m
m
A
H
m
3S
HAARLEM'S DAGBLAD
Over de grenzen.
Sohaakrubriek
1
fel
n
11
-Ö
Pers-ÜTsrziclit
RechtsiaSsn
haasnieuws
Opmerkingen uit de
Burgert).
Uit de üinstreken
ZATERDAG ZO KOVEMBER 1620 VIERDE BLAD
Wrangtl an Vanlzaloi verdwijnen van bet toeneel ZalCenatant||n
isrig komen? De franscbe mljnwerkerastaklng voorlooiig van
do baan De eerste dagen In Gecève Hongarlie ratificeert bet
vredesverdrag.
..Het leger van \Vraogel is door de
Bolsjewiki vernietigd".
Dal was het eerste bericht, niets
meer. En wij hebl>en er genoeg aan.
Want al had er een pagina over ge-
'staan, dit eene feit zou toch alleen
zijn blijven hangen in onze zelfs cp
het punt van oorlog blasé geworden
gedachten. De episode Wrangel is
weer uit. En met even een huivoring
lezen wij in een volgend uitvoeriger
oericht. dat. 150.000 a 200.000 man van
Wrange"s leger in Bolsjewisiisohe
banden zijn gevallen. Dat de Bolsje
wiki het verlies van 30.000 man aan
dooden toegeven. Weer dertigduizend
mc-nschen dood in eenige dagen tijd;
al hebben zij dan ook idealen en ge
woonten, die ons niet passen, toch
menschen, nietwaar. Wij rillen even.
En werktuigelijk lezen wij nog eeni
ge nadere berichten op volgende da
gen, tot doze nieuwsbron droogi'aakt
èn wij Wrangel opbergen in het vakje
waarin ook Koltsjak en Denildn en
Joecienitsj ai liggen, onder een laagje
slof, onaangeroerd sinds hun neder
laag. Exit Wrangel. Over een maand
of zoo zullen wij waarschijnlijk nog
eens lezen dat hij in Londen verblijf
houdt of in Parijs, om zijn ge-chokt
z^nuwgesteld weer wat op streek ie
helpen. Wie zou daar zijn kalmte
kunnen bewaren. Alle moeite v
niets, alle idealen vernietigd, een hert
leger in de pan gehakt.
Voor ons is het anders, wij zitten
too ver weg, wij zijn -eraan gewend,
dat er in Rusland met groote getal
len gegoocheld wordt, wanneer ver
liezen" aan dooden en gewonden en
ïevamgenen moeten vermeid worden.
Al meer dan zes jaar lang hebhon wij
Jie groote cijfers gelezen. Er kan
mooiiijk van ons gevergd worden, dat
bij ons daar nu nog aan vergapen.
Sjonge, sjonge zeggen wij, nou is dio
Wrangel ook alweer verslagen. Jam
mer. hij leek den laatst en lijd juist
zoo aardig op te schieten. Wi za! de
volgende zijn
Wij zuilen nu wel gauw merken of
de wijzen, die voorspelden, dat de
Btlsjewiki alledn Poler.'s vredes
voorwaarden accepteerden cm eerst
even gauw de handen vrij te krijgen
voor de afrekening met Wrangel, ge
lijk gehad hebben en nu Polen aan
dc beurt komt. Het lijkt ni»t- onwaar
schijnlijk, maar het zal toch do vraag
zijn of de Bolsjewiki hier dezen win
ter nog aan zuilen beginnen. Er zijn
nog wel meer staten op de grens van
Rueiajid, die zeef belangrijk zijn voor
de verbindingen van het Russische
rijk met hot buitenland. Zoo bijv.
Esthland, met zijn communislisehe-
regeering-met-ëcn-verguldseltie. Dit
onafhankelijke land met een half
mikioen inwoners, behoudt zijne vrij
heid net zoo lang als het Lenin en
Trctzky goeddunkt. Maar wat zullen
dezen zic-h druk ma ken? In normalen
tij 1 is Reval onontbeerlijk voor Rus
kind's overzeeschen handel, daar het
den toegang tot Pet.rograd volkomen
bestrijkt. Maai' zoolang er geen over-
zeesche handel is, is het niets dan
last. En er valt in Esthland niets t.e
halen. Dus is het onafhankelijk.
Maai de Polen zijn de gezworen
vijanden en hunne arrogante houding
na den vrede van Riga heeft die vijand
rchap niet verminderd. De vertegen
woordigers der beide landen, Joffe en
Dombskv zijn a! in Riga bij elkaar
cp bezoek geweest. J-ifie wos niet
rienueïijk gestemd en eischte dat
Polen een openlijken oorlog zou voe
ren of zich eerlijk aan den vrede zou
houden. Tenslotte zijn de beide hee-
ren toch tot overeenstemming -geko-
tmen en -gisteren moest de terugtocht
'van het Poolsche ieger tot achter de
nieuwe grenzen beginnen.
