HAARLEM'S DAGBLAD De woelingen in Dnitschiand. hyort en wedstrijden btaiisiiisaws ZATERDAG 20 MAART 1920 TWEEDE BLAD De 6tand van zaken. De toestand in Duiischiand is nog steeds zeer critiek. Wel hebben de contrair e vol u ti on - pairen nu finaal het onderspit gedol ven maar door t krachtdadig optreden per communisten doorstaat de regee- jring lübert-Bauer weer een ernstige crisis. Zal zij in staat zijn het communis tische gevaar opnieuw te bezweren? e toestand to Berlijn. Aan het Alg. hb.d. wordt geseind: „De toestand te Berlijn is uiterst kritiek. Tegenover den stormloop van links schijnt de regeering niet ovei voldoende machtsmiddelen te kunnen beschikken. Naar het schijnt geschiedt de aftocht der Baltische troepen niet met de noodige snelheid; integendeel, zij hebben hun terugtocht uit Berlijn gestaakt en zich in de westelijke voor- Bieden verschanst. Vooral Charlotten- burg gelijkt op een legerkamp. De troepen kampeeren voor een deel in de open lucht, terwijl zij verder in de Academie voor beeldende kunsten, in de Hoogeschool voor muziek, in de Technische Hoogeschool en andere gebouwen In Chariot*enburg hun tenten hebben opgeslagen en deze ge bouwen door machinegeweren verdedi gen. Aan het station Zoologischer Gar ten hebben de Baltische troepen hun pantserauto's en bagagewagens opge steld, terwijl de rijksweer met pant serauto's door de straten jaagt. In de binnenstad is uiterlijk weinig veranderd. Alleen zijn hier en daar prikkeldraadversperringen ep enkele barricaden opgericht. De zenuwachtigheid van de bevol king neemt intusschen zeer toe, te meer daar er geen enkel middel van verkeer functioneert. Licht en ver warming ontbreken, de levensmidde len! reinen zijn niet aangekomen. Dr onzekerheid wordt nog vergroot door dat er geen enkel couran'tenbericV verschijnt. De aansporing van den minister voor de posterijen om het werk aan de postkantoren te hervatten, heeft in Berlijn geen resultaat gehad, be halve voor het telefoon-verkeer, dat echter voor particulieren verboden is. Ook een oproep van den rijkskanse lier aan de bevolking, om weer aan den arbeid te gaan, is zonder uitwer king gebleven." Tn een ander bericht spreekit. de Hhld.-correspondent de veronderstel- Jing uit, dat de regeering van Elbert «,au de Baltische troepen (de soldaten die streden voor Kapp en Von Lüitt ■witz) bevolen heeft niet verder van Berlijn weg «e trekken om zoo noodig te zamen met de regeeringsgetrouwi troepen tegen de communisten te kunnen strijden. Hei centraie bestuur van de onaf hankelijke partij heeft een mani'es: uitgevaardigd, waarin gezegd word., dat „de aanval van Kapp en consor ten weliswaar is afgeslagen, maai dat de regeering van Ebert en Bauei zich tot een lafhartig compromis heeft laten overhalen. In plaats den Jonker von Likuwita hebben zij den jonker Von Seeckt benoemd. De militaire dictatuur bestaat dus nog en de onafhankelijke partij denkt er niet aan, deu strijd te staken. Zij zal me* al haar krachten blijven vechten om den arbeiders en het proletariaat de hun toekomende rechten te verschaf fen." De stakingsbeweging te Berlijn duurt nog steeds voort. De centrale stakingsleiding heeft de volgende vier eischen gesteld: 1. Algeheele opheffing van de mili taire dictatuur. 2. Verwijdering uiit Berlijn en ont wapening van de Ooslzee-troopen. 8. Overneming van den veiligheids dienst door de plaatselijke arbeiders. 