Van onzen reizenden Redacteur
het ïoonesl
HAARLEM'S DAGBLAD
ZATERDAG li ücCÉ'MELR 192Ü
TW££üE BLAD
(Vierde reeks.)
No. 126
Het Treilerbedrijf te IJmuiden.
Het stoomt-av.'krbedrijf te IJmuiden is
nu ongeveer twintig' jftur in gang «d net
bJm niet de zee, waarop de treiters viren,
13 bet met het bedrijf steeds eb en vloed
geweest: tijden van veel voorspoed, gevolgd
weer door jaren van misère, liet laalsle
tijdperk van groote winsten kwam in het
midden van de oorlogsperiode. JJe jaren
van 1815 en 1916 waren do gouden jaren,
de glorietijd van het treilerbedrijf. Hel
Wat, toen fingeland en Duitschland den
oorlog voortzetten tot op het vreedztioc
gebied van de Kijksvisebhal te IJmuiden,
waar beide landen eikander de Neder,-and
Kchu visch betwistten en elk voor zich
trachtte, om den tegenstander liet nuttige
voedsel afhandig le ruaken, door tegen ei
kaar op te bieden. Deze c-conomische
Strijd van Entente legen Centraler, up
neutraal terrein bracht enoimo winsten
IU de havenplaats en daarbuiten, want het
grootste gedeelte van de lJznuider trei-
leivisschcrs woont elders, te Egmon-l,
Sclte veilingen, Katwijk, Vlaardingen, cn
Harderwijk en friesland zelfs. Het goud-
uit schuim bracht 'do maatschappijen tot
grooten bloei, het deed de nevenoedrijven,
ijsfabrieken, scbeepsberstellinaswcrUpia.it
60ii en victualiehaudel floreeren. de ne
ringdoendeu maakten schitterende zaken
en hel schoepsvolk ontving zulke over-
blufiendo gages, dat het volen naar het
hoofd steeg en zij tot brooddronkenheid
vervielen. Nog altijd gaan er verbalup
vun mond-tot-mond van stokers dia zoo-
aan-wal, zoo naar ^Amsterdam trokken met
di-io kaartjes eerste-klas in den zak, zoodat
»o zich de malligheid konden voToorloveu,
om een plaats in de ooupé te beleggen met
hun pet, do tweede met hun wandelstok en
de derdo met bun eigen gewichtigheid; of
van dien anderen varensman, (lie met twee
auto's naar Amsterdam trok, één voor
«iv'h-zelf en één voor zijn slok; waarte
genover moet gesteld worden, dat het ook
wel gebeurde, dat een reeder door zooveel
5v-win de kluts kwijl raakte en op één
jig in Amsterdam £000 vorfuifde.
Die tijd van weelde en overdaad is al
lBïig weer voorbij en op de jaren van
voorspoed, als nog nooit in bet visschers-
bcdrijf waren gekend, zijn ook jaren
van tegenspoed gevolgd, gelijk ln het tiei-
lerbednjf niruicer zijn meegemaakt 1918,
1819, 1820 zijn jaren, die elkaar in ramp-
sjioed overtroffen.
liet was een stijgende lijn van misère.
De heeren Vermeulen en Poldc-rman heb
ben me, toen ik mijn licht eens te IJ
muiden beu gaan opsteken bij de rec-
- dursvereeniging, waarvan de beide hee
lt» als secretarissen optreden, een klaag
zang van eenige uren doen nooren en
daartoe was 'wel redoji.
Want het is niet billijk, om te zeggen,
dal do rueders door hun winsten van 1015
Cn 1916 wel tegen eon stootje kunnen. De
bedrijven in elk geval niet, want. dit is
ht' merkwaardige, dut de rederijen, die
«en voorzichtige politiek hebben gevoerd
en - een flink deel van haar winsten der
gouden jaren hebben aangewend, om groo
Ie herstellingen uit te voeren aan de txei
lcrvloot cu ter uitbreiding niouwe sche
pen aangeschaft feitelijk nog verder ach -
terop zijn geraakt, dan zelfs diogenen,
wcl.:c het geld hebl-cn verteerd. Dit ;e,i
oogpunt van geldelijk belang gezien h»b-
fcer. alleen degenen verstandig gedaan, d>c
net voor de slechte jaren aanbraken hun
xi(. met ferme winst hebben verkoebt en
iiu een aardig kapitaal hebben om van te
leven. Zij, die hun vloot intact hielden'
lubben dit niet in de eerste plaats gedaan
uil altruïstische motieven, ook voor hen is
liet innkeu van winst drijfveer hunner
handelingen geweest, maar de gevolgen
zijn in elk geval een kleiner algemeen
be.ang opzieh-zelf; het belang van IJ
nmidc», ecu grooter; de vischvoorziening
voor ons land, en als stfaks de toestan
den weer normaler mochten worden, ook
do voorziening van visoh voor Duitscn-
Do misère voor het treilerbedrijf is bn
{onnën met de sterke ranlsoeneeriug der
olen in 19161917. De reeders maken er
de Regeering nog een grief van, dat zij
aan een levensmiddelcnbedrijf, als de IJ-
nmider maatschappijen toeli uitoefenen,
aulk een klein kolenrnntsoen heeft toegewe
zen. Ken gevolg w.v« dat een groot deel
«lcr vloot moest worden stilgelegd en da»
nor wel, terwijl de recdc-rijen tegen een
sterk verlaagden prijs de visch ter be
schikking der regeering stelden, zoodat
diui do maatregelen der regceringslmreaux
ook de levensmiddelen voorziening van ons
volk belemmerd werd in een tijd, toen
lii't daarmee zeer ging nijpen. M;uii nog
erger zou het worden, toen, na het uit
breken van denversclierpton uuikbooloorlog
in Februari 1917 en het opbrengen van
schepen uit IJmuiden door de Eugelschen.
dc regeering een algemeen Uilvaortverbo.1
uitvaardigde en zoodoende de gehèclé traw
lcnrlóot',stillegde. Wel werd do knstvis
zct.erij lot 10 mijl buiten de kust geoor
loofd, maar daaraan konden de treiters nier
deelnemen. lCustvisselierij was alleen too
gei taan aan zeiivaartuigen. Het moet dan
XL-eders wel heel erg aan liet hart gegaan
zijl., als ze daar do kleine scheepjes hol
Xijken buit zagen thuisvaren, terwijl hui.
schepen in de haven lagen te verroe
en zij op den koop toe nog groote kosten
moesten maken, om te voorkomen, dat de
vaartuigen te veel achteruitgingen. Nog er
ger werd het, toen de autoriteiten hot oog
luikend toelieten, dat de z.g. kustvissohers
tot 20 kilometer uit de kust gingen cn
langzamerhand hun visebgebied uitbreid
den lot nog grooter afstand, zich zelfs wel
100 kilometer ver waadden, zoodat zij dus
liet vischgvhied der trawlers bevisolilen.
