OM ONS HEEN
38* Jaargang No. 115(0
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
WOENSDAG 2 HAART 1921
ABONNE?ilENTEN per 8 maanden: Voor Haarlem en de dorpen in deu omtrek waar een Agent gevestigd
ia (kom der gemeenic) f3.671/». Franco per poat door Nederland f3.871/,. Afzonderlijke nummers £0.15. Geïl
lustreerd Zondagsblad, voor Haarlem en omstreken 10.571/,; franco per poBt f0.65.
Uitgave dor N.V. Louron* Cester, Dirootour-Hoofdredacteur J. C. PEEREBOOM, Tolsfoon 3082
ADVERTENTIEN: Van 1—5 xegels fl.75; iedere regel meer 35 Cts. Reclames 60 Cts per regel. Bij
abonnement aanzienlijk raba!. Twaalfetuivers-r.dvertenliën van Vraag en aanbod yan 1 -4 regels 60 Cts.
per plaatsing, elke regel meer 15 Cts. k contant; buiten bet Arrondissement dubbele prijs.
Direeiie en Administratie Groots Houtstraat 83.
Telcfoonnrs. de Redactie 600 en der Administratie 724
EErtST£ BLA.D
DIT NUMMER BESTAAT UIT
ACHT BLADZIJDEN.
kgeuus
H e d.e n.
WOENSDAG 2 MAART.
Stadsschouwburg, Wilsonsplein:
N. V. Tooneelvcroem^ing: „De Spann
ed'" Vlieg", 8 uur.
Scliouwburg Jansweg: Het Schatje
van liet Kolkje, 8 uur.
Gcd. Oude Grticht 63: Gezondheids
commissie, openbare vergadering, 8
uur.
Café „Scala", Kleine Houtstraat:
Pa ga nini-conccrU
Ouo-Holland, Verwulft, Strijkorkest.
Café-Restaurant „Populair" Tem-
icliersstraat 56, Avondconcert.
Bioscoopvoorstellingen.
DONDERDAG 3 MAART.
Schouwburg Jonsweg: Het Schatje van
het Kolkje", 8 uur.
Stadsschouwburg WilsonspleinMaat
schappij tot bevordering der Toonkunst.
Vierde Kamermuziek avond: Klassieke
Zangspelen, 8 uur.
Sociëteit Vereeniging: Concert door liet
Gemengd koor PGlyhymnia". 8 uur.
Gebouw „Zang en Vriendschap"
Tentoonstelling van schilderijen en
beeldhouwwerken der leden van
„Kunst zij ons Doel", 104 uur.
Museum van Kunstnijverheid (Ro
tonde): Tentoonstelling van Marionet
ten 12—4 uur.
Café „Scala", Kleine Houtstraat:
Pagunini-eoncert.
Oud-Holland, Verwulft, Strijkorkest
Café-Restaurant „Populair", Tem-
pelicrsstraat 5«, Avondconcert.
Schouwburg, De Kroon, Gr. Markt:
Bioscoopvoorstelling 8 uur.
Cinema, Palace, Grooto Houtstraat,
Bioscoopvoorstelling 8 uur.
Scala-Theater, Kleine Houtstraat 77
Bioscoopvoorstelling 8 uur.
Familie-Bioscoop, Kleine Houtweg
Bioscoopvoorstelling 8 uur.
Ben ii «broek: Raadsvergadering 8 u.
No. 2859
Nog eens over de ratten.
Het zal, ik boiool net plechtig voor-
loopig ue laatóic keer zyo, dat ik
ui ïuhricn over de ratten scurijf.
Maar zij ure belantpstelien ui <iuz*>
zaan huuxioU nog een siotmededixvuig
te goea ui uie oen ik dij eon deskun
dige xn Haarlem gaan halen. Hij had
m.jii aruitotui geiézun en duuivan
den uidrme gekregun, alsof er tot nu
toe ui llaariem tegmai ae fatten ineis
gedaan zou zijn; dut is natuurlijn
iiiij 11 hauoeling niet geweest, maat
wanneer het er uit is opgomoukt,. kjji
ik ueze meen mg niet neter weerleg
gen, uaa door Te zeggen wat er ge
daan is
v ooraf evenwej iou» andero. „Ver-
btud u met", zei ds bedoelde des-
■*- kui.uige, „dat wij alleen in Haarlem
door ratten worden geplaagd, het is»
ook in andere gun teuten in Neder
land zoo en in ueel Europa. Vooral
ha den oorlog, ilet is ook gebleken,
dat de ratten niet ongevaarlijk zijn.