4. Beslissende inwerking van de vakvereenigingen op de nieuwe rege ling der zaken. Tegen de werkzaamheid van de blauwe politie werden geen bezwaren gemaakt. In een ander bericht uit Berlijn lezen we evenwel: ,Ter versterking van het Berlijn- sche garnizoen zijn uit de omliggende plaatsen regeeringsgetrouwe troepen naar Berlijn gezonden, die tevens den Berlijnschen veiligheidsdienst zullen hdlpen bij het bewaren van de open bare orde." Volgens later ontvangen berichten wa6 Vrijdagmorgen te Berlijn alles rustig. De oude regeerinlg constitueert zich daar opnieuw, waarna, naar ver luidt, de a'gemeene staking zal wor den opgeheven. Da gevechten In de hoofdstad. In den namiddag kwam hoi, nuuuci- dag op dezelfde plaats waai- 's mor gens de mijn was gesprongen tot nieuwe ordeverstoringen. De politie werd door de menigte bedreigd. Hei gebukte het volfc een officier en ver scheidene soldaten in het water te werpen. Hierop rukte een compagnie soldaten in auto's aan, die de menig te met machintgeweervuux verdreei. Op de piaats bleven 15 dooden en 20 gewonden achter. De 0o6tzeetroepen werden bij hur. terugmarsch naar Dóberitz op verscheidene plaatsen göiiooiid en bedreigd en bij de Bran-, uenburger Thor moesten zij van de wapenen gebruik maken. Er vielen 7 dooden en 15 gewonden. Uok in den Tierganen werden de i roepen weer -bedreigd en werd een kanonschot a/gevuurd om de memglé te verspreiden. Ook hier werden eeni- ge personen gedood.- Donderdag werd het raadhuis van de Berlijnsche voorstad Schöneberg, waarin zich de hoofdmacht van de burgerwacht bevindt, oor een men- 6chemnenigte aangevallen, aan welke liet gelukte in het raadhuis door te dringen. Versterkingen ruitten aan, waardoor de burgerwacht zoo ernstig in het gedrang werd gebracht, dat zij van haar schietwapenen gebruik moest maken, waarbij twee personen zwaar gewond werden. Met de bajonet op het geweer werd de straait voor het raadhuis ontruimd. Eenige oproer lingen werden, gevangen genomen. De burgerwacht ra] in den nacht het iraadhuis verlaten. Een ander gebouw, in de Linden- strasse, waarin soldaten waren on dergebracht, werd eveneens door eene groote menschenma66a belegerd. Toen drie soldaten het gebouw ver- ieten werden hun de wapenen afge nomen. Vijf andere soldaten, die zich buiten het gebouw begaven, werden mishandeld. Men verscheurde hun uniformen. Aangerukte versterkingen dreven de menigte uiteen. Het gebouw van de „Vorwarte" werd in een wijden kring afgezet en door machinegeweren beschermd. De botsingen In andere steden. Uit Dusseldorf woiut geseind: Het aantal gedooden bij de gevech ten in Dortmund bedraagt ongeveer! 100, het aantal zwaar gewonden 200. Aan de gevechten namen 10 a 12.000 arbeiders uit bot- Industriegebied deel. Ook wordt gemeld: 's Middags zijn in dc binnenstad hevi ge gevechten ontslaan. Het aantal doo den en gewonden is nog niet vastge steld. De meerderheidssocialisien en on- afhankelijken hebben zich van de com- n afgescheiden. De laaistcn pro- clameeren de hervatting van den arbeid. Uit de uit. tiukbcii omvangen be richten hlijkt, dat de al-gerneene sta king daar voortduurt, men name ook in de mijnen. Ook hier zijn commu nisten aangekomen, die de arbeiders ophiisen. De onafhankelijken eischen het te rugtrekken van de naar Leipzig on derweg zijnde 'troepen-, liet ontslag der tijdelijke vrijwilligere, de vor ming van een inwonersweer met be- süssenden invloed der arbeiders, be grafenis van de slachtoffers der op stootjes op staatskosten- Tot nu toe zijn in de gevechten in Leipzig meer dan 100 dooden gevallen. Te Hannover. zijn 0. dooden en 21 gewonden ge vallen. Uit Mecklenburg-Schvrerln. Gemeld wordt, dat de regeering 't mdt de leiders der politieke partijen eens geworden is. Na het bijeenko men van deu Landdag wordt een nieuw ministerie gevormd. De Pruisische lands vergadering. De Pruisische landsvergadering komt op 24 Maart bijeen. Oproep ten gunste van de Rijnrepubllek. Te Aken zijn biljet.cn aangeplakt, inhoudende een oproep tot de bevol king in Rijnland ten gunste van een Rijnrepubliek. Bolsjewisme In het Ruhrgebied. Uit Dusseldorf worifc geseind: Voor zoover Vrijdagmorgen de toestand in het. Ruhrgebied zich laat overzien ig de politieke macht in het grootste