Haarlem's Dagblad | 1920 | 12 juni 1920 | pagina 1

Brendstoffendistributie

37e Jaargang No. 11366

Verschijnt dagcüjtós; toehahw op Zon- en Feestdagen.

ZATERDAG 12 JUNI 1920

HAARLEM'S DAGBLAD

iBONIVEMENTEN per 3 maanden Voor Haarlem en de dorpen in den omtrek waar een Agentgevestigd
is (kom der gemeente) f 3.ï5. Franco per post door Nederland f 3.60. Afzonderlijke nummers f0.15. Geiliuslr.
Zondageblad, voor Haarlem en omstreken 10.57»; franco per post 10.65.

Uitgave dar N. V. Lourens Coster, Dlrecteur-Haofdredeetear J. C. FEERESOOM, Teletoon 3082

ADVERTENTIEN: Van 1—5 regels 1 1.50; iedere regel meer 30 Cts. Reclames 60 CU. per regel. Bij
abonnement aanzienlijk rabat. Tienetuivers-adiertentlen van Vraag en Aanbod van 1—5 regels 50 Cts.
per plaatsing, elke regel meer li1/» Cts. a contant; buiten bet Arrondissement dubbelt prijs.

Directie en Administratie Groote Houtstraat 93. Taleloennra. der Redactie 600 an der Admleiatralie 724

DIT NUMMER DESTAAT UIT
VEERTIEN BLADZIJDEN.

EERSTE BLAD

De Dïreeteur van het Brand-
stoffenburaau voor het district
Haarlem brengt ter kennis van be
langhebbenden, dat op vertoonder
Legitimatiekaart, de midimumrant-
soenkaart, waaraan genummerde
bons den houder recht gevende op
10 eenheden brandstof, kan wor
den afgehaald door

Inwoners van de Gemeente
SCHOTEN

.Op Maandag en Dinsdag 14 en
15 Juni a.e. van 9 lot 4 uur n.m.,
in het Qebouw der Oude Centrale
Keuken, Schoterweg 92 aldaar.

Inwoners van de Gemeente
HEEMSTEDE:

Op Dinsdag 15 Juni a.e. van

94 nur n.m. in het Raadhuis*
op Woensdag 16 Juni d.a.v.inden
Politiepost Boekenrodestraat (stads
kwartier) van 9—4 uur n.m.

Inwoners van de Gemeente
HAArfLEMSittEKLIEDa (stads
gedeelte)

Op Dinsdag 15 Juni a.s. van

10—3 uur n.jn. in het Gemeeate-
Gebouw Teding van Berkhout-
straat aldaar.

Inwoners van de Gemeente
BLOEMENDAAL i

Te Bloemendaal ten kantore van
Gemeentewerken aldaar op Woens
dag 16 Juni a.s. van 93 uur n.m.

Te Overveen In het Gebouw der
Levensmiddelendislributie (tegen
over Hotel „Van Onds het Raad
huis") aldaar, op Donderdag 17
Juni a.s. van 9—3 uur n.m.

Te Aerdenhout ten huize van
den heer Smits, rijksveldwachter,
Schulpweg aldaar, op Vrijdag 18
Juni a.s. van 9—2 uur n.m.

inwaners van da Gameanio
BEKNEöRCE* en door hen
dia te Vogelenzang wonen

Op Zaterdag 19 Juni a.s. van
9—3 uur n.m. in het Raadhuis te
Bennebroek.

Legitimatiekaart medebrengen

Op de bons der Minimumrant-
soeukaart is direct bij den betrok
ken handelaar verkrijgbaar:

Op bon 1, 2, 3 en 4, elk '/i H.L.

Antbraciet.

Op bon 5, 50 K.O. Bruinkoolbri
ketten.

Op bon 6, 1 H.L. Cokes.

Directeur Brandstoffen-Bureau,
R. C. J. WILLINK.

Inzending
van Advertentiën

Het belang van hen, die
advertentiën inzenden, brengt
mee dat zoo vroeg mogelijk
te doen. Vooreerst omdat
plaatsing in het eerstkomende
nummer dan zeker is en in
de tweede plaats, omdat aan
hei zetten alle zorg kan be
steed worden, hetgeen voor
iaat ingezonden advertentiën
natuurlijk niet mogelijk is.

De Administratie.

kgsMa

Heden.

ZATERDAG, 12 JUNI.-

Soc. Vereeniging Hei Elecirisch
Raadsel, 7>4, 8A, 9 1/2 en 10 ï/a uur,

Nederl. Tentzending, Julianascraat,
Samenkomsten, 3 en 8 uur.

