\V "st. Ié klasee C.
ts ac
Haarlem 10 8
O. S. 0. 9 7
J). D. V. 9 7
Advendo 10 4
Hercules 10 2
A. W. 10 1
ADVENDO—HAARLEM, 0—2.
Advendo verschijnt met de dames
Schiefer, W. van Hezel, DoLIekamp,
J oosten, De Kam en v. PeUecom. De
heeron H. v. Hezel, Tensse, Rete!, J.
v. Hezel, Looyen en Wiegrant.
Haarlem, met de dames Modoo, Groe-
nendaal, v. Veldhuyzen, v. Eerde, Kett-
niann, Wulfhorst, en de heeren i R.
Wulfhorst, v. Wageningea, lierman. Pie-
terse, v. Maasdam en Schmitz.
Na ons overzicht over den wedstrijd
nog het volgende
De plaatselijke ontmoeting tevens
't slot der competitie werd door een
zeer talrijk publiek bijgewoond.
De eerste aanvallen zijn voor Adven-
do, dat vlug speelt. In den aanval hokt
spel, zoodat oogeabhkkelijk gevaar
ui "gesloten is. Haarlem is er nog niet
in. 't Middenvak echter keert menigea
Advendo-aanval. Een goed schot van
rTensse metnoreeerea we.- Vliegensvlug
vallen beide partijen aan, met Adveado
in de meerderheid goede doelers ont
breken echterook geeft de Haarlem-
verdediging niet veel kans. 't Spel is
r.og zenuwachtig, wat bij een plaatse
lijke ontmoeting dikwijls het geval is.
Bij een Haarlem-doorbraak mist Roek
direct daarop heeft Mej. v. Hezel geen
succes met een goed geplaatsten bal.
Als een tijd het spel op en neer is ge
gaan, wordt Haarlem heter en is meer
•aanvallend; het doelen is echter nut
af. zoodat het legen rust nog steeds
oo is.
Voor 't publiek is het een spannende
strijd de beide twaalftallen worden her
haaldelijk aangemoedigd. Ieder oogen-
iblik verwachten we een puntje, doelt
beide verdedigingen houden stand tegen
do steeds gevaarlijker wordende aanval
len. Tegen rust is Haarlem sterker, maar
kan het niet in een puntje uitdrukken.
Rust oo.
Na rust wordt er dadelijk weer zeer
vlug gespeeld, met het gevolg, dat er
roor loopen nog al eens afgefloten moet
worden. Jammer, mooie aanvallen wor
den daardoor onderbroken. We krijgen
een gevaarlijk moment bij den Haarfem-
paaionzuiver doelen is de oorzaak, dat
de stand steeds nog blaok zS. Van oeide
do ua^wquspao pooS a*. aalmin uafuisd
van gevaarlijke aanvallen. Ook het op
stellen van sommige spelers 'sters) valt
ons op. Een goed schot van H. van He
zel gaat naast. Na een gevaarlijke door
braak belandt de bal bij Roek, die aan
de vrijstaande Mej. Modoo toespeelt, die
goed richt en het is oi.
Er is dan een kwartier gespeeld.
Het spel wordt nu enthousiaster. Bei
de uoo.'jn ontkomen ternauwernood aan
goed gerichte schoten. Als Mej. Modoo
eens wil doelen, belet een Advendo-hcer
•haar dat en krijgt Haarlem een straf-
worp, die naast gaat.
Als er nog vijf minuten gespeeld moe',
worden, heeft Roek met een goed schot
succes, o2.
Dan nog wisseling-, maar geen der
partijen maakt van de verschillende kan
sen gebruik.
Haarlem wint dus met 203
Beide twaalftallen speelden vurig,
maar eerlijk. De wedstrijd veriicp zond';,
geharrewarde verhouding was sportief
Alle spelers gaven wat ze konden dc
Advendo-daines, Mej. v. Hezel uitgezon
derd. speelden iets minder dan de Ad-
vendo-heeren.
Hockey
T. O. C. O. S—BLOEMENDAAL 1,
1—3.
In den wedstrijd T. G. O. 2Bloe-
mendaal 1, die in Den Haag gespeeld
werd, nebben de Bloemendag 3natuur
lijk gewonnen. Tech was de uitslag niet
zooals men van het eerste elftal va:
Bloemendaal verwachten kon, maar er
kan dan ook niet geregd worden, dat het
waarlijk dit elftal was, dat tegen de Ha
genaars streed. De wedstrijd werd door
Bloemendaal met 31 gewonnen,
Bloemendaal komt zeer zwauil. e:
heeft onder anderen invallers voor IJzer
man, Carp en Westermann. Geyl speel
de vóór half-time in dc voorhoede, wat
het verband in de halfbacklinie ontnam.
