Damrubriek.
m
m
i O I
I I 1 O I I I I
Spori en Wedstrijden
Koloniën
Gemengd Nieuws
DamredactiurJ. W. VAN DARTELEN, Spionkopstraat 55, Schoten.
Alia correspondentie, deze rubriek betreffende, gelieve men te zenden naar
bovengenoemd adres.
Wedstrijd om hst Kampioenschap van Nederland.
L. PRIJS wint don kampioenstitel!
Wij laten hieronder een volledig overeicht volgen van den ts Amsterdam
van 29 Augustus t m 2 September gehouden wedstrijd om het kampioenschap
van Nederland.
DEELNEMERS;
m
"O
Henri J. v/d Broek.
I. Buitenkant.
a
Q
Rich. A. Hoogland.
J3
60
a
X
1. Presburg.
L. Prijs.
u
OL>
a
a
cn
m
a
J. H. Vos.
TOTAAL.
1 J. J. de Boer, Rotterdam
2
1 2
1
0
2
0
i
1
10
2 Mr. H. J. v/d Broek, R.dam
0
1
1
0
2
0
0
0
1
5
8 I. Buitenkant, Amsterdam
1
1
2
1
1
2
r
i
0
10
4 P. J. v. Dartelen, Schoten
o
1
0
1
2
2
2
0
9
5 Rich. A.Hoogland, Utrecht
1
2
1
1
1
1
0
0
1
8
6 Herm. de Jongb, A'dam
2
0
1
0
1
1
1
1
0
7
7 I. Presburg, Amsterdam
0
2
0
1
0
1
1
6
8 L. Prijs, Amsterdam
2
2
1
0
2
2
2
1
13
9 Mr. B. Springer Jr„ A'dam
1
2
1
1
2
1
0
1
10
10 J. H. Vos, Amsterdam
1
1
2
2
1
2
I
1
1
Pi
Do volledige uitslag is
le prijs en kampioenstilelL. Prijs. Am
sterdam. lid van de Amstcrdanische Damver-
eeniging „Van Embden";
'2e prijs J. H. Vos. Amsterdam, lid van do
Daiuvereeuiging „Gezellig Samenzijn"
3 o en le prijs gedeeld door J. .1 do Boer.
Rotterdam, lid van de D.imvereeniging „Con
stant". Mr. B. Springer Jr.. Amsterdam, lid
van bet Verecnigd Amsterdamsch Damgenoot-
schap1. Buitenkant, Amsterdam, lid van
de Denivereeiiiging ,.D. O. S.".
De prijs voor de mooiste combinatie, uitge
loofd door een bekend Roterdamsrh damspe
ler, werd toegekend aan den beer I. Pres
burg. Amsterdam, lid van de Damvereeniging
>D. O. S.".
Over het door den llaariemscheu kampioen
oereiktc resultaat knnncu wij zeer tevreden
zijn. Hij plaatste zich met slechts 1 punt
verschil achter de prijswinners. terwijl hij
mede de eeuigste deelnemer was die van den
nieuwen kampioen kon winnen.
De partij L. PrijsI'. J. van Dartelen zul
len wij in onze volgende rubriek opnemen.
Zondagavond j.I. werd de nieuwe kam
pioen in hel Paleis voor Volksvlijt, te Am
sterdam. gehuldigd. Dinsdagavond werd het
feit in de damvereeniging „Vam Embden"
op feestelijke wijze herdacht
Bij deze laatste gelegenheid werd o.a. het
woord gevoerd door den heer Chr Schroder,
oud-lid van bet bestuur van den Nederland-
tehen Danibond.
Deze bad uit het spel der verschillende
deelnemers een karakter-studie gemaakt,
welke wij niet onaardig vinden nog even
te memoieercn
Mr. B. Springer Jr.Morscht geregeld
asch, breokt glazen, is dikwijls onder het spel
een kwartier of langer zoek.... do Bolsje-
J. H. VosUiterst kalui, spreekt bijna
nooit onder het spel.. de ondoordringbare,
dc I-asker op het dambord.
J. J. de BoerSchijnbaar onverschillig,
geestig in den omgang.. dc humorist.
L. PrijsSteeds onberispelijk gekleed,
hoogst bescheiden, vol aandacht voor het
spel. ridderlijk speler.... dc edelman.
Volledigheidshalve vermelden wij nog, dat
de nieuwe kampioen slechts 6 jaren het dam
spel beoefent cn thans 24 jaar oud i3.
Oorspronkelijk lid van de damvereeniging
„D. O S." en captain van hel eerste tien-
lal van genoemde verecniging. ging hij in
begin 1017 over naar de damvereeniging
„Van Embden".
Zijn spel heeft veel overeenkomst met dat
van den FransQhen meester en oud-wercld-
kampioi'u Isidore Weïs. Als combinatie- en
slagspelcr staat Prijs zeer bekend. Vooral in
nadecligc standen weet hij zich dikwijls door
eea geestigen zet te redden.
