gemeente Heemstede
Toeslag op Braadstoffen
Onze 538t' aitkesriny
37e Jaargang No. 11236
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen.
ZATERDAG 17 JANUARI 1920
ABONNEMENTEN per 3 maan-iea Voo- Haarlem en de dorpen in den o/n-fk waar ■ion A.veot gevis-igd
ia (kooi der geinoento) f 3,v5. Franco pa' no t door Nederland t 3.o0. Afzonderlijke nummers 10. >6. Geiiimtr.
Zondagtlil.v f, voor Haarlem fu.67J. Geilluatr. Zondagsblad voor do omstreken en franco per post f0.65.
Uitcavo der N. V. Lourone Coster, Directeur J. O. PEE.3EBOOM, Telefoon 3082
ADVERTENTIEN: Van 1—6 regels f 1.50; iedere regel meer 30 Cts. Reclames 60 Cts per regel. Bij
abonnement aanzienlijk rabat. Tieustuivers-adveiteutiën van Vraag en Aanbod van 1—6 regel» 60 Cte.
per plaatsing, elke regel meer l.1/, Cis. a contant; builen liet Arrondissement dubbele prije.
Directie en Administratie Groote Houtstraat 83. Talefoonnrs. der Redactie 600 en der Adminietretie 724
EERSTE BLAD.
Burgemeester en Wt'houders
van Heemstede maken bekend.dat
over hettijJvak 1 October 1919
April 1920 aan Gezinshoofden
der Gemeente, die niet zijn aange
slagen iti den Hoofdeüjken Omslag
of wier belastbaar inkomen (velgen*
Hoofdelijken Omslag dienst 1919-
1920) niet meer dan f3C0.— be
draagt, op hun verzoek een bijdrage
van 40 pet. kan worden verleend
van dea kostenden prijs der brand
stoffen. Aan Gezinshooiöen. die
zijn aangeslagen naar een belast
baar inkomen boven f3-)0 tot en
f500 kan op httn verzoek een h'j
dra.e van 25 pet. worden verleend.
De bijdrage voor beide klassen
wordt verstrekt over den kosten-
den prijs van ten hoogste 10
brandstoffeneenheden. (Voor ge
zinnen van 7 of meer personen
over ten hoogste 12 brandstoffen-
eenheden).
-jrste Uitbetaling
zal geschieden, op verioon van de
minimum-raiLtsam (gile) branJ-
sloffjiikaart en van dj kw.tanties
der leverafiCiersop ondervermelde
dagen des nanndatigs van 2'j tot
8 uur AAN fiEi' ulbT.tfüUiiL-
BjREAU AUHTbBWEii i
Voor hea wier naam begint met
A tot en met G op Alaandag 19 Jan.
H tot en met M op Dinsdag"i.0 jan.
N tot en met Z op Vrijdag 23 jan.
AAil HLT UIEtiSTGibOUW EGE-
KEifROjlSTRAAÏ 9
A tot en met K. op Woensdag 21 Jan.
L. tot en met Z op Donderdag
22 Januari.
Aan kiuderen wordt niet uit
betaald.
Uitiietaliug
Gosdkoope ïlrjüdstaffea.
Terugbetaling van de twee eerst-
verstrekte eenheden en het extra
rantsoen zal plaats hebben voor
hen wier naam aanvangt met de
letter W op Maandag 19 Januari
Voor achtergeblevenen wordt
alsnog gelegenheid gegeven op
Dinsdag 20 Januari voor de letters
A tot en met H
op Woensdag 21 Januari voor de
letters J tot en met R
en op Donderdag 22 Januari
voor de letters R tot Z, telkens
des middags van 2 tot 5 uur.
Men is verplicht, behalve het
groene kaartje, de brandstoffenkaart
en de kwitaniie mede te brengen.
Men wordt tevens verzocht lü ct.
wisselgeld mede te brengen.
DE COMMISSIE
groot t 3ó.
(vijf en dertig gulden) geschiedde
heden aan den Heer H.VAN DhR
FAiNGEN, wonende Leidsche Vaart
28 t, wegens het aan lietn over
komen ongeval op 25 October 1919
li cd e n;
ZATERDAG 17 JANUARI.
Schouwburg, Jansweg: N:V. Too
neel vereeniging „Nummer Zeven
tien", 8 uur.
