HAARLEM'S DAGBLAD
iervieendegeso iiijgiis
van een jongen Serviër
Over de g§retizen«,
1)8 To.kenbonilsvergaiisring Neiieriandsctie soiüaien naar Wilna
- u9 Argauiunsclia oelagatle verlaat a verjaiieiiug net verdrag
ran Versailles tiet Grieksche vraagstuk Ge lotstartl 1st Inrlana
- i'Annenzio.
ZATERDAG 11 DECEMBER 1920 VI&üOE BLAD
gedurende de laatste week een
iioel meer leven gekomen in de Vol-
kerobcmdsbrouwerij en en van de be
langrijkste dingen voor ons is wel,
'at liet Neder 1 andsohe volk beeft ge
merkt dat er ook daadwerkelijke
iosnton gevergd kunnen worden van
teri li(l van den Volkenbond. Sir Eric
Drummond, de Algemeen Secretaris
heeft aan Jhr. van Kornebeek ge
raagd of Nederland wilde med ©wor
sen aan de vorming van een interna-
ionttle legermaebt die hot toe'uïbt
;ul moeten bonden op de volksstem-
Dvng in het gdbied, waarover Polen
fit Tjthauen bet aan den stok hebben.
Nederland wend vm'zocht; da&rvoot
lionderd man te zenden, benevens een
'-'.onderlijk gezelschap von vier
ijf officieren, die Poolseh of Russisch
'.enrten of administratieve ervaring
lebben. De minister heeft, in ziin ornt-
<hen. voorzichtigon geest, dien
liet land dat bean afgevaardigde, k
Berkl. niet verloochend. IIij stelde
ten zevental vragen. On een na heb-
n niet alleen betrekking op do
hting von de volksstemming en het
commando over ,h> internationale
naobt. Alleen de Inatste söliilnfc t
wij/en op een aarzeling van Node:
land of het zich we! aan de onderne-
g zal wae-etn. Worden de officie
ren ook gewen80ht voor liet geval Ne
der; and geen contingent zendt? Dit
was de vraag van den minister en het
antwoord liet niet lang op zich wach
ten. Do Raad (antwoordde Sir Drum-
<>ond) zou gaarne do beschikking
lebben over ©enige Nederlandsohe
iffioleren voor bijzondere zendingen,
maar hoopt op onbeperkte Nederland-
«clie medewerking, als bewijs, dai
ile Volkenbond rekenen kan op den
liaudwerkelijken steun der leden. En
lint is toch ook volkomen juist. Waar
tim moesten wij nu weer dien. slag
nin den arm honden? De minister
had geene machtiging om dadelijk
loc te stemmen en zond dus het
roek d-oor naar Den Haag. Best, maar
waarom moest hij dan door zijne
vraag als het ware bij voorbaat
kennen geven, dat liet contingent
a.ri honderd man wel eens geweigerd
r,i kunnen worden.
Het bovestaamde was al geschreven
toen wij vernamen, dat de rogeering
in principe besloten heeft het vei zoek
van den Volkenbond in te willigen.
Ilot kan blijven staan, w-ant nu i
dut die slag om den aura heelemaal
niet noodig geweest was. En een
week lang zijn Sir Eric Drummond
en andere ingewijden onder de sug-
lestie gebleven, dat van Karnebeel:
lang niet buitengesloten achtte,
ran dat Nederlamdaóhe contingent
niets zou komen. Geheel overbodig.
Üaifin, het prestige is gered, wij doen
Honderd Hollandsulie jóngens
gaan naar Wilna en komen na eeni-
g.n tijd allen weer terug. Want deze
expeditie is geheel gevaarloos.
De Argentijnscihie delegatie beeft
heel wat Geneefsch stof doen op
halendoor ziah uit de Vol'kenb.'-r.ds-
vergadering terug te trekken. Aar.lei
ding tot dezen stap was de weigering
ikr vergadering om zekere aim ntie-
jnenten in behandeling te nemen. Zij
werden naar ©ene commissie verwe
zen en zullen in de volgende vergade
ring (vermoedelijk herfst 1921) aan de
orde komen. En niettegenstaande
fijnen tot andere gedachten te bten-
gen, willen dezen met, van hun besluit
terugkomen en beroepen zich gemak»
halve op hunne instructies. Ec-nigs-
zins zonderling is het dat deze Zuio-
Amenkaansche delegatie de opvat
ting deelt, dat eenstemmigheid voor
een dergelijk besluit niet voorgoschte
ven is. Hot is dus geen kwestie van
beginsel. Maar wat dan wel? Wil Ar
gentinië de vergadering slechts tol
v:otteren spoed aansporen? Dan
het moment voor de sensationeel© uit
redding slecht gdkozen, want er ko
men xooveele amendementen in, dut
het. ondoenlijk zal zijn de g.-beele
overeenkomst volledig tie wijzigen.
En wanneer het bij slokjes en brokjes
moet gdbeuren, soh.iet.en wij nog
slechter op. Wat de ware reden ook
zij, deze gebeurtenis beteakont nog,
niet, dut Argentinië nis lid van den
Bond zal bod an kern.
