37 9 Jaargang No. 11342
Verschijnt dageltjfts. behalve op Zon- en Feestdagen.
Donderdag 27 MEI 1920
HAARLEM S DAGBLAD
ABONNEMENTEN per 3 maanden Voor Haarlem en de dorpen in den omtrek waar een Agenlgevesligd
ie (kom der gemeente) f 3.25. Franco per post door Nederland t 8.60. Afzonderlijke nummers 10.15 Gelllustr.
Zondagsblad, voor Haarlem en omstreken f0.67'; franco per post 10.65.
Uitgave der N. V. Lourena Coster, Directevr-Heofdrgdaoteur J. O. PEEREDOOM, Telefoon 3082
ADVERTENT1EN: Van 1—5 regels f 1.50, iedere regel meer 80 Cts. Eeclamee 60 Cts. per rcgeL Bij
abonnement aanzienlijk rabat. Tienetui vers-ad verten tién van Vraag sn Aanbod van 1—5 regels 50 Cts.
per plaatsing, elke regel meer 111/, Cts. a contant, bulten het Arrondissement dubbele prijs.
i Adailniatratio i Groote Hoatstroat 83.
DIT NUMMER BESTAAT UIT
ACHT BLADZIJDEN.
EERSTE BLAD
Asouda
Heden.
DONDERDAG 27 MEI.
StadsschouwburgWilsonsplein:
Ned. Tooceelvcrecmging „Robbe
does". 8uur.
Schouwburg Jansweg: Het Nieuwe
Amsterdamsche Tooneel Ensemble:
„Het Teeken des Kruises 8 uur.
De Nijverheid. Janeetraat. Jaar"
vergadering Miildennlandserediethank
e l;2 uur.
Museum van Kunstnijverheid, Ten
toonstelling van weefkunst en cera
miek, lüuur.
Gebouw „Zang cn Vriendschap".
Janestraat 3, Haar). Kunfitkring Ten
toonstelling 10—4 uur.
Bioscoopvoorstellingen.
- VRIJDAG, 28 MEI.
Stadsecbouwbuig Wilsonsplein:
v,Ilc: ScfiouwtoonecI" „Zijne Majes
teit" (Voor bet Tooneelverbond).
Schouwburg, Jar,sweg Ned. Opera-
Ensenible „Troubadour", 8 uur*
Museum van Kunstnijverheid, Ten
toonstelling van weefkunst en cera
miek, 10—4 uur.
Gebouw „Zang ea Vriendschap", Jans-
straat 3, Haarl. Kunstkring, Tentoon
stelling, 104 uur.
Gebouw Haarl. Bankverecbiging Alg.
vergadering van Aanideelh. der N.V,
Haarl. Bankvereeniging, 2 uur.
Café Brinkmann, Jaarl. Alg. Verga
dering N.V. Café-Restaurant v.h. Gebrs.
Brinkmaan, ^}4 uur (Daarna: 'bui-
lengewone algeru. vergadering van
aandeelhouders.)
„De Nijverheid", Jansstraat Vereen,
van Spiritisten „Harmonia'V- Lezing
van mevr. Nardtcn„Dood is leven",
8 uur.
Schouwburg De Kroon Gr. Markt
Bioscoopvoorstelling, 8 uur.
Cinema Palace, Grooie Houtstraat:
Bioscoopvoorstelling, 8 uur.-
Totir-
Van het Politieke
noolveld.
tweede kamer.
26 Mei.
Onderwijs, acten, bevoegd"
heden....
Vanmiddag zijn we zoo ongeveer
het heele a. b. c. doorgewandeld en
het scheen wel of w© nooit aan het
einde zouden komen; in elk geval: de
e Lebbeu we niet, gehaald, maar dat
komt alleen, omdat het aantal vakken
dat in de Lagere school onderwezen
wordt, de 26 niet haalt. Maar over al
le andere vakken^ tot U toe, hebben
we van een onafzienbare rij sprekers,
bijna allemaal onderwijzers, achter
he; gestoelte zien komen. Het wae
eindeloos en eindeloos vervelend. Ge
lukkig, dat we een 'minister hebben,
die zoo kostelijk en zoo klaar resu
meert, dat men desnoods alle argu
menten kan vergeten'cn verw aar loo
ien, die zoó'n heele rij sprekers ;e
berde brengt, (en T zijn er wat!) aio
men maar luistert naar de moniste-
rieele repliek. Dan weet men het wel.
