Van onzen reizenden Redacteur
n
33e Jaargang No 11493
Verschijntdagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
DONDERDAG 18 NOVEMBER 1820
ABONNEMENTEN per a n.a&iiden Voor Haarlem en tie dotpen in den omtrek waar een AfcentgeYaetigd
ia ikoia oir teu.cei.ie) S.671,,. Franco per post door Nederlanc PS.t'i'j,. Afzonderlijke nummers 10.16. Geillostr.
Zondagsblad, voor Haarlem en omstreken 10.67'; franco per post 10.65.
Uitgave der K. V. Lourens Coster, Directeur-Hoofdredacteur J. C. PEEREBOOM, Telefoon 3082
ADVERTENTIEN: Van 1—6 regels f 1.75; iedcie regel n-en 35 CIb. Reclame» 60 Cts. per regel. Blf
about, emeut aanzienlijk ruiat. Twaaiibtuivere-advertenUëii tan Vraag eu Aanbod tan 1i regale 60 Cts.
per plaatsiug, elke regel meer 16 Cts. a coulant; builen bei Arroeoueewant dubbele prijs.
Directie en Administratie Creole Houtstraat 83. Tsleloouurs. der Redactie €00 eu der Administratie 724
EERSTE BLAD
DIT NUMMER BESTAAT UIT
ACHT BLADZIJDEN.
Heden:
DONDERD .0 18 NOVEMBER.
Schouwburg Jansweg 2e Abonne
mentsconcert Hona Durigo, 8 uur.
Brongobouw. Christ. Hist. Unie, afd.
Huuriom Propagaudiahunstavoiid, 8
uur.
Schagchalstraat 26, gebouw Leger
des Huis, opwokkingssiunenkomst, 8
uur.
Café-Restaurant „Populaix,,) Tem-
peliersftraat 56, Avondconiiert.
Bioscoopvoorstellingen.
Heemstede Gebouw van Christ.
Belangen a. Voorweg, Chr. Politie-
voreeniging voor Haarlem cn omstre-
keu „Sursurn Corda", vergadering te
7 uur.
VRIJDAG 10 NOVEMBER.
Stadsschouwburg, W'iisonsplein
Kon. Verecniging llot Ned'. TootteeJ,
Dir. Dr. W. Roy aards. ..hinderen",
8 uur.
Museum van Kunstnijverheid, ten
toonstelling dagolijks van 10—4 uur.
Kunsthandel F. H. Smit, Groote
Houtstraat 69, TanteoneUdiing van
schilderijen van Alfred OppenLeim,
10—6 uur.
Calé-Re6taurant „Populair", Tem-
p iiersstraat 56, Avondconcert.
Schouwburg De Kroon, Gr. Markt
Bioscoopvoorstelling 8 uur.
Cinema Palace, Groote Houtstraat
Bioscoopvoorstelling 8 uur.
Scala-Theater, Kleine Houtstraat 77
Bioscoopvoorstelling 8 uur.
(Vierde reeks.)
Na. 121
De uitschakeling van den aan
nemer uit het Bouwproces.
Fro u coatra: BaDlrecieurvanfienBem. Woniojileutte Amsterdam
eo Bs Isidrng van Ben Aancemersliona aan 't woord.
Amsterdam, November.
De voornaamste grieven, die je zoo
tegen den aannemer tn het bouwpro
ces verneemt, kunnen samengevat wor
den m deze eene behing: „De aanne
mer zoekt zijn winst tteode meer te
ver^rooten en dat wel in een periode,
waarin hij zijn overbodigheid bewijst
doordat hij ioeer-cn-mcer tracht het
risico op den principaal over te dra
gen."
Is die bewering billijk?
*k Ben eerst eeri6 m'n licht gaan op
steken ten kantore van den Nederi.
Aannemersbond, waar "k van de Lei
dende funotkmivyissen van den
Bond, den heer S. Mantal, den redac
teur van „De Aannemer" vond.
Zijn meening was, dat over het al
gemeen niet te groote winsten werden
gemaakt, hoewel hii niet ontkende,
dat sommige aannemers stevig ver
diend hebben .Maar dat Is zoo in elk
bedrijf. Eu, voegde hij er bij, als men
steeds wijst op de menscben, die
groote winsten gemaakt hebben, ver
geet men altijd maar, dat een aantaJ
aannemers met bouwwerken een strop
hebben gehaald.
'k Wees op de mededeelingen van
den Haagsohen wethouder van Pu
blieke werken, die cijfere had gege
ven. waaruit gebleken le, dat tiendui
zenden waren bespaard op werken,
we'ke volgene het vast-winstpercenta
ge-systeem voor den aannemer of in
eigen beheer waren uitgevoerd.