Canada hoeft ook voor eene verras
sing gezorgd. Het-heeft schrapping
van Art, 10 voorgesteld. Dat is het
beruchte artikel over de onschend
baarheid en politieke oriafhahkelijR-
heid van alle Bondsleden en hunne
verdediging tegen eiken aanval van
buiten. Het artikel bij uilnemendliei'i
dut de vrede in de wereld tracht te
waarborgen. En waar de Vareenigi
Stalen ook over gestruikeld zijn,
Eene dergelijke houding steunt tot
nadenken, niet. alleen omdat het ver
zoek van Canada in overeenstemming
is mei den eisoh der Voreenigde Sta
len, maar toch ook wel met liet oog
op de voorbesprekigen die Lloyn
George voor den aanvang der verga
dering te Geneve, met de afgevaardig
den der Britsohe ,,dom nions'- te Lon
den. gehouden heeft. Het is nu wel
duidelijk geworden, dat Noord- en
Zuid-Amerika lang niet zoo tevreden
zijn over het Verdrag, als de Europee-
sche leden. Men wil Let zog spoedig
mogelijk los maken van het Verdrug
van Versailles.
Dit laatste verdrag is in de afgeloo-
pen week ook op andere wijze weder
tot een onderwerp van discussie ge
maakt, Zooals men weet ii&ei't de be
kende KngelscJunan Key nes een boek
schreven over de economische ge
volgen van den vrede van Versailles.
In dat boek wordt het vredesverdrag
onbarmhartig gehekeld. Het is een
van die beschouwingen, waarvan ae
leek, overtuigd van de autoriteit van
den schrijver, na lezing zegt: die man
heeft gelijk, het is em schandaal,
Euiopa eischt het onmogelijke en
siurt zioh in den zelfgegraven af
grond. En wanneer wij dan eene
weerlegging van zuik eene verhando-
ding lezen, staan wij als leeken weer
aan de zijde van den debatant of we
ten jn het galieei niet, wat wij er nu
vun maken moeten. Keynes
zal moeten opbrengen. En twijfelen'maar ontruimt de belde genoemde
of er wel experts voor de vaststelling eilandjes, terwijl Italië de door
der schadevergofXliing bestaan, d-e d'Annunzio ontworpen grondwet
oefent
sonerpe ci-itiek op de overdreven op- --
gaven van schade, die Frankrijk in ge- antwoord niet schuldig is gablc-ven.
den titel verdienen. Zoolang zij ziwke
kleine onderlinge verschillen hebben,
als honderd milliard, lijkt die zwïj'fel
niet zonder grond.
Het Grieksehe vraagstuk wacht nog
steeds op oplossing. De volksstemming
to Athene is 5 dezer toch nog gehou
den, inaar het had evengoed niet kun
nen gebeuren, want blijkens de be
richten stemden vrijwel alleen roya
list-ui. Zelfs spreekt men van verval-
soiling en dwang, maar dergelijke
berichten moeten nooit zond-er een
beetje zout genuttigd worden. In ieder
geval staat vast, dat het plebisciet
Constantijn uitverkoren heeft. Dus
kan Constantijn weer op zijn troon
plaatsnemen? Neen. zoover zijn we
nog niet. Want Griekenland heeft re
kening te houden met hare geldschie
ter;: Frankrijk, Engeland en Italië.
F.n die hebben ronduit verklaard dut
bij een terugkeer van Constantijn de
finunciêele steun verder achterwege
zou blijven. Dat deze troef eerst zoo
laat wordt uitgespeeld, zal wel liggen
aan de omstandigheid, dut Frankrijk
groote belangen heeft in Griekenland
en bovendien een verarmd Grieken
land wei eens oen gemakkelijke prooi
kon worden voor het zich krachtig
herstellende Turkije. Hoe kc-i zij, de
troef ligt op tafel en Constantijn be
tuigt in Zwitserland tamelijk Nrucu-
teioos zijne gehechtheid aan de Geal
lieerden. Hij tracht zijne weigering
om Servie tijdens den wereldoorlog
re steunen, goed ie praten, maar zijn
betoog is zwak eai vooral Poincare
heeft er vernietigende onjuistheden ui
aangetoond.
Deze onderhandelingen loonen weer
eens duidelijk hoe moeilijk een Kond-
gen oolsakap tu&schc-n do drie grootste
geallieerds rijken is. Frankrijk en
Italië hebben i») het nabije Oosten Leei
anuere belangen dan Engeland, maar
toch is liet noodzakelijk dat zij
drachtig staan tegenover Grieiccn-
land. Het serultaat is een comprbmis
dat eigenlijk eik onbevredigd laat.
Intussohen schijnen de Grieken o
van plan ta zijn Constantijn pro f«
ma terug te roepen om daarna den
kroonprins George op don u-oon
plaatsen, nadat Oonstautijn daarvau
afstand heeft gedaan. Lr moet zon
wat geschipperd worden in de poli-
tiek.
Het aantal inogrden in Ierland
r.eemt af. Het Iersohe volk verlangt
naar den vrede on de waarnemend
president van Sinn Fein, O'Flann i-
gan lieeft zelfs een brief aan de re-
geering gericht, dat hij onderhande
Jen wil. Hoewel O'Flainnagan niet uit
natun van de extremisten spreekt, die
voorstanders zijn van een onbarmhar
tige voortzetting hunner revolverpo
litiek, wijzigt de toestand zich b eu
snei in de richting van den vrede. Het
extremisme verliest liaar aanhang aan
de meer gematigde «dementen. Men
veronderstelt, dat roeds besprekingen
zijn gevoerd over een wapenstilstand
die vooraf moei gaa.n aan de confe
rentie. waarop de middelen om tot
e>an definitiov.-n vrede te komen, moe
ten worden besproken.
Til Italië heeft d'Airannzio w eer eens
de aandacht gevraagd. Do bezetting
van de eilanden Veglia en Arbe hoeft
de I tali aan sohe regeering aanleiding
gegeven tot een strenge nota, waar
op de dïohter-dictator van Fiuime iiet
den staat Carnaro erkent en met he-
t.-tkkig tot de practisc-he grens tus-
schea Fiume en Zuid-Slavië tevens
d'Annunzio's inzicht volgt,
P. W. P.
Damrubnek
Dainredaoleur: J. W. van Dartelen, 8pion-
kopstraat 55, Solioten.