Laa; ik u maar niet velveten met al
die argumenten over de vraag, of men
voor alle vakken, nooddgin de U.L.O.-
6chool, bijzondere akten moet hebben,
ja of neen. De minister zegt: neen
Wie d e akte heeft, heeft bevoegd-
beid voor alle vakken, behalve voor
de talen. Daartegenover stond de heer
Otto, ale uiterste, die zoovvot voor alle
vakken bijzondere acten wil en, to;
groote verbazing van mevrouw Groe"
neweg en van den beer Ketelaar, hulp
kreeg van den heer Gerhard, die spe
ciaal pleitte voor een bijzondere be
voegdheid voor wiskunde. Waarom
voor talen wel en voor wiskunde nie?
Er wan groote minachüng voor „de
papiertjes", maar, zeide de heer Ger
hard, die „papiertjes" zijn de eerste
aanwijzing van de mogelijkheid dat
men den rechten man kiest.
Men zou nauwelijks gelooven, dal
de Kamer daaraan den heelen middag
zoek bracht
Het geschiede toch werkelijk, maar
het eenige resultaat was, dat de mi
nister zich liet bewegen ook den han
denarbeid onder de gewone acte op te
namen, zooate de heer Ossendorp had
gewild, en dut de Kamer zich daar
mede vereanigde.
Voorts kregen we een poging van
dut heer Drceeelhuys om de vrouwen
die <Lplo:na B hebben, het examen
voor A wat gemakkelijker te maken
Idoor ze vry te ©tellen van de vakken
talen 011 paedagogiek, waardoor,
meende de heer Van der Molen, al-
Weer de verbeterde opleiding wordt
belangd De heer Ofo en de minister
waren de mogelijkheid va" overgang
niet ongunstig gezind, maar de vorm
van het amendement-deug niet; bij
urt. 150 kan d© zaak worden beslist,
hetgeen de heer Dreseelhuys toegaf.
Ofschoon hij op stemming aandrong,
idle dan nu Vrijdag a.e. zal plaa s
hebben, want morgen behandelt de
Kamer een aerie kleine wetsontwer
pen.
Onder de verdere beslissingen noe-
Men we nog dc verandering van den
leeftijd, waarop men het examen voor
diploma B kan doen, en wel 19 In-
plaats van 18 jaar.
De voorzitter liet, ons vanmiddag
tijdig naar huis gaan, dal belooft een
langdurige avondzitting. Men j
dan ook, dat he: zijn voornemen is,
he; ontwerp heden af te doen, ook
al zou het diep in den nacht worden.
Maar afwachten
Avondzitting.
L. O. De Kweekscholen.
In de avondztiting is vrij langdu
rig gedebatteerd over den wenscli,
door verscheidene leden gekoesterd,
dat de leeraren aan de Rijkskweek"
scholen allen middelbare bevoegdhe
den zullen hebben. Zelfs wilde de heer
Albarda: bevoegdheden voor gymna
sium, Jr-j. cursus en Lycea Maar w.
hebben zooveel bevoegdheden niet,
voerde de minister aan; men kan h
dus wei bepalen, maar '1 zal een wa-
sen neus zijn, tenzij men de uitzonde-
Vingen lot regel maakt. Er ie wel veel
kan6, dat dit gebeuren zal, maar dat
zal eerst Vrijdag blijken als gestemd
-wordt over de vele amendementen,
die heden behandeld zijn.
Daaronder zijn: een voorstel-Ossei -
dorp, om aan de Kweekscholen leer
scholen te verbinden, en een dito van
der. heer Otto, om da. aan enkele
kweekscholen te doen, en de practijk
te lanen uitmaken wat Ijeter is: prac-
tische vorming op gewone scholen,'
zooals de minister wil, of vorm"
scholen. Voorts een voorst el-Bult en
om het examen voor onderwijzer te
splitsen; nu reeds ie voorgesteld een
examen na 3 jaar op de Kweekscholen
waarna de leerling- aepirantr-onder-
wijzer kan wörden en een toelage
krijgt voor de twee nog restende jaren
van f 500 (de Iheer Oesendorp wil
f 1000) Over die splitsing liepen de
meerlingen weer zeer uiteen; de heer
Ketelaar was er tegen, de heer Ge;-
hard warm voor. De minister voelde
zelf zooveel voor her ook door don
heer Otto verdedigde denkbeeld, dat
hij het in verbeterde editie aanbood,
en de heeren Bulten en Otto - hun
amendementen konden Iterugncapen.