Dal klinkt nu wel heel inooi,
meende de lieer Mantel, maar die cij
fert! bewijzen zonder meer niet veel
Want, om het cijfer van den aannemer
te kunnen vergelijken met dat van vol
gens ander stelsel uitgevoerde bouw
werken moet vaststaan, dat bij
de uitvoering precies dezelfde
materialen zijn gebruikt en dat
de bouw geheel onde- dezelfde
voorwaaiden is geschied. Een kleine
afwijking, liet behoeft met eens opaet-
teliik te zijn, kan een belangrijk ver
schil in kosten veroorzaken.
Het ie niet juist betoogd» de heer
Mantel verder, dat de aannesners uit
eigen beweging hebben getracht het
risico op den principaal over te bren
gen. Zij zijn er tijdens den oorlog toe
gedwongen en een bewijs, dat zij het
zelfs ongaarne doen, le wel, dat er.
een ernstig streven bestaat om terug te
keeren tot deu toestand yan vóór den
oorlog, toen zij 'f geheele risico zelf
droegen. In den crisistijd was het niet
mo?ehjk. De stijgingen der arbe.cte-
Joouon en dè onvastheid van de prij-
zpu drT bouwmaterialen maakten, dat
de aannemers niet zonder meer konden
Inschrijven tegen een vaMen prijs, doch
zich moesten 'lekken door onder voor
waarden in te schrijven of den princi
paal te laten zorgen voor do aanschaf
fing der bouwmaterialen, zooaio voel
gemeenten deden Urns hoofdbestuur
moest dun ook herhaaldelijk den aan-
necnens waarschuwen niet zonder voor
waarden in te echi-yveD. Ik ken heel
wat aannemen? luer te Amsterdam,
zei de heer Mantel, die stroppen heb
ben gehaald mot woningbouw. Nu wil
men van de voorwaarden af en den
ouden toestand van vóór den oor.og
herstellen. Ik hamer dan ook, aldus de
heer Mantel, voortdurend er op. in
mijn artikelen in „Dc .Aannemer" dat
dit zal geschieden.
- 18 hetgeen de Arnhomeohe verglt-
doriiig van uw boud te dezen opzichte
besloten beeft, niet in tegenspraak met
deze bewering'? vroeg k den heer Man
tel, hem er op wijkende, dat het juist
een griel van den Hangsche-n wlhou
der van Publieke Werken was. dat de
Aannoniersbond- te Arnhem besloten
had, om tc trachten uitbreiding to ge
ven aan de Amsterdamsche methode,
waarbij de gemeente twee-derde van
de loonstijgingen tijdens den bouw
voor haar rekening mun. Dit wijst
er juist op, dat dc aannemers hun ri
sico ook than6 nog willen verminderen
door het af te wentelen op den princi
paal. Bij de behandeling van het voor
stel tot oprichting van dc Haa«s>cèie
Aanneaningsmaatschappij heeft de wet
houder er den nadruk op gelegd, dat
do Rotter» la me ch© aannemers bij mo
tie hebben verzocht aan het hoofdbe
stuur van den Aanjicnxrs-boiid c=in
geen uitvoering to geven aan het
Arnhemse be besluit, maar dat deze
motie eerst gekomen w as, toen wer>i
ingezien ,dat ue poging om het risico
af te wentelen juist leidde tot maatre
gelen, om den uanneintr uit te scha
kelen. M.a.w., dat de aannemers pas
van het overbrengen van het r-sieo gin
gen af zien, toen zij daarvan gevaar
begonnen te duchten.
De heer Mantel ontkende dit. In
aanmerking moet genomen worden,
zei hij, dat liet besluit ter Ariihemsohe
vergadering maar met ©an klein© meer
derheid van 6tanun. il w genomen en
dat het juist de Rotter»lanusche en dc
Haageclie aannemers zijn geweest, die
toen reeds sterk er op hebben aange
drongen, dat mon weer zou terugk.ee-
ren tot den toestand van vóór den
oorlog. Het valt due niet te verwon
deren, dut do Ilotterdamsohe aanne
mers, die te Arnhem reeds in de oppo
sitie wareff, hebben getrflcht, om de
uitvoermg van het besluit te vei'iuin-
deren, toen ïmjIi. mouwo' omstandig
heden voordeden. Die onnetanuigJitdeu
vvarea niet zoozeer de plannen tot op
richting dor Haagscho Aanneming®
maatschappij, ale wei het feit, dat se
dert de vergadering te Arnhem, welke
nu weer meer dan drie nvaanderi ge
leden is, iets meer stabiliteit indoloo-
nen is, gekomen. Er wordt thans moer
ingezien, dat de eenige manier, om
uit de impasse to koineu is, vast te
Jioudon aan de colloctievo arboidisover-
eenkomsten en dus aan de daarin vast
gelegde loonejt
Wethouder Wibaut hooft in het
laatst der vorige maand ook de inee-
ning uitgesproken, dut liet voor oen
rege matigen toestand ion het bouw
bedrijf, waarbij verwacht mag wor
den, dat redelijk© voortgang in de
bouwwerken zal kun nou verkregen
worden, noodzak el ijk ie, dat collectie
ve contracten worden galiondhoafd.