Alle correspondentie, deze rubriek betref
fende, gelieve men le zenden naar bo
vengenoemd adres.
MEESTER ISIDORE WEISS IN
HOLLAND
Een interessant eindspel.
-
IB
1
1
1
llllll
Ui
1 1 1 m 1 1
1 1 0 1 1 1 1 I
1 1 II
II II
1 Oi 1
II II
KAMPIOENSCHAP VAN HAARLEM
EN OMSTREKEN.
De beslissing in dezen wedstrijd viel
Woensdagavond j.l. Zonale de lezers uit
onderstaand overzicht kunnen zien, wer I
de kampioenstitel 1920—21 dil jaar be
huald door J. W. van Dartelen, inot 9
winst- eu 4 rexuiae partijen. De nieuwe
kampioen verloor in dezen wedstrijd geen
enkele partij.
No.
Sepolere.
L J. W. van Dartelen 13 9
2. P. J. van Dartelen 13 10
3. H. G. Teuniese 13 8
4. W. van Duale li 13 6
5 J. Lycklema 13 6
D. van Wamel 11 5
7. H.M. Sprokkelenb. 13 6
J. van Looy 14 5
9. P. van Wamel 12 3
10. .1. Siegerist 12 3
gg Boks .13 1
M. Mons 13 3
Exel 12 2
H. D. A. van Abs 12 0
W. van Dartelen, le prijs.
P. J. van
Wit speelt i
WIT
Weiss .VU
d heeft. Hij goochelt (laarbij niet
geweldige bedragen, die echter nog
ver ben oden de van Fransche zijde
genoemde blijven. De heer Brenier,
directeur van de Kamer van Koophan
del te Marseille publiceert thans ïi> de
Times e>en artikelenreeks waarin hij
de beweringen van Keynes weerlegt
en zich beroept op onjuiste vermelding
van feiten in het boek van dan En-
geischman. En wij, buitenstaanders,
duizelen van de getallen en zien dan
-V.-WJ rwi vi'C Cil iltül tl'll
h.udneklcge pogingen om de Argon- naar Uuit^hlami, dat dit allenma
Door J. II. S.
Hij toeval viel mij eüuigo wokou geleden
tot Septembernummer van de „Monde
Nouveau" in handen, waarin Dr. Fernnnd
Merlin, Senator voor hei Loire-departemeul,
icer belangrijke studie lieert geschreven
de verhouding der verliezen van tuen-
selicnlcvens in den wereldoorlog tot het
Mtilal inwoners der geallieerde landen.
Bijzonder werd ik bij de lezing daarvan ge
troffen door hetgeen de statistiek over Servië
vermeldde, een land, dut bij ons 7,00 weinig
bekend is en daarom of in 't geheel niet óf
«claus, verkeerd beoordeeld wordt, liet is
(lan ook om te voldoen auij oen mnerlijkon
"rang naar rcchivaardigheid bij het beoor
delen der Servische natie, dat ilc deze blad-
«ijden, die geen andere protentie hebben, ga
'ehrjjven. Frankrijk, heert een warme sym-
uallrie opgevat voor de Serviërs, en'dit
boldenvolk. dat m»u in den groeien oorlog
jiot anders heeft kunnen doen dan bewon-
ïcron. is wel waard 0111 beter gekend le
worden bij ons eigen volk, dat zelf tachtig
•nar lang zoü'n taaien strijd heeft te strijden
Wi.KI om zijn onafhankelijkheid te verkrij-
.icii C11 te bewaren, ik zal gaarne gebruik
k-ken van de toestemming van den sehrij-
fcr, den lieer Paul T.abbé, om eeuige lioofd-
wlikken hier vertuuld 111 te l.issehen van
'ijn „Hist-oire d'nu jeune Serbe", her irekoor-
■Iti'ke boekje, dar zooveel ontroering hoeft,
•wekt en waarvan de verschijning tijdens
m oorlog zoovcol sympathie in liet leven
heft geroepen voor het wroedbeproefde Ser-
rwche volk.
Laat ik intusschon beginnen met mijn lezers
»un do hand \;ui Dr. Merlin mee te deelen,
dat Servië op li November 1018 één millioon
Ourlogsslachtoilers had verloren en wol
211700 soldaten gesneuveld, 77278 gestorven
y den terngtoohf. door Albanië en B20000 in
'do gevangenis of in de interneeringskunipea
En rlat op oen bovolking van nog geen drie
tfillioen. Dus één op drie. Als we daarmee
aiiigo andere 'oorlogvoerende naties verge
lijken, krijgen we voor Amerika één do ode
de duizend inwonersEngeland 1 op 75
ftklgië 1 op 200 en Frankrijk 1 op 27.
'Frankrijk en Servië hebben dus het meest
le verduren gehad. Heide rijken hebben hun
»o hint en opgeofferd zonder ze te tellen, ter-
ri.il de burgerbevolking leed onder den vij-
«mlelijken inval en liet land ten deele hope-
loos verwoest werd.