deel der industriesteden in handen van de arbeiders. Over tul worden arbeidsraden gevorm, die te- gedij kertijd de vorming van den re volutionairen veiligheidsdienst op zich nemen. Voorloopig gaan aüle bevelen uit van de zoogenaamde, sterk communistisch getande „Voll-- zugaueschusse"De gemeentebestu ren vervullen hun taak onder con- ^róle van deze communistische or ganisatie. Het werk werd Vrijdagochtend vooor een groot deel hervat, van een opheffing van de ajgemeene slaking kan echiter nog niet gesproken wor den. De Beurs. Te Hamburg werd de beurs weer ge- opead. Officieele koersnotceringen wer den echter niet gemaakt. De hervorming der mlnlsterlos. Uit Berlijn wordt aan d-o „Fnuikt Ztg." gemefld, dat de ontslagaan vraag van den Rijksminister voor de weermacht Noake, is ingewilligd.. De Pruisische minister von bin- neniandsche zaken, Heine, die voor de organen der veiligheidspolitie ver antwoordelijk is. heeft eveneens zijn door het sociaal-democratische par tijbestuur geeischte verzoek om ont- s'ag, ingediend. Ook de Berlijnsche commissaris van politie Erst, zal vermoedelijk niet op zijn post terugkeeren. Volgens een ander bericht heeft het geheele Pruisische Staatsminis- torie znn ontslag ingediend. De nieu we vorming van hot kabinet moet "te verwachten zijn. Over de quaestie van hervorming van 't kabinet verneemt de ..Frankf. Zeitung" uit Berlijn, dat rnen niet voornemen is, de Duitsch-nationalen en de Duitsche Volkspartij zetels in het ministerie aan te bicden. Een regeerlngsverhlarlng. Uit Berlijn wordt geseind: Alüe berichten omtrent onderhan delingen van de regeering of de meerderheidspartijen met de afge treden avonturiers of van de leidtis dezer partijen met de volkspartij en Duitscli-nationa.'en over de drie pun ten: verkiezingen in Juni, president verkiezing door het volk en wijziging van het Kabinet, zijn onwaar. Uit de Nationale Ver gadering. Over de bijeenkomst um .wt. er- igadering te Stuttgart, is nog te mel den: President Felirenbach opende de zitung. IIij besprak daarop de poli tieke gebeurtenissen en zeide o.a.: Lichtvaardiger is nog wel geen revolutie op touw gezet, Ken kalme omwikkeling der zaken viel niet in den geest van deze menschen, die veel van het vaderland spreken, maar hun persoonlijke en partijpolitieke belangen niet ondergeschikt, weten -e niaken aan het algemeen wfti-ziju. (Levendige toej.) Er is een geweldige misdaad tegen het Duitsche volk begaan. Wee den genen, die de verantwoording dragen voor deze brutale daad! Wee den ver leiders, die niet aKeen zelf den eed braken, dien zij op de grondwet heb ben afgelegd, maar die ook de hun ondergeschikte manschappen ;ot on gehoorzaamheid hebben aange spoord. Aan de troepen, die trouw bleven, brengen wij hartelijk dank. (Bravo-geroep.) Wij danken ook het groote corps ambtenaren, dat op een mkele uitzondering na zijn pliuh trouw heeft volbrachi. Voorts danken wij het Duitsche volk, dat met nantc- in het zuiden en westen de democra tische grondwet trouw- bleef. (Bijval i. De Wurtembergsche staaispresiden begroette de Nat. Vergadering na mens zijn. regeering en sprak den wenscli uit, dat de besprekingen me de noodige duidelijkheid en beslist heid zouden worden gevoerd. Rijkskanselier Bauer zeide o.a.: Dat de oproerlingen nier zijn ge slaagd ie mede :e danken aan de hou ding der ambtenaren op de ministe- riên. Kapp heef; een groote actie ont plooid voor do vakministers. De meest ernstige beschuldigingen zijn tegen Erzherger ingebracht. In weerwil van de geweldige aanvallen en het moeilijk te begrijpen vonnis moei men zeggen, dat er bijna nooit oen bekwamer vakminister is gewees' als Eraberger. Er zijn ook verdachtmaJringen te gen de regeering gericht. Deze had kalm te Berlijn moeten blijven en met dc oproerlingen moeten onder handelen. Maar de resultaten