Mecsr .dan vermoedelijk zijju zo dc
oorzaak van dc zoogenaamde Weïl-
suie ziekte, hesinetieiijke goelzucnt,
bovenuiei» komt ouder de rattezi nog
al eens paruiypiius voor. In den oor
log, loon de loojigraven vol rutten
waicn, werd in de militaire keukens
blijkhaar vloesch geïnfecteerd, zonuei
dat liet personeel begreep, boe dat
mogelijk kon zijn, totaal de aandacht
op de ratten vici. Bovendien zijn zo
de versprekiers van sodoku, eon
ziekte, die liet eerst in Japaav opgfc-
merkt is dn 'wiaarvan in den laajstcn
tijd ooit in ons land gevallen zijn
opgemerkt.
'lot zoover voor het oogenblik de
mededoahng van dén deskundige. Hij
zond nnj een nummer tbuis van hei
Tijdschrift voor geneeskunde van 19
Februari, waarin een uitvoerig arti
kel voorkomt van Dr. Cornelia de
Lange en L. K. Wolff oyer rattcbect-
koorts (sodoku) iüoruit blijkt, dat bet
patientje noch zijn ouders van een
raltcnbeet afwisten, maai- wel kwa
men de betelen in een buitengewoon
groot aantal in de woning voor: men
had er in 14 dagen oen dertigtal ge
dood. „De ratten kwamen ook in de
bedstede, waarin de kinderen sliepen
en de moeder herinnerde zich zeer
goed, dat het kind in eruaestie eons
op een nacht heel erg liad gehuild".
Behalve de gtjpoemde ziekten ver
spreidt de rat ook de pest. Zooals bo-
kond is zijn er twee soorten van rat
ten, de zoogenaamde huisrat, inus
r t n s cn de rioolrat, en eigen-
aai dig is het, dat deze laatste langza
merhand veel vaker voorkomt, dan
dc huisrat. In zekeren zin is dit eon
voordeel, want de huisrat ia een klim
mer en de rioolrat niet wij weten
allemaal, zoo we het zelf al niet on
dervonden hebebn, dat ratten ook op
den zolder loefden en daar in de stil
te van den nacht oen hinderlijk la
waai maakten. De rioolrat doet daar
aan niet omdat hij geen klimmer is,
ofschoon hij natuurlijk ook we! in de
huizen komt, dringt er dus niet zoo
ver in door: hij is dus voor de be
smetting met ziekten minder gevaar
lijk, dan de huisrat en daar hii lang
zamerhand den laatste overvleugelt,
neemt in zooverre het rattengovanr
van zelf eenigszins af.
Au,n den deskundige heb ik ge
vraagd f of er eon bepaalde reden was
non t& geven, waarom de huisrat uit
sterft als we die kenden zou het
misschien mogelijk zijn, ook de riool
rat in gelijke ongunstige omstandig
heden te brengen, zoodat bij ziin broe
der volgt m tien dood.
Dit is evenwel het geval niet. Dat
ratten elkaar bestrijden, is niet geble
ken. Mogelijk -heeft on zo nieuwe
wijze van leven hel bestaan van den
huisrat moeilijker gemaald, zonder
dat 'evenwel békend is op welke ma
nier. Ook is het de vraag of
de ratten in de laatste jaren zoo
bijzonder vermeerderd zijn, maar de
aandacht wordt meer op hen geves
tigd, omdat de belangstelling voor
hygiene en de bestrijding- van anti-
Jiygiénische toestanden voortdurend
grooter wordt.
Jaren geleden zijn in Haarlem proe
ven genomen tot stelselmatige ratten-
verdelging, namelijk met cultures van
bnrteriën, die onder de ratten e<*n
besmettelijke ziekte zouden verwek
ken, waaraan zu bij massafts zouden
komen te sneuvelen. De daarmee op- i
gedane ondervinding is evenwel lang
mei soutierend. De ratten, uie vuil
atsse cuitureii uien, gingen er wel v«*u
uood cu öij sec lie wetUeii in nun liloeu
ue intomen ügk teruggovoittcen, maar
ue verwacnle epiucnno OJiuer nun
sourtgviiuoten bioel uit.
Naueriiaiwl neen men Vism die pioci-
nenung fiioeton afzien, omuai toen
nietjii (wot'ceruer niet bekend wasj dui
aezc cultuur te dioat stond bij de i>a-
ralypnua en dus ook voor menscuen
gevaarlijk kou zijn. Ook in Denemar-
i\ên zijn deze cmtuves gebruikt, na-
derhand op uou gilboueiu, namelijk
wi de zee-ui, tenslotte heeft men
zien alleen met iliea gHbouem verge
noegd.
„im natuurlijk",- zoo zeide onze des-
Kundige, „kunnen de ratten bestre-
dan worden met allerlei vergiften,
maar wat baat dat.' Na eenigun tijd
trekken zij weg on vestigen zich op
een andere plaats". Dit is natuurlijk
waai-. Of wij elkaar onze ratten toe
sturen, helpt niemendal, de vraafz is,
nou wo ze kunnen vernietigen, on
schadelijk maliën voor goed.