Ook het geldelijk geanceutebo.ajig
eischt, zei hij, dat bij alle bouwwer
ken, zoowel bij den gesubsidieerden
woningbouw door de gemeente en door
de bouwvereenigmg. il uitgevoerd 'als
ook bij «Ie uitvoering van eigenlijke
gemeentewerken zul worden toegezien,
dat geen bedragen worden uitbetaald,
die niet in overeenstemming zijn met
het op het oogenblik der uitbetaling
geldende collectieve contract. Daar
naast sprak de heer Wibaut de hoop
uit, dat bij de aanstaande nieuwe
vaststelling der loon ene zooas die in
gevolge de bepalingen van ivet bestaan
de collectieve contract moei geschie
den, het mogelijk zal blijken een rege
ling te treffen, die de vol!© medewer
king der wederzijdsche organisaties in
het bedrijf tot strikt© liajidhavmg van
het collectieve contract, zooals hel dan
zal bestaan, zal verxr-koren.
Teneinde misbruiken met z.g. op
zetjes" bij aanbestedingen te voorko
men, aldus vernam ik nog, hebben de
aannemers een verecniging ,,Pro Rato"
gesticht, welke sridh tegen deae mis
bruiken keert.
Tot zoover het betoog de zijde van
den Aannemerebond.
Een andere kijk op deze kwestie
heeft <ie heer Keppler, de directeur
van den Amrtordamwhen Woning-
dienst, Dczo ziet in het uiteohnkelen
van den aannemer inderdaad d© oplos
sing van het vraagstuk, Tot-nu, zei de
heer Keppler, in een gesprek, dat Ik
met hem over deze aangelegenheid,
had, hebben wij te Amsterdam bij
Publieke Werken, voor zoover het dc
laatste jaren betreft, gewerkt met aan
nemers tegen e«n vust loon. En onze
resultaten anot dit half-eigen-leliner-
etelsel zijn zeer goed. De arbu.blust
onder de werklieden le bij dit systeem
veol grooter, dan wanneer men de
aannemers op de oude wijze laat wer
ken. Daaraan kan ja den nrlieidere, die
op de nieuwe manier werken, ook een
hoojer loon geven, want de hoeveel
heid werk welke zij afmaken ie onein
dig veel gcooter, dan wanneer ze voor
een particulieren aannemer wenten.
De gemeente Amsterdam bouwt
duur", xed men mij aan het kantoor
van den Aannenienaboud bracht k ui
liet midden.
„Toegegeven, dat wij duurder bou
wen, dan de gowone aannemers. Maar
onze bouwwerken willen w© ook langer
laten duren dun de hunne, Wij bou
wen een eiad, moet u rekenen. Nu we
eucces hebben «©had met het niet mevr
uitbesteden van bouwwerken, gaam we
een stap verder en zullen voortaan de
werken geheel in eigen beheer uitvoe
ren, zoodat de aannemer dan geheel
uitgeschakeld wordt. De associaties
vari arbeiders van verschillende vak
ken: metselaars, timmerlieden, scliil-
ders enz., die tot nu toe onder leading
den aannemer-op-vaet-löon ellk
haar eigen vakwerk deden, zullen nu
ate federatie van associaties; onder Pu
blieke Werken, volledige werken uit
voeren. In Engeland werken die fede
raties met veel welslagen. De Ixmden-
sche federatie telt reeds 60.000 leden.
