Van onzen reizenden Redacteur
De Vliegtochten naar
Nederlandsch-Indië
HAARLEM'S DAGBLAD
WOEiHSUAG 26 FEeRUattl 1920 TWEEDE BLAD
(Derde reek#.)
102
DeWeener muren spreken
Weener pisiziörtjes Preinidkcry ter wiliö der liulpverschaflmg
lib politieke strijd op de maren Overprikkelde stsmmiog -
Over 88a tramstakiiig.
Als je dc volle theaters, opera's en
kino's riet, als je zeer dikwijls in café's
of restaurants naar een plaatsje moet
zoeken, dringt zich de gewaarwording
bij _ic op, dat dit toch niet alleen bui
tenlanders en Schiebers kunnen zijn, die
hier hun geld verteren en dat de bevol
king toch ook wel deel neemt aan amu
sement- en kunstvertooningen. Dat komt
nog duidelijker aan 't licht als men de
vele aankondigingen leest van vermz
kelijkheden door de plaatselijke vereen:
gingen gegeven, welke natuurlijk hun
publiek de leden ouder de Weeners
en Weenerinncn hebben en niet onder de
vreemde elementen. Talrijk zijn de kleu
rige biljetten, die je op de muren vindt
en het cene is nog verlokkender dan dc
andere. Tusschcn plakkaten als „Karl
Liebknccin ruft!" een oproep
communistische vcreeniging ter herden
king van den dood van den Duitschen
Spartakist en de aankondiging van
•.niassa-samutlung" tegen de opdrijving
ilcr broodprijzen, ,,als roofpolitiek
belang der kapitalistische klasse"
dat door een socialistische regeering!
vindt je bekendmakingen als deze
aschungsredouic untet der Devise
Der Maskenball Tanzmusik Ft
Bclustigungen ist weitgchcndst gesorgt'
De vroolijke aatd dgr Weeners verloo
chent zich dus niet in dezen naren tijd.
Dan wordt hier Jjet aloude recept
van hulpverléening door het organisee-
ren van feestelijkheden ruimschoots
toegepast. De Rettungsanstalt „Vindo-
bona" kondig: een „Grosse Kostüm- und
Masken-Redoute" aan „ohne Kostiim-
zvvang". Ongekostumeerden zijn dus op
dit vastenavondfeest ook welkom. Het
feest heeft plaats „unter derDevtse „Fin
Faschingstraum, welche durch ihre Ar
rangements auf dem Gebiete der Ver-
gnügungstcchnik etwas bisher unerhort
leis: 'n sof!' Als "BelusfTgtjiigi.il sin3
groszc Damenschonheii-konkurrenzen
mit wertvollen Preisen (goldene Damcn-
uhre, Lebensmittelpreise) Freistanzen, im
Linkswalzcn, Blumen- und Serpentinen-
s' -i-T»- aur riem Programin. Zoodat op
di' ^maskerd bal cTe schoonste dame dus
gelauwerd zal kannen worden met een
rookworst, of de beste linkswalser met
een zak rijst naar huis zal zijn gegaan.
in de Mnr'ahilferstrasse vind jc een
etablisseipen: met den clownachtigen
naam „Zuin "dunimeu Kerl". Daar be
talen volgens het humoristische pro-
den
gramma militairen den halven prijs „und
Kriegsgcwinner doppclt". Fijn is de sna-
kerij op dit biljet niet bepaald. Er staat
o.m. op Alle maskers zijn geoorloofd,
behalve gasmaskers. Van 't zelfde allooi
is de aankondiging, dat onder de dansen
voorkomen „SchiebctanT Sleichpolka
unci Tcuciungscancaii -
Tot zelfs de opkoopets van juweelen
maken 1.1 hun aankondigingen gebruik
van dergelijke grapjes: Du bast Diaman
ten und Perlen, Hast alles was Men-
scben begehr, Und ich zahl der höchste
Preise, Liebchen, wilst du mehrl" paro
dieert er een bekend liedje.
Zoo spreken de muren van de onver-
•woe.ibart „hamur" van de Weeners en
van aua zucht oin de ellende van
oogenblik in vrooliikbeid en jool U
geien.
De muren van Wee nu a spreken ook
vau bittere stemmingen. Tal van partijen
gaar elkaar per plakbrief te lijf. De
adr Burger "tri Standerat'
middenstandsorganisatie, vertelt den
voorb ranger het volgende over de
cialistischc regeering.