Dc dood van den koning en de on
middellijk daarop volgende verkiezin
gen hebben in Griekenland een ver
warden la&stand geschapen. Tot
ieders verbazing hebben de Venizelis-
Jien den nederlaag geleden. De krach
tigste figuur die Griekenland de Kat-
Jpe tijden hef ft opgeleverd, Venizefos,
-'volgens velen de grootste s'.aaKman
jvan het huidige Europa, wordt ge
dwongen tot heengaan en algemeen
wordt verwacht dat ex-koning Con-
Ftantijn uit zijn ballingschap op den
Griekschen troon zal terugkeeren.
iConstantijn is hiertoe bereid, wanneer
jiiit een plebisciet blijkt, dat het volk
.zijn terugkeer wensebt. Volgens de
jverklaringen van den Griekschen ge-
izant te Parijs is de nederlaag van Vc-
inizelos geheel te schuiven op rekening
Ivan de algemeen© ontevredenheid
inet diens i:innenlandsche politiek,
Ittiit zijn buitenlandsche politiek kan
jaien zich geheel vereenigen.
Maar juist hei buitenland zal over
de troonsopvolging nog wei het een
en ander te zeggen hébben. Met na
me Frankrijk en Engeland, die in
1917 Immers de verbanning van Con-
slantiju hebben bewerkt. Frankrijk
Heeft reeds verklaard dat de terug
komst van den vroegeren koning on
toelaatbaar is, Engeland wil zich
voorloopig van een uitspraak over
deze netelige kwestie onthouden.
Maar tenslotte zal het toch zijne mee
ning te kennen moeten geven en de
kaïic lijkt niet uitgesloten dat het we
derom door een gematigder optr: len
dan Frankrijk de in den laatst-en tijd
toch al herhaaldelijk zwaar op de
proef gestelde vriendschap tusschen
beide landen nog meer zal vertroebe
len. Intusschen is KoendoriotLs, de
admiraal-regent alweer afgezet en
zijne plaats ingenomen door koningin
Oiga, de moeder van Constantijn.
Het dreigende gevaar van een
mijnwerkersetakiing -in Frankrijkf is
voorloopig afgewend. Nadat regee
ring en stak-lngsleiding geeii basis
hadden kunnen vinden, waa-rover
onderhandeld kon worden, heeft
laatste, het- stakingsbevel (tegen 15
November) tot nader order ingetrok
ken. Daarmede is de kwestie natuur-
ijk nog niet van de baan. maar een
Jergelijk bezadigd optreden van werk
nemerszijde geeft aanleiding tot het
vertrouwen, dat in de toekomst geen
overijlde dingen zullen worden ge-
daan. Overigens.is het besluit van de
mljiiwerkerslelders niet enkel het ge
volg van menschen- of vaderlands
liefde. De Fransche regeering is op
alles voorbereid. De spoorwegen, ge
meenten en groote industrieën beschik
ken over voldoende kolen voor ver
scheidene weken -en zoo lang zouden
stakers het niet kunnen uitzin
gen. De groote moeilijkheid is de be
sliste cmsch van de werknemers, dat
!e loonen voor de mijnen van geheel
Frankrijk gelijk zullen zijn. Hoewel
dj mijn-exploitanten niet ongenegen
zijn tot loonsverhooging, wat met het
oog op de geweldige winsten niet ver
wonderlijk is, zijn zij tot deze natio
nale loonregeling niet bereid, daar
de mijnen in sommige districten hier
door te zwaar zouden worden getrof
fen.
De vergadering van den Volken
bond is 15 dezer te Genève begonnen.
Men verwacht dat zij oen maand of
langer in beslag zal nemen. De eerste
dag was al zeer interessant. Door
Oostenrijk en Bulgarije waren ver
zoeken tot toelating tc-t den Bond
ingediend, die echter niettegenstaan
de het pleidooi van Lord Robert Ce-
•1 om ze als punten op de agenda te
taatsen, tijdens deze vergadering
waarschijnlijk niet zullen worden be
handeld. Zij zijn voorloopig in handjn
van een commissie gesteld. Duitsch-
!and heeft zïoh vooralsnog om prac-
lische redenen van een verzoek cm
toelating onthouden. Frankrijk wil
hier namelijk nog niet van hooren en
dreigde- reeds zich te zullen terug
trekken ingeval hot verzoek toch werd
doorgezet.
Van toelating "van Hongarije kau
ook voorloopig nog geen sprake zijn,
daar dit land bij de opening van de
ergadering het vredesverdrag nog
niet had geratificeerd. Dit is intus
schen gebeurd en het feit hoeft ?an-
eiding gegeven tot zeer pessimisti
sche discussies in de Nationale ver
gadering. Tenslotte stelde de minis
terpresident Teleki zelfs voor, dat
men hemzelf wegens zijne houding
terzake van de vredesonderhandelin
gen en de ratificatie van hot verdrag
zou aanklagen. Hiervan werd echter
afgezien. Men besloot zoolang er m
dit vredesverdrag geen verandering
zou worden gebracht, van het parle
mentsgebouw de vlag halfstok te
doen waaien.
