Maximumprijs Boter.
Schol ea Schslvisch
Leekenpraatje oxer
Sterrenhemel.
OM ONS HEEN
St&dsnleuws
Muziek
lilt lie Omstreken
Binnenland
Baltinlani
De aanslag op Erzberger
DRUKWERK
37e Jaareang Ko. «1215 Verschijnt dagelijks, behalvs op Z©»- m Feestdagen. woensdag 28 januari tS20
HAARLEM S DAGBLAD
ABONNEMENTEN per 3 maanden Voor Haarlem en de dorpen in den omtrek waar een Agent gevestigd ADVERTENTIEN: Van 1—5 regels f 1.50; Iedere regel meer SO Cts. Reclames 60 Cis per regeL Bij
is (kom der gemeente; f 3.26. Franco per poet door Nederland f 3.li0. Afzonderlijke nummers f 0.15. Geïllustr. abonnement aanzienlijk rabat. Tien6iuivers-advertenlièn van Vraag en Aanbod van 1—6 regels 60 Cts.
Zondagsblad, voor Haarlem fü.67'. Geïllustr. Zondagsblad voor de omstreken en franco per post 10.65. per plaatsing, elke regel meer l-'/j Cts. A contant; buiten hei Arrondissement duboele prijs.
Uitgave der N. V. Lourana Cester, Directeur J. O. PEEREBOOM, Telefoon 8082 Dlreotle en Administratie Grooto Houtstraat 83. Tsiefoonnrs. der Redsotls 600 sa dar Administratis 7E4
EERSTE BLAD.
LEVENSMIDDELEN-
VOORZIENING
De Gem :entebesturen van Haarlem,
Bennebroek, Heemstede en Schoten
brengta ter kennis, dat door den
Minister van Landbouw, Nijverheid
en Handelde maximum klaiu^audel-
prijs van BOTER'met Ingang van
29 Januari 1929 is vastgesteld op
f 3.2Q per K.G.
De Directeur'van het Gemeentelijk
Levensmiddeienbureaa to Haarlem
brengt ter kennis, dat verkrijgtaaP
wordt gesteld:
op Donderdag 29 Januaii 1920, op
vertoon van viseh aart No. 400
8000 en op
Vrijdag 30 Januari 1920 op verto n
van vischkaart No. 8001 12000,
telkens vaa 10 uur v.ra. tot 1 uur
n.m. In de Gemeentelijke Vischhal
ten pond Sohol
a 24 cent per pond of
8sn pond ScheEvi&oi)
19 cent per poad
De Directeur voornoemd,
F. DE jONGE.
tl ode n:
WOENSDAG 28 JANUARI
Stadsschouwburg, Wilsonsplein
Voordrachtavond door Henri Ddklting,
„'1 Aiglon8 uur.
Soc. Vereen iging, Groote zaal:
Concert door het Nationale Oëkra-
Jiensch Koor. 8 uur.
Clubgebouw „Het Spaarne", Our-
sur» avond Spaante"" Y ach id ub, 8 uur.
Bioscoopvoorstellingen.
DONDERDAG 29 JANUARI.
Raadfculs: Zitting van hei. Centraal
Stembureau tot benoeming van een
lid dar Proviachtie Staten, 1.15 uur.
Schouwburg Jansweg: Voordracht
avond door Ludwig Wültoer, 8
uur.
Museum van Kunstnijverheid Ten
toonstelling van Japansche en Chinee-
sche Kunst, 104 uur n.m.
Schouwburg Dg Kroon: Gr. Markt.
Bioscoopvoorstelling, 8 uur.
Cinema Palace, Gr. Houtstraat,
Bioscoopvoorstelling, 8 uur.
Centraal Theater: „Kleine Hout
«trant: Bioscoopvoorstelling.