Persoonlijk geef ik boven d© federa
ties, welker doel weer i6 om winst te
maken de voorkeur aan corporaties als
het Engelsche bouwgilde. Ik heb dit
voorjaar een studiereis naar Engeland
gemaakt", herinnerde# de heer Kepplor,
..om het vraagstuk van den woning
bouw te bestudeeren en heb mijn be
vindingen neergelegd m ©en rapport
ovefr „Het bouwgi.de". In dit rapixart
wordt een uiteenzetting gegeven vun de
resultaten van het onderzoek door
eenige commissies ingesteld naar de
mogelijkheid om een meer inteais.eve
voorziening in den woningnood tc
verkrijgen, omdat ook da ai- te lande
verslapping van den arbeid duidelijk
aan het acht kwam. Een dezer com
missies, welke zich in het bijzonder
met dit laatste punt bezig hield, lieeft
de oorzaken van deze arbeidtjverslap
ping in de volgende punten geformu
leerd. De vrees voor werkloosheid; de
tegenzin van de arbeiders in de bouw
vakken, om onbeperkte winsten te
verschaffen aan de patroons; het ge
brek aan interesse in het vak bij de
werknemers, doordat zij in het geheel
geen invloed op de leiding van het
werk hebben; slapheid, onverschillig
heid, zoowel bij de ondernemers ale
bij de werknemers. Ter opheffing van
dezen toestand beveelt de commissie
aan om vrijheid en zekerheid te ver
schaffen aan initiatief en onderne
mingsgeest. volledig do vrees voor
werkloosheid op te heffen, salarissen
te verleenen voor de leading, evenre
dig aan de bekwaamheid, kumtaaJ te
verschaffen onder goeue waarborgen
en controle door liet geheel© bouw
vak en financiering van het surplus,
opgebracht door hot vak. Naar aan
leiding van dit rapport worden in En
geland pogingen aangewend om to
komen tot do oprichting van een Na
tionaal Gild© van Bouwers, waarin
allo organen van het bouwvak betrok
ken zullen worden en waardoor niet
langer de vrijheid zal kunnen beslaan
noch voor eiken werkgever, noch voor
eiken werknemer, om zoo maar als
zoodanig op te treden.
aai vijf van de negen werkgevera,
dAe met negen, werlcneraerg die commis
sie vormden geweigerd hebban, om het
rapport te teekenen, zal het National
Guild of Builders wol niet den steun
hebben van oen groot deel der aanne
mers. Inmiddeels hebben zich in liet
begin van dit jaar op verschillende
plaatsen gevormd Operative Building
Guilds, bouwvakgilden, waarvan bet
bestuur wordt gevormd door venc-
gtnwoordigers van de betrokken vak-
vereenigingen, en vertegenwixudigeie
vuq liet administratieve en bet tech
nische element. Eli gild© heeft zijn
ei^en werkterrein, waarbuiten geen
werken door dat gilde mogen onder
nomen worden. Tot bedrijfsdirecteu
ren worGen bekwame vakvereemgings-
ledcn benoemd. Met groote idealen en
voel enthousiasme worden de gilden
opgericht „Onder het gade-systeem
aldus de voorzitter van dc mcVselaar&-
vakvoreeniging te Manchetter, „moet
iedere man pogen zijn ziel in zijn
werk te leggen, gelijk de gihicmanncn
in do middeleeeuwen deden, die een
stuk weik voortbrachten, zoo goed al6
het maar mogelijk wae. Zijn wij ge
reed voor dczo verandering? Ja, ik go-
loof, dat wjj dat zijn". Het gilde ver-
hindt zich in zijn aanbiedingen het
contract uit ie voeren „in good work
manlike fashion", d.w.z. „op uitste
kend© wijze" eu zooveel mogelijk to
gen de nettokosten vermeerderd met
U©n procent voor aanschaffwi en on
derhoud van de hulpmaterialen, ad
ministratie- en algemeen© kosten, on
voorziene omstandigheden en uitkeo-
riugen wegens wei^buosliaid, ziekte en
rcgmweerverzuiiu. Do waarborgen te
genover den opdrachtgever wtl men
zoeken door ©on waarborgfonds bijeen
te brengȟi, versterkt door percent.)ges
van het loon, welke worden ingehou
den. Doch hel liefst ziet uren, dat geen
financioole garantie wordt gevraagd of
geloven.„Do zeketrheid&steking, die gij
van ons krijgt, is onze capaciteit om
huizen te bouwen en dat is beter,
dan oon bankgarantie uj deze tijden",
wordt ifi Engeland door de arbeiders
gezegd.
In die conclusies, waartoe de hoer
Keppler na zijn onderzoek is gekomen
deelt hij moe, dat te Amsterdam do-
zelfde factoren van arboidsversJap-
ping werken, aJs in Engeland: De te
genzin om onbeperkte winsten aan de
patroons te verschaffen, d© slapheid
en de onversciiillighoid van de wrrk-
govera wordt in onze gemeente (Am
sterdam) Ln groote mat© aangetrof-
len", merkt hij op en zegt dsn ver
der: „Doordat er veel werk is, .zijn,
door de verwildering wolk© ts Inge
treden, de loonen van d© bouwvakar
beiders en de winsten van de aanne
mers tot hel fabuliocbtig© gestegen.
Aan do geweldige ni.i- handeiouz©
loonstijging" d© lieer Keppler is
nog aa© bet woord doen de asso
ciaties mede".
Opmerking verdient in dit verband,
d»t cr toen dit rapport Ln Mei door
den heer Keppler werd samengeteld,
nog geen associaties waren, die alle
takken van het bouwvak omvatten,
gelijk nu wel het geval is. D© rappor
teur spreekt zich dan uit voor de stich
ting vap bouwvakgliden of iiaamiooze
vennootschappen voor hot bouwvak.
