OM ONS HEEN 88e Jaargang No 11B47 Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen ZATERDAG £2 JANUARI 1321 HAARLEM S DAGBLAD per 3 maanden: Voor Haarlem en de dorpen in den omtrek waar een Agent gevestigd - ->Afzonderlijke nummers 10.15. Geil- ABONNEMENTEN is (kom dar gemeente) f3.571/,. Franco per post door Nederland ij.öj lustreerd Zondagsblad, voor Haarlem en omstreken f0.571/,; franco per post 10.65. Uitgave der N.V. Lcurons Coster, Directeur-Hoofdredacteur J. C. PEEREBOOM, Telatoon ADVERTENTIENVan 1—5 regels 11.75; iedere regel meer 35 Cts. Reclames 60 Cts per regel. Bij abonnement aanzienlijk rabat. Twaallstuivers-advertentien van Vraag en aanbod vau 1 -4 regels 60 Cts. per plaatsing, elke regel meer 15 Cts. a. contant; buiten het Arrondissement dubbele prijs. Direetie ou Administratie: Grootc Houtstraat 83. Toleloonnrs. de Redactie 600 en der Administratie 724 DIT NUMMER BESTAAT UIT TWAALF BLADZIJDEN. EERSTE BLAD agentia Heden. ZATERDAG 22 JANUARI. Stadsschouwburg, W iJsonsplcin Het Rotterdamse! i Tooneel; „Zakcu zijn zalven", 8 uur. Sociëteit Vereemging. Expl. A. Bon- no: Bioscoopvoorstelling van „Sluick- letoii s ZuiUpool-Expeditio", 8 uur. Oud-lloiltuiiJ, Verwulfl, Strijkoikcfct Café Restaurant „Uopulair", Tero- pcliersslraat 50. Avondconcert. Bioscoopvoorstellingen. ZONDAG 23 JANUARI. Stadsschouwburg, Wilsohsplein. Haarlemscho Onderwijzers Tooncel- vereeniging. „IUtly'a Droom", 2 uur. S t ad sscliou wburgWil sonsp lein. Hel YchouwtooneeL ,,Polly Perkins", 8 uur. Schuuwburg Jansweg: „De Kuische Suzanna", 8 uur. Sociëteit Vefeeniging. ExploLatio A. Benno: Bioscoopvoorstelling van „Shaokleton's Zuidpool-Expeditio", 8 uur. Soceteit Vereeniging: Concert Haar lem's Muziekkorps, 2,'30 uur Kleine Houtstraat 100: Baiavond van half 8 tot 11 uur. Brongebouw: Intiem Bal door Rel-" nier van 't Hof, 8 uur. ..ollaud. stiwaift, Strijkorkest Café-Restaurant „Populair", Tem pé lie~;dtraat 56. Avondconcert. Café-Reetaurant „Lion d'Or", Kuuswcg 36: Concert 811 uur. Biongebouw: Palais de Danso en Cabaret, 8 uur. Museum van Kunstuijveii'lieid: Ten toonstelling van Indische Batikkunst, Perzisch drijfwerk an NegerUunst, van 10—4 uur Schouwburg De-Kroon, Gr. Markt, Bioscoopvoorstelling van 2 uur n.m. af. Cinema Palace, Groote Houtstraat, doorloopend bioscope-voorsteiling van 2 uur nam. af. Scala Theater, Kleine Houtstraat 77- Bioscoopvoorstelling van 2 uur n.m. af Familie-Bioscoop, Kleine Houtweg Bioscoop voorstelling van 2 uur n.m. MAANDAG 24 JANUARI. Stadsschouwburg, Wilsonsplein. N.V. Nationale Opera: „Laagland", half 8. Schouwburg Jansweg: „De Boemel- baron", 8 uur. Socicteït Vereeniging. Exploitatie A. Bcnno: Bioscoopvoorstelling van „Shackleton's Zuidpool-Expeditie", 8 uur. l)e Kroon (bovenzaal): N'ederland- se ho Montc^ori-Vereeniging: Voor dracht Dr. 11. van der Hoeven Jr., 8 uur. Oud-Holland, Verwullt, Strijkorkest. Café-Restaurant „Populair", Tem pcliersetraat 56 Avonconcert. Museum van Kunstnijverheid. Ten toonstelling van Indische Ratikkunst, Perzisch drijfwerk en Neger kunst, van 10—4 uur Schouwburg De Kroon, Gr. Markt: Bioscoopvoorstelling, 8 uur. Cinema Palace, G/oote Houtstraat, Bioscoopvoorstelling 8 uur. Scala-Theater, Kleine Houtstraat 77 Bioscoopvoorstelling 8 uur. Kamilic-Bioscoop, Kleine Houtweg Bioscoopvoorstelling 8 uur» No. 2842 Duitsche onderwijzers naar onze Oost -böincut' kwaï», dat de indrsone 'rcgcc- ruig iOU jjUitsciie onuorwijae».» zo-u luiuii uiUcouJoii voor JH't onderwijn ui zunen do NOu'UrtaiirJBCJte cou- raubtèurra geducht nconeai aan een vei gissing oi au» ewu (pray... on met eoii& tevv/uuen hooboii, aat die gec«sug was. uuiLsaiers onaerwijs gei m "Neariaaüscu inthc - noen, uaar nep iiiciuiuMl in. Aiaar nu ue Nieuwe Lomotil. .:y