Toon het den trawlerreeders te erg werd
cu zij ook probeerden om te gaan vissoheu
word hun verboden, wa>den kustvissohers
toegestaan werd. De regeering had als
motief voor bet uitvaartverbod, dat ie
vioot van IJmuiden behouden moest blij
ven voor liet tijdvak na den oorlog, dn',
men dan paraat moest kunnen zijlij 11 ad
het uitvaartveibod, dat in November 3917
het bedrijf kwam storen verband geliou
den met het opbrengen van schepen der
vissclicrij naar Engeland, omdol zij ver
dacht werden contrabande te vervoeren,
nl. voedsel voor Duitschland, de verander
de houding van Engeland hield verband
Liet den oiibeporktcu duikbootoorlog In
loop van dnt jaar, waardoor de Britten
toe kwamen, om de blokkade te ver
scherpen, Vóór dien tijd waren de Engil-
sche autoriteiten milder gestemd. Do IJ-
muider reedersvereeniging had in Fe
bruari van dut jaar, dus toen de duik
bootoorlog reeds was verscherpt, nog het
es, dat zij van de Britsche regcering
contract loskreeg, waarbij vergund
werd om aan Duitschland den vijau-l
dus 35 procent te leveren van dc dooi
de trcilcrs aangebrachte visch, mits En
geland evenveel kreeg. Voor het eigen land
bleef er dus gemiddeld 30 over; ge
middeld omdat wanneer Nederland meer
noodig had, dit in gelijken mate van de
Duilsoho en Engelscbe quantums kon
worden afgehouden. Nederland ging du*
voor! Later toen de verscherpte duUe
bootoorlog er was, en Engeland de voed
iclvooiziening van Duitschland niet
wenschte te helpen bevorderen, verkreeg
de reedersvereeniging toch nog de toa
stemming, om aan Duitschland 1000 ton
visch pci maand te leveren; docli deze
overeenkomst is nooit van kracht gewor
tien, omdat de vereeniging van haring
ieders «en spaak in het wiel stak.
Er is nog een korte periodo geweest,
aariu de reeders eindelijk toestemming
an ouzo regering verkregen, om 20 tref-
Ier* ter kustvisacherij te zenden, maar die
vergunning word spoedig daarop weer in
getrokken, toen eenige trawlers naar Ei-
gtland werden opgebracht.. Het duurde tut
delingen met fingeland zouden worden ga
voerd en verkregen werd, dat onze trawlers
weer naar zee zouden konden gaan
maar toen verhinderde hel koiengebrcl*
weer, dat er ecu eenigszins voldoend aan
tal treilers konden worden uitgezonden.
Da reedersvereeniging, die in de oorlogs
periode veel energie heeft getoond lier-
nnerd mag hierbij nog wel eens worden
m het belangrijke aandeel, van onzen
,'ooimaligen stadgenoot Mr. D. H. An
'reae, die ala rechtikundig adviseur .Ier
reedersvereeniging alle bniienlsndsche on
dcrhandelingen meemaakte. Hij verkreeg
toen in Belgié het was toen inmiddels
wapenstilstand geworden 1 kolen in ruil
voor visch. De reeders, die niet veel .of
hebben voor het optreden onzer Reteering
vu haar bureaux te hunnen opzichte, za
pen zich nu weer gedwarsboomd door de
Kodibu, die de Belgische kolen opeiselite.
Gelukkig konden de reeders nu kolen krij
gen van dit bureau natuurlijk ging dit
niet heel wat moeilijkheden gepaard 1
n,nar liet merkwaardigste was, dat (le
reeders, de kolen, welke zij voor 50 gul
den por ton uit België veraregen, maar
ann het Kolenbureau hadden moeien af
geven, van hol Kodibu terugkregen voor
55 gulden t) Eon klacht over do houding
der regeering is ook, dat zij, gelijk in an
dero landen wèl is geschied, gewei rerd
heeft het moleslrisico voor de vissehers
s.'hepen, welke toch ook voor de voedsel
voorziening van ons land voeren, op zich
te nemen. De reeders hebben toen onder
ling het risico gedragen. Dat dit een bec)
•lu.g was blijkt wel uit de volgende getal -
.en: Gebleven zijn op zee, 't zij door de
dnikbootenoorlog, 't zij floor het mijr.en
gevaar CO trawlers. Daardoor zijn orogeko
men 382 vissehers, die nalaten 276 wedu
wen en 004 weezen. Deze getallen alleen
voor dc IJmuider-vloot zijn welsprekender
nog. wanneer men daarbij Verneemt, dat
de grootc vaart van ons land een vei lies
van 347 sohepelingen heeft geleden, die
1^0 weduwen en 360 weezen nalieten.
Welk een achteruitgang het bedrijf on
delging bewijzen de cijfers: De vischsan-
voer door do treilexs verminderde van 53
iii'llioen kilogram in 1816 tot 13 milliue.i
kilogram in 1917 en deze hoeveelheid
kromp in 1318 wederom in :ot nog geen
drie millioen kilogram. Als hier wordt bij
gevoegd, dut 1919 nog ongunstiger was,
dan 1918 en 1020 van alle jaren liet record
van-verlies sloeg, kan men nagaan, hoo do
IJmuider vloot er thans bijstaai.
'Ji Heb eenigszins uitvoerig den toestand
der laatste jaren besproken, onnlat daaruit
i dc ©Z-rlog afgeloopen !s ni
rat wilde houden juist voor di'. tijdvak,
de vloot lot stilliggen is gedoemd. lie fee
ders zijn er allesbehalve over le spreken,
dat de regeering weigt-i. liet b;.rc te doe--,
om de vloot nu inderdaad le laten varen.
ÏJen meent, dnt de Reecéiii-i: liet be<)r:jf
helpen moet otn door dc moeilijke over
gangsperiode heen te komen.