van onze tactiek wei-pen elke bedenking omver. Het gansche volk verhief zich en plaatste zich achter de regeering. Na vijf dagen overwinnen wij oveT de heole linie. Het bewijs is geleverd, dat zich geen militaire heerschappij in de Duitsche republiek kan handhaven. Hierna kreeg de afgevaardigde der meercterheidssociaüsten Scheidemann het woord, die o.a. het volgende zeide; ,j\Vie oog en oor niet sluit* voor de feillen, moet zien en hoor en, dat de reactie immer brutaler optreedt, /e kere elementen in de rijksweer ont trekken zich meer en meer aan hun ne verplichtingen en stejlen zich in dienst van de reactie. Men wist. dat de 6tudenten wapens kregen en Jat er een officierscorps in de rijksweer gevormd werd. De vaische lieden, dtie het rijk in den oorlog en in ue elltende stortten, brachten thans wear de republiek in gevaar. Stre- semann en anderen wilden wel de opstandelingen van links bestrijden, doch steunden een opstand van rechts. Bij den Berliinschen staats greep waren slechts lieden van rechts betrokken. Onder het voorwendsel een etriid te voeren voor een vakmi nisterie, sponnen Kapp en ce zijnen maanden lang hun netten. Zij wlb den de oude toestanden weer invoe ren. Daarom onverwijld gewerkt aan eene grondige wijziging van de rijks weer, aan het ontslag van twijfel achtige elementen onder dc officieren aan beslruffing van dc troepen, die aan het muilen zijn geslagen cji dc zoo spoedig mogelijke bestraffing van <ic leiders cn onvoorwaardelijke confiscatie van hun vermogen. Bij voorbaat verk.arcn wij ons accoord met alle door de regecrniK door de regeering ui deze ie nemen iiniai regelen." (Levendige bijval;. Afgevaardigde Von F a y e r ^zei de om.: „Nog nimmer,is een voikdat zoo- wel onder uitwendiigen nood te Jij den heeft, op eene derge.ijke wijze opnieuw beproefd geworden. De etaniUgreep en zijn oorzaken zijn achter den rug, doch niet achter den rug in Ue nood des volks, die door de jongste gebeuretenissen al weer verhoogd is". De fagevaardigde K r a u s van de Duitscb-nqt.iona!en zei o.a.: dat de censuur tegen de rechtsche pers niet onpartijdig is uitgeoefend. De onte- kcdenheid onder het volk heeft een rit bursting teweeggebracht. Afgevaardigde Becker, ulrHessen, van de Duitsche volkspartij, verklaarde, dat de Duitsche volkspartij in de krachtigste oppositie stond tegen de Kapp-regeering en een verandering in de regeering slechts op weitigeD weg wenschte na te streven. De regeering moet zich aan dc grondwet houden en de verkiezing van een rijkspresident moet door het volk geschieden. Afgevaardigde Henkc, van de onaf hankelijke sociaal-democratische partij, sloot zich aan bij de bewering van Schei demann, dat de algemeeue werkstaking het voornaamste strijdmiddel der prole tariërs beteekent. Het proletariaat is thans meer dan ooit van overtuigd, d:,. dc kapitalistische staat slechts door de Raden-dictatuur vernietigd kan worden. De regeering heeft het volk voorgelogen. (Derc opmerking bezorgde den afge vaardigde een terechtwiirïng van den voorzitter.) Hierna spraken nog afgevaardigde Heinïe, rijkskanselier Baucr cn afge vaardigde Eisenberg vao de Duitsche volkspartij, waarop president Fehrcn- bach het woord nam voor een kort slot woord. Hij betuigde zijn deelneming met degenen, die bij de betrurenswaardige gebeurtenissen in Berlijn en in andere plaatsen van het riik het leve verloren. „Het is thans gebleken, dat slechts een regeering op democratischcn grond slag mogelijk is en de vroegere staats vorm voor goed heeft afgedaan. Het Duitsche volk moet zich/elf overwinnen en alle middelen aanwenden om den hul digen nood van het vaderland te helpen lenigen." Daar er thans niets meer aan de orde is, verzocht de president de vergadering om machtiging tot vaststelling van tijd en agenda voor de volgende zitting, die- waarschijnlijk