1
Van onzen reizenden Redacteur
38e Jaargang No 11523
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
DONDERDAG 23 DECEIKBER 1920
HAARLE
DAGBLAD
ABOIVNErrlENTEN per 3 maanden: Voor Haarlem en de dorpen ln den omtrek waar een Agent gevestigd
(kom «J r gemeente} f3.ü7'/,. Franco per post door NeJerlnud ƒ3.871;,. Afzonderlijke nummer» (0.15. Geii-
.S (Kom r geiujeu.u, io.ui-/,. i' ioucu pui puj» - J? "•«-«*
lustreerd Zondagsblad, voor Haarlem en omstreken 10.67*/,; franco per post f0.65.
Uitgave der N.V. Louren* Coster, Directeur-Hoofdredacteur J. C^PEEREBOOM.jrelefoon 9083
AOVEHTENTSENVan 1—5 regels f 1.75iedere regel meer 35 Cts. Reclames 66 Cts per regel. Bij
abonnement aanzienlijk rabat. Twaaifetuivers-sdvertentiên Tan Vraag en aanbod yau 1—4 regel9 60 Cts.
pei plaatsing, elke regel meer 15 Cts. contant; buiten het Arrondissement dubbele prijs.
Directie en Administratie t Creole Houtstraat 63. Totefeennrs. de Redactie 600 en der Admlnlatralio 724
DIT NUMMER BESTAAT DIT
T?" BLADZIJDEN.
EERSTE BLAD
MGUtia
H e d e n:
DONDERDAG 23 DECEMBER.
Stadsschouwburg, Wilsonsplein:
Dansavond Charlotte Bara, 8 uur.
Schouwburg; Jonewt^j: Volksvoor
stelling, „Oranje Hem", 8 uur.
Kunsttaal .,Het Masker', Meesler-
LotteLaan: Kersttentoonsteiting van
modern© en uHra-mouerno toegepas
te kunst, vau 10 tot 10 uur.
Openbare EvangeUsatiesamenkomst
Spi ekers: Ds. llutema <-n üs. G. R.
Kuyper, kerkgebouw Ridderstraat, 8
uur.
Sociëteit "Vereeni^ing .Concert Haar
lem's Muziekkorps» 8 uur.
Café-Reetaurant „Populair Tem-
pelicrsetraat 56 Avonconcert.
Bioseoopvoorstel 1 ingen.
VRIJDAG 24 DECEMBER.
Stadsschouwburg, Wflsoneplcuu De
gesclioidon vrouw, 8 uur.
Sociëteit Vereeniglng: Ilioscoopvoor-
stolling, Benmo.
Kunstzaal „Het Masker*Meester
Lotte! aan: Kerstentoonteteüing var
modern© en toegepaste .kunet, van 11
tot 10 uur.
Café-Restaurant „Populair Lem
pcliersstraat 56. Avondconcert.
Schouwburg De Kroon, Gr. Markt
Bioscoopvoor steil iiijr 8 uur.
Cinema Palace, Groote Houtstraat
Bioscoopvoorste'lin,' 8 uur.
Scola-TIieater, Kleine Houtstraat 7,
Bioscoopvoorstelling, 8 uur.
Familie-Bioseoop, Kleine Houtwee
12, Bioscoopvoorstelling. 8 uur.
(Vierde reek®.)
No. 127
Onderwllsreorjgaraisfatie.
11 o i c r d a ra, 20 Dcc.
l)e uieaive wet op het lager onderwijs
Drungt heel wat veranderingen in óns onder
wijs en niet alleen in het lager onderwijs,
maar daardoor ook ia ons middelbaar en
hooger onderwije, want werd tot dusver de
klacht vernomen, dat ons lager onderwijs
aansluiten moest bjj liet ander onderwijs, in
plaat* dat M. 0. en H. O. op het lager
onderwijs ware» opgebouwd, thans wordt
daarin verandering gebracht, doordat dc
leertakken der lagere sehoo! zijn verminderd
mei Int Fnuiaeb en de kennis van dit leer
vak du.- niet uieer gevorderd kan worden
voor du toelating op d» middelbare en hoo-
gere onderwijsinriebtingeu.
Moe za'. dit nu in ito toekomst gaan?
Er heeft zich een commissie van leeraren
Jn bet Fransch gevormd, die een actie op
touw beeft gezet, om tot een regeling te
komen, waardoor de kennis van de Franscbo
laai niet al te zeer val achteruitgaan, kan
bei zijn. niet minder zal worden, dan die
than, i-
l.)e/.i; actie zal met belangstelling gevolgd
worde», niet alleen door de mannen van
her onderwijs, maar colt door hen, die buiten
deze kringen «taan, cn beneffen, dat hier een
stuk cultuur op het spel staat. Ik bob me
daarom tot den hooi F. W. Leeman to Rot
terdam gewend, omdat hij bef initiatief tot
der.' zaak genomen heel
i heer Leeman stelde in ons onderhoud
Op den voorgrond, dat de leeraren, die deze
zaak ler hand flemen vrlgaatt van de stel
ling, dat ln>t 't ernstig strove.» van de leera
ren moet zijn, om te maken, dat de leerlin
gen, ia weerwil \a*i de afschaffing van het
-FraiiM.-h op de lagere scholen, aan bet eind
vin dr derde klassen der middelbare en hon
ger? inrichtingen var» onderwijs zoo dicht
n. :ip%. IMV-U' k-iuea tc ««air. bij het
niveau, dat tbam bereik wordt, zoodat de I
bovenbouw van bet onderwijs op die scholen,
In dn vierde, vijfde (un zesde) klassen voor
de rerscbillei.de inrichtingen dezelfde kan
Kijven, en dus ook de leerlingen voor wie
de drie-jarige cursus cind-ocderwijs geeft,
nici benadeeld zullen worden in bun kennis
Va» liet Fransch.
liei zou inderdaad zeer te betreuren zijn.
aldus hebben de leeraren in een circulaire
uiteengezet. Indien het niveau van dc kennis
van het, Fransch aanzienlijk moest dalen.
