OM ONS HEEN Buitenland^ Letteren en Kunst Gemengd Nlenws Binnenland 33© Jaargang No. 1Ï597 Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feèstdagen CIKSD/O 22 tfAAF.T 1921 HAARLEM S DAGBLAD ABONNEMENTEN per 8 maanden Voor Haarlem en de dorpen in den omtrek is (kom dar gemeente) per 8 maanden: Voor Haarlem en ae aorpen in den omtrek waar een Agent gevestigd f3.67'/i- Franco per post door Nederland fs.871/,. Afzonderlijke nummers fü.16. Geïl lustreerd Zondagsblad', voor Haarlem en omstreken f 0.671/,franco per post 10.65. Uitgave der M.tf. Leureoe Ceeter, Dlreotewr-Hootdredacteur J. O. PEERKBOOI. Telefoon 3082 ADVEHTENT1ÊN: Van 1—5 regels f 1.75Iedere regel meer 36 Cts. Reclames 60 Cts per regel. BIJ abonnement aanzienlijk rabat. Twaalletuivers-udvertentién van Vraag en aanbod van 1 -4 regels 60 Cts. per plaatsing, elke regel meer 15 Cts. a contant; bniten het Arrondissement dubbele prijs. Directie Administratie i Creole Houtstraat 83. Teleleonnrs. de Redaotle 600 en der Administratie 724 EERSTE BLAD DIT NUMMER BESTAAT UIT ACHT BLADZIJDEN. AOeULiü li e d.e n. DINSDAG 22 MAART.. Stadsschouwburg, Wilsonepleln: Het Schouwtooneol„Klatergoud", 8 uur. Schouwburg Jansweg: llleeke Bet. Sociëteit YereenigingFilmavond De pnrtement Mij. van Nijverheid, 8 uur. Oude Raadszaal (Stadhuis)Vergadering der Commissie van Plaatselijk toezicht op het lager onderwijs, 8 uur. Gebouw Protestantenbond: Openbare voordracht Haarlemsehe Loge der Theoso fische Verecniging, 8 uur. Café „Scala". Kleine Houtstraat: PagEtnini-concert. Oud-Holland, Verwulft, Strijkorkest Cafc-Reslaurant „Populair", Tem peliersstraat 56, Avondconcert. Bioscoopvoorstellingen. Heemstede: Vergadering van den Gemeenteraad, 8 uur. Haarlemmer moer: Vergadering van den Gemeenteraad, 10 uur. WOENSDAG 23 MAART. Statenzaal (Prinsenhof): Raadsver gadering, half twee. Gebouw Nat. BankvoreenigingJaar lijksebe algemeeno vergadering der N.V. Haarlemsehe Minoraahvaterfabriek „De Nijverheid", 8 uur. Het Blauwe Kruis: Volkszang avond, 8 uur. Café „Scala", Kleine Houtstraat: Pagan ini-concert. Oud-Holland, Verwulft, Strijkorkest. Café-Restaurant „Populair" Tem peliersstraat 56, Avondconcert. Schouwburg, Do Kroon, Gr. Markt: Bioscoopvoorstellingen, nam. 2i en Bioscoopvoorstelling 8 uur. Cinema Palace, Groot© Houtstraat, Bioscoopvoorstellingen, nam. 2J en 's avonds 8 uur. Scala-Theater, Kleine Houtstraat 77 Bioscoopvoorstellingen, nam. 2J en 's avonds 8 uur. Familie-Bioscoop, Kleine Houtweg Bioscoopvoorstellingen, nam. 2J en 's avonds 8 uur. 8 o h o t en: Café Slot, Preloriaplein Aandeelhouders vergadering der N. V. Mi) tot oxpl. van onrooreonde goederen „Door Eendracht Sterk", 8 uur. No. 2869 De beschouwing van den heer Pull en nog wat. Ofschoon ik persoonlijk liever ver dere beschouwingen over de stukken, die inzake den verkoop van de Socië teit Yei-eeinging nog verschijnen, ach terwege- zou laten, kan ik aan dien hartev, enscJi moeilijk voldoen, al wa re het alleen daarom, dat de kan» niet verzuimd mag worden telkens weer aan te tooncn, dat de zaak op geblazen raakt en nuchter bekeken tot bescheiden afmeting kan worden teruggebracht. In den aanhef vun het stuk van den heer Pull, in ons blad van Vrijdag, ioint een opmerking voor, die den wethouder, dacht mij, hijzonder on aangenaam wezen moest, namelijk deze: „De heer Slingenberg, dien ik „op de hoogte had gebracht van de „correspondentie, doelde roij mede, „dat hij bij machte was de voor het „Rijk