
leiding' ontvingen. Van den Indischen
ingenieur moet dezelfde arbeid ge
vraagd kunuen worden als van dun Delft-
schen de ingenieur, die aan de Indische
Technische Hoogescbool gediplomeerd
is, zal dut, na een zekeren practischen
diensttijd, op denzelfden voet benoem
baar zijn tot landsbetrekkingen, als de
ingenieur, <iic afkomstig is van dc Ne
derlandsche Technische Hoogcschool.
Onze lezers zien bïemii, dal de nieu
we gedachte Indisch hooger onderwijs
voor Indiërs, kans heeft op groei en
bloei, onder gunstige omstandigheden.
De financieels toestand leven, dank zij
den steun van het Indisohe gouverne
ment, geen groote zoig (maar toch
wel zorg) meer op, al wordt nog op bij
dragen van particulieren gehoopt.
J. C.P,
SlaËsuisQYfs
Léo Glaretie.
Maandagmiddag drie uur zou de
heer Leo Glaretie, de bekende „noui"
de ietlres", journalist, criticus en
schrijver, over wien wij in ons mini
mier van Zaterdag reeds het een cn
ander mededeelden, aankomen en
geen uur later hadden wij hert genoe
gen van een kort onderhoud met den
«evencligen Franschman, dat ons
welwillend werd toegestaan. Wij vou
den den heer Claretie in druk gesprek
me den lieer Sauveur, den voorzitter
der afdeeling Haarlem van de Allïan -
ce Fran^aise en volkomen bereid,
niettegenstaande de vermoeieniseen
van de reis, die den geheelen nacht
en een groot deel van den dag (heel
wal langer dan vroeger.) had ge
duurd, op onze vragen te antwoor
den.
Wat is het doe! van uw komst
naar ons land? vroegen wij.
Lezingen houden voor de afdeer
lingen der Alliance Frangaise, ant
woordde de heer Claretie, propaganda
voc-ren voor de Fransclie taal- en let
terkunde, sympathie wekken voor ons
land. Ik ga, behalve te Haarlem, twee
lezingen houden te Amsterdam: voor
de Alliance Fran^aiee en voor de
Cercle Francais en verder te Breda,
Rotterdam, Nijmegen, Deventer en
waarschijnlijk te 's-Gravenhage.
—Wat denkt u van de verhouding
tusschen Frankrijk en Holland op dit
oogenblik?
Een cenigszins delicate vraag,
antwoordde de heer Claretie. Ik zou
zeggen, dat de verhouding thans goed
is: „pas mauvaise". Br is geen enkele
reden, waarom zij anders zou zijn! En
met veel lof sprak de heer Claretie
over onzen vroege ren gezant, Ridder
de Sluers, die zeer bemind en gezien
was te Parijs- „homme trés almabie,
:rès artisUquc".
Kent u Holland reeds? vroegen
\flij verder.
Ah, oui! ^k Heb vee! in Holland
gereisd: Scheveningen, Den Haag,
Alkmaar, Delft; Haarlem ken ik ook
goed. Weet u, dat er een Franscli toe*
neelstuk bestaat, van Jacques Nor
maiui, waarin een „tuiipc de Har
lom", om het 7,00 eens te zeggen, een
hoofdrol vervult? Wij Franschen,
reizen veel en graag in Holland, vei*'
volgde de heer Claretie, wij bewonde
ren het Hollondsche landschap, uw
molens, uw bloemenvelden!
Wat denkt u van bet HoHandsche
volkskarakter?
Dal ken ik niet voldoende, om er
een oordeel over uit te spreken, was
het voorzichtige antwoord- Een
vreemdeling, die in een ander land
reist, leert het volkskarakter niet
kennen, als hij niet met het fatnüiele
ven in aanraking komt. Denkt u, dat
een Hollander don Franschman leert
kennen in Parijsche hoieis en op de
boulevards? vroeg de heer Claretie
mc-t een beminnolijken glimlach.