Dit niveau ia thans al niet boog, oonslatee-
rcii zij en zij kunnen hot weten, liet Fransch
is nu eenmaal voor Nederlandera moeilijk
toegankelijkdc meeste leerlingen, die de
«rliolui ten eimlc gobracht hebben, voelen
zien over bet algemeen beter vertrouwd met
Riigelsch en Duitacli, waarin zij veel minder
K" treti Jea gehad hebben, dan met Fransch.
eed» nu wordt de klacht vernomen, aldus
constateerde de heer Leeman, dat sommige
alndcnten het Fransch tc weinig machtig
zijn, om zich aan Fransche studieboeken te
wagej Hier raakte hij een belangrijk punt
van I-we having aan, dat zelfs cenigszins van
poll treken aard ka» zijn. boewei natuurlijk
do Kotterdamachc loeraren dit in het geheel
mot bedoelen. Ik meen dit. Toen in de oor-
logsj.i node bleek welk een gevaar voor ons
zelfstandig geestelijk leven sehoo! in de
ptnftratiou iizuifiquc van Duitsehc zijde, m.
\v. het doordringen van bet Dnlfschc ka
rakter op elk terreiu van ons leven cn voor
namelijk op wetenschappelijk gebied, waar
door gevaar voor onze geestelijke zelfstan
digheid en daardoor voor ons volksbestaan
ontstond, is uitgezien naar een tegenwicht to
gen ue vcr-Diiitaobing vu» ons geestelijk
leven en terecht ingezion, dut Frankrijk mot
zijn groote eultuuroigcnschappen dit tegen-
wicb zou kunnen leveren. Er is dus, zooals
ik reeds in het begin deed opmerken, bij
deze zaak meer dan een simpel onderwijs-
belangetje betrokken. Wanneer de kennis der
IW.rhe taal bij onze toekomstige mannen
der wetenschap vermindert, zal het stellige
g< volg zijn dat hét terrein van dc Pranselic
wetenschap ea beschaving voor ons land
meer e a-meer wordt afgesloten. En dit be
treken' dan niet alleen bel gemis van deze
cultuor. het beteckcnt dan tevens de over-
beersching van een andere, voor welk ge-
vnar de oorlog juist ons dc oogen rooeof
geopend hebben, want de eenzijdige inwer
king van een bepaalde cultuur, die niet
duur ren andere geneutraliseerd wordt, voert
een 'and in een geestelijke slavernij. Deze
eonigsrins politieke kant van dc zaak wordt
jLi-i door de Ruttcrdamscbe leeraren aange
roerd. De kwestie valt ook-min-of-roeer bui
ten hun terrein en zou, stelden zij die, de
nangelegenho.d waarover het gaat, wr.tkbt
vertroebelen, omdat er mogdiijk gcvuel'.yhe
den door wotdcu opgewekt. Toch icek het
mij niet ondienstig op deze dieper gelegen
gevolgen dc aandacht :c vestigen, omdat
daaruit blijkt, hoe noodzakelijk liet is, dat
her streven der Rottcrdnmsche leeraren om
een regeling i> verkrijgen, waardoor do
kennis van de Fran elie taal bij ons volk niet
verminderen zal, dient gesteund te wordon.
01 het niet te betrenren valt, dat bet
Franse op dc lagere school wordt afge
schaft? De meeningen zijn daarover verdeeld
en be' is niet zoo gemakkelijk er een oor-
dce- -Ter tc verkrijgen. De voorstanders
va» de afschaffing, die bij den minister do
«veiwinning hebben behaald, stellen op den
voorgrond dal dc ecrrlieidsachool gelijkheid
van lift lager onderwijs op alt8 verschillende
inrichtingen noodig maakt en door bet af
schaffen der Fransche faal meer tijd vrij
kom. voor andere vakken, waarvan de resul-
lalen bg het veria (cd der lagere school iban»
nou niet zoo heel best blijken te zijn. Men
aan bet Nederlandsch. rekenen,
aardrijkskunde en geschiedenis. De vraag
ter y-jjuo latend of al deze val eken een bo-
voordcoling ten koste van het Fransch ver
dienen, geef 'k hier plaats aan de opuieifctug
van den heer Leeman, dat •-<
regeling ware geweest, zoo bet onderwijs in
het Franseh aan de scholen facultatief ware
gesteld. De kinderen, die de kennis van deze
taai in bun later leven niet noodig hebben,
zoutten dan op de scholen don Franse beu
cursus niet behoeven te volgen, hoewel een
weinig kennis van Franscbo woorden ook
vour tien niet overbodig ie, omdat ons volk
un eenmaal een aantal Fransche woorden in
zijn taal hoeft opgenomen, welke zonder
kennis van het Fracscii niet altijd zoo een-
i nog i
zwijgen yan de manier, waarop zij dan in
de uitspraak worden verhaspeld. Een vraag
is ook, of de vooruitgang van dc andere
vakk-n, zooals de voorstanders van de af
schaffing van het Fransch, zich die denken
inderdaad zal verkrogen worden. Het gebeurt
zoo vaak, dat dergelijke stellingen, die op
papier niet aanvechtbaar zijn, In de practijk
niet meor dan theorie blijken. Het ia liijv.