P. W. P.
Oplossingen, vragen enz., Ie zenden aan den
Sohaakrecfaoteur van Haarlem's Dagblad, Greote
Houtstraat 98, Haarlem.
Probleem No. 76.
Dr. O. BLUMENTHAL (1852-1917).
mÊM
Mat in drie zetten.
Stand der stukken t
Win Kbl, Dc2, Lei, Pf9, e5.
Zwart i Kg3, f6.
Partij No. 73.
Derde matchpartij, gespeeld te
Havana, 29 Maart 1919.
Witi Zwart:
J. R. Capablanca B. Koetitsch
(Havana}. (New York).
Russischs party.
e2—e4
Pgl—/8
PfSxe5
Peö—f3
d2—d4
Lfl—d3
(1-0
Tfl—el
c2—c3
Pbl—d8
Ddlb8
Pd2—fl
Pf3-d2
LclXd2
f8f3
Ld3Xf6
Db3Xb7
Db7—b5
Tel—e2
Dbó—d3
Tal—el
b2—b3
c3—c4
d4Xcö
Kgl-hl
clxda
Dd3—c4
Ld'2xf4
Tee8
TeöXtöf
Dc4—e6
TelXe6
e7e5
Pg8-f6
d7d6
PfGXel
d6—d5
Lf8e7
Pb8 - c0
Lca—g4
17—f5
0-0
Kg8—h8
l)d8—d7
PelXd2
15-14
Lg4-f5
Tlöxlö
Ta3-g8
Le7h4
h7h5
Lh4-e7
Leï d6
Pcü—d8
c7c5
Ldöxcöf
Pd8—c6
Tfóxdö
Tgö—18
Lcób4
Tdó—d4
Lb4xf8
Dd7x»6
Td4—dl
Kbl-gl
33
Lf8-c5f
Lf4—e3
84
Lc5xe3f
TeCXeS
35
Tdl-al
Te8—e6
36
Pc6b4
Te6e5
37
g7g6
Te5-e8+
Te8—e7f
38
39
Kh8— g7
Kg7-f6
Te7Xa7
40
Talxaï
Ta7Xa2
41
Pb4Xa2
Kglf2
42
Kf6—e5
Kf2—83
43
Ke5d5
Ke3-f4
44
Kdö—06
Kf4g5
45
Ke6—(7
Pfl—d2
46
Pa2b4
Pd2-c4
47
Pb4-d3
b3—b4
43
Opgegeves
Zwart had op 13 moeten rullen
(12. L13:13. gl8:, Pg514. Lg5:,
Lg5:).
J) Zwart was blijkbaar van plan
den g-pion vooruit te brengen, maar
hij komt or niet toe. Waarom speelde
hij niet 17.TbS en 18.Tb2:
Wit krijgt nu spoedig het overwicht
en zijn stolling wordt met iederen zet
atarker.
Oplossing probleem ÏVo. 72
Stand der etakkon:
Wlti Kb8, Dc8, Lf8, Pc6, f2.
Zwart i Kf6.
1. Pc6—e7, enz.
Goed o p g e 1 o b t door
Jac. J. Bert P. Fabriek B. A.
Snelleman. allen te Haarlem;
N. W. L. Everts, te Schoten.
Do Amsterdamsche Rechtbank deed
uitspraak in do zaak tegen C. J. K.
cn A. S., beschuldigd van diefstal met
geweldpleging, den dood ten gevolge
•lobbende.
Bekl. braken in den morgen van den
27en Juni 1917 in, m het perceel Sar-
phatipark S7, te Amsterdam en brach-
ten bij die golegeniieid den nachtwa
ker Tüijm een slag op liet hoofd toe
met een stuk ijzer. Tliijm overleed
aan d» bekomen vervvonuuigen.
K. werd veroordeeld tot 12 <n S. tot
5 jaar gevangenisstraf. De eiseh iuid-
c'a onderschei i nlijk 10 en S jaar.
SPOORYVEGELLENDE. Onder dit op-
svlirift publiceert do N. R. Ct. ginds eeiii-
a dagen een reeks van klachten over het
joorweg verkeer.
Kon ingenieur schrijft aan liet blad:
Het is nu eenmaal een feit, dut aan hot
hoofd vuil otizo spoorwegen meestal niet
praetisoho meiisclièii Kluun. Toen uog van
concurrentie sprake was, gaf die mededin
ging nog wel eens lot gunstige toestanden
voor het publiek aanleiding. Ik denk daar
bij b.v. aan cuncuiroerende sneltreinen
langs verschillende lijnen, gunstige tarie
ven, zooals kilometerbookji--, aeantiekaar-
on, enz. Oil is nu aliei vrrv.dien, cn zoo
konden do spoorwegen h« pu- ihek net zoo
uit de hoogte behandelen, als dat van
••inibtc-naren, die zich voelen, te verwaon-
tea is. Ken handelsgeest zooals bij zulk
oen z.iak behoorde is er ten ctncmnnïe nu
onhetend. D;i-rdoor wordt duur en slecht
"óoxploiteeid en met de wenschen en de
Ik langen van het publiek geen rekening
gehouden.