Tot nu toe is het volksgeloof vrij
algemeen, uat een int leen van aller
lei viczo en vuile dingen en dat daar
om zijn beot zoo gevaarlijk is. De
x' ïaiiscue tueone is juxaera» zij is ai-
dus, dat rallen loven moeien van gocu
voGusel, resien van menschelijk \oed-
sel, afval en dergelijke eü zeifs, dut
ze wanneer zy xlit niet krijgen, zich
niet ineor voortplanten. Wannéér dat
zoo is en om» zegsman hechtte uoii
uezo opvatting biijKUaar waarde, dan
is natuurlijk een voortreffelijk miudel
tot bestrijding, om te zorgen, dot de
rat gowu bcuioorlijk voedsel vergaren
'kan. Aanbevolen werd dus, om bac
ken en derg-elijken, waarin (afval
wordt goborgon, met ecu flink deksel
of te sluiten.
Een andere maatregel bestaat in bet
uitloven van piemien voor gevangen
ralten maar in de practijk levert die
een eigenaardig ixizwaar op. Er is ge-
bel keai, dat sommige mfijischen ratten
lOltken, om /.I daarna aan te bren
gen cn voor liet. do ode lichaam een
premie te vragen: wel is hier de plaats
om te zoggen, dat eon geneesmiddel
erger d<ui de kwaal kan zijn.
Op mijn vraag, of op dit oogenblik
do toestond m Haarlem reden tot on
gerustheid moet geven, antwoordde
do deskundige dit o n t k e n-
n e n d. Beden tot ongerustheid
bestaat er ui et. Maar wel last. De
viaag is daarom gewettigd, wat er
tegen moet worden gedaan en of het
de taak van het gemeentebestuur zijn
kan, stelselmatig con verdelging van
de ratten te beginnen. Kwam 't daar
toe, dan zou natuurlijk het stadsbe
stuur van Haarlem alléén weinig of
niets kunnen uitrichten, zulk een prin
cipieele bestrijding zóu nationaal, ja
internationaal moeten zijn.
En dat laatste is voorloopig niet te
verwachten. Voor zakem van hygiene
hebben in onze dagen de Regeerin-
2en geen tijd, zij worden geheel in be
slag genomen door aangelegenheden
van politiek en economie en het zal,
gezwegen van de opgewekte vijand
schap, nog wel een poos duren vóór
dat men weer broederlijk samen ar
beidt voor werken des vredesi
Gelukkig is de toestand van de rio-
lèering in do steden veel beter dan
vroeger, toen gebroken riolen onder
dc huizon dikwijls voorkwamen en
een muigenpme verblijfplaats voor
ratten opleverden. Ook de wijze,
waurop hoe langer hoe meer, fneca-
liën uit de huizen worden verwijderd,
namelijk langs waterclosets, belem
mert voor de rat den toegang. En
ten alotle is in 't algemeen de reinst
gehouden woning natuurlijk het minst
geschikt als verblijfplaats voor deze
dieren.
Misschien zijn deze concliisiën voor
sommigen, die gehoopt hebben op eun
afdoend middel of een afdoende be
strijding vanwege de gemeente, iet
wat icleurslcllend zoor zoker \oor
den lezer, die mij schr&ef, in een vnu
mijn artikeien te hebben gelezen, dat
er „bij opgave van naam en o.dres
ratten verdelgers zouden komen". Zoo
ver zijn we met, althans nu nog niet.
Voorloopig weten wij, dat er in Haar
lem geen direct gevaar bestaat, dat de
huisrat verminderd, dat wij door
zorgvuldig toezien den rioolrat veelal
buiten ons huis kunnen lioudcn, dot
wij hem nooit in de gelegenheid moe
ten stellen bij ons eten te vinden.
liet moge niet veel wezen, bet is
toch iets. En bovendien blijkt uit de
mededeelingen van onzen deskundige,
dat in Haarlem de zaak niet uit het
oog wordt verloren en een systema
tische bestrijding te ecniger tijd dus
zoer goed denkbaar is.
J. C. P.
WARREN G. HARDING
4 Maart a. s, Presidant dar Varaanijda Staten.
Do oourantberickten over de jongate
Ameriknanscho presidentsverkiezingen lig
gen ons nog allen veVsch in het geheugen.
Na cene campagin^ van weken, waarin een
half dozijn pretendenten naar den presi-
deniszetel in alle deelen van Amerika een
oneindig aantal redevoeringen hield, ge
volgd door een eindeloos aantal herslern-
iningen voor de aanwijzing der definitieve
Republikeinscbe cn Democratische oandi
daten werd tenslotte Warren G. Harding,
de rejiublikein, op 2 November met een
grootere meerderheid dan ooit een partij
in de geschiedenis van het land had ver
kregen, boven zijn tegenstander James
Cox verkozen, om gedurende de volgende
vier jaar de machtige functie van president
der Vercenigde Blaten te vervullen.
Vrijdag a.8. aanvaardt de nieuwe presi
denl zijn ambt. Woodrow Wilson, de beur
telings verafgode en verguisde, moet gaan.