„Aan do Burgers van Wcenenl Door
dc vreeselijke maatschappelijke gevolgen
van de ineenstorting heeft zich van de
burgerij een groote moedeloosheid
meester gemaakt, die door het schrikbe
wind van de verschillende socialistische
partijen nog verergerd wordt." Aan
tociaal-demokratie legt deze „rat"
laste het ondermijnen van het openbare
ge. ig, de eenzijdige klassehcerschap-
pij, dc vernietiging van het Staatskrediet,
het waardeloos worden van het Oosten-
rijksche geld, toelating van den sluik
handel, toeneming van de afbeidsschuw-
heid, onveiligheid van het bezit, machts
misbruik door de arbeiders- en soldaten-
raden, hongeren en kou-lijden.
„Doof d© partijpolitiek in do buiten
landsche staatkunde wordt de vrede
vertraagd en verslechterd en worden
wij in een ondragelijke» toestand ton
opzichte van de naburige rijken go-
bracht.
Aan liet eind van een jaar (al dit
vriendelijks wordt n.l. gezegd in een
niouwjaarsgroet) vol bitterst lijden on
ontberingen, wordt het publiek op
gewekt maar niet meer achterwaarts
le zien, doch den blik hoopvol
voorwaarts te richten, natuurlijk kan
hét een-en-ander, voügens den steller
van hef manifest alleen geschieden,
warneer don socialistische partijen
niet langer steun wordt geboden.
Begrijpelijkerwijze liet de tegen-
pari Ij de Kreisarbeiterrat Wien
het daarbij niet zitten en plakte fluk6
een biljet aan van den volgenden in
houd: Terwijl in dc oorlogsgebieden
hot hoogtepunt vau het lijden reeds
overschreden ie, verwerft de bevol
king van Ween en d e zegeningen van
den wereldoorlog eerst in den zesden
winter na het plaals hebben van de
miedaad dei- oorlogsverklaring
in haar gehcele en onmen- j
schelijke hardheid. De kroon
heeft haar koopkracht verloren;1 evens
middelen, kalen, grondstoffen ontbre
ken. De verschrikkingen van den
liOTtper en den koude in dc lichUooze
j woningen en gescheurde kleederen en
sohcenen drukken ten zwaarste op
de arbeidende klasse in deze ster
vende stad. Met klimmende» angst
zien allen'de volgende weken tege
moet. De vertwijfeling neemt toe. Nu
gelooven de<awart-gele duivels {deze
beleefdheid ie aan het adres van de
Bürgerrat) dat hun uur is
aangebroken, dat zij zich als redders
nood kunnen voor
doen. In het begin van den oor
log is het hun zoo goed geluk!, dc
domheid der massa te misbruiken, het
volk wijs tc maken, dat de Habsburg-
sclie wereldoorlog voor het geluk van
het volk gevoerd werd. Het volk
juichte "den oorlog toe en helaas wa
ren het ook de arbeiders en arbeid-
ster;., die hun bezinning verloren, die
zich door do bedrieger-s lieten beetne
men en niu denken deze brutale agen
ten van het indringerig Habsburgex-
gespuis: „waarom zou do speculatie
op -Jo lichtgelovigheid van het volk
niet 'n tweede maal gelukken." Verder
heet het: „Een hoofdtroep heeft de
contra-revolutie zich gevormd in de
z.g. Burger und Slander at", die
in waarheid niets anders is dan de
raad der woekeraars en uitbuiters.
Brutaal steken zij hot hoord op, daar
de reactie in de naburige landen hun
moed versterkt.
D uitsch-Ooslei irijk zal zich echter
niet laten overweldigen. De toeslaan
is nog ver van het ideaal. Er is geen
socialistische regeering, daar de bur
gerij en üo ko'-ren even sterk als de
arbeiders zijn. „De proletariërs van
Weenon worden dan uilgenootligd op
te passen voor de aanslagen en uiüii-
gen der reactie'. Zoo gaan deze par
tijen en nog vele andore elkaar te lijf.
Op de muren nog met woorden, maar
er zijn zoo verpolitiekte lieden bij de
verschillende partijen, dat 't niet bij
woorden blijft. En dat in de overprik
kelde stemming, waarin de bevolking
leeft, dat iemand, die door een mede
passagier bij ongeluk op de teen en ge-
aapt werd, een mes trok en den an-
döi- daarmee in liet hart stal;.