Ken groote verbetering is alleen te ver
wachten wanneer er eon macht boven die
willekeurige spoorwegdirecties wordt ge
steld. Nu is er het uitstekende lichaam van
„toezicht op de spoorwegdiensten". Dit
iicbuain kan controleeren, nilvisecren, be
zwaren doen hooren, maar het hooft geen
macht om do maatschappijen te dwingen,
i ongeschikte personen te ontslaan of
andore aan te stellen. Het is noodig dat de
zioll die macht voor don raad van
toezicht verzekert, en daar do stoat overeen
komsten met de spoorwegmaatschappijen
maakt, kan hij zich allengs den noodigen
invloed verzekeren. Het is daarop dat naar
mijn meening moet wordc-n aangestuurd:
uitbreiding van de macht van den raad
van toezicht.
O. v. B. schrijft:
De stroom van klachten met drie
spoorwegongelukken in eene week als
uchtergrund heeft de ontreddering van
het spoorwegverkeer afdoende geconsta
teerd, zoouls zij door hot publiek wordt
ondervonden, n.l. als onregelmatigheid in
den dienst, ondoelmatigheid van verbin
.'ingnn, eiiv- Verder hebben ingewijden
gesproken van verschillende technische
verschijnselen, verband boudende met lo
comotieven,, personeel, dieiiM.iegeliiig, enz.,
dia zij als de oorzaken beschouwen.
Van de zijde van de Ned. Ver. van Spoor-
en Tramwegpersoneel wetden dergelijke
verschijnselen, volgens do meening van
den voorzitter van den Raad van Tee
zicht op de Spoorwegdiensten eveneens als
oorzaken ;c vermeiden, als zoodanig onder
commentaar bevestigd, waarbij tevens op
hun verband met den werklust van het per
sonoel werd gewezen. Ook wordt er uog uan
het publiek den rund gegeven, zich verder
niet doelloos en tevergeefs in deze teehm
sche oorzaken to verdiepen, zoo noodig in
divid'ut'cle klachten to richten tot den
Ilaad van Toszioht, en vorder te blijven
doorklagen, in het vooruitzioht van een
eventueel in te stollen onderzoek.
Maar tot nu toe is er niet op gewezen, dal
deso veischijnselen geen oorzaken kunnen
'Wanneer' een organisatie niet vlotten wil,
kan dr. to wijten zijn aan een plaatselijk
technisch gebrek als ooizaak. Hapert daar
entegen dc werking van ongeveer alle on-
dtrdeelen, dan zal do oorzaak eerder hij
gen in do verantwordelijke cenuale lei
ding. In het geval waar het oia gaat moe
ten dan ook locomotieven-janboel, brand
stoffen bezwaren, luchtpomp- en Westing
housereiularoheul en eventueeie moede
loosheid vau het personeel slechts bo
8chouwd worden als gevolgen, evengoed als
do meer opvallende en direct-hindorli^kc
storingen.
Eu wat de oorzaken hiervan betreft, deze
zijn nog to vinden, en hebben zich nog
steeds schuil gehouden.
DE ONDERWIJZERSSALARISSEN.
Voor w aart e, Let 600.-00411. dag
blad voor Rotterdam, aegt in eea arti
kel, getiteld: „Onderwijs-aesorgani-
satie".
De tegenwoordige onderwijzer met
hoofdact© de hoogst bevoegde doe
ontvangt als hij gehuwd is een sa
laris van 1900 gulden, dat na 19 dienst
jaren gestegen is tot... 3300 gulden!
Zonder lioofdacte loopt de betaling van
1G00 tot 2600 gulden? Voor ongeliuwden
blijft hét maximum daat nog40ü gul-
dein oatdesr.
Deze cijfers veroordeeien aichzelve.
Zij zijn de waardedaling van liet
geld in aanmerkiR,-; genomen lager
dan die van vóór den oorlog.
Zij zullen den Nederlandsclien on
derwijzer den hongerigen armoed
zaaier :sten, die hij sinds lang is.
Zij zijn een schande voor ons volk.
Welke gevolgen hun publicatie sa'
hebben, terstond en op den duur, valt
te voorzien.
Op den duur een schrikbarende
daling van hot onderwijs-peil, door
gebreüi a.an leerkrachten. Vooral op de
school des volks.
Ooigenbili kkclijiik e£
lauliuig vanverbitterlng an veront
waardiging, die naar een uitweg aal
zoeken. -
Nu enlater volslagen desorgani
satie van het onderwijs.
Het zal spoedig blijken, wie in de
Kamer daarvan de verantwoordelijk
heid durven aanvaarden.