Gebouw „Vooruitgang", Smedestraai
43 Spoedledenvergadering Alg. Nederl.
Bond van Arb. in Bakkerij-, Chocolade-
en Suikerbewerkersbedrijf, 8 uur.

Wedstrijd „Zang cn Vriendschap", 7
uur.

Bioscoopvoorstellingen.'

ZONDAG, 13 JUNIj

Schouwburg, Jansweg Gecomb. Too
neersten, „Dc Koopman van Venetië",
8 uur.

Zangwedstrijd „Zang en Vriend
schap", 1A cn 8 uur.

Bladsteut, Den liou".: Concer; Haar
lem s Muziekkorps, 2,30 uur.

Soc.- VereenigingHet Electrisch
Raadsel, 24, 7A, SA, 91/2 en 101/2
uur.

Nederl. Tentzcnding, Jubanastraai,
Samenkomsten, 3 en 8 uur.

;.lubèum van Kunstnijverheid, Ten
toonstelling van weefkunst c-n cera
mïek, 10—4 uur.

Schouwburg De Kroon Gr. Markt
Matinée 2.30 uuï j Avondvoorstelling
8 uur.

wmema Palace, Groote Houtstraat:
Matinée 2.30 uur Avondvoorstelling
8 uur.

Bloemendaal: Hotel „Duin
en Daal": Namiddag-, diner en avond
concert.

MAANDAG, 14 JUNI.

Soc. Vereeniging liet EJectriscli
Raadsel, 7A, SA, 9 1/2 en 10 1/2 uur.

Nederl. Tentzending, Julianastraat,
Samenkomsten, 3 en S uur.

Museum van Kunstnijverheid, Ten
toonstelling van weefkunst en cera
miek, 10—4 uur.

Schouwburg De Kroon, Grocrie Mark^
Bioscoopvoore eiling, 8 uur.

Cinema Palace, Groote Houtstraat,
Bioscocpvoors ellmg, 8 uur.

Café BrüBcmann Buiteng. algem.
verg. van aandeclh. in de N. V. Café-
Restaurant v.h. Gebr. Brinkmaan, Maat
schappij tot Expl. van Hotels en Restau
rants te Haarlem, 4A uur.

Het Antl-Revolutleont-
werp in de Tweede Kamer

IV.

(Vierde dag.)

Den Haag, Vrijdagmiddag.

Naievc zielen, die deze week tegemoet
gezien hebben als een week van bloed-
en-tracien misschien, hadden vanmiddag
om half 6 eens tegenwoordig moeten zijn
in de Kamerzitting,toeD na de dupliek van
Zijne Excellentie den Minister van Justi
tie in ©en vrij genoeglijk onder-onsje
met de icgenslanders de algciueene be
schouwingen over het wetsontwerp tegen
de icvolutionnaire woelingen verliepen.

Waarom heb je dat ding dan eigen
lijk ingediend? mocht de heer Marchant,
op 't hekje hangende,'eenigszins oneer
biedig, vragen, toen de minister ver
klaarde, dat naar zijn meeaing zelfs de
rede van Mr. Trodstra in November
191S te Rotterdam gehouden, volgens
deze wet geen aanleiding zou geven tot
strafvervolging.

En de minister maakte maar een
grapje op 't siot over de vraag Wan
neer dit wetsontwerp nu eigenlijk van
toepassing zal zijn, moi de verbluffende
meöedceling, dat strafbaar zullen zijn
allen, die onder de bepalingen dezer wei
vallen.

En Z. Excellentie vond dit zou'n onbe
daarlijke grap, dat hij er aver met groep
jes Kamerleden gnuifde en ten-slotte la
chend met President Fock wegliep.

Toch is deze vraag een van de hoofd
zaken, gelijk 'k reeds eer aanwees. Het
bezwaar ook van stellig niet-revolution-
nairen tegen de wet is, dat deze caout-
chouc-bcpalingen, zooals Mr. Marchant
haar noemde, rechteloosheid schept, als
niet van te voren vast staat, wat nu
eigeuhjk strafbaar is. Minister Heems
kerk heeft, behalve zijn grapje in twee
den termijn, ook in eerste instantie wei
nig Hebt over deze hoofdvraag kunnen
verspreiden. Is deelnemen aan een poli
tieke werkstaking strafbaar? Neen, ici
de minister, wanneer die maar niet ten
doel heef: de bevelen der overheid te
niet te doen. De Minister ach: hel hoogst
onwaarschijnlijk, dat een staking vol
doende kan zun, om het gezag omver te
werpen. Maar, voegde hij er bij, is die
s.nking een element van een poging om
tot omwenteling te geraken, dan is zij
icderdaad strafbaar.

