stadsnieuws
Mt da Omstreken
lïnnsnl&M
BELASTING-
ADVIEZEN
REGNAKD's „UMVEKSEELE EBFS
GEN AAM".
Aan een olie toegezonden stuit van
Dr. J. L. Walcli over Hegnond's
.lUnivefèèlèf Erfgenaam", waarmede
„Het Scbouwtóonéel' het seizoen zai
openen, ontieenen wij liet volgende:
„Als men in de uitgave van Reg-
mtrd'ö volledige werken dcor Ed.
•ï'ourn'ier ,1e Légataire univdreeé"
opslaat, vindt men tegenover de eer
ste bladzijde van den tekst een mo
ment van het 4e tooneel van heit 4e
bedrijf in prent gebracht. Een hoofd
moment van het stuk: Crispin staat
gereed, zich te metamorfozeeren in
den stervend-gewaanden erfoom Gé-
ronte. Géronte zelf is namelijk te ziek
om zelf een testament te maken, en
nu willen de belanghebbenden, onder
wie de neef Eraste een eerste plaats
inneemt, maar waartoe ook Crispin
en zijn vriendin Lisette behooren,
voorkomendat de in een ander
vertrok wachtende notarissen, te
vergeefs gekomen zouden zijnt En
dus....
Terecht la op die titelplaat Crispin
afgebeeld. Hij is de hoofdpersoon
van het stuk. Aanvankelijk schijnt
hij dat niet te zijn geweest; de autour
heeft echter, omdat één van de ac
teurs van de Ccmédie Fran?aise, die
het 6tuk zouden vertolken ziek
.was en door een mindere kracht
moest worden vervangen, de oor
spronkelijke hoofdrol bekort; waar
door de Crispin de voornaamste per
soon werd. In elk geval, in den "Lé
gataire", zooals die, na nog allerlei
andere wederwaardigheden, eindelijk
in Januari 1708 werd gespeeld, was
Crispin nummer Eén. En zóo zien we
hém dan ook afgebeeld, en niet den
titelheld van het stuk. Met zijn korte
manteltje, zwart, evenals zijn vest en
broek ,aijn hooge laarzen, zijn gelen
liederen bandelier als het heele-
maal In orde was, moest hij nog een
paarsen kraag en een lang rapier
hebben staal hij voor de verklee-
ding gedeed; Géronte» gelinte slaap
muts en zijn kamerjapan liggen al
op hem te wachten.
Ge moet Crispin niet aankijken
tcoals ge een gewoon mensch aan
kijkt; vooral moet ge hem niet meten
aan de moraal van gewone meai-
schen. Hij is een abstractie. Crispin,
de trouwe, slimme en inhalige knecht
is oen soort van ean handsworst-aan
een-touwtje, als die zijn beenen
maar grappig optrekt, doet hij zijn
plicht; en als Crispin maar slim is,
op een grappige manier, en u aan het
lachen maakt, doet hij den zijnen.
Maar dan moet ge alstublieft niet
gaan napluizen, of die meer geestelij
ke heenentrekker, of die slimme,
handige, lenige snuiter ook niet bij
geval meteen een groote schurk is. Hij
is 'n beetje schavuitig; maar over
zijn moraal wordt men beleefd ver
zocht zdch niet druk te maken, als hij
s-im ia doet hij zijn taak, en daarmee
uit.
Zijn geest domineert in het stuk;
•Eraste en Lisette-, en Madame Argan-
te ,zijn er in bedenkelijke mate door
aangestoken; de notaris Scrupule 16
de eenige solirupule, dien ze kennen.
„Dus: het zijn eigenlijk, allemaal cy
nische egoïsten?". Vrijwel; en de erf
oom is niet veel beter; hij is een vrek,
met een sterken familietrek, die aan
Harpagon herinnert."'
Voorts vestigd Dr. Walcli er de
aandacht op, dat de moraallooze le-
ven6vizie, die uit het stuk spreekt,
moet verklaard worden uit den tijd,
.waarin Regnard leefde: de jeugd
kwam toen in opstand tegen de naar
geestigheid, die gedurende Je laatste
jaren van de regeering van Lodewijk
XIV te Parijs faeerechte. De jeugd
zocht vreugde, waar de zedelijke
schoonheid kwam daarbij in den
knel.
Het stuk is een intrigue-comedAe,
.verwant aan het Spaansche en Ita-
Jiaansche tooneel.
Over den schrijver zegt dr. Walch
o.in.: „Regnard is niet all een bur
lesk, zooals vele van zijn en Molière's
voorzangers: hij is vaak geestig. Aan
goe6tig woordspel is liet stuk rijk;
een woord al9 Eraete's „Votre bien
-seul m'est cher' 'hecht zich aanstonds
in het geheugen".
VEROORDEELD. De milloien-
soldaat W. A. S. van het 10e Regi
ment Infanterie is veroordeeld tot 5
maanden militaire gevangenisstraf
met ontzegging voor 5 jaar, wegens
het opzettelijk nalatein en uitdrukke-
i k weigeren van de orders van den-
geen die boven hem is gesteld.
PERSONALIA.
Aan den meest er-werkman A. J.
Kamoen van het 10e Regiment In
fanterie is te rekenen op 14 Septem
ber a.s. de bronzen gesp voor 18-
jarigen trouwen dienst toegekend.