Welke reactionnaire dompers het
zijn, die het 1 andsbesiuur dezen donke
ren weg durven opdrijven.
Tot .schande en schade van geheel
het volk.
„SAUL, KONING VAN ISRAëL".
Men schrijft om,:
De pogincen welke worden t unge-
wend om hier ter stede een opvoering
te krijgen van ,,Saui. koning van Is-
1" het Bijbelech treurspel van prof.
Knappert, dat door de Utrechtóche
Rederijkerskamer Jan van Béers, met
veol succes werd opgevoerd tor gele
genheid van do vijftigste algeraeene
vergadering vau den Ncderdandechen
Protestantenbond hebben vasten vorm
aangenomen.
Op initiatief van het bestuur van
de Ilaarlemscho afdeeling van den
Ned. Prt. Bond heeft zldh eene com
missie vau voorbereiding geconsti
tueerd, beetaando uit de darm» Chr.
.1. Ferret, S. Kremer—Wijt, I. Th.
KreuningMees, R. v. d. Meuten—
Salomcnson cn de heeren F. C A.
Bó cct, Ds. D. Drijver, B. W. de Kan
ter. W. C. G. II. v. Mourik Brokman,
L)s- B. P. Piantenga, Mr. Robb^re, dr.
J. D. Rutgers v. d. Loeff. J. B. Schui!.
dr. C. Spoelder cn I. Xerheue.
De uitvoering zal plaats hebben Don
derdag 9 December in den Stads
schouwburg. Eeu aantal joivze domes
zullen aangezocht worden zich te wil
len belasten met den voorverkoop van
kaarten, '-t-jt f~' t5
Wil denken niet., dat zij ewn moeilijke
taak zullen hebben. Het toonoehverk
van prof. Knapjiert, dat iin de propte
dagbladen eetn goede pers had, is ze-
een gang naar den schouwburg
waard, te meer daar do vertolking,
vooral wat de lioofdrollen betreft, in
bekwam© handen ie en aan 'le aan
kleeding van het stuk alle zorg is lie-
stced.. D, muzikale inleiding tot de
arsch.illende/bedrijven door den heer
Ruiiarok gesohrevcn voor fluit, hobo.
harp en trompet, verhoogt den indruk
van het geheel. Wij twijfelen er niet
aan of 9 December speelt Jan van
Fleers, alhier voor een uitverkocht
huis.
BRO EI SCHADE.
Naar Kweekaetsblad verneemt
zijn belangrijke zondingen bloem
bollen bestemd voor Scandinavië,
erzondén per, istooinechip P»raga"
verbroeid aangekomen. Het schip was
beladen met bloembollen en viech.Voor
zoover men heeft kunnen const at eeren
hebban de hyacinthenbollen weinig ge
leden, de tulpen echter we!, de nieuwe
bloeiwiize is geheel zwart, dus dood.
dochts één firma had voor ,.A11 risk"
verzekerd, de overige» .waaronder die-
voor 40 mille geïnteresseerd zijn, zullen
de schade ze'f moeten dragen, of op
hun afnemers moeten varhalen.
DE BRON ALS TO J.NEELZAAL.
In verhand met ons verslag over de
•oaring van dc Po.-t:iarmonie en dc
too. re!vereniging ,,T. O. N. E. V. O.''
voorin stond, dat er drie kwartiei
pauze was om Jiet tooneel in orde te
malen, dealt het bestuur van T. O. N.
E. V. O. ons mode, dat hierbij aan do
M-eeniging geen schuld ligt. De spe
lers stonden bijna een uur in de on-
arrade kleedkamers klaar, maar
liet personeel van de Bron Itad zoo
lang werk om hot tooneel gereed te
ir.aken. Het publiek wae ongeduldig,
maar de spelers waren het niet min-
Ier. Verbetering is dringend noodig
(Reod6 in een gideeite van e>ou vorig
nummer opgenomen.)
PROPAGANDA K NSTA VOND.
Donderdagavond r.-as door de afd. Haar
Lm van de Christclijk-Histonsche Dnie in
int Brongebcuw een propoganda-avond go
"pganiseerd, waarvoor veel belangstelling
was; o.a. was da hiugemeester van Haar
lem. de heer C. Maarschalk en mevrouw,
ïcder de aanwezigen.
Bij het hegin van den avond was de
voorzitter, Jhr. Dr. C. O. S. Sandlierg, nog
met aanwezig, het openingswoord wenl dus
gesproken door dou tweeden voorzitter,
uei. lieer J. J. Delft», tevens voorzitter van
•te propaganda-commiss.;e, die zitSS voor de
voorbereiding zooveel moeite gegeven had-
ltr was een programma samengesteld, dat
het publiek in een opgewekto stemming
ield ea waaraan toeli de wijding, noodig
voor het welslagen van een kunstavond
.in dezen aard. niet ontbrak.
Hen had zich o.m. de medewerking we
ten te verzekeren vau mevr. I. F. Beets—
Schutte, uil Dussum, die eenige gewijde
r. andere liederen ten gehoore bracht.