Museum van Kunstnijverheid Ten
toonstelling van Japansdic en Cliinee-
Bchc Kunst, 10—4 uur n.m.
Cafe Brinkrnauii: N.V Schippers
Hijschtoesterien", Buitengewone ver
gadering van aandeelhouders, 3 uur
n.m.
Leidschevaartwog 105: N.V. Han-
del-Maaischappij v.h. A. Resink,
Buitengewone alg. vergadering van
aandee.houders, 2.30 uur n.m.
Bioscoopvoorstellingen.
ZONDAG 18 JANUARI.
Stadsschouwburg, Wilsonsplein
De wonderen van ChambJy, Illusio
nisten, 8 uur.
Schouwburg, Janawcg: Da Revue:
„Kom je eens kijken", 8 uur.
Concertzaal Soc. Vereeniging: Ma
tinée, Haarlem's Muziekkorps, 2.o0
uur.
Sociëteit Vereeniging, Concertzaal:
ExpL A. Benno: 6pecieJ5 feiten voor
ste ün?, 8 uur.
Biongebouw: Palais de Danse. 8
uur.
Musauai vao Kunstnijverheid: Ten-
tconsiïding van J&pansche en Chi-
naesche kunst. 2—4 uur.
Café Ree'««Krant „Lion d'Or",
Kruisweg 3S. Concert ,8—11 uur.
Schouwburg Ds Kroon: Gr. Markt.
Bioiruopvoors eMing, 8 uur
Cinema Palace. Gr. Houtstraat,
Bioscoopvoorstelling, 8 uur.
Centraal Theater: „Kleine Hout
straat: Bioscoopvoorstelling.
MAANDAG 19 JANUARI
Stadsschouwburg, Wilsonsplein
N.V. „Nationale Opera". .Trouba
dour"; 7.30 uur.
Schouwburg, Jansweg: Concert Carl
Flesch, 8 uur.
Café-Restaurant „De Kroon", N.V
ETcctr. Apparatenfabriek Nederland.
Buitengewone Vergadering van Aan
deelhouders, 7.30 uur n.m.
Schouwburg De Kroon: Gr. Markt.
Bioseoopvoorsle'ling, 8 uur.
Cinema Puincc, Gr. Houtstraat,
Bioscoopvoorstelling, 8 uur.
Centraal Theater: KI. Houtstraat*
Bioscoop voorst el ling.
OM ONS HEEN
No. 2703
De Volkenbond.
K/Wek en vafscha sc'<uaat8 Neutraliteit voorlaan onmogelijk
'Hi'is uorteie ingooi Gevo.u Vcn-aszen ma hiei aUs in
Bens üptiiaisiiis noaëig.
van geschillen met geweld? De groo
te, die hun kracht voe cn en meien
willen, m de eerste plaats, daarna
Uc onbeschaafde of lialf be&cliaalot,
zooais de vo-ken van den Buikan. W ij
niet. Wij. het NcutrkJidsche volk;
niet. Evenmin de drie Scandniavisom
rijken, noch Zwitserland. Maar dan
moeten wij vijven ten spoedigste 111
dc»n Volkcüiirond plaais nemen, om
dien zooveel mogelijk van onze vrede
lievendheid te doordringen.
„Het baAt niet.", ztggen de pessi
misten, „aé gioolen zullen op onze
opinies niet Jcitcn". De geschiedenis
van gisteren leert and-re. In de groot
ste hitte van den laatsten oorlog heo-
ben de geallieerden ons Duitsclie
sympathieën, de centralen obs nei
ging voor de geallieerden verweten
niet, a'.ihons niet in at eerste ptums
em quaesiies van levering van boter
en vleeecll, zand en grint, maar ofii-
dat strijdenden behoefte hebben aan
■sympathie van niet-slrijdenden, ook
al z ij n die zwak e n k 1 e i n. In
den Volkenbond zal onze stem ge
hoord worden, juist omdat wij vre
delievend zijn en noch revanche, noch
verovering op liet oog hebben.
Dat vooralsnog de centrale volken
niet lot den Bond kunnen toetreden,
een feit, dat overmatig tegen hem
wordt uitgebuit, is voor iederen
nuchteren beschouwer toch volkomen
"begrijpelijk. Niot in de eersite plaats,
omdat de stoute jongens nog een
poosje in den hoek van de nederlaag
moeten blijven staan, maar omdat
hun Regeering nog geen vastheid van
bestaan heeft getoond Pas deze week
is een aanslag op het bewi.ud in
Duitschtand met gewe'd verijdeld en
niemand zal wiJen zeggen, dait het
gezag in Oostenrijk en Hongarije op
vaste voetstukken staat.