He geheurteniBien te Serajuvo liggen ons
Pg voraöli in hel geheugen en du moord op
dm troonopvolger van de Habsburgsehe mo-
oarchlc en diens gemalin is maar al te vaak
wnehouwd als dc oorzaak vim den wereld
brand, die ongeveer geheel Europa beeft aan
winst en waarvan zelfs wij, Nederlanders,
w gevolgen nog altijd ondervinden. Voor
zoover Servië in den oorlog is betrokken ge-
J'ordcn, zit de oorzaak evenwel dieper en
«her,en we tol het jaur 1,801 terug te gaan,
«oen Kara Georges reeds Servië van hoi
lurksuhc juk wilde bevrijden. Het zijn de
"ostenrijker.s geweest, die deze poging op
Zelfs beeft een oogmblik open oorlog
getli'elgd -door de blokkade van Fiume
door het Italiaansche legör. De regcc-
ring heeft echtei' verklaard dat deze
blokkado op eon misverstond berustte
en dit heeft d'i\mnuti7.io weer wat ge
kalmeerd. Hij beeft ïntusseh-en xc-r-
klatird geen vrec-dzame ondoi'h.uiLo
dingen to zullen voeren, zoolang de
militaire pressie op Fiunne wordt uit
geoefend.
Deze stonn is orihfcftr ook woer ge
luwd, d'Annunzio blijft in Fiume,
In bovenstaand,
'•Igl:
Wit: 38-33, 47—41, 37—32, 41-37, 32-23.
28—23, 23—18, 18—12.
Zwart: ,29 27, 27-31 n), 31—36 b), 1—7.
7-12, 32—17, 16-21, 17 8,
26 17, 17-12, 12-8, 8-3, 3-21, 21—43
•u wint.
8—13, 13—19, 19—23, 23—28 do boste.
n) Op 1—6 of 1—7 volgt wit 41—38,
37—31, 31 11, 26—21, 21—17, 36—31.
Zw 6—11 of 7—12. 11 of 12—17 c>, 16 7.
7-12 do beste, 12 21,
l') Op 31-37 volgt wit 26-21, zw. 16 33,
wit 41 43 eu wint.
c. Op 16—21 volgt
36—31 en wint.
Zw. 27—32, 32 21.
Tevens plaatsen
aardig eindspelietje
picen
Eindspel no. 272..
I. Weiss, (le Dainler).
ZWART
31-S7.
I I I
_L_L
I I I i I I I i
1 I I M 1 II
I I i
I I
P
O i
I I
I .Pi
I I I i i I
Dartelen 2e prijs; H. G. Teunisse 3e
pnjs.
2de prijs werd behaald door den
kampioen van Haarlem P. .T. van
Dartelen met slechts één punt verschil
op den nieuwen kampioen.
Evenals vorige jaren, was ook dit jaa-
de strijd bijzonder spannend I
Hieronder laten wij nog een overv.iol 1
volgen van hot verloop der 3 laatste w..-d
.strijden om het kauipinivisobap vsu Haai
Ism en Omstreken
1. J. W. van Dartelen 8
2. P. 3". van Dartelen 8
1919:
1. J. W. van Dartelen 13
2. J. W. van Dartelen 13
12
Stand in cijfers: Zwart 2 schijven op
6 en 37.
Wit 4 schijven op: 26, 32, 41 en 47.
Oplossingen worden gaarne ingewaeh
tot uiterlijk Maandag 20 December a.s.
In onze volgende rubriek zullen wij na-
Vier op de door Weiss in Haarlem ge
speelde partijen en door hem gegeven si
multaan-séance teiugkoineu.
lil verband inet het vroegtijdig inzenden
dei copie wns dit in deze rubriek niet mo
gelijk
HET WEDSTRIJD PRO CRAM MA
VOOR ZONOAC.
Westelijke afdoe ling.
Eerste klasse.
Blauw WitSpartaan (acheldsreolilerC.
J. Grootlioff).
D. F. C.—U. V. V. (scbeïdsreohterH. A
Tromp).
V. v.—H. B. S. (scheidsrechter: W.
Eymcrs Jr.).
V, V. A.—A. F. C. (scheidsrechterJ. K.
Groolmeijer).
Haarlem.Sparta (aanvangende kwart vóór
ree scheidsrechter W. Katoen).
OverRausscompetltie.
Stormvogels—R, C. H. Geheid «rechter
r. J. Kloek).
R. F. C.—H. F. C. (scheidsrechterR. 8.
Znldervelt).
ilcrmes—W. F. C.
QuickA. D. O.
't Gooi—S. V. V.
D. E. C.Feyenoord.
Reserve iste klasse A.
O. V. V. II—Haarlem II.
A. F. C. II—Blauw Wit II.
Ajax II—Spartaan II.
Reserve iüc klassa B.
S. V. V. IIQuick II.
H. B. S. II—IJ. V. V. II.
Tweevte klasse A:
Z. V. Y.-E. 1). O.
Alcmarla VictrixRapidilas.
Amstcl—Schoteu.
Hortus—Z. F. C.
F n rmerstcyn - -Hollandia.
•v!e l;.: .:se B.
V. U- C.Zeist.
Gouda—Allen Weerbaar (uitgesteld),
Velox—Victoria.
HerculesHilversum.
D. O. O.—Olympia.
Tweede klasee C.:
ConcordiaD. If. C.
FortunaDordrecht.
R. V. C.Unitns.
O. D. S.-l). V C.
C. V. V.Neptunns.
Rese
e l:l:i
Derde klasse A.
D. W. 8.— Bloemendaif.
Steeds Voorwaarts—Holder.
Ocsidïijke aluooling.
iste klasse.
Be Quick—Z. A. C.
Quick Tubantia,
Go aheadTheole.
HengoloEnnoliedé.
Vitesse-U. D.
Zuidelijke aldeellng.
Eerste klasse.
Bredania—Vclocitas.