Vooral ktonkeu de licJ.i._
ji.iv Mahlér, na de pauze. Een woord van
lof mag uievr. C. J. B. S. van Son—lloom,
v ai hier, niet onthouden wordon voor liuar
uainuntendu begeleiding.
Mej. il. L. vun Hoogstraten vergastte do
aanwezigen op oen paar mooie vioolnum-
iners, Ic-nviil mej. Frieda Frowein zioh
!nj lutnr voiudraoht van verzon van Guido
Gvzolle en Ailuma van Sclieltema, voor de
pauze en liederuu inet guituarbegeleiding
daarna, deed' kannen als t-vii go>-s".igo, be
schaafde dvolumatrice, met niet sterk, maai
colder steuigciutd.
Ds. J. V\. 1'. Ie Roy, van Slotcidijk,
hield, nadat vojr de pauz» du laatste klan
ken van Bietr. Beets' scuooatn ii:, weg
gestorven ea het sppiaus bedaatd >-.•.-, ten
"Zëe-r korte, maar gccsiig-fcuiiioristurtic „ep-
rckkingsrtdc" waaraan Socb, zooals bij
.aren getst en echten humor altijd het
oval is, de ernst ten grondslag lag. Spr.
eed vooral tt;i lieroep op ue jonf;<ren, op
de jonge mannen, maar vooral op de jon-
wen („want als het van de mku
it kamen....!" zei spr., /.icli aan te
gorden voor den strijd voor do beginse
len der Unie. „Wakker aan den arbeid",
•indigde spr., „anders dan de menschen
of nu toe hebben gewerkt; met een stil
;"bedI" Er volgde geen applaus op
lil geestdriftig en bezielend woord: bewijs
oor «en diep-.n indruk, dic:i het geanaakt
isd.
Na de pauze droeg Ds. Le Roy nog ee-
ige verzen van Jscqueline van der WaaU
Guido Gezelle voor.
De avond werd K-sloten met de te Haar-
,m welbckondè muzikale prestaties van de
■.ic-nljongi-iub.
Jhr. Dr. Band berg sprak een woord van
dank aan allen, die tot het welslagen van
ou avond hadden medegewerkt.
Gedurende de pauze was er gelegenheid-
zich als lid der Luie op te geven. Een bon»
drdtal nieuwe loden traden toe.
EEN HULDIGING. Donderdag,
avond vergaderde &e afdodiing Haarx
lein van den Alg. Ned. Bouwvakarbei-
derabond in de bovenzaal der Sociëteit
Vereeniging, welke vergadering spe
ciaal ten doal had aan haar beid© le
den J. Portogijs en J. Kok een blijk
t an waardesiiug aan te bieden.
De vergadering werd opgeluisterd
joor de muziekvereeniging „Exce3-
sior".
Te ongeveer «i uur kwamen de bei-
Ie leden, die door het bestuur per
taxi waren gehaald, de zaal binnen,
en werden mei applaus ontvangen.
De voorzitter herinnerde aan het
feit, dat PorUgijs en Kok va» <1© op-
htlng af lid der afdeeling waren
en nu zeventig jaar gewoivlen zijn.
Dit was d© aanleiding geweest, om
beiden te huldigen voor hot vele en
moeilijke work, dat zij voor de organi
satie hadden verricht. De leden war an
iilen up h©t ©eiste sein bereid hun
offer te brengen, wat de mogelijkheid
schiep, om baxie jubilarissen c<*n gou-
len horloge aan te bieden.
Hierna werd door den Bondsvoorzit
ter, L. v. d. Wal een rede gehouden,
liij o.a- Liet uitkomon, hoe of
zij vroeger in weken van 73 uur mer
ken sleclits f 9 verdienden cn daarbij
den tegenwoovuigen tijd vergeleek.
Ook werd nog hst woord gevoerd
door ©enigo anderen, die allen in
warme bewooi dingen liet werk hu'dig-
lene, door dc veteranen verricht.
De zoon van den heer Porhgijs
braclit dank aan allen, die medege
werkt hadden, dezen avond voor zijn
vader tot oen vreugdevolle» te maks®,
die niet gauw vergeld» zou worden.
Hierna voerde de hc-.r J. Portegijs
nog ©ven liet woord." waarin hij zijn
■ank betuigde voor het hulde'-'ijk en
allen opw. vtcn, steels ijverig voor
Je organisatie te werken.
Ook ae lieer J. Kok be-.anl.to zijn
roliega's voor hetgeen dezen hem had
den geschonken.
Uitgaan.
SOC. VEREENIGING. Het is den
heer Benno geluki voor Zondagavond
Louis David's kluchtgezelc-chap te en
gageer© o. Opgevoerd wordt ..Janua
Toik", dot reeds inei uitbundig sucoes
het Tiieuter Flora te Amsterdam
werd opgevoerd. De beste artisten van
Louis Davids Gezelschap treden er in
de dames Margie Morris,
kitty Kluppel en de heeren Theo
Frenkel Jr., A. Berkhout, Piet Pcrin,
Chares Bruakensiek enz.