Hetegen de heer Oeeendorp intusechen
niet deert, de heer Otto wel.
Hel was middernacht, toen wij naar
huis keerden. De wet is nog nie:
klaar.
INTIMUS.
Binnnnland
Marlanö «11 BeigiS.
Minister Hymans over de kwestie van
de Wielingen.
e Belgische Kamer keurt goed de ver
breking der Nederlartdsch-Belgiache
onderhandelingen door de Belgische
regeering.
Uit Brussel wordt aan de N. R. Ct.
geseind:
De modiedeeling van minister Hy
mans, in de Beilgische Kamer, betref-
lende de Wielingen geeft nog eens een
overzicht van de NederlanxLsch Belgi
sche besprekingen. Aan het eind van
het lange relaas wordt gezegd; Zoo
lanK de kwestie van de Wielingen
niet m opgelost overeenkomstig onze
rechten en cnize belangen, zal d© re-
geeling het onmogelijk achten, dc on
derhandelingen omtrent tie herzie
ning van het tractaat van 1&19 voort
te zetten.
Uit, 't geen Havas nadar seint, blijkt
dat de minister dc verklaring aflegde
voor ©en geheel gevulde zaal en dat
ook de diplomatieke tribune stampvol
was. Ondier meer \verdea de gezan
ten van Amerika en van Frankrijk op
gemerkt. Minister I I ij mans besprak
de gevoerde onderhandelingen eai zei-
de verder, komende op dc quae&lie
van de Wielingen:
Zoolang deze vuaestie niet is opge
lost in overeenstemming „met opze
rechten en belangenacht. de regce-
rxng het oninoge-'ijk de on der hande
lingen voort te zetten en tot een be
slissing te komen.
De miaisler besprak daarna de be
palingen aangaande de zeeengte Wie
lingen sedert 1839, waarover Neder
land de complete aouvereiniteit op-
efcebt Het is voor het eerat aldus
de minister dat Nederland met een
dergeiijken e'-scli voor den dag komt.
Wel heeft het bij verschillende gele
genheden volgehouden dat Nederland
recht Le-lt om de zeeëngte te beuxn-
nen en te verlichten, maar zonder
daarbij de souvcrelnitcit te willen
uitoefenen.
Later werd ©enig voorbehoud ge-
edeéht door Belgié aangaande de vol
ledig souvereimteit, maai de oorlog
kwam lueschenbeide. Men koos toen
een oplossing die met de'bestaande
feiten rekening hield en waarmede
zoowel Nederland als alle oorlogvoe-
•iido staten accoord gingen.
Gedurende meer dan vier jaren heb
ben de vijarideijkliedert zich vrijelijk
in onze territoriale wateren afge
speld, daar zoowel de Geallieerden,
als de vijanden en ook Neder land vau
oordeel waren dat deze wateren wet
tig dienen konden bij de maritieme
militaire maatregelen, zoo ter verde
diging als tot aanval der Belgische
kust. Nooit hielden zij dezen wateren
voor neutraal, nimmer liet Nederland
te dien aanzien een protest hooren of
maakt© het voorbehoud.
Integendeel de incidenten verklarin
gen en karakteristieke daden van Ne
derland toonen aan dat Nederland
de/c wateren voor Belgisch gebied
itïeid.
Thans eisclit het deze wateren voor
zich op, wil het dc souvereiniteit
daarover uitoefenen ©n d© kust van
Vlaanderen beheerachen. De Belgi-
sclic regeering kan een dergel ij kon
Ojsch met aanvaarden, die een ver
brokkeling van het nationaal gebied
be toekent an de veiligheid van het
land zou benadoelen.
Ouder deze omstandigheden weigert
de regec-ring om dc bcsprek/ngen aan
gaande herziening de rverdrugn van
1839 voort te zetten, zoolang tot hel
door Nederland gescliapjo geschil een
oplossing gevonden heeft die mot de
Belgische rechten rekening houdt en
met z;jn maast belangrijke belangen.
Dit besluit is ter kennis gebracht van
den voorzitter der commissie van
veertien en vau de Nededlandsch© de
legatie.
