gemeente Heemstede Toeslag op Braadstoffen Onze 538t' aitkesriny 37e Jaargang No. 11236 Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen. ZATERDAG 17 JANUARI 1920 ABONNEMENTEN per 3 maan-iea Voo- Haarlem en de dorpen in den o/n-fk waar ■ion A.veot gevis-igd ia (kooi der geinoento) f 3,v5. Franco pa' no t door Nederland t 3.o0. Afzonderlijke nummers 10. >6. Geiiimtr. Zondagtlil.v f, voor Haarlem fu.67J. Geilluatr. Zondagsblad voor do omstreken en franco per post f0.65. Uitcavo der N. V. Lourone Coster, Directeur J. O. PEE.3EBOOM, Telefoon 3082 ADVERTENTIEN: Van 1—6 regels f 1.50; iedere regel meer 30 Cts. Reclames 60 Cts per regel. Bij abonnement aanzienlijk rabat. Tieustuivers-adveiteutiën van Vraag en Aanbod van 1—6 regel» 60 Cte. per plaatsing, elke regel meer l.1/, Cis. a contant; builen liet Arrondissement dubbele prije. Directie en Administratie Groote Houtstraat 83. Talefoonnrs. der Redactie 600 en der Adminietretie 724 EERSTE BLAD. Burgemeester en Wt'houders van Heemstede maken bekend.dat over hettijJvak 1 October 1919 April 1920 aan Gezinshoofden der Gemeente, die niet zijn aange slagen iti den Hoofdeüjken Omslag of wier belastbaar inkomen (velgen* Hoofdelijken Omslag dienst 1919- 1920) niet meer dan f3C0.— be draagt, op hun verzoek een bijdrage van 40 pet. kan worden verleend van dea kostenden prijs der brand stoffen. Aan Gezinshooiöen. die zijn aangeslagen naar een belast baar inkomen boven f3-)0 tot en f500 kan op httn verzoek een h'j dra.e van 25 pet. worden verleend. De bijdrage voor beide klassen wordt verstrekt over den kosten- den prijs van ten hoogste 10 brandstoffeneenheden. (Voor ge zinnen van 7 of meer personen over ten hoogste 12 brandstoffen- eenheden). -jrste Uitbetaling zal geschieden, op verioon van de minimum-raiLtsam (gile) branJ- sloffjiikaart en van dj kw.tanties der leverafiCiersop ondervermelde dagen des nanndatigs van 2'j tot 8 uur AAN fiEi' ulbT.tfüUiiL- BjREAU AUHTbBWEii i Voor hea wier naam begint met A tot en met G op Alaandag 19 Jan. H tot en met M op Dinsdag"i.0 jan. N tot en met Z op Vrijdag 23 jan. AAil HLT UIEtiSTGibOUW EGE- KEifROjlSTRAAÏ 9 A tot en met K. op Woensdag 21 Jan. L. tot en met Z op Donderdag 22 Januari. Aan kiuderen wordt niet uit betaald. Uitiietaliug Gosdkoope ïlrjüdstaffea. Terugbetaling van de twee eerst- verstrekte eenheden en het extra rantsoen zal plaats hebben voor hen wier naam aanvangt met de letter W op Maandag 19 Januari Voor achtergeblevenen wordt alsnog gelegenheid gegeven op Dinsdag 20 Januari voor de letters A tot en met H op Woensdag 21 Januari voor de letters J tot en met R en op Donderdag 22 Januari voor de letters R tot Z, telkens des middags van 2 tot 5 uur. Men is verplicht, behalve het groene kaartje, de brandstoffenkaart en de kwitaniie mede te brengen. Men wordt tevens verzocht lü ct. wisselgeld mede te brengen. DE COMMISSIE groot t 3ó. (vijf en dertig gulden) geschiedde heden aan den Heer H.VAN DhR FAiNGEN, wonende Leidsche Vaart 28 t, wegens het aan lietn over komen ongeval op 25 October 1919 li cd e n; ZATERDAG 17 JANUARI. Schouwburg, Jansweg: N:V. Too neel vereeniging „Nummer Zeven tien", 8 uur. Museum van Kunstnijverheid Ten toonstelling van Japansdic en Cliinee- Bchc Kunst, 10—4 uur n.m. Cafe Brinkrnauii: N.V Schippers Hijschtoesterien", Buitengewone ver gadering van aandeelhouders, 3 uur n.m. Leidschevaartwog 105: N.V. Han- del-Maaischappij v.h. A. Resink, Buitengewone alg. vergadering van aandee.houders, 2.30 uur n.m. Bioscoopvoorstellingen. ZONDAG 18 JANUARI. Stadsschouwburg, Wilsonsplein De wonderen van ChambJy, Illusio nisten, 8 uur. Schouwburg, Janawcg: Da Revue: „Kom je eens kijken", 8 uur. Concertzaal Soc. Vereeniging: Ma tinée, Haarlem's Muziekkorps, 2.o0 uur. Sociëteit Vereeniging, Concertzaal: ExpL A. Benno: 6pecieJ5 feiten voor ste ün?, 8 uur. Biongebouw: Palais de Danse. 