Voor de pauze treden eerste klasse
specialiteiten en cabaret-artisiten op.
Feuilleton
VOGELVRIJ
13)
j Bravo, bravol riep ©en dor com-
•m&iolsdjeii, toen Silas ophield en ver
Ibijstcrd naar dc glimlachende to©
po-orders keek.
t Span je paarden in en rijd weg,
kiep e:n ruwe stem van der ra
ten. Een ulu" m en geschat ér volgde.
Hm! hm! door al die inter-
hiptieis woei ik met meer wat ik zeg-
|en mot'
J-— Stilte, ais liet u blieft, stilte! riep
i" majoor, strak naar den zolder kij-
i(l!<i.
jbilas Stump was een kort, klein,
falend mannetje, dat vrij vloeiend
Ver oudo tijden en over zij» wel-
|rek©ndliie.id kon praten'en Icon ver-
tien, lioe hij voor zijn komst in do
^lonie lauweren had geplukt in po
litico vergaderingen. Hij had de
♦nmissie in vertrouwen medege-
t 'l. dat hij van plan was bij de
©rung s i'.ooi L-; n groote rede te
cn zij hadden zich allen op
- - 11 1IC
?i verlaten, maar nu verloor hij op moeten hooren.
Miiie-ce uro;ia.jit zijn tegenwoor-
Jiglieid van goest. liij was hceiemaal
in do war, want nadat hij nog twee-
maai herhaald had, dat hij tot secre
taris hsnoeunl was, ging hij zitten.
De majoor stond vo] waardigheid op
en maakte do zaak nog er gar, door die
verlegenheid va» dtai secretaris te ver
ontschüldigen met d© veronderstelling,
dat Mr. Stump zeker niet gewoon was
in liet openbaar to spreken.
Misg Tot Gardiner werd toon ver
zocht iets te zingen. Dit was het vo
cale succes van den dag en zij werd
geestdriftig teruggeroepen. Als eerste
nummer gaf zij eon Schotsche melodie
en als toegift „Molly Darling"'. De
goede stemming en dc- ware aandaclit
werden geheel hersteld, toen de voor
zitter Mr. Amos Gordon uiinoodigde
ei.kede woorden te spreken.
De verschijning van Gordon s groo
te en eerbiedwaardige gestalte op het
platform was het teeken voor een al-
«emcen en hartelijk applaus, Sums ja-
ïc-n was hij in het Broadbaven-dis'triet
bekend om zijn goodo daden e» zijn
vriendelijkon aard. Ilij had Tom Ro-
be'tson gedurende do crisis van een
besmettelijke ziekte verpleegd en de
kleine van Mr. Daniell gered, toen hij
ernstig ziok lag aan de kroc-p. Hij
was de eenige man voor wien Tot Gar
diner een goed woord over had, hoe-
■t zij ©ens heel wat van hern liad
HAARLEMMERLIEDE C.A.
De gemeenteraad vergadert O.S.
Woensdagavond tot behande.ing der
begrooting voor 1921. Werd in de
laatste vergadering van den gemeen
teraad K-slot©n de te sluiten leening
ran f ÏOO.GCKJ nader te stellen op 7 pet
ook tege dit percentage kan de lecninf
niet gesloten women.
2 ANDVOORT.
DE SALARISSEN DER ONDERWIJZERS,
He aiuoccuig Zaïiuvoort van ucn
Bond van NoiierL Onderwijzei» heeft
onderstaand telegram naai- den Mi-
ister van Onderwijs gazonden:
Afdeeling Zandvoort Bond va» Ne-
derl. Ondciavijzes heeft met ontzetting
i.cinis gieaiome» van de nieuw© sala-
risiegeiing, dringt met klem aa» op
algebeéie lierziening.
S. D. A. P. Tot voorzitter der af
deeling Zandvoort der S. D. A. P. is
c-ekozen de heer Job. Bramson.
„Ulo i-oL.ec üordon' In de har len goed ais brooüeioos achteriiet- En
Men noemde hom „dump" genoemd.
•-an honderden had hij den godsdienst
doen herleven. In de \oht„ beteekt-nis
van het woord beoefen do liij de chiis-
telijke liefde, en meestal begon hij zijn
'dienstreiz>on met een lxeic-n voorraad
holy dollars en dump© J) in zijn ran-
s. I, om die onderweg ongemerkt aan
urir.c-n to geven. Er was hiots gedwon
gens of stijfs aan hem.
Er wo© geen kwaad in hem te vin
den en daarbij bleef hij even eenvou
dig on vriendelijk als een kind. Wel
ee:i minuut lang stond hij glimla
chend te kijken naar zij» toehoor
ders, waarvan hij de meeste bij naam
en toenaam kende.