net Dep. vau KoloiiKii lreefi. gviiuoi- meerd on ae bevestiging gekregen vtui üe wonaerlijKö Ujuuig, nu is er van een grap geen spraxe nicer, maar wei van evn noogst ernstige, ja bc- .dtnaoiijKe zaak. i weeuonderd üuitsdtó onderwijzers woraeai «lus belast mot het onderwijs iu een Noderiaudscu© kolonie. Do eeiste vraag is. ki.'inon z ij dat. liet Kmuenid Bulten, dat hierover den Minister van nul omen gcinter- pe.ieord heeft, z;ü wol ten aiitwouid krijgen, dat cLezo Duitschers m hun iand behoorlijk examen itebbun ge daan, ju zelfs misschien uilguzocnt zijn onder de besten: or is keus van vverkk lachten in Duitschland ou on der de uitblinkers en onei gieken zul len er vooral veel zijn, die weg wil len. Nomen wij dus aan, dal hun al- geojeene ontwikkeling, hun parate kennis voor dm van den Neu-orland- scuen onderwijzer niet onuoidocn, ötui zijn ze. toch niet op de hoogte van onze taal. Misschien uniwuordt de Munster nog wei met een '"it vail verontwaardiging in zijn stem, dat hij daaraan evengoed gedacht hooft, ais do hoor Bullen on de humor. Zij zuilen oen voo-. lv vinding licbbon van zes maanden. Zes maanden! Hooi aardig voor vlij tige en ijverige heden (en dat zullen deze 200 Duitschers wel zijn; om wat to leeron van onze taal, van onze let terkunde, misschien wel genoeg om ©en gosprek to kunnen voeren, uat mot boven de dingen van don dag, het weer, dor» dood van den schuiu- overbuurman on den prijs van de le- veiisbenoodigdhcden uitgaat. Maai- nioi om onze taal to loeren, zooal» die onderwezen moet worden aan onzen bruinen broedor. Juist voor hem met. Hij spreekt Mal ei sell of Javaamsch, hei Nederlandsch is voor hem een vreemde taai, evengoed als Fransen of Engolsch en dio vreeindo taal zal hem ondorwezen woriieai dooi- een vroomuoling, dio haar zelf niet kent! Het is in hcogo mate ongerijmd en ongewonscht. Wij zien in gedachten deu jongen inlander, die zijn school jaren doorgebracht heeft onder een Duitsclien onderwijzer, scheep gaan naar Nederland, om hier zijn stuuies voort te zetten het eerste wat hij hij ons heeft af l© leeren, zal zijn Nederlandsch zijn. Verwonderd on verbitterd zal hij zich afvragen, hoe de Nederlandsch-lndisclic regcoring er toch toe gekomon is, om hem de landstaal zoo slecht te onderwijzen. Wij zullen daarop beschaamd moeten aiiuvoordeii: „met de beslaande sala- rieering was de Nederlandsche onder- wijzer niet tevreden, hij ging daar voor niet naai- de tropen. Toen neb ben wij n dooi Duitscheid laten onder richten op ec-n koopje". Men zal zeggen: „Het gros van de inlanders gaat niet buiten zijn land, het zal met dit verduitséhte, Neder- landsch toe kunnen". Ook dim ia het nog erg genoeg. Wij hebben dein mond ui uver ethische- lichting, sauiunwei- jviiig met den inlander, veinefhug van zijn ontwikiteii'ing. Eu wij zunuei: noiii ein vreemd filmy als onaorwijzcx.. omdat, di© goeukoopL-r ïsi Ais de iii- uiei' dat bespeurt (ai iiij zat net gau\. .veten; dan zal luj zien zeer gekwetst gtnowicj» in zijn trots. Wam luj is .ijiiguvueJig uji zii; met uégnjpen, waarom ïmru l-;ii iweedehauus ,eer- .vtadil gezonden wordt, tej-wijl n=,l ■nge, biuitKe ktud o« Nederlandsche tui mort uit oen mond vau cien Ne- ucuisindschon oiidei-v.'ijzei-. Wat zou men ui ons land z'.ggcm, wiamiecr de i vitn kraciiten worden gezet voor de .uassou der <iurc scuolen en u© mm <t. goeden overgelaten voor de iuii- deien dec- Oiibejlnddoldai? Eon storm vau vrontwaarüiguig zou ei opgaan tai toi echt. Waarom wordt iets ueige- ujks dvm het bruine krnd aangedaan? Want iaat ons dit wel beoenKOii: zolfs wanneer hel mogeiijk zijn zcu, .jen D uitschei' dóe studeereu gewoon is (en daai- b dio oren ouderwijzeus natuurlijk ondoij m deai tijd van zes maanden onbeiisjiolijk