Bloem ondaal. Hotel Vree
burg. N.V. D. Hogenbirk en Zoon's
Smederij. Buitengewone Alg. verga
dering van Aandeelhouders, 9.30 uur
Op 14 Januari deelden wij reeds mede
da', wij nog een beperkt aantal exem
plaren van „Een leekenpraatje over den
sterrenhemel" zouden beschikbaar stel
len voor de velen, die wij den vorlgen
keer, wegens uitgifte van alle exempla
ren, moesten teleurstellen. De boekjes
zijn thans gereed en kunnen, zoolang
de voorraad strekt, In onze Tijdingzaal,
Groote Houtstraat 93, worden afgehaald,
togen Inlevering van den In ons nummor
van 13 Januari verschenen bon.
DE ADMINISTRATIE.
No. 2707
Een Praatje over verkoopen en huren
Bgoge arUeidsloangn Alias loon en kolen Meer proüustia
Dn belangen Oer üuisnigenaars gelijk ean die van nnurnsrs Wat
prijsverlaging kan krengen.
Hot is een uiterst geliefd onderwerp
van gesprek, dat de tegenwoordige
duurte van de huizen mot kan blij
ven. Er zal toch wel eens een verla
ging komen. En dan wordt zoo in l
vage betoogd, dat de bouwmaterialen
mettertijd wel wait goedkoopcj- moe
ten worden. U moet ook denken: dd
vrachten zijn zoo schandelijk hoog
tegenwoordig, die moeten ook naar
beneden! Ja, ja, natuurlijk, die wach
ten kunnen onmogelijk zoo blijven.
En dan gaat men uiteen; wed^rkeeiig
zeer met elkander tevreden en over
tuigd van een daling in huur- eu
koopprijzen, later, wanneer weet nie
mand precies.
Is daar wat van aan? Mogen wij
inderdaad verwachten, dat we zog
over een ol twee jaar goedkooper
zullen wonen? Als e011 goedige waar
zegger, die graag aan iedereen een
rijke vrouw, een prettig leven en zes
Beve kinderen voorspelt, zou ik wil
len dat ik 't geloofde. Helaas, het
tegendeel is het geval.
Wat is een woning? Materiaal en
arbeidsloon. Materiaal bestaat uit
b teen en, hout, glos, lood en zoo meer,
die op hun beurt evenwel weer- ge
vormd worden door weinig kostbare
grondstof en, grootiendeels, arbeids
loon. Het koniil dus altijd op arbeids
loon neer en daar zooals we we'.cn
overal de toon en sterk gestegen zijn,
kan ik niet begrijpen, waar de ver
laging der huur- en verkoopprijzen
vandaan zou moeten komen.
Niemand gelooft toch, dat die ar-
beidsloonen zullen verminderen. En
nu is hot wel waar, dat. er op dit
oogénbtik veel arbeidswoningen in
voorbereiding zijn, maar vóórdat dr
achterstond ingehaald en een teveel
aan woningen ontslaan is (gesteld,
dat het ooit zou gebeuren) dan zulten
er vele jaren vcrloopen zijn en dr
loon en wellicht opnieuw belangrijk
gestegen.
Hoe staat het met 't transport? Dat
dit voor een zeer groot deel uit ar
beidsloon beetaat kan men gemakke
lijk begrijpen. Zelfs wanneer de
grondstof die men gaat iialen uit he:
land wan productie, daar niets of
bijna nietB kosten zou, dan Is ze toch
door het airbeidsloon voor inladen,
vrij kostbaar geworden, wanneer zij
in het ruim ligL Zoo gauw de kapi
tein het. teelten tot vertrekken gcefi.
beginnen de stokers met pepenuure
steenkool in de vuren te werpen, tot
dat het. schip zijn bestemming be
reikt. -- inmiddels zijn alweer lioo^e
arbeidsloon en betaald. Nu volgt de
verzending per spoor of per binnen
vaartuig en wij weten, dat zoowel
de spoorwegmaatschappije<n als de
schipperij hunne tarieven zeer heb
ben verhoogd.