8 uur. Musauai vao Kunstnijverheid: Ten- tconsiïding van J&pansche en Chi- naesche kunst. 2—4 uur. Café Ree'««Krant „Lion d'Or", Kruisweg 3S. Concert ,8—11 uur. Schouwburg Ds Kroon: Gr. Markt. Bioiruopvoors eMing, 8 uur Cinema Palace. Gr. Houtstraat, Bioscoopvoorstelling, 8 uur. Centraal Theater: „Kleine Hout straat: Bioscoopvoorstelling. MAANDAG 19 JANUARI Stadsschouwburg, Wilsonsplein N.V. „Nationale Opera". .Trouba dour"; 7.30 uur. Schouwburg, Jansweg: Concert Carl Flesch, 8 uur. Café-Restaurant „De Kroon", N.V ETcctr. Apparatenfabriek Nederland. Buitengewone Vergadering van Aan deelhouders, 7.30 uur n.m. Schouwburg De Kroon: Gr. Markt. Bioseoopvoorsle'ling, 8 uur. Cinema Puincc, Gr. Houtstraat, Bioscoopvoorstelling, 8 uur. Centraal Theater: KI. Houtstraat* Bioscoop voorst el ling. OM ONS HEEN No. 2703 De Volkenbond. K/Wek en vafscha sc'<uaat8 Neutraliteit voorlaan onmogelijk 'Hi'is uorteie ingooi Gevo.u Vcn-aszen ma hiei aUs in Bens üptiiaisiiis noaëig. van geschillen met geweld? De groo te, die hun kracht voe cn en meien willen, m de eerste plaats, daarna Uc onbeschaafde of lialf be&cliaalot, zooais de vo-ken van den Buikan. W ij niet. Wij. het NcutrkJidsche volk; niet. Evenmin de drie Scandniavisom rijken, noch Zwitserland. Maar dan moeten wij vijven ten spoedigste 111 dc»n Volkcüiirond plaais nemen, om dien zooveel mogelijk van onze vrede lievendheid te doordringen. „Het baAt niet.", ztggen de pessi misten, „aé gioolen zullen op onze opinies niet Jcitcn". De geschiedenis van gisteren leert and-re. In de groot ste hitte van den laatsten oorlog heo- ben de geallieerden ons Duitsclie sympathieën, de centralen obs nei ging voor de geallieerden verweten niet, a'.ihons niet in at eerste ptums em quaesiies van levering van boter en vleeecll, zand en grint, maar ofii- dat strijdenden behoefte hebben aan ■sympathie van niet-slrijdenden, ook al z ij n die zwak e n k 1 e i n. In den Volkenbond zal onze stem ge hoord worden, juist omdat wij vre delievend zijn en noch revanche, noch verovering op liet oog hebben. Dat vooralsnog de centrale volken niet lot den Bond kunnen toetreden, een feit, dat overmatig tegen hem wordt uitgebuit, is voor iederen nuchteren beschouwer toch volkomen "begrijpelijk. Niot in de eersite plaats, omdat de stoute jongens nog een poosje in den hoek van de nederlaag moeten blijven staan, maar omdat hun Regeering nog geen vastheid van bestaan heeft getoond Pas deze week is een aanslag op het bewi.ud in Duitschtand met gewe'd verijdeld en niemand zal wiJen zeggen, dait het gezag in Oostenrijk en Hongarije op vaste voetstukken staat. In een ander verband aegt de toe lichting der Regeering. dat „het stre ven er op gericht za. dienen te zijn, binnen den Volkenbond a ïereerst die atmosfeer van vertrouwen en ver standhouding te doen ontstaan, welke voor een vruchtbare werkzaamheid in hot belang der menschlieid de onmis bare voorwaarden zijn." lice zou die atmosfeer kunnen ontstaan, wanneer eeai van de grootste deainemers in zijn staatsvorm nog geen stabiliteit had verkregen? Het is nu ee-miaal een nationale hebbelijkheid, oiu niet optimisusuh te z.,11. 