Waarover denkt u op uw confé
rences te spreken? informeerden wij.
Over geschiedenis en literatuur,
speciaal hei tijdperk van 1S00 tot 1&45.
'l romantische tijdperk, dat zeer veel
interessante s-.of oplevert.
Het leven in Frankrijk, aldus gaf
de heer Claretie op een volgende
vraag van ons toe, is duur. de kosten
van alles zijn verdubbeld. (Maar zoo
duur als in Holland is het niet'
voegde de heerSauveur hier aanioe)De
eenheid, kan men in het algemeen
zeggen, is „quatre francs" geworden.
Men kan op het oogenblik de kosten
voor levensonderhoud in Frankrijk
ongeveer gelijk stellen met die 111
Amerika.
Nadat de heer Claretie ons nog me
degedeeld had, dat hij, zonder nu be
paald journalist van beroep te zijn,
toch veel kronieken en eritieken
schrijft voor 1-e Temps, Le Gaulote,
enz. geregeld levert hij tooneetecri-
tieken voor „La Rampe") meenden
wij, ook niet het oog op den
„arbeid", die hem 's avonds nog in
Dc Kroon vvaohtrte, niet ianger beslag
te mogen leggen op zijn tijd en namen
wij met een woord van dank afscheid
van den hupecben. welwillenden
Franschman.
De lezing in ,,D e K r 0 0 n".
's Avonds woonden wij de lezuig
bij, door den hear Claretie voor de
loden van de afdeeling Haarlem van
do AJtliance- Franchise gehouden
Aangekondigd was als onderwerp
„Alphonse Daudei". De conférencier
begon echter, 11a eenige vleiende
woorden tort den heer Sauveur. voor
zitter der afdeeling, gericht te heb
ben, met de me'dedeeling, dat hij zich
niet aan het opgemaakte programma
houden, maar over het Fransche ro
mantisme spreken zou, liet roman
tisme, waarvan een geestig man ge
zegd heeft, dat het „une maladle"
is en een geestige vrouw, Madame de
Staëi, dat hot de tegenstelling uit
drukt van de kunst der middel
eouwen tegenover die der oudheid.
Na uiteengezet te hebben dat het
ciaesficisme beheerscht wordt door de
.rede en het romantisme door het. ge
voel, wees spr. er op, dat. in het, ro
Jnantiaino, waa)ruiede men afe 't
ware Weer lot de middeleeuwen te
rugkeerde, waar plaats was voor de
(nationale idéé: teekenend is het dat in
Racine niet één keer van ,,la France 1
gesproken wordt. Maar uit do litterai
re kunstwerken van het romantisme
spreekt weer „ï'Sine frangaise",
want uit vele van die kunstwerken
kkmk een ,,cri de l'&me" op.
Op humoristische wijze hesprak de
heer Claretie daarna de uitwassen
van het romantisme, dat zicli bij ve
ilen van de mindere goden uitte op
bizarre wijze: in het dragen van zon
derlinge kleeding en het uitmaken
van andersdenkenden voor kruide
niers, oude pruiken en dergelijke
liefelijkheden
Vervolgens kwam spr, tol de vrouw
in de romanttéche litteraire kunst.
Zij was altijd „une femme fataie",
die liefde opvatte voor paria's der
maatschappij, ongelukkige», zieken.
Zij gevoe.de behoefte, zich met haar
gediefde 111 een romantische omgeving
terug te trekken, zooals George Sand
deed met Alfred de Musset en .n'-.-r
met Chopin.