T. O. G. O. 2 komt zeeT sterk uit
neemt direct de leiding van het spel in
handen. De aanvallen van de Bloemen
dalers loopen alle op niets uit, daar het
Haagsche doel zeer goed verdedigd
wordt. Dc T. O. G. O.-voorhoede heeft
vrij spel, daar de halfbacks van Bloe
mendaal weinig weerstand bieden. Daar
door maakten de Hagenaars den eersten
goalvóór rust werd evenwel door Bloe
mendaal gelijk gemaakt.
Na half-time neemt Geyl zijn piaats in
de halfback-linie weer in, waardoor aan
'1. O. G. O. elk opdringen onmogelijk
v.ordi gemaakt. De Bloemcndaalsche
voorhoede spant zich in om de overwin
ning aan haar kant te krijgen en de
backs van Den Haag moeten nu twee
maal voor de veel sterkere ovennacht
zwichten, waardoor Bioemeadaal rich
«cn overwinning van 3bevocht.
Schieten.
WEDSTRIJD BLOEMENDAAL.
Do wedstrijd werd Vrijdag voortge;
ze'. Lti heigeen wij er van zagen zij
vermeld, dat de heer D. C. Houtgraaf
op de 100-schools-meesterkoart een
serie maakte van 109 punten. Dit is
het eerste maximum dat gefabriceerd
werd. De lieer A!b. Bos werkte ziuh
op de ecraie plaats der vrije baan
met 2 maal 99 punten. Vrijdag was
hei de h-'-T W. G. Hoogesteiu en Za
"lerdag.d; heer D. C. HouVgiaaf. die
zich tnc-'.rier mo.ak.ten van de dagme-
datlle mot resp. 97 en 98 punten.
Behalve de Burgerwacht van Haar
lem, die met 2 vijftallen uitkomt Is
ook bijna aan alle om.iggende plaat-
n bericht van deelneming in deze
al Deling ingekomen. Het aantal als
prijzen geschonken kunstvoorwerpen
en medailles gro«t nog steeds en
vormt reeds een kostbare collectie.
De rneest uitblinkende kaarten met
de daarop aangetc-ekende namen der
matadors worden in het lokaal geëx
poseerd.
JAARBOEKJE.
ersclienen is het jaarboekje voor
den Kon. Ned. Bond van Oud-Onder-
ot'ficieien. Op de eerste pagina vinden
wij het goed gelijkend portret van wij
len den heer J. H. R. Hel, in leven
redacteur-administrateur van het or
gaan, en lid van het hoofdbestuur.
Verder bevat het een in memoriam i
van de in 1919 overleden kameraden,
waarbij wij van de afdeeling Haar
lem tien aangeteekend wijlen de hee
ren A. A. Wildschut en J. Eden.
Het goed verzorgde boekje kan voor
de gebruikers van veel nul zijn.
Oamrubriek
Alle correspondentie enz., deze ru-
i betreffende, gelieve men te zen
den aan den Damredacteur: J. W. van
Dartelen, Spior hopstraat 55, Schoten,
Probleem Nr. 177
Uit rillnstratiori
Zwart.
1 S 3 4 5
m sa a*
0
m m
e m n r;
15
16
a m h ii i
is a f-; s f
a
86
i qj a B
jb m m a
m
86
a si ei m s
a u m s m
46
m n s w m
4« 47 4S 43 60
WH.
Stand in cjjfers Zwart 8 schijven
op 7, 8, 9, 16, 20, 29, 30, 34.
Wit 8 schijven op21, 28, 37, 38,
44 47, 49 en 50.
Probleem Nr. 178
Auteur: Rouvière, Frankrijk
Zwart.
1 2 S 4 6
mm e m
s
6
aa a m a
m a a h
u
S9B1B
jêjê m a E
SS
SS
a m a h a
S S S B 1
a
K
s i a s
.E i a B R
a
te
m a m
46 47 48 49 60
WH.
Stand iu cijfersZwart 8 schijven
op6, 8. 9,10, 16, 18. 19 en 28.
Wit 8 schijven op: 17, 20, 27. 29,
34, 38, 41 en 50.
Slagzet Nr. 179.
Uitgevoerd door den ex-wereld-
kampioen Isidore Weis te Parijs met
Wit in dc party tegen Kleeberg met
Zwart.
Zwart.
I 2 S 4 5
B 4 a i
5
s
s m m M ie
Éi '1 U- a Èil
15
ie
.a a sai m
m a a :v
25
SS
k sa ést
as m m
35
36
a jfl J sS
ÏL 30 ife i
4ó
,6
-
4t> 47 4b 49 50
Wit.
