HAARLEM'S DAGBLAD
De woelingen in Dnitschiand.
hyort en wedstrijden
btaiisiiisaws
ZATERDAG 20 MAART 1920
TWEEDE BLAD
De 6tand van zaken.
De toestand in Duiischiand is nog
steeds zeer critiek.
Wel hebben de contrair e vol u ti on -
pairen nu finaal het onderspit gedol
ven maar door t krachtdadig optreden
per communisten doorstaat de regee-
jring lübert-Bauer weer een ernstige
crisis.
Zal zij in staat zijn het communis
tische gevaar opnieuw te bezweren?
e toestand to Berlijn.
Aan het Alg. hb.d. wordt geseind:
„De toestand te Berlijn is uiterst
kritiek. Tegenover den stormloop van
links schijnt de regeering niet ovei
voldoende machtsmiddelen te kunnen
beschikken. Naar het schijnt geschiedt
de aftocht der Baltische troepen niet
met de noodige snelheid; integendeel,
zij hebben hun terugtocht uit Berlijn
gestaakt en zich in de westelijke voor-
Bieden verschanst. Vooral Charlotten-
burg gelijkt op een legerkamp. De
troepen kampeeren voor een deel in
de open lucht, terwijl zij verder in de
Academie voor beeldende kunsten, in
de Hoogeschool voor muziek, in de
Technische Hoogeschool en andere
gebouwen In Chariot*enburg hun
tenten hebben opgeslagen en deze ge
bouwen door machinegeweren verdedi
gen.
Aan het station Zoologischer Gar
ten hebben de Baltische troepen hun
pantserauto's en bagagewagens opge
steld, terwijl de rijksweer met pant
serauto's door de straten jaagt.
In de binnenstad is uiterlijk weinig
veranderd. Alleen zijn hier en daar
prikkeldraadversperringen ep enkele
barricaden opgericht.
De zenuwachtigheid van de bevol
king neemt intusschen zeer toe, te
meer daar er geen enkel middel van
verkeer functioneert. Licht en ver
warming ontbreken, de levensmidde
len! reinen zijn niet aangekomen. Dr
onzekerheid wordt nog vergroot door
dat er geen enkel couran'tenbericV
verschijnt.
De aansporing van den minister
voor de posterijen om het werk aan
de postkantoren te hervatten, heeft
in Berlijn geen resultaat gehad, be
halve voor het telefoon-verkeer, dat
echter voor particulieren verboden is.
Ook een oproep van den rijkskanse
lier aan de bevolking, om weer aan
den arbeid te gaan, is zonder uitwer
king gebleven."
Tn een ander bericht spreekit. de
Hhld.-correspondent de veronderstel-
Jing uit, dat de regeering van Elbert
«,au de Baltische troepen (de soldaten
die streden voor Kapp en Von Lüitt
■witz) bevolen heeft niet verder van
Berlijn weg «e trekken om zoo noodig
te zamen met de regeeringsgetrouwi
troepen tegen de communisten te
kunnen strijden.
Hei centraie bestuur van de onaf
hankelijke partij heeft een mani'es:
uitgevaardigd, waarin gezegd word.,
dat „de aanval van Kapp en consor
ten weliswaar is afgeslagen, maai
dat de regeering van Ebert en Bauei
zich tot een lafhartig compromis
heeft laten overhalen. In plaats
den Jonker von Likuwita hebben zij
den jonker Von Seeckt benoemd. De
militaire dictatuur bestaat dus nog en
de onafhankelijke partij denkt er niet
aan, deu strijd te staken. Zij zal me*
al haar krachten blijven vechten om
den arbeiders en het proletariaat de
hun toekomende rechten te verschaf
fen."
De stakingsbeweging te Berlijn
duurt nog steeds voort.
De centrale stakingsleiding heeft de
volgende vier eischen gesteld:
1. Algeheele opheffing van de mili
taire dictatuur.
2. Verwijdering uiit Berlijn en ont
wapening van de Ooslzee-troopen.
8. Overneming van den veiligheids
dienst door de plaatselijke arbeiders.
4. Beslissende inwerking van de
vakvereenigingen op de nieuwe rege
ling der zaken.
Tegen de werkzaamheid van de
blauwe politie werden geen bezwaren
gemaakt.
In een ander bericht uit Berlijn
lezen we evenwel:
,Ter versterking van het Berlijn-
sche garnizoen zijn uit de omliggende
plaatsen regeeringsgetrouwe troepen
naar Berlijn gezonden, die tevens den
Berlijnschen veiligheidsdienst zullen
hdlpen bij het bewaren van de open
bare orde."
Volgens later ontvangen berichten
wa6 Vrijdagmorgen te Berlijn alles
rustig. De oude regeerinlg constitueert
zich daar opnieuw, waarna, naar ver
luidt, de a'gemeene staking zal wor
den opgeheven.