Over verstandhouding met buiten-
landschc partijen en buiienlandschen fi-
nancieelen steun, gaf de minister onge
veer een gelijkluidend antwooid. De S.
D. A. P. heeft z. i. niets te vreezen ter
zake van het onderhouden van relaties
me: buitenlandsche partijen, alleen na-
tuuilijk maar onder dezen mits dat
geer. revolutie bedoeld wordt.

Veel helderheid beeft dus hel. ant
woord van den Minister niet gebracht en
he valt, 11a de gehouden debat.en, niet
te verwonderen, dat de linkeiziide, van
den heer Marchant tot den heer Van Ra-
vcsieyn, met den heer Van de Laar daar
bij inbegrepen, niet tevreden was. Het
eigenaardige van dit soort poli ieke mis-
di ij 'en is, dat de plegers er van. alleen
g'.siTaft kunnen worden, indien de po
ging (tot revolutie-maken) faalt. Gelukt
di misdrijf, dan is het geen misdrijf
meer, want de bedrijvers er van zijn dan
dc nieuwe regeering en 't is vanmid
dag nog eens opgemerkt de zaak
wo'dt dan geheel in orde bevonden.
Heelt niet ook onze .Rcgcering ia
Duitschlan.l aanstonds de Rcvolutie-rc-
ge« r:ng m Duitschiand erkend

Dr. n Rawsieyn ging nog verder
en zei, da; onze Regeering binnenkort
ook zelfs wei zou gaan onderhande

len mei de regeering der Russische
Sovje «publiek, evenals Uhans in En
geland gebeurt.

En al mocht de heer Weit kamp
in terromp eeren, daj, onze regceririg
wel zoo stom niet zou zijn, Dr. Van
Rave6teyn merkte op, dat z.i, niet de
heer Weitkamp de politiek bepaalt,
maar liet internationale groot-ka
pitaal en da.' derhalve onze Kegee-
rmg er aan zal moeien gelooven, ale
dat groc.-kapitaal liet beveelt.

Deze opmerking maakte hij in
verband met' een merkwaardig ele
ment in de rede van Minister Heems
kerk. De Minister heeft namelijk
ter adstructie van zijn stolling,
da* deze Regeering de verdedigster
der vrijheid is en de communisten zoo
reactionnair als geen macht ter we
reld ooit geweest is, een langdurige
voorlezing gedaan van officiel© prcT
cessen-verbaal over toestanden iiütue
land, waaruit blijkt, dat persoon
lijke vrijheid en persoonlijke veilig
heid daar ongekende zaken zijn. De
voorlezing duurde lang en de feiten
waren weinig nieuw. Dr. Vain Rave-
e.eyn fulmineerde hefiigüjk tegen het
critiek oefenen in het Nederlandsche
parlement op een bullenlandschen
staat. Dit was nog nooit geschied,
zetde hij, zelfs niet, toen onder Tsaris
tisch bewind in Rusland allerlei gru
welen waren voorgevallen; ook niet
'ten opzichte van toeetanden,
in Turkije en Hongarije
waarvoor zelfs niet moclv geïnterpel
leerd wtoden dooi- den heer Duys.
.Be minister, had het. fortuintje,
dat, behalve dat' de heer Wijnkoop
door zijn buitenlandsche reis afwezig
was. ook de heer Duys dezen dag on
schadelijk was. Zijn moudchngetn
biavourstukjes van de laa ©te we
ken, bekroond met een redevoering
Donderdagavond te Amsterdam, had
den van zijn stembanden zooveel ge
vergd, dat hij het vandaag maar *0:
fiuisieren kon brengen en verschil
lende partijen hem me; dropje© kwa
men voeren, om hem weer bij st'cm 10
krijgen. Toch kon de heer Duys heft
inuuruinpeeren niet laten. Maar z'n
moaui g.ng wel open en dicht, maar
«r kwam geen geluid uil. Zijn spreek-
probeerses deden aan een afdruk in
papier van zotsel zonder nikt denken.

De Minister van Justitie dankte er
een vrij rustig© middag aan.