In een ander verband aegt de toe
lichting der Regeering. dat „het stre
ven er op gericht za. dienen te zijn,
binnen den Volkenbond a ïereerst die
atmosfeer van vertrouwen en ver
standhouding te doen ontstaan, welke
voor een vruchtbare werkzaamheid in
hot belang der menschlieid de onmis
bare voorwaarden zijn." lice zou die
atmosfeer kunnen ontstaan, wanneer
eeai van de grootste deainemers in
zijn staatsvorm nog geen stabiliteit
had verkregen?
Het is nu ee-miaal een nationale
hebbelijkheid, oiu niet optimisusuh te
z.,11. 'Ie durven ziju, te- willen
zijn? Misschien het laatste voorui.
Maar toch ook niet ta durven. Het
slaat, zoo donken velen, ktuchtig&r
-sji een nieuw p.an, eeirni.-uw denk
beeld, niet dan w«l te g-wo.en, zco-
als ook critiök gewicht-g«tr sciujnl te
wezen, dan onhevangsn instemming.
Over ©tui ideaal nu eens echt blij te
azen, dat zou-menige Nederlander
voor geen geld ter wereld wii-en.
't Staat zoo kinderachtig. Maar alles
-ken, op zijn muist voor alles de
sehoudsrs ophalen staat dan zeker
ginantl-iK.s! Ach, wat al valeche
schaam'e. Er wordt een poging aan-
gekoiuiigd om naar lndië te vliegen
daar komt tóch niets van: er wordt
gezoedt naar middelen om kupfual
■n Arbeid te vei zoenen, die vinden
x toch nooit; er zijn plannen om <t:«
rede in de wereld te verzekeren door
de stichting van den Volkenbond, wat
oen droombeeld, wat een heiscnschim.
Zoo gaal het door. Zij spotten met
alles waarvoor optimisme en gevoel
noodig zijn, deze soort van Ned er; an
ders en het eenige wat ons nog troos
ten kan, is dat ze als we in hun hart
kijken, iels boter zijn dim ze w>uen
schijnen. Maar meedoen aan de op
richting, initiatief helpen nemen, dat
in géén geval: het mocht eens mis-
loopen en wat zou dat voor hen vree-
gelijk zijnl
Vvie ui deze dagen een gesprok be
gint o-veu- uen Voikoribond, moet dezen
ougelukkigem Nederlandsclien karak-
tei trek wel in 'toog houden; Juj aal dit
noouig hebben, wanneer de menpchen
nem Koeltjes, rondweg of onmatig (al
naar den graad van nun beschaving)
uitlachen. Kn waarom eigenlijk? um-
uat groote mogen died en met ue hulp
van de kleine, willen probeeren een
uond te stichlon, waarin schikking,
arbitrage, verzoening zullen tracliten
ie heerschcn over de neiging tot ruw
geweld. Laat het nu wezen, uat die
neiging tot gewelu, die eeuwen oud
is, zoo maar niet, bij wderiinge ai-
spraak, op een bepaald oog nblik,
overwonnen zal zijn zou het dan
de moeite niet waard wezen, heb tc
cobeeren?
Wat doen, zoo wordt er gevraagd,
de kleine lauden in den Bond? /.ij
zullen toch naar het pijpen van de
groote naties moeten meedansen. Dit
is niet waar. Juist om aan liet gevaar
te ontkomen, .zullen verschil'ende be-
sliiss-ingi;ni eenpairig moeten worden
genomen; wel wijst het pas ingedien
de wetsontwerp tot. deelneming van
Nederland aan den Volkenbond er op,
dat deze eisch van eensiumiugiie.d uc
actie van den hond dreigt te vciiam-
mcfl, maar daaxiegenovar mug ik op
merken, dat al ue ueeJnenicfs juist
uaarui ecu reden tot plooihaarneid en
ïuecgaandieid zullen vinden, gelijk
ue jiuy in de bUitenlandscne ïeciit-
spraaa tracht tot eenstemmigheid te
kouien.