Nu wil ik niet zeggen, dat er geen
overdreven winsten in het transport-
be*] rijf worden gemaakt, integendeel,
de hooge dividenden van verschillen
de maatscliappijen hebben menigeen
terecht geërgerd. Zullen zij, hetzij
door ingrijpen van de regeering, of
door concurrentie van andere lan
den. dalen, dan sa! dit nog niet zóó
veel wezen, dat daaruit eën belang
rijke vermindering van bouwkosten
volgen kan. Laat ons niet vergoten,
dat stoomvaart- en spoorwegmaat
schappijen niet alleen zelf hcJjogere
ioonen betalen don vroeger, maar dat
ook het onderhoud van schepen, wa
gons cm locomotieven véél grooter e
uitgaven vordert. Om maar een klein
onderdeel te noemen: -hoeveel ver
schil is er niet tusschen het schilde
ren van den voorgevel van een huis
nu en bijvoorbeeld drie jaar geleden!
Maar datzelfde is ook het geval voor
de maatschappij die haar schepen
mo''t laten schilderen. En zoo Is het
met alles. Zoo is het ook bij den
aankoop van nieuwe wagens, lo
comotieven en vaartuigen.
Het is dus duidelijk: wanneer zelfs
de overdreven winst van transport
ondernemingen verdwijnt, dan blijft
ar toch nqo zóóveel natuurlijke ver-
hooging van uitgaven over, dait aan
een terugkeer van de vroegere vracht
prijzen niet te denken is.
Daarbij komt nog een belangrijke
omstandigheid, die de prijzen van de
materialen zolf licog houdt. Dat is
de algaxaeana onrust in de wereld,
die telkens werkstakingen vetroor-
z takt, v.eme op hun beurt verminde
ring van prod actie ten gevolge heb
ben, zoouat de voorraad van grond
stof beperkt blijft. Natuurlijk is ge
ringe voorraad altijd veel duurder,
dan groote, zooale de eieren op de
markt goedkooper zijn, naarmate het
aanbod ruimer en duurder, wanneer
de aanvoer klein is.
Dit ia bijvoorbeeld duidelijk melk
baar bij de steenkool. Al'.e waar be
staat voor een gedeelte, indirect ge
sproken, uit steenkool. Natuurlijk
elk artikel, dat fabriekmatig wordt
vervaardigd, maar ook elke graan
soort, die van overzee naar mei-
wordt vervoerd, tengevolge van de
ko'.en, die op spoorweg of stoomboot
verstookt worden. Hieruit volgt van
zelf: elke staking in kolenmijnen,
kort of lang, maakt de waren duur
der Mot andere delfstoffen is het na
tuurlijk niet anders. Geen sterveling
kan ooi; maar in de verte berekenen,
hoe ontzaglijk veel schade aan de
wereld berokkend wordt door oen
1 chaos in Rusland, die liet. aan den
dag brongen van de schatten van den
oodetn totaal verlamt of althans be
lemmert.
Ruttenkan we dit, dan ia bot duide
lijk, dat ecoiKiUwn het. hierover ee
zijn: wat op dit oogenoiik de wereld
n de eerste plaats noodig heeft Is
productie, productie, productie. Niet
van diamanten, bont of automobielen,
maar van primitieve grondstoffen:
hout, aUxJnen, delfstoffen en daar
onder vooral en allermeest kolen.
Blijven we dichter bij huis, dan
zien we, hoe zelfs eon v erhoo-
g 1 n g van huurprijzen binnen met
al te langen tijd mogelijk is. De
huurcommissies hebben in de laatste
jaren opdrijving van de huurprijzen
oelet en daarmee 'n woeste opjagenj,
die anders zeker zou zijn ontstaan,
onmogelijk gemaakt. Wij kunnen dan
ook onze Regeering voor die instel
ling dankbaar wezen, maar de vraag
is, of deze kunstmatige druk van de
huurprijzen op den duur kan
worden gehandhaafd. Men kan zich
den verhuurder voorstellen als de
klassieke rijkaard, die zich vetmest
met de hooge sommen, die hij onge
lukkige huurders noodzaakt te beta
len, in de werkelijkheid verkeeren
eigenaars van woningen vaak in
moeilijke omstandigheden, omdat zij
ton eerste voor het onderhoud veel
meer moeten betalen, dan vroeger,
ten tweede voor bel eigen Jbeslaan
grooter bedrag noodig hebben, ten
derde dikwijls hooger percentage
moeten betalen voor de hypotheek,
wanneer zij in de noodzakelijkheid
komen die te vernieuwen. Ik zwijg
nog van allerlei nieuwe belastingen.