De heer Keppler verwacht weinig
heil van instituten als het Nationale
Bouwvakgiide in Engeland, waarin
patroons en arbeiders broederlijk moe
ten samonwerken. In liet bestuur van
het op le richten gilde, wi] hij alle
bouwvakvereenigingen vertegenwoor
digd zien. Technisch leider moet een
vakve.eenigingsman zijn.
De belangrijkste beslissingen zou-
dep moeten genomen worden door de
groote vakcentralen, om b.v. aJs corri-
geeronüe macht op te treden al© het
vakbelang moer naai- voren zou gaan
treden dan de productie. Het resor-
veeren van een dcxü van het loon voor
net former ren van een waarborgfonds
voor de goede uitvoering van het
werk, aeiit de heer Keppler niet on
aannemelijk. Hot nemen van een sur
plus boven de werkelijke koste vindt
bij liézii gi.ii instemming, ais dit die
nen moet tot de vorming van reserves
voor allerlei doeleinden. De verschaf-
fiilx van bouwmaterialen zal moe
ten gegilleden door «izonderiijK daar
voor uigericlite oiganen. Aldus de
heer Keppler.
ln verhand met deo© kwestie mag
er de aandacht op gevestigd worden,
dat de huizen van Tuinwijk, >n Let
Haar,ommerhoutpark hier, gebouwd
zuilen wonlrai door een associatie vt.n
arbeiders, die de verschillende wxi-
kc« vertegeiiwxkj«liglwelke bij den
houw van een nurs hctrokkêii zijn.
Met beiangsttdling zat deze nieuwe
werkwijze iner worden gevolgen
JAC. C. M. Jr.
HOS STAAÏ 'I MET
doet van zijn deel der ouderdomsrent©.
De provincie Noord-Holland is nu ge
volgd. De overweging daartoe was, dat
liet rijk en de provincie ook niets bij-
d rag en in de premiebetaling. De ge
meenten krijgen dus volle d gulden.
Alzo© een belangrijke rijksaubsidüe
in de kosten duo de gemeenten moeten
dragen voor de krankzinnigenverple
ging.
Maar niet alle krankzinnigen zijn
ouder dan 66 jaar.
61SÜCB18BWS
de electrUcbc vcrUcbllng ia huis
en op itraat.
De d&recteur van na gcineüiitelijk
©tectnciteilsLodriji, de heer J. A. Rous,
Irteit ons bij uilormatie ©cu en ander
me<leg»xlót-:d over het gebruik van het
electi isch licht ui huis ©n op steaat.
Allei-eerst ging het over de vraag,
of het aaaitau aan&iuiUng-.ö over den
muntmeter nog steods toenam.
„Dit gaat op het oogciiblik", ïuiüde
bet aditwooiu van dk-jj lieer Reus,
„oen hool' kalm gangetje. Af en toe
komt e-r <xti aanvraag »>m aansluitrng
van een bouwvereniging voor oen
complex woningen. Wanneer dit wo
ningen voor arbeiders geldt, krijgen
zij muisluiting over den muntmeter.
Wordt eu- evenwel ©en blok huizen
met royaio hand gebouwd, dan wordt
ei' natuur Lijk ©un gewone iiuui'leiiding
aangMegd".
„In hoeveel huisgcchinen t© Haar
lem worat nu reous olectrisch jcht go-
bruikt?"
„Over den muntmeter 1450 en 5000
over de gewone iiuurieiding, t© za-
iiiui aJzoo 6450".
„llOöved kost nu ecu uur gübruik
van «xectrischcn stroom voor oen ge
woon lichtpunt in de huiskamer?"
„Voor een Arga-Pliilipsiamp (die al
gemeen g.bruikt wordtj van 50 kaar
sen 1.7 cent en van 100 kaarsen 2.7
cent over den muntmeter"'.
Deze prijs zai ln de naaste toekomrt
w©i iets vciiioogd worden, maar dit
zaJ zeer onbeduidend wezon.
0»xk vroegen we den directeur, hoe
veel eoh gewoon lichtpunt in gas zou
kasten.
li ij antwoordde, dat wanneer ©en
gasg.oeilichtkousjo pas nieuw is en
onguveer een lichtsterkte van 80 kaar-
sen heeft i„niaar hoe lang duun oit
meesta.;' vroeg de lieer Reus), dan
bedraagt dit ongeveer 2.1 ont.
Tenslotte brachten w© a© straatver
lichting ter sproke cn vroegen of het
veranderen van gas- in olectrisch licht
nog voortgang zou hebben.