Als hot vaarwater de Wielingeci on
der Nederlandsche souvfireixótelt
kwam zou Nederland de Bc-'gische
kust bij Zeebrugge beheerschen. In
eem nieuwen oorlog zou Zoehrugge
echter de maritieme basis worden van
het. Belgische systeem vau defensie
en voedselvoorziening der goheele bur
gerbevolking. Wij kunnen niet gedoo-
gon, dat een vreemde staat deze basis
beheerscht, of den toegang daartoe
kan afsluiten. Wij, kunnen niet. toege
ven aan -eischen, die onze veiligheid
en onze middelen van verdediging
ernstg dreigen te beperken en een
aanslag vormen op do territoriale in
tegriteit en «t« waardigheid van on©
land
Dc arbeid voor de herziening der
.verdragen moet desniettemin voortge
zet worden; de oorlog heeft deze ver
dragen ten doodc opgeschreven en de
Geallieerde mogendheden hebben de
noodzakolijbheid daarvan betoogddie
ook de zong voor de toekomst van
om Laad medebrengt
De minister zeide eindelijk dot het
aan de Kamer Maat om de beslissing
te nemen, maar ik zou het een mis
slag achten, besloot hij, wanneer dc
vei dragen thans in hun gehéél be
sproken werden, op het, oogenblik,
dal de regeeiing de onderhandeluigeu
voor afgebroken verklaard heeft.
De Kamer nam ten slotte met op
vijf na algemecne stommen ce,, motie
aan, waarin zij hot goedkeurde, dat
d© regeering, de Netter) au dscli-BoJgi-
eche onderhand eliijigen afgebroken
had eu besloot om de verdragen te be
sproken bij het debat over de buitcn-
landsche begrooting.
Aajigaande 't geen de minafiter me
dedeelde ten opzicht© van do oud ri
lland dingen gevoerd over de herzie
ning der tractaten is nog het volgen
de ontleemd: Wat Nedorlandsch Lim
burg on de Limburgeche Maas be
treft,, erkenden de afgevaardigden der
bomdgenooteu het gev.iux, waaraan. die
pooit van Limburg België dilootetelt,
maar Nederland stelde tegenover de
Bldgisclte eischen ©t» vowsLrekt© wei
gering door te verklaren, dat het elk©
schennis van zij-n gebied el» een on
middellijke casus belli zou bcscliou-
vyen,
SPOORWEGPERSONEEL.
hoofdbesturen vau de Ned. Vereen.
Spooi- en Tramwegpersoneel eu
e«''iigc samcnwerkeiulc oiganitaties be
sloten binnen enkele weken een groot
congres van spoorwegpersoneel te be
leggen ter bespreking van de finan-
cicele positie van het personeel en om de
Qtiacsiic van verbooging van den duuite-
bijriag in den Looniaad aanhangig ie
maken,
Stadsnieuws
HET CEZINSLOON IN DE PROV.
STATEN.
We hebben reedt meegedeeld dat
de Statenleden Mr, J. N. J. E. Heer-
kens Thijeecn. L. Vermeulen, L. H.
van Rooyen en Mr J H. Tb iel een
voort-tel hebben gedaan sot invoering
van gezineloon voor liet personeel der
Provincie Zij schrijven daarbij aan de
S:aten:*
„Onderge'.eekcnden, leden der Ctom-
nussie, ingee eld ter voorbereiding
van de regeling der reohtepoMtie van
de provinciale ambtenaren, tevens be
last in©: he; ontw erpen eener ealari-s-
regelmg, kunnen rich nie; vereeuigen
me het be«luit der commiaMe om bq
de laatstbedoelde regeling geen reke
ning te houden me de samenstelling
der gezinnen. Naar hun gevoelen ie
di ecne zoo gewichtige aangelegen
heid, dat zij zich geroepen gevoelen in
eene afzonderlijke no-a van bun ge
voelen te doen blij ken
De commissie plaatste zich op he
o.i. juiste standpunt, dat de loon
schalen aldue dienen e worden be
paald, dat de daarin genoemde amb
tenaren van hun loon een normaal ge
zin moeten kunnen onderhouden In
den maatschappelijke!! eland, waarin
zij moeten leven. Bij de waardebepa"
ling van den gepraeeleerden arbeid
moet volgens de commissie met dezen
factor rekening worden gehouden.
One kom; het intusechen voor dat de
commissie bij de «icpaeeing van dit
dooi haar ingenomen standpunt ten
onrechte ter halver wege ls blijven
s'aan en die toepassing piet ten einde,
toe heef; uitgewerkt, zulks ten nadee-
le van hen, die 'n talrijk- gezin hebben
te onderhouden.