De regeering heeft haar 30 van de oor
logswinst gehad en, nadat over de jaren
1917 en 1918 een deel door den fiscus i*
n-rucgegeveu moeien worden, volgens J»
bepalingen van de Oorlogswinstbelastitig
t)p dit oogenblik verhindert voorname
lijk de lioogo kolenprijs een voordeelt;:
uitoefening van het bedrijf. Dn kolenprij!..
die voor den oorlog 8 gulden bedroeg was
lot 1 December 72 gulden. Kr is clairni
"'ions eenige verandering ten goede gek?
-en. De koleninvoer uit het buitenland is
ij geworden en dc buitcafcndsche ko
ton gaan nu concuncvicn met die van
het Nederlandsolie Kodibu. Engeland hieii
(Koi de nieuwe tariefregeling voor de ko
ienaelvers een sterk veilioogd- productie
hoeft niet meer te leveren aan de a i
e Geallieerden, omdat Amerika cn
Frankrijk, dat nu de Duiteehe kolen ook
krijgt, geen afnemen nieer zijn. Dc nieno
dinging der buitenlnnckehu Kolen is oor
dat de prijs nu plotseling is gedaald
72 gulden lot £9. Haar <lv prijs is ;och
nog veel te hoog, omdst, ;i;nr secretaris.
t-ea dr reedersvereeniging me verzeker
den, het bedrijf pas met succes kan g.j-
d.*c\en worden bij cea Xo:-*nprijs \ati
25 gulden per ton. Kn d&zrop lijkt hol
op iang nietl
Minister van IJsse!. :ïn is ven oordeel,
dat als de vloot to groot is voor de bij
r—nlandsohe behoefte aan visch, Duitse.;:
land, de groote afnemer van vroeger, 13
geheel uit do markt door den lagen stuud
der valuta do reeders dc trawlers niaaT
meten verkoopen,
Dc reeders hebben daarin natuurlijk geen
u. De Regeering hoeft tijdens den oor-
lot de vloot stilgelegd, opdat dio paraat
ou zijn na den oorlog, IJmuiden heeft -le
iiooiste visschersliaven van de wereld,
waaraan de Regeering 4 3/4 millioen gul
den heeft ten koste gc-legd, de reeders heb
ben hun schepen behouden 11. een tijd,
loen zij er mooie prijzen voor liaddeu kun
nen maken, leden daarna veel verlies, door
i3u: de schepen stilgelegd weden en zou
den nu de schepen moeten ver', jopen, nu
die maar betrekkelijk weinig zouden op
brengen 1
De reeders trachten nu. om ui; de En
rlsche havens te gaan vissollen, maar on
de:vinden daarbij ook weer eiierlei moei
lijkheden, niet alleen van de Engel scha
roodere, die de HoüfUldsehe visch maar
liever niet in Engeland zien, ofschoon zij
wel in Nederlandscho havens met hui.
visch komen en daarbij niet gehinderd
worden. Zelfs werd het toegesiaan, dal do
Ergelschon dezen zomer wegens het ijs-
tekort in Engeland het ijs uit IJmuiden
kwamen halen cn wel in zulke ho.:
veelheden, dat dit uit Amsterdam en Rot
ter dam moest, aangevoerd worden, omdat
•le fabrieken to IJmuiden nipt genoeg had
den. Dc vissoherij op Engeland, dio na-
1 lijk wordt begeerd 0111 daar een groo-
afzetgebied te hebben, maakt het nood-
lakei ijk, in verband niet het tekort aan ijs
,11 Engeland, dat de Hollandsehe schepen
■If ijs uit Nederland moeten meenemen,
a voeren dan op hun terugreis kolen
ice voor de trawlers hier; maar nu kom*.
weer een regeeringshureaude scheep
jHrtinspectie, tusschenbeide en zegt: „Ais
j« vrachten vervoert, ben je zc-escbip!"
Dat brengt weer veel kosten met zich,
ent oen zeeschip moet een, kostbaren
-ebrief hebben, moet loodsgelden betalen,
ook al beeft een tieileT nooit een loods
uan boord en aan andere eiselien voldoen,
geld kosten. Is het nu noodig, vraagt
men zich in IJmuiden af, dnt" de ambte
naien zich aan de letter van de wet
vabtklampen en daardoor het varen der
schepen belemmeren
Ook bij andere maatregelen stoot men
ich aan het optreden der ambtenaren
ui» do scheepvaart inspectie. Terwijl ver
leden jaar pas inspectie is gehouden, 19
die IJiana weer bevolen. Nu zul men er dan
voor zea jaar of zijn. Haar dat die plot
seling herhaalde inspectie den reeders zeer
ongelegen komt in deze periode van ma
laise, wordt duidelijk als men weet, da!
v.oo'n inspectie den Teeder dikwijls op 10.900
tol 20.000 guldon komt, wegens de repara
ties die dan bevolen worden; ook al wor
den de treil ere goed onderhouden.
Dat de toestand in het visscherijbediijf
;n sterken terugslag heeft op IJmuiden
If is te begrijpen. De nevenbedrijven lij
en er onder cn de neringdoenden voelen
i-t ook geducht. Dat lie", stilliggen van
het overgroot® deel der viool, nie; meer
ellendo door werkloosheid <0 IJmuiden
veroorzaakt, komt eensdeels, omdat, als
opgemerkt, het groolsle deel der 6000 sche
pelingen en ander personeel elders woont
en anderdeels, omdat een belangrijk dee'.
heeft aangemonsterd op de groote vaart,
elke sedert den oorlog zeer is uitgebreid.
Toch is het te hopen, dat er spoedig ver
andcring komt. Op den duur raken de re
i, in de goede jaren gekweekt, uitre
en gaat het bedrijf te gronde- Hier
bij mag niet vergeten worden, dat welke
groote voordeden 1915 en 1916 hebben ge
bracht, niet alles winst is geweest. Ver
schillende maatschappijen hebben hun di
videnden, toen behaald, uitgekeerd in aan
deden, wegens uitbreiding van liet kap:
taal cn dit kapitaal zelf besteed voor her-
'olllng cn uitbreiding der viool. Daarbij ft Tpjn. maar dc taal van ccn dichter
ting
premie
groot beding moeten worden gercs'.i'.ucer
van de opbrengst ran de visch, want w:
t'ij liet opbieden van Engeland cn Duitse!
land in de Vischhal ging boven een vooi
uil vastgeslclden prijs, moest, werd Er
geland kooper, terugbetaald worden.
D- besommingen in de gouden jaren g«
maakt, zijn dus niet altijd de rnaatvs
geweest, waaruil men jte rekening de
icederijen kon opmaken.