NederJandscit lo loeren spreken eii schrijven, dan aog zouden geen 200 Neder landsche ouderwijzers verkregen zijn. Mei de taai alléén, wil ik maar zeggen, is Het niet gedaan. Er is nog wat an ders nooQig. de kcamis vau den Ne- dorlandschen voiksaard. De Regec- ring zul er toch prijs op stoliën, ver trouw ik, dat ue inlanders in Neder- laiidsobou geest worden onderwezen. Hou willen deze tweehonderd vreem delingen in don tijd van zes maanden begrepen hebben iie subtiele factoren, waaruit wat wij landaard noemen, bcfetaat cn zich tevens daarbij aan gepast, ja die eigenschappen in zich nebben opgenomen- Dit is ondenk baar. In geen zés jaar is dat te be reiken. Zeker, er zijn Duitsche fami- licn in ons land, die na een vrij lang durig verblijf karakter, gewoonten, inzichten vun hunne Nederlandsche omgeving totaal hebben overgenomen en ««gevolgd. Ani.l'ere komen daar nooit ioe. En let .wel, dat het hij ueze familiun zoo belangrijk niet is als hij onderwijzers, die leiding moeten ge- veu, van wie iets uilguat. Tweehon derd Duitsclie onderwijzers zuilen de Indische jeugd van onze koloniën moeten opvoeden! En dat in dozen tijd, nu de gemoe deren verontrust zijn en moei" dan ooit tact noodig is in de leiding. De leidiing van deze Duitschers zal Duitach zijn, dut spbèekt van zelf en dat is ©ee zeor l>odenkelijke zaak. Of weten niet alle volkeren der aarde, dat de Duitschers slechte kolonisten zij», omdat z j er altijd op uit waren, van de volken die zij liestuurden, Duitschers te maken? Het uitverkoren tweehonderdtal zal wel bestaan uil jongo mannen, maar zeker niet zoo piepjong, of zij zullen in functi© zijn geweest ook Vóór den oorlog. Welnu, wat 'was de Duitsche school in dien lijd anders, dun de welbewuste, stel selmatige voorbereiding tot de kazer ne? Al is het Rijk op dit oogenblik een republiek, lang niet alle bewo ners zijn ontkomen aan de oude be wondering voor militairisme, over- hoersching van alles door het militair gezag. Bismarck die het wel weten kon, schroef dé overwinning van 1876/71 toe aan don Duitsclien school meestert-'; meer dan een halve eeuw is lie Diiitsclio geo&t, die wij ook In Nederland verfoeien, in' school en ka zerne kunstmatig govoed en gekweekt. Zuilleo wij dn on geest ovoi-brengcn naar onzen archipel? Het zou oen ge duchte fout wezen. Bovendien, welk een erkenning van zwakte. De Toewan Besaar niet meer bij machte de kinderen van het volk, dat hij bestuurt, te laten onderwijzen door mannen van zijn eigen volk, ge dwongen bij oari grooter volk zijn leerkrachten te zoeken- De Indiër zal er oen dubbele reden voor zoeken: ka- rigihiijid of intellectueele achteruiU- giaing. Zijn volksleiders zullen zoggen beide. De invloed, die van het Neder landsch gezag uitgaat, zai er ontzag lijk door worden verkleind. Afgescheiden van het onderwijs zul len er nog andere nadeelen voort vloeien uit dit transport van honder den vreemdelingen te gelijk. Zeker, onze koloniën moeten openstaan voor Engolschen, Fransdien, Belgen, Duit schers, zooals wij worischen toegela ten to wortteai in hunne 'overzeesche bezittingen, maar dat is hf*J iets an ders, dan het importeer en van twee honderd man tegelijk, nog wel offi cieel, door de Regeering zelf. Zullen al die menschen bij het onderwijs blijven? Natuurlijk niet, de bekwaam ste», met handelsgeest en zakanbe- grip, zullen zich al spoedig bij Neder- landscite kantoren aanmelden en wel dra, door het taai geduld en den. on verdroten ijver waardoor zij vermaard zijn, op klimmen tot de hoogste func ties. Dan zullen al hun Duitsche noi- gingéin weei- ontwaken, de liefde tot hun land, waarvan wij immers zeil zeggen dat lnj ieder aangeboren is. de wensch oiu vooral zooveel moge lijk ui et laiwigenooten zaken te