NKDERL. VEREENIGJNG VOOR
GEMEENTE-BELANGEN.
Deze. vereciiigiiig hield Vrijdagmiddag in
de oude Raadszaal haar jaarlijksche algemee-
ne vergadering, onder leiding vau den heer
A. do Vuldcr vau Noorden, administrateur hij
het hoofdbestuur der Posterijen en Telegra
fie, die in zijn openingswoord den vertegen
woordiger van het Haarleniscbe gemeente
bestuur, Mr. J. N. .7. E Hcerkcr.» ThIJsson.
en den Commissaris der Koningin in de pro
vincie Noord-Holland. Jhr. Mr. Dr. A. Roel I,
welkom heette. Spr, herinnerde er vorder
a:ui, dat de vereenigïng thans 40 jaar ho
staal en veel goeds heeft lot stand gebraoht.
Zoo stolde zij a.m. het examen voor ndspi-
raril-geniccute-secretaris in.
Ingekomen was ccn verzoek van do ïfd.
Utrecht van den Boud van Cemeeiiteu.ircn,
hel examen in 't vervolg weer twee maal
per jaar te doen afnemen. De Voorzitter
stelde voor. dit verzoek in overweging tc
nemen. Aldus werd besloten.
Medegedeeld werd, dat zicb in 't afgcloo-
pen jaar 254 candidaten voor het examen
hebben opgegeven, van wie 140 'werden afge
wezen en 103 het diploma verwierven. Voor
het examen voor deurwaarder meldde zich
geen enkele candiduat aan.
De rekening ovor het jaar 1919 sluit met
Oon nadeelig saldo van f 048.74. Do begroe
ting voor 1921 werd goedgekeurd.
Hierna had een bestuursverkiezing plaats,
noodig geworden wegens periodiek aftreden
van de heeren Mr. Bacia. oud-eomcenic-se-
crctaris van Amsterdam en Mr. L. B. J. van
Oppen, burgemeester van Maastricht cn we
gens het overlijden van den heer 11. J. W
chers. Herkozen werden de heeren Bacza
en Van Oppen en gekozen Mr. Dr. J. Wyte-
ma, burgemeester van Dordrecht on oiul-gc-
mconte-secretaris van Haarlem. Mr. VVytema
werd tot voorzitter gekozen en aanvaardde
do benoeming met een kort woord van dank
voor het in bcra gestelde vertrouwen en met
een beroep op de medewerking zijner mede
bestuursleden.
Bij 't uitbrengen van 't examor.vcrslag gaf
de beer Mijs, burgemeester van Gouda, in
overweging, do leeftijdsgrens uit hot examen
reglement tc schrappen.
By du rondvraag bracht do heor Mijs öo
kwestie van den bijslag op de pensioenen ter
sprake. Hij zou oen uniforme regeling in de
zen voor alle gemeenten wcnschen. Thans re
gelt elke gemeente deze kwestie naar gocd-
Voorts achtte de heer Mijs het gewcnscht
dat een commissie van deskundigen wordt be
noemd, om te onderzoeken, of bel goven van
grond in erfpacht door gcmceutcn wol op den
duur in 't belang dier gemeenten is.
Hot bestuur werd op voorstel van don voor
zitter in dezen diligent verklaard.
Mr. Heerkeus Thijssen gaf daarna nog eeni
ge aanvullingen op het programma v >or Za
terdag. Op het buitengoed ..Waterland" van
Jhr. Mr. J. \V. G. Boreel van Hogclanden,
tc Velsen, zal de thee gebruikt worden on dc
Sociëteit „Trou moet Blycken" zet baar deu
ren voor dc leden van dc Vorceniging voor
Gemeentebelangen, gedurende bun verblijf te
Haarlem, open.
Daarna werd dc vergadering goslotcn.
LABORATORIUM VOOR PATHOLO
GISCHE BACTERIOLOGIE.
Aan "het verslag van do werkzaamheden,
verricht in hot Laboratorium voor Patholo
gische Bacteriologie te Haarlem, ovor bet
jaar 1919, out Iconen we het volgende
't Aantal onder
zoekingen.
liet aaut.'il onderzoekingen bedroeg 4773
tegen 3739 in het jaar te voren. Van de ver
richte onderzoekingen waren 3202 voor Haar
lem cn 1576 voor dc aangesloten gemeenten.
De grootste vermeerdering is geweest
dc omliggende gemeenten, dat voor een
langrijk deel moet worden toegeschreven
aan iu Zandvoort voorgekomen typhusgoval
len. De vermeerdering van onderzoekingen
voor Haarlem is voor een deel toe to schrijven
aan do voorgekomen gevallen van vlck-
typhua.
De gezond bh ei «Is
toesla
De gezondheidstoestand was gedurende
afgeloopen jaar beter dan in hut j i.v
voren. Dit blijkt uit hel verminderd a ud
gevallen van bcsmclelijkc ziekten on
lagere raorlaliteitscijfer.
De bier regelmatig voorkomondo besmet
telijke ziekten, roodvonk, diphtheric en febris
typhoïdea, tooncn een lager cijfer aan tin
in 1918, daarentegen kwamen, zooala reeds
vermeld is, gevallen van Vlektyphus voor.
Het totaal is echter toch nog vier cn twin
tig minder dan in het jaar !c voren.