Probleem No. 212.
Auteur11. T. LU1F, Haarlem.
Lid der „Haarlemschc Damclub".
Eerste publicatie.
ZWART
1 2 3 4 5
1 i IS
Hl
si m
p
nii
i i i i
1
1 ME
m
i i i
i i i i ii D m
n
O
j
1 1 O
□i
1 O;
46 47 48 49 50
WIT
Stand in cijfers
Zwart 12 schijven, op 5, 8/11, 15, 17/8, 22,
24, 23 en 35.
Wit 12 schijven, op 25/6, 34, 38/43. 45/6 en
Bladproblcem No. 243.
Auteur H. G. TEUNISSE. Haarlem.
Lid der „Haafleiuscbe Damclub".
Eerste publicatie.
46
I I I I I I I I I
I I I I I I I
I
i 1
OL
li I I Q I I O
I I I i I
O I I Q 1 I
I I I I O II I
46 47 48 49 50
WIT
Staud in cgfers
Zwart 8 schijven, op9. 12. 13, 15, 17. 19,
20 en 26.
Wit 8 schijven, op21, 24. 28. 30. 37. 39.
43 en 18.
Voor beide problemen geldtWit speelt
en winti
Optos&jngeu dezer vraagstukken worden
gaarne ingewacht tot uiterlijk 20 September
a-s. bij den redacteur dezer rubriek.
Oplossingen.
Do auteurs-oplossing van Probleem No.
234 van den heer IT. T. Luif is
Wit34-r-SO; 44—40; 32—27; 33-29; 42—38:
37 30; 30-24; 35:2; 22-17; 25 cn wint.
Zwart 25 15; 45 34; 21 43; 24 33;
33 42; 20 46; 40 30; 12 23; 1122.
Do auteurs-oplossing van Probleem No. 236
van denzclfden auteur is
Wit: 38-33; 20-14 35:13; 14:1; 1:16
Zwart36 49; 28 30; 49 8; 16 7.
Beide problemen werden goed opgelost door
de heeren P. A. Nooy, C. J. van Wijk. H. G.
Teunisse, 1'. Molleina, W. J. A. Malla, C.
Scrodini. H. Boks. Ph. F. Amelung, II. T.
Luif, W. J. Teunisse en J. Siegerlst. allen
te Haarlem P. van Amersfoort, P. J. Eype
en A. Slinger, allen te Schoten.
DAMN1EUW8.
Wedstrijd om liet kampioenschap van
Haarlem.
Deze wedstrijd vangt Woensdagavond a.s.
(15 September) te half acht aan in hot club
lokaal der Damclub Haarlem, bovenzaal van
café Brinkmaun, Groote Markt.
Hiervoor hebben ingeschreven totaal 17
deelnemers, waarvan 10 spelers van de
„Haarlemscbe Damclub" en 7 spelers van de
Damclub Haarlem.
Belangstellenden hebben tot dezen wed
strijd vrijen toegang.
Maandagavond 20 dezer voortzetting in
het clublokaal der „Haarlemscbe Damclub",
bovenzaal café „Dc Korenbeurs", Spaarne
No. 36.
WEDSTRIJD OM DEN MEESTER-TITEL.
De jaaiiijksclic wedstrijd om den meester
titel vangt op Zondag 26 September a s. te
Amsterdam aan.
Totaal zijn acht deelnemers door hot bonds-
bcslour tot deelneming toegelaten cn wel
3 spelers van den Districtbond Amsterdam
iw. o. dc nieuwe kampioen van Nederland.
1,Prijs). 3 spelers van den Zuid-Holland-
sclieu Danibond, alsmede de beeren P- J-
van Dartelen, te Schoten, en P. Visser, te
Emmer-Erfscbeidenveeii.
Op Zondag 3 October a.s. wordt de tweede
ronde van dezen wedstrijd te Haarlem vcr-
COMPET1TIB NEDEULANDSCUB
DAMBOND.
De competitie-wedstrijden van den Nodcr-
laudschen Dambond zullen vermoedelijk
reeds half October een aanvang nemen.
NIEUWE CLUBS.
De Damclubs Zaandam, Wormerveer.
Krommenie en Zaandijk hebben een combi
natie gevirmd cn zullen in de a.s. compe
titie met twee tientallen in den bond uitko
ADMINISTRATIK BO NDSORG A A N.
De administrateur van het bondsorgaan en
bondsuitgaven, dc beer H. E. E. Dehnert, te
Rotterdam, heeft wegens drukke werkzaam
heden voor deze functie moeten bedanken.
Op de Woensdagavond j.I. te Rotterdam
gehouden bestuursvergadering van den Ne-
(lerlaiidschcn Dambond werd deze functie op-
godragen aan J. W. van Dartelen, Spion-
kopstraat 55. te Schoten.
„HAARLEMSCBE DAMCLUB".