Stand in cijfers: Zwart 13schijven
op5, 6, 9, 10, 12 4, 16, 18, 19, 23,
2ö eu 2y.
Wit 12 schijven op25. 27, 30,32.
35/6, 38, 40, 48, 45, 19 en' 50.
Oplossingen dezer vraagstukken
worden gaarne ingewacht tot uiterlijk
Maandagavond 1 Maart a.s.
ONZE PROL LEMEN.
Nos. 177 en 178 zijn fraaie compo
sities van Frausche problemisten, gees
tig en verrassend van afwikkeling en
fraaien stand, terwijl juist het weinige
materiaal, waarmede deze problemen
zijn samengesteld, de waarde nog ver-
hoogen. Tot slot nog een slagzet vao
Weis uit de party. In deze party gaf
Weis zijn tegenstander één schijf voor
gift, doch wist weder op aardige wijze
zijn tegenstander in een damzet te
vangen
OPLOSSINGEN.
De auteursoplosiug van Probleem
Nr. 171 is:
Wit: 39-33; 48-43; 38-32; 41-37;
36:949-4350-4445:5 en wint.
Zwart28:3939:4827:3848:31
14:3; 38:49; 49:40.
De auteursoplossing van Probleem
Nr. 172 is:
Wit42-37 35-3029-2445-40
37-3139-34ö4:l en wint»
Zwart: 18:27; 24:35; 35:19; 15:24;
27:4747:29.
De opiossing van het eindspel Weis
Nr. 173 is:
Wit46-4141-37 32-2821-17
16:47 en wint.
Zwart25:23 31:4228:32 12:21.
De volgende heeren zonden goede
oplossingen in: Hossel de Jong, P.
Mollema, 0. Serodini, Pb. T. Amelung,
W. J. A. Matla, 11. G. en W. J.
Teunisse, cn H. Boks allen te llaar-
iem; O. Sluiter te Aerdeuhout en J.
Plotting te Heemstede (alleen Nos.
171 en 173).
CORRESPONDENTIE.
Co Si. te A. Dank voor het toe
gezonden probleemJlet is echter
ongeschikt, uaar Wit door 28-23 en
27-23 direct 3 schijven wint» Ook hot
gebruik van dammen is met fraai.
DAMNIEUWS.
De returnmatch tusscben een 15-
tal spelers van het derde en vierde
tiental der „Haarlemsche Damclub"
en oen gelijk aantal spelers van het
eerste en tweede tiental der R. K.
Damclub „St. Bavo': ia tot nader da-
i turn uitgesteld 1
Maandagavond a.s. half acht houdt
do „Haarlemsche Damclub" eene al-
gemeene ledenvergadering in haar club
lokaal, café „de Korenbeurs", Spaar-
no 36.
De tweede ontmoeting tnssehen do
hoofdklasse-kampioenen Noord en Zuid
resp. „D. O. S." uit Amsterdam en
„D. I. O." uit s' Gravenhage om het
kampioenschap van Nederland, ein
digde even ais de eerste ontmoeting
in een gelyk spel (10-10), zoodat thans
een derde ontmoeting de beslissing
zal moeten brengen.
J. W. VAN DARTELEN.
Sciiaakrobrlek.
Qplossinqeo, vrsiea enz., te zen
den gan den Sehaakredaelenr
van Haarlea'i dagblad, Greott
Houtstraat 93, Haarlem.
Probleem No. 44*).
J VAN DIJK Azn (de Lier).
fes
•h
1
m
im
m
B
m
s
■1
lal
•Si
Sneu
a
■8J
!i
m
Alut in iwcd zetten.
Stand dar stukken
Wlli Kg2, Dd3, Te4, Pd8, Pg4, a4,
b6, f6.
Zwart i Kd6, o5, d4, f7.
la prijs in dan wedstrijd van den
Noderlandachen Schaakbond (1898)
Mat-aaiik*ndi|ini<n van lasker.
Hieroudor volgen een paar schitte
rende partijen van den wereldkam
pioen.
Partij Bs. 33.
Gespeeld in de simultaan-séance van
25 partijen te Amsterdam, 31 Jan. 1920.
Wit i Zwart t
Louis Gans. Dr. Em. Lasker.