V. V. V.-N. O. A. D.
Middollmrg—M. V. V.
B- V. V WiJhelmina.
Willem 11—N. A C
Noordelijke afdeelfng,
Eers e klasse.
Forwa rd—Ve loei tas.
li. S. C.—Veendam
W. V. V.—A leides.
Achilles—G. V. V.
Frisia—Be Quick.
(Sportkr.)
HAAKLEMSCUE VOETBA! I»(AD.
OVERZICHT.
De halve eindstrijden voor de bekercom
petitie leverden uog een verrassing op, n.l. d«
nederlaag van H. F. C. III tegen E. fa. O. H.
niettegenstaande de blauwwitten ine. cco
.eer sterk elftal waren Opgekomen. Zund-
.oort liereikrc door niek,opkomen via It
8. V. II zeer geniakkelflk den cind.-trijd,
die den lsten Januari a.s. tusseken E. D. O.
011 Zaudvoort op het Baarlem-voJd z;il wor
den uitgevochten..
Voor do "competitie behaalden üi IA T.
H. B. en Haarlem III groote overwinningen
op B. V. C. II en E C. If. IIL In I B won
Ivo gemakkelijk van V. 8. V. II en spoelde
Lit"
A.s. Zondag is voor de Ie ld. A een uit
gebreid programma vastgesteld. Zandvoort
moet in Bluemendaal B. V. C. II en zal
ooaigc moeite de puntjes wel behouden,
H. B. heeft het togen Stormvogels II
heel wat moeilijker en zou wel eens éóu der
puntje* moeten afstaan. Haarlem III wint
gemakkelijk van IL S. V. II uil, terwijl
E. D. O. 11 thuis V V. 11. wel dc baas zal
blijven. H. F. C. III tenslotte wïut van
R. C. H. III.
In I B ontvangt IL C. II. IV Haarlem IV
cn verliest. Haarleru III A zien wij thuis van
Stormvogels III winnen. De belangrijkste
wedstrijd is D. O. A.—Schoten III, waarin
de gasten misschien voor de le maal gesla
gen worden. W innen zij echter, dan is bun
positie op de le plaats vaster dan ooit.
Voor de 2o en 3e klasse n
laa'r onderstaand programma.
2 A.
T. H. B. ii11. C. H. V.
li. F. C. V-D. L O.
e. d. 0. iv— n. s. v. irr.
2 B.
Zandvoort IIHillegom.
Vogelenzang—Billiueu.
Dio IIBennehroek.
Kennemors—B V. C. III.
3 A.
Haarlem VII—T. H. B. IV.
V. V. IL III—E. D. O. VI.
3 B.
Schoten V—Ivo II.
Hillegom II—R. C. H. VIL
3 C.
Dio IIIVogelenzang II.
O. V.—Hillegom III.
Bennebrnek II—Hillihen II.
3 D.
Stormvogel-s IV—S. S. V.
Zandvoort III—Span indam 2.
E. li- S. 11—B. V. C. IV.
It. C. H. VI11A. j. C.
Kennemers III—D. O. A. II.
wiyzes
wil
hurpi'iijke SM
WIJK AAN" ZEE EN DUIN.
Bevallen: H. J. SchipperKnijnen-
bei y d. S. Priesterde Vries. d. G«
KruithofSehout n. z. Q. Nijssen—
l ubbers, d.
Gehuwd V. - jaar, en G.
Betisc, 23 jaar.
sluwe wijze hebben willen togenhouden en
1 oen desondanks toch een deel van Noordelijk
Servië werd vrijgemaakt, moest Kara
Georges aan Oostenrijk oenige eilanden in
den Donau afstaan. Van dien tijd af heeft
dat land altijd stelling gekozen tegen Scrvië's
bevrijding. Nadat in 1878 Bosnië en Herzo-
gowina door de Oostenrijkers waren bezet,
dacliien dózeu er nog alleen aan om, gesteund
door Duitsohland, Servië te doen verdwijnen
van du wereldkaart. Reeds in if)0i en IUU5
word de Europeesche vrede ernstig bedreigd
en wanneer in 1908, op hut «ogenblik der
annexatie van bovengenoemde provincies, de
oorlog vermeden kunnen worden, is dat
alleen tc danken aan de krachtige hulp door
den Driebond verleend.
lil 1913. na den tweeden Balkanoorlog, was
du Diibbel-Mouarchio gereed om aan Servië
den oorlog tc verklaren en na in September
1913 een zuiver plaalselijkcn opstand 10
hei-bun verwekt van de Albajieezun tegen
Servië, op de Z.W. grenzen van dit land, en
nadat Servië de orde had hersteld, zond liet
een ultimatum naar Belgrado, voorwendende,
dat de Serviërs zich gemengd hadden in de
biiincnlandsche aangelegenheden van Alba-
i.ie. Eindelijk kwam het ultimatum van 191-1,
waarvan Lord Grey heeft getuigd: ..Nooit
beril een vrije Staat aan een anderen vrijen
Staal zulk een nota overhandigd". Dc rest
i:i bekend.
liet is over den vursehrikkelijkou oorlog,
die nu volgde, dat er boekdoelen zijn gepu
bliceerd, inaar er zijn geen bladzijden met
meer waarheid, meer eenvoud en meer wer
kelijke ontroering gesohrevon dan die, waar
van ik een doel hier laat volgen eu waarin
de Fransche schrijver ons het verlnial dooi
van den jongen Serviër Douehaite.