iiecl wel mogelijk, dat het tekort aan vorde-
ringei der leerlingen in Nederlandsch, re
kenen enz. niet te wijten is aan het gebrek
aan lijd, maar aan andere oorzaken, die niet
weggenomen worden, door voor die vakkeu
tucer uren ter beschikking te stellen. Maar
hoe dit zij, dc Rotserdamscbc leeraren heb
ben zich bh de meeazctting va» hun plan
gesteld op net standpunt, dat inderdaad in
tlic vakken grootere vorderingen zuilen wor
den gemaakt, dan tot-nu-toe. Dat geeft hun
dan het voordeel, dat zij de «telling kunnen
oppcreu, dat op dc luüdclbare er, boogere
or.iienvjsiDriebtingcn door deze vakkeu een
vergoed'ng moet gegeven worden in lesuren
oor wat het Fransék op dc lagere scholen
•ordt ontnomen. Die redeneering is ook lo
gisch. liet zou niet aangaan, dat men bet
Fransrh alleen hc: nadeel zou laten lijden,
vooral niet, omdat bij een andere verdeeling
van lesuren op genoemde inrichtingen, gaat
de tl corfc op, aan het oiud van de drie jaren
verkiogcn kan worden, dot het geleerde in dc
verschillende vakken, ongeveer gelijk zal
zijn aan hetgeen bij dc tegenwoordige rege
ling wordt boreikt. Mochten de andere vak
ken naai het oordeel der betrokken leeraren
loeit cenigszins achteruitgaan, aldus oordee-
hm de Jtotterd.unschc leeraren, dan doen zij
een beroep tip hun opofferingsgezindheid, oiu
in voorkomen dal het onderwijn in bet
Fransch de dupe wordt.
Het i oorstel der commissie komt er dus
op neer. dat hetgeen anders van het Fransch
in lie drie Wassen der lagere school word:
geleerd in ot drie. eerste jaren ucr aanslui
tende ondorwijsjnrielitiugcn moet wordon in
gehaald. Her valt te betwijfelen of dit ge
heet bcieikt kan worden. Jn tik geval is het
streven der commissie er op gericht en ver
wacht mag worden, dat de leeraren in het
F ransch, bc/ield met het voornemen, om bnn
•••ah met in l.e- gedraag te laten komen, met
bar,) werken het een heel eind zullen kunnen
Op de verschillende omlcrwije-iu-
deckt i
richtingen bedraagt het aantal uren, dat v
Fr.vnech beschikbaar is, gewoonlijk vier. v
de eerste klassen, of ook wel io de tweede
eu derde klassen drie uur. De Rotterdamsohe
rnmuiissie nu meent eenige kans van slagen
te hebben, wanneer voor Fransch in de toe-
kojiiat ral worden gegevenin de eerste
klasse zes uur, in de tweede vijf uur cn iu
du derde klasse vier uur. Dit zou das slechts
een - winst bu'eekenen van tweo uur voor
do eerste klasse, één of twoe uur voor de
tweede klaren en voor dc derde klasse geen
of slechts cén uur meer. Men kan das niet
zeggen, dat dc commissie vccleiscbcnd is. In
tegendeel nmg men verbaasd zijn over haar
bescheidenheid. Zfl gevoel» cellier wel, dat
het lii' r tot een compromis met de leeraren
in aml'tc "ikken aioct komen en bij een po
ging om tot een aecoord tc geraken, moet
men i iet be* onderste uit de kan willen
hebben Mei dit al is, hetgeen dc commissie
verlangt zee- matig. Dat blijkt wel hieruit,
dat dc commissie zich voorstelt, dat de
leeraren in dc- eerste klasse van de middel
bare en boogcre onderwijsinrichtingen met
siechts twee nut meer.dan nu, n.l. in G uur,
g.'ooteodeeht rullen bereiken, wat de lagere
school n dtie jaren den leerling bijbrengt.
Dat zoo zeker i.en prestatie zijn, want het
korat er op neer, dat de leerlingen 2 of m6cr-
mr.al zooveel zonden moeten leeren in dat
ècne jaar a.i in één jaar der lagere schooi.
Dit is men overschatting door do leeraren
van bun eigen capaciteitenook geen po
ging tot afbreien van de leerlingen, want het
rniiR nic vergelen worden, dat de leerlingen
op J2 of 13 jar-cen leeftijd veel beer ge
schikt rjin, dan cp 9-jarigen leeftijd om ken
nis tc verga.en en dat aangenomen mag wor
don. urn ui be; algemeen du leerkrachten
met middelbare acte beter geschikt zijn dit
onderwas U geven, dan die niet lager acte.
Het kan Ju: hee' wel zijn, dat de commissie
hot niet zuiver mis beeft, wanneer zij van
oordeel is, Hat zij dnrft hope», dat de leera
ren in de eerste klassen niet ccn urental van
zes grmcnaeels zullen kunnen inhalen, wat
t..t dim-firr de lag ore echoot deed. De leer
lingen rijn tan. aangenomen, dat de com
missie ni;t d«or de resultaten wordt teleur-
rrstcld - nan het begin van de tweede
lasso nog roever achter, dat zij In de
tweede en derde klasse dur middelbare en
hougore o idoi wijviiiridillngcn één jaar on-
»!ffvvljs l'raiiu.li muetei. inhalen. Deze ach-1
Itrsium) *r. we. niet in twee jaren kennen
*w»iv# ingehaald, fcnz'j o« vijf-jarige cursus
zes jarig .wordt, waarvan sprake is.