Men moot billijk zijn jegens iedereen.
Doet men dat niet, dan wordt de hui
zenverhuurder steeds meer gedwon
gen tot verkoop, zeer tot ongerief
van hen, die desnoods wel een hoo-
geren huurprijs zouden willen beta
len, maar met geen mogelijkheid de
koopsom bij elkaar kunnen krijgen.
Zeker, de huurcommissies hebben
tot nu toe verhooginft van huurprij
zen toegestaan, maar tot een zeer ge
ring bedrag. Eenigen tijd geleden
weixlen de monschen opgeschrikt door
het bericht, dat de huurcommissies
zouden worden opgeheven, maar dat
is gelukkig gebleken onjuist te zijn;
wol zal men er toe overgaan, aan <ie
huiseigenaars grooter vrijheid in het
bepalen van dc huurprijzen, ook voor
oude huizen, te vergunnen. Daarmee
zal de bovengenoemde categorie van
huurdats, die wel hooger huur beta
len, maar niet koopen kan, gediend
zijn. Vraagt men hun: wat wilt go
Liever? in uw huis blijven voor wat
meer huur of het ver'laten, omdat de
eigenaar liet aan een ander- verkoopt?
dan is hun antwoord natuurlijk niet
twijfelachtig.
Als wo zoeken naar een toetssteen
voor do huren in dc naaste toekomst,
dan kunnen we dien vinden in de
gedragslijn van hypotheekgevers,
vooral hypotheekbanken, die meer
dan particulieren hun taak weten
schappelijk opvatten en rekening hou
den met. ailêried omstandigheden en
waarschijnlijkheden, die de particu
lier niet ziet. Wij zagen don, dat de
hypotheekbanken, toen pas de verhoo
ging van de koopprijzen ontstond,
niet geneigd waren daarin mee te
gaan en zich er toe bepaalden, twee
derde als maximum te geven "van den
vroegdran hamdelsprijs. Daaraan
hebben zij zich evenwel niet kunnen
houden. Misschien dea's door concur
rentie, maar zeker in lioofdzaak uit
overweging, dat op verlaging van
de bouwprijzen vooreerst nie<t te re
kenen ie, hebben zij zich er in ge
schikt, de hoogere koopprijzen der
bestaande hulzen als normaal aan te
nemen, althans een zekere verhoo
ging van het hypotheekbedrag aan
te durven Natuurlijk honden de so
lide instellingen daarbij rekening
mei allerlei bijkomstige omstandig
heden van onderpand en debiteur,
maar bet feit is en blijft: zij staan
hooger bodragen toe, dam vroeger en
op goede gronden, waarvan de voor
naamste hierboven genoemd zijn
Zoo zullen wij ons er aan moetan
gewennen, dat onze hui-en in die toe
komst hooger zuJ'.en zijn, dan vroe
ger. Soms belangrijk hooger. Wie in
tijds zijn woning kocht, blijkt ver
standig to hebben gedaan. Wie dat
niet kern, moet zich in dein hoogei-en
huurprijs schikken en maar hopen...
niet oj) loonsverlaging, want die
komt nooit meer en zou, om allerlei
ralenen, ook niet eens wenschelijk
öijn, maai' op herstel van de rust in
de wereld en op toeneming van de
voortbrenging, die de grootste factor
zal h!ijken to wezen in de verlaging
van allerlei prijzen.
J. C. P.
Uitvoering voor kinderen en
kindervrienden, door Cath. van
Hennes, met medewerking van
Banna Verbena.