Zeker, de kans op oorlog is door
dezen Volkenbond niet uitgesloten,
riet gewapend conflict bltjit mogt
njK, wlc ter wereld heeft ooit bij den
eersten greep het ideaal gepakt? Ze /s
geeft dc Regeering in haar uitvoe
rige beschouwing toe, dat voor Ne-
dcrland de leans cm in zulk een con
flict te worden betrokken, groot is
wanneer het dool van den Volkenbond
uitmaakt. Giooler dan nu, want de
absolute neutraliteit, die ons door
dezcu oorlog heeft heengcholpen, zal
dan natuurlijk niet meer bestaan. Als
dit ons moet afschrikken wil ik wa
gon: wat zou ons overkomen, wan
neer geen Volkenbond werd opgericht
cn binnen tien of twintig juar een
nieuw conflict tusschen g.ooie volken
ontstond, zou men denken, dat wij
dan wécr veilig bleven achter den
papieren muur van onze neutraliteit.
Ken kind dat het gelooft. D'e be
kwaamheid van onze Regeering, die
oii3 in moeilijke oogem blik ken tus
schen Scylla en Charybdis door deed
laveeren, wondt volstrekt niet ver
kleind wanneer ik zeg, dat de toestan
den en verhouding;n die teweeg brach
ten. dat wij vlas naast den heksen
ketel ongezongd bleven, niet voor den
tweedon keer aanwezig zouden zijn.
Om diezelfde reden behoeven wij ons
over onze kansen in het geval van
een oorlog, bij bestaat) van den
Volkenbond waartoe wij niel zouden
behooren, geen illusies te maken.
Bovendien, wie zijn de volken, die
neiging toonen tot het doorhakken
Wie de poging om. den Volkenbond
te stichten eerlijk wil beoorde&len,
moet nog even verder zien. Hij zal
ontdekken, dat somenwerking en
aaneensluiting van groepen, die ge
lijke belangen wenrchen te Bevorde
ren, in onze maatschappij schering
en inslag zijn; steeds sterker worden
vereenigingen van werkgevers osi
werknemers gemaakt, ook vereenigen
zich de gezinnen door al'erlei coöpe
ratie, om er maar één vorm von Ie
noemen: in den woningbouw, van den
gewonen, coöperatieven woningbouw
af. tot den langzaam maar ste lig
opkomenden flatbouw toe. Zouden
dan, terwijl allen zich vereenigen, de
vereeniging van die allen onvereenigd
blijven? Neen. De Volkenbond is een
kind van dezen tijd en het biiift ons
ariër belang, dat op te voeden tot het
een sterk lichaam verkregen heerft.
In die richting jigt de toekomstige,
aigemesoie vrede, zoo als in de rich
ting der gewelddadige omwenteling
de ontbinding ligt,hetgeen wij kunnen
waarnemen aan het diep rampzalige
Rusland
Onze Règeoring verborgt niet. dat er
aan de samenstelling van den Bond
nog veel ontbreekt, maar zij voegt er
dit bij uitstek verstandige woord aan
toe: ,,slecliü> de toekomst kan ieeroa,
of het niet getuigt van staatsmans-
.ilsheid, dat men deze volmaking
van den vorm heeft verdaagd. De
overgang ware allicht te straf ge
weest, de jonge stafcnorganïsatie te
gen zulk een krachtproef niet be
stand" DeZ" opmerkingen betreffen de
veronderst e.'ling, dat men te Versail
les op papier ceai Volkenbond-appa
raat liad kunnen voorschrijven, waar
aan geen enkel onderdeel ontbrak en
waardoor dc oorlogszucht der staten
omsloten ware als door een ijzeren
dwangbuis.
Geleidelijke groei, dat is wat wli
van den Volkenhond moeten hopen
en verwachten. Altijd weer evolutie,
geen tooverkunsten. Welke verstandi
ge moeder zou wenschen, dat haar
kind (dat zij toch groot verlangt te
zien) in één maand tiids- zich ont
wikkelde tot volwassen mensch! Zoo
is het ook met groote gedachten. Rij
pen moeten zij. voorzichtig en lang
zaam, omdat zij anders rotten of. Ln
onrijpen staat, vroegtiit'üg ufvaAlen
en ondergaan.