IIadden.de natipers win dc grooie
romantici het bizarre noodig om de
aandacht te trekken, dezen zelve
voelden daaraan geen behoefte Vic
tor Hugo, Alfred de Vigny. De La
marune, Alfred de Musset waren
groot in hun eenvoud. Spr. sirma
vooral sti! bij de figuur van den
echt-menschel ij ken Victor Hugo in
wien het imposante en liet eenvoudi
ge, het majestueuze en het kindeiïijk-
vroolijke vc-reenigd waren. Vrooiijk
is Alfred de Musset nood. -
lm de kunst der romantici treedt
het individueele sterk op den 'voor
grond, de kunstenaars drongen door
in het leven, hetgeen later leiden zou
tot het naturalisme van Enrde Zo ia
en anderen.
Na de pauze zette de hoer Cia wie
nog uiteen, hoe het romantisme, d- r
een te ver gedreven individualisme,
gevoerd heefl tot melancholie, soms
tort perversiteit en bij» een Alfred >le
Musset zelfs tot zinsverbijstering. Hij
had te snefl. te „gretig'' geleefd, als
kind recóe. en in 185Ö stierf hij ais
't ware aan uitputting.
Heeft het romantisme dus zijn go-
breken, toch moeten wij het, dankbaar
zijn want hot vertegenwoordigt eren
deir schitterendste tijdperken il de
Fransche -letterkunde.
De hoer Sauveur dankte den spre
ker met een hartelijk woord voor
7.ijn mooie rede, met, welk woord van
dank het talrijke, grootendeels int
dames bestaand publiek* door luid
applaus zijn instemming betuigde.
HOOG WATER. De liooge atand
van het boezemwater door den Zuid-
Westenstqrm opgezweept, was heden
morgen vrijwel tot het normale peil
teruggekeerd.
KINDERVERZORGING EN OP
VOEDING. Men schrijft ons: Op
Zaterdag 24 dezer, zal den Haarlem
mers bet voorrecht te beurt vallen,
prof Kouwer een avond in hun mid
den ie zien. Misschien is het niet ai-
gemeen bekend, dot hij degene te. die
indertijd het initiatief genomen heeft
tot de oprichting van vereen, tot be
vordering van het onderwijs in kin
derverzorging en opvoeding.
Het. doel van deze over het bee ie
land verbreide vereen te: de gelegen
heid te openen zoo mogelijk voor al
len en in het bijzonder voor meisje?,
vrouwen en moeders tot het ontvan
gen van onderwijs in verzorging en
opvoeding van kinderen.
Daar prof Kouwer door den aard
van zijr.- werkkring met zoove-u
onkunde, onverstand en bijgeloof in
aanraking kwam en "dikwijls zulke
treurige gevolgen hiervan 7,ag, is het
geen wonder ,dat hij niet alleen aan
de verbetering van dezen maatschap-
pel ijken misstand wilde werken,
maar zelfs het initiatief tot een krach
tige beweging ln die richting genome*
heeft.
De toenemende bloei van ie in
dustrie hier in Haarlem maakt-, da',
thans vele honderden meisjes en vrou
wen, die op fabrieken enz. werken,
op geen enkele wijze voor hun latere
taak als huisvrouw en moeder or
den voorbereid, dat zij noch van ko
ken voedings- en gezondheidsleer,
noch van kinderverzorging en opvoe
ding zich eenig denkbeeld kunnen
vormen.
Tot zoover de ons toegezonden nie-
dedeeling.
Voor d07.e uiterst nuliige zaak ver
wachten wij groote belangstelling.
VOLKSZANG Men schrijft ons:
Toen wc de vorige week weer eene
con bezoek brachten aan het weibes
kende zaaltje van liet Blauwe Kruis,
heerschte daar een begrijpelijke span
ning, die bij elk openen der dour rich
uitte in een algemeen omkijken, ge
volgd door een even algemeien gevoel
van teleurstelling.
Immers, in de eerste plaats onder*
vond deze avond op voelbare wiize de
vergissing Jn de agenda, waar dc heer
Oostveen op Dinsdag was aangekon
digd De concierge deelde mede, dat
er Dinsdag ..'11 hcele boel" waren ge
weeet, die weer onverrichter zake w-g
moesten, mm de mcdedeeling. dut wel