Deze onevenwichtigheid, dit gebrek
ui zelfL.: li6ej-£ciiing komt ook in den
polikaeken si rijd tot .rang en geeft
telkens aanleiding tot botsingen.
Een zeer sterk staaltje viel op den
eersten dag, dat de e-ectrische tram,
na een week stop gestaan te hebben,
des middags om half 12 weer voor
het eerst reed 11a dc dootr ko.-ennoou
gedwongen staking. Men moet zich
dat indenken, wat dat voor de Stras-
zenbalm be leek ent in een milüoe-
nenstad als Ween en. Das morgens e»
des middags moesten de arbeiders,
kajriloonbedient£einwunkeJjuffinouwen
werksters soms uren ver loopen om
op de plaats van hun werk te komen.
Bij velen openbaarden zich, tegen het
oinde van net work yoetgehrekan
gezwollen eu uoorgeloopen voeten
waren aan de orde van den dag. Een
zuclit van verlichting ging er op, toen
Woensdag bekend werd, dat dc vol-
genue uagen ae eiectrische althnu
des middags zou rijden.
Maar wat geoeuroe v: aen eerster
dag, toen de trams a.s gewoonlijk met
d.rie aajielk-aar propvolle wagens re
den? Twee bestuurders van de Chris-
telijk-sociallslische en sociaal-demo
cratische vakvercenigingen de bei
de partijen, die de regeering vannen,
nog wel! kregen kwestie over tie
qualiteit van het eten, dat in tie
schaftlokalen aan het personeel was
voorgezet, 't Gevolg was, dat cr een
staking uitbrak, omdat de direotae
geen gehoor wilde geven aan den
eisch van de zich beleedigd achtende
pairtij, om deal tegenstander te ont
slaan. Het krakeel werd zoo hevig,
dat de partij, die-de staking-op-slaan-
den voet verordende niet eens toe
stond, dat de onderweg zijnde wagons
hun rit beëindigden. Hel publiek ware
gedwongen de trams te vertalen,
hoewel zich ook 'n groot deel van liet
andere person jeal tegen deae dwaze
stalling verzette. Dc tramreizigers
weigerden oolv^om dc wageais te ont
ruimen en een gevecht ontstond,
waarbij 't publiek echter merkwaar
digerwijze het onderspit dolf.
Deze zonderlinge op-de-spits-da-ijye-
rij van oen simpele oneenigheid,
bracht een der Weèner bladen tot de
sombei-e uitspraak: „Uns ist nicht z.
helfan!" De schrijver laat daarin een
Engeischman „Mister Somebody" en
een Hollander „Mijnheer Kanitver-
stan" optreden, die te Weenen zijn
gekomen, om het gemeentebestuur
plannen voor tc leggen Weenen uit
dc moeilijkheden te helpen. Het, niet
onvermakelijke verhaal luidt dim ais
volgt: Toen onze buitenlandfiche
vriend vanochtend ontwaakte (vrij
Iaat), greep hij de krant en las: O.
maar dat is heel mooi! Een week lang
hebben deze ongelukkige Weeners
gosn tram gehad. Bij al htm ellende,
moesten zij zicli nog moe door de ein
de looze stralen sleepen maar lieden
rijdt, hiep, hiep, hoera, voor dc eerste
maai weer dc electtiisöhe! Dadelijk na
tafel ga ik mij eens verheugen in dc
gelukkige gezichten der Weeners.
Dadelijk na tafol zit Mister .iome-
uody of Mijnheer IvonHver&t&n in de
eiectrische en rijdt een eind. Geroerd
beschouwt de mensclienvriend den con
diucteur: Goede maai! Nu heeft hij een
eek vacantia gehad, maar stellig
dat deal hem leed; hij spitste zich ei
een- te gaan rijden; hij is zich
zijn gewichtige maatschappelijke
functie bewust. Pas lieefb men
tramgeld weer veel moeten verhoogen.
o,m den braven conducteur meer loon
te kunnen betalen. Goed zoo! Nu doet
hij zijn werk met dubbel pleizier
.Tuisfc op dit oogenblik zegt de con
ducteur: „Allen uilstappen!' Dc
vreemdeling kijkt verbijsterd om zich
heen. Wat, zijn dc kolen alweer op?