Maandagavond 20 September a.B. vangt in
dc „Haarlemschc Damclub" een groote wed
strijd aan vgor dc loden welke niet deelne
men aan hel kampioenschap van Haarlem cn
Omstreken.
Deze verecniging houdt Iiaar club-avonden
's Maandagsavonds van half 8 tot 12 uur in
dc bovenzaal van „Dc Korenbeurs", Spaarne
No. 36, te Haarlem.
Inlichtingen omtrent het lidmaatschap wor
den gaarne verstrekt door den secretaris
P. J. van Dartelen, Spionkopstraai 56, te
Schoten, bij wien men zich ook als donateur
kan opgeven.
Jongelieden beneden dc 18 jaar kuunon als
aspirant-leden worden aangenomen.
VOETBAL.
HAARLEMSCHK VOETBALBOND.
Competitlc-imlecIlDg.
74 elftallen!
Eerste klasse A.
Haarlem 3, T. H. B.. Schoten 2. II. F. O. 3.
V. V. II., Edo 2, B. V. C. 2, H. 8. V. 2. R.
C. H. 3, Zandvoort, event. Stormvogels 2.
Eerste klasse B.
Haarlem 3 A en 4, R. C. Jï. 4, V. 8. V. 2.
li. F. C. 4. D. O. A., Schoten 3. Edo 3.
Stormvogels 3, Ivo.
Tweede klasse A.
T. H. B. 2. Haarlem 5. Dio. H. F C. 5. EJ<
4, H. 8. V. 3. V. V. II. 2. R. C. H. 5
Tweede klasse B.
Benucbrock. Vogelenzang. Hillegom. event.
Volharding, Zandvoort 2, Dio 2. T. Ti. B. 3,
R. C. H. 6.
Tweede klasse C.
Kenncmers. V. S. V. 3. Edo 5. Schoten 4,
Spaarndam. E. II. S. B. V. C. 3' Haarlem 6.
Derde klasse A.
H. F. C. 6, Haarlem 7, T. H. B. 4. Edo 0,
V. V. H. 3.
Derde klasse B.
H. S. V. 4, Ivo 2. Edo 7. R. C. n. 7, Hille-
gora 2. event. Schoten 5.
Derde k lasso C.
Vogelenzang 2, Benncbroek 2, Volharding
2. Hillegom 3. D. O. V.. Dio 3.
Derde klasse D.
D. V. O.. Kenncmers 2. Stormvogels 4.
Zandvoort 3, Spaarndam 2. Rood-Wit.
Derde klasse E.
Kcnnemer.i 3, Rood-Wit 2. A. J. B, V.
C 4, E. II 3, 2, R. C. R. 8,
Het seizoen 1990—1921 staat alweer voor
dc deur. Dc animo is dit jaar wet bijzonder
grootuiet minder dun 74 elftallen nemen
deel aan dc competities, tegen in bet afge-
loopcn seizoen 52. R. C. li. cn Haarlem
brengen maar liefst 8 elftallen in 't, veld,
Edo 7. H. F. C. G.
In IA is van do oude bekenden R. C.
11. 2 verdwenen, cn vervangen door een
3e elftal van deze voorspoedige verecniging,
terwijl deze afdccling door liet nog toetre
den vnii Zandvoort en Stormvogels 2 op
11 elftallen is gebracht.
1 B mist dit seizoen Stormvogels 2, Zand
voort cn R. C. H. 3, doch is toch nog uitge
breid door het bijvoegen van Haarlem 3A.
K. C. U. 4, Edo 3 cn Stormvogels 3.
Merkwaardig is bet groote aantal nieuwe
verccuigingeu. dat voor dc. competities heeft
ingeschreven. Het zijuBenncbroek. Voge
lenzang. Hillegom. Volharding. Kennemcrs
(alle 2e klassers) cn D O. V., D. V. O.,
Rood-Wit en A. J. C. (3e klussers).
19 September zullen dc competities aan
vangen. Dc coinpetiiielcidcr heeft dit seizoen
wèl ecu moeilijke taak, om deze tot een
goed einde te brengen, doch met medewer
king van de vcrccnigingcn on vooral van do
spelers zelf. is bet zeer wel mogelijk. Laat
ons hopen, dat niet slechts dc quant itolt,
doch ook de qualileit der elftallen en spelen»
verhoogd is.
EEN DRAMA IN 'T DWANGABBEI-
DERSKVV ARTIER.
Zondagmiddag 25 Juli had in het
d w a n g a nbc iderekwartier te Mlaten
"een row plaats van Madoereezen,
zooals 03n Aneta-tolegrara reeds be
richtte, waarbij de cipier, de heer
van Tintelen, gedood werd, terwijl
de adjunct-cipier de heer v. d. Tol
met een schotwond in den elleboog in
liet militair hospitaal werd opgeno
men:
De Loc. vernam omtrent het ge
beurde de volgend® bizonderheden.