doen. Nogmaals, niemand wil Java, Bum»- ti-a en de rest als met een Chinee- schen muur omringen tot wering van vreemdeüingeuj maai- hen bij honaer- den uitzaaien over- onze koloniën is oen daad, waartoe geen enk-Me grootc Koloniale mogendlieid ooit zou kun nen komen. Die tweeiiondórd Duitsciieii» moeten don ook nimmer in lndie voet aan wal zeilen. ij hopen op ernstig pro test: ni de Kamer, m de pel's, van het Algemeen Nederlandsch Verbond, van du Maatschappij van Nijverheid, van de vereeniging en Nederlandsch Fa- brikaut, Oost en West, vau nog aiv dere allicht. Niet mt unti-Duiuchge- aindheid. Do oorlog is voorbij, Duitschland is verslagen, het moet geholpen worden, in zijn en ons aüer bclung. Maar niet op deze manier, tui onberekenbare schade van het Nederlandsdie prestige in de Oost- \Y aarschijnlijk zal de Minister in dc Kamer den voorgenomen maatre- gel hiermee verdedigen, dat er geeii Nederlandsche onderwijzers te krij gen zijn. Als Uat zoo is en ik geloof, dai liöt zoo is, dan kan daarvoor maar één verklaring wezen en wel, dat de positie niet aanlokkelijk ge noeg is, namelijk niet in het oog van den Minister, maar in dat van den ouderwijzer. Gewoonlijk wordt er juist andersom geredeneerd. Men zegt dau: „d© Ne- dciiauösclie onderwijzer in Indië krijgt dit on dat en dat; is dat alles niet mooi genoeg?" Blijkbaar niet, want liij meldt zich niet aan. Dit feit aanvaardende, moet de Reg coring niet mokkend vasthou den aan de eenmaal gestelde voor waarden, wat kinderachtig zou zijn, maar die voorwaarden verbeteren, totdat er wol Noderlazidsthe sollici tanten komen opdagen. 0 Duitsclie dokten-s, Zweedsche inge nieurs zenden wij ook al naar onze koloniën. Maar Duitsche onderwijzers neen, dat gaat over de grens. Zoo iets mag nooit gebeuren en wie eon stem of een pen bezit, moet dat hei- pon beletten. Met zulke maatregelen geven wij indie prijs! J. C. P- HOE STAAT T MET de r(| lesmiddelen. De minister van Financiën is ia de Kamers altijd aan het klagen. Dit is ondankbaar, want rede» beeft bij daartoe niet. Er is althans m 1U2U vcei meer geld in do schatkist gekomtai dan hij geraamd heelt. Andere vallen de ramingen altijd togen, maar nu is l een geduchte meevaller. Dezer dagen is u© staat van de rijksmiddelen over December gepubli ceerd. Daaruit Wijkt, dat ei- voed meer ontvangen is, dun geraamd was. Dit verschijnsel deed zich in 't afgeloo- pcu jaai vrijwel elke masnd voor. Als we de overschotten van de 12 maanden bij eon tellen, blijkt, dat 1926 een buitengewoon goed jaar geweest is. Door het lijk werd ontvangen f 439.623.590, tegen I 328.911.963 in 1919. A'zoo een stijging van o 11 go v i.e r 30 De vermeerdering in 1920 spruit voornamelijk voort uit de hoogere opbrengst van dc inkomstenbelasting die van f 48.877.476 in 1919 steeg op f 83.969.5(0, de dividend- en tantième- belasting, di© van f 11.608.822 klom tot f 25.599.361, de vermogenbedasting, dio van f 7.128.698 steeg up 11.862.364, de accijnsen, die van f 38 898,958 op f 52.424.563 (o.a. tengevolge van den stormloop op de slijterijen in verband met de aangekondigde verdubbeling van de accijns op gedistilleerd), de re gistratierechten, die van f 39.607.015 op I 55.122.485 stegen en <le invoer rechten, die ©en stijging aanwijzen van ruiin 29 op ruim 46 millioen. Vergeleken bij andere rijken maken de Nederlandsche sUiatsfinancicri geen slecht figuur! Daartegenover staat evenwel, dal cok de uitgaven in 1920 veel hooger zijn geworden dan geraamd was, voor een deel tengevolge, van de ver hoogingen dei- salarissen, o.a. van de ouderwijzere. Het is nog niet bekend wat meer gestegen, is de uitgaven of de inkomsten. Dat is pas over eenige maanden ma te gaan. KRABBELS Duur cn goedkoop gas. De gebiuikots m. ïiuuugas