Midden-gambist.
e2—84
1
o7 eg
d2—d4
a
e5Xd4
c2c3
8
d7—d5i)
e4—«5
4
d4Xc3
b2Xc3
5
PbS—c6
f2ii
6
Lf8—c5
Pgl—fö
7
Pg8—e7
Lfl— <13
8
Lc8—fö
Pbl— a3
9
0—0
Pa3—c2
10
f7—16
Pc2—(14
11
16 e6
Ld3Xfi
12
Pe7Xf5
Pd 4—e6
18
Dd8-d6
PeöxfS
14
Ta8xf8
f4 <eó
16
Pc6X«5
Pf3d4ï
16
PfóXd4
c3Xd4
17
Lc5—Mf
J) Kal—«2
18
1) 3.d4Xc3; 4. Lfl—ciishet
Noorsch-gambiet. Sörensen, die dexa
opening ondersoclit heeft, is echter
tot de conclusie gekomen, dat de tekst
zet de beste is.
Deze voortzetting geeft geen vol
doenden aanval, eveumin in verbinding
met 6. Pbl— cj, waarop 5.
c7c6 kan volgen en op 6. Lfldé
antwoordt Zwart 6.Lf8—có.
Na dezen zet annonceerde
de wereldkampioen mat in vijf
zetten, hetgeen als volgt geschiedt
18.Udö—a6f19. Ke2-e8,
Peöcl f 20. Ke3-e2, Dab—e6f;
21. Ke2—d3, DaS-elf.
Op i9. Ddl—d3 volgt 19.
Da6Xd3 matop 2. Ke3—d3 volgt
20.Da6-g6f; -1. Kd3—e2,
Dg6—e4f; 28. Lcl-e3, De4xe3mat;
op 21. Lel- el volgt 21.
De6Xe3 mat.
PartU Ho. 31.
Gespeeld in bovenvermelde séance.
Wil: Zwart i
Justus Meyer Dr. Em. Lasker
Sciiotscb-oamSlst.
e2-e4
1
e?—e6
Pgl-13
2
Pb8—c6
dr—d«
3
eö Ö4
Lfl—c4
4
Lf8c5i)
0—0
6
d7d6
h2h3
6
Pg*—16
Lelg5?
7
h,—h6
Lg—h4
8
g?—g&
LU4-g3
9
gó -g4I
h?Xg4
10
Lc8xg4
Ddl-d3
11
Pföhö
LgJh4
12
Dd8—d7
Pbl—d3
13
Th8—g8
Kgl bl
14
Lg4—h8
Pfi—el
15
igSKgai
Lc4 f7 f 1
16
Dd7Xf7
Dd8Xh3
17
Ph5—14
Dh3 - b3
18
Df7-g6
DbiXb7
19
Ke8d7!
Db?--b3
20
Ta8—g8
Pas—13
21
Tgts—g71
Lh4-g3
22
Tg2xg3
ii \g3
23
Dg6Xg3
Pf»-h2
24
d4d81
Plli—fi
26
Pc6—«5
DbJ-b5f
26
Kd7«7
Db5—aö
27
De opening ie thans overgegaan
in eon variant van de Italiaansche
partij (1. «4,e5; B. Pf3,Pc6; 8.Lc4,Lcs;
4. d4,ed4
Zwart annouceart mat in
vier zetten (als volgt: 27.
Dg;-h8t; PM—hS, DhSXtlf: se-
Ph2XH. Tg7gl f 30. Khl-h2,
Pe5-f4?).
De volgende stand ontstond in eene
den 22en November 1907, to Philadel
phia gespeelde partij tusschen Lasker
(mot /.wart) en MorganStadelmar
(in cousultatie), na den 24en zet van
Wi'
ui
«n
Si
i
EU i
i
m
i
j
I
Al
.x
A
a
fkk
fei
IU
&ÉM
r
Wat
m
m
m
w
Er volgde 26..., cö; 26. Phg2, cb4:
27. Tb2, Pd3 28. Ld3 Td3 29
Db4Dot30. Tfbl, Tc831. Pfö,
Tcd882. Pel, Ldl33. Pd3:., Lf3'f
34. Kgl, Td835. Tel, Lg436. Tc7
Lfa 37. efó Tdlf38. Kg2, Dd5f
39. Kf2, Dhl40. Db7waarop Zwart
mat aankondigde in zee zetten,
(aldus: 40.... Dflf; 41. Ke3, Td3f
42. Ke4, Df3f: 43. Ke5DeSf44
De4, f6f45. Ke6, De4f).
Oplossing Probleem No. 42.
(dr. Em. Lasker)
Stand der stukken:
Win Kal. Dg2, Tai, Pd4, Pf3, f2
ZwartKf4, Lc6. Lf3, Pg7. d6, 16, h5
1. Pfih4i, enz.
Goed opgelost door
Jac. J. Bert, M. Bijpost, P. Fabriek,
J. A. Schlering, allen te Haarlem;
H. W. v. Dort, D. Slinger, Joh. v.
Teunenbroek, allen te Schoten; J.