Stel: toch de Commissie zich eener-
zijdfr op een rechtvaardiglicidssland-
pua; en laat ze zich bij de loonsbepa~
line leiden door sociale overwegingen,
andenszijds begaat ze een grooie on
rechtvaardigheid door ben, die voor
een onder dezelfde omstandigheden
levend gezin noodwendig meer behoe
ven, da: meerdere te onthouden.
Ondergeteekenden wcnschen, dar. in
deze leemten zal worden voorzien
door de invoering van een kinder-
auppietieioon. Daarvoor gelden dan
geen andere motieven dan die. w elke,
zooals boven vermeld, de Commissie
bij haaT looiisbepaihig geleid hei
ben.
Ten onrechte wordt hierin door
sommigen gezien het geven van een
premie aan de huisvaders van groote
gezinnen. He: is 01:dergeteekenden
niet 4e doen om dezen in beter doen te
brengen dan lien, die een klein gezin
hebben te onderhouden, maar alleen
om ito voorkomen dat hel groote gezin
een te drukkende last wordt- voor den
ambienaar en deze daardoor achter-
staa: in miatschuppelijk opzicht, bij
zijn kinderiooze v! met weinig kinde
ren gezegende ambtgenooten.
Onderge: eek enden wenschen zich
hier nie; te verdiepen in theorieën
omtrent de zedelijke waaide van
groote gezinnen, noch ook In hoever
de maatschappij gebaat is door een
talrijk opkomend geslacht; zij aan"
vaaiden eenvoudig het few, da; die
gezinnen er zijn en da in die gezinnen
een of meer minder talrijk kroost le
vensonderhoud en opvoeding behoeft.
Zij kunnen hst inzonderheid nie. aan
zien, da-, de kinderen van een deel der
provinciale ambtenaren de dupe wor
den van een loonregeling, die den een
in beter conditie stelt, en ander,
hoewel beiden hetzelfde werk verricht
ten. Ook etaa; bij hen va»;, dat, de op
gewektheid, waarmede een ambte
naar zijn taak vervult, voor een niet
gering deel- afhankelijk is van den
'toestand, waarin zijn gezin verkeert,
en da: die toestand du© van beslist-
grooten invloed ie op den te praeelee-
ren arbeid.
Wordt alzoo door ondergeteken
den de stelling .aanvaard, dat bet loon
afhankelijk moet. zijn van de samen"
stelling van het gezin, de vraag blijft
•over, boe hëV in te voeren suppleltie-
loon moei worden gj&epaet. Moet het
■worden toegekend aan hen, die drie
en meer kinderen hebben, of ook
hom, die slechts één.knul heelt te on
derhouden?
Wij zagen boven, dat dc Commissie
zich bij de loonsbcpaling heeft laten
leiden door de behoeften van oen nor
maal gezin. Algemeen zal wel worden
toegegeven, dat in dien gedachten-
gong het :oekennen van kindersup-
plelieloon bij een gezin van-» één of
twee kinderen moet worden uitgeslo
ten.
Waar is echter de grens? Ziedaar
een punt, waarover de denkbeelden
zeer uiteenloopen. Sommigen zullen
vier kinderen een 'normaal getal noe
men .andereu zullen 'da' cijfer boven
hej, normale achten.
Ondergeceekenden mecnen, dat de
Provincie zich in deze op een voor be
langhebbenden ruim s undpuiH moet
plaatsen en een gezin mot twee kin
deren ,ale zijnde he- meest voorko
pende, als normaal hcc-f; aan te ne
men Tot zoover de toelichting
He: voorstel zelf hebben we reeds
eer meegedeeld.
LIJDERS AAN VALLENDE ZIEK
TE. Wij ontvingen het in druk ver
schenen 38e jaarverslag van de Chr.
Vereeauging voor de verpleging van
lijders aan vallende ziekte te Haar
lem, waaruit wij reeds mededeelingcm
deden toen het ter algemeen© verga
dering werd uitgebracht. Wij onlk-e-
nen er nog «tan de inedèdeeling dat op
1 Mei 1920 het tekort der vereeniging
nog bedroeg f 14295.
COLLECTE. De collecte die
Woensdag gehouden is voor het fonds
ter aanmoediging en ondersteuning van
een gewapenden diens: in Nederland,
heef- f 263.45 opgebracht.
De N. Z.J. T. M.
8T. RAPHAIL,
Woensdagavond liieki de R.-K. Bond
van Spoor- ca Tramwegpersoneel (afd.