uciahi steeds veei vciuriut gehad van de z-j conl-stuk-miserc. Af en toe motst een wanhopige huis moeder uitroepen: „Eeai koninkrijk vuur een 2i ceaitstukl", maar ze bieef soms in 't duister zitten, omdat 't ofii- cieele uiwissoiburoau gesloten was ©n geen dei- buren heljien kon (of wil de;. Eindoiijk heelt lret gemeentebestuur inaatregebm genomen om dc kiantcn dei gasfabriek yan den last te ver- luosen. Het was ook een iieci inge wikkelde geschiedenis. In don loop der oorlogsjaren is d© prijs van het gas niet zuu gestegen. Moeacr de vrouw gooid© dus 2i cent in den me ter, maar aan het eind dor maand al., de lichter kwam moest ze voor elk© 2i cent nog cent toe betalen. Dai was altijd een tegenvaller-! Nu zijn nikkeien munten vervaar digd die 2ij cent kosten en juist 1 ku- bieken meter gas leveren. Deze mun ten zijn stecdi> in overvloed aan het bureau der gasfabrieken en aan en- kefle vaste adressen in de stad te koop. Alle narigheid, ook liet bijbe talen, behoort dus tot bet verleden. Het is evenwel noodig dat d© 2i- ceiitmeters ojuiieuw gesteld woidon voor de nikkelen munten. Daarmee is men nu druk bezag. In dezen, over gangstijd bestaan dus 2j en 20 ceaits meters. Dit ter inleiding van het volgende voorval; Mevrouw was in een nieuw- huls gekomen. Tot nu toe had ze gas over de® ge-wonen meter verbruikt, maar nu was er een muntmeter geplaatst. Do man van de gasfabriek liad bij het jhaatsen dei- comforeu veel goeds ver teld van het nieuwe systeem spaar branders. De comforeu waren zoo zuinig ais maar vermoed kon wor den. Natuurlijk was mevrouw met dez© wei-geprezen comioren ingenomen. Ken iage gasrekening is iets aango- naams. D© oarste nikkelen munt werd in den meiter gegooid. Toen er theewa ter cn aardappelen on groente gekookt was, flapt© het gas uit. Zouden de zuinige comforeu nu al 2U cents verbniikt hebben?Zeker heeft de man van d© gasfabriek met »et aansluiten van den meter en van de comforeu gas te loor laten gaanl Weer gleed een 20 cents munt in den meter. Er werd water gekookt voor afwas- schcn en ©enig ander huiselijk werk. Floep! Weer uit. Zoo zijn er dieai dag 5 mun ten verstookt. En dat alllecn voor het koken. Mevrouw was radeloos. In haar uude huls, met de coinforen die de gasman ouderwctsch genoemd had, gebruikte ze in do duurste maanden 12 gulden gas voor licht en koken. Nu zou het 50 gulden in de maand worden alleen voor koken Mevrouw toog naar het klachten bureau der gasfabriek. Toen ze daar haar leed g&klaugd had, stonden do ambtenarou vorwonderd te kijken. Er was iets niet in den haak, dat voelden z© maar wat? Eindelijk ging dan ©n der ambte naren een licht op. Zou het soms geen 20 cents, maar een 24 cents meter zijn? Men toog op ooctóntock. Dit had tot resultaat, dat aan 't licht kwam, uat do schilder eon vergissing hegaan had. Een collectie 2J cents meters wa ren geschilderd ais 20 cents meters en een paar 20 cent meters als 2i cent meters. Mevrouw betaalde haar gas dus dc- bijbetaling meegerekend onge veer driemaal te duur. Nu de vergissing gemerkt was wer den de reeds geplaatst© meters omge ruild. De menschen die con 20 cents- meter hadden (en maar voor ongc- veer 5 cent gas kregen) waren blij met den nieuwen meter. Maar zij di© .