bonoocLigde lokaliteiten spoe- „dig op te leveren, indien ik de „schriftelijke verklaring gaf, dat de „Sociëteit haar gebouw aan het Rijk „te koop heeft aangeboden. Een der gelijk aanbod hooft liet- bestuur der „Sociëteit nimmer gedaan". Deze uitlating, waarvan de laatste regels door den schrijver gecursiveerd waren, kreeg een bijzonder onaange name kleur, omdat daaraan door den heer Pull het volgende werd toege voegd: „Hoewel ik liever morgen dan de volgende week over de zoo hoog noodig© ruimte beschik, deelde ik mede, dat ik niet bereid was, den strop te leveren, waarmede het be stuur der Sociëteit moest worden op gehangen Wethouder Slingenberg verklaarde aan onzen verslaggever, dat hij ver der niet meer schrijven zou en hem machtigde, dat mede tc deden, even wel verklaarde hij zich bereid, mij een inlichting to gewen naai- aanlei ding vuji de vorenstaande passages. „Het Is", zei de woihoud'er, „(wo gedaan. De heer Pull zei: ,,ik heb een aanbod van de Sociëteit". Ik vroeg „hoe is dat mogelijk? Ileeft u eon schriftelijke verklaring?" Het antwoord was: „neen", die hel) ik niet". „Kunt u die alsnog ver krijgen?" „Dan zou Ik de verrader der Sociëteit zijn". Natuurlijk ziet doze zaak er, aldus omschreven, geheel anders uit. Do wethouder hoort, dat er oen aanlxxl is van de Sociëteit aan het Rijk, hij l=> daarover verwonderd en vraagt of de heer Puil die op schrift heeft of krij gen kan. Hij wenscht dus zekerheid. Is dat te verwonderen? Een andere passage uit liet stuk van den heer Pull is deze: ,,B i de bespreking op dien bewuster) 1 Mg art heb ik verder den hoer Slingenberg no? medegedeeld te zullen voorstel len, dat het Riik het meerdere be drag van f 65000 zal betalen en dut dan de transactie haar gewoon ver loop zou hebben; dus de gemeente koopster en daarna alles, behalve de groote concertzaal, over te dragen aan het Rijk. Hieraan heb ik tr-'ivolg gegeven. Tk verzocht den heer S'in- g--<nbor?, in gelijken geest aan den Minister te schrijven. Als antwoord kroeg ik echter: „noen, niet in dien geest, doch een ander schrijven ligt reeds gereed". Waarom hij aan mijn voorstel niet wilde medewerken, is een raadsel, waarvan missoklen ailleen de lieo.r Slingenberg de oplossing weet". Aan den wethouder heb ik ook daar tover inlichting gevraagd. Hij antwoordde- „ik heb mii niet willen inlaten met die f 65000. ik ho- moei er mij niet mee. De brief, dien ik daarna aan don Minister verzon den heb, is den van K Maart geweest, waarin toch niets verwonderlijks staat". Deze brief van K Maart Ls in ons Vorig nummer opgenomen en bevat, zooals onze lezers dus weten, dc ver wondering van hot gemeentebestuur over het (zoogenaamde) aanbod van de Sociëteit en de verwachting, dat de Minister daarop niet zal ingaan; hij werd gevolgd door het schrijven van 17 Maart, waarbij het, gemeente bestuur mededeelde d it het Societeits bestuur zeer pertinent ontkende, de gebouwen aan het Rijk te koop te hebben aangeboden. Met dit laatste schrijven werd dus de M mister op do hoogte gebracht van het standpunt der Sociëteit. In dez» twee brieven in hun onderling verband is dus niets verwonderlijks gelegen. Van de gelegenheid heb ik gebruik gemaakt, om den heer Slingenberg te vragen, wat er toch voor verschil in liggen kan: dat de gemeente koopt en aan het Rijk een gedeelte afstaat, of dat het Rijk koopt en aan de ge meente een gedeelte afstaat: In bei- do gevallen krijgen toch de twee par tijen wat zij werisohen. De