weer te Bctlijn zal bijeen komen. Hierna werd de zitung, die vier uren duurde, gesloten. De Entente en de toestand In Dultschland. Van de zijde der geallieerden zijn 'tijdens Kapp's kortstondig bewind geen maatregelen genomen allicht wel voor bereid maar niet uitgevoerd. Zullen de geallieerden in de communistische woe lingen aanleiding vinden tot ingrijpen!1 Van een bezettign van het Ruhrgebied, waarvoor de militaire partij in l'rank- njx vermoedelijk wel geijverd zal heb ben, is uieis gekomen. Alen krijgt den indruk dat de Fransche regeering wel tut het nemen van beveiligingsmaatrege len aan dc Oostelijke grens geneigd was, maai dat Engeland zijn aiedewerking en zelfs zijn insiemming met die plannen niet heeft willen geven. Lloyd George moet zijn liberale tegenstanders meer clan ooit ontzien. In de Kamer heeft Alil- lcrand op een interpellatie van liarthou, mededcclingen geweigerd, doch ter ge ruststelling erkend, dat Frankrijk de noodige maatregelen genomen heeft. Nu. du zal ook wel het geval zija, want maarschalk Foch heeft niet voor niets langs den Rijn heen en weer gereisd en krijgsraad gehouden me: de aanvoerders- der geallieerde troepen. VOETBAL. H. F. C.—HAARLEM. Het H. F. C.-elftal hlijfr. naar men ons mededeelde, zooals wc dat in ons num mer van Woensdag gepubliceerd hebben Hei elftal der roodbroeken heeft in de voorhoede een kleine wijziging onder gaan en ziet er als volgt uit i Doel: Angenent. Achter: Bayni en Maas. Midden: D. Uoutkooper, Tekelea. burg en Terwee. Vóór: Bergman. M. Houtkoopeiy Bicshaar, Brakcl en Schravendiik. HOCKEY. KED. HOCKEY- EN BAHDYBONU, Overzicht voor Zondag 21 Maart. Zondag zullen de volgende wedstrij* den gespeeld worden Bloemen daaiT. O. G. O. M. H. C.—H. O. C. H. D. M.—Victoria. Bloemendaal, dat Zondag de Hage naars bij zich zal ontvangen, zal cca krachtigen tegenstander tegenover zich vinden, waartegen alle krachten inge spannen moeten worden, wil het ten minste ongeslagen als kampioen naar voren treden. M. H, C.—H. O. C. is een zeer be langrijke snijd voor dc Haarlemmers, doch ook niet minder voor Den Haag. Het gaat er hier toch om. wie of liooger zal komen te staan, M. H. C. of 11. O. C. Bij een overwinning van de Haar- ners is hun punten-aanial gelijk en zal dus het doelgcmiddcldc over de meerderwaardigheid be-chikken. Ver lies; daarentegen het Haarlemschc elf tal, dan is het ook onherroepelijk naar r vierde plaats verwezen. H. D. M.Victoria tenslotte zai ilea Hagenaars geen last veroorzaken. Een flinke overwinning van H. D. M. kan als uitslag van dezen wedstrijd verwacht worden e Haarlemsche HockeyDond. In de coaipeatie van de jongere elf tallen van de Hockeyclubs M. H. C. en Bloemendaal is dit jaai met veel animo gespeeld. Zaterdagmiddagen cn Zon- rtdéa waren meestal voor liua wedstrijden vrij cn dan kon men hen stevig om 't kampioenschap zien vechtea.- Bloemendaal 3 .hield de eei van haar vcreeniging hoog. door in haar coinpe- üe, evenals het eerste elftal in den .edèrlandschen Bond, de hoogste plaat* v te nemen. Maar het derde elftal der Musscheo zat haar vlak op dc liic.en cn moes*, slechts voor haar onderdoen in doelgemiddelde, daar :iei aantal punten en gewone gemiddelde dezelfde wa ren. In regelmatige volgorde volgden dan B. H. C. 4 en M. H. C. j. De competitie-spin; p h>- -ogenblik is dan als volgt to u u 2 c, l. H. C. 3 3 21 6—2 4 1.33 C. 3 3 2 1 y—7 4 1.33 B. II. C. 4 312 4—s 2 0.67 M H. r. 1 1 2_5_ o „.00 liet wedstrijdprogramma is voor dc nog komende wedstrijden opgemaakt en ziet er zoo uit 20 Maart B. H. C. 3—M. H. C. 4. M. H. C. 3—B. H. C. 4. 27 Maart M. H. C. 4—B. H. C. 3. 31 Maart M. H. C. 4—B. H. C. 4. 