Da gevechten In de
hoofdstad.
In den namiddag kwam hoi, nuuuci-
dag op dezelfde plaats waai- 's mor
gens de mijn was gesprongen tot
nieuwe ordeverstoringen. De politie
werd door de menigte bedreigd. Hei
gebukte het volfc een officier en ver
scheidene soldaten in het water te
werpen. Hierop rukte een compagnie
soldaten in auto's aan, die de menig
te met machintgeweervuux verdreei.
Op de piaats bleven 15 dooden en 20
gewonden achter. De 0o6tzeetroepen
werden bij hur. terugmarsch naar
Dóberitz op verscheidene plaatsen
göiiooiid en bedreigd en bij de Bran-,
uenburger Thor moesten zij van de
wapenen gebruik maken. Er vielen 7
dooden en 15 gewonden.
Uok in den Tierganen werden de
i roepen weer -bedreigd en werd een
kanonschot a/gevuurd om de memglé
te verspreiden. Ook hier werden eeni-
ge personen gedood.-
Donderdag werd het raadhuis van
de Berlijnsche voorstad Schöneberg,
waarin zich de hoofdmacht van de
burgerwacht bevindt, oor een men-
6chemnenigte aangevallen, aan welke
liet gelukte in het raadhuis door te
dringen. Versterkingen ruitten aan,
waardoor de burgerwacht zoo ernstig
in het gedrang werd gebracht, dat zij
van haar schietwapenen gebruik
moest maken, waarbij twee personen
zwaar gewond werden. Met de bajonet
op het geweer werd de straait voor het
raadhuis ontruimd. Eenige oproer
lingen werden, gevangen genomen. De
burgerwacht ra] in den nacht het
iraadhuis verlaten.
Een ander gebouw, in de Linden-
strasse, waarin soldaten waren on
dergebracht, werd eveneens door
eene groote menschenma66a belegerd.
Toen drie soldaten het gebouw ver-
ieten werden hun de wapenen afge
nomen. Vijf andere soldaten, die zich
buiten het gebouw begaven, werden
mishandeld. Men verscheurde hun
uniformen. Aangerukte versterkingen
dreven de menigte uiteen.
Het gebouw van de „Vorwarte"
werd in een wijden kring afgezet en
door machinegeweren beschermd.
De botsingen In andere
steden.
Uit Dusseldorf woiut geseind:
Het aantal gedooden bij de gevech
ten in Dortmund bedraagt ongeveer!
100, het aantal zwaar gewonden 200.
Aan de gevechten namen 10 a 12.000
arbeiders uit bot- Industriegebied
deel.
Ook wordt gemeld:
's Middags zijn in dc binnenstad hevi
ge gevechten ontslaan. Het aantal doo
den en gewonden is nog niet vastge
steld. De meerderheidssocialisien en on-
afhankelijken hebben zich van de com-
n afgescheiden. De laaistcn pro-
clameeren de hervatting van den arbeid.
Uit de uit. tiukbcii omvangen be
richten hlijkt, dat de al-gerneene sta
king daar voortduurt, men name ook
in de mijnen. Ook hier zijn commu
nisten aangekomen, die de arbeiders
ophiisen.
De onafhankelijken eischen het te
rugtrekken van de naar Leipzig on
derweg zijnde 'troepen-, liet ontslag
der tijdelijke vrijwilligere, de vor
ming van een inwonersweer met be-
süssenden invloed der arbeiders, be
grafenis van de slachtoffers der op
stootjes op staatskosten- Tot nu toe
zijn in de gevechten in Leipzig meer
dan 100 dooden gevallen.
Te Hannover.
zijn 0. dooden en 21 gewonden ge
vallen.
Uit Mecklenburg-Schvrerln.
Gemeld wordt, dat de regeering 't
mdt de leiders der politieke partijen
eens geworden is. Na het bijeenko
men van deu Landdag wordt een
nieuw ministerie gevormd.
De Pruisische lands
vergadering.
De Pruisische landsvergadering
komt op 24 Maart bijeen.
Oproep ten gunste van de
Rijnrepubllek.
Te Aken zijn biljet.cn aangeplakt,
inhoudende een oproep tot de bevol
king in Rijnland ten gunste van een
Rijnrepubliek.
Bolsjewisme In het
Ruhrgebied.
Uit Dusseldorf worifc geseind:
Voor zoover Vrijdagmorgen de
toestand in het. Ruhrgebied zich laat
overzien ig de politieke macht in het
grootste deel der industriesteden in
handen van de arbeiders. Over tul
worden arbeidsraden gevorm, die te-
gedij kertijd de vorming van den re
volutionairen veiligheidsdienst op
zich nemen. Voorloopig gaan aüle
bevelen uit van de zoogenaamde,
sterk communistisch getande „Voll--
zugaueschusse"De gemeentebestu
ren vervullen hun taak onder con-
^róle van deze communistische or
ganisatie.