Dc verenclling van bet onderwijs op de
:hcïen voo- St. en H. O. zal natuurlijk
o..k Incidoor in d»' hand worden gewerkt, dat
Iccriioelicnacrifs worden omgewerkt ea
beknopter gemaakt hetgeen ook weer tijd-
>1 zal beteekenen.
t* RolierdanacLc commissie ia, zooala op-
it-rkt werd. van oordeel, dat de uren,
welke be» Fransch meer zal gaan vorderen,
.*ten afgestaan worden door de vakken,
op de lagere school in bet voordeel kn-
i. Nederlandsch, rekenen, aardrijkskunde
geschiedenis zouden dan elk in dc drio
sie leerjaren der M. O.- en Tl. O.-seholen
uur per week gedurende één dezer leer
jaren moeten misse», zoodat b.v. het ééne
vak één uur in dc eerste klasse, een ander
vak in de twcodc klasse enz. één uur zou
moeten prijsgeven.
Op die wijze zou heel wat gedaan kunnen
worden, zonder dat dc andere vakken in
het gedrang zouden konten. Het zal nu
belang zijn, dat ook dc leeraren in de andere
vakken zich eens laten buoren over dit plan.
De bewijzen vxn Instemming, welke de heer
Lccuian thans kreeg, zijn nog uitsluitend
van de zijde van dc leeraren in de Fransche
taai zelf.
Een moeilijkheid, die blijft bestaan, is
deze de overgang van de leerlingeu der
lagere school naar dc inrichtingen van
M. O. en H. O. wordt door de opheffing
\an het leervak Frauttch op de lagere school,
moeilijker, omdat dc leerlingen, dan behalve
de twee dïcuwc vakken in de ■eerste klasse
der Middelbare scholen twee talen er bij krij
gen Fransch en Duifseh en op bet Gym
nasium zelfs drie, omdat daar in de ecr3to
klasse liet Latijn nog bij korat. Zooals ge
makkelijk valt te begrijpen, is het beginnen
met twee of drie nieuwe talen tegelijk voor
il.j leerlingen heel bezwaarlijk. Tot nu had
het Gymnasium altijd nog het voordcel, dal
hetgeen aan Fransch geleerd was op dc
gcre school, een niet te versmaden steun v
wanneer de kinderen op hel Gymnasium les
in Latijn kregen. Want de kennis van
taal steunt bij het aanieeren van een
wante taal. Sterker zelfs nog, want, nas
beer Leeman me meedeelde, is het bij
enquête, door den Roiterdamschen inspecteur
bij het L. O., gebleken, dat de kennis van
bet Nederlandsch op de lagere scholen tuit
Fransen, grooter was, dan op die zonder
Franseh, waaruit afgeleid wordt, dat zelfs de
kennis vsn een Romaansebe taal, als het
Fransch, bet aanieeren van een Gennaan-
sche, dus niet verwante taal, als het Neder
landsch, steunt
Doch, aan deze moeilijkheden valt weinig
te veranderen, dc regceriog en de volksver
tegenwoordiging hebben dit nu eenmaal ge
wild, dus moet maar geprobeerd worden om
de zaak zoo goed mogelijk weer in 't reine
to brengen.
JAC. C. M. Jr.
HO! STAAT 'T HET
Aoaumbuig.
Het kasteel Assuinburg te Heems
kerk, bij Beverwijk, dat in verval
was, wordt gerestaureerd. O.a zijn
bijna geheete nieuwe doken gemaakt.
J)at beeft kapitalen aan hout gekost.
Ook inwendig wordt het ge&ouw
con mooi moment van middeleouw-
sche houwkunst -- gerestaureerd. Er
zijr. vele mooie kamers ki het «lot,
r in den Joop der jaren wa6 veel
gemoderniseerd en". Tsrknoeid.
Den volgenden zomer zal het de
n oei te loonetn op de vaoantie-uitstap
jes een beeook Aan Assumburg te
brengen.
KRABBELS
Een heftig debat.
In de Provinciale Staten van Noord-llol-
iid ia Woensdag ze-i volle uren gedebat
teerd over de P. E. N. Onder Stadsnieuws ie
daarvan een uitvoerig verslag te lezen.
De aanvallen op den directeur der P. E.
N. waxen in de stukken fel ingezet. Gek in
den eersten termijn van het debat hebben
eenigeij nog met grof geschut gewerkt. Maar
na ai de gedelegeerde oil den P.aad van Toe
zicht, de beer Van der Waerden, en het lid
van Ged. Stateu, de heer Hendris, aan het
w.hrd geweest waren, begon de storm al te
luwen.
Het kwam vast tc staan dat de eenige fout
van den directeur is geweest, dat bij dc pro
vinciale autoriteiten of den Raad van Toe
zicht niet bijtijds heeft ingelicht, dat bet
geld, hein toegestaan voor uitbreidingswer
ken, niet toereikend was. Bovendien beeft
bij zonder voorkennis een nieuw aystoem in-
Die administratieve fouten werden
„...i der sprekers goed gepraat, maar
alle redenaars ook zij die het gebeurde
den directeur het meest kwalijk naniCD
ren bet er over eens, dat het geld
ed besteed was en dat de
aten de crcdieten zouden
twijfel verleend zouden hebbcu.
ze. bijtijds waren nange-
de vergadering zyu vele woorden ge
sproken ter verdodiging van den directeur.