Zijn macht is uit. zijn invloed was reeds
lang verdwenen. Hij kwam met de hoogste
idealen naar Europa, in aar moest het on
derspit delven tegen de Europeesche dïplo-
le van Lloyd George en Clemenceau,
mede als gevolg van zijn gebrek aan kennis
van de Europeesche toestanden. In zijn
eigen land teruggekeerd, ontmoette liij^
daar steeds feller wordende oppositie. Zijn
troetelkind, de Volkenbond, kwam lot
stand, maar juist Amerika bleef er buiten.
Sinds dien tijd heeft hij geen appreciatie
meer gekend en het moet een ophiohting
voor hem zijn, dat hij het bijltje er bij neer -
kan leggen. Hij zul in het politieke leven
van zijn land zelfs geen ondergeschikte rol
meer spelen. Zijn partij heeft het roer niet
ineer in handen en hem rest niets anders,
dan aijn memoires te gaan schrijven. 8ic
transit
Wat zal zijn opvolger ervan terecht Lren
geu l Harding wordt ons afgeschilderd aL
:il „tweedo-rangs" man en het lijkt >s
anrschijnlijk, dat hij niet de fout zal na
ken, die zijn voorganger en diens gar tij ten
val bracht: te groote centralisatie van
laclit in do handen van derf president.
Warren G. Harding is de acht-en-twintig-
,e president vnu de Vereenigde Blaten.
Zijn vader is practiseerend geneesheer in
Ohio, zijn moeder is een afstammeling vnu
oude HoUandsehe kolonisten. Do nieuwe
president werd op 2 November 186S in 1 et
dorpje Corsica in Ohio geboren en rijne
verkiezing was dus een cadeau voor rijn
55slen verjaardag.
J. P. Harding, de vader, onderhield fce
halve zijn medische practijk een boerderij
en hierop bracht do jonge Warren rijn
jeugd door, waarbij hij op da dorpsschool
zijne eerste opvoeding ontving. Daarna
ging bij naar het Ohio Central College te
Iberia, een instituut, dat thans niet meer
beslaat. In deze periode reed hij net va
gons, sneed koren, werkte aan den uai it g
n een spoorbaan en betaalde op deze wij
door eigen arbeid het grootste de>l van
zijn sohoolgeld. Ook werkte hij op liet kan
toor van de. dorpscourant en leerde l.et
vak der typegrafie, tot hij in 1882 zijn c;nd
examen deed.
Zijn werk op het couranlbureau had hem
een neiging voor de journalistiek uezir^ J
en toe omzijn familie in 1884 naar Marion
(Ohio) verhuisde, kocht hij met oehulp
van zijn vader de helft der aand^uen v.n
een daar verschijnend dagblad, waarvan
hij hoofdredacteur werd. Al spoedig legde
hij zich in deze functie op de politiek toe,
maar bet duurde langen tijd voor hij zien
als candidoat beschikbaar stelde voor den
Senaat van Ohio. Eindelijk in 1900 werd nj
tot senator gekozen, wat hij vier jaar bleef,
om vervolgens benoemd te worden tot lui
tenant gouverneur van Ohio. In 1910 werd
hij republiekcinsch candidaat voor het gou
verncimenUchap, maar leed de nederlaag
bij de verkiezingen.
In dezen tijd begon men zijn naam ech
ter reeds te noemen al_s candidaat voor het
presidentschap. Zijn populariteit steeg nut
den dag cn toen hij in 1914 tot senator
Washington werd gekozen had hij ecu
meerderheid van 73009 boven zijn meest
succesvollen tegenstander. In den Benaat
werd hij benoemd tot lid Tan de commis-Io
van Relaties met het buitenland, welke
tengevolge van den oorlog, een der aller
belangrijkste was.
Toen bet. einde van den oorlog kwam.
wierp Harding zich op al«-eon voorstander
van onmiddeUijken vrede en van een sa
menwerking lussclien de volkeren der we
reld, die het gevaar van oorlog in de toe
komst, zou verminderen, ook al kon zij die
niet volkomen beletten. Maar hij was een
tegenstander van de aanvaarding van liet
Volkenbondstractaat zonder de noodige tc-
Gedurende de laatste maanden is veel
over dit standpunt geschreven en wij kun
nen het wel uitgesloten achten, dat de Ver
eenigde Staten zich ooit bij den Volken
hond zullen aansluiten, zooals die thans
bestaat. Harding beeft reeds eenlgen lijd
geledon aangekondigd dat hij onmiddellijk
na de amy aarding vnn zijn functie toebe
reidselen zal maken tot het bijeenroe
pen van de vertegenwoordigers aller volke
ren volgens het Amerikaansche recept. Het
lijkt echter al zeer onwaarschijnlijk, -lat
één volk ter wereld za.1 beantwoorden aan
do hooge eischeu van naastenliefde, ja zelfs
soms van altruïsme, die Harding voor het
welslagen van zijn bond noodig heeft. Het
fundament van zijn luchtkasteel bestaat uit
beloften lusohen de naties onderling on
wat voor vertrouwen moeten wij hebben in
-beloften, nu de laatste jaren zoo duidelijk
bewezen hebben, dat zelfs plechtige verdra
gen sonis het papter niet waard zijn, waar
op zij geschreven werden 1
P. W. P.
HOE STAAT T MET
dc gemeentelijke Bad- eii Zwern-
inricliting aan de Qoutvaart.