Het werk werd Vrijdagochtend
vooor een groot deel hervat, van een
opheffing van de ajgemeene slaking
kan echiter nog niet gesproken wor
den.
De Beurs.
Te Hamburg werd de beurs weer ge-
opead. Officieele koersnotceringen wer
den echter niet gemaakt.
De hervorming der
mlnlsterlos.
Uit Berlijn wordt aan d-o „Fnuikt
Ztg." gemefld, dat de ontslagaan
vraag van den Rijksminister voor de
weermacht Noake, is ingewilligd..
De Pruisische minister von bin-
neniandsche zaken, Heine, die voor
de organen der veiligheidspolitie ver
antwoordelijk is. heeft eveneens zijn
door het sociaal-democratische par
tijbestuur geeischte verzoek om ont-
s'ag, ingediend.
Ook de Berlijnsche commissaris
van politie Erst, zal vermoedelijk
niet op zijn post terugkeeren.
Volgens een ander bericht heeft
het geheele Pruisische Staatsminis-
torie znn ontslag ingediend. De nieu
we vorming van hot kabinet moet "te
verwachten zijn.
Over de quaestie van hervorming
van 't kabinet verneemt de ..Frankf.
Zeitung" uit Berlijn, dat rnen niet
voornemen is, de Duitsch-nationalen
en de Duitsche Volkspartij zetels in
het ministerie aan te bicden.
Een regeerlngsverhlarlng.
Uit Berlijn wordt geseind:
Alüe berichten omtrent onderhan
delingen van de regeering of de
meerderheidspartijen met de afge
treden avonturiers of van de leidtis
dezer partijen met de volkspartij en
Duitscli-nationa.'en over de drie pun
ten: verkiezingen in Juni, president
verkiezing door het volk en wijziging
van het Kabinet, zijn onwaar.
Uit de Nationale Ver
gadering.
Over de bijeenkomst um .wt. er-
igadering te Stuttgart, is nog te mel
den:
President Felirenbach opende de
zitung. IIij besprak daarop de poli
tieke gebeurtenissen en zeide o.a.:
Lichtvaardiger is nog wel geen
revolutie op touw gezet, Ken kalme
omwikkeling der zaken viel niet in
den geest van deze menschen, die
veel van het vaderland spreken, maar
hun persoonlijke en partijpolitieke
belangen niet ondergeschikt, weten -e
niaken aan het algemeen wfti-ziju.
(Levendige toej.)
Er is een geweldige misdaad tegen
het Duitsche volk begaan. Wee den
genen, die de verantwoording dragen
voor deze brutale daad! Wee den ver
leiders, die niet aKeen zelf den eed
braken, dien zij op de grondwet heb
ben afgelegd, maar die ook de hun
ondergeschikte manschappen ;ot on
gehoorzaamheid hebben aange
spoord. Aan de troepen, die trouw
bleven, brengen wij hartelijk dank.
(Bravo-geroep.) Wij danken ook het
groote corps ambtenaren, dat op een
mkele uitzondering na zijn pliuh
trouw heeft volbrachi. Voorts danken
wij het Duitsche volk, dat met nantc-
in het zuiden en westen de democra
tische grondwet trouw- bleef. (Bijval i.
De Wurtembergsche staaispresiden
begroette de Nat. Vergadering na
mens zijn. regeering en sprak den
wenscli uit, dat de besprekingen me
de noodige duidelijkheid en beslist
heid zouden worden gevoerd.
Rijkskanselier Bauer zeide o.a.:
Dat de oproerlingen nier zijn ge
slaagd ie mede :e danken aan de hou
ding der ambtenaren op de ministe-
riên.
Kapp heef; een groote actie ont
plooid voor do vakministers.
De meest ernstige beschuldigingen
zijn tegen Erzherger ingebracht. In
weerwil van de geweldige aanvallen
en het moeilijk te begrijpen vonnis
moei men zeggen, dat er bijna nooit
oen bekwamer vakminister is gewees'
als Eraberger.
Er zijn ook verdachtmaJringen te
gen de regeering gericht. Deze had
kalm te Berlijn moeten blijven en
met dc oproerlingen moeten onder
handelen. Maar de resultaten van
onze tactiek wei-pen elke bedenking
omver. Het gansche volk verhief zich
en plaatste zich achter de regeering.
Na vijf dagen overwinnen wij oveT de
heole linie.
Het bewijs is geleverd, dat zich
geen militaire heerschappij in de
Duitsche republiek kan handhaven.