„Twee straten, di© eon poosje door
poisgaa vt-rlicht werden, namelijk de
Göucinpte Oude Graclit en Je N'assau-
laan, zijn n« van ©Iccirisch licht voor
zien. De bedoeling is wel, om uaar in
d© toekomst me© door te gaan, maar
deze veranderingen zijn hee>l duur,
zoodat het slechts zeer geleidelijk zal
kunnen gaan", zoo besloot de direc
teur.
KRABBELS
Slliume gemecntcbeetnren.
Het is oon d'ure tijd voor de gcmocn-
tebesturan. Zij moeten ook op de
kieintjes possen, om te maken, dat de
rekening met niet al te groote tekor
ten sluit. In dorpen eu stadjes is het
zelfs noodig op een paar rijksdaalders
te kijken. De ormlasliga krankzinni
gen 'eisclion groote uitgaven van de
gemeentebesturen.
Nu zijn er verschillende gemcente-
beetuien die gebruik gemaakt hebben
van de overgangsbepalingen der
ouderdomswet, om ten behoeve van
armlastige, voor rekening van dc ge-
mcenten verpleegde krankzinnigen,
een vrijwillige verzekering te sluiten.
De ou<iei doiüjbio--it8 (3 gulden per per
soon) komt nu in de gemeentekas.
Eerst was hot de bedoeling van utn
Mimster van Bumoiuandsche Zanen
om voor dn schatkist ees rijks oos
een deel van die drie gulden op te
©iscben. Ook de provincie die ook
bijdraagt in de kosten der ktaukzin-
iiigonverpkgbig - wild© op een deeJ
v:ui dit vooixioeltje bcsiig leggen.
Er is ovenwei nader door den Mi-
nistor bpaalu, dat bet rijk afstand
BESMETTELIJKE ZIEKTEN. In
de weeft van 7 tot en met 13 November
kwamen voor te Haarlem 2 gevallen
van roodvonk en 8 gevallen van diph-
theritis; te Bloamendaal 1 geval van
dliphthcritis, te Haarlemmermeer 1 ge
val van typhus ©n 1 goval van diph-
tfceritis; tc Schoten 1 geval van rood
vonk en t© Vriaen 1 geval van diph-
thcrilis.
BET TRAMWEGPERSONEEL.
Ged. Stoten van Noord-Holland heb
ben Woensdag ren beslissing geno
men inzake dc Iconqaaestie ©u arbrtde
voorwaarden van het personrej dei-
N. Z. H. T. M.
De griffier wüde met het publire©-
rtzj in de pers van het besluit waditen
tot het gemeentebestuur en de train-
directie e4Iicioei van de beb.issiug ken
nis gekregen hebben.
Over ©nkei© ciogun is de publiciteit
dus te verwaphten,
LIJK\5iRBRANDING. In de
Woensdag gehouden vergadering van
liet bestuur der aideeling Haarlem
van de Voreeniging voor facultatieve
I i kverbranding zijn de functies als
voigt genepeki: F. L. Nix, voorzitter;
C. L. F. Sarfajt de Soiran (Crayenre=töi-
'aan 3) secretaris-penmngm.©ster, ver-
lei- mej. A. Rah, dr. G A. Ootinar en
rl. de Klein.
Binn^ikort wordt ©en oponbare ver
gadering gehouden, waarin dr. Ph.
K. van Lissa, uit s-Gravenbage, alge
meen secretaris dar Vereonlging zal
s|iref:cn over „Lijkverbranding". D<fflc
iczing wordt dooi lichtbedden verdui
delijkt.
PERSONALIA.
Niei cte he eer D, van Baan is
zooals we in ons nummer van Woens
dag meldden geslaagd voor het
examen apothekersassistent, maar de
heeir D. van Baaren, te Haarlem.
Voor 't eexoxneni wiskunde 1. o. is
geslaagd die heer C. de Boor tc Haar
lem)
SCUIMMENSPEL-BEEItö.
Miijócbiei» gaat het u, lezer, als mij. Steeds
log, bij het woord schimmenspel, worden on
ze gedaehlen teruggevoerd naar de dagen
der jeugd, toen een „Obloeesulic schim"-ver
tooning tot do groote feestelijkheden werd
gerekend, li, een of anderen gezelligen bock
van liet ouderlijk buis wag, primitief, een
donkere, geheimzinnige tenlbewcging opge
steld. van waarurt dan plots het aller aan
dacht vragende lichtende vierkant tc voor
schijn kwam
Iels van dat intienie en bti»erkie iu den op
zet, lijkt ons bepaald eisi'li bij elk schim
menspel, al zoü men desnoods tot kelder of
zolder zijn toevlucht moeten nenieiu
in dat opzicht leek ons de hoogit ongezel
lige. holle Verccnigings-bovenzaal, Waar de
knnstsehi'.der Hans Beer*, uit Bergen, zijn
verio»ining gaf. ceo weinig gelukkige en daar
door afbreuk doende lokaliteit.