JAC. C. M. Jr.
„Saai, koning ven iNralil",
treurspel Iri 4 bedrijven, van
Dr. L. Knappert, door „Jan
Zou er wel één boek rijker aan dramati-
flic slof zijn dan de Bijbel.' Hoeveel bijbel-
sebc treurspelen zijn ei iri den loop der tijden
reeds geschreven en.... tot mislukking ge
worden? De stof ter dramatisering ligt in
den Bijbel voor her grijpen, alle hoeken zijn
er vol van en net is zoo natuurlijk, dat dra
maturgen of zij, die zich dramaturgen
wanen zich to* fisuren vgn bet Oude cn
hd Nieuwe Testament voelen aangetrokken.
.Maar vergelen zij niet, dat dranutisceriug
van dc bijbelserie «tof héél bijzondere cn
iógc ciscben stelt?
Dc Bijbel i'. het incest verheven boek,
,taat cn daarenboven van een taal. zóö
hoon cn zóó dichterlijk, dat inen zeil wel
een zeer groot dichter moet zijn om bij de
dramatisering van testamentfeche figuren
niet ver beneden hef origineel te blijven.
Met talent of kennis komt men er niet ruen
moet voor het dichten van een bijbelsch
treuwe; zelf een uitverkorene zijn.
1» professor, L. Knappert zulk een uitver-
irono? Wij zonden dal na de kennismaking
et. „Snul" niet gaarne durven beweren. Do
lezing, zoowel als de opvoering van dit hij-
belióliC treurspel bracht ons een teleurstel
ling. l'rof. Knappert is de derde of eigen--
lijn wat hij de eerste, want zijn werk is
reeds eenige jaren ouddie in onzen lijd
liet hoek Samuel ter draicatiseering uitkoos.
Ook Querido en Jos. van der Velde hebben
konït);; Saul als hoofdpersoon voor een treur
spel gekozen. Dat zelfs het werk van den
penialcn Querido al staat het. vooral in
taal, oneindig veel hooger dan het hier Don
derdag gespeelde treurspel «en teleurstel
ling bracht, is wel het beste bewij», boe ont
zaglijk moeilijk de taak wis.
l'rof. Knappert is bij d-.-n opbonw van dc
figuor van koning Saul blijkbaar uil-i'-z.ian
an 1 Sair-uel 15. Hij zie: in het niet opvol-
ie.i van Samuel's gebod om alle niet-He-
ireeers te dooden, oen heroïsche daad en in
dit treorspel wordt Saul dan ook in zijn
strijd tegen de profeten een held. Hoe prol.
Knappert aan de zijde van Saul .slaat, blijkt
cl tilt dc slotwoorden van Mirjam, die op
j vra- van Abinoam
Wat baat het? Over Saul daalde dc
donkere nacht,
antwoordt
SjiuI'b heilig ideaal d'onsterfclljlt-held
verwacht,
Zeer zeker ia deze moderne belichting van
de figuur van»koning Saul van een 'henlo-
gireb Standr""t uit gezien merkwaardig en
oorspronkelijk. Prof. Knappert geert in zijn
trcur.v, "1 een heel anderen dan den traditio-
tlen Saul en hierdoor zal het werk in som-
ge Kringen ongetwijfeld belang lolling
kken, te meer, waar hij geheel iu strijd
•l den Bijbel van David oen zeer onsym
pathieke figuur maakt. Want David ruogc
a's koning gezondigd hebben, uit bet boek
Samue' blijkt nit niets, dat hij tijd cm het
lesc-ti van Snul naar diens kroon Mond cn
zijn koning verried.
Lcumaal echter de figuur van Snul aan
vaard. zooaD de schrijver hem ons g.if. mo
gen wij eitcben, dat bij zijo held in dat licht
nader "tol ons zal brengen. Dit nu is prof.
Knappert niet gelukt. Deze werkelijk tita
nisch- kamp had het heele treurspel moeten
'heerwlieii. Welk een prachtige trciirspel-
;uur zou Saul in dit licht gezien lieb-
hou Kunnen worden! Saul's strijd, mr-i daar
bij zijn vertwijfeling, zijn argwaan, zijn vcr-
sombcring, zijn angst cn zijn vereenzaming,
het/zon een zeer krachtig treurspel hebben
kunnen worden Maar in plaats van dezen
strijd te geven, ging prof. Knappert op zij-
weger, kregen wij eén wel zeer naïeve lief
deshistorie tnisehen Jonathan, Mirjam en
Divid, die niet het werkelijk gegeven, „Saul,
Koning van Israël" niets, maar dan ook abso
luut niets, te maken had. Doordat prof. Knap
per: zich voor een deel niet en voor een
onder deel wel aan de bijbelscbe gegevens
heeft gehouden. ïb zijn werk gaan rommel»-
1 geen geheel geworden. Wat zou ons de
ic-ndschap tiissclien Jonathan en David in
di». treurspel zijn geweest, als wij het bijbel
scbe verhaat niet hadden gekend? Wal is
trouwers David io dit werk? Hoe moeten wij
psychologisch de vraag van Jonathan aan
Dlvid verklaren om Mirjam voor hem. Jo
nathan. te winnen. Voor ons die 9e ge
schiedrol) van Batbseba kennen was deze
vraag van een al te heilige onuoozelheid!
Eu wat blijft er eigenlijk van -Saul at? heruï-
n-.lic figuur over met zijn herhaalde drania-
tiich-ungcmotiveerde zweukingeu.
Was ni. d'. taal van dit treurspel inaar
zóó geweest, dat bet luisteren naar de ver
zen ons cca genot had geschonken, maar
g'-er. ujgcnblik werden wij getroffen door
een oorspronkelijk beeld, door dichterlijke
visie of door een eigen geluid. De verzen Ho
pen vloeiend - of uioeteu wij hier niet zeg
gen glad.' -- en lieten zich gemakkelijk zeg-
inlT:» van
e voren reed* raden. Versregels als
En fhaits gij mannen, op.' Wapent ul Wilt
niet dralen!
Zadelt uw paarden! Wij gaan David achter
halen.
tzijdigbeid cn bezonkenheid
Op u
Ik i
1 niet
meek o, heer,
-nstmaaitt, noch te blijven mij
verbied
Kunnen er toch werkelijk in eep bijbelsch
treurspel niet mee door. Ln zulke regels zijn
g( en uitzondering.