'Ie durven ziju, te- willen zijn? Misschien het laatste voorui. Maar toch ook niet ta durven. Het slaat, zoo donken velen, ktuchtig&r -sji een nieuw p.an, eeirni.-uw denk beeld, niet dan w«l te g-wo.en, zco- als ook critiök gewicht-g«tr sciujnl te wezen, dan onhevangsn instemming. Over ©tui ideaal nu eens echt blij te azen, dat zou-menige Nederlander voor geen geld ter wereld wii-en. 't Staat zoo kinderachtig. Maar alles -ken, op zijn muist voor alles de sehoudsrs ophalen staat dan zeker ginantl-iK.s! Ach, wat al valeche schaam'e. Er wordt een poging aan- gekoiuiigd om naar lndië te vliegen daar komt tóch niets van: er wordt gezoedt naar middelen om kupfual ■n Arbeid te vei zoenen, die vinden x toch nooit; er zijn plannen om <t:« rede in de wereld te verzekeren door de stichting van den Volkenbond, wat oen droombeeld, wat een heiscnschim. Zoo gaal het door. Zij spotten met alles waarvoor optimisme en gevoel noodig zijn, deze soort van Ned er; an ders en het eenige wat ons nog troos ten kan, is dat ze als we in hun hart kijken, iels boter zijn dim ze w>uen schijnen. Maar meedoen aan de op richting, initiatief helpen nemen, dat in géén geval: het mocht eens mis- loopen en wat zou dat voor hen vree- gelijk zijnl Vvie ui deze dagen een gesprok be gint o-veu- uen Voikoribond, moet dezen ougelukkigem Nederlandsclien karak- tei trek wel in 'toog houden; Juj aal dit noouig hebben, wanneer de menpchen nem Koeltjes, rondweg of onmatig (al naar den graad van nun beschaving) uitlachen. Kn waarom eigenlijk? um- uat groote mogen died en met ue hulp van de kleine, willen probeeren een uond te stichlon, waarin schikking, arbitrage, verzoening zullen tracliten ie heerschcn over de neiging tot ruw geweld. Laat het nu wezen, uat die neiging tot gewelu, die eeuwen oud is, zoo maar niet, bij wderiinge ai- spraak, op een bepaald oog nblik, overwonnen zal zijn zou het dan de moeite niet waard wezen, heb tc cobeeren? Wat doen, zoo wordt er gevraagd, de kleine lauden in den Bond? /.ij zullen toch naar het pijpen van de groote naties moeten meedansen. Dit is niet waar. Juist om aan liet gevaar te ontkomen, .zullen verschil'ende be- sliiss-ingi;ni eenpairig moeten worden genomen; wel wijst het pas ingedien de wetsontwerp tot. deelneming van Nederland aan den Volkenbond er op, dat deze eisch van eensiumiugiie.d uc actie van den hond dreigt te vciiam- mcfl, maar daaxiegenovar mug ik op merken, dat al ue ueeJnenicfs juist uaarui ecu reden tot plooihaarneid en ïuecgaandieid zullen vinden, gelijk ue jiuy in de bUitenlandscne ïeciit- spraaa tracht tot eenstemmigheid te kouien. Zeker, de kans op oorlog is door dezen Volkenbond niet uitgesloten, riet gewapend conflict bltjit mogt njK, wlc ter wereld heeft ooit bij den eersten greep het ideaal gepakt? Ze /s geeft dc Regeering in haar uitvoe rige beschouwing toe, dat voor Ne- dcrland de leans cm in zulk een con flict te worden betrokken, groot is wanneer het dool van den Volkenbond uitmaakt. Giooler dan nu, want de absolute neutraliteit, die ons door dezcu oorlog heeft heengcholpen, zal dan natuurlijk niet meer bestaan. Als dit ons moet afschrikken wil ik wa gon: wat zou ons overkomen, wan neer geen Volkenbond werd opgericht cn binnen tien of twintig juar een nieuw conflict