Het is toch te erg met die Czecho-
Slowaken. Hij blijft in gedachte even
zitten peinzen en wordt door een
schreeuwenden troep .trammannen, die
den wagen omsingeld hebben, hard
handig uit de tram gewerkt. Die goe
de lieden! denkt hij. Hoe deze .".mie
noodzakelijkheid, hem opwin,. Paar
In verband met de planneu van onze Nederlandscbe avia-
teurs om naar Indië te vliegen, gevén we béerbij een kaart l
met de routes, die gevolgd zullen worden en waarop ouk
aangegeven zijn de afstanden tusscben de verschillende
plaatsen. Dit cliché is ons welwillend door de Telegraaf
afgestaan, die in de toelichting o.a. mededeelde
De stippellijn geeft aan de route, die luitenant G. A. Koppen
zal volgende zwarte, doorloopeude lijn gaat grootendeels
over zee en geeft aan de route gekozen door de luitenants
F. J. Backer en P. M. van Wulfften P a 11 h e, die den
tocht met een Vickers vliegboot zullen maken. Hun weg is
niet dc kortste, maar zij hebben het voordeel, dat zij vrijwel
overal een goed „landingsterrein" vinden. Ten slott» geeft de
lijn, die uit kruisjes bestaat, do route aan over Frankrijk
en Italië en wordt waarschijnlijk gevolgd door luitenant
Doorman. De beer Picard ten slotte heeft zich ongeveer
de route voorgesteld, die luitenant Koppen vliegen zal.
Wij laten hieronder do routes met de onderlinge afstanden
tusschen de verschillende landingsplaatsen volgon. Wij merken
nog op, dat de route tusschen Constantinopel en Bagdad al
naar gelang van nog uit die streken in te komen berichten
eenigszins gewijzigd kan worden. Heel waarschijnlijk is dit
intusscben niet..
Verder is het niet uitgesloten dat het den aviateur gelukt
op één dag twoo trajecten te vliegen. Indien de omstandig
heden gunstig zijn, zal luitenant Koppen naar hij mee
deelde dit ongetwijfeld beproeven.
Ross Smith vloog in i'4 uur van Engeland naar Java;
onze aviateurs moeten binnen 80 dagen den tocht maken,
willen zij voor den prijs in aanmerking komen.
I. ROUTE OVER CONSTANTINOPEL.
Soesterberg- Fürthong. 620 1
F. Budapest620
B.P.-Sofia620
Constantinopel 520
Konia650
K.—Aleppo - 600
A.—Bagda d800
B.Basra 600
B.Aboushir
A.Bender Abbas
B.—Charba r6ï0
C.—Karach i660
K.—Masirabar
A.Allahaba
A.—Calcutta «-O
C.Akyab '20
A.Rangoo n570
R.—Bangkok7-°
B—Singora800
S. -Singaporei> 700
S.—Muntok 400
M.—Batavia»i 450
II. ROUTE OVER ZEE.
Amsterdam—Brestong. 800 li
B.— Marseille9ü0
M.— Napels7y"
N.— Toronto800
T.-Piraeus (Athene)610
P.—Adalia610
A.—Alexandrette480
A.— Abu Kemal460
A.Basr a-
B.— Aboushir
A.Bender Abbas
B.—Charba r
C.Karach i
K.- Bombay
B.Mangalo r
M.Tuticorin
T.Madras
M.Vi'.agapatam
V.Calcutta
C.— Akyab
A.Rangoon
R.—Mergui
M.Penang -
P.- Singapore540
S.— Muntok
M.—Batavia
350
6il0
560
400
450
III.
ROUTE OVER PARIJS.
Soesterberg—Parijsong. 450 K.
P.—Lyon600
L.Miramas250
'M.—Pisa480
P.—Napels- <17n
N.Brindisi
B.—Athene
A.Suda bay (Kreta)
S.— Kairo
K.—Damascus
D.Bagdad
360
630
610
610
S00
Van Bagdad af zie verder route I.
hij oen buitenlander is, kan hij mak
kelijk een taxi betalen. Hij tuft naar
den Burgemeester, wien hij juist des
namiddags een plan ter overweging
zou aanbieden, om Weenen in groofen
stijil te helpen.
Hij betuigt den Burgemeester zijn
leedwezen met de nioAiv.e stopzetting
van li&t tramverkeer. Die Czecho-Slo-
waken
Nu ja, zegt de Burgemeester. De
zaak was zoo. Hot personeel der tram,
weet u, is (leest uit brief daarover)
verbitterd, dat een beambte de pogin
gen van de vakvereeniging systema
tisch tegenwerkt en moeilijkheden
rourzaakt, die op het bedrijf on gun
stig en invloed hebben. In een perso-
H'lvergadering werd eenstemmig
islgesteld, dat- liet louter om ec-n be-
dr ij I's aangelegenheid en in geenen
dceie om een beperking van de poli
tieke vrijheid gaat. Toen hedenmid
dag dc betrokken beambte uitrijden
ilde, werd de sl-akiug afgekondigd.