Nu heeft professor Knappert het niet ge
troffen, dat zijn verzen gezegd moesten wor
den door dilettanten, die het
verzen zeggen nog moeten leeren. Het werd
bij schier allen een vortdurende dreun znndrr
één enkele nuance of poging naar plastiek.
Wat een spraakgebreken hadden deze oude
Ei- was bljuu geen één. die niet
En van karaktcrbectding vvas,
behalve bij Mirjam enbij David, al ovon-
an van Beers" is een goede dilettantcn-
cniging cn zij heeft hier te Haarlem
reeds meermalen getoond een niet le zwaar
stuk zeer goed aan te kunnen. Maar aan een
bijbelsch treurspel hadden zij zich niet moe
ten vergrijpen. Voor de beelding van figuren
ah Saul, Samuel, Jonathan en DaviJ is ge-
routiueerd dilettantisme niet voldoende. Voor
hijbelschc helden elechen wij alles of an
der.. liever niet*.
Slechts cc lit was er, die tegen haar taak
was opgewassen. Mevrouw Betsy Kick
Wolffcr gaf ais Mirjam, zoowel iu haar *pc!
- al-» in haar zeggen zeer veel moois, al was
htt nu en dan voor een Oostcrsche vrouw
uit de oudheid wat to gemaniëreerd Mo
dern Zij was tenminste oen actrice, v.at
voor de audi reu ecu nadeel bleek te zijn.
Was mevr. Kiek—Wolffers er niet geweest,
dan zouden-de fouten der anderen misschien
niet zoo sterk zijo opgevallen. Nu echter
lu;sterde en zag men alleen naar haar eo
ging de belangstelling voor de rest totaal
verloren. Zoo werd deze avond een leer
zame les voor dilettanten. Zij hebben nu do
waarheid van het spreekwoord, dat een
nu-nsch nooit verder moet willen springen
dan zijn pols lang is, op het toonecl in
beeld gezien.
Onze Stadsschouwburg was op alle rangen
sfarapv.il. Wij dachten onwillekeurig aan een
ai-.deren avond, eenige jaren gelodeu, loen
ook eeu „Saul"' hier werd gespeeld. Het was
een treurspel van onzen geniaalstcn schrij
ver, een werk van machtige lyriek en wij
zaïtn met 50 menjehen in de zaal. Het i»
niet bemoedigend voor een waarachtig dich
ter in e.ck land alt Holland te leven.
J. B. SCHUIL.
Het 40-Jari" Jubileum van den
lieer C. Logeman.
Voor een heiaas niet volle maar wel zeer
hartelijk grsumdc zaal heeft de heer Lage-
nun. of Z-Kinli bij in de tooneclwercld bekend
staat, oom Kees gisterenavond zijn 10-jarig
fe gevierd. Dc confraters hadden dc
kleedkamer van den jubilaris mei bloemen
en planten versierd cn bet publiek zorgde
voor een warm applaus bij zijn eerste optre
den als Vogclreutcr in SudermaiiiTs „Si. Jan>-
vuiir" Na afloop der vourslelliug stonden de
leden van ons llaarlemseli gezelschap 011-
dev wie ook Jan Muwli en Van Warraeloo,
die expres voor het feest waren overgekomen
op bet toonecl geschaard en werd <le beer
Logeman opgeleid door mevr. Lobo, zijn con-
fraiercs reeds 1.11, jaren her.
Namen» dc directie van Het Schouvvtoo-
nec» 11am de hiér Van der Hors; het woord,
die cr op wee-, hoo J axeman zijn kunst 40
jaar nauwgezet cn eerlijk had gediend cn
hoe grot' dc sympathie ui dc toonecïwcrclJ
voor dezen box-heiden kunsienaar steeds
was geweest Jan Muscli sprak daarna eenige
woorden vau «jTupatbie. waarop de heer Van
Gastere:" namens het in Haarlem gevormde
comité een enveloppe cn kransen aanbood.
De heer Kzerinan sprak nawens de confrater»
van Het Schuuwtooneel cn uit den toon van
Ezerm.-ui blcel wei overtuigend, welk ecu
warm bari zij allen den heer Logeman toe
dragen. Staande lusscbcn zijn kransen en
bloemstukken dankte de heer logeman allen,
die hem dezen avond tot ceri onvergetelijk
feest hadden gemaakt,
Dit jjrb-lciim was als een intiem, vriende
lijk familiefeest, waarop geen wanklank
werd gehoord cn geen enkel ongemeend
woord werd gesproken.
Over het stok en dc opvoering van „St.
Jansvuur" id ons blad van Maandag meer.
J. B. SCHUIL.
MIA PELTENBURG—HENDRIK
ANDRI ESSEN.
Dit tweetul jonge Haarlemselie kunsto
naars lieeft Vrijdagavond voor een talrijk
en geestdriftig gestemd publiek een con
eert gegeven in den Schouwburg aan den
jausweg. Van zeer moderne "muziek: Mus
sorsski, Diepeniircck, César Ftanck, De
hussy. Zoo cuc! leven wij, dat dc l-nrec
praeiitige he-iereu van Fr.vnck bijna
ouderwetse!» leken bij do anderen eii tocll
19 hei niet onmogelijk, dat de toehoorders
juist daarvan het meest genoten hebben,
niet omdat uiej. Peltenburg die hét mooist
j zong, maar omdat de toehoorders tegen
over dezen composttïevomi hot minst
vreemd staan. Neen, aan de zangere»
lag dat niet, want zij had zich in de be
doc-lingcn van al deze scheppende musici
met genjke toewijding ingeleefd. Hoe tref
fend was bijvoorbeeld de grijze stemming
in de Li «Ier und Timze des Todts, vun
Jlussorgski, l'repak, Wiegenlied, Stand-
enen, der Feldherr, hoc bekoorlijk do voor-
draelit van Diepenbrotks Berceuse, hos
luchtig en schalkacli Fantoclies van De
bussy. Hot Is of léderen keer dat wij
li.tar weer hooren, Mia Peltenburg op
Hendrik Andrievcn, di
isar voortreffèlijko pnrtm
pieken geen kwaad v«
«n verliep z.jn geweest,
BÉK de I
had i
k'erd. Om zijn techniek, om
muzikaliteit vooral. Gehoimzinijig-iridruk-
weklend speelde hij het e.r.-.- van da
drie kleine composities van MuM-crgski Iin-
prco-ions de voyage en Cniiiée, liin -1»
gevoelig liet drietal van Del u-.*y, danam-
sos de Delphes, la fille au* cheveu,* d»
lm en Minstrels; in de begeleiding van
le liederen (kan bij deze moderno liederen
linel hun zoozeer onafhankelijke pianopar
tij nog wel van begeleiding gesproken
worden f) bereikte hij ecu treffende ien-
lioid, die door veel studie alléén toch niet
Ie verkrijgen is. Daarvoor i* ook noodig
dut do pianist zich volkomen in zijn taak
voxfiept, die taak zelf ale 't ware to
verdiepen W6et.