Ziehier wat bij vertelt
Elk jaar bracht ik mijn vacantie buiten
door tc Kraliovo bij Baba (t). De familie
Simitoli, aan wie ik veel verplichting heb,
nam mij gewoonlijk mee terug naar mijn ge
boortestreek. Zonder haar zou ik slechts een
nrru boertje zijn gebleven niet geen andere
bestemming dan zijn leven lang wat maïs te
verbouwen en wat vee te verzorgen. De heer
Similch, die aan do Universiteit van Bel
grado cu in het Parlement dc grooie rol
heeft gespeeld, die u bekend is, had zijn
bezittingen in ons dorp. liet was een man
niet een uitstekend karakter, hij kende groot
moeder en stelde belang in mij. omdat ik.
zoo jong als ik was, mijn uiterste best deed
op school. Hij belastte zich met dc zorg voor
mijn onderwijs en gaf mij als kameraad zijn
zoontje, dat vier jaar jonger was dan ik en
dat ik niet zijn werk hielp als z(jn gezond
heid hem in staat stelde le werken, Ziju
ouder* hadden reeds twee kinderen verloren
en daar dit kind lung na de anderen was
geboren, leek de heer Simitch moor op zijn
vader dan op zijn vader.
191:1 schreven de. geneeshceren »au mijn
naadje een verblijf voor te Be rek cn
men had besloten tujj ook mee te nemen om
den kleinen zieke wat verstrooiing le ge
ven gedurende de vry ernstige kuur, dio hij
moest doormaken.
Naar Frankrijk gaan, ik had nooit iels
«cho'oilCrs durven droomenl Ik was er zeker
zou out vangen. De beer Simitch, ondauks de
van, dal iedereen mij er met open armen
ongerustheid, die de toestand vuu zijn zoon
<i) Grootmoedor,
hem inboezemde, sprak met opgewektheid
1 ovei onze reis, over de bibliotheken, die hij
zou kunnen bezoeken en over do Franselie
geleerden, die hij gelukkig was weer te
Writ was zijn stom warm en helder, zijn
taal eenvoudig cn diep! Een opmerking van
hom was altijd de overdenking waard, zijn
gedachten waren als vruchtbare zaden, die
vanzelf ryp werden in den geest van hen,
die naar hem luisterden. Een onzer meesters
noemde hém „de zaaier, die de oogsl voor
bereidt". Ik geloof dal geen naam hem
beter paste.
Ilij kwam altijd glimlachend naar ons toe
met zijn hand 0111 zijn lange witto baard, die
volkomen geleek up dien van den heer
i'achituh, onzen minister-president. Zoodra
wij aan lafel plaats najuen, waarover een
kleed lag van mode en wite ruiten, brach
ten de dienstboden ons heerlijke, donker-
roodp druiven, de heer Simitch ontkurkte
zeil een lïesolr ouden wijn van tJmederevo (1),
de eenige soort, zeide li ij lachend, dio de eer
verdiende gedronken te worden bij het ge
bak, pile en p a 1 a t c h i tl k e, dat me
vrouw .Simitch voor ons had gereedgemaakt.
En onze gesprekken! 'C Was alles zoo mooi
wat hij zeil Hij legde Servië voor ons open,
bij toonde aan dat het gedur «nde eeuwen
de grootste ellende had geleden, maar dat
hot zich niet had laten ontmoedigen, omdat
zijn bewoners steeds hun eer luidden weten
tu bewaren, dc liefde tot hun geboortegrond
cn dc herinnering aan liet verleden. Onze
voorvaderen waren overwonnen geworden te
Kossovo, maar de herinnering aan het offer,
dat zij hadden gebracht, redde ons land
van oer. litod. Sinds meer dan vijf eeuwen
werden alle geslachten opgevoed in het idóo
dor vergelding hun onverzettelijke wil heeft
langzaam de historie voorbereid.
Eu op welke voortreffelijke wijze verklaar
de dr heer Simitch den Balkanoorlog, het
verdrag van Boekarest, de conflicten, die
zich in de toekomst zeker zouden voordoen.
Hy loonde aan dat Frankrijk en Servië twee
bondgenooteu waren zij hadden beiden hun
Elms en Lotharingen tc bevrijden. De ver
drukte Frunschen in de geannexeerde landen,
do Serviërs van Croat ie en Bosnië, van het
Banaal cu Dalmalië, zij kenden dezelfde sla
vernij hun gemeenschappelijke vijand was
Dui'sehland.
De overwinningen in 1912 behaald op de
Turken, vervolgens op de Bulgaren, wier
vnrrnad. werd opgewekt door Oostenrijk, de
vrede van Boekarest, dar, ailci was de ver
gelding voor Kossovo. Een nieuw tijdperk
brak voor ons land aan. Langen tijd een
LoiWnrk vau het Christendom tegen (ie Turk-
schu invasie, vormde Servië nu met zyu bond
genooteu Roemenië en Griekenland, een
slagboom tegen den opmarsch der Duitsohers
naar hut Oosten.
- Dat is bel wat dc pangcrmanuiten ons
ntioi* zullen vergeven, zei de heer Simitch.
Nu zijn wjj overwinnaars, wij haken naar
vredo, ru*t en arbeid. Nu de vergelding ge
komen is. kunnen wc den Turken vergiffenis
schenken, ons verslaan met de Bulgareu
maar als Oostenrijk, dat niet heeft opgehou
den ons kwaad te doen, dat ons verhinderd
heefl na den Balkenoorlog een haven te
(1) Smederevo of Seraendrla. belangrijke
slad aan don Douau, beroemd door haar
wijnbergen,
bezittou aau-dc AdrifilLohe Zoe, een noodza
kelijken uitweg voor ons economisch bestaan,
als Oostenrijk ons mocht aanvallen, dan zul
len onze geweren, ondanks onze vredelievend
heid, vanzelf afgaan en God zal oordcelen!