Hierna kreeg de afgevaardigde der
meercterheidssociaüsten Scheidemann
het woord, die o.a. het volgende
zeide;
,j\Vie oog en oor niet sluit* voor de
feillen, moet zien en hoor en, dat de
reactie immer brutaler optreedt, /e
kere elementen in de rijksweer ont
trekken zich meer en meer aan hun
ne verplichtingen en stejlen zich in
dienst van de reactie. Men wist. dat
de 6tudenten wapens kregen en Jat
er een officierscorps in de rijksweer
gevormd werd. De vaische lieden,
dtie het rijk in den oorlog en in ue
elltende stortten, brachten thans
wear de republiek in gevaar. Stre-
semann en anderen wilden wel de
opstandelingen van links bestrijden,
doch steunden een opstand van
rechts. Bij den Berliinschen staats
greep waren slechts lieden van rechts
betrokken. Onder het voorwendsel
een etriid te voeren voor een vakmi
nisterie, sponnen Kapp en ce zijnen
maanden lang hun netten. Zij wlb
den de oude toestanden weer invoe
ren. Daarom onverwijld gewerkt aan
eene grondige wijziging van de rijks
weer, aan het ontslag van twijfel
achtige elementen onder dc officieren
aan beslruffing van dc troepen, die
aan het muilen zijn geslagen cji dc
zoo spoedig mogelijke bestraffing
van <ic leiders cn onvoorwaardelijke
confiscatie van hun vermogen. Bij
voorbaat verk.arcn wij ons accoord
met alle door de regecrniK door de
regeering ui deze ie nemen iiniai
regelen." (Levendige bijval;.
Afgevaardigde Von F a y e r ^zei
de om.:
„Nog nimmer,is een voikdat zoo-
wel onder uitwendiigen nood te Jij
den heeft, op eene derge.ijke wijze
opnieuw beproefd geworden. De
etaniUgreep en zijn oorzaken zijn
achter den rug, doch niet achter den
rug in Ue nood des volks, die door
de jongste gebeuretenissen al weer
verhoogd is".
De fagevaardigde K r a u s van de
Duitscb-nqt.iona!en zei o.a.: dat de
censuur tegen de rechtsche pers niet
onpartijdig is uitgeoefend. De onte-
kcdenheid onder het volk heeft een
rit bursting teweeggebracht.
Afgevaardigde Becker, ulrHessen, van
de Duitsche volkspartij, verklaarde, dat
de Duitsche volkspartij in de krachtigste
oppositie stond tegen de Kapp-regeering
en een verandering in de regeering
slechts op weitigeD weg wenschte na
te streven. De regeering moet zich aan
dc grondwet houden en de verkiezing
van een rijkspresident moet door het
volk geschieden.
Afgevaardigde Henkc, van de onaf
hankelijke sociaal-democratische partij,
sloot zich aan bij de bewering van Schei
demann, dat de algemeeue werkstaking
het voornaamste strijdmiddel der prole
tariërs beteekent. Het proletariaat is
thans meer dan ooit van overtuigd, d:,.
dc kapitalistische staat slechts door de
Raden-dictatuur vernietigd kan worden.
De regeering heeft het volk voorgelogen.
(Derc opmerking bezorgde den afge
vaardigde een terechtwiirïng van den
voorzitter.)
Hierna spraken nog afgevaardigde
Heinïe, rijkskanselier Baucr cn afge
vaardigde Eisenberg vao de Duitsche
volkspartij, waarop president Fehrcn-
bach het woord nam voor een kort slot
woord. Hij betuigde zijn deelneming met
degenen, die bij de betrurenswaardige
gebeurtenissen in Berlijn en in andere
plaatsen van het riik het leve verloren.
„Het is thans gebleken, dat slechts
een regeering op democratischcn grond
slag mogelijk is en de vroegere staats
vorm voor goed heeft afgedaan. Het
Duitsche volk moet zich/elf overwinnen
en alle middelen aanwenden om den hul
digen nood van het vaderland te helpen
lenigen."
Daar er thans niets meer aan de orde
is, verzocht de president de vergadering
om machtiging tot vaststelling van tijd
en agenda voor de volgende zitting, die-
waarschijnlijk weer te Bctlijn zal bijeen
komen.
Hierna werd de zitung, die vier uren
duurde, gesloten.
De Entente en de toestand
In Dultschland.