©cn 2} cenlsmotor hadden die voor 20 cents gas leverde, hadideu nog wel een poosje den voord Mi gen meter wiJlen behouden! Stadsnieuws DE KERK IN HET AMSTERDAMSCHE KWARTIER. - „Haar). Prod.b.bl." meldt De collecie gehouden aan dc deuren der ker ken op Zondag 16 Januari voor de uieuwe kerk in bei Amsterdamsche Kwartier, heeft opgebracht 162.54 en 1 oude zilverbon vu-, ƒ2.50. STOOMWET. Voor de uitoefening van bet bij de stoomwet voorgeschreven toezicht is hel Rijk in 7 districten verdeeld. Hel 7e district bevat o.m.de gemeen ten Bcnncbroek, Dloenicndaa!, Hoarleui, Haarlemmermeer, Heemstede, Scholen en Zand voort cn het gedeelte van de gemeen to ir.narlcmmcrliede on Spanrnwoude, dat gelogen is bewesten dc Mooije Nel, dc Liede, de Binuenliede eu de Buitciüiede. DE ZUSTER. Een bejaard hoer die eonigon tijd ernstig ziek geweest is en toen door een Zuster werd verploegd, heeft on- derstaauct© regelen gedicht, die hij ons verzocht te plaatsen als een hulde aan aiie zusters De Zuster. De vrouw, wier naatn hier boven staat, Is rijk aan Jócfd© «i grootsch van daad; Geen ziekbed, of zij rust er. Verpleegt de moeder, helpt liet kroost, Verlicht o© smart, biedt rijken troost, Men noemt haar kortweg: Zuster. Doch de inhoud van dit korte woord is niet te pollen zegt het voort Geen naam spreekt doelbewust©:: Want mocht ge baar aan 't ziekbed zien, Bij operaties hulp© bièu; Zacht zucht ge: Lol', die Zuster! Ze is, wat zo aanpakt, wat ze doet, Kloek, bij <ie hand, z© is kort en goed, In a] haar doeo illuster, En of ze komt, of dat ze gaat, üe kalmte rust tn woord en d-aad; Schoon type van een Zuster! Haar handen, zonder smet of spat, Haar nagels, glanzend ais het bi«d Van klimop of liguster, Ze ontziet ze niet, als 't wezen moet, Besmeurt ze zelfs met vuil en bloei; Maar daarvoor is ze ook Zuster. Als d© patient geholpen is, Verbed met lakens rein ea frisch, Wet blikt hij-dan geruster Zeg, vriend, als ge haar op straat ontmoet, Tast naar den rand van uwen hoed: Wellicht wordt ze eens u w Zuster. P. F ALLIANCE FRANeAISE. Vrijdagavond trad in „De Kroon" voor een vrij groot, mees; ui', dames bestaand, ledental van de aid. Haarlem der Alliance Erangaise als conférencier op H. Hugues Lapaire, vice-president van de „Société des geus de LeUres" te Parijs. Spr. behandelde het onderwerp: „Le Berii; ses légendes, ses chansons ct ses dames", Zooals men weet, ligt „la province de Bom" in 't midden van Frankrijk, „au coeur de la France", neidc spr., die, schildc-r-met-het-woord als weinigen, na een korte inleiding, «eret een denkbeeld gaf van de natuur van 'zijn „pays natal en daatna ecu levendige bc-sohrm ing van de boerenbevolking en haar eigen aardigheden. Meesterlijk schelste de heer Lapaire, die, zooals uit alles bleek, zijn geboorte grond hartstochtelijk lief beeft, in een door hem op geestdriftige wijze voorge dragen gedicht van zijn hand, do een voudige, natuurlijke schoonheid van liet landschap, een gedicht waarvan de laat sle regel luidt: „Tout cela vieni A vous et c'est li notre pays!" Luide bravo's en handgeklap klonken hierna, die den 1© vendigen artiste-conferencier zichtbaar goed deden. Spr. vertelde verder van de schilderach tige kleed ing der bevolking, van hun bij geloof, hun fantasie. Verschillende verha len van „animaux fanlastïques" gaan van ouder op kind over; voor alle geluiden, die de stilte van den avond verbreken, hebben zij een bovennatuurlijke verkla ring: nu eens hooren zij den duivel, die bezig is, do zielen der menschen naar do hel le jagen, dan weer de geesten van sleoht© moeders, die allerlei „horreurs" bedrijven. droomde er haar eerste dic-omcu, ging om met de landlieden, danste er de eenige 'ölksdans, die er nog inbcemsch is cn .caarvan zij :n een van haar werken een levendige beschrijving gaf: „la bourróe". De heer Lapaire hoeft zich door dezen dans, waarvan „le baiBer lo plus doux Voorts deelde spr. eonigc legenden ine- j dc, gaf voorbeelden van de „vit-illcs chansons de Berri", die op de familiebij eenkomsten woiden gezougen, vaak aan een of ander beroep herinneren en vatten. Ook chansons da noca cn aar dige, romantische liedjes, waarin oen dikwijls geluid-nabootsende woorden he berger en een bergère de hoofdrol spelen, liet spr. do revue"passeereru