Over 't verdere, dat 0© heer Heems
kerk aan zakelijkheden meedeelde, zij
opgemerkt, dat de Minister liet indie
nen van dü't wetsontwerp verklaarde
uit hat feit,, dat. ei- vier leemten in het
Wetboek van. Strafrecht bestaan. Wie
vraagt: waarom moeten die jvu juist
worden weggenomen? stekt de Minis
ter voor de wedervraag: „Waarom
zou men die langer laten beslaan?"

Overigens ontkent do Min-lsi©.- dat
er geen revolutiegevaar is. A!s dat
200 was. waarom dan het heftige ver
zet tegen deze wet? Het te dan ook niet
zoo, meen; de Minister: integendeel,
hij constateert in Europa een constan
te en voortdurende werkzaamheid om
in verschillende landen, ook in ons
tand de orde van zaken omver te wer
pen. Daarom acht hij het nu inge
diende wetsontwerp noodzakelijk.

De Minister deelde nog in verband
met een opmerking van den heer Van

Schaick mee, dat hij 't ook gewenscht
vindt overtreders van deze wet niet t©
straffen met celstraf, maar met een
andere straf ter vrijheidsbeperking.
Wat de amendementen betreft, bleek
dat het 't er wel van zal komen dat de
Minister geen bezwaar zal inaken te
gen de umendementen-Dresselhuys,
bedoelende de wet te verzachten.

De Minister was tot de ontdekking
gekomen, dot deze amendementen in
beginsel uitdrukten, wat hij zelf in
derdaad bedoeld heeft.

De heer Dresselluiys kon zich dus
in zijn repliek tevreden loonen.

In de replieken zelf is weinig nieuws
aan den dag gekomen. Ieder Weef op
z'n standpunt sta am

Do kwestie der replieken zelf gaf
nog aanleiding tol wat kwesties, om
dat er voor eik der sprekers maar 12
minuten beschikbaar gesteld kon wor-
deD, De heer Van Ravestevn wilde
daarmee na den aanval van den heer
Heemskerk op den Russisch en staat
geen genoegen nornen ©n cischte ©en
onbeperkten spreektijd. Een poging
van den heer Troelstra. om hem dien
te verschaffen na de debatten over dit
wetsontwerp, wee© de heer Ravesteyn
af, evenzeer het hem toegedacht© voor
recht, om een half uur te mogen spre
ken.

Als 'k niet geheel vrij kan zijn. wil
'k ook geen privileges, zei de heer
Van Ravesteyn cn hij kreeg ook maar
z'n 12 minuten.

Minister Heemskerk heeft in den
loop viaiti het debat toegelicht waar
om hij den heer Duys Donderdag had
toegeroepen, dat hij zich moest scha
men, om de Regeoring 1© verwijten,
dat zij in November 1918 zeer bang
was geweest voor de revolutie. De
heer Duys grondde zijn .'tewering op
't verhaal door l>s. Datema uit Haar
lem gedaan In het (Gereformeerd)
Kerkblad, waarin een beschrijving
was gegeven van een voorval in eon
Kabinetszitibig in de revolutiedagen
van 1918. loon d© heer Ruys de Bee-
renbrouck Minister Idenbu rg zou heb
ben uHgenoodigd om t© bidden voor
het kteren d©r revolutie, waarbij de
heer Heemskerk zou geweend hebben
en waarna aan dc Koningin een tele
gram zou gezonden zijn. dut er geen
gevaar bestond, omdat de heer Idcn-
burg gebeden had.

Minister Heemskerk reide er van.
dat Ds. Dat-rma blijkbaar dit verhaal
ni«: uit de earste hand had en dat
er alleen dit van waar was. dat de
Mi nieters vóór dc Kabinetszittiug van
12 Nov. 1918 o'k voor zich gebeden
hadden, wat niet ongewoon is, wan
neer Christenen zich voor moeilijkhe
den geplaatst, zien, voegde de Minis
ter er bij.

Na de toelichting dat Ds. Dateana
het verhaal niet uil de ©erete hand
had, was het. zeker wel onbillijk van
den hoor Kleerekoper om te interrom-
oeeren .Dan is dominéé toch een
infam© Leugenaar!'1

Dinsdag begint d© Kamer met de be
handeling dar artikelen.

JAC. C. M. Jr.

Dit lie Omstreken

OVERVEEN.
De vereeniging „Koninginnedag" In
liquidatie.