Begrijpt u? zegt de Burgemeester.
Het gaat natuurlijk niet aan. dat na
den tramstilstand van 'n week plotse
ling een wagenvoerder van de liegen-
partij de Weeners chauffeert. Dc sta
kerspartij is tercoht verbitterd. Ik
heb dan ook dadelijk haar cisclien in
gewilligd En zeg ons nu eens. hcc gij
ons helpen wilt, dat. eindelijk aan onze j
ellende een einde komt
Gij zijt niet te helpen. Stellig
niet, zegt Mr. Somebody of Mijnheer
Kanitverstan.
Omdat een paar trammenschen
een kwestietje hebben? vraagt dc
Burgemeester.
Neen, niaar omdat gij op deze
wijs er op reageert, zegt de Mijnheer
of de Mister.
JAC. C. M. Jr.
Buitenlandsoh Ovsrzicht
öe aauvaiieu opErzbsrger
Kecft dc Ouitsche minister van financiën
zelf debelasting ontdoken?
Tijdens 't onderzoek heeft Erzberger
zich als minister teruggetrokken.
Zelfs Erziberger, die blijkbaar zijn
zenuwen als geen ander in bedwang
heeft, moet nu wol don grond onder
de voeten voelen wankelen. Ook al
de heer Helfferich veroordeeld
worden wegens beleediging van mi- j
ni*hi 1: ..berger, dan nog zal hij - ..o j
wordt uit Berlijn aan het Handelsblad
geseind wel zijn ambtelijke biezen
moeien pokken. Er is bijna niemand
meer, die hem verdedigt. Uit demo
cratische geflederen zijn al stemmen
opgegaan, om hem nu reeds te laten
vallen, nog voor het vonnis geveld
wordt in het proces-Erzbcrger:TIelffe-
rïch. De sociaal-democratische bladen
verroeren geen vin in het belang van
hun coalitie-minister. En zelfs de cen-
truimbladei), die in de eerste dagen
vau het proces, Erzberger nog de
hani boven het hoofd hielden, geven
thans of geen commentaar, óf een
voor hun partijgenoot niet aangena
me critici;.
Het toonaangevende centrumblad,
de „Köln. Vojksztg." die tot tiu mi
nister Erzberger welwillend gezind j
was leest (jbane de les over de
qu.nest.ie van het invullen der belas-1
ü'ngbilljeüei).
Erzberger's vijanden hebben zoo
als bekend is uil bet belasting-ar
chief van do gemeente Charlottenburg,
waar dc minister woont, beschrij-
vrngdbfljpdten weten te s!tei«n, van
deze papieren foto's te maken, deze
af to drukken in een brochure, die
diemen moest om het howijs te leve
ren, hoe ongeloofwaardig Erzberger
als getuige u. Het verschijnen van
deze brochure werd op het laatste
oogenblik verhinderd. Doch er schij
nen toch nog drukproeven in handen
gekomen te zijn van de „Hamburger
Nachrichten", die nu meedeelt, dat
Er/berger verklaard heeft in Januari
191G een zuiver inkomen tc hebben
van 20.000 mark, terwijl hij toen als
commisuri^ van ThySsen uloen
reeds. 40.000 mark kreeg. Over 1917
heeft hij 'aangegeven 40.000 marlt, ter
wijl nu nagerekend kan worden, dat
zijn inkomen ten minste 75.000 iot
i.OOO mark moest bedragen. En zelfs
heeft hij tc weinig opgegeven, toen
hij reeds rijksminister van finan-
cn was, in 1919.
Erzberger hee't op dezen aanval
door het Wolff-burcau laten antwoor
den, met de noodige hatelijkheden
aan het adres van hen, die zedelijk
reeds zoo verwilderd zijn, dat zij of
ficieel© stukken lieten stelen alleen
om een gehaion politiekcn tegensiasi-
der ten vol te brengen, da.t hij wei
gert in het openbaar roet zijn vijan
den te discusseeren over zijn parti
culier inkomen en zijn belasting-aan
gelegenheden. De lie! a si.ing-an tori tel
len zullen hun plicht wel doen.