Van de zijde der geallieerden zijn
'tijdens Kapp's kortstondig bewind geen
maatregelen genomen allicht wel voor
bereid maar niet uitgevoerd. Zullen de
geallieerden in de communistische woe
lingen aanleiding vinden tot ingrijpen!1
Van een bezettign van het Ruhrgebied,
waarvoor de militaire partij in l'rank-
njx vermoedelijk wel geijverd zal heb
ben, is uieis gekomen. Alen krijgt den
indruk dat de Fransche regeering wel
tut het nemen van beveiligingsmaatrege
len aan dc Oostelijke grens geneigd was,
maai dat Engeland zijn aiedewerking en
zelfs zijn insiemming met die plannen
niet heeft willen geven. Lloyd George
moet zijn liberale tegenstanders meer
clan ooit ontzien. In de Kamer heeft Alil-
lcrand op een interpellatie van liarthou,
mededcclingen geweigerd, doch ter ge
ruststelling erkend, dat Frankrijk de
noodige maatregelen genomen heeft.
Nu. du zal ook wel het geval zija, want
maarschalk Foch heeft niet voor niets
langs den Rijn heen en weer gereisd en
krijgsraad gehouden me: de aanvoerders-
der geallieerde troepen.
VOETBAL.
H. F. C.—HAARLEM.
Het H. F. C.-elftal hlijfr. naar men ons
mededeelde, zooals wc dat in ons num
mer van Woensdag gepubliceerd hebben
Hei elftal der roodbroeken heeft in
de voorhoede een kleine wijziging onder
gaan en ziet er als volgt uit i
Doel: Angenent.
Achter: Bayni en Maas.
Midden: D. Uoutkooper, Tekelea.
burg en Terwee.
Vóór: Bergman. M. Houtkoopeiy
Bicshaar, Brakcl en Schravendiik.
HOCKEY.
KED. HOCKEY- EN BAHDYBONU,
Overzicht voor Zondag 21 Maart.
Zondag zullen de volgende wedstrij*
den gespeeld worden
Bloemen daaiT. O. G. O.
M. H. C.—H. O. C.
H. D. M.—Victoria.
Bloemendaal, dat Zondag de Hage
naars bij zich zal ontvangen, zal cca
krachtigen tegenstander tegenover zich
vinden, waartegen alle krachten inge
spannen moeten worden, wil het ten
minste ongeslagen als kampioen naar
voren treden.
M. H, C.—H. O. C. is een zeer be
langrijke snijd voor dc Haarlemmers,
doch ook niet minder voor Den Haag.
Het gaat er hier toch om. wie of liooger
zal komen te staan, M. H. C. of 11. O.
C. Bij een overwinning van de Haar-
ners is hun punten-aanial gelijk en
zal dus het doelgcmiddcldc over de
meerderwaardigheid be-chikken. Ver
lies; daarentegen het Haarlemschc elf
tal, dan is het ook onherroepelijk naar
r vierde plaats verwezen.
H. D. M.Victoria tenslotte zai ilea
Hagenaars geen last veroorzaken. Een
flinke overwinning van H. D. M. kan
als uitslag van dezen wedstrijd verwacht
worden
e Haarlemsche HockeyDond.
In de coaipeatie van de jongere elf
tallen van de Hockeyclubs M. H. C. en
Bloemendaal is dit jaai met veel animo
gespeeld. Zaterdagmiddagen cn Zon-
rtdéa waren meestal voor liua
wedstrijden vrij cn dan kon men hen
stevig om 't kampioenschap zien vechtea.-
Bloemendaal 3 .hield de eei van haar
vcreeniging hoog. door in haar coinpe-
üe, evenals het eerste elftal in den
.edèrlandschen Bond, de hoogste plaat*
v te nemen. Maar het derde elftal der
Musscheo zat haar vlak op dc liic.en cn
moes*, slechts voor haar onderdoen in
doelgemiddelde, daar :iei aantal punten
en gewone gemiddelde dezelfde wa
ren. In regelmatige volgorde volgden
dan B. H. C. 4 en M. H. C. j.
De competitie-spin; p h>- -ogenblik
is dan als volgt
to u u 2 c,
l. H. C. 3 3 21 6—2 4 1.33
C. 3 3 2 1 y—7 4 1.33
B. II. C. 4 312 4—s 2 0.67
M H. r. 1 1 2_5_ o „.00
liet wedstrijdprogramma is voor dc
nog komende wedstrijden opgemaakt en
ziet er zoo uit
20 Maart
B. H. C. 3—M. H. C. 4.
M. H. C. 3—B. H. C. 4.
27 Maart
M. H. C. 4—B. H. C. 3.
31 Maart
M. H. C. 4—B. H. C. 4.
3 April
M. H. C. 4—M. H. C. 3-
Door de animo is gebleken, dat deze
instelling weer aan haar bedoeling heeft
voldaan. Hierdoor toch worden ook de
lagere elftallen in staat gesteld om zich
op aangename wijze te oefenen, zonder
aangewezen te zijn op de oefenpartijen
van de ouderen, waaraan zij meestal wei
nig hebben. Moge dc Haarl. Hockey-
bend volgende jaren meer elftallen tot
zich nemen, om zóó spelers te vormen
die later voor den Nederlandschen Bond
in aanmerking komen.