Men schrijft on-

Na een 22-jarig bet'aan heef: de
vereeniging „Koninginnedag" Vrij
dagavond, 111 hetzelfde gebouw,

waarin zij geboren werd, wellicht den
tan ©ten adem ui:geblazen. Weldra zal
welJeht alleen de herinnering aan de
vereeniging „Koninginnedag mi.®
6clilen nog voorbleven. Opgericht kore-
voor <le troonsbestijging van de Kcr
nlngin, mocht zij zicli langen tijd
verheugen fn veler belangstelling, die
zich afspiegelde in he-( groo' aan
tal conitTibueejende loden en een
goed van middelen voorziene kas.
Hierdoor was het bet-tuur ©Ik jaar in
staat, den verjaardag der Koningin op
gepaö:© wijze te vieren. Door den
oorlog werd het work etopgezet.. D©
irikoms en bleven echter vloeden en in
plaat© van liet vieren van 31 Augus
tus kwam daarvoor in de plaat© liet
6chenken van bijdragen voor een St -
N'icolaasviering op dc scholen.

Toen de vrede kwam hoop:© hey
bestuur de zaak weer op den ouden
voet voort te ze en en du© de gelden
besteden voor h© doel, waarvoor
ze gegeven werden. Maar op de ver
gaderingen van Koninginnedag
Week, da: de belangstelling van «te
leden voor werk van de vereeniging
.ot het. vriespunt was gedaald. En
in de jaarvergadering, he;' vorig©
jaar in Augustus gehouden, zou het
tegenwoordige bestuur er hes: bijl.je
al bij neer hebben gelegd, ale niet
door den heer W. F. Bijvoet er op
aangedrongen was. tenmin

ste nog eens één Jaar aan te zien.
En nu, Vrijdagavond, vergaderde
de vereeniging weer, en men liej, liet
bep-.uur, hoewel men wis:', wat op 't
©pei 6tond, gewoonweg aileeu staan:
3 bestuurs- en 2 gewone leden
(waarvan één ui: Vogelenzang) waren
aanwezig. 1© wonder, da: het T-e-
©tuur, strijden-moede, nu rnaar een
eind aan de zaak wil maken? Een
nieuw bestuur kon natuuriijk jiir. gc®
kozen worden. Beslopen werd du©
Vrijdag 16 Juü de laatst© vergilde"
ring ;e houden, de vereeniging te ont
binden en de gelden :e verdeekn. U©
erfenis valt niet {.egen: Ongerekend de
nog ni©: geinde e©ir,rü>u:ïe«. over
1920 is er nog iu ka6 f 739.19
Maar nog i© he 111e: te laat. Nog
kan de vereeniging gered worden. Zou
een vereeoigiiig al© „Koninginnedag"
opgericht met het doe!, de verjaarda
gen onzer Koningin op gepaste wijze
te voeren, niet kunnen bestaan in
Bloemendaal, in het. rijke, deftige,
aristocratische, koningsgezind© Bloe
mendaal?

De rekening en verantwoording van
den pennigmeeeter sloot in ontvangst
en uitgaven mef een bedrag van
f 1895.M.

Bij de rondvraag dankte de secre
taris, de heer A. IJzerman, den voor
zitter, voor de aangename wijze,
waarop hij gedurende he. 22-jarig 'be
staan der M-reeniging me; dezen had
samengewerktwaarop de voorzitter
wederkeerig zfju dank betuigde aan
den secretaris voor de hulp en den
eteun, welke hij gedurende die Jaren
van den ©ecre ans had gehad.

HAARLEMMERMEER.
Middcnstand&won i ngcA
We vernemen nog dat de Ruud
van deze gemeente. Donderdag op

uaariemmsr Halletjes

EEN ZAÏEKD VGAVth-

t'llA.ViJli

Eeu van miju Iczea» heeft mij op dc
viaigeirs getikt met de opmerking, dat
de Damastotraat, Spaarnoogslraat en
Ooetvest aLlaDg bostond011 ©n dat die
nanien nu ook aar» verlengstukken
van deze stra'eu gegeven zijn.