Zondagmiddag vier uur hield de heep
van T. toezicht op het uitdeelen vaD
eten aan de gevangenen, hetgeen op
een ploeg van 35 Madocreezen na, die
in één blok zijn opgesloten, zonder
dat er iets bijzonders gebeurde, was
afgeroepen.
Toen de Madoeroéeen uit hun ver
bM;f werden gelaten, was er aan hun
gelaatstrekken niet te zien, dat zij een
moord in den zin hadden. De
vijf namen bedaard hun portie rijst
en an lie re ingrediënten, die zooals
gebruikelijk is, in kuipen gereed
stonden, waarvan do laatste, met
pajoet gevuld, dicht bij den cipier
«tord. Op het moment, waarop de
belde het "eerst aan de beurt rijnde
dwangarbeiders, Sajiinan en Salmi n
ger.eeten, hun sapoer moesten namen
>prongen zij, hun etensgerei op den-
grond werpende, op den niets kv. aads
vermoedenden cipier toe, dien rij
ezr.ige messteken in de Ivoret toe
brachten. Dit ging zoo vlug in zijn
werk', dat de aangevallene veen lijd
meer had zijn revolver, die hij to zl.in
h.rckzak droeg, te trekken.
De heer van T. stortte bijna onmid
dellijk op den grond waarop de
dwangarbeiders op Item aanvlogen
en hem verscheidene messteken in
den rug toebrachten.
I r ontstond een tumult van belang
w au "aan echter epoodig eoa "itndc
werd gemaakt door den heerWesten-
doqj en een inlandschen beambte, dio
van hun vuurwapens gebruik maak
ten oui heide belhamels, die aan'.tal-
ten maakten ook hen aan te vaüsn
ne-3r to hieten.
Deze kordate houding maakte op
hit Lor\ensgespuls zooveel indruk,
dat zij naar him verblijf snelden en
iht.ir bleven samenscholen. Tijdens de
schietpartij werd de adjunct-cipier,
de heer v. d. Tol aan den elleboog
vut vond, aanvankelijk, dacht men
«lat hij ook door de Madoereezen was
sang-itallen, maar in het militair
ibcepitaal, waarheen de gewotüe
ward overgebracht, werd geconsta
teerd, dal hij een revolverschot in den
elleboog had opgeloopen.
Het drama had zich in minder dan
een kwartier tijds afgespeeld; de di
re deur van het ilwangarheiders-
kv artier werd onmiddellijk gewaar
schuwd, die terstond de noodige
maatregelen nam om eén herhaling
van het gebeurde te voorkomen.
Er bleel daarna niet® meer te doen,
dan de autoriteiten van het gebeur
de ofr de hoogte te stellen en. een
geneesheer te waarschuwen. Dr. van
Lokhorst, die zeer spoedig ter plaatse
kwam kon niet anders dan den dood
van den heer v. T. constateeren, ter
wijl de heer v. d- T., na verbondon
te zijn ,naar het hospitaal werd ge
transporteerd. Het hoofd van het
plaatselijk bestuur en de H. C. v. P.
kwamen eveneens spoedig aan het
dwangarbeidsrekwartier aan, om een
voorloopig onderzoek in te 6tellen.
Wat de oorzaak van (hot gebeurde
betreft tast men in het duister. 1
eenigc wat men west, is ,dat 's mor
gens de dwangarbeider SaHman bij
het eten uitdeelen, door den heer v.
T., aanmerking heeft gemaakt op de
rijst weshalve hem dit afgenomen
w?t\l.Vermoedelijk dat bij den gsstraf
te hierover eakit hati is ontstaan en
het plan bij hem opkwam, den cipier
van kant te maken.
In verband met het bovenstaande,
mag er wel eens gewezen worden,
zegt de Java-Bode, op de mear dan
treurige bewaking van deze gestraf
ten, waarvan er twaalf levenslang
hebban en verscheidene twintig en
meer jaren gevangenisstraf.Saliman
had 25 Jaar en de andere belhamel
ook pi.m. 20 jaar: bosven dus, die
het niet schelen kan, of ze een moord
meer of minder op hun geweten
hebben. In het geheel zijn er 600
dwangarbeiders, die bewaakt wor
den door.... acht man: een cipier en
eer adjunct cipier en zes opaichtens.
Een militaire wacht, gelijk bij de
.Europeesche gevangenis, ontbreekt,
ofschoon de bevolking veel talrijker
is en er heel wat meer spitsboeven
onder zitten. Het is een wonder, dat
niet reeds veel eerder ©sn dergelijke
„row" heeft plaats gehad.
Nu wordt wel altijd beweerd, dat
er geen personeel te krijgen is, maar
wie wil, vragen wij, op de tegenwoor
dige hongerloonen, welke men den
cipier c.e. bij hei gevangeniswezen
betaal,, een leven vol gevaren lijden?
Het wordt tijd, dat daarin eens
grondig verbetering wordt gebracht.