3 April M. H. C. 4—M. H. C. 3- Door de animo is gebleken, dat deze instelling weer aan haar bedoeling heeft voldaan. Hierdoor toch worden ook de lagere elftallen in staat gesteld om zich op aangename wijze te oefenen, zonder aangewezen te zijn op de oefenpartijen van de ouderen, waaraan zij meestal wei nig hebben. Moge dc Haarl. Hockey- bend volgende jaren meer elftallen tot zich nemen, om zóó spelers te vormen die later voor den Nederlandschen Bond in aanmerking komen. VEROORDEELD. De milicien-soldaat F. H. P. van et 10e regiment infanterie is wekten» 2c- desertie in fcijd van vrede veröor- e!d tot twee intuinden nii'üaiiv <Jé- -ntie. De landstormpüciiuge F. C. van .iel 10e regiment infanterie is veroor deeld tot zes maanden militaire ge vangenisstraf negens diefstal ooor .wee vereenigde personen. PERSONALIA. De Bisecliop van Haarlem heeft benoemd tot Kapelaan te Bodegra ven, den weleerw. heer A. J. M. v. d. Burg, die kapelaan was ie Hiilegot* (II. Martin us,. Haarlemmer Halletjes EEN ZATERDAG AVONDPRAATJ E. De Sociëteit, Trou moet Blycken woont niet juist in een mooi gebouw. Bin non-Trou bedoel ik, in de Groote Houtstraat. Maar Kei heeft geen zan, den bouwmeester die al lang dood en begraven is, daarvan nu nog een ver wijt te maken, het maakt de zaak niet beter en de Sociëteit heeft haar langst en ^.ijd er in doorgebracht; over oen jaar of drie, vier gaat zij naar een nog onbekende bestemming verhuizen en staat haai* lokalen af aan de eene of andere gemeente-ad ministratie, die er triomfantelijk, zoo niet. met vliegende vaandels, dan tocii met bergen papieren intrekt, WoHte ofdeeling dat zijn zal moeten we al- wachten, denkelijk weten de autori teiten op 't Stadhuis het zelf nog niet. Maar toen ik onlangs in Fran keus lunchroom een kopje thee dronk on den voorgevel bekeek-, Irof me iets onvolledigs in die facade. Er zijn na melijk twee nissen in met console, waarop hlijlcbaar beelden of union moeten staan. Maar die ontbreken. Is dit een attentie voor het gemeente bestuur? Zullen B. en W. dus de ge legenheid hebben, om die nissen to vullen met voorstellingen, die betrek king hebben op de afdeeling, welke er ancler dak zal worden gebracht? Stel: de gemeente-ontvanger trekt er met zijn gevolg in, hoe treffend zal op d*e eene console dan zijn een groep, voorstellende den braven be lastingbetaler, die op tijd zijn schuld komt betalon en met een gezicht, glanzend van ziel/tevredenheid, hel gebouw verlaat 'Daartegenover, in de andere nis, de nalatige belastingbe taler. die bij zijn kraag gevat wordt door den deurwaarder. Ziedaar nuttige moraal aan den volke verkondigd en dat voor niemen dal, behalve de koeten van de beeld- Ja, die er ruimschoot® aan verdiend worden. We zien aan den openbaren weg ook nog wel andere dingen. In het Haarlemmerhoutpark bijvoor beeld staat een huisje, waar vroeger een opzichter gewoond heeft. Er is iets geheimzinnigs met aat huisje gaande. Je ziet nooit, dat iemand er aan breekt en als je u* goed, op Iet, is er toch telkens weel een stukje van verdwenen. Al heel gauw waren de nu ten kapot en door planken vervangen. Nu begint ook liet dak te bezwijken. Vrij en frank moet het hemelwater er In plassen, want in dat dak zijn grooie openin gen gekomen. Is dit een nieuwe ziekte, m dezen vreemden tijd, die ook voor de menschen zonderlinge kwalen oplevert, de huizcm-emell- ziekte? En dat in een periode van den uitersten huizennood! 