Wot een gelukkige gave hoeft toch
Cath. van Rennes om zoo te kunnen
spreken tot hot kind, het kinderhart
zoo to kunnen treffen! Zie ze slechts
aan, die jongens en meisjes, hoe on
afgebroken hum aandacht op haar
gevestigd is, geen woord geen toon
ontgaat hun. Eu hoe eenvoudig z"n
dikwijls de middelen, die zij gebruikt
om heit kleine volkje te boeien. Zon
der eenig uiterlijk vertoon of overdre
ven gevoeigbeid vertelt zij haar kin
derlijke, geestige verhalen, die ze
weet op te sieren door een sobere
muzikale illustratie, net voldoende
om de belangstelling in het gespro
kene niet te doen verflauwen. In haar
wijze van voordragen iigt een intiem
kar al; ter waar een weldadige warmte
van uit gaat, die soms geheel doet
vergeten, dat men in een concertzaal
zit. Gezellig is de atmosfeer die zij
schept, vertrouwelijk alsof zij
-spreekt tot haar beste vrienden,
klinkt haar stem, een gevoel van be
hagelijkheid komt over ona Ook Han-
na Verbena met haar levendige ka
rakteristieke voordracht werkte
daartoe sterk mede; ik kan mij moei
lijk een stem voorstellendie beter zou
geschikt zijn die onschuldige blijheid
weer te geven die in de meeste lie
deren van Cath. van Hennes Wtft.
Hoe naief de meeste harer (liederen
gedacht zijn, toch voreischen enkele
ar vam groote stemboheersching, ja
zelfs een niet geringe keelvaardigheid
Die moeilijkheden, bestaande uit tril
lers en snelle passages, werden met
gemak overwonnen, en daarbij bleef
de klank harer stem altijd van adel
gehakte.
Het eerste nummer van 't program
ma bestond uit zes liedjes, die ge
volgd werden door het bekende „In
de muizenwereld", waarvan mej. v.
Rennes vertelde, dat zij met dat
workje op dezen dag haar zilveren
bruiloft vierde, want juist voor 25
jaar had zij he»t ook in Haarlem voor
het eerst openlijk voorgedragen. Ver
volgens zong mej. Verbena „Uit de
K.eengediclnjes van Guido Gezelle",
die mejuffrouw v. Rennes inleidde
door er in Viaamsch dialect iets van
te verteken, op de schoonheden te
wijzen en ze daarna voor te lezen.
Zij deed dat natuurlijk weer op een
wijze die zoowel de jongere ais de
oudere aanwezigen in een sterke
mate ontvankeflijk maakte, het schoo-
ne van dicht- en toonwerk in zich oj>
te nemen Daarna kwamen nog Lie
deren uit verschillende bundels",
waaronder „voor de grooteren"ge
drukt stond. Maar dat ook de kleine
ren er van genoten was duidelijk te
zien.
Het laatste nummer van. het pro
gramma was ..Het alphabet aan de
piano", een aMerkoddigst gedicht, dat.
zooals hot programma vermeldde:
„Een vroólijke muziekles voor jong
en oud" moest voorstellen, on waarbij
wij toehoorders soms dapper hebben
meegezongen.
Deze avond heeft aan allle aanwe
zigen wan groot genoegen verschaft,
maar tevens is bij menig kind er de
tiefde voor muziek door opgewekt of
versterkt. Dat is steeds liet streven
van mejuffrouw van Rennes geweest,
eon streven zoo schoon, dat een ieder
haar dank verschuldigd is. Wij hopen
dat zij nog lang haar zegenrijk, werk
moge voortzetten.
G. A. MICHELSEN.
VERK EERSCOMMISSIE.
Dooj den Raad werd in zijn verga
dering van 26 November 1919 cene
commissie ingesteld om rapport uit
te brengen over de vraqg langs welke
beslaande, zij het te verbeteren, ol
te projecteeren hoofd verkeerswegen
hei verkeer naar, door en uit de ge
meente moet warden geleid, alsmede
welke bestemming in het algemeen
aan bepaalde dcelen der gemeente
moet worden gegeven.
Naar wij vernemen ig bedoelde com
missie thans als volgt samengesteld:
Mr. M. Slingenberg, wethouder van
Openbare Werfccm en Volkshuisves
ting, alhier, lid, tevens voorzitter; en
de heeren J. Gorritsz, lid van den 1
Raad, alhier; Dr. H. P. Berlage, ar
chitect, te 's-Gravenhage; ir. Jos. Th.
J. Cuijpers, architect te Amsterdam i
en ir. L. C. Dumont, directeur van
Openbare Werken, alhier, als leden.