GEVANGENIS-TOESTANDEN.
Do Sum. Post schrijft:
Konden wij eenige dogen geleden
dc treurige toestanden, welke er in de
gevangenis te Tandjong Balei hoerseli-
teu, aan het licht brengen, wij verne
men thans, dat dio in de gevangenis
to Medan al met veel beter zijn. Ook
hier bevinden zich de noodige preven-
tief^evangeneii, die reeds ver over
hun straftijd heen zijn gn nog steeds
met gevonnist zijn.
Zoo bevindt zich in de gevangenis
te Medan thans een Inlandsch gevan
gene, dio sedert Juni van het vorige
jaar achter slot en grendel zit en
eerst dezer dagen werd veroordeeld
tot twee jaren gevangenisstraf. 13
maanden preventieve hechtenis is wel
het record, dut op dit gebied is be
haald. Gesteld, dat de betrokkene
eens onschuldig was bevonden, of we
gens gebrek uan bewijs op vrije voeten
luid moeten gesteld, welke schadeloos
stelling liad hij dan kunnen reclamee
ren voor het feit, dat hij dertien
maanden van zijn vrijheid was be
roofd?
Van de 127 gevangenen, hier opge
sloten, wacht er een dertiental op een
vonnis of op <lc bekrachtiging van het
vonnis, terwijl enkelen hunner reeds
twee maanden over hun straftijd zijn.
DOODGETRAPTE KOELIE.
Hieromtrent meldt de Sum. Post
de volgende bijzonderheden:
Het gebeurde had plants op den
24sten dezer des morgens omstreeks
11 uur op de onderneming Sei-BaleJi.
Op dat uur krijgen de koelies en de
mandoers steeds thee in de kebon,
welke door een der daarvoor aange
wezen koelies wordt gebracht.
Op den bewusten ïhorgon nu, had
de betrokken koelie, die werkzaam
was bij den mais-aanplant, geen thee
gebracht, over welke nalatigheid dc
mandoer hem onderhield. De koelie
kreeg een geweldigen uitbrander,
weiken hij gelaten aanhoorde. Dc
mandoer vond het vergrijp blijkbaar
hiermede niet voldoende gestraft,
want allengs gingen diens verwijten
over in handtastelijkheden, en ziin
scheldwoorden gingen gepaard met
eenige fiksche muilperen. Oók deze
bejegening verdroeg de koelie, die
zich klaarblijkelijk van schuld be
wust was.
De mandoer, die zich steeds meer
stond op te winden, greep toen het
slachtoffer van zijn toorn boet en
wierp het op den grond, waarop hii
het eenige ferme trappen in de zij
de toediende.
Toen de mishandelde ivoor dood
bleef liggen, vond de mandoer liet
klaarblijkelijk welletjes.
Het slachtoffer werd in het hospitaal
opgenomen, waar niet lang daarna
de dood intrad. Het visum repertum
wees uiit, dat milt-scheuring had
plaats gehad,
De woesteling is thans naar La-
boean Roekoe vervoerd, waar hij in
verzekerde bewaring is gesteld.
Bij het onderzoek inzake deze mis
handeling, den dood tengevolge heb
bende, kwam een tweede klap perk ara
aan het licht, zegt de Sum. Post.
Een ander mandoer had een koelie
die zich kwam melden voor opname
in het hospitaal, wijl hij ziek bleek ie
zijn, eenigo flinke' opstoppers gege
ven en hem toch naar het werk ge
stuurd, waar dc betrokkene niet in
staat bleek iets te prestoeren.
In het hospitaal opgenomen bleek
de koelie evenwel geen verwondingen
te hebben bekomen, ten gevolg van
de ondergane mishandeling.
Het gaat wel een goed gangetje
ginds in het zuiden met de mishande
ling van de koelies op de kebons,
door hun eigen rasgenooten.
Voorbeeldige straffen, den bedrij
vers opgelegd, zullen wel de nooaige
wijzigingen hierin kunnen brengen.
Rtimsilaiifl
UIT OUDEN TIJD.
Over het bakende. Am&terdaTnedhe
restaurant „Dfe Poort van Cieve",
dat zijr. 50-jarig bestaan herdenkt,
zijn ook anecdotes in omloop. Eerr
dezer, te voren nooit in druk versche
nen, ontleenen wc hier aan 'n versche
nen feestblad.
Bij het eerste bezoek van don Duit-
scher keizer, ui 1891 was liet Paleis
op den Dam vol logeergasten, onge
rekend de velen uit het keizerlijk ge
volg, die elders in de stad waren in
gekwartierd. Maar bij de groote di
ners ten Hove was de drukte ontzag
lijk. Befaalvo de hoofdtafel waaraan
H.M. de Koningin-Regentes als Gast
vrouw aanzat met den Keizer en de
Keizerin en de allerhoogste persona
ges waren er een marschalk©- en nog
verschillende andere tafels. In over
leg met de Duitsdie hofhouding wa
ren allen naar hun rang geplaatst
Dat kostte veel hoofdbrekens. Zoo ge
beurde het, dat volgens de regelen
van de étiquette, een hoog© nofdigni-
taris, geiheel a IC een in een afzon der-
ijk vertrek möest dineeren, nuiten de
gewone bediening bewaakt door zes
lakeien. Deae was wat wij zouden
noemen de kanselier van de ridderor
den, een eahto excellentie uit het
grafelijk geslacht Sclrwèrin.