I.aat ik deze korte beschouwing, die
alleen ten doel heeft, optimisme voor
den Volkenbond op te wekken, eindi
gen niet het afdrukken van een pas-
sago m de Regeering&toeHchlir die
met weinig woorden de positie beider
verlicht:
„Wanneer nu aanleiding gevon
den wordt, om bij den Bond aana'ui-
ting te zoeken, dan is dit het geval
niet slechts omdat Nederland anders
wellicht in een onhoudbare interna
tionale positie zou geraken, maar ook
omdat de ontworpen Volkenbond, on
danks zijn onvolkomenheden, scha
duwzijden en eigenaardigheden, de
kiemen in zich draagt van eene ont
wikkeling, die aan het menschdom
lea goede kon komen en omdat hel
met N'eder'and's beste tradities zou
strijden, indien het afzijdig bleef bij
deze belangrijke poging tot organiace-
ring der internationale .samenleving.
De Bond beoogt niet sleciius den in
teröaii erna ten vrede te bevorderen,
maar bovendien de refcde van den
aanvang af aan het clkenbondBver-
drag gekoppelde Arbeidsorgaslisatie
moge daarvan ten bewüze strekken
de internationale samenwerking ook
op ruimer gebied uit lo breiden en te
versterken. Nederland'» plaats i» in
den Bond. om daar, getrouw aan zijn
roeping op het gebied dor Internatio
nale rechtsvorming, mede te werken,
de organisatie geeidelijk te verbete
ren en tot meerdere volmaking te
brengen".
Tot zoover de bedoelde passage.
Wanneer de meest zwaartillende
Neder'ander vader wordt, znl hü toch
niet. somber op het wicht starende,
■/i't-'cen: „dit wurm zal niets worden,
niets hereikm en vroegtijdig onder
gaan!" Welnu, waarom zouden wij
Nederlanders dat dan maar dadelijk
-aannemen van dit jeugdig plan van
den Volkenbond?
Laat ons in 's hemelsnaam optimisten
zjjn. We hebben hel in dezen t»«d
meer dan ooit noodig.
J. C. P.
ötaasniBflws
VEREENIGING TOT BEHEER
VAN HET MUSEUM VAN KUNST
NIJVERHEID. De Staatscourant
bevat de statuten der „Vereeniging
tol beheer van het' Muaeum van
Kunstnijverheid en de School voor
Bouwkunde, Versierende Kunsten en
Kunstambachten der Maatschappij
van Nijverheid" gevestigd te Haar
lem.
PLAATSELIJKE COMMISSIE VAN
TOEZICHT OP HET LACER
ONDERWIJS.
De vergadering die deze commissie
Vrijdagavond hield, was drukker te-
zocht dan dc vorige. Er waren 16 leden
aanwezig.
Ze werd door den voorzitter, den heer
Vincent Loosjes, geopend met een kor
te toespraak. Spr. memoreerde eenige
der punten, die dc commissie in vqiq had
behandeld en zeide dat denkelijk de sub
commissie inzake de handwerken deel
van de commissie zal uitmaken. De af
getreden secretaris, mr. Schalkwijk, had
zich bereid verklaard om deze zaak ter
behandeling in den Raad gereed te ma
ken.
Verder deelde spr. mede dat waar
schijnlijk in de school-exaraens een ver
andering zal worden aangebracht en
werd door hem met instemming geme
moreerd dat de gemeenteraad besloot tot
stichting van een school voor openbaar
voorbereidend onderwijs, waardoor aan
veler wenschen wordt tegemoet geko
men. Spr. eindigde met den wensch uit
te drukken dat de leden der commissie
in 1920 zich met opgewektheid aan hun
taak zullen wilden.
Daarna werd overgegaan tot de behan
deling der agenda. Behandeld werd in de
eerste plaats het door den wethouder van
onderwijs gevraagde advies inzake uit
breiding van het aantal scholen voor
U. L. O. Naar de Voorzitter mede
deelde, gaat het moderameu accoord
met de opheffing eener school voor ge
woon lager onderwijs om die als U. L.
O.-school in te richten. Het stelt voor
aan den wethouder te adviseeren school
No. 4, aan 't Leidsoheplein, voor U. L.
O.-school in te richten, omdat leerlin
gen van school No. 4, voor wie geen U.
L. O.-onderwijs wordt verlangd, dan ge
makkelijk naar de scholen No. 5 en No.
6 kunnen gaan.
Mej. Berdenis van Berle-
kom informeerde waarom '1 modcra-
rnen voorstelde school No. 4 in te rich
ten voor U. L. O.-onderwijs en bijv. niet
school No. 8.