Hij beeft zicb zco werd gezegd te voel
technicus betoond, hij wilde beet Noord-Hol-
land zoo gauw mogelijk eleclrificeereu en
heeft zich toen moeilijk kunnen wringen in
t der provinciale administratie.
j2. N. ticcJt vee; aan ueu dirc-iteur
;o danken, hij heelt in de crisisjaren bijna
nacht en dag gewerkt, in hort bestek siin
ÖO gemeenten vaneleclricitoit voorzien I Nu
is mc-n den hangen oorlogstijd al weer ver
geten, maax toen men overal in het don
ker zat, gingen smeekbede» naar dt P. E.
N.„geef ons clootrisch licht I" En do
directeur heeft toén geholpen waar bij
lton.
loon ccn spreker hooit bij den aanvang
hol debat gesproken over oei.- iioeii-
gaan van den direutour.
klaar door geen enkelen spreker werd
hij bijgevallen, integendeel, alle volgende
sprekers weaeu die noodzakelijk van de
hand.
Ook na het debat kan de directeur der
P. E. N. op het vertrouwen der Staten re
kenen I
Wel werd Ue wonsehelijkheid gevoeld
oro administratieve hervormingen ln te
Het financieel beheer der uitgebreide
onderneming inoel gereorganiseerd wor-
d- i&2tx
Er moeten maatregelen genomen worden,
dat de provincie beter bedrijven kan té
hoeren.
Over die mogelijkheid zulten Géd. Staten
thans gaan beraadslagen.
Dal ls het tastbare rreuitaai van het lan
ge debat.
Stadsnieuws
.SDRSUM COHDA." De Christel i;-
Politievereemging voor Jlnariem en
Omstreken hield Woensdagavond :u het
dienstgebouw aan de Boeket rudt straat in
Heeruatodc een vergadering.
Waarschijnlijk was het son bet slechte
wec-r te danken, dat Jo voorzitter, de heer
I'. Zeeman om half acnt, niet als - gewoon
lijk in een volle zaal, do bijeenkomst
opende.
Ds heer Van Geelen kreg toen het
woord on besprak het onderwerp „Hei-
vorming". In de politiekringen was eeu
lijd, dat het Chris.et-d on totaal vergeten
was; alle christelijke agenter» wsitn in
den Algemeenen Nsderlondsrtlien Poli
tiebond vereenigd. ï'preker «temde toe.
dat deze bond veel voor de jv.'Iilie gedaan
rieelt. maar, waar Gods gebod geen be-
-•lui.n heeft, kan touh /eon z-gen zijn
Spreker herinnert lat oen een lé of le
ma» in eer. van de qioo'e sleden, Am
sterdam of Rotterdam. -j.-h-t iis* wamen.
urn een Chnstelijks-i B. nd op te richten.
Ze werden toen nit^.'s^ien maar wat es
resultaat is er na niet verkregen i De baar:
I rekera hadden een soed vootb^eld aai: de
Christelijke onder wij ten. N jjjc er door
Nederland reeds ongwe-i V>Z christelijk
georganiseerde po'.riiemanner, dm overal
oeniging in staal zij». h«l jio.i'
to hervormen? klooiIijr zal nii zeker zijn,
maar vooreerst moei m i led*.Tiannta'groo
ter zijn. Er moeten ufdeelmgen «eatitdit
wordon, dan ia all.u mogülijk. „Sursum
Corda" moet haar zelLw.Jigheid behou
den, niet overgaan tot een Oentralen
bond. Spreker raadde de n.g niet lij de
ze vereemging aangnlo'on jiolitieinannen
rlie zich eventueel n;.g in de zaal bevon
den, zioh aan le aluitni,
De voorzitter dai.k',3 «le» lieu Van Gee
leu voor zijn vooxdrvmt.
Tijdens de pauze werd door enkele da
mes gezongen.
Bij het vervolgen van de vei-adering
deelde do penniusutv-t T nicd», dat ie
mam) die onbekead wensehfe te lijven
c«n gift van 2S w-tv gezonden D-'-or een
hartelijk applaus werd gever t-edankt
Dcarua kreeg de h- ?r Soiils ui; Bloe
mendant het woord met het ornerwexp:
„De zoude ia een eeb-atidyteL voor .la natie,
maar de gerechtigheid torboogt ter. volk!'
Ds. Daloma spnk e-"» slotwoord.
DE BOUW VAN ONS POST- EN TELE-
GRAAFKANTOOR.
Tegen de opmerking m de afdeelingen
der Tweede Kroner gemaakt, dat over het
algemeen de posk en telegraafkantoren op
to grooten voet worden ojigozet, komt dc
minister van waterstaat met nadrnk op
in eenq nota naar aanloiding van het des-
beireffeAd verslag
Wat nu het onderwoxpclijhe kantoor te
Haurloai betreft meent de minister dat
een zuiniger opzet met vrij groote zeker
heid voenfl door de steeds grooter wor
dende behoefte aan ruimte voor de tele-
toomnstallalies reeds in de nacste toe
kccns; zal blijken veraccrd le zijn geweest.
DE CARILLON BE SPEL! NG.
Viijdagavond e S uur zal de lieer
H. W. Hofmeesier een cariilorzhcipo
Eng houder ter inleiding van hel
Kerstfeest.