Speciaal door dc Haarlemmer-, zal b; den
klonk schimmenspel oog worden terugge-
dacht aan de gecatige tafercelmreek* waar
mee Ko Doncker. nu Juist 9 jaar geleden,
aanving znlken npgang te make?.
Komt men lot een vergelijking van de
schimmen van Heer- met die van Donckrt,
dan gaat zij reeds dadelijk mank, wijt bij Ko
de humor zulk ecu groote rol speeldi die.
bij de tain of moer sentimcntecle onderwer
pen, door Heers gekozen, geheel ontbreekt.
Naar het ons voorkomt, heeft Beer* vooral
naar fijnheid gestreefd eu naar hetgeen wij
op Dinsdagavond konden bijwonen, heeft hij
in dat opzicht bet lu-es'-. bereikt bij <lc
Lcgemle van Kriek ende Godclicve.
Als arer geslaagd noemen wc de optoehi-
scéne* die naast ioc«*bouvrc;«, kunstig ge
sneden ruiter- cn voeivolkreckten te zien
gaf, wier 'talig bewegen in een mooi geruid
cadre goed voldeden.
Nog dicni gememoreerd di rusiig gecom
poneerde feestzaal, die met haar eenvoudige
kleuren con eliannant geheel boo»i
Ititussrhen kunnen we het mei lieers' veel
vuldige klcurtoepassingcn moeilijk een* zijn,
hoe aardige gedachten en vlotdecoraneve
plaatsingen (alt hij ©cn Japans&bc kako-
mood) ook zouden kunnen worden gewaar
deerd.
0. i. werkt dat veelkleurig)- verkeerd en
vooral verslappend bij de onderhavige over
gevoelige onderwerpen en de fijnheid der
vormsnqding.
Van de geschieden Li van Heer Halewija
aagen we slechts het slot.
De «chuitenseric kon ons- maar matig be
koren en dat niet alleen »kor dc inoomplcci-
heid der reeks. Nicttegemtaaude de details
der tuigage plekte alle» tc ramen In de
weeïg lichte waterplas.
Gezien het talent en de toewijding waar
mee Beer» zijn schimbccldcn vervaardigt,
sebrtjven we den wcusoh neer, dat hij, bij
verdere scbim-ontwerpen, meer kloek en
stoerheid moge bestreven. De effecten, dn:
het toch op afstand moeten doen, zullen cr
ongetwijfeld d»ior winnen.
Muziek en dichterlijke tekst begeleid-
don dc verschillende nummers, terwijl ter af
wisseling de dcclamatrice op duidelijke w jze
enkele moderne verzen voordroeg.
0. KERKHOFF.
than* ziet de regeling er al Jut uit:
Voor de bezittere der huipact©; on-
gehuwden van f 1G00 tot f 2260; g©.
huwden van f 1600 lot f 2600 en voor de
bezittere van de hoofdacte: ong©huw
den van f 1900 tot f 2900; gehuwden
van f 19(K) tot f 3300.
Du uitvoering der Ziektewet.
In oen t© Amsterdam gehouden v©r-
gadoring vja\ werkgevers ie onder
staande mrfje aangenomen:
De bestuursleden van Centraal Over
leg, van do Vereeniging van Neder-
landBche Werkgcvore, van het
Roomecli-Katholiek Verbond vanWer!<-
govere en groothandelaren in Neder
land, vereenigen zich in beginsel met
het plan om een behoorlijke ziekte-ver-
zekoriiig tot stand te brengen door sa
menwerking van werkgevers en werk
nemers;
verjeiaren rich bereid onder voor
waarde dat de uitvoering dt-r verze
kering, waarbij aan de zsoke werklie
den eon uitkeering van So pet. vau bet
loon wordt gewaariergd, #oor de werk
governs zullen worden gedragen;
feprtkwi d© wensohreijkhoid, unveA
wijid aappen t© doen otu tot verdere
tr^'anisatie te geraken.
Dl'. ROTTERDAKSC1IE HANDELS- EN
LAND BOUW BANK.
N'tuu- d© \oorw. vernreant, »6 Zater-
tag de auto van de Rotterdamse:.©
IIajideis- en Landbouwbank, die d«
voor de trekkingen benoodigde bescJiti-
drei vervoerde, op ia&t van de justitie
aan de grens aangehouden. Ook zijn
Zaterdag bij alle agenten de ïee.ame-
hiljetten en obligatiën-in beslag góno-
m©n.
In een buitengewoon Poltüeblai
wordt door d© justiti.? banhoiu'i^g
verzocht van \Y. Bro-aJiuis var. »la
Rottei damsche Handels- en l.znd-
bcuwbonk.