Hij heeft natuurlijk ge.jjk, maar
mijn grief dat de sura:en in Haarlem
oiipraclisch woitlen benoemd, blijft
me teinin bestaan. Om dezelfde reden
kan ik mot ingaan op een voorstel
vau denzelfden lezer. .Waarom", zoo
schrijft hij, „stelt g© niet liever eens
eon Holletjesstraal voor? Deze kan
zich aansluiten aan een Turom- een
Roodeletter-, een Kruidnoot- en een
Koriingslu-akelingKtraat. die alje uit
komen op t Fideliiopledn?" Ik ben na
tuurlijk uitoret gevoelig voor de eer
en doe maar net, alsof ik niet op-
me^, dat hij mij een beertje voor den
jnaJ houdt, maar van mij is zoo n
voorstel niet te waciiten, omdat een
Spritsplean en een Botorjanhagelka-
d© ook al weer 111 ©Ik stadskwartier
kunnen hurzeu en dus voor een vreem
deling onvindbaar zijn.

Wanneer straks in Schoten een
nieuw stedelijk Haarlemsch gasthuis
wordt gebouwd (een quaestie van en
kele jaren) en daarom heen nieuwe
straten worden aangelegd, dan is lie
de lijd om mijn denkbeeld toe te pas
sou. We krijgen dan bijvoorbeeld een
6traat genoemd naar den vermaar
den medicus uit vroeg oren tijd Boor-
haave, ook zullen een Pilstraat en een
Poederplein zeer op hun plaats we
zen; minder par.vend 1© oe-n Drank-
kade en het klinkt niet hcol mooi 0111
er Drankjeskade van le maken. Re-
reptesisteeg daarentegen klinkt uiterst
liefelijk cn waarom zou Spreekuur-
piantsoen afgewezen mooten worden?
Of de Inentingsweg?

Wie eenmaal weet. waar het nieuwe
Gasthuis ligt, begrijpt van zelf. dal
de aldxis genoemde straten en plei-
ssn !u d© omgeving te vinden zijn.

Als ik nog maar oen jaar of tien
on dit stelsel bliif hamexen. bestaat ©r

we. Kans, dat nel nóg tien jaar later
wordt ovei wogen.

Waarschijnlijk ben ik ex dan Diet
meer en sticht dus, evenaJs eau ander
Levend wezen, neg nut na mijn dood.

Nu ©11 dan komt iedere Haailora-
mor to Amsierdaia en vindt daar ze-
zeaunaal honUeii'iidnizeiwl Amstei'dani-
rnenq, die troisch zijn op hun stad.

Dit stralct hun tof, een'. Bctei-, dat
iemand fier is op zijn woonplaats,
provincie of vaderland, dan aat luj
zo alle drie afkeurt of er ouversctiillig
voor ie, zoo als vaak gebeuii. Als 't
maar niet oveixiic-ven wordt! Waarneer
©an Amsterdammer minaclitend
spreekt over andere steden, die hij
met een groot gebaar samenvat onder
den verzamelnaam „de provincie
die don min of meer bestaan zou bij
de gratie van Amsterdam, dan wordt
het kriebelig onder mijn vest en heb
ik ex plezier in, dezen trots ©en beetje
te fnuiken mot de kahne vraag: ,,u
weet immers wel, dat Haarlem de
hoofdstad van de provincie is?" Tien
legen een, dat ze hot niet weten en
Je bluf doodloopt in een verontwaar
digde verbazing.

Op onze beurt past' ons bescheiden
heid. De ligging vlak bij Amsterdam
levert directe en indirecte voordeel en
op, dio wij niet graag zouden missen-
Maar iai een hoekje laten we ons niet
stoppen. Van onze omstreken wil ik
maai- zwijgen: dié overtreffen ver de
naaste environs van Amsterdam; er
zijn nog andere dingen waarin Haar-
L?m zich met de groote stad kaïn me
ten. Onze tram hijvoorbeeld. De Atn-
st.erdamscho tram wordt dn langzaam
heid alleen door do Haagsclie geëven
aard. 'k Heb mij laten vertellen, da'
het systeem van dc Amsterdomsche is:
inschakelen, dan laten uitloopan. weer
inschakelen, wear uitloopen en zoo
yoorts precies als een kind dat leert
schaatsenrijden, twee streken doet.
zich laat glijden, weer twee streken,
opnieuw glijden o" ^00 vervolgens,
tot in h©t oneindig©. A'«s slakken krui
pen de wagens door de -Amsterdam
se he straten. Vooral ln de Leidsche
straat houdt een redelijke voetganger
het gemakkelijk bü. Vergelijk daar

mee on/.e NooX'izukmollajHtecliedie
een flink gangetje zet en daarbij (hul
de aan dc bestuurders]) zoo goed als
geen ongelukken maakt.