Naar aanleiding daarvan zcide de
Voorzitter, dal zeker ook 111 't Am-
sterdanische kwartier een U. L. O.-
school op haar plaats is, maar dat men
er aan gedachtig moet zijn, dat school
No. S een der meest bevolkte scholen is,
waarop vele kinderen van welgestelde
arbeiders gaan en dat men van school
No. 8 niet een U. L. O.-school kan ma
ken, tenzij men 't U. L. O.-onderwijs
wil aanmoedigen, wat niet op den weg
der commissie ligt. Naar de meening van
't moderatnen is school No. 4 de meest
geschikte voor U. L. O., omdat de scho
len Nos. 4, 5 en 6 de minst bevolkte
zijn.
De heer Reinalda deed opmerken,
dat de leden der commissie moeilijk kun
nen beoordeelen welke school 't meest
gewenscht is 0111 in te richten voor L'.
L. O. Hij zou 't echter betreuren indien
't de bedoeling was om, indien een van
de lagere scholen voor U. L. O. werd
bestemd, 't een dubbele school zou wor
den. Immers B. eD W. overwegen de
splitsing van scholen in enkele, om aldus
te komen lot een opheffing van '1 imbu-
laniisme bij vergissing zeide spr.
eerst opheffing van 't hoofdschap.
Wanneer er komt een enkele U. L. O.-
school, dan zal op die school misschien
kunnen worden begonnen met dc af
schaffing van 't ambulantisme. ln 't al
gemeen raadde spr. aan voorzichtig te
2ijn met de opheffing van O. L. S. Hij
oordeelde dat 't niet gewenscht is oin
school No. 8 voor U. L. O.-school te
bestemmen, omdat in 't Amsterdamsche
kwartier slchts één O. L_-school is.
De Voorzitter zeide dat 't dc be
doeling is maar één O. L. S. op ie hef
fen en dat de commissie reeds eerder
adviseerde tot opheffing van school
No. 4. Spr. zou niet aanraden om met
deze U. L. O.-school te beginnen met
afschaffing van 't ambulantisme, maar
eerst willen afwachten 't systeem, dat
13. en W. willen volgen inzake afschaf
fing van 't ambulantisme
De heer Kraak, gevoelde niet veel
voor de opheffing eener O. L. S. Hij
deed de oplossing aao de hand om voor
U. L. O. houten hulpscholen te bouwen
en dan verder af te wachten de nieuwe
wet op het L. O.
De Voorzitter zeide, dal ophef
fing eener O. L. S. de minst kostbare
manier is en dat de kinderen van die
ééne school over 8 andere kunnen wor
den'verdeeld. Houten hulpscholen zullen
veel geld kosten.
De heer Hoes meende dat de keuze
vau school No. 4 een minder goede is cn
dat school No. 5 racer geschikt is om
«oor U. L. O. te bestemmen, daar die
school 14 lokalen heeft en daar dus 2
enkele scholen kunnen komen, 'erwijl
school no. 4 slechts 12 lokalen heeft. Naar
de opinie van spr. zou echter school No.
6 nog eer in aanmerking komen dan
school No. 5.
Ten aanzien van de quaestie van op
heffing eener O. L. S. zcide spr., dat 't
lastig zal gaan om dc leerlingen van de
middelste klassen van 9 naar 8 scholen
te verplaatsen. De leerlingen van school
No. 6 kunnen 't best over andere scholen
worden verspreid. Een fout van ge
meentebestuur noemde spr. hc:, dat 't
niet jaren geleden gezorgd heeft voor het
steeds uitbreidende L. O»
Volgens hem is de opheffing eener
0. L. S, een maatregel die niei alge
meen instemming ondervindt. Waimcer
't to: een verplicht 7e leerjaar komt, dan
zal geen plaats voor alle leerlingen
over 8 scholen zijn. Daarom zou spr.
gaarne zien, dat de commissie adviseer
de, dat zoo spoedig mogelijk tot den
bouw van 1 of 2 scholen voor U. L. O.
wordt overgegaan. Men kan dan komen
tot 4 scholen voor U. L. O., ieder met
een niet-ambulant hoofd.