Weer andere liederen worden gedongen bij do oogst en wijnoogstfeesten (want Le Berri le vert ook „un petit vin blanc'U), liederen, die ook in de loopgraven ia den gtoo'.cn oorlog geklonken bobben... Het was een genot, dezen o| i,©wekten, beweeglijken kunstonaar-inet-hel woord te volgen, herhaaldelijk werd zijn con férenee door applaus onderbroken en welverdiend was hel warme woord ian dank en hulde waarmede de heer Sm- veur, voorzitter der afd. Haarlem van de Alliance Fran^aise, zich den tolk der aanwezigen maakte. Het was een mooio avond. EVANGELIE EN BELIJDENIS. - De feestelijk© herdenking van hei vijftigja rig bestaan van de kiesvereeniging Evan gelie en Belijdenis" le Haarlem, zal ge vierd worden Maandagavond a.s. in het gebouw der Haart. Jonge Mannnen Veree niging in de L. Margarethastraat. Medewerking wordt verleend door mej. T Lasschu». piano en mej. Christien Stork, zang. Het programma vermeldt o.a.: Openings woord door den voorzitte rvan dc Feest commissie, historisch overzicht, gelegen heid voor vrije toespraken, en vertooning van lichtbeelden op kerkelijk gebied. Het Fiïmktjkspel liet Scala-Theater. Joe Decbs (Max Lauda), de bekende de tective, viert triomfen in de fiho ..De Ban dieten van Arsenicres". Men weet eigenlijk niet wat het meest te bewonderen de scherp zinnigheid van Joe Deebs of die van zijn hond of dc haai te verachten waarmee me vrouw Gade, een bankiersvrouw, vervolgd wordt door een bende misdadigers. T jaren geleden, vóór c gehuwd was, stoad uievr. Gade ondaz deu invloed van het hoofd van die bende. Toen uien echter het onmo gelijke van haar verlangde, weigerde zij dit, daarna vluchtte ze cn ging dc politie met het voornemen in kennis stcilon. D© bende en vooral dc hoofdman, Guyoi, ver volgt haar overal, waar hij haar maar ziet. Ten einde raad vertcll ze haar geschiedenis aan Joe Deebs en deze stelt alle pogingen ia het werk haar te beschermen. Na heel wat avonturen ou wederwaardigheden, gelukt lie; Joe Deebs de bende te ontmaskeren, zoo dat mevr Gade verder rustig I an leven. Werkelijk een film vol spanning. Als men weet dat bel hij-nummer beet „Fatty ais wocslijiiheld", dan is het zeker dat er geschaterd wordt. Men behoeft alleen maar het gelaat van diea goedige© dikzak to zien of men lacht al. flet gegeven zelf is wel aardig ,al is het dan ook een beetje al te dol. Maar geschaterd is er van het lachen. Explicatie cn muziek heel goed. Familieb ios c oop. „Hoogmoed komt voor den val" luidt het hoofdnummer. Hel omschrijft hoe een ouderwelsche aristocraat, voor wien niets bestaat, dan zijn naam en zijn voorvade ren; die zijn dochter, afgescheiden van de wereld, houdt, om haar tot een aristocra- teukiml te ontwikkoleu, dooi zijn hoog moed tot den val wordt gebracht, 't Is een interessante film. Verder is er het gebrui kelijke journaal. „Een dronkemanszfrooin" is ook een aar dig komisch nummertje, waarin een: dronkaard, wien gezegd wordt, dal hij een „dier" zal worden, wanneer hij mee drin ken doorgaat, zich in oon aap veranderd ziet. Een aardig stukje. Overigens wordt er nog een caricature» filmpje afgedraaid, waar smakelijk om gelachen wordt. Op liet groote programma is nog eert twoe-ncter die afspeelt, in cn on: diamant- aderen, waar verwoed gestreden wordt oil waar do gebruikelijke „bij" en „zij" in voorkomen. De muziek cn explicatie zijn als altijd, goed. Muziek Haarlem's Ver eeniging. De heer Gerharz vindt steeds wat nieuws uit om z(ju programma's af te wisselen als blijk van z(ju initiatief-vollen geest is zulks zeer le waardeeren. maar van een anderen kant bekeken leid: dc manie tot specificcc- zijucr programma's hem ook wel eens in verkeerde richting. M. i. ook ditmaal me: he; volksconcert van Vrijdagavond. Aangekon digd