Hel vorig ju.u nooit ue aACiuifii tou
ting aan Ue Houtvaart, die door velen
een „oud beestje" genoemd werd, oen
nieuw uiterlijk gekregen, de hokjes
jverden sierlijk goverfd, liet plankier
vernieuwd; in één woord;: £ij bad,
dank aij ook de bemoeiingen van den
heer Warnier, den inspecteur voor de
hciiamelijke opvoeding, ecai nieuwe
jurk aangetrokken, waar velen ver
heugd over waren. Maarwas de
uiriciitïnc nu van buiten mooi, het in
wendige Hel neg veel te wenschen
over. Dat heelt titans óók een beurt
gekregen. Sinds Januari i3 de beken-
heer J. P. A. Nelissen te Haarlem,
bozig om noodzakelijke vernieuwin-
»,i?n in het dames- en heerenbasr.in
•aan te brengen. Wij schrijven met
opzot „noodzakelijke", want we kan
den ons daarvan hedenmorgen, toen
de heer Warnier de vriendelijkheid
ivud ons bij een beaoek aan de inrich
ting rond te leiden, persoonlijk over
tuigen. De bassins waren bijna geheel
drooggepompt, zoodat de bodem zicht
baar werd. Het was nu duidelijk te
zien, dat de oude toestand niet van
gevaar ontbloot was. Op sommige
plaatsen zakten de arbeiders ook
op het diepste ge-loelte lot over de
knieën In de modder; hier en daar la-
gwn glasscherven en dit was nog
wel het ergste stukken hout en ijzer
staken op oeoige plekken met scher
pe punten uit den gronil, zoodat de
de aannemer van waterwerken, de
zwemmers zich hier ernstig aan zou
den kunnen kwetsen.
Ook vond men het 't vorig seizoen
vreerad, dat het water der bassins
met het dalen en rijzen van het wa
ter in de .Houtvaart gelijken tred
hield: een bewijs dus, dat dit met el
kaar in verbinding stond. En dit
bleok dan ook het geval te wezen,
want het water uit de Houlvaart
kwam door den dijk in de bassins te
recht, wat zoor onsmakelijk was.
Ooit de houten beschoeiing aan de
kanton wiaa geheeJ verrot, zoodat er
zelfs «root gevaar voor instorten be
stond.
In dit alles wordt nu varbetering
gebracht. Overal waar de beschoeiing
rot was, is zij afgezaagd en wordt nu
door nieuwe vervangen. Speciaal aan
dc zijde van de Houtvaart ie groote
aandacht gewijd. Aan den buiten
kant zijn daar stevige palen aange
bracht, die door jjzeren bouten met de
palen aan den binnenkant verbon
den zijn; verder is daar een geheel
nieuwe, waterdichte beschoeiing ge
maakt, zood.at geen water uit de
Houtvaart het bassin meer kan ver
ontreinigen.
Een natuurlijk wordt ook de diepte
op een behoorlijk niveau gebracht
Voor de leerling-zwemmers wordt de
diepte op 6^—90 c.M. gebracht en in
de groote bassins op 2 tot 3 M., met
in het midden de grootste diepte.
Thans bc-droeg die aan de kanten
slechte 1.30 M. De bodem wordt ge
heel gereinigd.
De douche-inrichting, die veel plaats
innam, eii ook niet aan het gestelde
doel beantwoordde want het water
dat gebruikt werd, viel dadelijk
hel bassin' wordt verwijderd
in een kamertje geplaatst, zoodat er
tevens meer ruimte voor het bassin
vrij komt.
De arbeiders zijn druk met het werk
dat naar de heer Warnier ons ver
zekerde op tijd voor het zwemeeizoeu
gereed komt bezig. Het water
wordt door middel van een electro
motor, die ongeveer 80 M3- per uur
oppompt, verwijderd. De oude gas
motoren, waaraan dikwijls wat na-
perde, worden vervangt door elec-
trische motoren.
Tenslotte zij 'nog vermeld, dat er bij
de inrichitng een overdetkte fietsen-
bc-waarplaats gebouwd wortd.
Uit dit alles blijkt dus, dat we in
de goede richting gaan. De dagen
van de inrichting, waar zooveel
vreugdevolle, knusse zwemfeesten
zijn gevierd, zijn nog niet geteld
KRABBELS
NOG HEER CRISISCIJFERS.