Toen het egret© groeit feestmaal
in vollen gang was ontmoette de Ne-
derlandsche intendant op een rond
gang zijn Duitscben collega. Deze be
tuigde zijn ingenomenheid met de ge
heel© regeling, maar hij kon toch
niet verhelen dat eo- één vergissing
moest zijn gebeurd: „Bxcellenz von
Schwerin batte leider nicht© bekom-
men!" In zijn vertrek was gedekt noch
gereserveerd, zoodat de graaf het pa
leis had verlaten. Nu, heel erg was
het niet, want deze excellentie was
een zeer liebenswürdigenHerr en hij
zou er zeker geen gewag van maken.
Maar de Nederlandsche intendant
vond het vreeseÜjk en hij kon zich.
na de strenge orders, ook hot geval
niet verklaren. Te samen gingen zij
naar de keukens. De chef van dc bri
gade koks ïoon'de zich zeer verhaast
Wei neen, er was niets verzuimd. Dit
meneer-alleen werd extra goed ver
zorgd en het bleek dat hij heel tevre
den was. Hij had eerst veal dham-
pagne gehad en daarop had hij bier
laten koimen. Nog was de chef-kok
aan het uitleggen, toen er werd ge
roepen: Meer bier voor 327!" pNu,
|«laur hoort u het zelf:" zei de kok.
Toen de intendant dat nummer ver
nam, ging hem eon lioht op. Een
enkele bLik op een lijst maakte allee
duidelijk. Het vertrek van den graaf
von Schwerin droeg een zeer laag
numuieir en men had zich vergist
door alleen op den naam te letten;
bij no. 327 stond: Kammerdiener dos
Herin von Schwerin.
De beide heeren gingen daarop
eens kijken. Do wandeling was ver
efi zij moesten hoog klimmen. In oen
klein© kamer stouden zes lakeien met
kuitabeenen, kaarsrecht tegen ile
wanden gedrukt. Achter 'n rijk bela
den tafel zat een man, die onmisken
baar erg de hoogte had. Hij had eerst
veel Sekt gedronken en nu was hij
weer tot het geliefde bier terugge
keerd. „Zuim Wdhlseinl", riep hij en
hij ging voort met zijn lofspraak op
dit land van overvloed. „Ein land
wo Milch und Honig fliesst. Ein vor-
zügliohes Land, zum Donnerwetterl
Hier möcht' ioh bleihen, nvein Leben
lang! Prosit"!
Op dat oogenblik verec'aeen de
graaf zelf aan de deur en toen hij dc
vertooning zag, begon hij orbed aar-
lijk te lachen. De kamerdienaar her
kende zijn meester en hij ontnuch
terde een beetje. Hij poogde op te
staan maar de graaf sprak 'm vriend©
lijk toe en, steode lachend, gaf hij
orders om den man goed te verzor
gen en naar bed te brengen, zoodat
hij zijn roes kon uitslapen. Hij zei
had zich kostelijk geamuseerd. Be
grijpende dat er iet© in de war wae
geraakt, van harte blij dat hij aldus
van de vervelende officioele eterij was
ontslagen ,was hij stilletjes het Palois
uitgegaan en nadat hij nog wat had
rondgewandeld, was hij op raad van
een deskundigen voorbijganger te
recht gekomen in een restaurant.
,,üie Port van Cleve" geheet en. Daar
had hij heerlijk gegeten, o.a. een
biefstuk dien hij zijn heele loven niet
meer vergeten zou.
HET DU1T8CHE INVOERVERBOD VAN
1SCH.
Het gesloten houuen der Duitsche
grens voor Hollandsche haring en
bokking legt, schrijft de TeL, ook al
de Zuiderzeebedïijven (vischfabne-
ken, bewerkingsinrichtingen, rookv
rijen enz.) in de kustplaatsen, die bij
den najaars-export betrokken zijn.
we»"kloos.
in den loop van September begon
gewoonlijk de herfstcampagne, het
tweede werkseizoen der groote ex-
portrookerijen, die in hot voorjaar de
Zuiderzeebokking voor 't buitenland
afleveren.
Al zijn nu do Noordzoe-reeders enz.
allereerst gedupeerd, ook voor een
kleine 200 bedrijven rondom de bin
nenzee (en allermeest Enkhuizon—
KampenHuizen enz. als tellende U-
meeste exportfirma's) beteekent de
Duitsche maatregel direct of indirect
aanmerkelijke bedrijfsschade, daar
gelaten nog de loonderving der be
trokken personeeleu en wel in tweeer
lei opzicht.