wns een solistcnconcert met drie solis ten. die elk afzonderlijk ieder tweemaal zouden optredenfliest; maar een concert dat begint met een vioolconcert en eindigt mei een zangnummer, geeft toch den indruk van iets ohvolkomens, een geheel dat in letter lijken zin noch kop noch staart heeft. Ken kleine ouverture vóór, eu een geschikt num mertje na, zou meer bevrediging geschonken hebben, en 't zou toch niettemin een solislcn- conccrt gebleven zijn, al stond het in een lijstje vau twee orkestnummers. Specificee- ren kan hcc! goed zijn. maar.. ook de consequentie heeft hare grenzen. Dc solisten waren Man by Yeenhuyzen, sopraan, uit Gioningen. Jos. Dekker eu Oor. de Wilde, respectievelijk concertmeester cn solo-violoncclüst van het <ykest. ":t optreden der zangeres was een misluk king. Deze dame mist alles wat we van een concertzangeres mogen verwachten noch aangenaam timbre, noch uitdrukking, noch dictie, noch slcmvorming, noch virtuositeit i haar ten dienste, noch heeft zij door stadie kunnen bereiken, 't Was dan ook be treurenswaardig hoe dc heerlijke, groot© Froisekütz-aria door haar verknoeid werd cn hoe dor „Ingeborg's KJagï" uit Ffiibjof van Max Bnicb klonk.' eer genot schonk het suiospel van de hce- Dekker en De Wilde. In eerstgenoemde bezit het orkest een uitstekend eoncertraccs- dic als solist reeds verscheidene malen gunstig van zich deed spreken. Ditmaal waagde bij zich aan het Concert van Max Brurli, en over 't geheel genomen gaf zijn prestatie een gunstige indruk, het Adagio al had zeer goede momenten, jammer ::r dat een minder zuivere d-snaar den klank soms even bedierf. Dc cellist Cör de Wilde, trad op met Bruch's „Kol Nïdrei" cu ..Eloheau", van Gernsheim. twee dankbare composities, die nu gelegenheid gaven zijn mooicn toon ia ngcrigc cantilenen uit te stallen. Deze werkjes, boe verdienstelijk dan ook, kun- tocb dc alzijdigheid van den instrumcu- tist niet looi:on, daarom zou ik don heer De Wilde ook wel eens in omvangrijker compo- willen hooren, die zijn talent ook van de andere zijde laten bekijken. liet orkest was in zijn begeleidingen zeer volgzaam cn reageerde uitstekend op zijne: slagvaardigen dirigent. JOS. DE KLERK. Opmerkingen uit de Burgerij. ONDERGELOOPEN TUINEN. K. schrijft ons: Door woningnood genoodzaakt heeft ten onlangs bet land, grenzend© aau de en© zijde tegen de Zomervaart e» aan de andere zijde legen het Hofdijkpiein en Teylerplein mei tusschenliggende stra ten opgespoten, waarop da» mettertijd en moeten verrijzen. Thans is «eb- dat terrein «en 2c Haarlemmermeer geworden, wani waterloozing is er niet r, daar ook, de sloot,-welke anders het •r kon opnemen, is gedempt. Zoodoen de verlteerou thans land en tuinen gren zende legen bovengenoemd terrein in ïn cTbarmelijken toestand. D« bewoners van huizen welker tuinen blank staan, moeten badende hun kip pen verzorgen, wmt sommigen een ziekte zal kosten, tenzij men de tuinen van die bewoners ook van gemeentewege ophoogt. Wij hopen dat ecu tak van dienst der gemeente lauweren zal oogsten door iels ie vinden om dit euvel te veris elpen DE SCHOUWBURB AAN DEN JJAM& WEG. De heer Herman Smits Bobrijft oils' In het verslag der gynmastiokuilvo©' ring in uw blad van 17 Januari j.l. komt het volgend© voor: ,.Niet voor den tx.swn keer Iw-un ip dezen avond uit, dal bet tooneel van ilea Jantswcg'Schouwburg ook voor gymnas- tiekuitvoeringen te klein is." Het tooneel van den Jansweg Schouw burg is evenwel m dc eerste plaat© groo- Wr dan van den Stadsschouwburg en in <ie tweede plaats wordt mei gynmastick- uitvocringcn dc bal vloer gelegd, zoodat wij dan voor de gymnastiek uitvoering over veel en veel meer ruitnlc- beschik ken.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1921 | | pagina 1