Mijn oude meester voegde er fluisterend hij
en hij bedroog zich niet
Maar dut zal een aigemcenon oorlog ten
gevolge hebben bijna heel Europa zal er
deel aan nomen aan dc cone zijde do goe
den, aan de andere do kwaden!
Dat onderhoud, dat iu mijn geest gegrift
blijft, had plaats aan het cïndo van October
1913, liegen maanden vóór deu oorlog!
Vv ij zouden Belgrado verlaten togen het
einde vin Juni. Het drama van Sarajevo, de
guherp.izinnigc moord van den Oosienrijk-
schen aartshertog, vertraagde ons vertrek.
Vervolgens stelde de heer Simitch het van
dag tot dag uit.. Ik geloof dat hij dc gebeur-
tem'es n voorzag. IHj v as kaiui un ernstig.
Het ultimatum, dat hij een der eersten
kende, verontwaardigde hem, maar verraste
hem niet
Het uur is geslagen, zei hij mij op een
avond, wat wij ook mogen doen, we zullen
oorlog krijgen Oostenrijk haat ons, Duitsch-
land is gereed en dat land drijft zijn wil door.
Voor alle Serviërs, jong of oud. was liet
«en harde beproeving ziith te weten verne
deren zooals wij dat gedaan hebben. Nooit
werd een volk op onbeschaamder wijze uit
gedaagd Toch, behalve op twee punteu. die
wij. zonder ze te verwerpen, voorslctden na-
dor te besprekou namen wij alle voorwaar
den van Oosttnryk-Uungarije aan. 't \Yas
een achreruitgang op dim weg. dien ouze
vaderen gevolgd luidden en dio naar do vrij
heid idt. Ouze eer bleef ongerept, maar ons
land werd verkleind, onze hoop bedrogen,
onzo wettige verlangen» uitgesteld. Wij
brachten de kostbaarste offers om Europa
en waarschijnlijk de goheele wereld voor den
oorlog t'o bewaren. Wij offerden ons voor de
geheel" menschheW op.
De vjj.uidehjko gezant, die deu moed van
ons volk kende, had onze wijsheid niet voor
zien. lig kwam bet antwoord halen op zijn
ultiinat jen «n zyn Regeering wa3 zóó zeker
vim onze weigering, dat zij hem had opge
dragen zijn paspoort te vragen cn orrmiddfel-,
Hjk den oorlog te verklaren. De misdaad van
1911 werd voorbereid en voltrokken door dc
Duitschers, Oostenrijkers en Hongaren. Dc
Turken waren reeds in de niaoht dor Duit
schers wat de Bulgareu betreft zij zouden
zich natuurlijk bij hut complot der misdadi
gers aansluiten.
En torij, al) ge de kalmte eens gekend
inidt, die in Juli 1914 le Belgrado heersebte!
Wij houden niet van tnanifeateeren. Iedereen
wist. dat het ©ogenblik ernstig was, dat onze
vijandeu ons wilden verpletteren en dat zij
veel talrijker waren dan wij, maar wij namen
do beproeving aan. wij zouden allen gaan
strijden, mannen, vrouwen, grijsaards en
kinderen! Hot is gemakkelijk te sterven
voor het vaderland als men weet. dat door
rijn leven te wagen men dn vrijheid kan
redden.
Zeker, onze vijanden waren talrijker dan
wy. maar nïcl beter bewapend. Wij hadden
de „Frausoheu" op onze hand, zoo noemden
wy de kanonnen van Creusot, die tc Kou-
inanovo cn to Adriauopel do zege hiuiden be
vochten door aan de Duitaehe kanonnen, waar
van onze vijanden zich bedienden, 't zwijgen op
te loggen. Hot is 00 ouzo slagvelden, dat dé
75ers. door onze artilleristen bëdiend, hun
eerste strepen hebben verdiend..
Weldra vernamen wij, dat de Fransche ka
nonnen niet alleen aan onze zydo zouden
staan. Ruskind, het groote volk van ons ras.
dat onze natuurlijke beschermer was, Frauk-
rijk, zoon van de groote Revolutie, het land
v.in licht en adeldom, Engeland, de bodem
waarop do vrijheid tierde, verbonden zich
met ons cn de eenigd kreten, die de bewo
ners deden weerklinken, waren vivat» voor
de legaties der drie bevriende landen.
Gedurende dc eerste weken van den oorlog
heb ik er niet veel van gezien. Toch woonde
ik de eerste beschietingen bij. Belgrado,
wiens naam „witte stad" beleekect,. was nu
dc roode stad geworden Eens kwam een re
giment cavalerie te Topchtder langs het
huis van my'u meester get t okken. Op een
mori paard zag ik mijn oudsten broer zitten,
den kuapsten sergeant van liet lieele regi
ment. Ily hield zijn rijdier in om mij tc
omhelzen. Hij was vruoüjk en geen enkele
droevige gedachte, geen enkel kwaad voor-
Sla er m.nir stevig up voor ons allebei,
riep ik hem na.
Wees maar gerust, antwoordde Milenko,
ik zal hun dc volle laag geren en vechten
Helaas! Wij zonden elkaar nooit weerzien!