Haarlem 1 in Si. Bavo een algemeene le
denvergadering onder leKling van den
heer P. de Rooy, die het doel van de
bijeenkomst uiteenzette bespreking van
de verbetering der financiede positie
Daarna was het woord aan den gees
telijken adviseur van St. Raphael, kape
laan Burwinkel. Deze ze:de o.m. Zou
de botte afwijzing van de Directie ook
in verband staan mei de afgeloopec
venaibeidersstaking? Zou de mogelijk
heid bestaan, da: de Directie het nu
maar eens wï uitvechten? Daarmede zou
dan de klassesugd verscherpt worden.
Voorts weidde spr. uit ovei den klas-
sestrijd, dien, aldus kap. B., Troelstra
blijkens zijn jongste congreslede,
gaan loslaten. Dit"is, vond spr., dan ook
een eisch van hei gezond verstand dooi
stnjd alleen komt men er niet, er moet
ook samenwerking zijn. Laten de socia
listen inderdaad den klassesyijd varen,
dan komen zij ui het schuitje van de
Roomsch-Kathoüeken, dan zijn'zij ge
worden een eenvoudige hervormingspar
tij, een partij die streeft naar maatschap
pelijke her. onto ingen, juist als de
Roomsch-Katholick e n
Spr. spoorde verder aan lot een krach
tig organisatiek-ven, daarmede alleen
kunnen op den duur goede resultaten en
positieverbetering worden bereik:. Ook
moei de arbeider eens wat lezen, om op
de hoogte te komen met wat zijn orga
nisatie eigenlij» wil. En vooral niet da
delijk den moed laten zakken bij tegen
spoed! De aanhouden wint! eindigde
spreker.
Vervolgens -sprak de heer Landszaat,
hoofdbestuurder van den Protestant-
Christelijken Bond van Spoor- en Tram
wegpersoneel.
Deze begon me: tc zeggen, da: de
Directie gezegd heeft, niets te kunnen
doen, daar over het eerste kwartaal 1020
reeds een verlies van eenige millioenen
te hoeken is (waarschijnlijk over hel ge-
heele Ned. spoorwegnet Red. H.'*
D.). Spreker schrijft dit verhes to<
aan de transporiaiheidersstaking. Wan
neer de Directie ioegaf aan dc meest
bescheiden der gedane eischen, zou haar
dit toen reeds 12 millioen kosten. Bo
vendien kan zij geen verandering bren
gen in de loonen buiten den Loonraad
om. En toch is positieverbetering van '1
personeel *00 dringend noodig, zeidc
spr. Er heerscht dan odk groote teleur
stelling over het besluit der directie.
Verder deed de heer Laodszaa: nog
mededeelingen over kwesties, die op een
conferentie me; de Directie zijn ter spra
ke gekomen, ö.m. verhooging van den
-pensioengrondslag voor machinisten tot
f 200, afschaffing van het groepenstelscl
bij den treindienst, vergoeding voor hel
gemis van den wekelijkschen rustdag
enz. De directie deed eenige geringe toe
zeggingen de bezwaren tegen al tc
vroegen of te Jaren dienst zullen zoo
veel mogelijk ondervangen worden
noodzakelijk overwerk zal worden be
taald mei 20 boven het uurloon de
wekelij'ksche rustdag zal zoo spoedig
mogelijk worden ingevoerd,
AaD het einde van de vergadering werd
de volgende motie aangenomen (onge
veer gelijkluidend aan een motie, op
denzelfden avond op een vergadering
van den P. C. B., eveneens in Su Bavo,
aangenomen)
De vergadering enz.,
gehoord de uiteenzettingen van hei
hoofdbestuur omtrent het resultaat van
de besprekingen om vermeerdering van
inkomsten,
spreekt hare groote teleurstelling uit
dat nu aan den noodlijdenden levenstoe
stand van het jiersoncel der spoorwegen
nog geen einde is gebracht,
draagt het hoofdbestuur op nog mid
delen te beramen om in besprekingen
met directie eD minister te bereiken, düt
aan dezen toestand een einde wordt ge
maakt,
en bij de legeering aan te dringen de
duurte der levensbehoeften te verminde
ren,
besluit deze moiie ter kennis van de
directie en den minister van Waterstaat
te brengen en te publiceeren in de pers.
UIT DE RAILS. Woenedagtuid-
diag 0111 ongeveer half zes is op hot
Stationsplein weer ©en wagen vaar dc
E N.. E. T van dc lijn Haarlem--
Bloemen daal, uit de raile g&loopen.
Naar de oorzaak wordt een onder
zoek ingesteld.
ACTE-EXAMENS L. O. Haarlem.