Per 1000 inwoners was dc sterfte zonder
de levenloos geborenen in 1910 12.09, 1911
13.98, 1912 13.11, 1913 13.18, 1914 13.01. 1915
13.65, 1910 14.34, 1917 16.21, 1918 19.00, 1919
15.38.'
Voor bet grootste gedeelte ia dit gunstiger
cyfer het gevolg van do sterke afneming
van sterfgevallen aan influenza en pneumo
nie. die in 1918 als gevolg van de .Spaan
sche Griep een buitengewoon boo gcijfcr ver
toonden en wel 348 tegen 97 in het afgeloo-
pen jaar.
Dc sterfte aan de zoogenaamde kinder
ziekte kinkhoest en muzolcn is eveneens
minder. Aan kinkhoest stierven in 1918:
11, in 19194. Aan mazelen in 191811 en
in 1919 geen.
Daling geboorte-
c ij f e r.
Uit de bijgevoegde grafiek van de ge
boorten, sterfte en buwelijkcn blijkt, dat de
lijn van dc geboorten nog steels blijft da
len en in het afgeloopcn jaar, met uitzon
dering van het jaar 1911 in de laatste tien
jaren nog nimmer, zulk oen laag peil hoeft
bereikt.
Hoe zeer dit ook te betreuren is, zoo
moet hiertegenover toch gesteld worden de
verminderde sterfte van kinderen beneden
het jaar, die zooals eveneens uit de graphi-
sche voorstelling blijkt, niet onbelangrijk
gedaald is, al weegt deze daling niet geheel
op tegen de daling van het geboortecijfer.
In 1918 bedroeg het touial der geboorten
met de levenloos aangegevenca 1C24. Leven
loos aangegeven werden 58, terwijl dc sterf
te beneden het jaar bedroeg 135, zoodat ccn
overschot vau 1431 den leeftijd van een
jaar bereikte. In 1919 was do totale ge
boorte 1533. Levenloos aangegeven worden
31. terwijl 101 stierven beneden het jaar.
Het overschot bedroeg dus 1378 of 63 min
der dan in het jaar te voren.
Het aantal huwelijken is toegenomen cu be
reikte per 1000 inwoners liet hoogste cijfer
van de laatste 10 jaren.
Ito
n k.
Aangegeven werden 109 gevallen. Dc
giften in de laatste tien 'aren waren in
1910: 53 gevallen, 1911: 59 gevallen. 1912
Ion. 1917: 35 gevallen, 1918. 120 gevallen,
1919 109 gevallen.
Ten opzichte van het jaar te voren heeft
er dus een geringe vermindering plauts ge
had, maar in vergelijk mot hot aantal go-
vallen in 1915, 1910 en 1917 is de toestand
vani 1919 nog verre van gunstig. Hierbij
moet echter in het oog worden gehouden,
dat ook in andere gemeenten, althans van de
provincie Noord-Holland, het aantal rood-
vonkgevallen eveneens betrekkelijk hoog
was. De verhouding van het aantal gevallen
K;r 10.000 inwoners in -Ie provincie cn dat te
aarlem is dan ook ongeveer gelijk aan dat
van 1918.
Van de lijders bezochten ruim 02 de
school.
Brandpunten van besmetting kwamen op
geeu der scholen voor en hel was dan ook
niet noodig op de scholen bepaalde maatre
gelen tc nemen.
Het aantal sterfgevallen, althans wat de
Haarlerosche bevolking betreft, bedroeg
slechts vier. hetgeen in verhouding tot liet
aantal ziektegevallen gering is.
In de ziekenhuizen werden 42 der geval
len verpleegd en al is dit percentage iets
gunstiger dan in hot jaar te voren, zoo
moet er toch opnieuw Op gewezen worden,
dal van roodvonk de grootste helft tc huis
gepleegd wordt, waar in vele gevallen ge
heel onvoldoende afzondering zal plaats heb
ben.
D i p h t h e r i e.
Aangegeven werden, wat Haarlemsche in
woners belreft, negen en zestig gevallen.
In de laatste tien jaren kwamen voor in
1910 20 gevallen, 1911 07 gevallen. 1912:
79 gevallen. 1913: 79 gevallen, 1914: S3 ge
vallen. 191530 gevallen, 191630 geval
len. 191738 gevallen, 191875 gcvailen,
191969 gevallen.
Per 10.000 inwouers kwamen voor in de
provincie Noord-Holland 20.28 en te Haar
lem 9.10. De verhouding is voor Haarlem
ongunstiger dan in het jaar tc voren.
Kwamen in hot jaar te voren pereenlsgc-
wijzo de meeste gevallen voor in do looflij-
den vun 59 jaar, in het afgeloopcn jaar
w,is dit bij kinderen van 1—4 Jaar.
Van de lijders bezochten ruira 30 de
school.
In de ziekenhuizen werden verpleegd ruun
1 der gevallen. Dit cijfer wijst een ver-
lindcring aan met het jaar te voren.
Onderzoekingen op diphtheriebacillen bad
en voor. Haarlem 1510 rannl plaats.
P e b r i s T y p h o d o a.