wethouder was dit niet met mij oen», „ik heb", zeide hij, „in zoo'n geval voor de gemeente toch liever d© leiding". Ten slotte nog één opmerking van den heer Pull, waarover de heer Slin genberg zich zeer gebelgd toonde, namelijk dezer „Mr. Slingenberg las tert, door te zeggen dat de heer Pull, als zicgsman van den Minister de ge zamenlijke verklaring met het Socie teitsbestuur opstelde en onderteeken- de". Ik moet zeggen, dat de laster, die daarin gelegen kan zijn, mij ontgaat. Het Societeitsbestuur zelf was er im- mors verheugd over, dat er een verkla rinK was gezamenlijk onderteekend door het bestuur en den heer Pull, omdat daaruit blijken kon, dat het bestuur vrij uitging ten opzichte van de gemeente! Wil dit nu zeggen, dat de lieer Pull onjuistheden schrijft? Ik denk er niet aan, dat te veronderstellen, Integen deel, acht den lieer Pull geheel te goeder trouw en betrouwbaar hij was er van overtuigd, dat RijR cn gemeente samen de zaak best zou den afwikkelen. Maar gesprek ken gewen, zoodra er conflicten in een onderhandeling ontstaan, aan leiding tot allerlei verschil van inzicht en opvatting en dientengevolge tot verwarring. Een merkwaardig staal tje daarover vinden wij in de corres pondentie van den heer Pull met den Directeur-Generaal: in zijn brief van 5 Februari staal te lezen, dat onder do koopsom van f 415.000, die het Rijk te betalen zou hebben, begrepen is de overdracht vein de geheele centrale verwarming en de electrisclie gelei dingen, welke niet begrepen waren in de tegenover de gemeente bepaalde som van f 350.000 cn waarbij de over dracht eerst op langen termijn zou plant© hebben. Alleen zouden een paar gekleurde ruiten en geschilderde pla fonddoeken haar eigendom blijven. En in den brief van 13 Februari aan denzelfden hoofdambtenaar schrijft de heer Pull: „Het ligt in tmrc bedoeling (namelijk van de So ciëteit) om Indien die overeenkomst (met de gemeente) doorgaat, ruiten, Iictimmermgan, centrale verwarming, elcctriscbe geleiding enz. weg te bre ken". Zou dus de gemeente een ge bouw gekregen hebben zonder ruiten? Een ruïne, zou men mogen zeggen! Het lijkt mij wel buitengewoon on waarschijnlijk en ik vermoedde al da delijk, dat de bestuursleden, met wie de heer Pull dc bespreking had, ween de paar gekleurde ruiten bedoeld zui len hebben, waarvan in den brief van 5 Februari al sprake is. Dit is mij door een der 'bestuurs leden bevestigd, die tevens opmerkte, dat de bedoeling niet geweest is om betimmeringen en electrische gelei ding weg t© breken er Is over ge sproken, om lichtkronen te laten han gen. Nog een ander staaltje, hoe gemak kelijk misverstanden In de wereld ko men. Op 2 Februari houdt het ge meentebestuur met voorzitter en se cretaris van de Sociëteit een confe rentie over de oplevering van do be zittingen der Sociëteit. In die bijeen komst is ter sprake gekomen, dat de gehouwen met 1 Juni zouden worden opgeleverd en dat de Sociëteit de So- c.IctoStslokalen van de gemeente in huur zou krijgen. Maar welke van de twoo partijen hooft nu dat huurdenk- beeld ter sprake gebracht? Het ge meentebestuur z:gt: „de gedelegeer den van het Societeitsbestuur", deze zeggen: „de burgemeester". De bui tenstaander kan dat nimmer uitma ken en de deelnemers aan de bespre king blijven onder den eenmaal ver kregen indruk. Want de gedelegeer den der Sociëteit verzekerden mij per soonlijk: „vrij begonnen daarover niet!" Zoo gaat het voort. Alles geeft aan leiding tot misverstand en