Er zullen een paar jaren mede heen
gaan eer dat nieuw te bouwen scholen in
gebruik kunnen worden genomen. Maar
inmiddels zouden leerlingen voor die
scholen tijdelijk een plaats kunnen vin
den op de scholen voor gewoon lager
onderwijs, daar 't leerplan van die scho
len in de eerste jaren weinig verschilt
van dat van de U. L. O.-scholen. Eenige
ouders beginnen nu reeds met hun kin
deren te'zenden naar de scholen voor
gewoon lager onderwijs om ze later
naar 't U. L. O. te zenden.
De Voorzitter antwoordde den
heer Boes. dat reeds voor 1914 bij 'i ge
meentebestuur plannen bestonden tot den
bouw van minstens één lr. L. O.-sohool,
maai dat door den oorlog die plannen
werden verhinderd. Verder deed spr. op
merken, niet te deelen de vrees, dat
uien met de middelklassen las: zal kiij-
ren. Natuurlijk kan men kinderen, die
.ien U. L. O. wil laten volgen, eerst naar
eenige klassen van de gewone lagere
school zenden, maar 't is de vraag of
alle ouders dat willen. Men kan in 't
•dres aan B. en VV. vragen, dat met den
•ouvv van een U. L. O.-school zal worden
begonnen.
ïensiotte werd 't advies van 't mode-
amen aanvaard, dal nog aangevuld zal
worden met de opmerking, dat wensche-
lijk is, dat er voor U. L. O. voldoende
gelegenheid is, zij 't dan dat een of
meer nieuwe scholen daarvoor moeten
worden gebouwd.
erder werden opgemaakt de voor
drachten voor de benoeming van 7 le
den der commissie ter voorziening in de
vacaturen ontstaan door de periodieke
aftreding va., de heeren H. Bussema-
kcr, R. Zuidema, H. J. M. Bekkers, G.
J. Droste Jr. en mr. F. G. Schalkwijk
en bedanken van de hecrcn G. Wolzak
Hzn. en E. Levert.
Op de dubbeltallen werden geplaatst
1. a. J. B. Schuil, b. Warnier, 2. a. W.
Koppen, b. R. J. Dijk, 3. a. H. Holt, b.
J. F. Lamp, 4. a. mevr. M. C. Venc-
ma—Van Doorn, b. Koornstra, 5. a. me
vrouw M. C. BoesSmit, b. H. A.
Roest, 6. a. H. B. Weijland Jr., b. W. F.
Beercmans, 7. a. A. Eisma, b. II. Co-
lems.
Gekozen werd als ie-secretaresse det
commissie mej. M. Berdenis van Berlc-
kom.
Na rondvraag werd daarna de verga
dering gesloten.
HET LOON IN DE BOUWVAKKEN
De patroons in dr Bouwvakken
wenschen aan hun besluit, waarbij
het standaardloon op 35 werd be
paatd en waarbij tevens werd ver
klaard, dat de patroons voor geen
hoog er loon wenschen te laten wor
ken, naar wij bij een informatie ver
namen. vast lo houden.
LEGER DES HEILS. De vol
gende week zal door liet Leger des
Hei'e een groote Zendingssamen-
komst gehouden worden, onder lei
ding van adjudant T. Vos. Als spre
ker zal optreden adjudant Loos
Koelawi, Midden-Celebes, N.-O. I.
Het Tooneel
De Meteoor Indisch
tooneelspel van Jon Fabri-
qua, door „Het Schouw-
tooneel".
„Een krachtig speelstuk met sterke
toonceleffecieii, dat - ook door 't spel
van de artisten en vooral van Jan
Musch in de rol van den lnlandscben
luitenant Arpa waarscbijn.ijk voor
„Het Schouwtooneel" een groot suc
ces zal wordenl" Ziedaar in 'n paar
woorden zoo objectief mogelijk het
oordeel van den tooneelversiaggever
weergegeven. Hoe Ik persoonlijk te^
genover dit nieuwe st.uk van Fabriclur
sta, volge nu:
Na een opvoering van „Dolle Hans"-
hoorde ik eens een oud heertje diep
verontwaardigd zeggen. „Het is
toch meer dan schande, dat het in
ons lndië nog zóó toegaatl"
De goeie man wist niet, dat het in
lndië nooit zóó toegaat, dat de Indo-
luitenant zeker gratie zou hebben ge
kregen ja zelfs nooit ter dood zou
zijn veroordeeld! en dat deu majoor
Van Weert een week na het gebeurde
zijn^pensioenbriefje al thuis zou zijn
gestuurd. Dit was een van mijn
grootste bezwaren tegen „Dolle
HanE", dat het den menscnen. die
nooit in lndië zijn geweest, een geheel
verkeerde voorstelling van Indische
toestanden geeft en dat is ook een
van mijn hoofdbezwaren tegen het
nieuwe, gisteren voor het eerst ge
speelde „Indische' tooneelspel D c
Meteoor.