tusschen g.ooie volken ontstond, zou men denken, dat wij dan wécr veilig bleven achter den papieren muur van onze neutraliteit. Ken kind dat het gelooft. D'e be kwaamheid van onze Regeering, die oii3 in moeilijke oogem blik ken tus schen Scylla en Charybdis door deed laveeren, wondt volstrekt niet ver kleind wanneer ik zeg, dat de toestan den en verhouding;n die teweeg brach ten. dat wij vlas naast den heksen ketel ongezongd bleven, niet voor den tweedon keer aanwezig zouden zijn. Om diezelfde reden behoeven wij ons over onze kansen in het geval van een oorlog, bij bestaat) van den Volkenbond waartoe wij niel zouden behooren, geen illusies te maken. Bovendien, wie zijn de volken, die neiging toonen tot het doorhakken Wie de poging om. den Volkenbond te stichten eerlijk wil beoorde&len, moet nog even verder zien. Hij zal ontdekken, dat somenwerking en aaneensluiting van groepen, die ge lijke belangen wenrchen te Bevorde ren, in onze maatschappij schering en inslag zijn; steeds sterker worden vereenigingen van werkgevers osi werknemers gemaakt, ook vereenigen zich de gezinnen door al'erlei coöpe ratie, om er maar één vorm von Ie noemen: in den woningbouw, van den gewonen, coöperatieven woningbouw af. tot den langzaam maar ste lig opkomenden flatbouw toe. Zouden dan, terwijl allen zich vereenigen, de vereeniging van die allen onvereenigd blijven? Neen. De Volkenbond is een kind van dezen tijd en het biiift ons ariër belang, dat op te voeden tot het een sterk lichaam verkregen heerft. In die richting jigt de toekomstige, aigemesoie vrede, zoo als in de rich ting der gewelddadige omwenteling de ontbinding ligt,hetgeen wij kunnen waarnemen aan het diep rampzalige Rusland Onze Règeoring verborgt niet. dat er aan de samenstelling van den Bond nog veel ontbreekt, maar zij voegt er dit bij uitstek verstandige woord aan toe: ,,slecliü> de toekomst kan ieeroa, of het niet getuigt van staatsmans- .ilsheid, dat men deze volmaking van den vorm heeft verdaagd. De overgang ware allicht te straf ge weest, de jonge stafcnorganïsatie te gen zulk een krachtproef niet be stand" DeZ" opmerkingen betreffen de veronderst e.'ling, dat men te Versail les op papier ceai Volkenbond-appa raat liad kunnen voorschrijven, waar aan geen enkel onderdeel ontbrak en waardoor dc oorlogszucht der staten omsloten ware als door een ijzeren dwangbuis. Geleidelijke groei, dat is wat wli van den Volkenhond moeten hopen en verwachten. Altijd weer evolutie, geen tooverkunsten. Welke verstandi ge moeder zou wenschen, dat haar kind (dat zij toch groot verlangt te zien) in één maand tiids- zich ont wikkelde tot volwassen mensch! Zoo is het ook met groote gedachten. Rij pen moeten zij. voorzichtig en lang zaam, omdat zij anders rotten of. Ln onrijpen staat, vroegtiit'üg ufvaAlen en ondergaan. I.aat ik deze korte beschouwing, die alleen ten doel heeft, optimisme voor den Volkenbond op te wekken, eindi gen niet het afdrukken van een pas- sago m de Regeering&toeHchlir die met weinig woorden de positie beider verlicht: „Wanneer nu aanleiding gevon den wordt, om bij den Bond aana'ui- ting te zoeken, dan is dit het geval niet slechts omdat Nederland anders wellicht in een onhoudbare interna tionale positie zou geraken, maar ook omdat de ontworpen Volkenbond, on danks zijn onvolkomenheden, scha duwzijden en eigenaardigheden, de kiemen in zich draagt van eene ont wikkeling, die aan het menschdom