Wielenga te Zuld-Schalkwijk.
INGEZONDEN MEDEDEELENDEN
ii 60 Cts. per regel.
HOEING
stoomt VBoerkleeden,
Tapijten, Karpetten, ens.
HOEING stoomt tn verft alles
y. M Bracht II - Til. 182-873
Ingezondsn
Van lareaoodm Btukkvn, geplaatst cf
•let goplsatst, wordt de kopie den lnaendor
atel timcTegaren.
Voor den Snhoad dessr rtiVriak iWt ae
Sednotlo tloh niet aanopcakoiyk.
Haarlem. 20 Febr. 1920.
WILLEM ROYAARDS.
M. de R.l
Donderdagavond woonde ik den
voordrachtavond van Dr. Willem
Royaarda bij. Wat me bijzonder on
aangenaam aandeed, was de zoo
slecht bezette zaail. Wanneer een
man als Royaards, die ad verscheide
ne malen getoond heeft een voortref
felijk voordrachtkunstenaar te zijn,
ons een avond van fijn literair kunst
genot aanbiedt, blijft het Haartem-
sche publiek thms.Wanneer Royaards
ons gedichten van Schiller en Goethe
voordraagt op een wijze, die op vele
punton niet voor Willlner hoeft onder
te doen, wil het publiek onzen Hol-
iamdschen kunstenaar niet bewonde
ren. Wal is de zaai bij den Duitecher
Wüliner uitverkocht.
It, men er nog niet genoeg tegen
op gekomen, dat het publiek de bui
tenlanders opzoekt en de Nederlan
ders ontloopt'?
Ik heb me Donderdagavond ook het
volgende afgevraagd: Waarom ge
niet Musch, die wei is waar een
voortreffelijk artist is, alleen het
voorrecht schoolvoorstellingen te ge
ven? Waarom wordt op de scholen,
wanneer Henri Dekking komt, die
niet zoo in de gnnat schijnt te staan,
door vele leeraren tegen-propaganda
gemaakt; en waarom komt Royaards
in het geheel niet in aanmerking uit»
genood igd te worden tot het gov en
van een schoolvoorstelling? Is dat den
kunstzin van de Nederlandische, in
't bijzonder van de Haarlemsche,
Jeugd aankweeken? Men jaagt hen
naar WüJlner, maar van Royaards
wordt qp school geen enlieil wooid
gezegd.
Allen, die Donderdagavond in den
Stadsschouwburg geweest zijn cn
er waren vele Il.B.S.'ers onder, heb
ben genoten van Royaards' heerlijke
voordrachtkunst, die vooral in de
Kruissprook zoo mooi uitkwam.
Kan het voortrekken en bevooroor-
deeien van enkele personen met ein
digen. en kan Royaards niet eens
komen om onze H. B. S.'ers zijn kunst
te laten genieten?
Met beleefden dank voor de ver
leende plaatsruimte.
Hoogachtend,
DE H.
(Wat de grooto opkomst bij Wüli-
ner aangaat is die misschien toe te
schrijven aan hel feit, dm men hem
hier elechts een enkele maal hoort en
Royaards, ten minste als acteur, zoer
dikwijls. Omtrent de kwestie der
schoolvoorste hngen schijnt er bij den
inzender m levers tand te ontstaan. De
zaak zit zoo. De schoolvoorstellingen
zijn een vinding van Musch, waar
mees hij hot vorig jaar zulk een suc-
cès had, dat de Schouwburgcomrois-
sie bos-'oten heeft in deze richting dit
seizoen voort te gaan en drie van
zuJlte voorstelllingen, liefst van too-
neeïkunst te organiseer en. Daar de
keuze van du tooneelztulcken beperkt
is, heeft men abeeai Langeuaijk's
..Wederzij dach Huwelijksbedrog"
kunnen opvoeren. Voor de tweede
voorstelling is Henri Dekking uit-
goiióodigii, voornamelijk ook, omdat
lnj een geheel werk ten gehoore
bracht. Het is onjuist te zeggen, dat
er legen het optreden van Henri
Dekking dom de leeraren geageerd
is. Eenige leeraren waren adeem van
meening, dat het niet juist was een
•stuk ais „L'Aiglon" in liet Neder-
landsch vertaald te doen voordragen.
Voor de derde voorstelling is nog
geen keuze gedaan.