Dc- zangeres werd tweemaal mot bloe
men bedacht, de pianist had waarlijk een
kt.mis verdiend. Beide jongo kunstnaar»
hebben nun streven»en hun groei op d»
gelukkigste wijxc geioond.
AD INTERIM.
NOORD-HOLLANDSCUE SCHEEI'SVKR-
BA.NDBANK IE HAARLEM.
Üc Noord-Holland scfip Schecp* verba ml haelt
bericht dat zij op J5 December a s. ten Kan
tore van de IiirAsso-Bank te Auixterduni, de
Ila.-.rleiUcehe Bankvereenipiiig. te Haarlem,
dc Geldcrsche Credïetvereeniging ir Arnhem
en hare respectieve bijkantoren dc irwhrij-
vliig openstel', op 500.009 7 pandbrieven
in stokken van 1000 en 500 binnen 15
juai aflosbaar door oitlotlng, aanvangende
April 19*22. met coupons per 2 Januari en
1 Juli ten laste der Noord-Hollandsclie
Scbeepsverbandbank te Haarlem, tczen den
koers vau 100%.
storting op de toegewezen pandbrieven
plaats hebben op 5 Jan. 1921. onder
bij-berekeDing van rente van 1 Jan. 1921 af.
De Noord-Hollandsclie Schetipsverbandbank
K-.éebikt thans niet over voldoende kasmid
delen om te voorzien In allo aangevraagde
•lide verbanden op schepen. Van dc te ver
strekken verbanden is thans ook gemakkelijk
ingere renten cd provisie i<; bedingen.
!«.- resultaten over het tweede boekjaar
in zeer bevredigend. Het bedrag der on-
-r.1h.md8 uitgegeven pandbrieven steeg tot
f ül.'i.tOO, welk bedrag geher) in eerste ver-
bandeu op schepen Ditgt-ra-;. Gemiddeld
werd door de bank 38j5 der taxatie ver
strekt. De bank beeft geen belangen in het
buitenland. De Centrale TrnM-Cnm"agiiic ;e
Amsterdam controleert den dien*: der pand-
rïeveu in verband me', de afgesloten lcenin-
J.iarljjks zal in April, voor bet remt in
April 1922. te Amsterdam een ultloting
plaats hebben, waarbij ten minste bel 1/14
'rel van het uitstaande bedrag zal worden
Itgeloot ter aflossing a pari.
Dc bank behoudt zich het recht voor hot
gt ht'.-le bedrag der in omloop zijnde pand-
if te lossen.
1,1 .TANCE FRANcIASF.. - Er wacht
dut: leden dezer v-ereeniginy a.s. DLns-
een belangrijke tiveind. Er zal
rla., voor hen optreden.de heer Hubwt
Mor and uit Parijs, ee-ti der letterktin-
■lige rcriaceturs van het „Journal dfs
Délxxtf-" en te\öis secrétaire-ad joint
n het hoofdcomité dor Alliance le
0 ijs. 1 let te be!) an dol en onderwerp
lijkt ons zeer aantrekkelijk. De heer
Morand tori» zei Anreker, over de
-.ir.in d-tns la litté-atnre ft-v-iicnis"-'',
1 titel, die zoer zeker de bekoring
fie-.-f' ;'.n het onbeècen ie cn ong-wone.
De laatste lezing, die van den heer
Fi'tnhi Itoz, in November, hee-ft het
mbliek jteer voldaan. Wij zijn over
tuigd, dat het oordeel over dw.cn spre
en den inhoud zijner voordracht
niet minder gunstig zal uitvallen.
KAMER VAN KOOPHANDEL EN
FABRIEKEN. Er wordt een open»
i vergadering der Kamer goltou-
<ien op Dinsdag 14 l-ec. a.s. 's namid
dags uur ten Sl-adhui ze.
De agenda vermeldt: 1. Notulen. 2.-
Ingékoiiiên stukken en mcdedoelingen.
3. Rondvraag. 4. Besloten vergade
ring.
GEVONDEN VOORWERPEN. -
Terug le bekomen bij v. d. Luar,
Roo»\eldtstraat 45, bieikoua. G. v.
d. \teele, Damastslraat 24, kinder»
beursje. Ley sing, Z.B. Spaarne 40 rd.
dajiiCshandsclioeTt. J. Wragge, Korte
Houtstraat 10. paai- beerenhanri- hoe-
nen. A. Bordes, Barrkaatraat 34, Scho
ten. grijze damesbandsclioen. J.
Scbulpzand, Hannenjansstruat 63,
UcfUlenhalsbèhd. M. Piosius, Drosse-
striwt J8 rd., loterijbriefje. J. G. Poi
re, Doclstraat 42. bruin leden porte-
tnotmaie. J. Veylbrief, v. Zeg^e|en-
straait 30, bruine kinderporteinonn.iie.
P. v. Niel, Gr. Houtstraat 40, para-
pluie. P. Heima, port. Central© werk
plaats, schaar, v. Dantziv. Mariastr.
15, Sclioten, zilverbon.
liaaneiiimer hmuw
EEN ZATERDAGAVÖjjÏDPRA. »1'J E.
Nadat Evert wui der Poel acht j^ar
„in tl suiker" had gezeten, kwam hij
mei een half jaar verlof naar Neder
land terug. Op de boot wag bij van
al de opgeweAten de meest opgewekte.
Iedere wenteling van de schroef bTachi
htm immers dichter bij 't vaderland,
waar de vrienden hem. dat wist hi)
keker, met open ai intra zouden ontvan
gen Haddeai ze hem niet, loen Rij
acht jaar geleden vertrok, niet hun
twaalven uitgeleide gedaan! Nog'zag
hij Jaap voor zich, den braven Kerel,
ïnet tranen iD do oogen, hoorde Karei
met zijn enthousiast© stem vragen'
„zeg 1'oeJ, jo laat je toch niet heele-
jnaal opslolciten door den Groote»
Slokop? Vergoet je kameraden van
Xerxes nooit!" Dat had hij beloofd,
zelf waarempel met iets vochtigs iu
zijn oogen e.i toen w-Oe dio hooi. weg
gevaren en haddtaa ze van weerskan
ten staan wenken en wuiven, totdat
do boot iti een bocht verdween.