VEROORDEELD.
De milicien-soldaat F. H. P. van
et 10e regiment infanterie is wekten»
2c- desertie in fcijd van vrede veröor-
e!d tot twee intuinden nii'üaiiv <Jé-
-ntie.
De landstormpüciiuge F. C. van
.iel 10e regiment infanterie is veroor
deeld tot zes maanden militaire ge
vangenisstraf negens diefstal ooor
.wee vereenigde personen.
PERSONALIA.
De Bisecliop van Haarlem heeft
benoemd tot Kapelaan te Bodegra
ven, den weleerw. heer A. J. M. v. d.
Burg, die kapelaan was ie Hiilegot*
(II. Martin us,.
Haarlemmer Halletjes
EEN ZATERDAG AVONDPRAATJ E.
De Sociëteit, Trou moet Blycken
woont niet juist in een mooi gebouw.
Bin non-Trou bedoel ik, in de Groote
Houtstraat. Maar Kei heeft geen zan,
den bouwmeester die al lang dood en
begraven is, daarvan nu nog een ver
wijt te maken, het maakt de zaak
niet beter en de Sociëteit heeft haar
langst en ^.ijd er in doorgebracht;
over oen jaar of drie, vier gaat zij
naar een nog onbekende bestemming
verhuizen en staat haai* lokalen af
aan de eene of andere gemeente-ad
ministratie, die er triomfantelijk, zoo
niet. met vliegende vaandels, dan tocii
met bergen papieren intrekt, WoHte
ofdeeling dat zijn zal moeten we al-
wachten, denkelijk weten de autori
teiten op 't Stadhuis het zelf nog
niet.
Maar toen ik onlangs in Fran keus
lunchroom een kopje thee dronk on
den voorgevel bekeek-, Irof me iets
onvolledigs in die facade. Er zijn na
melijk twee nissen in met console,
waarop hlijlcbaar beelden of union
moeten staan. Maar die ontbreken.
Is dit een attentie voor het gemeente
bestuur? Zullen B. en W. dus de ge
legenheid hebben, om die nissen to
vullen met voorstellingen, die betrek
king hebben op de afdeeling, welke
er ancler dak zal worden gebracht?
Stel: de gemeente-ontvanger trekt er
met zijn gevolg in, hoe treffend zal
op d*e eene console dan zijn een
groep, voorstellende den braven be
lastingbetaler, die op tijd zijn schuld
komt betalon en met een gezicht,
glanzend van ziel/tevredenheid, hel
gebouw verlaat 'Daartegenover, in de
andere nis, de nalatige belastingbe
taler. die bij zijn kraag gevat wordt
door den deurwaarder.
Ziedaar nuttige moraal aan den
volke verkondigd en dat voor niemen
dal, behalve de koeten van de beeld-
Ja, die er ruimschoot® aan verdiend
worden. We zien aan den openbaren
weg ook nog wel andere dingen. In
het Haarlemmerhoutpark bijvoor
beeld staat een huisje, waar vroeger
een opzichter gewoond heeft. Er
is iets geheimzinnigs met aat
huisje gaande. Je ziet nooit, dat
iemand er aan breekt en als je u*
goed, op Iet, is er toch telkens weel
een stukje van verdwenen. Al heel
gauw waren de nu ten kapot en door
planken vervangen. Nu begint ook
liet dak te bezwijken. Vrij en frank
moet het hemelwater er In plassen,
want in dat dak zijn grooie openin
gen gekomen. Is dit een nieuwe
ziekte, m dezen vreemden tijd, die
ook voor de menschen zonderlinge
kwalen oplevert, de huizcm-emell-
ziekte? En dat in een periode van den
uitersten huizennood!
't ls jammer, want het was zoo'n
aardig huisje. Niet met bouwkundige
verdienste, want d.ie had het niet,
maar een „oprecht" huisje, aooals de
architecten zeggen.'wanneer ze een
bouwsel bedoctui, dat in eenvoudigen
stijl gebouwd toch zuiver is en geen
'pretenties heeft. Ditzelfde kunnen we
helaas van menig grouier bouwwerk
niet. zeggen. De vreemdste vormen
moeten je niet meer verbazen, hel
nieuwste schijnt te wezetn een rond
dak, dat ter halve hoogle van het
huis naar benedein gezakt is, zooiets
als'een slaapmuts, die over de oogeai
getrokken wordt. Wie dit en and-ere
zonderlingheden ziet en beleefd aan
deskundigen om inlichtingen vraagt,
krijgt ten antwoord: „de Nederlaml-
sche architectuur is zoekende". En
dJs je dan het naadje van de kous
wilt weten en vraagt: „waarnaar?"
dan is het antwoord, „naar een nieu
wen bouwstijl". Ik hoop wan harte,
dat de zoekers gauw zullen vinden,
want al zoekend scheept ze ons met
allerlei rorigheden op, die we door
het gebrek aan woningen ook niet zoo
gauw weer kwijt zullen raken.