't ls jammer, want het was zoo'n aardig huisje. Niet met bouwkundige verdienste, want d.ie had het niet, maar een „oprecht" huisje, aooals de architecten zeggen.'wanneer ze een bouwsel bedoctui, dat in eenvoudigen stijl gebouwd toch zuiver is en geen 'pretenties heeft. Ditzelfde kunnen we helaas van menig grouier bouwwerk niet. zeggen. De vreemdste vormen moeten je niet meer verbazen, hel nieuwste schijnt te wezetn een rond dak, dat ter halve hoogle van het huis naar benedein gezakt is, zooiets als'een slaapmuts, die over de oogeai getrokken wordt. Wie dit en and-ere zonderlingheden ziet en beleefd aan deskundigen om inlichtingen vraagt, krijgt ten antwoord: „de Nederlaml- sche architectuur is zoekende". En dJs je dan het naadje van de kous wilt weten en vraagt: „waarnaar?" dan is het antwoord, „naar een nieu wen bouwstijl". Ik hoop wan harte, dat de zoekers gauw zullen vinden, want al zoekend scheept ze ons met allerlei rorigheden op, die we door het gebrek aan woningen ook niet zoo gauw weer kwijt zullen raken. Het is met dat zoeken naar een nieuwen bouwstijl anders een vreemd geval. Stel: iemand loopt tn een zoe kende houding rond. Er wordt hem gevraagd: „wad zoek je?h Hij ant woordt: „ik weet het niet, want als ik dat wist, zou ik hel gevonden heb ben". „Maar wédr moet je «fan zoeken?" „Dat: weet ik óók ï-iei Zoo'n gesprek zou niet mogelijk we zen, zonder een bedenkelijk schou derophalen en een wijzen met den vinger naar het hoofd. Het. Ï6 alleen denkbaar bij een nieuwen bouwstijl. Om op het huieje terug te komen; het had ook nog pretentie op klassi- cisme. Mot vette lettere staan er de namen van Nero en Diocletianug op geteekend, Ceacar (lees Caesar), Ga- thecus. prefect, Na poleon. Ter afwisseling een Indianen- kop, nietozonder verdienste. Daar dc deur afgesloten was, heeft de lieve jeugd een toegang gebroken in dran zijmuur. Het is een tragische bouw val. Dezer dagen ontmoette ik mijn vriend van Stuiteren weer eens op de tram. Hij floot zachtjes tusschon zijn tandien. Nu heb ik een hekel aan dat fluiten, omdat het bijna altijd leelïjk is. Sommige fluiters Muiten valsch en het helpt niemendal, om hen daarop attent te maken, wiant ze kunnen het niet verbeteren. Andere d e d e n ze 't wel beter. Andere fluiLeis iiehlieii een zwak gelieugen, the fluiten va.11 een melo die alleen maar 't begin of het mid den of het slot, de rest hebben zij vergeten. En het gedeelte dat zij kannen, fluiten zij zondes* ophouden, tien of twintig of veertig keer a«di- teneon. Weer ander§ fluiters kennen mis schien wel hecle melodieën, maar kunnen niet fluiten en zullen het ook nooit leeren, door een gebrek of te kortkoming in hun mond of keel of tanden. Ik geloof wel, dat er men schen zijn die heel mooi kunnen flui ten, maar ik heb ze nog nooit gezien of gehoord, op één na, maar die is dood. Dat was zekere Hangjas. Ais "hij in den Hout wandelde «1 zijn gehlid het hooron, dan wist de nach tegaal niet, of zij Hangjas of de nachtegaal .was, Hangjas wist het wel, want het menscheüjk intellect is toch altijd grooter, dan dat van een vogel. Natuurlijk is het mogelijk, aat er ineer talent volle fluiters zijn. Mocht ik ét een ontmoeten, dan zal ik liera beleefd vragen, zich eens te la- teai liooren. Zoodra dat concert ach ter den rug is noodig ik hem uit mee te gaan naar 't station, koop daar een kaartje naar de Veiuwe en noo dig hem uit, daarheen te vertrekken, omdat je midden op de hei geen schep sel hindert en den heelen dag kwin kel eer etn leunt naar hartelust. Maar we dwaalden af van Van Stuiteren. Om zija gefluit to laten ophouden knoopte ik een gesprek met hem aan, want niemand ter wereld kan tegelijk praten en fluiten. Maar helaas wel achtereenvolgens. Hij gaf eeret antwoord en floot dan weer: ,,tu tu, tu-* tu tu"; daar hij tot de eerste soort fluiters behoorde, de val- sclie, was 't, heel leelïjk, In wanhoop zei ik: „ben je zóó muzikaal?' waar op hij antwoordde: „bijzonder". Want menschen kunnen toegeven dat ze geen Grieksch of Latijn kennen, geen geheugen hebben voor namen, maar onmuzikaal wil niemand we zen. Juist toen ik bezig was, «leze on waarheid zoo goed mogelijk te ver-' au wen, ging hij voort: „Maar mijn zoon, die moet je zien, die is nog veel muzikaler". „Heuscb?" zei ik, want ik ken «lie talentvolle kinderen wel, dig zoo als hun verrukte ouders zeggen, alles kunnen