Eenmaal in Indië aangekomen had
hij het druk gehad met rich in te
werken in zijn nieuwen arbeid en zich
aan t© passen bij de omgeving e» het
klimaat. Drio maand») lang was er
van sclu-ijven dus -jiels gekomen, toen
had hij een langen brief goetuurd ann
Jaap en Karei samen. KareJ had go-
ontwoord, Jaap niet, die zat voor een
tentamen. Hij had opnieuw geschre
ven, nu ook eens aar. een paar van
do anderen, maar er kwam niet vee!
terug: één briefkaart en oen kort
briefje van Karei. Toen kwam voor
hem het. drukke seizoen, waarin voor
correspondentie geen tijd overschoot.
Een jaar na zijn -aankomst in Tndië
WdS 't met alle briefwisseling gedaan.
Een nieuwe poging om die weer aon te
'knoope-ri, van zijn kant gedaan, was
mislukt en daar zijn ouders overleden
waren, hoorde kii uit Holland niets
ju aar jus iuj ze»! weed' terugkeerde
en onvorwaclits voor hun neus stond,
jan zouden natuurlijk de oude handen
dadelijk wear worden aangeknoopt;
natuurlijk zouden ze ouder geworden
zijn, net als hij, maai* dat kou niet
i.mderen. En met koortsachtigcn ijver
arrang.crvJo Inj uitvoerinkjes en fec-st-
j33 aan boord, niet zoozeer onrdat hij
jin fuifnierk was, maar omdat de tijo
op die manier snolier voorbijging. De
xapitein prees hem openlijk, de admi
nistrateur, wieri hij het soins wel
zware werk om de verveling te ver
drijven uit handen nam, droeg hen»
op de handen Evert zelf keek. iede»
(en dag verlangend, over den boeg
heen, in do richting- van het vader
land- Al de oude vrienden hadden be
richt van zijn terugkomst gekregen.
Stellig zou toch de helft wel op den
steiger staan, am heim welkom to heo-
l®n.
In weerwil van al dat tijdverdrijf
duurde do reis nem »&ng. Toch daag-
ue edndehjk do morgen, dat d© .Neacr
lojwlsche Kust opdooK. u»t zee*. Het was,
-Ufcof z.jn hart naar de koel geslegeci
was en daar bonsde Bonsde van
gespannen verwachting. Jlij tuurde
met zijn kijker naar ue groepen, die
wachtten uan den wal, maar herkende
daaronder geen van de vrienden
cok niet toen d© boot dichterbij kwam
en het bloote oog de gezichten onder
st heiden kon. Zouden zij in die acht
jaar zóó veranderd zijn? Maar do boot
tc-gt uan, de wacliienden verdoelen
zich Ln groepjes om de reizigers wel
kom te heeten. Nergens ziet hij Jon
gelui, die naar hem uitkijken. Nog
oed poosjo blijft hij talmen, hopende
ttgen allo hoop in, daarna moet h
liet feit wel aanvaarden: er ie nio-
mand, om Iiëm af te halen.
Iu verdrietige stemming slentert hij,
ria dc noodige, beschikkingen voor
zijn bagage te hebben genomen, de
stad in cn zoekt een lidtol voor den
nacht. Hij eet wat en gaat neerslach
tig naar J>od. Maar wanneer hij den
vo.gciiufcu Jiujigeu, Uitgerust, wter
opsuuit, verÈeeit, hij »n ix-tare stem
ming. Waaroan heett Inj zien teleur
gesteld gevoeld? Er kunnen tocli tien
1 «lenen zijn, waarom a© kerels niet
a&n de boot waren: verliindermg door
zaken, afwezigheid, ziekte en zoo
meer. Hij heeft te veel gevergd, zal de
»ri?nden zalf gaan opzoek*.-u, binnen
een paar dagen komt alles te reent. En
opgewekt reist hij tiaar dv stad, waai
nij op school is geweest, waar hij hot
vermaarde lid van ae voetbalclub was
en al zijn vrienden had.
Hij zoekt er een op in zijn vaders
inns. Men staat hem koel te woord.
Ach ja, van Indië terug. Wiliean hoeft
eeat betrekking in Eugeéand. Missóuifcn
Komt hij in de K eist week over met
oen paar dagen verlof. r Binnen tien
minuten etaat Evert op straat, hij
heeft bij de koude ontvangst ér niet
aan gedacht, om naar andere vroegere
vrienden te vragen. Bij zijn wande
ling door d© stad komt hij een van dc
ouoe kameraden teg-oii.
Di© herkent hem met, vertelt dat hij
tweo jaar gateden geirouwa is,
i'oodigt hem wel uit tot een bezoek,
maar noemt geen dag. Evert voelt,
dat bet een gedwongen beleefdheid is.
Maar hij maakt gobruik van <te ge-
JegLïiiieid om Veraer te inforraeereii.
v'roolijk is dc opsomming niet. Jaap
heeft het slecht gemaakt, zat ergens Sn
eeu klein dorp opgeborgen, m een
baantje aan de secretarie, Karei ver-
t^enwoordigt een groote lirma en
zwerft tien maanden van het jaar do
wereld door. Eeu derde is naar Zuid-
Afrilia, ectri vierde 1 eeraar te Appingë-
dam. De heel© groep is uiteengespat.
Hij n^emt afscheid, heel wat droeviger
nog. dan den vorigen dag.
Wat za.l hij nu gaan doen? Een uit
stapje naar Parijs, naar lx»nden?-Ileal
alleeii is dat ook niet prettig. Daar
schiet hem te binnen, dat bij nog een
paar ooms heeft, broers van wijlen zijn
vader. Die zal hij eens goan opzoe
ken. Do ontvangst, is bij beiden K«>e!.
ij© c;gm oom 'springt bijna van zijn
stoel op, wanneer toevallig liet gesprek
komt op geldzaken die is büjklKiar
l)ung, dat hij gold kemt leen en. W'an-
•r hij bij den tweede arriveert blijkt
1*3)), dal zijn nichtje uit logecren is
estuurd tante heeft büjkbaiu- niet
1> met de mogéltjklieid, ciïit haar
(locl)tcr zou kunnen gaan trouwen met
:en neef uit Indië. Als hij op zijn ka
mer terugkomt, is hel hom duulciijs
geworden, dat niemand hein in Hol-
•iiid noodig heeft eu dat hij ©en
vreemdeling is geworden in zijn eig©n
vaderland.