afwijkend inzicht. Daarom zou het ook zoo te betreuren zijn, wanneer Woensdag de Raad noc weer een debat over de zaak ging houdeii en die daarmee nog weer ingewikkelder maakte en moei lijker om op te lossen. Wat wij noo- dïg hebben is iemand, wie dan ook, die het zóóver weet te brengen, dat er practische onderhandelingen over de afwikkeling van de zaak worden gevoerd. Is er hier of daar een fout begaan, dan kon deze toch alleen aan overmaat van ijver worden toege schreven, die niet alleen een verkla ring, maar tevens ook een veront schuldiging Is en nooit aanleiding kan zijn tot blijvende verwijdering. Wie moet de man zijn, die de zaak in liet rechte spoor terugbrengt? Wie enders dan de burgemeester? Voor hem is nü een schoonne gele genheid, om zich der burgeren vader te toonen. J. C. P. HOE STAAT T MET do Bloembollen velden. De menschel), die gaarne elk jaar willen geniolen van geur cn kleur der bloembol len in de naaste omgeving van Haarlem, kunnen, als de temperatuur niet kouder wordt, met de I'aaschdagen hun tochtje naar ©a langs de bloemboltenveldon weer ondernemen. Hoewel er steeds meer hui zon gebouwd worden op terreinen, waar weioor tulp en narcis bloeiden, zijn or als men ze maar weet te vindenI Do lief bobbers kunnen bijvoorbeld voel genieten wanneer zij den Zijlweg naar Overveen afwandelen, daar linksom slaan en langs de smalle Verlengde Brouwersvaart terug koeren. Deze wandeling loont zeer de luueile. Wanneer zij hieraan niet genoeg hebben, aan gaan za den Wagenweg, dio in Heemstede ifowre-nweg heet, wandelen Emauslaan, Koediofslaan, Kcrklaan, Van -Merlenlaan, den eersten en tweeden in gang van hot Wandelbosch Uroenendaal voorbij, tot aan den Kadijk. Hier verlaat iilou den Heerenweg, om langs den tram weg naar Haarlem terug te koeren. Ilea knn dan over de wandeling tevreden zijn, want op deze routo worden veel fraaie velden gepasseerd. Wie even wol nög vorder wil gaan, om in het centrum der bloembollenstreek le komen, reize per Noord-Zuid-Hollandsche naar Hillegom, Lisao en 8assenheini, waar vool velden, beplant met narcissen en hyaeintfaen, voor het meerondeel reeds in bloei staan. Een bezoek daaraan zal, wan neer al te strenge nachtvorsten, voor do I'naschdagen uitblijven, alleszins loonend zijn. Do directie der E.8.M. zal dan uok, als hel weer goed blijft, wegens het te ver wnchten drukte vervoer, zeer zeker maat regalen nemen, vooral wat betreft het tra ject Den Hout—Heemstede. Watineeer dit noodig blijkt, zal alle beschikbare mate naai in gebruik worden genomen. Uok in de groote wagens der Electrische Spoorweg-Maatsohappij (Zandvoort—Am sterdam) zijn of wordt gelegenheid ge maakt om daarin bloeiende bloemen to kunnen plaatsen, zooala dit reeds ge schiedde in do gele trams. Bij onze informatie ter bevoegder plaat se kon nog niet meegedeeld worden of ook do H.IJ.S.M. voor do Paascbdrukte maat regelen zal nemen. StadSiUBRWS M inlok Haarlem's Muziekkorps. Leden-ooncert. Dit laatste wtnterooncert voor do leden der Concerlverceniging was oen pracli tigo bekroning van het veelbewogen sei zoen, tijdens hetwelk de actieve en ener g.eke directeur Nioo Gerharz, bet orkest en ook de vereeniging op een tot nog toe on gekend peil opgvoerd heeft. Het orkest nu op voldoende sterkte en in qualiteit en sty- 1 coring zeer verbeterd, cene welgevulde zaal, haast zoo druk bezet als met de Baoh- concerten, is dit geen verblijdend besluit vau de wintercampagne, die de heer Oer harz nog onder