Aangegeven werden 13 gevallen, dus niet
onbelangrijk minder dan het jaar Ic voren,
toen 42 gevallen werden waargenomen.' la
dc laatste tien jaren worden aangegeven l
1910: 16 gevallen, 1911 13 gevallen, 1912:
9 gevallen, 191316 gevallen. 1914 13 ge
vallen, 19151 gevallen, 1916: 6 gevallen,
1917 16 gevallen, 1918 42 gevallen. 1919
13 gevallen.
Per 10.000 inwoner# kwamen iu de pro-
viucie Noord-Holland voor 8.8 gevallen en to
Haarlem 1.7.
Een oorzaak voor liet optreden der geval
len kon niot gevonden worden.
Meningitis.
Er heeft geen aangifte plaats gehad van
gevallen vau Cerebro Spinaal meningitis
epidcmica. Wel werden hier gevallen in do
ziekenhuizen behandeld, maar deze waren
uit andere gemeenten afkomstig.
M a 1 a r i a.
Dc malaria is In liet afgeloopcn jaar tc
Haarlem veel voorgekomen, meer dan in an
dere jaren. Vooral in het voorjaar. April
cn Mei. werden zeer veel gevallen waarge
nomen. In hoofdzaak kwamen deze voor in
dc Auisterdamsche buurt eu in liet stadsge
deelte tusscheu den Kleinen Houtweg en het
Zuïdcr Buiten Spaarno. Gedurende, den zo
mer. die gewoonlijk den boogsteu top van do
malaria aanwijst, bleven er wol gevallen
voorkomen, maar toch in mindere mate
-dan in het voorjaar.
Ilct voorkomen van voel malaria, vooral in
het voorjaar, is iu verschillende plaatsen van
Noord-Holland waargenomen. Een oorzaak
aan te geven waarom in het afgeloopcn Jaar
iu het voorjaar de hoogste top bereikt is. is
niet met zekerheid aan te geven. Wol kan
niet vrij groote zekerheid worden aangeno
men. dat behalve recidivcn bij personen, dio
reeds in bet jaar te voren rffalaria hadden,
vele der iu het voorjaar voorgekomen ge
vallen moeten worden locgcschroven aan be
smettingen, die in den voorufgaauden zomer
hadden plaats gehad, maar latent zijn ge
bleven. Dergelijke gevallen van lange laten
tie bij malaria zijn reeds lang bekend en
o.a. ook in den oorlog herbaalde malen
waargenomen. Doch hierdoor wordt de vraag
slechts veranderd en wel in deze, wat is do
oorzaak dat iu den zomer van 1918 iu ver
gelijk met andere, jaren zooveel meer be
smettingen bobben plaats geluid, die maan
den lang latent zijn gebleven. Hel antwoord
hierop is mot onze tegenwoordige kennis niet
gemakkelijk to geven. In het algemeen zijn
er in het malariavraagstuk nog vele punten,
die opheldering behoovon, cn het is dan ook
ten zeerste toe te juichen, dat in den iaatstcn
tijd de rcgccring dit vraagstuk ter band
lieeft genomen en dat door instelling van een
commissie, uitgaande van den Centraion Ge
zondheidsraad, do bestudcering van het ma
lariavraagstuk voor het gehcele land is ter
baud genomen.
In Haarlem is in hot afgeloopcn jaar dc
strijd tegen dc malaria aangebonden door het
opsporen van broedplaatsen van anopheles
eu het onschadelijk maken daarvan.
In den winter is een aanvang gonuakt met
het vernietigen van de ovorvv interende mug
gen in de gebouwen.
y I e k t y p h ii s.
In hetgcbeol werden 26 gevallen aangege
ven, waarvan één met doodelijken afloop, in
bet tijdperk van half Januari tot half Fe
bruari. Na dien tijd werden geen gevallen
meer waargenomen.
Wat het ontstaan der ziekte te Haarlem
betreft, zoo is dit met groote waarschijnlijk
heid toe te schrijven aan een persoon, die
ziek van elders hier aangekomen is en tij
delijk zijn intrek genomen had in ecu der
voiiolvgemcuten.
Spaansche Griep.
Van deze ziekte, die in 1918 hier ceu zeer
groote uitgebreidheid verkreeg en dikwijls
gepaard ging met Pneumonie, kwamen in
het begin van het jaar nog enkolc gevallen
voor. Het sterftecijfer aan longontsteking
was dan ook in de eerste drie maanden nog
vrij hoog in vergelijk met de laatsto tien
jaar.
Dc ziekte nam in den loop van liet jaar
meer en meer af, maar dit jaar valt er we
der een vermeerdering dor ziektegevallen
waar te nemen cn al is liet aantal wat Haar
lem betreft tot op het oogenblik ook niet te
vergelijken met dat in 1918. too is het toch
zaak waakzaam tc blijven, al valt niet te ont
kennen, dal van oen bepaalde bestrijding
geen sprake kan zijn door de buitengewoon
snelle verbreiding cn dc onbekendheid met do
oorzaak der ziekte.
VELSEN. Gemeenteraad.
Openbare vergadering van den ge
meenteraad van Velsen, op Dinsdag,
7 September 1920, des namiddags
6 3/4 uur ten gemoenlehuiae.
Agelnda:
1. Ingekomen stukken en mede
delingen.