HAARLEM's TOONEEL.- Men
schriift ons De algeimeene vergadering,
welke Maandag gehouden werd ia de bo
venzalen van „De Kroon", en waarop
64 leden aanwezig waren, bad een zeer
aangenaam verloop. De tooncelconvmis-
sie werd «enigszins gewijzigd, ze bestaal
ibans uit Mevr. MulKatie en de hee-
ren B. Jak, J. H. M. Stolk, W. Buning,
en J. J. Delfos en als adviseur de heer
Th. Bouwmeester. Als leden van de bal
lotage-commissie werden aan het be
stuur toegevoegd de dames M. Beekman,
Jo Holen H. Miezérus, en de heeren
A. Jacobson, J. D. Bijleveld, A. J.
Sch raven dijk en B. W. Lassahuit.
Voor het op te richten strijkje bestond
een groote animo. Dames eu heeren die
hieraan wenschen mede te werken, wer
den verzocht zich op te geven aan het be
stuurslid, den heer W. Beekman, Ane-
gaag 24.
De voorzitter schetste in een
gloedvoile rede den bloei der vereenl-
ging en memoreerde nog even he; suc
ces bij den hcfdadigheids-cabaret-avond,
waarvan de netto-opbrengst ad f 564.72
en een halve cent was.
Na afloop van de vergadering had
een gezellig samenzijn plaats. De dansen
werden afgewisseld door aardige voor
drachten an eemgc dames en heeren.
Er heerschie weer een gezellige, intieme
stemming, zooals men die op de avon
den van „H. T." gewend is.
JUBILEUM. Op 1 Februari a.e.
zal de hoer D. J. Petal, assistent ton
posikou; >21 alhier, den dag herden
ken, waarop hij vóór 25 jaar bij de
Posterijen in functie trad.
PERSONALIA.
Benoemd zijn bli het reserveper-
soneel dei- landmacht tot reserve-lui
tenant bij het wapen der Infanterie
bij hot 10e regiment de vaandrigs A
Felix en C. T. J. Noorbergen, belden
van liet korps.
ZANDVOORT. - Boekhouden
Voor leden en met-leden der „Zand-
voortsche Ilandelsvereeniging" werd
Dinsdagavond, onder leiding van den
heer E. H. Brokmeier in „Zomerlust"
een vrij goed bezochte bijeenkomst
gehouden, waarin de heer Jos. Kok
uit Dordrecht als onderwerp behan
delde: „De boekhouding geem scurtk-
beeld, niet ingewikkeld, niet moeilijk
te begrijpen voor den middenstand".
Spreker betoogde uitvoerig het nut
en de noodzakelijkheid van het boek
houden en gaf daarna een schets van
een eenvoudige boekhouding in een
winkelzaak, geen crediet gevende en
nemende. Later werd het systeem uit
gebreid niet crediet bij inkoop en ook
bij verkoop.
De aanwezigen loonden den spre
ker met applaus en de heer Brok
meier dankte namens de vereeniging.
SANTPOORT.
OEZANT CREMER.
Uit New-York meldt men aan de
Telegraaf:
De laatste berichten uit Washing
ton over den toestand van onzen ge
zant, den hear Cremer, luiden gunsti
ger. De patient is thans geheel vrij
van koorts. LI. Maandag werd de lieer
Cremer opnieuw met x-stralen onder
zocht; er werden toen geen afwijkin
gen geconstateerd. Wanneer de koorts
niet meer opkomt, zal den heer Cre
mer zeer binnenkort worden toege
staan teru« te keerea.
SPOORWEGPERSONEEL. Dins
dag had te Utrecht de maandelijksche
conferentie p!aa!s tusschen de direc
tie "der Nedoriandsche Spoorwegen en
de venegemvoordigers der personeel-
organisaties, waarin o.m. wend behan
deld liet verzoek om
opgelegde strafmaatregelen tijdens
den mobilisatietijd, als inhouding e-d.
omgedaan te maken;
ontslagenen, voor zoover daarvoor
in aanmerking willende en kunnende
komen, weder iü den spoorvvegdienst
terug te plaatsen en de straffen in
militairen dienst ondergaan en welke
thans als bezwaar gelden tegen vaste
aanstelling van los personeel als re
gel niel in aanmerking te nemen,
amnestie te verleenen aan personeel
dat gestraft is voor feiten, die met den
oorlogstoestand verband hielden.