omstandigheden die wei nig rooskleurig waren en die vage, onzo- liero vooruitzichten deden vermoeden, aangevat werdt Gelukkig, dank zij het on vermoeibare streven van directeur en be stuur heeft Haarlem nu een orkest, dat do belangsteüing aller kunstminnaars waar dig is, en dat nu ook wederkceng door on n ingezetenen gewaardeerd wordt. Het sluit-ooneert werd gegeven met me dewerking van mej. Di Moorlag, sopraan- zangeres. Sinds een paar Jaar, toen wij deze soliste voor het eerst hoorden op een avond van Zong on Vriendschap, heeft zij enorm veel vooruitgang gemaakt; hare stem is kraohtiger en vooral egaler gewor den, maar ook aan expressie vermogen heeft zij veel gewonnen. Do aria van Beet hoven „Ah 1 Perfido" werd door de zange res met veel dramatisch accent gezongen, hare temperament volle lyriek leek soms wel van een geboren cn getogen Italiaan ;sche, tot in do overdreven, m.i. misplaatsto portamento's toe. In de forti was het hoo gs register niet steeds klanksehoon, voor namelijk de g 2 dio daarbij voortdurend wankel van intonatie bleef. Maar bekoor lijk mooi van klank en muzikale uitdruk king waren Adagio „Per Piëta" en Piu lento „Dit© voï". Na de pauze zong mej. Moorlag nog do Ballade van SenU, uit „Der Fliegende Hol lander*' van Wagner. Over deze prestatie kan ik met den meesten lof spreken, hel was in een woord schitterend, zoowel vo caal als muzikaal dramatisch van voor dracht. Een klein dameskoorlje, dat in do hallade meewerkte had goede klaukquall teiten, welke den indruk van hei geheel verhoogden. heer Gerharz maakte met liet orkest de Ce van Beethoven. Dit schitterend blij geestig 'opus werd op alleszins gelukkige Wijze vertolkt, waardoor menig fijn détail dei symphonic aardig onderlijnd werd. speciaal complimentje voor den twee den klarinettist, aan wien het solo-eindje het trio van den derden Bate toover irouwd was. Het voorspel van „Lohengrin", had ook veel goeds maar Ik verwacht het toch nog eens mooier te hooren als do violen nog win langer samengewc-rkt hebben. Met de klankrijke pompeuze Tanhauser-opvertuiv d op waardige wijze hot mooie concert besloten. De orkestbegeleidingen der zan geres waren uitstekend verzorgd, hoo voortreffelijk de heer Gerharz accompag it eren kan, hebben wij reeds meermalen gezegd. liet winterconeertseixoen is dus voor de leden C<* Concert vereen tging achter den rug, hel is uiterst belangrijk geweest; doch de wekelijksche concerten buiten abonnement worden voortgezet. Deze week juist, heeft do heer Gerharz een buitengc- wonen avond op touw gezet met niet minder dan drie solisten van naam en reputatie, die elk een solo zullen spelen (viool, cello en piano). Om de buitengewone kosten zal het entrée ecnigszins hooger zijn dan gewoonlijk, maar het blijft in ieder geval een koopje voor het interessante program mi, dat geboden wordt. En aldus is ons Muziekkorps een belang rijke factor, een brandpunt van muzikaie ontwikkeling geworden. Haarlem mag ©r don he6x Gerharz dankbaar om zijn. JOS. DE KLERK. TENTOONSTELLING "WAAG GEBOUW. In de Vereenigingszaol van K. z. o. D. aan liet Spaarne, heeft de tce- k'enaar-schilder Piet Wiegman (er zijn drie tcokcnaars Wiegman) een beknopte tentoonstelling van zijn werk ingericht, voornamelijk zwait en wit kunst aangevuld met enkele olieverf-studies. Als meer der tegenwoordige kunstenaars is ook Piet Wiegman zoekende naar wat ander© dan was en een andoren kunstvorm dan liet schilderij als voorstelling, ais pic