De beiaardier heeft daarvoor het
to!gende prograamma opgesteld:
1. Koraal: Looft God, looft- Zijn
naam alom.
2. Eer© zij God.
3. Alles wat adetrn !h«4t love den
Heer.
4. Daar ruisdht langs de wolken.
5. Cantique de Noêl.
6. Still© nacht, heilige nadht.
7. Dat ons loflied viroolijk rijae.
8. Hosanna.
9. Dodhter Zions, wees verheugd.
10. Koraal: de Hoer te God en nie
mand meer.
LUTHERSCH ZANGKOOR. - Naar wij
vernemen za! op den Istcn Kcratdag in de
Lutbcrscbc kerk het zangkoor .^Isarteu
Luther", met welwillende medewerking van
Mej. B. Pkit^, zicb voor bet eerst doeD
hooren.
AANGEHOUDEN'. Tweo loopjon
gens kwamen op het Wee om er van-
dooi te gaan, met de fietsoa van hun
patrocsis. Echter in Leiden werden
oi aangehouden. De fietson befioor-
den aan de h&tiren D. uit de Groote
Houtstraat en S. uit do Kleine Hout
straat.
DE 3ASSENDIEVEN. Ten na.
deolo vaai don heen* G. zijn uit «an
percecil oau de Porklaan Woensdag
avond 9 uur een jas, een pet en een
liaua- Itoaidschoouen gestolen.
BESMETTELIJKE ZIEKTEN. In
do weck van 12 tot en met 18 Decem
ber kwamen voor te Haarlem: 1 ge
val van roodvonk en 11 gevallen van
cliphtberitis; to HaarlcmnierUecte c.s.:
1 geval van roodvonk en te Velsen:
l gevat van diphtberitis.
DE LOONACT1E BIJ DE COÖPERATIEVE
BAKKERIJEN.
geen staking bg de
Coöperaties.
Op d« verleden week gehouden ver
gadering van personeels» va» coóp.
oakkerijcn werd besloten aa» de be
duren eon ultimatum te zenden i»-
toudende den eisch van oen loon van
f 37 van November td en f 38 met
Januari a.s. Bij niet nakoming zou
eeu nieuwe verga,doran# over de voi'-
j houding ©en hcsluit nemen. Op
dit ultimatum werd antwoord ge
vraagd vóór Woensdag 22 J>ec.
Woensdagavond ware» de gazdüen
dia» weder hijeen eai vernamen van
den Bondsvoorzitter, II ill eb recht, dat
hij dien middag nog een conferentie
met do coóp. beeturen heeft geliad,
die evenwel op hun stuk Lieven staan
en niet genegen waren non het ulti
matum te voldoen. In de situatie is
echter wei tets veranderd; de groot-
werkgevers in het bedrijf nebben met
het bestuur van den modernen bond
opnieuw contact gezocht, omdat zij
riteenden, dat het toch mot mogelijk
was om zonder contract met den
bond to werken. Deze patroons heb
ben al roods concessies gedaan ©n vol
gens den hoer liUlebrecht zuUen nog
«vel meer volgen. Ln verband hierme
de hebben dc coöperatiebesturcn toe
zegging gegeven, dat bij wijziging
van den toestand in het particulier
bedrijf, zij daar Beker rekening mee
zouden houden.
IÜ] <iezeai stond van zaken meonde
de hoai' Hillebrecht ook namens liet
bestuur uan dc vergadering to moe
ten voorstellen voorloopig goen sta*
kii'gs-actliAj tegen de coöperaties ".e
beginnen, het aangeboden loon te
aanvaarden en verder af te wachten
wat <1© nieuwe toestand zal opleve
ren-
Een groot deel der vergadering be
toonde niet heel ontevreden over de
houding van de coöperat: ibesturen,
maar legde zich ten slotte vnder pro
test bij het voorstel neder; zoodut van
een daadwerkelijke actie bij do coöpe
rati es voorloopig wordt afgezien.
VERTRAGING ELECTStSCHE SPOOR.
Wegens storing vsn .ie sttoomlevering
aan de Centrale te Haaricir. had Woensdag
de eic-ctrische trai» HaarieniAuiHterdaai
herhaaldelijk van veitroKiag ie lijden: het
traject Honrlcm—Halfweg w.is een paor
maal nlrooraloos geduieaJe 1'2 b 1 uur;
dc» geheelun luiddug en vooravond werd
hierdoor auer onregelmatig gereden e»
moesten de reizigers vaak een uur wftcb
DE RfdKSSTBAATV/EG HAAnLEM-
LEIDGN
Do Nieuwe Ct. verneouit, dat het plan
tot verbrceding van den Rijkvstizatweg
Haarlem—Iteidcn ten groote wijziging
heeft ondergaan in dat gedeelte wtuu
Noord- en Zuid-Ilolland elkaar raken, roe
dat een groot aantal woningen in Bsnne-
breek niet behoeven lo wordon a Leb ra
ken. De vreg zal in Heaustcde hij de
Cronjer westwaarts ombuigen ei; door de
buitenplaatsen Manpad e» Hnrte&nmp
naar de Iteideche vaar;, otb bij «le Oom
einderbrus over ds Ztud Hoilandsehe grens
don ouiP.':i weg te bereiken en te volgen.