Geêxam. 8 vrouwel. candidatenge
slaagd de dames H. H. Wicherink, te
Haarlem, A. E. Wiflemsen, te Haarlem,
W. J. H. Verleur, te Hillegom, M. C.
Numans, ie Haarlem, W. P. van der
Velden, te Haarlem eB E. Walbers, te
Hoorn.
De Woningtelling.
We hebben reeds de voornaamste re
sultaten der woningtelling mee kunnen
deelen. Thacs is het verslag der telling
verschenen.
het verslag, dat ongeveer 60 blad
zijden druks telt, geef: de samensteller
van het verslag, de directeur van Bouw
en Woningtoezicht Ir. D. Kruyf, een
overzicht met bijlagen betreffende deze
op aanschrijving van den Minister van
Arbeid voorgeschreven woningtelling,
die van 3 tot 9 November 1919 is ge
houden. We hebben daarover destijds
uitvoerige mededeelingcn gedaan.
De omvangrijke voorbereidende ar-
btiö, de controle op de tellers en de
verwerking der uitkomsten weiden ver
richt door den Inspecteur van het Bouw-
van het spoorwegpersoneel.; De Loon- en Woning toezicht L. M. van Buren en
raart s™ k~>© a... klerk N. J. v. d. Wateren.
Omtrent de resultaten der telling
wordt het volgende meegedeeld
raad, zeide spr., heeft den kindertoeslag
verworpen. Spr. keur dit afalleen
loon-naar-prcstatie is het oude, liberale
denkbeeld. Het spoorwegpersoneel staat
nu achter bij het Rijkspersoneel. Dit
moet veranderen, ze; spr. Van de zijde
van St. Raphael is naar voren gebracht
de eisch f 500 roeslag voor de ambte
naren en f 180 voor de beambten en f 50
voor elk kind besteden 18 jaar.
Spr. las verder een telegram voor van
de Directie, waarin dele zich niet tot
eenige veraero tegemoetkoming toereia
verklaarde. - s
Het totaal aanial woningen in de bin
nenstad bedraagt 5449, niet medegere-
kend de tijdelijke noodwoningen (50
stuks) en de onbewoonbaar verklaarde
woningen (35 s:uks, waarvan er nog 5
worden bewoond).
Voor de buitenstad is dit cijfer 10939,
eveneens ongerekend 6« noodwoningen
en 15 onbewoonbaar verklaarde wonin
gen, waarvan er nog één wordt be
woond.
la de gehecle stad is dus het totaal
aantal woningen 16388, benevens ui
noodwoningen ea 50 onbewoonbaar ver
klaarde woingen, waarra er nog 6 wor
den bewoond*. Tevens weiden 1717 per-
ceelen geteld, waarin zich geen woning
bevond.
Wat de noodwoningen bctreft kan nog
worden opgemerkt, dat hierbij niet al
leen geteld zijn de gemeentelijke nood
woningen, doch ook enkele particuliere
noodverblijven cc tevens eenige berg
ruimten, die clandestien als tijdelijke
woring in gebruik zijn genomen.
Het aantal onbewoonde woningen be
draagt in de binnenstad 57, in de bui
tenstad 55 en dus in de gcheele stad 112,
overeenkomende me: een percentage van
het totaal aantal woningen van respec
tievelijk 1.04, 0.50 en o.68_Natuurlijk :t
dit aantal onbewoonde woningen geen
teeken van eentgen overvloed. De oor
zaak van het leeg staan moet namelijk
gezocht worden in cc hoogc verkoopprij
zen, die thans voor onbewoonde wegin
gen kunnen worden gemaakt, zoodal de
eigenaars niet genegen zijr. die wonin
gen te verhuren en kalm afwachten tot
een kooper opdaagt. Verder zijn, zooals
vanzelf spreekt, woningen onbewoond
bevonden, die echter wel verhuurd, doch
nog niet betrokken waren.
Uit de staten betreffende het aantal
z.g. dubbel-bewoningen blijkt, dat in de
geheele stad 1171 woningen worden be
woond door twee, 56 dooi drie en 3 door
vier gezinnen. Het aantal bij anderen in
wonende gezinnen bedraagt dus 1171 en
56 bij 2 en 3 bij 3 is 1292.
Houdt men rekening me: de meestal
aangenomen norm, dat voor een bevre
digenden toes and op de woningmarkt
3 pCt. van bet totaal aantal woningen
onbewoond moet zijn, dan is liet te kort
aan woningen tijdens de telling als volgt
te berekenen
Te kort aan onbewoonde woningen
(zie staat 9') 39° woningen.