lea goede kon komen en omdat hel met N'eder'and's beste tradities zou strijden, indien het afzijdig bleef bij deze belangrijke poging tot organiace- ring der internationale .samenleving. De Bond beoogt niet sleciius den in teröaii erna ten vrede te bevorderen, maar bovendien de refcde van den aanvang af aan het clkenbondBver- drag gekoppelde Arbeidsorgaslisatie moge daarvan ten bewüze strekken de internationale samenwerking ook op ruimer gebied uit lo breiden en te versterken. Nederland'» plaats i» in den Bond. om daar, getrouw aan zijn roeping op het gebied dor Internatio nale rechtsvorming, mede te werken, de organisatie geeidelijk te verbete ren en tot meerdere volmaking te brengen". Tot zoover de bedoelde passage. Wanneer de meest zwaartillende Neder'ander vader wordt, znl hü toch niet. somber op het wicht starende, ■/i't-'cen: „dit wurm zal niets worden, niets hereikm en vroegtijdig onder gaan!" Welnu, waarom zouden wij Nederlanders dat dan maar dadelijk -aannemen van dit jeugdig plan van den Volkenbond? Laat ons in 's hemelsnaam optimisten zjjn. We hebben hel in dezen t»«d meer dan ooit noodig. J. C. P. ötaasniBflws VEREENIGING TOT BEHEER VAN HET MUSEUM VAN KUNST NIJVERHEID. De Staatscourant bevat de statuten der „Vereeniging tol beheer van het' Muaeum van Kunstnijverheid en de School voor Bouwkunde, Versierende Kunsten en Kunstambachten der Maatschappij van Nijverheid" gevestigd te Haar lem. PLAATSELIJKE COMMISSIE VAN TOEZICHT OP HET LACER ONDERWIJS. De vergadering die deze commissie Vrijdagavond hield, was drukker te- zocht dan dc vorige. Er waren 16 leden aanwezig. Ze werd door den voorzitter, den heer Vincent Loosjes, geopend met een kor te toespraak. Spr. memoreerde eenige der punten, die dc commissie in vqiq had behandeld en zeide dat denkelijk de sub commissie inzake de handwerken deel van de commissie zal uitmaken. De af getreden secretaris, mr. Schalkwijk, had zich bereid verklaard om deze zaak ter behandeling in den Raad gereed te ma ken. Verder deelde spr. mede dat waar schijnlijk in de school-exaraens een ver andering zal worden aangebracht en werd door hem met instemming geme moreerd dat de gemeenteraad besloot tot stichting van een school voor openbaar voorbereidend onderwijs, waardoor aan veler wenschen wordt tegemoet geko men. Spr. eindigde met den wensch uit te drukken dat de leden der commissie in 1920 zich met opgewektheid aan hun taak zullen wilden. Daarna werd overgegaan tot de behan deling der agenda. Behandeld werd in de eerste plaats het door den wethouder van onderwijs gevraagde advies inzake uit breiding van het aantal scholen voor U. L. O. Naar de Voorzitter mede deelde, gaat het moderameu accoord met de opheffing eener school voor ge woon lager onderwijs om die als U. L. O.-school in te richten. Het stelt voor aan den wethouder te adviseeren school No. 4, aan 't Leidsoheplein, voor U. L. O.-school in te richten, omdat leerlin gen van school No. 4, voor wie geen U. L. O.-onderwijs wordt verlangd, dan ge makkelijk naar de scholen No. 5 en No. 6 kunnen gaan. Mej. Berdenis van Berle- kom informeerde waarom '1 modcra- rnen voorstelde school No. 4 in te rich ten voor U. L. O.-onderwijs en bijv. niet school No. 8. Naar aanleiding daarvan zcide de Voorzitter, dal zeker ook 111 't Am- sterdanische kwartier een U. L. O.