Van 21 deaer tot en «ncé 6 Januari 1821
wordt in bovengemelde kunstzaal «ene
tentooustelling gehouden van moderne en
vrouw Homberg, "de dames de Bock en
Jol». W. de Jongualiks dcor Nitigeman,
mej. de Jong en Pieler van Gelder; «er
poppen door Faurlein Mnth, Wallach en
Pieter van Gelder; aardewerk door den
mevrouw Hobbl; knipwerk door
Cor Virser en 3 an va» de Werff.
PERSONALIA.
Do. raad van Ainsterdezn heeft be
noemd tot ondérwijzeres san een o. 1. s.
mej. J. Voskuilen te Schoten.
NEDERLANDSCHR ZIONISTENBOND.
De Nederlandschc Zionistc-nhond houdt,
zooals wij reed» mcMdcr», zija jaarlijksehe at-
gémeeoe vrrgadering alhier, op 26 en 27 De-
eember.
Zii wordt geopend om twee uur met een
rede van den voorzitter, pref. dr. L S. Oro-
stcrii. Behalve de gewone agendapunten ver
meldt de convocatie nog eai referaat vim
mr. A. J. Herzherg, over de Jeugdbeweging
in Nederland cn lisar Toekomst-
Het Ijondihcriiior stelt voor de doo«ncu-
contribntie van f ft op ƒ3 te brengen.
De afdceling Amsterdam wil, da', bij de
werkzaamheden van den bond in dc toekomst
de pracösche arbeid voor dan opbouw van
Pn'rstina op den voorgrond behoort tc staan.'
Het bondsbestuur onderscbrij': duren
wcnseli.
Uit liet jaarverslag var, den boudaseereta-
ris. den heer Alfred Polak, te Tilbnrg, blijkt,
d.it slt neito-ophrciigsf der inzameling voor
liet Opbouwfonds ruim 22.000 beeft be
dragen.
Aan de Uoiveraiteiteblbliofheek te Jeru
zalem beeft het bestuur een groolc partij
bookeiï gezonder., bestaande uit geecbonkfu
van de fiollaodsehe Mautsebappij dur Wctcn-
schapjie nlc Haarlem, de Teylere Stichtiog en
de bniTersifensbibliothek :e Utrecht.
In de Jeugdafdccliogen is een stijgervle be-
iuiigsieiling voor bet aanieeren van het Hc-
breeuwscb waar te nemen.
Het Interne loven binnen den bond was
niet in alle oprichten bevredigend. Doch «ie
secretarie ia vol moed voor de toekomst
uaar zijn mceuing bebcort bet gebeelc Jood-
teut volk betrokken te zijn io deu opbouw
cn de Zionistische organisatie, wil. volgens
deu secretaris, niets liever dan iederen Jood
daarin zijn aandeel geven.
OPRECHTE HAARLEMMEROLIEFA-
BliJEK. Do Staatscourant bevat de ge-
wijv-.igdo statuten der Opréchte Haarluiiimer
Oliefabriek, voorheen G. de Koniog Tilly
Genuine Haarlem Oil Manufacturing Cora-
pany, formcly G. de Koning Tilly, Sociélé
MMinyme fabrique dc la véntabic Guile «le
Haarlem, ci dovant G. dc Koning Tilly,
Acchtes Uaarlcnnner Oelfabrik, vormala G.
do Konmg Tilly) gevestigd te Ilaarleiu.
Het kapitaal der vconootsoliaj» bestaat,
volgens (le wijziging, uit 1000 gowonc :iaii-
dculen, lek gro«/t 100, waarvan xiju oitge-
geven en geplaatst 630 aandeden. .Boven
dien worden uitgegeven 200 cumulatief
percent' preferente winst deelcade sand« c-
krs dk grooi I 1000- Deze prefereate aan-
dedeo worden geplaatst *a S «crléo elk van
lijij aamlecten-
Van nat Politieke Tour-
nuoiveiü.
TWEEDE KAMER.
22 DeoemLser.
Buiienlaji'tech© Zckc-n.
Het gezantschap bij den
Het gezantschap bij den
Paus..
Vandaag verrneklde hef. programma
Bnitenlandfiche' Zaken. En 't te een
lang programma gebleken, mei «ien
drie-uronjango dis«^ifisie over Jiei ge-
uiicciiap bij den i'aus tok aiot. De
communteC Van Ravesleyn zelle hei
debat in met zijn jnterpejlatio ovor Ue
lü-lructio uer Neuta-nuidÉciie dcieguu-
üe in den Volkenbond, wellte inter-
pelïaüe loge!ijk met dc begroeiing van
minister Van Karacbeok aan dc oriit
was gesteld. Zoodoende werd de inter
peliatie n heel klein hijxaakjo vau dc
In hoofdzaak diplomatieke disputen.
Natuurlijk had de revolutionimirc
OPEN BK1EVEI
VIN KEES DE MOPPERAAR
aar
dec gehelen X.
Wie X ia tal eerst lator Kijken; nu
is X voor ons nog een onbekende.
Maar hij Let kan ook eon zij zijn,
maar uit eerbied voor hot zwakke ge
slacht, zullen we X voorloopig' onder
de sterkere 2oeken! zal dit niet blij
ven. Over enkele maanden zulten dui
zelden hem „met vinger en duit» ntu
wijzen" want hij is dc oorzaak, dat w«
eik jaar een tientje armer worden. Dat
is eene ondeugd om hem nooit te ver
geven! Elk joar de recpectahel© som
van veertig du iz e n d g u 1 d e nl
er verdediging va» e.csiwet met
een medegededd, dat hij tui( geen dub-
beitje voordeel geniet, ai iu.< g .-.d komt
ten bate van tic ucondo 6ch^teist.