De statistiek der faillissementen
in Nederland blijft in het teefcen der
malaise staan!
In de vorige week werden 44 faillis
sementen uitgesproken tegcfri 27 m
dezelfde weelk in het vorige jaar.
Alzoo een toeneming van ongeveer
62 Vj
Van 1 Januari tot en met 25 Febr.
werden uitgesproken 265 faillissemen
ten. In het zelfde tijdvak in 1920 was
dit eanlal 203. Dit is dus een toene
ming van ruim 20
ZUINIG MET R1JKSGELD.
Het rijk en de gemeente geven
schatten uit om de mensdhheid van
de woningnood-plaag te verlossen.
Goed besteed geld.
Maar toch dient nauwlettend toe
gezien te worden, dat er geen gulden
te veel wordt uitgegeven. Het tradi-
tioneele dubbeltje dat aan twee kan
ten bekeken moet woqfen vóór het
wordt uitgegeven moet steeds in onze
herinnering blijven.
Nu de wonrngbouwvereenigingen
met milhocncn zijn gaan werken, is
noodig gebteken om van staatswege»
een fmanlieele controle in te stellen.
Dezer dagen verscheen htt earste
jaarverslag van dezen controledienst,
dat we vinden in het officieele or
gaan van de •Volksgezondheid. Bij
ioorbladering daarvan is 'het duide
lijk, dat de controle hoog noodig was.
In 't eepste jaar ie vooral In Zuid-
Holland gecontroleerd. Het was na
melijk nog niet mogelijk voor den pas-
ogL- richten dienst om in alle hoeken
des lande wen serieus te zijn bij het
inspecteeren. Er werd dus over het
geheele land een.wakend oog gehou
den. maar voorloopig werd alleen
Zuid-Holland speciaal bewerkt.
In 't verslag wordt alleereerst ge
klaagd over 't feit, dat vele iiostuur-
dci's van woningbouwiverednigingein
hun sociale roeping niet voldoende
gevoelden. Die ontaardde in een le
den-egoisme, namelijk een streven om
do leden zoo goedkoop mogelijik aan
een woning (e helpen, maar zich ver-
dor niet te bekommeren over 't leni
gen van dr-n woningnood in de ge
meente. Daardoor werd in de hand
gewerkt, dat <-r allerlei kleine vex-
ec-nigingen tot stand kwamen, die het
veelal *an de noodig inzicht en de
noodige ervaring ontbreekt, om haar
taak zondej- struikelen en vallen cu
zoncler al to groote fouten te volbren
gen.
Het gevolg was zoo lezen we
verder in 't verslag dat er vereeni-
gingen waren die zoo weinig huui
vroegen, dat er geen voldoende geld
was voor onderhoud. Dit was toch
niet noodig, want de bewoners, die
3 gulden huur per week betaalden,
hadden een inkomen van f 2500 a
3000. dit feit is geconstateerd in
Middelharnis,
Te Coevorden was ook te weinig op
de huur gelegd voor onderhoud, hoe
wel daar huren betaald werden van
234 tot 390 per jaar door bewo
ners die inkomens hadden van 3209,
f 3500, 4000, 5000, 5500 cn zelfs
12000.
Dit feit wordt een sprekend bewijs
genoemd, dat er weinig verband ge
legd wordt tueechen de huren en de
inkomsten der bewoners.
De steller van het verslag had er
nog kunnen bijschrijven: Is liet wel
juist, dat het rijk door de bijslag-
regeling een deel van dc- huur be
taalt voor iemand met f 12009 inko
men
Ook wordt in 't verslag geklaagd
over verkwisting van gelden door
sommige bestuurders.
Te Ridderkerk werden 48 woningen
gebouwd. Om voor een bedrag van
2592,10 steenen te koopen worden
7775, reiskosten gemaakt. Voor een
reis naar Nijmegen, Arnhem en om
streken werd voor 5 personen gedu
rende twee dagen 325 gerekend, een
reis naar Rhenen van 2 personen
gedurende 3 dagen kostte 250; i.og
een reis naar Rhenen van 3 personen
gedurende 2 dagen eischte een uit
gaaf van 200. De voorzitter rekende
voor verletkosten 125 per maand.
Op een nota van de Grand Bazar
te Rotterdam werden ten laste der
vereeniging gebracht: 1 beschuit pot
5.50. 1 likeuirstel f 4.95, 1 sóhaai
3.50. 1 lepelbeker f 1,25, 1 tafelbel
0.50, 1 inktstel 8,50, 1 borstelstel
6-75, 1 sigarenpot f 1,75, 1 rookstel
i 5.95, 1 tabakspot 2;75, 2 aschbak
jos f 0.50. 1 aschstel 4,50, 6 kop on
schotels f 3,90, 2 theepotten 2,20, 2
melkkannen 1,20, 2 suikerschalen
1,20. 6 kop en sohotels 3.90. Totaal
f 58,80,
Het gemeentebestuur van R-idaef-
kerk is aansprakelijk gesteld voor
deze uilgaven.