Het is met dat zoeken naar een
nieuwen bouwstijl anders een vreemd
geval. Stel: iemand loopt tn een zoe
kende houding rond. Er wordt hem
gevraagd: „wad zoek je?h Hij ant
woordt: „ik weet het niet, want als
ik dat wist, zou ik hel gevonden heb
ben". „Maar wédr moet je «fan
zoeken?" „Dat: weet ik óók ï-iei
Zoo'n gesprek zou niet mogelijk we
zen, zonder een bedenkelijk schou
derophalen en een wijzen met den
vinger naar het hoofd. Het. Ï6 alleen
denkbaar bij een nieuwen bouwstijl.
Om op het huieje terug te komen;
het had ook nog pretentie op klassi-
cisme. Mot vette lettere staan er de
namen van Nero en Diocletianug op
geteekend, Ceacar (lees Caesar), Ga-
thecus. prefect, Na
poleon. Ter afwisseling een Indianen-
kop, nietozonder verdienste. Daar dc
deur afgesloten was, heeft de lieve
jeugd een toegang gebroken in dran
zijmuur. Het is een tragische bouw
val.
Dezer dagen ontmoette ik mijn
vriend van Stuiteren weer eens op
de tram. Hij floot zachtjes tusschon
zijn tandien. Nu heb ik een hekel aan
dat fluiten, omdat het bijna altijd
leelïjk is. Sommige fluiters Muiten
valsch en het helpt niemendal, om
hen daarop attent te maken, wiant ze
kunnen het niet verbeteren. Andere
d e d e n ze 't wel beter.
Andere fluiLeis iiehlieii een zwak
gelieugen, the fluiten va.11 een melo
die alleen maar 't begin of het mid
den of het slot, de rest hebben zij
vergeten. En het gedeelte dat zij
kannen, fluiten zij zondes* ophouden,
tien of twintig of veertig keer a«di-
teneon.
Weer ander§ fluiters kennen mis
schien wel hecle melodieën, maar
kunnen niet fluiten en zullen het ook
nooit leeren, door een gebrek of te
kortkoming in hun mond of keel of
tanden. Ik geloof wel, dat er men
schen zijn die heel mooi kunnen flui
ten, maar ik heb ze nog nooit gezien
of gehoord, op één na, maar die is
dood. Dat was zekere Hangjas. Ais
"hij in den Hout wandelde «1 zijn
gehlid het hooron, dan wist de nach
tegaal niet, of zij Hangjas of de
nachtegaal .was, Hangjas wist het
wel, want het menscheüjk intellect
is toch altijd grooter, dan dat van
een vogel.
Natuurlijk is het mogelijk, aat er
ineer talent volle fluiters zijn. Mocht
ik ét een ontmoeten, dan zal ik
liera beleefd vragen, zich eens te la-
teai liooren. Zoodra dat concert ach
ter den rug is noodig ik hem uit mee
te gaan naar 't station, koop daar
een kaartje naar de Veiuwe en noo
dig hem uit, daarheen te vertrekken,
omdat je midden op de hei geen schep
sel hindert en den heelen dag kwin
kel eer etn leunt naar hartelust.
Maar we dwaalden af van Van
Stuiteren. Om zija gefluit to laten
ophouden knoopte ik een gesprek met
hem aan, want niemand ter wereld
kan tegelijk praten en fluiten. Maar
helaas wel achtereenvolgens. Hij gaf
eeret antwoord en floot dan weer:
,,tu tu, tu-* tu tu"; daar hij tot de
eerste soort fluiters behoorde, de val-
sclie, was 't, heel leelïjk, In wanhoop
zei ik: „ben je zóó muzikaal?' waar
op hij antwoordde: „bijzonder".
Want menschen kunnen toegeven dat
ze geen Grieksch of Latijn kennen,
geen geheugen hebben voor namen,
maar onmuzikaal wil niemand we
zen.
Juist toen ik bezig was, «leze on
waarheid zoo goed mogelijk te ver-'
au wen, ging hij voort: „Maar mijn
zoon, die moet je zien, die is nog
veel muzikaler".
„Heuscb?" zei ik, want ik ken «lie
talentvolle kinderen wel, dig zoo als
hun verrukte ouders zeggen, alles
kunnen spelen, maar op hel oogen-
lilik dat je er bij bent, toevallig niets
van belang tot stand weten te bren
gen.