2. Vaststelling van de volgende re
keningen over 1919: a. der gemeente;
b. van hot bedrijf openbare werken;
c. van liet grondbedrijf; d. van het
bedrijf reinigings- en ontsineltings-
clienst; e. vtui de burgerlijke arm
besturen; f. van do Kamer van
Koophandel en Fabrieken; g. van de
commissie van plaatselijk school
toezicht.
3. Verleening van een voorschot
aan de onderwijzers op de bun over
192(1 toekomende jaarweddo.
4. Verhooging bogrootingspost voor
aanschaffing van leermiddelen der
openbare bewaarschool te Velseroord.
Verplaatsing van de gemeentelij
ke waag.
G. Overdracht van grond te .Vel
seroord.
7. predict voor inrichting stand
plaats voor woonwagens.
8. Wijzlgmg raadsbesluit inzake
verhuur van grond ami G. P. Hand-
graaf.
9. Idem der voorwaarden, waaronder
voorschotten aan vore omgingen (stich
tingen) ingevolge de Woningwet zul
len worden verleend.
lü. Idem van het raadsbesluit tot
het verleenen van een voorschot aan
de Woningbouwvereeniging „Bloc-
mendaal Noord".
11. Verhuur van de tuintjes op
„Weershoef".
12. Bepaling huurwaarde van
ambtswoningen voor gemeenteombte-
naren.
13. Verleening van een toeslag op
de pensioenen van gemeente-ambte
naren eu hunne weduwen en weezen.
14. Wijziging der verordening, re
gelende do pensionneering van wet
houders.
15. Bevordering van den adjunct
commies bij de controle van de ge
meentebelastingen tot commies
16. Intrekking raadsbesluit inzake
toekenning van oen extra maand sa
laris aan den commissaris v. politie.
17. Opheffing zeiu>i.':i.j;:-tc:!ii van
oen gemeenteambtenaar.
18. Vaststelling suppletoir® begroo
ting schaal armbestuur voor 1920.
19. Adressen; a. van de veroeniguig
tot oprichting en instandhouding van
een openbare leeszaal en bibliotheek
in de gemeente Velsen om subsidie;
b. van de afdeeling IJmuiden van
den Ned. R. K. Volksbond om subsi
die voor hare op te richten R.. K.
Openbare leeszaal en bibliotheek; c.
van de poHtio-sportvoroenlging „Vel
sen' om subsidie en inzake gebruik
making van de gymnastiek toestellen
van school A; d. van het Centraal
Drankweorcomlté om een bijdrage
voor een to houden kinderfeest.
20. Verzoek van liet lui F. C. J.
Netscher tot het houden van een in
terpellatie betreffende de exploitatie
van den treindienst door de N.Z.H.
Tramwegmaatschappij*.
21. Samenstelling van afdeeling mi
uit den raad tot voorbereiding van
speciale zaken.
22. Belastingzaken.
IJMUIDEN. V i s c h a a n v o e-
r e n. Gedurende de week van 2G
Aug. tot en met 1 September 1529
kwamen te IJmuiden de navolgende
vaartuigen binnen: 39 stoomtrawlers,
9 Engeische stoomtrawlers, 3 zeiÜog-
gers, 1 motorharinglogger6 zeilha-
ringloggers, 11 Deenscho kotters en
150 kustvisschers. waarvan 4 sleep
boottrawlers. De besommingen waren
als volgt- stoomtrawlers van 64 lot
f 11610: Engeische stoomtrawlers van
f 71 tot f 3599: zeilloggers van f 411
tot f 1136 rootorharingloggers .tot
f 12941; zeilharingloggers van f 3119
tot f 8086; Deensche kotters van f 1334
tot f 5119, terwijl do kustvisschers
f '24359 besomdeu, waarvan de sleep-
boottrawlcrs van f 783 tot f 1489. Dc
aanvoer 1 «stond uit 813774 KG. trawl-
visch, 1986 kantjes drïjfnetvisch.
Det totaal-opbrengst bedroeg
f 321484.11.
DE TREIN VERTRAGINGEN.
Zooals men weet heeft onlangs de
heer Kalff, directeur van do Nederl.
Spoorwegen, verklaard, dat vooral dc
vele fietsen oorzaak zijn van die groote
trein'v ertragin gen.
In d© „N. R. Ct." schrijft nu mr.
11. W. Jordcens o.m.:
Vergeet niet de heer Kalff een ele
ment op te noemen, dat wel een van
de ergste redenen van vertraging Is"
nl. het aanhaken van de wagons. We
zien het dagelijks. De trein is vol en
e.r staan nog een massa menschen. Zij
klampen zich eindelijk aan den con
ducteur vast en dec.e gaat met Argus-
bogen zijn trcindleol langs om te zien
of hij nog ergens een uit dien steeds
aangroeienden m on schenk! onfp kan
plaatsen. Hier en daar wordt er nog
een ingestopt, do menschenklomp
slinkt niet merkbaar. Dan gaat het on
der leiding van den conducteur van
het andere gedeelte ivan den trein
weer verder; hetzelfde lied' herhaalt
zich tot aan don bagagewagen. Do
kudde keert dan terug onder leiding
van één K twee conducteurs naar het
achterstuk van den zeer langen trein;
ook bij dit onderzoek blijkt alweer
dat er geen plaats is Dan maar in een
hoogere klasse. Weer gaat de kudde
langs den trein; weer is er een blij
vend gedeelte. Het moge aenigsrans
geslonken zijn, maar het is er nog.