Het ligt in de bedoeling, om hot
volgend jaar de schoolvoorateLlingf-u
meer systematisch ta doen plaats
hebben. Getracht zafl dan worden oen
commissie uit de leeraren te vormen,
die met de Schouwburgcommissie het
geven der schoolvoorstellingen nader
zal regelen. Red. H.'s D.)
Buiten!andsch Ovarzicht
't Proces tegei den aan-
stager ras Erzberger.
De vaandrig Oltwlg von Hlrschfeld
voeit zich als een held.
't Gerechtshof veroordeelde hom tot
\'A Jaar gevangenisstraf.
Zaterdagmorgen is het procea be
gonnen tegen den twinnigjarigen vaan
drig O!twig von Hirschfeld, die op 26
Januari te Berlijn twee sohoten op
den Duibscken rijksminister van fi-
nancién, Erzberger, heeft, gelost. In
dezelfde zaal van het „KrimJnalge-
richt", waarin Erzberger en He'ffe-
rlch als tegenstanders tegenover elk
ander staan, stond de jeugdige Von
Hirschfeld wegens poging tot moord
terecht.
Er waren zeer strenge voorzorgs
maatregelen genomen. Sterke pa
trouilles van de groene politie wa
ren voor den ingang opgesteld. Ieder,
die binnen wilde werd buitengewoon
streng gecontroleerd. Reeds om vóór
negenen had zich voor de deur een
greotè menigte belangstellenden,,
voornamelijk dames, verzameld. Al
len werden onderzocht of ze geen wa
pens bij zich droegen en ook de da
mes moesten zich daaraan onderwer
pen. Om half tien was de tribune dicht
bezet; een paar minuien later werd de
beklaague binnengeleid.
Qllwig von Ilirsciifeid droeg de
vaandi-'g-unifonn met zijtn oorlogs
onderscheidingen. Zijn gezioht is jon
gensachtig en men zou hem nauwe
lijks 17 jaar geven. Het schooljongens
gezicht drukt, geen bijaonderon haute-
loeht., geen fanatisme uit.
De voorzitter begon het verhoor
van den beklaagde met de vraag, in
het kort iels van zijn levensloop te
verteller, waarop Von Hirschfeld me
dedeelde, dat hij na zijn leertijd op
de kadettenschool naar het front is
gegaan bij Atrecht, gewond werd, en
na zijn genezing wederom naar het
front vertrok. Na het uitbreken der
revolutie meldde hij zich gedurende
de Januari-onlusten in 1919 bij de re-
geeringstroepen aan en werd bij een
vrijwi-.igerscompagnie te Berlijn in
gedeeld. Zijn opvoeding was van meet
af aan op de ofiiciersloopbaan ge
richt, daar bijna al zijn familieleden
officier waren en één van zijn voor
vaderen, generaal von Hirsciifeld, in
dertijd reeds bij BagelLerg bad geelro
den. Üe revolutie vernietigde zijn
toekom.-1 - vooruitzi ciitienAls soldaa t
had hij nooit iets aan politiek gedaan,
maar na de revolutie trachtte hij zich
door het lezen van vele dagbladen,
zoowel rechtsche als linksche, op de
hoogte te stellen, welke oorzaken tot
de revolutie hadden geleid. Door de
ze le cl uur was hij tot de overtuiging
gekomen, dat de huidige regeering
schadelijk voor Duitschlaiid is en in
het bizonder Erzberger. Tegen de an
der ministers heeft hij zich niet wil
len richten, daar dezen tot dusverre
nog niet veel gedaan hebben en geen
ruggegraat bezitten. Hij was tot den
aanslag gekomen door de verschillen
de handelingen vun Erzberger, in cfe
eerste plaats door diens plotselinge
bêkeering van bloedig annexionist tot
pacifist, en voorts door zijn onderhoud
met prins Bourbon-Parmu enz. Be
klaagde zeide ervan overtuigd te zijn,
dat Erzberger voor Engelsch geld
werkt. Hij was er rotsvast van over
tuigd, dat Erzberger Duitechland
schaad:, en deze overtuiging werd,
naar hij zeide, door vele andere, po
litiek c-rvaren lieden, gedeeld.
De voorzitter merkte op. dat hij
daarom nog niet het recht bad den
minister door een kogel uit den weg
te runnen, waarop beklaagde ant
woordde, dat dit zijn bedoeling ook
met was geweest. Hij had Erzberger
slechs willen dwingen voor eenige
maanden van het politieke Uxwieel te
.verdwijnen. Von Hirschfeld gaf zeil
'toe, dat het geen pas had, dat in
Duitschland iedr niet 'n revolver in dc
straat rondliep, maar hij noemde
zijn geval een uitzondering en voegde
or aan toe: Ik neem toch ook de smal
op mij, ik ben na den aanslag niet
weggeloopen.