Ho", hoofdbestuur van do 'ltvfitonie
fü Den Haag heeft bop '.aki, da; iu eto-
den waar niet meer dan 4000 ubonné'a
zijn, hot jaai-abonn©uienl 70 pulden sol
bedragen. Komt dit aantal hoven <ie
4000 dan worul het verhoogd tot 80
ruiden.
Haarlem verkeert nu nog in het ge
lukkige geval dat het aantal juist
even onder de 4000 is. Maar dat zal
niet lang meer duren....
De ambtenaren tollen precies, aio
No. 4001 in het boeltje staat, gaat de
verhoogjng in.
Die ahonné 4001 aal het hem du»
doen!
Victor Hugo zei: „ole het kindje bin
nenkcunt, juicbt h ei hot huisgoan!
Xloar a.s No. 4GG1 komt dan,... huilen
alle Te.efoon-abonni s!
Zou hel ge- :i aanbeveling verdiencu
m van No. 4W1 een. dienstleiding te
Dit verzoek doe ook een beetje uil
eigenbelang. Wam ook ik heb een te
lefoon aangevraagd en U zero het Toe-
vai nooit vcgreven a!e tn deo nieuwen
zou staan4001: ICee» tie Mappe-
doctor dun mond vol van de 'geheime
diplomatie. In Rusland kenrl men dio
niet. Daar geschiedt a-Iles openbaar cn
wat tc-u onzent ais openbar© diploma
tie wordt gepresenteerd is volgens
den lieer Van Ravesteyn èlechte
scliijn-opeBTbaariieid. En wat den Vol
kenbond betreft, da heer Van Ravo-
stéyn klaagde niet aleoii over de on-
iyekcsidhcKi der instructie van de No-
deriunuscti© delegatie, maar vooral
ook over utn Volkenbond zei. Natuur
lijk, want de Volkenbond is iiu niet
óepaaid 'n vrindje van Rutland. In-
jss^.iui legde de conununist doa Vol
oibond ten Jaste dat doze impotent
.as getileken teenogver het Ierse;ie
vraagstuk en tegenover Rueiand. Ter
wijl ondanks dtr. Volkonbend ai-erlei
internationale conflicten in ds lucht
hangen.
Mr. Troelstra was over den Volken-
hond mandor sdeeht t© spreken, raaar
liet tocli ©ven evgoeJen, diet die bond
in dc Armeensdhe kwestie fiasco had
gemaakt. Zijn hoop fs evenwel geves
tigd op de vakbeweging mWst den Vol-
kenbondT
Volgens den heer De W ijkerelooih zal
de Volkenbond voorloopig nog cl eon
ondoelmatige instelling blijven n.l,
zoolang nici alle staten er hij zijn aan-
gesJotert Hij wenschte die aansluiting
gaarne óók van Ruamnd maar
s.oot China uit. Waarom, dat is niet
precies duidelijk geworden, ai lichtte
de heer De Wijkei>&ooiu er oy, dat ona
gezantschap te Poking militaire be
scherming tegoa do bnvo.king noodig
heelt Maar wat bewyst dal?
Verder .teeïl de cotmnunislische ds.
Kruyt nogmaals aangedrongen ««p her
valling der economiscJje bteorkkrrgin
met P.tisiond, zicli daarbij be roep card
o.a. op uitlatingen uit handoskria-
g?«Té En de social-democratische dl-
- deit De Jonge, roerde
ndg even de Servisclte kwestie aan,
waarin hij ccredr openbaatöreid had
giewenscht.
Ziedaar vrij-w©! do gansdie oogst,
kort saamgobonden, van do algemcene
beschouwingen van minister van Iiar-
nebeeks be^rooting.
Minister Van Knraeboek antwoord
de diplomatiek. Sprak v'oeiertd zi;
het oak moeilijk verstaanbaar maar
zei weinig. Oyer den Volkenbond Het
hij zich ok vrij koe: uit, maar hij duld
de totfi o-een germgrehritlng van d©
jonjrste ctHiferent:© t© Genève. De No-
dei mndsehe delegatie )»©cft daarmee
iie!pen opbouwen aan lie* werkpro-
grr.rn van den Bor.d. Er was een
stemming van onderlinge samenwer
king, getuigde de minister, -Me voor
ons '.and <L* .--iforentie heeft bijge
wond. Geldelijk zal z.i. de Volken
bond aan voed©» invloed winnen. Aan
herstel der botrokkmgvji met Rusland
wil de rniiiÏE'..-'-/ ito» met geloovon, zoo
lang andere staten niet voorgaan..
Toen de algomeene beschouwin^on
tegen vier uur waren afgeloopeu, bo-
gon bij art. 3 ©en pricipied© <4SSeussi«
over de bestendiging van onze verte-
gcnwoi-diging bij den Paus..
De ciiristelijk-'historiöche neetor, de
heer Loriman, verzotte er zich i^gori,
zoowei op Christelijke a!s op hiülori-
soli© rondgen. In de eerste plaats moeit
ten ij, die zicvh op !^l etan lpunt
der reformatie stellen, niet den Paus
als hoofd der Cliritsehjke kerk erken
nen en in de tweede plu als zag de hoer
Lobman geen practi6cii nut in di© ver
tegenwoordiging, met waardoaring
overigens van het pftmeKjk paetfte-
tiach streven. De lieer Lbtunan ver-
itrouwde dat d© Katholieken hem en