- school op haar plaats is, maar dat men er aan gedachtig moet zijn, dat school No. S een der meest bevolkte scholen is, waarop vele kinderen van welgestelde arbeiders gaan en dat men van school No. 8 niet een U. L. O.-school kan ma ken, tenzij men 't U. L. O.-onderwijs wil aanmoedigen, wat niet op den weg der commissie ligt. Naar de meening van 't moderatnen is school No. 4 de meest geschikte voor U. L. O., omdat de scho len Nos. 4, 5 en 6 de minst bevolkte zijn. De heer Reinalda deed opmerken, dat de leden der commissie moeilijk kun nen beoordeelen welke school 't meest gewenscht is 0111 in te richten voor L'. L. O. Hij zou 't echter betreuren indien 't de bedoeling was om, indien een van de lagere scholen voor U. L. O. werd bestemd, 't een dubbele school zou wor den. Immers B. eD W. overwegen de splitsing van scholen in enkele, om aldus te komen lot een opheffing van '1 imbu- laniisme bij vergissing zeide spr. eerst opheffing van 't hoofdschap. Wanneer er komt een enkele U. L. O.- school, dan zal op die school misschien kunnen worden begonnen met dc af schaffing van 't ambulantisme. ln 't al gemeen raadde spr. aan voorzichtig te 2ijn met de opheffing van O. L. S. Hij oordeelde dat 't niet gewenscht is oin school No. 8 voor U. L. O.-school te bestemmen, omdat in 't Amsterdamsche kwartier slchts één O. L_-school is. De Voorzitter zeide dat 't dc be doeling is maar één O. L. S. op ie hef fen en dat de commissie reeds eerder adviseerde tot opheffing van school No. 4. Spr. zou niet aanraden om met deze U. L. O.-school te beginnen met afschaffing van 't ambulantisme, maar eerst willen afwachten 't systeem, dat 13. en W. willen volgen inzake afschaf fing van 't ambulantisme De heer Kraak, gevoelde niet veel voor de opheffing eener O. L. S. Hij deed de oplossing aao de hand om voor U. L. O. houten hulpscholen te bouwen en dan verder af te wachten de nieuwe wet op het L. O. De Voorzitter zeide, dal ophef fing eener O. L. S. de minst kostbare manier is en dat de kinderen van die ééne school over 8 andere kunnen wor den'verdeeld. Houten hulpscholen zullen veel geld kosten. De heer Hoes meende dat de keuze vau school No. 4 een minder goede is cn dat school No. 5 racer geschikt is om «oor U. L. O. te bestemmen, daar die school 14 lokalen heeft en daar dus 2 enkele scholen kunnen komen, 'erwijl school no. 4 slechts 12 lokalen heeft. Naar de opinie van spr. zou echter school No. 6 nog eer in aanmerking komen dan school No. 5. Ten aanzien van de quaestie van op heffing eener O. L. S. zcide spr., dat 't lastig zal gaan om dc leerlingen van de middelste klassen van 9 naar 8 scholen te verplaatsen. De leerlingen van school No. 6 kunnen 't best over andere scholen worden verspreid. Een fout van ge meentebestuur noemde spr. hc:, dat 't niet jaren geleden gezorgd heeft voor het steeds uitbreidende L. O» Volgens hem is de opheffing eener 0. L. S, een maatregel die niei alge meen instemming ondervindt. Waimcer 't to: een verplicht 7e leerjaar komt, dan zal geen plaats voor alle leerlingen over 8 scholen zijn. Daarom zou spr. gaarne zien, dat de commissie adviseer de, dat zoo spoedig mogelijk tot den bouw van 1 of 2 scholen voor U. L. O. wordt overgegaan. Men kan dan komen tot 4 scholen voor U. L. O., ieder met een niet-ambulant hoofd. Er zullen een paar jaren mede heen gaan eer dat nieuw te bouwen scholen in gebruik kunnen worden genomen. Maar inmiddels zouden leerlingen voor die scholen tijdelijk een plaats kunnen vin den op de scholen voor gewoon lager onderwijs, daar 't leerplan van die scho len in de eerste jaren weinig verschilt van dat van de U. L. O.