De directie stond op het standpunt,
dat amnestie voor' straffen in de oor
logsjaren. niet zal worden verleend.
Wel zal worden nagegaan, de ver
schillende opgelegde strafmaatrege
len te herzien, waardoor betrokkenen
thans niet meer zulieai voelen de vroe
ger opgelegde straf. Hieronder zijn
vooral te verstaan de gestraften voor
ongedekt vervoer, enz.
De personeelleden, die geen vaste
aanstelling krijgen vanwege hun mi
litair strafregister, kunnen voortaan
gemist zijn. De Directie zal een zoo
ruim mogelijk© opvatting doen toe
passen. Waardoor alleen heel erge ge
vallen, welke gestraft zijn hi mil.
dienst in aanmerking komen, bij de
benoeming in vasten dienst. Een om
schrijving zal hierover aan de dien
sten warden gericht.
EEN TELEGRAM DER KONINC1N
AAN PRESIDENT DESCHANEL.
Koningin Wilhelmina heeft, naar de
„Tcmps" meldt, aan dein heer Paul
Deschanel een telegram gericht, waar
van de vertaling aldus luidt:
„Ter gelegenheid van uwe verkie
zing tot president der Fransche re
publiek, stel ik er prijs op u mijne
oprechte gelul;wenschen .aan te bie
den, terwijl ik den wensch uitspreek,
dat uw zevenjarig bewind eem tijd
perk van voorspoed ©11 vrede zal zijn
voor uw schoon land. Ik denk steeds
met levendige sympathie terug aan
de heerlijk© dagen die ik te Parijs
doorbracht, toen ik liet genoegen had
u te ontmoeten".
;wg.) WilheCmóna.
FABRIEKSBRAND. Dinsdag
middag Is de drogerij en de malerij
van de gebroeders Wouthuis te Hoog
kerk afgebrand. De brand is ontstaan
door hol drogen van boonen. De wa
terschade is groot, terwijl veel vee
voeder verloren is gegaan. Verzeke
ring dekt de schade.
(Zie ook 2de blad).
Volgens het bulletin van Dinsdag
avond had Erzberger weinig koorts,
37 gr., doch bleef de polsslag hoog.
120. Door de groote zwakte van het
hart en de hevige pijnen is de pa
tiënt zeer apathisch geworden. Hii
moet daarom de uiterste rust hou
den. Zijn toeetand is ernstig zonder
daarom reden tot bijzondere onge
rustheid te geven.
Het bulletin van Dinsdagnacht
meldt: De toestand vom den minister
ia nog iets ernstiger geworden.. De
ELECTB1SCHE DRDKKERIJ
LOLRENb COSTER
KEURIGE KN SMAAKT0LLE
UITVOERING YAN ALLE
16LICHTINGEN OP
RECLAUE GEBIED
KANTOREN
GROOTE HOUTSTRAAT 98
temperatuur is thans boven 87 gr., de
pols blijft 120. De toestond van zwak
te duurt voort. De minister is zeer
uitgeput eai kan geen enkel ander bes-
zoek dan dat van oen onderstaatsse
cretaris ontvangen Hij mag sfiechta
de hoogst noodig© zaken afdoen.
Woensdagmiddag honden de beide
behandelende professoren een nieuw
consult.
Intusechen meldden zich Dinsdag
middag vele bezoekers bij Erzberger
aan, die echter niet ontvangen kon
den worden.
Qok zond men hem tallooze tele
grammen en bloemen.
Ailla verböganwoordïgcns van
vreemd© staten stuurden betuigingen
van doakieuting; aa. ooi: cc Engel-
sclie missie, de Engelsche zaakgelas
tigde, de Fransche missie en de ver
legen wooraigers van België, Italië en
Luxemburg De gezant van Zwitser
land zond een schrijven met een sym
pathiebetuiging vam zijn regearing en
liet Zwitsorsche volk. Namens Oos
tenrijk telegrafeerde dr. Renner, de
sstaatskanseiier. Namens de Pruisi
sche regeering verscheen een onder
staatskanselier Namens de Pruisi-
ook de centrumsfractie bewijzen van
belangstelling. De Beiersche minister
president spruk in de wetgevende
commissie namens de regeerifng zijn
deelneming uit.