En dan wordt lol aanhaken besloten,
als ook die chef zich overtuigd hooft
dat het niet anders kan. Dat aanha
ken nu duurt gewoonlijk vrij lang en
wanneer het een enkele maal niet vol
doende is, dan duurt het nog veel lan
ger met do tweede aanvulling, ver
moedelijk is zulks voornamelijk te wij
ten aan den bouw van onze stations,
niet alleen wegens de onvoldoende
ruimte, maar ook misschien wegen-.,
het type, omdat men bij de aanvul
ling veelal lijnen moet oversteken,
die voor andere binnenkomende of
vertrekkende treinen aanstonds moe
ten worden gebruikt en dus eerst be
hoorlijk moeten worden beveiligd
floor de seinen.
Wanneer nu zoo'n overvolle trein
veel te laat vertrok op een drukke lijn
bijv. Amsterdam—Amersfoort, dan
zijn op de tusschenstationg niet slechts
de op den vertraagden trein wachten
de reizigers, doch veelal ook reeds ©en
groot deel van hen, die den volgenden
trein willen nemen, aanw ezig; hetgeen
dikwijls opnieuw vertraging geeft,
althans het inhalen onmogelijk maakt.
Naar mijn bescheiden meening is
dus in deze richting verbetering te
zoeken, dat de maatschappijen, voor
zooveel zulks met de tegenwoordige
inrichting mogelijk is, de raservewag-
gons steeds zoo snel mogelijk laten
aanrukken en trachten om zich zoo
veel mogelijk van tevoren aan te pas
sen aan do behoefte. Wanneer men
het met het buitenland vergelijkt, dan
ziet men, dat mui daar gewoi"
minder zuinig is met het materieel,
zoodat er ine.stal ruimschoots plaats
is te krijgen.
Ik meende bovenstaande opmerkia
gen niet achterwege te moeten laten,
omdat ik hoop, dat niet alleen het rij-
wi elver voer als do schuldige wordt
beschouwd. Zeker, ik geloof met den
heer Kalff, dat dit vervoer, zooals het
geregeld is, somtijds tot vertraging
leidt; maar de oplossing, die de heer
Kalff wil geven, is veeL erger dan de
kwaal. Uit spoorweg-oogpunt moge
men het rijwielverkoer willen beper
ken, het publiek behing eischt het te
gendeel en (,e spoorwegen zijn er voor
liet publick en niet omgekeerd! Inder
daad is een goed geregeld, niet te
duur rijwielverkeer in deze lage lan
den een zeer groot publiek belang.
Voor den toerist schijnt de heefr Kalff
dit te voelen, want hij wil nog niet
tot verhooging van liet m.i. reeds veel
to hooge tarief overgaan gedurende
het reisseizoeu. Maar voor don toerist
niet alleen. Ook voor tal van nering
doenden, van doctoren, van arbeiders
en landbouwers. Vooral in dezen tiid,
waarin het spoorwegverkeer nog
slechts het J ven 1913 bedraagt en nu
de verkortingen van den arbeidsduur
prijsstijgend werkt, is een gewilde be
perking van het rijwielvervoer op de
spoorwegen een zeer onsociale dlaad.
Neen, het rijwielvervoer moet niet
beperkt, het moet geregeld wordlen.
Het tarief moet niet verhoogd, het
moet veeleer verlaagd worden. De
spoorwegen hebben echter de mede
werking van 't publiek noodig. Het in-
en overladen zoude gxootendeels met
medewerking van liet publiek zWf
kunnen ge-scliieden. Verder zouden in
dio daarvoor aangewezen treinen ex
tra-bag agowaggous voor rijwielen
kunnen worden opgenomen. Thans is
de bescliikbare ruimte voor een snelle
behandeling veel te klein. De plauts,
waar do bagagewagen vermoedelijk
ongevoer zal stoppen, zoude behoor
lijk op de stations kunnen worden
aangegeven. Men zoude door het ta
rief een scheiding kunnen ma£ën
anders dan de thans bestaande in
vervoer met drnzelfden trein van den
reiziger en vervoer per later© gelegen
heid ter keujse der maatschappij, het
geen van belang is, daar, waar geen
prija gesteld wordt op gelijktijdige
verzending.
BRAND IN EEN CONFEGTIK-
ATEL1ER TE AMSTERDAM. -
het pand Warznoesstraat 10, op welke
bovenverdieping een Heerenconfcctic-
atelier der firma M. Polak uit Gronin
gen is gevestigd, is hedenmorgen
vroeg brand ontstaan. De brandweer,
de spoedig ter plaatse is geweest,
heeft met vier stralen op dc Vcchllel
ding den brand geb'uscht. Het initi
dengedeelte op de tweede verdieping
is uitgebrand. Met aan tie straat ge
legen pakhuis van de Kaashanaoi
Maatschappij „Gouda", heeft water
schade gekregen. De politie stelt een
onderzoek in naar de oorzaak, d/c lot
dusver nog onbekend Ls.
De Woningnood.
Een jiroof met nobest-cumeiit-woningen.