Ook hebben wij niet, als Amster
dam, midden in onze stad een prach
tig bouwturrcin dat wo niet gebrui
ken cn waar we zelfs eeii schutting
omheen zetten, omdat we het, niet aan
den volk© durven vertoon en. Met re
den. Als je i-n de omgeving op een
bovenverdieping staat en dus gemak
kelijk over de schutting heen kunt
kijken, dan aanschouw je een moeras-
Dat is de ware naam. Het ligt er 41
jaren en er bestaat geen uitzicht op.
dat het er niet nog méér jaren zoo zal
blijven liggen Inplaats van het bij
den Dam te trekken, die nu al groote
behoefte heeft aau vermaning en daar
aan in de toekomst natuurlijk nog veel
meer behoefte hebben zal, wil de ge
meente het verkoopen en heeft het in
handen gegeven vau combinaties die
plannen van bebouwing hadden
Maar deze heexen slaagden niet en
I»: aalden den prijs waarvoor zij de
voorkeur liadden verkregen.

Zoo kuipt de genie:me wel heel ge
makkelijk coupons van haar effect,
maar verstandig beleid le toch wel
een beetje anders.

Een dorde voordeel. daA de Haar
lemmer boven Amsterdam geniet: hij
betaalt niet zóóveel (nadruk op zóó)
belasting als zijn Amstexdamsche
broeder ofschoon we toch niet zoo
provinciaal zijn, dat wo niet ©011 aar
dig duitje naar -den fiscus brengen.
„Goecl", zal de Amsterdammer zeg
gen, „maar daarvoor hebben wij dan
ook allerlei instellingen, die jelui
nnVsen bijvoorbeeld hert, Stadion".

Dit is naet te ontkennen. En dezer
dagen heb ik er eens een bezoek ge
bracht Nadat je geduldig met het
bikkel trammetje door "9e elad bent
gvscliovcnkom je in een kwartier
waax druk gebouwd wordt, aan den
rand vau Amsterdam. Hier ls 't nog
niet maar veel verder. Wie het niet
weet, wordt vriendelijk terecht gewe
zen ..ziet ti daar die torens? dat ls
liet Stadion! En je loopt en loopt en
als liet mooi weer is en er wieYrwed-
stxijden zijn. loop je met duizenden en

Komt ten slotte aan liet Suuüon. En
daar begin je dun opnieuw te loopon,
;ot aan don special-en inginig, dien je
hebben moet en daar ga je dan binnen
en ontmeet er Jan van den Berg,
onzen Haaxlemschen sportsman, die
hier eeu maand of wat geleien direc
teur geworden is en als e1' zoo'n bluf
ferige Amsterdammer in dc buurt
was, zou je lust krijgen 0111 te zeggen:
„alua, was er onder jullie zeeiionderd-
iluizend ndot één geschikte S lad ion-
directeur? moest die uit dc provincie
gehaald worden?'1 Maar je doet het
niiet en vraagt liever aan Jan van den
Berg, hoe hij 't maakt.

En hij antwoordt van goed. Druk.
ntaax hij hoeft plezier r» zijn taak.
„Toen ik hier kwam, daclu ik dun die
wielerwedstrijden een bijhaugsei wa
ren. da: niet veel t« botcckmicn had.
Nu donk il-: er aridora over. Wil u wel
goJooven. dat ik er van in spanning
ben, wie den eerstkomeiKicn wedstrijd
zal iviime»?"

Dat is het ware. Niet alleen liet fi
nancieel e resultaat, maar ook d©
spert zelf.

„En hoeveel menschco zijn hier hu
wel zoo wat?"

„Dertien of veariien duizend

De bevolking van een slaijjc B dus
ojigekomcn, om de wielerwedstrijden
te zien. Eerst Laten, die Juniores, de be-
ginnehjigen. hun kunsten kijken. Dan.
komen de geoefende rijders, de Am-
bteu daanmer BlekcmoYn on zijn tegen-
sitandors, do Duitschera Stcllbrink en
Bauer. Zij zullen een uur rijden ach
ter gi-oote motoren. Pang, daar gaat
hot schot, als sedn van wegrijden ©n de
rijders 6cliiet©n voort achter hen aau
komen de motoren. Wie hot eerst ach-
tor den zijne zit, heeft alvu3t een
vooisj.uxeig, daar hij in snel temjx»
voortsnelt, torwijfl de andoren lobben
en achterblijven. De cerete klap is een
daalder waard, zeggen de militairen,
de eerste halve baan een tientje, vos
zekeren de wielrenners.