Het Ls een groote dag voor jullie,
mijn vrienden, begon hij en er ston
den tranen in de oogen van den ouden
man, toen hij met vriendeiijken blik
rondkeek. Bijleen en armen zijn
uier sduoieekomen, en hij keek eerst
naar den majoor en toen naar de we
duwe McCarthy, wier klein stukje
land met. de hulp van buren geploegd
en bezaaid was, toon haar aan den
-d'rank verslaafde man ec-n jaar gele
den stierf en haar ©n de kinderen zoo
1) Door de schaarschte van kleine
pasmunt in de kolonie was uit den
zilve ren dollar in hel midden een rond
stuk uitgesneden; hij wered dan „ho
ly dollarhet uitgesneden stuk
juliie zijt allemaal gekomen met de
goede bedoeling do school voor de kin
deren te openen. Ik heb vau het rundv
vleesch van den majoor en aardap
pelen van Andy Flannigan gegeten e»
thee vbn Mrs. Carey gedronken, en
ik ben trotsch op jullie, vrienden;
want de kinderen moeten niet op
groeien in onwetendheid en je hebt er
goed aan gedaan je school te bouwen
en ©en onderwijzer te benoemen. Ik
hoop, diat jullie in hem ten goed soort
iemand getroffen hebt, iemand mot
kennis en takt. Je kunt je eten :iiet
klaar cnidcon zonder zout; en wat we
iu het Broadkavon district noodig
hebben, is oen weinig opvocdingszoul
en godsdienst.
En goed fijn gemaakt zout maakt
de iélckorst© ham. Gij zijt juweölen,
mijn vrienden en dat zijn de kinderen
ook; maar opdat go niet zult denken,
dut ik hier sta ooi jullie in de hoogte
te ©teken, zeg ik eu' bij, dat jullie maar
ongeslepen ju woelen bent. Je hebt
mijn jonge vriendin Tot Gardiner daar
straks hooren zingen.
Toen hij dit zeide, werden Tot's
blozende wangen nog rooder, daar al
ler oogen zich op haar richtten.
Mijn jonge vriendin zingt heel
aardig, maar zij hoeft het ook con
beetje geleerd, en als zij uog meer
ies gehad had, zou zij ©én stom heb
ben, die ©ea koningin haar sou be
nijden. Ik hoor, dut sommige» van
jullie geen prijs stelt op goed onder
wijs; maar je zoudt wel anders pralen
als je er alios van wist. De gi-oote
uui Jappelen, die we daar net gegeten
hebben, waren opgevoede aardappe
len en ook het rur.dveesch was opge
voed en de ham on de beschuitjes en
de taarten. Ju, nou lachen jullie don
ouden man wol uil, maar ik zal liet
jullie eens duidelijk maken.
Neem nu.eon? die boschbloem; die
julie „wreed" noemen. Van nature is
die klein eu nietig en heeft niet veel
geur; maar spit er eens -en klein
beetje leem voor om, plant haar over,
snoei en mest haar. geef goed vs'ater,
en je ontwikkelt haar zoo, dat je niet
zoudt willen gelooven, dat het dezelfde
plant is; ze wordt grooter, rijker van
kleur, sterker van geur, en je hebt
een prachtige ttanbloem.
Je trapt op den weg toevallig te
gen fee» steen, je raapt hem op en
kijkt ©r naar; or is niets moois of
schitterends aan te zien maar slijp er
den doffen buitenkant af, geef hem
aan een man, die weet hoe hij er de
ruwe kantjes af moet krijgen en ont
wikkel zijn door de natuur geschonken
schoonheid en je hebt een fonkelend
juweel, om te schitteren in een ko-
ningsdiadeem.
En luister maar gerust naar mij,
kinderen, haal uit de school en uit üon
meester, je halen kunt. Het zal
mlasohloh niet altijd gemakkelijk zijn,
maar een beetje lt-eren zal van jullie
betere mannen ©n lievere vrouwen ma.
ken. Wanneer je giaat trouwc-n, behoef
je geen kruisje i» plaats van je naam
te zetten en jo zult in staat zijn goede
boeken te lezen en brieven te schrij
ven aan je vrienden, en ^oed uit te
rekenen wat je van je boerderijen kan
oogsten. De man, dio wat weet, heeft
veel voor op een, die niets weet; en
je hoeft niet door de wereld te gaan,
terwijl je je moet schamen voor je on
wetendheid, maar je zult je hoofd
rechtop kunnen houden.
Laat je er niet te veel op
voorstaan, als je wat geleerd hebt: en
jullie, jongen© en meisjes, zien juliie
niet laag neer op. je ouders, wanneer
ie kan lezen en schrijven, omdat zij
het misschien niet kunnen. Zij hebben
iets goeds en prijzenswaardigs voor
jullie gedaan, door deze school op te
richten.
Toen volgde weer gezang, waarna
de voorzitter zeide: Mr. Bennett,
de nieuwe onderwijzer, zal enkirt»
woorden tot u spreken.
(Wordt vervolgd).