turaal geval of als „gat in den muur" zooals sommige verketters van dit kunstgenre zulke sohilderij gaar ne smalend aanduiden. En zien wc jmst dan 6treeft Wiegman naar groo te lijn cn vormplaatsing, naar deco ratieve werking en verdeel ing van hot vlulé waarbij hij de idéé aan de din gen der werkelijkheid ontleent. Of hij, of in hoeverre hij, bij zijn »treven, ook 't streven is schoon, ge slaagd is, lijkt ons 't beste door den beschouwer vun zijn werleen zelf uit tc maken; de beoordeeling van kunst- i-rdiensten loopt in onze onrustige lijden met hunne geestelijk© verwar ring dermate uiteen, dat een apodic tisch afkeuren, van welken kunst vorm of ©jjvatting ook wel zeer be krompen mag he>eten. De wereld is groot en biedt ruimte toch voor alle inzichten. Intusschen oen ieder heoft zijn voorkeuren en 't spijt ons te moe ten neerschrijven, dat de arbeid des heer en Wiegman ons maar zeer ma tig kan bekoren. Behoudens zijn vasl-gestokan hout- drukken die eon geestig spel van wit en zwart vertoonen, een lito met eenige fijnere intentie en een olie verf-studie, naakt, die iets stoers in kleur en teeloening biedt, doen we de •o&t der expositie gaarne cadeau, present natuurlijk aan dezulken, die voor dat work van W. andere voelen dan wij. pat ongelukkige concrete der bena ming! Men wil in een duinlandschap, hoe ook opgevat of verwelkt, toch Iets van een duin herkennon. In een boom gaard Iels van eon boom? e. z. m. Virtuose penseel voering kan dat ver langen niet op zij duwen! Ten opzichte van de meeste figuur- studies moet ons de opmerking van 't.hort! Wat is 't tegenwoordig menschdom toch leelijk! Gaarne besluiten we met een meer wanrdeerendo bevinding, die geldt Wiegman's affiche, dat zeer zeker de eigenschap hooft van op te vallen Of do symboliek 't heel duidelijk doet moet echter betwijfeld. G. KERKHOFF. PERSONALIA. Te Leiden Is bevorderd tot doctor )n do Staatswetenschap op stellingen mr. T. ICruyff, geb. te Bassenbclin. M1DDEN8TAND8W0NINGEN. - Bij on- dcrhandscho aanbesteding tot het bouwen van 52 Middenstandswoningen ln het Kleverpark voor de wonlngbonwvorecnleing „Onder Dak", was do laagste inschrijfster, de Haar lemsehe Bouw* asocial ie MODERNE BEELDHOUWKUNST. - In de, mot verschillende becldbouwerken van It. A. van den Eyude en Tlioo van Reyn, ge ëxposeerd© kunstzaal van „Het Masker", werd Maandagavond een lezing gehouden, over „Do moderne boddhouwkunst", De spreker, de heer Theo van Reyn, be von met mede te deeien, dat bij bet gchnoi misschien teleurstelde, dat ln de mccning was. dat hij zou uitweiden, over boe kunst gemaakt wordt. Spreker wilde dan dadelijk conrta-.eeren, dat kunst eigenlijk ni« ge maakt wordt, doch ontstaan Kunst „is", /.ij deint cn golft met het levem Zij toont, ia toovert ons, somwijlen la een enkel ge bruiksvoorwerp een ganncho cultniirontwik- kelng .voor oogeu cn de ontwikkeling van gansch eon volk. Kunst Is de muziek van 's mcnschcn ziel, zij wordt art de verbintenis van geeat en hart geboron Wil men kunst begrijpen, mon moet al dus spr. het leven doorvoelen en liefhcb- lijke leven. De kunst ie als het leven, zelf het steeds wisselende, ho< veranderlijke, het nieuwe. Juist de eenwige verandering bocil kundige kunstenaars omdat juist hier d< •iieing van rijn geest hem uit den etoffc- lifkeu ondergang van het thans levende ge slacht opheft. Wanneer de vrije menscb een maal zijn gang over de aarde zal begiüncu, zal de kunstenaar daarin voorgaan. Na deze algemcenc