De Apeldoorn sche correspondent
van de Telegraaf schrijft:
De minister van Waterstaat heeft
aan den voorzitter van dun mijnraat!
te -Heerlen, professor vtui littersum,
toestemming verleend, bij. wijze vun
proef 25 woningen van asbestoement-
platen te doen bouwen op een terrein
van de Staatsmijnen te Nuth. Tot de
ze proefneming zal worden overge
gaan op grond van de door de betrok
ken ingenieurs uitgebrachte adviezen
naar aanleiding van een bezoek, dat
eunige vertegenwoordigers der onlangs
alhier opgerichte maatschappij voor
massabouw „Mabo" aan den vooral-
ter van den mijnraatl hebben ge
bracht. Met inbegrip van •olectriaclto
lichtleiding (vijf lichtpunten per wo
ning) en waterleiding, zal dit eompJox
geleverd worden voor f 109.250, dus
ongeveer de helft van wat steenen ge
bouwen thans zouden kosten.
Het betreft hier een weliswaar niet
euwo methode van woningbouw (in
Zwitseriand staan asbestcementiiui-
zen, die reeds 44 jaar in gebruik zijn j
en nog goed voldoen) maar toch esne
wijze van bouwen, die ons een stap
nader kan brengen tot vermindering
van het woningtekort, wanneer de
technische fouten, die den in ons land
Ïte Treebeek) gebouwden aSbestocmeiH
tuizen aankleven, worden vermeden.
Een aantal Apeldoornsdhe aanne
mers, zoo bleek ons bij informatie,
heeft het initiatief genomen, om te
geraken tot massa-productie van der
gelijke huizen, voorloopig één type
arbeiderswoningen, later ook zomer
verblijven en middenstands woningen.
De vennootschap (kapitaal f 250.000,,
die zich tot dit doel heeft gevormd,
heeft eene timmerfabriek aangekocht
en beoogt in verband met de groote
vraag naar dakpannen, tevens een
pannen fabriek aan de combinatie te
verbinden, terwijl reeds groote hoe
veelheden jsbestcementplaten in Zwit
serland voor haar liggen opgeslagen.
Een proefneming, waarvan het type
wordt vastgesteld in overleg met den
rijkswoningnooddienst, is men nabij
de Ape'doornsche fabriek bezig to
bouwen; over eenige dagen is zij ge
reed. Een houten geraamte wordt „be
kleed" met twee cementplaten, de
buitenste 1 c.M., de binnenste 0.G
c.M. dik. De afstand tussohen die pla
ten bedraagt 7 c.M., zoodat de stil
staande luchtlaag tusschen de platen
's winters de koude en 's zomers do
warmte uitsluit. Het huis rust op be-
tonfundeeringen, in welk materiaal
ook de kef.der is uitgevoerd; ijzerver
bindingen bevestigen het raamwerk
aan de fundeering. Een loodlaag
onder den vloer vormt eene bescher
ming tegen optrekkend water.
Behalve een groote woonkeuken
(4.73 biji 3.90 M.) worden gelijk-
straatscJi aangetroffen een slaapka
mer, bijkeuken en portaal, waarin
W.C. met waterspoeling en op de
verdieping een zolderruimte benevens
twee slaapkamers. Overal worden
naar buiten draaiende ramen gebe
zigd. Stoel- en schilderij latten en
spatwork op de wanden geven het in
terieur een prefüg cachet.
Wanneer het materiaal op de voor
bebouwing aangegeven plaats is aan
gevoerd kunnen de huizen eenige we
ken later reeds worden bewoond, het
geen mogelij'k is. doordat de opbouw
in verband met de normalisatie der
onderdeelen (afle ruiten hebben b.v.
hetzelfde formaat) in een minimum
an tijd kan geschieden; zoo is de be
tonnen schoorsteen gemakkelijk in
één werkdag op te zetten.
Daar dc huizen met pannen gedekt
worden, verschilt het uiterlijk bijna
niet van dat van steenen huisjes. De
bedoeling is, geen blokbouw toe te
passen, dooh alle woningen afzonder
lijk te plaatsen. Voorloopig worden
per jaar 550 van de®e huizen geprodu
ceerd; de prijs beloopt f 3500 a ƒ4000.
Dr. Kuijsting, de inspecteur van de
Volksgezondheid te Wageningen
heeft hot plan bestudeerd en zal aan
den Minister van Arbeid advies uit
brengen.
EEN GEHEIMZINNIGE GESCHIE
DENIS. Een correspondent van 't
Hbld. verhaalt de volgende getoeim-
zinnigo geschiedenis.
Een Duitsche kunstenares, afkom
stig uit een der groote steden niet
ver van de Nedorlandeche grens, had
in het begin van dit jaar een kunst
reis door ons land gemaakt, verge
zeld van haren echtgenoot, een gestu
deerd man. Het verblijf ln ons land
van melk en honing had het echtpaar
doen besluiten zich voorgoed hier te
veetigen en alle maatregelen voor dc
verhuizing werden getroffen. Het ka
pitaal der familie werd bij de Neder-
landscho Bank gedeponeerd, de nieu
beien werden getransporteerd en in
het bc-gin van Augustus werd in een
groot hotel van de Duitsdhe grens
stad aan vrienden en bekenden een
afscheidsfeest gegeven. Terwijl het
feest in vollen gang was, trad uit een
zijdeur, toegang gevende tot de feest
zaal, en lange, bleeke, zwarte man
binnen, die den echtgenoot der kun-
tsteinures eenige oogen^likken stor^
fixeerde en zich daarna weer verwij
derde.