-scholen. Eenige ouders beginnen nu reeds met hun kin deren te'zenden naar de scholen voor gewoon lager onderwijs om ze later naar 't U. L. O. te zenden. De Voorzitter antwoordde den heer Boes. dat reeds voor 1914 bij 'i ge meentebestuur plannen bestonden tot den bouw van minstens één lr. L. O.-sohool, maai dat door den oorlog die plannen werden verhinderd. Verder deed spr. op merken, niet te deelen de vrees, dat uien met de middelklassen las: zal kiij- ren. Natuurlijk kan men kinderen, die .ien U. L. O. wil laten volgen, eerst naar eenige klassen van de gewone lagere school zenden, maar 't is de vraag of alle ouders dat willen. Men kan in 't •dres aan B. en VV. vragen, dat met den •ouvv van een U. L. O.-school zal worden begonnen. ïensiotte werd 't advies van 't mode- amen aanvaard, dal nog aangevuld zal worden met de opmerking, dat wensche- lijk is, dat er voor U. L. O. voldoende gelegenheid is, zij 't dan dat een of meer nieuwe scholen daarvoor moeten worden gebouwd. erder werden opgemaakt de voor drachten voor de benoeming van 7 le den der commissie ter voorziening in de vacaturen ontstaan door de periodieke aftreding va., de heeren H. Bussema- kcr, R. Zuidema, H. J. M. Bekkers, G. J. Droste Jr. en mr. F. G. Schalkwijk en bedanken van de hecrcn G. Wolzak Hzn. en E. Levert. Op de dubbeltallen werden geplaatst 1. a. J. B. Schuil, b. Warnier, 2. a. W. Koppen, b. R. J. Dijk, 3. a. H. Holt, b. J. F. Lamp, 4. a. mevr. M. C. Venc- ma—Van Doorn, b. Koornstra, 5. a. me vrouw M. C. BoesSmit, b. H. A. Roest, 6. a. H. B. Weijland Jr., b. W. F. Beercmans, 7. a. A. Eisma, b. II. Co- lems. Gekozen werd als ie-secretaresse det commissie mej. M. Berdenis van Berlc- kom. Na rondvraag werd daarna de verga dering gesloten. HET LOON IN DE BOUWVAKKEN De patroons in dr Bouwvakken wenschen aan hun besluit, waarbij het standaardloon op 35 werd be paatd en waarbij tevens werd ver klaard, dat de patroons voor geen hoog er loon wenschen te laten wor ken, naar wij bij een informatie ver namen. vast lo houden. LEGER DES HEILS. De vol gende week zal door liet Leger des Hei'e een groote Zendingssamen- komst gehouden worden, onder lei ding van adjudant T. Vos. Als spre ker zal optreden adjudant Loos Koelawi, Midden-Celebes, N.-O. I. Het Tooneel De Meteoor Indisch tooneelspel van Jon Fabri- qua, door „Het Schouw- tooneel". „Een krachtig speelstuk met sterke toonceleffecieii, dat - ook door 't spel van de artisten en vooral van Jan Musch in de rol van den lnlandscben luitenant Arpa waarscbijn.ijk voor „Het Schouwtooneel" een groot suc ces zal wordenl" Ziedaar in 'n paar woorden zoo objectief mogelijk het oordeel van den tooneelversiaggever weergegeven. Hoe Ik persoonlijk te^ genover dit nieuwe st.uk van Fabriclur sta, volge nu: Na een opvoering van „Dolle Hans"- hoorde ik eens een oud heertje diep verontwaardigd zeggen. „Het is toch meer dan schande, dat het in ons lndië nog zóó toegaatl" De goeie man wist niet, dat het in lndië nooit zóó toegaat, dat de Indo- luitenant zeker gratie zou hebben ge kregen ja zelfs nooit ter dood zou zijn veroordeeld! en dat deu majoor Van Weert een week na het gebeurde zijn^pensioenbriefje al thuis zou zijn gestuurd. Dit was een van mijn grootste bezwaren tegen „Dolle HanE", dat het den menscnen. die nooit in lndië zijn geweest, een geheel