Den 12aen Augusts trokken dc Oosten
rijkers, die ons don tijd hadden gelaten onze
.pen siunou te trekken, over de Salve en
farina. Onze soldaten waarbij myn
:r veroverden du hoogten van den
r, braken door het centrum cn bc.Iraal-
in het Zuiden de overwinningen van
Lechnitsa en Iudar 'en in hei Noorden die
van He omatreken van Cliabats! 4000 ge.van-
ttenon, 50 kanonnen, munitie van alle soort,
:ca grond bevrijd van vijanden, dat was het
resultaat der eerste invasie. De overwinnaar
ivas het kleine volk, dat onze vijanden al*
>cn kind hadden behandeld, door in hun
dagbladen te verklaren, dat het «ohioende
zijn het cenige zweepslagen toe te die
bij wijze van best rafting cn om het tot
de gezonde rede terug te brengen.
Toen was het dat de heer Simitch mij
mededeelde, dat zijn vrouw, zyn zoon en ik
Belgrado zouden verlaten. Wij moesten naar
Kralievo gaan. Ik moet bekennen dat, hoe
wel ik het licra niet durfde te laten bemer
ken, ik daarover eenlgc ontstemming voelde
t dat ik roü voor het eerst niet verheugde
het vooruitzicht van grootmoeder en mijn
rsjes weer tc zien-
Mijn terugkomst irr het ouderlijk huis was
bijna een verrassing. Niemand verwachtte
c,ij Toen ik binnenkwam, zat grootmoeder
by hot vaam te spinnen, mijn zusjes wiegden
een oude pop. dio geen armen of boenen meer
had cn van wie zo toch hot meeste hielden,
•otmocder had nog steeds haar rustige en
hte glimlach, maar toch waa er verende-
j in baar gelaat te bespeuren. Zij stond
op, omhelsde mij eu haalde uit haar kast
een doo», die ik goed kende, versierd met
I schelpjes 011 Talsche paarlen en die ze zeer
lang geleden, in hot begin vau haar hnwe-
j lijk. had gekoobt op do kermis van
Oujllsé. (I). Zij bewaarde er ©enige photo's
in, enkele gedroogde bloemen, oude lintje©
on een zilveren medaille, die voor haar al
leen een gehclmxinnigo betcokenis hadden.
1 (1) Stad in Sv-rvWt.
want er kwam altijd eon glimlach om haar
"i:ti cn haar oogen werden voohtig als zy
ze bekeek. Zij zeide ons
Dat doosje beval de dierbaarste hBr-
iunerïngeu van mijn leven. Gij moet ze ver
branden als ik er niet meer zal xyn
Zy opende du doos en haalde er een brief
ui:, dien ze ure hardop liet voorlezen. Het
ws-ren slechts ecnige vogels, die mijn bioer
schreef om de ovtrwinuig te melden. Groot
moeder nam hem weer gauw torug en
drukte een kus op de handteokening van
haai kleinzoon
Zie je. miju jongen, zei ze niy, als wij
allen gereed zijn voor hot vaderland te ster
ven. dan zal het loven. Gisteren stond ik
het j© vader af. heden geef ik het je broer,
morgen zal het jouw beurt zya. God zal de
toekomst van het land woven mot do ziet
Kralievo lig: boven op een heuvel, hcldcr-
wi. en sohilderaclrtig. Wij woonden op drie
kilometer afstand, niet ver vau liet oude
klooster ran Jitclui. waarvan de muren met
kostbare fresco's zijn bedekt, die door het
wtren de Turken beschadigd zijn. Hoe
dikwijls heb ik i;i October en November 1914
den weg sfgeleiri, die naar dc stad leidt! Ik
g ag liaar het „ïlótel van de stad Parijs" om
aan de reizigers, die er afstapten, tc vragen,
welk nieuws zij meebrachten. War valseho
geruchten, wat bakerpraatjes vertelden zo
ons meestal! Onderweg ontmoette ik jong©
kameraadje? wij spraken over niet* ar.dera
den oorlog, wij hoopten dat hij lang zou
de
gebeur!
allen aangegrepen.
Onze troepen war
gen geholpen
eel a
1 hugger"
ad 0
de MonU'iiegrïjucn, had-
de hoogten van éierajevu bereikt.
Meer dan eens liep het gerucht in ons dorp
dat ze dc oevers der Adriatisnhc Zee had
den veroverd, 't Was ivmi al te mooie droom;
in waarheid trokken onze soldaten lang
zamerhand terug voor den vijand. Een vree-
selyke iuvasie begon.
Gedurende acht weken hielden wij de Oos
tenrijkers aan de Drina legen, maai wij
moesten xwirhtcn voor de overmacht. 'Iet
hf.cle Servische leger irok terug. Onze vijan
den waanden ons verloren cn de heele we
reld bereidde een loflied voor op onze dap
pere soldaten-
Den 9dcn December, daalue - ize generaal
Putulk do hoogten af van den Souvohor bij
Vnlicro. liet Itadrëk-gehrr.itc «vos bereikt en
de Radnik zou ót/.e Manie zijn! Iedereen
had begrepon dat wy moesten overwinnen of
«erven en onze oude koning, die do stad
had verlaten waarheen bil. ernstig ziek. w.u
geTlucht, trok, zijn eigen Egden vergelend,
voorbij onze soldaten met een vlag in d©
hand, terwijl hjj hun eenvoudigweg zeido
Kinderen, ik kom niet jullie mee Mer-
vcnl
Nooit hebben de Oosluurykers een meer
vólkernen nederlaag geleden. Zij lieten meer
dan 30.000 gevangenen iu onze handen ach
ter. Het werd c-eu bandelooze terugtocht,
cea sauve-qui-pcut tot de 8«v©, waarin zo©
menig vijand verdronk cn ik was er ook bij,
ik heb het geaieu, gezien met eigen oogen..
(Wordi vervolgd.)