Een enkel moment hielden de foes-
INGEZONDEN MEDEDEELTNGEN
a 60 Cts. per regel.
CHOCOLADE
NIJMEQEM
Overheerlijk
Volle RSelk reep
Ret® reep - Amandelreep
Chocolat fin
in «He Gemaentelpe
en Rijksbelastingen.
Atnsterdamsch Trustee's
Kantoor, Keizersgracht
278—281, te Amsterdam
telingen zich mot deze opvallende ver
schiining bezig. De gastvrouw wend
de zich tol haar moeder met do vraag
of di" zwarte mijnheer de hotelier
was, terwijl do moedor neg do aan
dacht vestigde op de vreemde handel
:e van den toevailigen indrin-
g«r. Er werd echter over het kleine
incident heengcfocst, doch de vol
gend.* gebeurtenissen hebben het
weer in de herinnering teruggeroe
pen
's Morgens vroeg to half zeven
stond do echtgenoot, die mot zijn
vrou te half twee ongovcer onder
heel gewone omstandigheden zich te
bed bad begeven op, om zich naar
hef toilet te begeven. Hij heeft zich
zoo als later gebleken is, geheel ge
kleed, alleen zijn vest is blijven
liggen is langs den portier naar
buiten gegaan, dien hij gezegd heeft
om half acht terug te zullen komen
te ontbijten: hij wilde een uurtje
de friseche lucht in gaan.
Sedert dien heeft men in de Duit
sche etad niets meer van den man
vernomen.
Het gekste van het geval is echter,
dat reeds enkele uren daarna, het
gonoek. kapitaal der familie, dat. bij
na een halve ton bedroeg, t ij de bank
in de Nederlandsche stad, waar het
gedeponeerd was. door den man zelf
we:d opgenomen. Hij zon dus met ©en
auto in razende vaart of andore per
vliegmachine naar de stad, waarin
(hij zich vestigen wilde, moeten geko
men zijn.
Deze dagen kwam nu aan de afdee
ling poste reetante van het postkan
toor in diezelfde stad een draadloos
telegram, geteekend door den ver
dwenen Duitsoker en afkomstig van
een zich in volle zee bevindend Ne-
derlandsch passagiersschip met het
verzoek alle aan hem geadresseerde
brieven door te zenden naar Lissa*
bon.
De in doodelijke ongerustheid ver-
kegrende kunstenares heeft zich lol de
recherche van bedoelde stad gewend,
die cm Sherlock Holmes onder hare
inspecteurs heeft, opgedragen 'dit,
mysterieuze geval op te lossen. Vol
gens de veridaringen van de vrouw
is er geen sprake van, dat haar man
om de een of andere reden is ge
vlucht en hun huwelijksleven was al-
lerge'ukkigsL Zii vreest, dat haar
echtgenoot het slachtoffer is gewor
den van één of meer misdadigere,
die «ver de modernste huproiddden
der techniek beschikten on dat de
bleelu- man van den feestavond hem
heeft gehypnotiseerd on aan zijn wil
onderworpen.
Het eerste onderzoek van de poli
tie heeft uitgemaakt, dat zïdh In
derdaad aan boord van bet passa
giersschip volgens de passagiers
lijst een man bevindt, die den
naam van don echtgenoot der kun
stenares draagt. Aan de bank is men
zoo „dicht als een pot", men zegt
daar d© grootste stilzwijgendheid,
ook tegenover de familie te hebben
beloolo'. x
Klaarheid zal er in de vreemde
zaak niet kunnen komen voor men uit
Lissabon portretten van don vluchte
ling kan krijgen. Het is een tegenslag
voor do politie, dat het draadloos
overseinen van foto's in d© practijk
noe inct meer toepassing heeft gevon-
Öen
PERSONEEL DER RIJKSONDERWIJS-
ENRICHTINGEN. De lieer Ketelaar lieeft
tot «len minister van Onderwijs de vnlcmulo
vragen gericht:
1. Is het juist, dat aan dc distrins se.hool-
opzicncrs opdracht is verstrekt, den leden
van liet onderwijzend en bedienend personeel
der Rijksouderwijs-inrichtingen m hun dis
trict. die den 65-jarigcn leeftijd bereikt heb
ben, tc bewegen vóór 1 Oct. a.s. tegen 1 Ja
nuari 1921 eervol ontslag nan to vragen,
onder mctlotleeling dat hun anders ongevraagd
ontslag met ingang van laatstgenoemden da
tum zal worden verleend, tenzij het dionstbo-
lang het aanblijven wenschclijk maakt?
2. Zoo ja, is dc miuister bereid, den in
houd van bedoelde circulaire of circulaires
aan do Kamer medo te declen en te^ns daar
bij te vermelden, op «eiken grond Zijne Ex-
lentic tot dezen maatregel is overgegaan?
3. Is er bij dc aanstelling van dc leden
van bovenbedoeld personeel of later lmn eeni
ge mededeeling gedaan, die een ontslag op
66-jarigon leeftijd in uitzicht stelde? Zoo
neon, ia de minister dan van oordcel, dat zulle
een gedwongen ontslag met de billijkheid in
oyorcousteming kan geacht worden?