verkeerde voorstelling van Indische toestanden geeft en dat is ook een van mijn hoofdbezwaren tegen het nieuwe, gisteren voor het eerst ge speelde „Indische' tooneelspel D c Meteoor. Wij hebben jaren lang in ïndië ge** leefd 111 het milieu, dat Fabricius in dit nieuwe tooneelstuk schildert en gelooven dus wel in staat ie z'jn het stuk in zijn kern te beoordeelen. Wel nu, de in dit tooneelspel weergege ven toestanden ziin in lndië o n- denkbaar en „Indisch" kunnen wij zoo'n stuk ook niet nonnen. De schrijver heeft dit zelf ook blijkbaar wel gevoeld. In een bij het program- ma gevoegde toelichting lazen wij tenminste, dat de auteur -rich eenige „lokale vrijheden" heeft veroorloofd en er worden daarvan twee voorbeel den genoemd. Maar die vocrbeelden zijn kleinigheden; zij raken niet d» kern van het stuk De Meteoor is een variant op Dolle .Hans. De Indo-luitenant is in dit stuk een Inlandsch officier en heet hier Arpa. Wij krijgen in De Meteoor bij na precies hetzelfde conflict als in Dolle Hans, ja, de handeling loopt zelfs geheel parallel-aan die van 't ïn- do-xlrama. Ook hier een majoor, die sterk tegen Inlandsche officieren Is geporteerd, een jonge getrouwde vrouw, die de jeugd-'iefde is geweest van den luitenant van het andere ras. een expeditie tegen een onafhan kelijk vorst, die vazal moet worden en de insubordinatie van den inland- scben officier tegen den majoor aan liet siot van het tweede bedrijf. Men ziet het: de overeenkomst is frappant en men verwondert zich erover, dat Fabncius niet zooveel taniasie heeft gehad, het gegeven in een geneel nieuw kieeu te steken. Alleen in het derde bedrijf voert hij de handeling op een anuer spoor en vindt hij &-*< -fegenheid in een krijgsruadsziiung ziju weiKeiijK gioote taiehien als too- iice*&cnrijver te tooneu. Ook zijn er iiatuuiiijh be.angrijike verscmuen, maar daarover su aas. Wij wiaen eeist aaritoonen, waar- odm dit siuK n geheel verkeerden ilF druK van Lndiscne toesuuiuen geeft. Arpa is natuurlijk van uooge ge boorte; anaers toen zou hij geen o.«- licier zijn geworueo. rtij is uoveuaien geparenteerd aan een inlaimsch vorst, met wien ons gouvernement waarschijnlijk oor.og zal hebben te voeren. Nu wil Fabricius het doen voorKomen, alsof deze lmanuschc 01- fitier aan die expeditie tegen het land, waar hij geboren is en ais kind heeft gespeeld, zou worden toege voegd en dat nog wel, zonder dat men zich eerst omtrent de meeniug en dc gezindheid van den jongen man heeft vergewist. Dit is een eerste, caidinale fout! Maar nu komt het ergste: de majoor Stoutenbergh laat zich aan een officierstafel in het bij zijn van Arpa op denigreerende wijze uit over Inlanders en inlandsche of ficieren en dat nota bene nog "wel in bet bijzijn van den kolonel, die voor Arpa een warme sympathie koestert. Arpa staat op en verlaat op demon stratieve wijze het gezelschap. Nu zou men zoo denken, dat de majoor voor zijn hoogst ontactvol en in lndië ge vaarlijk optreden door den kolonel onderhanden zou worden genomen. Nitls daarvan! Luitenant Arpa blijft ter beschiking van den majoor en Fabricius krijgt gelegenheid tot het schrijven van een zeer pakkende scè ne, die op het tooneel grooten indruk maakt maar in werkelijkheid nooit g 0 b e u r d zou zijn. Om die scène en de gevolgen wa6 het Fabricius te doen cn wij we ten, dat hij zoo'n tooneel met groote

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1920 | | pagina 1