Een andere bouwvereemging kon
grond koopen voor 10000 per II.A.
Toen de rijkscontroledieust zei, dat
dit te duur was, werd de prijs on
middellijk verlaagd tot 85000
Zoo ygrden nog vele staaltjes opge
somd.
Daaronder treffen
evenwel geen namen
van vereenig in'g en
Haarlem en omstrek
aan.
Het verslag concludeert: De nu
uitgeoefende controle doet ons de
noodzakelijkb.rid inzien, tie controle
nóg intens!oveo* te doen plaats heb
ben. Slechte" de wetenschap, dat
streng gecontroleerd zal worden
schijnt ale rem te kunnen dienen voor
handelingen, welke achterwege moes
ten blijven.
HET NIEUWE POSTTARIEF.
Het ni«u*e posUarief, 1 Maart in
gevoerd, heefi aj aanleiding gegeven lot
bijxondere drukte aan het postkantoor.
Maasdag was er soms zoovee: publiek
aan de loketten voor postzegel verkoop,
dat de ambtenaren spraken van een
NieuwJaarsdruktc". Ons is een geval
bekend van iemand, die twintig minuten
„in de lij" moeat staar., vóór hij aan de
beurt kwam I .Jlet schijnt, dat tal van
rnensohen aleoht of in 't geheel niet voor
zien waren van postzeegls van 10 cent, of
met 2 1/2 centa-postzegeis hun „7 1/2
cents-voorraad" moesten aanvullen.
Maar men bad ton postkantore op veel
drukte gerekend en maatregelen waren
5©nonnen, om aan de bijzondere oznstan-
ïgheden hel hoofd te kunnen bieden. De
dienst fc&d dan ook ziin normalen loop.
Niet alleen mst den postregelverkoop
was hel druk. tntar ook mei allerlei ver
zendingen. Het was duidelijk merkbaar,
dat velen nog zooveel mogelijk vvi den
iaat sten „gcedkoopjn dag" wilden prg-
1 1/2 tol 2 cent per 50 gram.
Voorts valt een groote toeneming .te
oonstateeren van het aantal aanvragen oa»
frankeering bij abonnement, omdat druk-
werkpoito verschuldigd is als de uitgeven
gewoon verzenden en bij frankccrmg bij
abonnement alleen het port voor nieuws
bladen behoeft te worden betaald, dat
lager ii.
Wij herinneren er ten overvloede nog
jeu aan, dat brieven en briefkaarten voor
bmnenlandsch verkeer onderscheidenlijk
met 10 en 7 1/2 cent moeten gefrankeerd
worden, voor buïtenlandsch verkeer met
20 en 12 1/2-oent. Bij te geringe fran-
keering behoeft deze maand door den go-
adresseerde nog geen strafport betaald te
worden, alleen aanvullingsport, d. w. z.
hij moet bei ontbrekende bedrag bijpas
sen.
Op elke brievenbus zijn strooien ge-
plak I, waarop het nieuwe posttarief ver
meld staat.
StadsniBflws
CUR. J0NGELIN06VKREENIGING.—
Maandagavond hield de Chr. Jongcliiigsver-
eenigmg 8pr. 23 2*5 a. in hel Amstcrdani-
sche Kwartier, haar 3de feestelijke jaarver
gadering. Na de opening der vergadering
werd door den secretaris liet jaarverslag uit
gebracht, waaruit bleek dal de vereeniging
zich in bloei mag verheugen. Het verslag vin
den penmginecsier wees aan dat de ka*
met et-n batig saldo sluit. Daarna werd dc
avond verder genoeglijk doorgebracht Ver
der werd er besproken een plan om tegen
Augustus een bazar -e organiseeren, ten bate
van ccn te bonwen wjjk- en kerkgebouw in
be< Aniwerdanrsche Kwartier wat door de
aanwezigen met.instemming werd vernomen.
Velen zeiden hun medewerking toe. Nadat
de vooixiter, de heer v. d. Leer. een slot
woord gesproken had. werd dit welgeslaagde
jaarfeest door den voorzitter gesloten.
DE VALSCHE WISSEL. - Het jjü-
lilierapport meldt: „De persoon, die
dezer dagen trachtte Bij tie Midden-
stands-Credietbaiik een wissel, val-
scüelijk oxiderteekend, aan te bieden,
is aangehouden. Het blijkt ie zijn de
24-jarige boekhouder in Haarlem
werkzaam, B. F. F. Beklaagde heeft
bekend. De zaak wordt nader onder
zocht".
GEVONDEN VOORWERPEN. Terug
te bekomen bij: A G. Maas, Kamper;!r.
I rood, armband. W. van Leeuwen, Am
slftrdamstraat 3 D, oroclie. K. Verkooy,
Dijkstrat 4, broche met portret. J. J. I'.