Allereerst wordt de groot-afzet der
voor 't buitenland werkende rookc-
rijen getroffen. Huizon b.v., het voor
naamste handelscentrum met een 16-
tal export-inrichtingen, waarin men
een capaciteit kan ontwikkelen van
10 waggons bokking dagelijks, zond
in de drie laatste maanden ettelijke
honderden waggons (normale tijden)
over de Oostgrens, Rijnland, West-
falen. Ook Midden- en Zuid-Duitsch
land waren goede afnemers van hel
Hollandsche product.
Thans in 1920 heeft nog niet één
rookerij van de diverse kustplaatsen
in liet Zuiderzeegebied voor 't buiten
land gewerkt, gedurende hot geheel©
jaar, ondanks de crediet-overeen
komst!
Waar één waggon vischvervoer eon
bedrag van ettelijke duizenden betee
kent, behoeven geen verdere cijfers
gegeven te worden. Geen Zuiderzee-
bokking, geen anker ansjovis, gce"
spekbokking geëxporteerd! De beste
Duitsche afnemers in West-Pruisen
en 't Rijngebied dreigen voor den
Nederlandschen handel verloren i>
gaan.
Zóó groot was de vischbehoefte in
hel Woslfaalscho- en Rijnlandsche
industriegebied, dat uit de Duitsche
Noordzeehavens (dank zij overvlcedi-
go vangsten) twee vischtreinen daags
naar Lippe» en Rijnstreek gingen,
daar men de slechte Noorsche haring
weigerde.
Juist in deze afzetgebieden, waar
de Hollandsche rooker-exporteur op
concurrentie bedacht moet zijn, wordt
hij uitgeschakeld.
Toch lieten de Zuiderzee-beJanghel^
benden hun bemoeiingen niet rusten:
daar de export naar Frankrijk enz.
slechts 10 pet. van den totalen omzet
beloopt, connectie© met Luxemburg
niets opleverden, togen Huizer-com-
pagnons zedf naar Danzig voor
vischlovering.
De groep der bedrijven voor de
binnenlondsche afname wordt mid
dellijk geschaad. Do stand toch der
Noord zee-vischmarkt is van onmid-
dellijken invloed op deze talrijke roo
kerij ein, waarmee weder geheele
groepen annex zijn. Nu de Noorri-
zeetrawlers bijna niet uitvaren, kun
nen do Huizer-binnenrookers-venters
b.v. op de zeer ongestadige markt do
benoodigde hoeveelheden haring of
niet, ofte duur, of niet in vereischtc
kwaliteit aankoopen. Bloeit dc Noord
zeevisacherij door Duitscben export,
dan kan die Zuidierzee-handelsman,
die in het laatste kwartaal aan ei
gen product lang niet genoeg heeft,
te kust en te keur in de Noordzee!lal
len terecht! Reeds nu wreekt rich de
malaise in de groote visscherijbedrij-
ven op de Huizer-inrichtingen. Waar
anders versche Noord zeeharing en
steurharing bij belangrijke hoeveel
heden van IJmuiden naar Huizen
vervoerd zullen worden, is er (lit sei
zoen uitsluitend wat ruakreelbewei'-
king.
Alleen een krachtige actie van
Noord- en Zuiderzcc-lianMaai^
exporteurs kan misschien de import
vergunning, die algeineon tegen Oc
tober verw acht was, nog I cvverken.
AST A NIELSEN Wij hebben een
gesprek gehad, schrijft het Hbld.,
met Asta Nielsen, de bekende fïimac
trice, die ter gelegenheid van de Kino-
tentoonsteliing in Amsterdam is,
'.vaar ze bij filmopnamen meewerkt.
Zij is weer een bewijs van onze op
vatting, dat liet talent, het wezenlijke
prachtige talent zich baan breekt, aai
het niet vraagt om „vrije baan", die
mode-leus van vooral Duitsche paeda-
gogen.
Het genie behoeft niet to worden
aangekweekt en waar groote begaafd
heid aanwezig is, breekt ze vroeg of
laat wel naar buiten, met te meer
kracht, naarmate ze heftiger wera te
gengehouden, juist als een stroom ra
bergen, door rotsen eerst belem
merd in zijn vaart.
Asia Nielsen vertelde ons, dat zij
een kind is uit een arbeidersgezin en
haar kinderjaren daarin iieett door
gebracht. Ze was stil en in zichzelf
gekeerd, .maar nam goed waar. Wat
ze hooi de en zag in de arbeiderswijk
in Kopenhagen maakte diepen inaruic
op haar; later heeft ze voor mlnuscnc
uitbeelding van ontroeringen veel ge
had aan die indrukken der kinderja
ren. Aan de opvoeding der kinderen
van het rieïeleven vooral wera ra
haar gezin, evenmin als in dat van ar
beidersgezinnen in 't algemeen, naai
ze zegt, niet veel aandacht geschon
ken.