Aantal woningen ter vervanging van
de bestaande noodwoningen is 111 wo
ningen.
Aantal woningen, ter vervanging van
de onbewoonbaar verklaarde woningen,
welke nog onbewoond zijn is 6 wonin
gen.
Aantal woningen, noodig tengevolge
van dubbelbewoningen is 1292 wopin-
gen.
Aantal woningen, ter vervanging van
dc woningen, die ingeschreven zijn als
i aanmerking komende voor onbewoon-
baarverklarint; is 921 woningen.
Toiaal tekort aau woningen tijdens dn
woningtelking is 27JO woningen.
In vele opzichten is een vergelijking
van de resultaten dezer telling met die,
verkregen bij de woningtelling in 1913,
mogelijk.
Bij de telling in 1913 werden aange
troffen 16603 woningen en in 1919 slechts
16388 wouingen, dus een vermindering
van 215 woningen. Deze daling moet
voor een deel worden toegeschreven aan
de minder juiste definitie, welke
in 1913 aan het woord „woning" is ge
geven, zooals ook reeds aan het begin
van dit verslag is vermeld. Beschouw
men de binnen- en de buitenstad afzon
derlijk, dan blijkt verder, dat in de bin-
uenstad het aantal woningen met 626 is
verminderd en in de buitenstad me: 411
is toegenomen. Dit toont dus aan, ook
al neemt men de bovengenoemde oor
zaak van de vermindering van het aantal
woningen in aanmerking, dat ook in
Haarlem een zekere city-vorming plaats
heeft en het aantal woningen in de bin'
nenstad geleidelijk kleiner wordt.
In het tijdvak van Mei 1913 'ft
vember 1919 beeft het aantal woningen
beneden f 3 buur per week een ver
mindering ondergaan van terwijl
In de hoogerc buurklassen het aantal 1»
vermeerderd Dit is natuurlijk een ge
volg van de algemeene huutvfrhooging,
die evenwel door de werking van de
Huurcommissiewet belangrijk is ge
drukt.
Het aantal onbewoonde woningen is
voor de geheele s-tad gedaald van 289 in
1913 tot 112 in 1919- lo Mei 1913 be
droeg het onbewoond percentage 1.74
en in November 1919 0.68. Evenals in
1913 zijn de noodigc maatregelen getrof
fen om he- verzamelde materiaal zijn
waarde te doen behouden. Een woning-
beurs zou hiertoe veel kunnen bijdtagen
en de instelling daarvan zal zich dan ook
zeker niet lang meer laten wachten, ge
zien ook hei dwingende voorschrift daar
omtrent opgenomen in het kortelings in
gediende ontwerp tot wijziging van d»
WoDingwet.
Uit de bijgevoegde staten blijkt, dat er
van de woningen zonder nering enz. op
het tijdstip der telling onbewoond wa
ren
Van de 42 woningen van een huur van
minder dan z.zes; van de 3S .an
1—1.25 twee; van dc 130 van 71.25—
1.50 jje«nvan de 225 van ƒ1.50—
1.75 drie; van de 423 van 1.75 tot
f 2.geen van de 795 van af 2 25
viervan de 77» van 2.25—2.50 drie
vaa cc 1434 van ƒ2.50 '01 ƒ2.75 «U
van de 1076 van 1 2.75 tot 3 drie
vau de 2574 van 3-— tot 3-50 elf
van de 1180 van ƒ3.50—ƒ4 per weck
zeven; van de 611 vau 20S 101 f 225
per jaar achtvau de 444 van 325
tot 250 tienvan de 418 van 250 tot
ƒ275 twee; \an de 281 van ƒ275 tot
7 300.geen van de 696 van f 300 tot
f 350 zes van dc 44» van f 35<> tot 400
drie van de 303 van 400 tot 4Jo dr:«-;
van de 247 -an 450 tot 500 drie van
de 380 van soo tot óoo zetvan <ie
311 van 600 toi ƒ700 vie*van de
167 van /700 tot Sao geen; van de
151 van ƒ800 tot 71000 twee; van do
*25 van f 1000 en hooger zes cn twee
vau de 566 vrije of dienstwoningen.
Voorts geen van de ui tijddiike nood
woningen en 42 van de 44 onbewoon
baar verklaarde woningen. Et stonden
in 't geheel leeg 136 van de 14-089 *0-
aipgen«