Op verdere vragen van den presi
dent herhaalde beklaagde niet nadruk,
dat hij volkomen toegaf dat de poli
tieke moord niet mooht voorkomen,
maar Erzberger steunde op geweid
en was niet andere dan door geweld
tea val te brengen. Hij zeide d<-n aan
slag te beschouwen als een daad van
noodweer, niet voor rich zelf, maar
voor het Duitsche volk. Hij kan wel
is waar een der gel ijken aanslag niet
billijken, maar de werkzaamheid van
Erzberger was hem ate een uitdaging
tot zulk eeu aanslag voorgekomen.
Nader deeiae beklaagde nog mede,
dal hij. na op 26 Januari het proces
Helfferich op de tribune :e hebben
bijgewoond, in zijn opvatting omtrent
Erzberger was versterkt. Dien dag
werd juist het geval-Tyssen behandeld
en de ongunstige verklaringen van
directeur Neuliaus hadden een diepen
indruk op hem gemaakt. Na af oop
der zitting was hij onmiddellijk naar
de auto van Erzberger geloo.pen, had
gevraagd: Bent l' minister Erzberger?
En toen het antwoord uitbleef, had
hij een schot op Erzberger's borst ge
lost, ten einde hem In de longen te
treffen. Ik wist van vroeger als sol
daal, zoo gaat belli, voort, dal kleine
schotwonden in de longen bijne nooit
doodeiijk zijn. Erzberger is tamelijk
dik en ïteeft ook een dik hoofd, zoodat
ik, toen hij angstig In een hoek van
de auto kroop, nog slechts buik en
hoofd zag en de borst in het geheel
niet.
Hierop ving hei getuigenverhoor
aan. Geheimrat prof. dr. Hüdebrand
verklaarde op een vraag van den ad-
vokaat-generaa! Bahn. dat. Erzberger
niet levensgevaarlijk verwond was.
Het verloop van het genezingsproces
was normaal geweest en wondkooi is
had zich niet voorgedaan. Wanneer
men op de ziekterappor ten was afge
gaan. had men den Indruk moeten
krijgen, dat Erzberger levensgevaar
lijk verwond was, hetgeen in het ge
heel niet het geval is geweest. Wel
trad eene verzwakking der hartewer
king in.
Advocaat-generaal Bahn: Mij is ver
klaard, dat de verwonding van lichten
aard was. Heeft Erzberger do couran
tenberichten over zijne zieÜtte zelf
'ioën opnemen of is daar met zijn pro
fessor Plesoh over gesproken?
Prof. Hildebrand: Dat geloof ik
niet. Ik ben overigens aan de ziekte
rapporten onschuldig. (Vrooljjkheid;.
Advocaat-generaal Bahn. Uit de
antwoorden blijkt, dat er in het. geheel
geen kogel in het lichaam van den
minister gevonden is.
De als getuige verhoorde moeder
van bekiaagde verklaarde, daf be-
klaagde's familie zich er volstrekt niet
van bewust was, dat haar zoon een
verkeerde daad had bedreven.
Advokaat-generaal Bahn: Is het
waar dat. uw zoon uit alle kringen
zeer vele brieven ontvangen heeft, o.a.
van een generaal, van prof. Lenner
uit Heidelberg, enz., waarin, uw zoon
beschreven werd als een held, als
een echte Duitscher, die (le vaderland-
sohe eer hoog had gehouden tegen
over betaalde Engelsche agenten enz. f
In het schrijven van professor Lenner
zou o-a. gezegd zijn, dat al het groots
slechts van een enkeling komt?
Getuige bevestigde de vragen. -
De reciiLoauk veroordeelde ijekiaag-
detot een gevangenisstraf
vaneen jaar en zes maan
denmet aftTek van den
tijd in voorloopige hech
tenis doorgebracht;
zijnde26dagen.
In de korte motiveering van het
vonnis wordt er op gewezen, dat poli
tieke misdaden ook in dezen tij 1 ten
strengste zijn te vcroordeelen en dat
het niet mag worden toegelaten, dat
men politieke tegenstander» door hel
gebruik van wapenen onschadelijk
'tracht ie imaken. Als verzachtende
omstandigheden lieeft de rechtbank
de jeugd van betolaagde, zijn idealis
tische gezindheid en het feit, dat hij
nog nooit veroordeeld was geweest., in
aanmerking genomen.