Ze leerde op de school weinig, dal
haar in het leven te pas kwam, voora!
betreurt ze het, dat de volkskinderen
geen enkele vreemde taal leeren. En-
gelsch b.v. zou haar en ook zooven-
anderen goed te pas zijn gekomen ën
door gebrek aan talenkennis heeft ze
later veel moeten studeeren om ra te
halen wat zij miste. Ze herinnert
rich van het eigenlijke onderwijs hee'
weinig. Haar hoofdindruk is, dat nei
tamelijk „droog" was en ze achi
daarom dc film van buitengewone
waarde voor de scbooL Het onderwfj:
wordt er beter en ook genoegciijzei
door en die genoegelïjkiieid a ent ze
van groote waarde voor het opnemen
en bewaard blijven der leerstof.
Asta Nielsen las graag en toen een
heele collectie boeken van een overle
den oom in huis was gekomen,
bracht het toeval haar met de tooneei
tukken van Ibsen in aanraking: een
deel van Ibsen, waarin „Brand*
stond, viel van een kastplank. Asta
begon te lezen'en meende de rol van
Agnes wel te kunnen spelen. Ze wat
t ien dertien jaar oud en daar ze een
goede zangstem had, trad ze in een
;elenkoor in de Opera te Kopenuu-
gen op. Daardoor ontwaakte do Itexdc
oor het tooneei in haar en ze ging
naar den directeur van den schouw
burg, om over de tooneelloopbaau u-
spreken. Haar uitspraak van net
Deensch was buitengewoon slecht. Zr
noemt hot als een grief tegen dc
volksschool in Denemarken in haar
jeugd, dat zij de kinderen nog ine'
eens leerde, de landstaal behoorlijk t-
spreken.
Toen Asta moest zeggen, w at ze aai'
wel kon reciteeren, sprak zij ovci
.Brand" en zij begon de rol van Ag
nes mimisch voor te dragen. Aan uu
het hoofd leeren en opzeggen haa zi
niet gedacht, ze vertolkte de rol aoor
gebaren onbewust. Door bemiddeirac
van den directeur kwam ze voor ééi
jaar op de tooneelschool en daarn;
ze gedurende negen jaar aan no:
tooneei. Ze speelde in operettes, blij
spelen enz. Tot groote dramorischi
rollen, die haar aantrokken, bracht v
het evenwel niet.
Op een tournée door Noorwegen za'
de bekende Thomas Krag haar en onl
dekte haar groote waarde voor cl
film.
De eerste film, waarin ze optrad e;
indruk maakte door haar buitenge
woon krachtig mimisch spel, wa
„Afgezonden", dat we ook in ons lam*
zagen vertoond een stuk van telle
al te felle realiteit, misschien.
Gedurende de eerste jaren bleef ze
nog aan het tooneei verbonden, ón
het daarna geheel te verlaten voor d<
film. Zo speelt nu al tien jaren voo
de fil.ni. Onder de landen, waar haa'
spel gewaardeerd wordt, noemt 7.'
vooral de Scandinavische landen
Duitscbland en Rusland.
KOLEN UIT ASCH. De directi
van de Kruppfabrieken, afdeelin.,
.Grusonwerk" in Maagdenburg heel
bij het rijkspateaitenbureau een pa
tent aangevraagd voor een uitvin
ding, waardoor het mogelijk word*,
uit verbrandingsproducten, lioofdzu
kelijk asch, opnieuw brandstof t-
maken. Bij verleening van het pa
tent zou liet mogelijk zijn bij een go
bruik van ongeveer 100 millioen tor
en een overschot aan verbranding;
producten van 20 millioen ton, ui
deze laatst ongeveer 2Vi milHoei
ton nieuwe brandbare kolen te m.-
ken.
UIT PARIJS. Talloos zijn i
den loop der tijden de klachten g
weest van Parijzenaans en vreeand'
Iingen over do gewoonte om de vui
nisbakken der huizen den geheele
nacht op straat te laten staan, wan:
van de bekende Parijsche voddenr:
pere en de ratten gebruik maakte
om hetgeen in hun smaak viel. eru
te halen.
Thane is een verordening afgekoi
digd, waarbij benaald wordt, dat
concierges moeten zorgen de vuilni-
.bakken buiten te zetten van 7 uur 1
half 8 's morgens. In dien tussche
tijd. zullen zij geledigd worden do
een meuw eoort inotorvuilniewager
Het nieuwe systeem i6 dezer dogi
reeds toegepast op de groote bou'
vards en aangrenzende straten.
DE MOORD AAN HET STRAK
IN ENGELAND. De politie het
twee inwoners van Eastbourne aam
houden, die verdacht worden van d>
moord ot> de Londensche typiste lre'
Munro, wier lijk op het strand alaa;
gevonden werd.