„Ik zal je vertellen", zei van Stui
teren. „Onlangs zag mijn vrouw, dat
er spinnewebben in de kamer waren.
Die kon ze, als rechtgeaarde Hol-
landsche huismoeder, onmogelijk dul
den, geen dag en geen nacht Maar
de keukentrap ls zoek en niemand
weet, waar ze wezen kan. Wat doet
mijn zoon? Hij neemt doodbedaard
een toonladder, klimt er op en veegt
een doek de spinnuwebbeu van
onze notei.balken. Jammer maar, dat
hij daarbij per ongeluk op drie mol
len trapte, die zooals hun gewoonte
is, een klagend geluid deden hoo-
ren">
„Kolossaal", zei ik.
„Is liet niet?" vroeg van Stuiteren
„Nog nooit heb ik zoo'n muzikaler
jongen gezien. Onlangs op oen mid
dag kom ik thuis, ik vraag aan mijn
vrouw „wat eten we vandaag?" -
„Grauwe erwten met spek", zegt t.e.
We beginnen, ik kijk loovullig naar
mijn zoon. Waar eet hij mee? Met
een stemvork!'1
„Gelukkig dat hot geen hooivork
was", zei ik, „die is wat onhandig
in de huiskamer'
„Je maakt toch geen grapjes?" zei
van Stuiteren.
„Integendeel, ik ben dood ernstig
net oJs jij over je muzikaien zoon".
„Ja, maar dat is nog a niet alles.
Een paar dagen geleden kom ik mijn
zoon tegen op zijn flets. De zon
scheen, de fiets schitterde in de ver
te, telkens wanneer hij een trap deed,
precies ais goud. Hij komt vlak bij,
dc kijk ecm'beetje scherper en ja
wel: hij had de pedalen van de piano
genomen en zat daarop tc trappen.
Maar je kijkt alsof je me niet ge
looft
„Niet gelooven? Zoo'n braaf en
oprecht man? Ik zou me schamen.
Maar ik dacht ergens aan. Hielden
dje pianopedalen zi/n toonen niet lang
nan of dempten te die niet? Zoo zijn
ze toch gewoon met cbe tonen te
doen?"
Van Stuiteren keek beleedigd. ,,Fi-
dedio", zei hij, „Je moest dat dubitee-
ren van flauwe aardigheden toch eens
nalaten. Dat staal niet op jou leeftijd
en ik ben toch óók serieus. Ik hoop
toch niet, dat je jaloersch bent op
mijn muzikale» zoon! Afgunst ie een
heel leelijke ondeugd."
„In 't minst niet", zei ik. „Al kon
hij tegelijk plano en viool spelen er
meteen zingen en een boterham eten,
lan zou ik je nog niet benijden".
„Zoo mag ik het hoorvat", ent
opgeruimd.
„Nu zoi L;< je nog liet sterkste staal
tje vertéllen van wat hij op muzikaal
gebied heeft uitgehaald. Op een avond
kwam hij niet thuis, ik begreep dat
hij bij een vriend bleef plakken cn
«lat het wel wat laat kon worden.
Den huissleutel had hij niet mee,
want die hing op zijn gewone phiats-
ik moest dus wakkór blijven om
hem in te laten. Wat gebeurt*' ik
.'aap toch in en word pas vroeg in
deu morgen wakker, zonder iets van
7.1.131 thuiskomst gemerkt te hebben.
Ik kom beneden en daar "zit hij rus-
lig aan 't ontbijt. „Jongen", zeg ik,
..hoe ben je in huis gekomen?''
„O, heel eenvoudig", zegt Hij, „ik
luid een portefeuille met muziek hij
mij. Daaruit heb ik een bassleutel
gezocht, die op het slot van de huis
deur paste, 't Ging gesmeerd".
„Je verhaal is zoo boeiend zei
ik, „dat mij iets merkwaardigs te
binnen schiet van een neef, aie in
den Haarlemmerhout naar een »on-
cert van Haarlem's Muziekkorps* zat
ie luisteren: op eens fladdert ln-in een
prachtige' vlinder voorbij, lnj grijpt
er naai*.'., flosp, hij is «ie kapel
mees ter. Tegen zooveel muzikaal tu
lent kan jou zoon toch met op. Muur
dat is nog niet alles. Hij bekijkt het
diertje en zegt wccjnoedig: „och kon
ui maar vliegen als j:j, maar ik heb
iielaas maar één vitugel «ïelukklg
was 't er een van Bechstein
Van Stuiteren keek me veront
waardigd aan. „Dit is", zei hij, „geen
antwoord op een eerlijk en ernstig
verhaal. Als mijn zoon zelf hier was
dan zou hij je nog wel andere noten
■.e kraken geven. Gegroet".
En ontstemd stapte hij van d®
.ram af.
FIDEL10.