Het „Berliner Tageblatt" van Zon
dagmorgen is over dit vonnis niet al
te best te spreken. Het blad acht de
opgelegde straf veel te laag. ,,Us
"•echtbank wijst er op, dat politieke
misdaden ten scherpste veroordeeld
moewn worden. Indien zulke verzwa
rende omstandigheden niet in aan
merkmg waren gekomen, hoe de straf
er dan eigenlijk zou hebben uitge
zien? Dan had men beklaagde nis
6chien de reddingsmedaille nebben
verleend", zegt het blad, en het in-
digit zijn commentaar als volgt: ,De
verzachtende omstandigheden gunt
men den pleger van den aanslag, die
gedurende den oorlog herhaaldelijk
werd gewond, gaarne, maar liet Is
toch wel noodig werkelijk ten scherp
ste daden van geweld en aanslagen
tegen te gaan en dat niet alleen ook
in dezen tijd, maar juist in dezen
tijd. Wanneer de prijs voor een poli-
li eken aanslag op 1 jaar en zes maan
den gevangenisstraf wordt vastge
steld, dam zuiden we nog wel van al
lerlei beleven. Of de rechters zich
hebben laten lelden door hun politie
ke sympathieën, hun gcuu Harten of
door de indrukken var J' "- es is
(niet na te gaain, maai j ot de
handhaving van de oiate iu uitscJi-
lanri niets hebben bijgedragen, staat
wei zoo goed als vast".
•T PROCES TECEN CA'LLAUX.
We n in de dagen der proces
sen!
In Parijs staat CailLaux, de gewe-
zem Fransdhe minister tónecïit, be
schuldigd van verraad.
Zaterdag begon, nadat enkele dag.
gemoeid waren met 't voorlezen der
jffirieete stukken, het eigenlijke ver
hoor van den bekiaagde.
De correspondent van 't Hbld. seint
(laaro\er o.a--
Cfldllaux hield zich daarbij zoo be-
teiard als zulk een norveuse persoon
•Jechte kan zijn; hij was scherpzinnig
eri trachtte voortdurend het aandach
tige auditorium te overtuigen van het
-.steuriiike en rechtschapene van al
';;in dad-em tijdens den oorlog. Staan
de achter ean tafel vol lijvige doB-
•viars. welke men een weinig naar
voren heeft, geschoven, zoodot zijn
schrille stem beter door allen kan
worden verstaan, tracht hij te domi-
nesren en indruk Ie maken op hei
hof door een troteche houding.
Hij wordt krachtig terzijde gestaan
door zij,u verdedigers, zoodat men
teeds dadelijk bemonkt, dat de be
schuldiging een uiterst zv/are taak
zal hebben; president Bourgeois heeft
vaak moeite om zijn wil te doen gel
den bij de leiding d©r debatten, maar
hij slaagt er toch met grooïe flink
heid in.
Eenmaal aati het m-'Jeggen cn ver
klaren, is CailLaux moeiclijk te stui
ten. Hij spreekt met groote levendig
heid en oefent met een volmaakt too-
neeJspelerstadent een charmr uit op
zijn gehoor, zooa's eerst moeilijk
stmijnt te rijmen met zijn onaange
naam sdml sfnigtluid.
Zijn politiek ven \óór den oorlog
vilde hij geen politiek van Fransch-
Duitsche toenadering noemen, zeide
hii maar e°n politiek v»r Fur' pe*
sche verzoening, waai op hij trotsch
is.
Tn lange redevoeringen antwoordde
Catilln-ux op die vmagem van den pre
sident en gnf over zijn reis in Zuid-
Amerika inlichtingen.
Zooals men weet wordt verwacht,
dat 't proces maanden zal duren.
E PROCESSEN TECEN DE DUIT-
SCHE OORLOCSMISDADICERS.
Lint i i mzig wordt aan de „Frnnkf.
Ztg." gemeld:
De procureur-ge noraal bij liet Rijks
gerecht dr. Schwhccrt verklaart, dat
t niet aan te denken valt. dat vóór
25 Maart, voor 't bijeenkomen dus van
ie nieuwe oonfereiruc der geallieer
den, vonnissen gevo'd zullen zijn te
gen oorlogsmisdadiger». Er zijn nog
nieuwe en nauwkeurige inlichtingen
noodig van de entente, oio in vele ge
vallen te weten tegen wie de aan
klacht ingediend moet worden. Ook
is nog noodig dat de nationale ver
gadering bij wet de bovovguheden uit
breidt van het Rijksgerccht, bijv. het
recht van indienen van een aanklacht
geeft aan het Rijkcigcrecht zelf, in
plaats van aan het openbaar minis-
terie.
i
I
0
2
42
24
17
0
2
46
25
14
0
2
->4
26
14
0
6
20
29
6
0
S
22
49
4
0
9
15
:->5
2