Scheffc-r, v. Zeggelenstraat 35, bontje. C.
Baars, Wouwermanstvaat 33, dn*. Gem.-
iniging, hond (reu). Elsje Arons, Da-
aststraat 26, bruin handschoentje. C.
M. de ltoov, .ïelterodestraat 92, grijs
wollen handschoentje. M. Zijlstra, Rol-
landstraat 42, doktersinstrument. G.
Blonk, N. Sehoolste-eg 7, lorgnet en ee
nige centen. J. Bron «tering, Grebbetrtr.
32, zwarte portercorsnaie. A. Houtkamp,
Bollandiiraa*. 34, portemonnee. J. JL'ost-
mt, Maarten van Hemkerk?:raat 63, ring.
J. daas, Brouwersvaart 134, reticule.
Bernen Möhringen, Kampervest 5, rij
wiel. A. v. d. Kamp. XVouwermanstraa'
rod, spiegeltje.
„DE ONDERNEMING". Onder voorzit
terschap van den heer IL K. Junge had Dins
dagavond dc jaarvergadering plaats van aan
deelhouders der N.V. Maaisebappij lol Ex
ploitatie van Onroerende Goederen „De On
derneming". Uit het jaarverelag van den
secretaris, den heer D' W. Broek me'ler.
bleek, dat de maatschappij een zeer M g
jaar te boeken had. Na goedkeuring - '>n-
lans, wins;- en verliesrekening, kn-, ,.,m ,i«
aandeelhouders der eerste serie. na.r;n—.c af
schrijving 27.60%. aan die der overige riün
18dividend worden uitgekeerd. Dc aftre
dende bestuursleden werden herkozen.
VERGIFTIGING DOOR BRANDENDE
GASVLAMKEN.
Naar aanleiding van gevallen van gas-
vergiftiguig die zich m de laatste jaren
in Rotterdam, Haarlem en in den Haag
voordeden, waarbij do slachtoffers in do
badkamer den dood vonden, makt prof.
Van lutlho in de N. B. Ct. er opmerk
aan welk gevaar men zich bloot
stelt dóór in slecht of niet geventileerde
badkamers te verblijven.
In de gevallen* «arvan bier sprake is.
was de dood het gevolg van een kool-
oxyde vergiftiging, een intoxicatie, die zoo
dvuldig voorgekomen is, dat wellicht
3i AJidcr vergift daarmede in de statis
tiek der vergiftigingen op ten lijn is te
stellen.
Van het vele, dat over dergelijke ver
giftigingen geschreven is, wehsch ik,
zegt hij, 2 publicaties naar voren te bren
gen. !>e eerste komt voor in hol Vlerlel-
jahrsschriu f. gerichtliohe Medic in (1699.
XTI1I blz. 314). De oorzaak van het op-
tredu van die doodelijke hoeveelheid kool-
oxyde wordt hier toegeschreven aan oen
afkoeling der vlammen, zuoals die steeds
zal intreden, ais he: koude water door
den geijser stroom:. Volgens deze opvat
ting brengt dus elke geijser het gevaar
van «en onvolledige verbranding van
het lichtgas mei zich. Het gevaar wordt
vergroot als bet gas onder verhoogden
druk uitstroomt. In het laatste geval kui
kooyoxyde ook aangetoond worden in de
niet verbrande gassen van niet afgokocl-
de gassen.
Do tweede publicatie is eon belangrijk
rapjiort door dr. G. van der Sleon uitge
bracht. (Het Gas, 1916 blz. 235-252), naar
aanleiding van een in Dccdmber 1915 daar
ter stede voorgekomen ongeluk in een
badkamer. De vele proeven, daarin be
schreven, (ocmen zonder twijfel aan, dat
„opgesloten" vlammen met belemmer
den" afvoer der verlwandiDgsproductcn
aanleiding kunnen geven tot ontwikke
ling vin vergiftige gasen, met name kool-
oxyde. Deze proeven hebben betrekking
op' brandersm e'. luchttoevoer (Bunzcns
branders).
Ten geTolge van de in Berlijn voorge
komen vergifligingsgevalien in badkamer*
hebben het Medicinal Collegium en «Ie
Berlijnsche politie-preaident gewaarscuwd
tegen het gebruik van verwarmingstoestel
len (ook bad-geijsers) en van gnskookloo-
stellen, indien niet voor behoorlijken af
voer van de verbrand uigsgasen "Is gezorgd.
Ik meen goed te doen hierop nog oen»
do aandacht te vestigen en met nadruk
te wijzen op het gioote gevaar, waaraan
men zich blootstel: in slecht geventileer
de badkamers. Zoolang ae geyser biandt,
zorg© men, zoo althans de verbrandings
gassen niet in een goed trekkend en
schorsteen kannen afgevoerd worden,
voor goede ventilatie en late het raam
zoolang epen, als de geyser brandt en d«
bedorven lucht door vcrèche luebt is -.er-