Wij hebben jaren lang in ïndië ge**
leefd 111 het milieu, dat Fabricius in
dit nieuwe tooneelstuk schildert en
gelooven dus wel in staat ie z'jn het
stuk in zijn kern te beoordeelen. Wel
nu, de in dit tooneelspel weergege
ven toestanden ziin in lndië o n-
denkbaar en „Indisch" kunnen
wij zoo'n stuk ook niet nonnen. De
schrijver heeft dit zelf ook blijkbaar
wel gevoeld. In een bij het program-
ma gevoegde toelichting lazen wij
tenminste, dat de auteur -rich eenige
„lokale vrijheden" heeft veroorloofd
en er worden daarvan twee voorbeel
den genoemd. Maar die vocrbeelden
zijn kleinigheden; zij raken niet d»
kern van het stuk
De Meteoor is een variant op Dolle
.Hans. De Indo-luitenant is in dit stuk
een Inlandsch officier en heet hier
Arpa. Wij krijgen in De Meteoor bij
na precies hetzelfde conflict als in
Dolle Hans, ja, de handeling loopt
zelfs geheel parallel-aan die van 't ïn-
do-xlrama. Ook hier een majoor, die
sterk tegen Inlandsche officieren Is
geporteerd, een jonge getrouwde
vrouw, die de jeugd-'iefde is geweest
van den luitenant van het andere
ras. een expeditie tegen een onafhan
kelijk vorst, die vazal moet worden en
de insubordinatie van den inland-
scben officier tegen den majoor aan
liet siot van het tweede bedrijf. Men
ziet het: de overeenkomst is frappant
en men verwondert zich erover, dat
Fabncius niet zooveel taniasie heeft
gehad, het gegeven in een geneel
nieuw kieeu te steken. Alleen in het
derde bedrijf voert hij de handeling
op een anuer spoor en vindt hij &-*<
-fegenheid in een krijgsruadsziiung
ziju weiKeiijK gioote taiehien als too-
iice*&cnrijver te tooneu. Ook zijn er
iiatuuiiijh be.angrijike verscmuen,
maar daarover su aas.
Wij wiaen eeist aaritoonen, waar-
odm dit siuK n geheel verkeerden ilF
druK van Lndiscne toesuuiuen geeft.
Arpa is natuurlijk van uooge ge
boorte; anaers toen zou hij geen o.«-
licier zijn geworueo. rtij is uoveuaien
geparenteerd aan een inlaimsch
vorst, met wien ons gouvernement
waarschijnlijk oor.og zal hebben te
voeren. Nu wil Fabricius het doen
voorKomen, alsof deze lmanuschc 01-
fitier aan die expeditie tegen het
land, waar hij geboren is en ais kind
heeft gespeeld, zou worden toege
voegd en dat nog wel, zonder dat
men zich eerst omtrent de meeniug
en dc gezindheid van den jongen man
heeft vergewist. Dit is een eerste,
caidinale fout! Maar nu komt het
ergste: de majoor Stoutenbergh laat
zich aan een officierstafel in het bij
zijn van Arpa op denigreerende wijze
uit over Inlanders en inlandsche of
ficieren en dat nota bene nog "wel in
bet bijzijn van den kolonel, die voor
Arpa een warme sympathie koestert.
Arpa staat op en verlaat op demon
stratieve wijze het gezelschap. Nu zou
men zoo denken, dat de majoor voor
zijn hoogst ontactvol en in lndië ge
vaarlijk optreden door den kolonel
onderhanden zou worden genomen.
Nitls daarvan! Luitenant Arpa blijft
ter beschiking van den majoor en
Fabricius krijgt gelegenheid tot het
schrijven van een zeer pakkende scè
ne, die op het tooneel grooten indruk
maakt maar in werkelijkheid nooit
g 0 b e u r d zou zijn.
Om die scène en de gevolgen
wa6 het Fabricius te doen cn wij we
ten, dat hij zoo'n tooneel met groote