spelen, maar op hel oogen- lilik dat je er bij bent, toevallig niets van belang tot stand weten te bren gen. „Ik zal je vertellen", zei van Stui teren. „Onlangs zag mijn vrouw, dat er spinnewebben in de kamer waren. Die kon ze, als rechtgeaarde Hol- landsche huismoeder, onmogelijk dul den, geen dag en geen nacht Maar de keukentrap ls zoek en niemand weet, waar ze wezen kan. Wat doet mijn zoon? Hij neemt doodbedaard een toonladder, klimt er op en veegt een doek de spinnuwebbeu van onze notei.balken. Jammer maar, dat hij daarbij per ongeluk op drie mol len trapte, die zooals hun gewoonte is, een klagend geluid deden hoo- ren"> „Kolossaal", zei ik. „Is liet niet?" vroeg van Stuiteren „Nog nooit heb ik zoo'n muzikaler jongen gezien. Onlangs op oen mid dag kom ik thuis, ik vraag aan mijn vrouw „wat eten we vandaag?" - „Grauwe erwten met spek", zegt t.e. We beginnen, ik kijk loovullig naar mijn zoon. Waar eet hij mee? Met een stemvork!'1 „Gelukkig dat hot geen hooivork was", zei ik, „die is wat onhandig in de huiskamer' „Je maakt toch geen grapjes?" zei van Stuiteren. „Integendeel, ik ben dood ernstig net oJs jij over je muzikaien zoon". „Ja, maar dat is nog a niet alles. Een paar dagen geleden kom ik mijn zoon tegen op zijn flets. De zon scheen, de fiets schitterde in de ver te, telkens wanneer hij een trap deed, precies ais goud. Hij komt vlak bij, dc kijk ecm'beetje scherper en ja wel: hij had de pedalen van de piano genomen en zat daarop tc trappen. Maar je kijkt alsof je me niet ge looft „Niet gelooven? Zoo'n braaf en oprecht man? Ik zou me schamen. Maar ik dacht ergens aan. Hielden dje pianopedalen zi/n toonen niet lang nan of dempten te die niet? Zoo zijn ze toch gewoon met cbe tonen te doen?" Van Stuiteren keek beleedigd. ,,Fi- dedio", zei hij, „Je moest dat dubitee- ren van flauwe aardigheden toch eens nalaten. Dat staal niet op jou leeftijd en ik ben toch óók serieus. Ik hoop toch niet, dat je jaloersch bent op mijn muzikale» zoon! Afgunst ie een heel leelijke ondeugd." „In 't minst niet", zei ik. „Al kon hij tegelijk plano en viool spelen er meteen zingen en een boterham eten, lan zou ik je nog niet benijden". „Zoo mag ik het hoorvat", ent opgeruimd. „Nu zoi L;< je nog liet sterkste staal tje vertéllen van wat hij op muzikaal gebied heeft uitgehaald. Op een avond kwam hij niet thuis, ik begreep dat hij bij een vriend bleef plakken cn «lat het wel wat laat kon worden. Den huissleutel had hij niet mee, want die hing op zijn gewone phiats- ik moest dus wakkór blijven om hem in te laten. Wat gebeurt*' ik .'aap toch in en word pas vroeg in deu morgen wakker, zonder iets van 7.1.131 thuiskomst gemerkt te hebben. Ik kom beneden en daar "zit hij rus- lig aan 't ontbijt. „Jongen", zeg ik, ..hoe ben je in huis gekomen?'' „O, heel eenvoudig", zegt Hij, „ik luid een portefeuille met muziek hij mij. Daaruit heb ik een bassleutel gezocht, die op het slot van de huis deur paste, 't Ging gesmeerd". „Je verhaal is zoo boeiend zei ik, „dat mij iets merkwaardigs te binnen schiet van een neef, aie in den Haarlemmerhout naar een »on- cert van Haarlem's Muziekkorps* zat ie luisteren: op eens fladdert ln-in een prachtige' vlinder voorbij, lnj grijpt er naai*.'., flosp, hij is «ie kapel mees ter. Tegen zooveel muzikaal tu lent kan jou zoon toch met op. Muur dat is nog niet alles. Hij bekijkt het diertje en zegt wccjnoedig: „och kon ui maar vliegen als j:j, maar ik heb iielaas maar één vitugel «ïelukklg was 't er een van Bechstein Van Stuiteren keek me veront waardigd aan. „Dit is", zei hij, „geen antwoord op een eerlijk en ernstig verhaal. Als mijn zoon zelf hier was dan zou hij je nog wel andere noten ■.e kraken geven. Gegroet". En ontstemd stapte hij van d® .ram af. FIDEL10.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1920 | | pagina 5