Kwnwcl, het verlof moet toch om.
Het weer is gunstig, dus gaat hij wan
delen. Vandaag, morgen, overmorgen,
altoos maar wandelen. Menachen d.ie
weten wio liij is, ontmoeten lxam nu
hier, dian daar, oJtijd' wandelend,
's Avonds loopt hij concert of tooneel-
voor8teiUin.it; na. Ten slotte kent hij in
dc buurt elk heestertje, lede.ren ongc-
.tjlien steen van dtui weg. Maar jiij
voelt zien te midden van de men-
schcn eenzaam axs een kluizenaar.
Eindelijk, two© maanden vootviai zijn
verlof om is, ontmoet hij zijn ouden
vriend Karei, die- hem zoo waarlijk
herkent en met hem uit etop gaat
wel voolt van der Poel, dat Karei, ge
woon door de wereld te trekken, ev«n
hupech zou zijn tegenover iemand,
dieui l)ij pus voer den eersten keer
ziet, maar na tafel laat hij zich toch
gaan, haalt oude herinneringen op,
stelt don vriend voor, dat zij clkanr
in dt- two-? van zijn verlof nog over
schietende maanden veel zullen zien...
lan trekt Karei oen groot© rookwolk
uit zijp sigaar en zegt: ,,'t spijt me
weJ, hestè kerel, ma-ar ik ga morgen
voor zaken weer op reis. Naar Indië".
„Naar Indië!" roept de ongelukkige
•.vert. „Don ga ik met jo moe. Maar
hij bedenkt, dut daar niets van zal
kunnen komen. Alle booten zijn long
vooralt propvol. Hij kan niet ©order
vertrekken, dan op d© boot die hij
vooraf aanvroeg en die aan T einde
an zijn venol uiivaan.
Tweo maanden lang nog wandelt
Iuj zijn vocantie om. Dan vaart hij
weg, zonder van iemand afscheid te
nemen. En niemand merkt dat op.
Dit is het verhaal van Evert van der
l'o&l. Er zijn meer van der Poets. Zij
nebben in de wereld hun tegenhanger
ook. Dat zijn de goedhartige, toegefe
lijke, misschien ietwat zwakke uun-
sciien, dv? door Iele reen worden be
zocht en opgozomr. 1
wal van vraagt of verwacht. Ook dit
iteeft zijn bezwaren. Van der Poel zat
zich mettertijd wel troosten over zijn
mislukte reis naar Holland. Als hij
naderhand zelf een gezin heeft ge
sticht en misschien, uit Indie terug
gekeerd, daarmee in Nederland woont
zal hij voor zijn eigen ramen ooi; weer
jonge mannen zien voorbijgaan, pas
uit indië met "Verlof teruggekomen, cn
dio meenden, al? hij, dat voetbalglorie
geen ednde heeft cn dat de mensdien
•p de komst vau anaere menschen
Jtten te wachten. En hij zal weemoe-
li® glimlachen en die ongelukkig©
wandeJaansbinnenroepen
aenkt u? neen, laten doorwandelenI
Misschien weten mijn lezers zi:h
uog te herinneren, dat een ingezetene
van Purmeraul indortiji ernstig
Klaagde over liet feit, dat niet ieder
een Hollandsch spreekt en schrijft,
terwijl hol toch zoon gemakkelijke
'.ml is. „Daar rio»je bijvoorbeeld net
woord without", zei hij, „natuurlijk
denk je, dat het boteekent wit hout,
n tegenstelling met geverfd hout cn
■.vat blijkt? Dat beduidt in Engeland
„zonder". Nu vraag ik je! Waarvoor
.5 dat noodig 011 waar dient die last
vcor?"
Welnu, deze zelfde vriend had in ©en
tijdschrift, dat hij zat door te blade
ren, weer een uitdrukking gevonden,
waaroper hij mij spreken wou, „Wist
jij wel'hij, „dat cr in dezen tijd
nog heidenen bestaan, die dieren ot
teren aan nun afgoa? En Jiij wees mij
de woorden: big offer. Toon ik
hem zei, dat dit 111 t F.ngclsch bc-to©-
k«)t: „groote aanbieding" en betrek-
king Jieeft op een uitverkoop, shn'ge'r-
lt hij hei tijdschrift boos m ©cr, iioek
©n ging heen, zeggende; „aRc qusies-
tie, alle ruzie eji onecnigheid. alle mis-
1 stand m de wereld zou verdwenen
zijn, wanneer maar led ere Cn eenvou
dig, rond. negrijpelijK Hollandsch
sprak!"
Maar wat Is dan, had ik hem kim-
nen vragen, een „heilopvoedsler?"
Ziedaar een woord, dat onlangs voor
kwam in een circulaire over kinder
verzorging en waar de Vries cn Ta
Winkel ook niet vun geweten hebben*
Maar ©en gek ban mc«: vragen, dan
©arUenduizend en ZOO voel honderd
betalende aiionnés van llaarleriVs'
Dagblad, mijn Pnmiercndsc!)© vriend
inbcxgi-epen, kunnen beantwoorden. Ik
zou bijvoorbeeld wel eens will©» we
ten of zij begrijpen, wat een fabriek
van tlieatenneubeien Is, waarvan un-
iangs werd aangekondigd, dut zij ta
Amsterdam is opgericht. Thcatsrboó-
men, tbeaterwolken, theatertuinen
zijn zoo goed als denk: !dig. Is iiot
dus <ïe bedoeling om op liet doek ge
verfde boekenkasten, »!•>-!.-
menntemden te maken" Maar daar, is,
zou men zerecn, geen fabriek voor
noodig.
Maai één vraag hel» ik dezer dagen
hooren doen. waarop wei dadelijk een
.-■iitwoord kon worden gegeven, name
lijk deze: „bestaat cr één belasting-*
gii order, dten men zondor' g.-wctenslK**
zwaar kan ontgaan?"
IIet antwoord is: „ja, namelijk vla
directeur van onze trams, do heer
Burgeredijk. Het cententarief loopt ir>
©on jaar tijds op tot guldens of tien-
tullOn van guldens en u oen groote
post op onze jaarlijksche uitgaven.
Iedereen kan dien post ontloopen
doorJoopen.
F1DELIO.