PERSSTEMMEN.
Alle Duitsche bladen zonder onder
scheid veroordecleu den aanslag op Erz
berger. De bladen van rechts protestee
ren tegen de bewering der meerder
heidsbladen, dat de politieke vijand
schap tegen Erzberger ten slotte tot
dezen aanslag moesi leiden. Zoo schrijft
de „Kreuz-Zeitung" „De aanslag op
den rijksminister van Financiën wordt
van alle zijden ten strengste veroordeeld*
Onze taak is met dezen aanslag in geen
enkel opzicht gediend. Het tegendeel is
het geval. Wij hopen dat de kwetsuren
spoedig herstel mogelijk maken, opdat
het proces, dat thans onderbroken moet
worden, zoo spoedig mogelijk kan wor
den voortgezet, en da; de zware beschul
digingen van Helfferich opgehelderd
worden. Wij veroordelen lederen pohtie-
ken aanslag onverschillig tegen wie hij
gericht is."
De „Deutsche Tageszeining" schrijf tl
„De aanslag van een twinrigjarigen
jongeman wordt in nationale kringen
overal en in ieder opzicht betreurd. Wij
voeren onzen strijd met streng wettelijke
middelen, met een rein hart en reine
handen. F.r zijn voldoende gegevens om
te bcoordec'.en, uit welke overwegingen
de dader gehandeld heeft. Dat hij ech
ter de gedachte van een poE'.iekea^
moord op kon vatten, lijkt weinig op de
opvattingen der Duitsch-nationalen Dit
is en blijft een eohte vrucht van de re
volutie."
De „TSglicbe Rundschau" zegt„In
het groote politieke en moteele debat
over de politieke werkzaamheid van Erz
berger, is plotseling de kogel van een
dommen jongen gekomen en heeft zoo
de noodige opheldering tegengehouden*
In dc plaats van een onbevangen onder
zoek komt nu de politieke agitatie, ver
mengd inet sentimentaliteit.
Wij wenschen Erzberger volkomen ge
nezing. binnen uiterlijk drie dagen. God
late dezen man nog tot de volgende ver
kiezingen op zijn post, want de levende
Erzberger is de ruine van de meerder-
heidscoalitie en de krachtigste agitator
voor de nationale partij."
Dc „Lokal Anzeiger" waarvan de da
der volgens zijn eigen verklaring, een
trouw lezer was, verwerpt den 'ag
eveneens als een terroristisch middel.
De „Gcrmania", het blad van Erzber
ger. schrijft „Zoo heeft Erzberger met
zijn bloed dc zuiverheid van zijn zaak
moeien verdedigen. Onwillekeurig komt
men er toe, te denken aan den oorlog,
die de voortzetting van dc politiek :ce;
andere middelen i*. Er zijn slechts te
mogelijkheden om de daad van den ma
gen man te verklaren, of bij is een huur
ling geweest, of fanatisme heeft aem
zoover -verleid. De daad komt op reke
ning van de nationalistische „Hetze"."
De „Vossische Zeitung" wijst er ipz
da' zij in de allerlaatste plaats van sym
pathie voor Erxberger kan worden ver
dacht. Het blad veroordeel: het midiel
waartoe de dader zijn toevlucht heeft ge
nomen, maar wijst cr op, da; dt v.rtij-
sirijd reeds lang onder het nieuwe é-
giiue met onzuivere middelen wore: ge
voerd. De regeer:og heeft er zich met
mee vergenoegd voorstellingen an
andersdenkenden zakelijk te weertcj-v: •■p,
maar heeft de motieven van eiken ofü-
cieuzen en journalistiek'--, 'egenstsndec
in officieuze on officie tie mededeclingen
verdacht gemaakt. De rcgcering i= er
niet geheel zonder schuld aan, dnt n-.>-.t
oogenblik nergens eerlijk gestreden
wordt."