Rottordamsch© correspo. at
tte Tel. verneemt echtvr, dat
aanhouding niet wondt veraodit hl
verband me-t handelingen, die d.- hre-r
B. ten opricht© van d© Rottc-rdonischs
Handels- en Lan>:bouwbank gepkx^ l
zou hebben.
Voige-ot, den correspondent wordt u©
arrestatie verzoch uit andêivn hou!do,
veniKodeujk wegens ue uu.,c fxlo
ligtngsasaak van oud-minKt-n l srhu-
m.i, waarvoor Jiij destijds tot ati©
nasuKlcii gevangenisstraf wmi v. .-
oord©iid, doch wcikc straf hij noy r.i-1
heeft, uitgecteton.
NA DE STAKING BIJ DE P. EN T.
De Rotiêrdamsehe medewerker van het
Bhld. seint
Nioir wij vernemen beefl de Minister tan
Wüerstaat nog geon besluit genomen .n de
wak der acht ontslagen post-ambteiiarcri. Hij
zegde nadere overweging toe.
lu verband daarmede is het congres van
dcD Ceotr. Boud van P. 'f. T.-personeel ui
gesteld van S6 November lot begin Decem
ber
Woensdag werden zeven van de ontslage
nen één was door ziekt»- verhinderd
d-Jor den minister in audiëntie ontvaueen.
DE UITLEVERING VAN DEN EX KHIZ.' R.
Een Ha va»Reuter-iek-gram dM. 17 No
Tembcr uit Londen meld;: Een afgevxint'e-
de stelde aan den eerste-minister dc vraag „f
de ietcrnationale wetten, die -ie geallieerdeii
beletten v*n Nederland de uitlevering »:.;i
exkeizer van Dnitscbland le vcrk.ii-
gec, !n Augustus 19H al vau kracht ware».
De ..attorney-generzal'' antwoordde daarjp,
<la:. v.xir zoover hij wfet, cr sedert t9H
geen belangrijke wijziging in dc internatio
nal. i wetten o»ci dergelijke aaugelegeuhedeo
tud j-Eats gehad.
bianoaiaua
DE ONDER V\ IJZER8SA1-AR1S8EN.
Deiieor L. Noulei' .voOjzitew van liet
Comité voor «Uaiisactie, maakt er ilo
Telegraaf opmerkzaam op, di-.
nieuwe regeling van de oad.rvvijzcns-
aoJaritscii, zooals door dit blad g<
blicoerd is (en die wij in one v
nummer overnamen) slaat op de ko-
memJ© ocierwijzer» van de nieuwe
op te Wing. Voor de onderwijzers
SolcniiB
ONGKREGKLDHEDEN OP AMBOfNA.
Volgotie liet „Bataviaasch. Nieaw©-
ad" hebben zich op Amboina bij
de rt-geiuig van een grendeweetie tav
scben de ne^oréjen Waai en Lióng
oi^crogeldiieden voorgedaan, waarbij
de bevolking den controleur met stee-
neu gooi»le D© regent werd aan den
ann gewond. Op gevraag»ie assisten
tie u> een brigade ondt- bevel van lui
tenant Molenaar urunuideUijk der-
aart© vertrokken. De re:4d©at en T©
a£e»6tent-r©&idei.t waren wegen© dienst
reis met aanwezig.
Sioemyaartsarighten
KON. NED. STOOMBOOT-MIJ.
Vuicanus arrïv. 18 Nov. van Nenvisri
te Amstcrdnin.
HOLLAND—AMKRIKA-LIJN.
Warsaw» vertrok 17 Nov. van Rottcrita.-
njar KON.'gWEST-IND. MAILDIENST.
Almelo, van Amsterdam naar Vnlpaiai<
pass. 16 Nov. Ouessiyit-
Jao van Nassau vertrok 17 Nov. v.r
Amsterdam naar Rremcu.
HOLLAND WLS I - AFRIKA LIJN.
Pollux vertrok 17 Nov. van Amsterdam i
West-Afrik:..
ROTTERDAMZLTÜ-A.MERIKA-L1JN.
Alhiroo (uitreis) pass. 16 Nov. Ouessa tl.
bil (ie ümstreksn
HAARLEMMERMEER
Inbraak. Bij dc Gebr. L. mui
don Sloterweg alluer te ingooroken.
De dief heeft zich tevreden gesteld met
eon volledig paardentuig ter waarde
vau ongeveer f SO. Van don dader - en
spoor.
N i u w loc o.m o t i e v o n.
Op de li.nirlemmornieerlijncet zijn
bij wijze van proef rerete vier nieuwo
locomotieven ij, gebruik genomen, di©
beter en zwaarder cecourtruoerd en
heel wat fraaier gebouwd zijn dan ila
oude machines. Het plan bestaat dit
aantal nog uit te breiden ate de nieuw©