Maar binnen eenige seconden ri ten
ze allen achter hun gangmaker©.
Op en neer, op en neer gaan de boe
nen, al© de zuiger© van «en stoom
machine. Hoe kunnen menselijke

Tcdema en een entile beweging zoo
lang volhouden! Öp, neer, op, neer,
altijd in he zeifde tempo, achter den
gangmaker gebukt, die rechtop zit
tende, den over het ©tuur gebogen rij"
der zooveel mogelijk tegen den wind
bescherm;. Is het daarom alleen, dat
de renner een snelheid ontwikkelen
kan, die hij geen vijf minuten achter
elkaar zou kunnen volhouden, wan
neer hij zonder gangmaker rijd:-? Of
gaat, er inderdaad, zooal6 men zegt,
een zekere zuigrtng uit van den motor?
Of (en daar voel ik meer voor) ie
hier au o-suggeetie aan "t werk, die
den renner de overtuiging bijbreng!,
dat hij aan zijn gangmaker kan blij
van „haugen w anneer hij maar wil?

Op ,neer, op, neer, gaan de beenen.
Dreunend schieten" de motoren met,
wat hun verlengstuk lijk;, over de
baan. De onderlinge al©:and vei—
andert nauwelijks, dan geeft plotse
ling de eeue Duitedie renner SteL-
brink reekenen van veruioeidhei 1,
laat zijn gangmaker 10e nu zien we
toch w el duidelijk, da; de motor niet
alles alleen kan en dat de renner wel
degelijk op zichzelf moe; rekenen. On
middellijk hebben zijn mededingers
het oogenblik van zwakheii bemerk
en naderen, iet© ©ncller nog, om
hean voorbij te rijden: op. neer, op.
neer, de beenen in nog vlugger
tempo. En onder he; gejuich van het
publiek, passcercn ze als een wervel"
wind terwijl de open knalpot nog
grooter donder schijn, te veroorza
ken.

StelLbiink zakt af. Zijn gangmaker
minder; vaart. Wat ^'J alleen be
ginnen, wanneer zijn renner niet
volgen kan? En weer daveren de con"
currenien aai», op, neer. op. neer, en
©chierten voorbij. Hij is ©en verloren
man. Maar wat te dat? Wanneer de
Hollander weer paseeeren wil, verzet
hij zich, spant al zija krachten in,
noop:. den Hollander om zich geheel
te geven. Den Dnitecher laai hij pas-
6©eren zonder zich te verze ten. Voor

den tweeden keer hetzelfde ©prik je:
Blekemolen wil opnieuw voorjij,
wéér spant Stedlbiink zich*in orn dat
te beteken en opnieuw vei'g; de Hol
lander alles van spierkracht en w i -
kracht cn gaat voorbij. Maar dan zet
Bauer, de we ede Duitecher, aan eu
wil den Hollander voorbij, op, neer,
op, neer, vliegensvlug, maar deze
bukt dieper nog over zijn machine,
ze; de tanden op elkaar en vecht,
vecht, om de eerste plaats te behou-
?en -- enkele seconden schijnt het,
of hij h©t niet zal kunnen hou
den, maar dan op eens, sciii©: hij
weer vooruri, Bauere aanval is mis
lukt. In een oogwenk ïb Blekemolen
weer ten halve baan voc tn
teruggevallen iu zijn 6nei en gelijk
matig tempo: op, neer. c«p. neer. ter
wij! de duizende toeschouwen hem
toejuichen en wanneer St©I!brink
voorbij6ukke!-., fluiten, fluiten, zoo
hard ze kunnen.

Want ze hebben het. wel begrepen,
dat die Duitsche beseffende da: in>
locli geen kans meer had om den
wedstrijd te winnen, getracht heoft,
den Hollander af te matten, oni zijn
landgenoot gelegenheid te geven, d' -
zen <e paeseeren. Di: i© geen royal©
sport, al kou de jury er natuurlijk
niets aan doen.. Maar nu de toeleg
mislukt is, jubelen ze ter. eere van de"
krunigen Hollander.

Men zeg:, dat wielerwed&irijdcn een
uitwas van ©por; zijn, ik zal er nie>
over rwisteu. Maar welk een oefening,
welk een zelfbeheensching en vooral
hoeveel wilskracht is er noodig, om
de overwinning te behalen, op, neer,
op, neer, regelmatig, schier einde-
loos.... Als wij ons allemaal, eik in
zijn vak, zoo in die deugden oefenden,
zou de wereld er beter aan toe zijn.

FIDELIO.