inleiding, stond spre- sr uitvoerig stil hij hot wezen der kunst on omschreef het karaktcrlstièke ln liet werk der Hollandsche üjdgenooten. Met nadruk wees spreker er op dat in Holland Ie nieuwe beekthoowkunst geboren gaat wor den. en dat zij ©en achooce toekomst tege moet gaat, Na een pauze gal de heer Van Reyn ter vordudelljklng van zijn lozing een aantal lantaamplaton te bewonderen Velo beeld- houwerken van Mendes da Co-sta, Hildo t>p, Julian Polet, H. A. van den Eynde. Raedocker en van Theo van Reyn wer- i op bet dook gebracht en uitvoerig en duidelijk toegelicht. Namens dc aanwezigen dankte dc hcor Otto van Tussenbroek den spreker in harte lijke bewoordingen voor zijn prachtige lezing. De YolfestemmiDg In Polen. OE UITSLAG. Voor zoover thans de eindresultaten kunnen worden vastgesteld, staan er 713.900 Duilsehe tegenover 460.000 Poolsche stemmen, du» ongeveer 62 pCt, togen 38 pCt. Alzoo een overwegende Duitsehe moer derheid. Zelfs wanneer men 150.000 stemmen van Bijksdoitscbers in mindering brengt, van toch. ook volgens de Polen, min- 2$ pCL voor Polen stemde, blijft or iteeda een meerderheid van 100.000 Duitsehe stemmen voor do eigenlijke be- oners van Upper-Silezie over. Polen's. nederlaag blijkt des te duido- lijkcr naar mate men do afzonderlijke resultaten der kieskringen nagaat. Do <1)8 tnclen Plees on Rvbnick behoorden van met af aan de Polen en zij vooiapeldon daar 90 a 95 pCt. Poolsche stemmen. In rerkelijkheid zijn slechts 7é pCt. Pool scbe stemmen uitgebracht, zoodat de Duitsehe 26 pCt. voor bun rekening heh ben. In het district Rybnick etaan 28.000 Duitsehe stemmen tegenover 6Q.OCO Pool sche e temmen. In de overige districten hebben de Duits&bezs behaaldin Kreuz burg 96 pCt., Rosenburg 68 pCt., Tarno witz 40 pCt., Groes-Strelitz 50 pCt,, Ober- Glogau 88 pCt,, KoseL 76 pCt., Levachütz 99 pCt., Ratibor 70 pCt., KaUowitz 52 pCt. Koningsbütle 76 pCt,, Beulken 50 pOt., Hindenburg 50 pCt., Oppeln 76 pCt. Ongeregeldheden. Dc Temps" bericht, da; een groep gc- 'apende mannen twee zgenieu en een vrouw gedood en ©cn agent en ecu vrouw gewond hebben te Milkulschutz ln Oper-Silezië; vijf Duitschcrs zijn gearresteerd. Do indruk te BerlUu. Sileziö. met zoo veel angstige spanning beid,, beeft allerwegen en onder alle krin gen der bevolking groote vreugde eu vol doening gewökt. Zelfs in dc meest spannende dagen der Londenschc conferentie, onmiddellijk ua het ultimatum der Entente, werden de cou ranten niet zop grettig uii de bandeu der straatverkoopers gerukt als vandaag Verschillende bladen publiceerden gere geld bulletins met de laatste berichten on telkens waren alle exemplaren binnen enkele oogenblikken uitverkocht. Behalve do openbare gebouwen hadden tal ■uii particuliere huizon do vlag uitgestoken, ©«lat vele straten een feestelijk aanzien hadden ca herinnerden aan den tijd van den oorlog, op dagen onmiddellijk na groote overwinningen. Alle bladen brengen feestelijk gestemde hoofdartikelen, waarin urting wordt gegeven aan de groote vreugde over de Duitsehe stembusoverwinning. Maandagnacht kwam de eerste trein met Oper-Silezïors, die elders in het Rijk wo rn, uit het plebiscietgobicd terug. Zij wer- 'ii op de verschillende stations gehuldigd. l)e verdeeilng. Naar het „8 Uhr Abendblatt" meldt, neemt en in Duitsehe politieke kringen aan. dat de Entente de drie Opper-Silezische distric ten, waar de Polen een kleine meerderheid behaalden, al. Pless, Rybnick en Tarnowite, niet aan Polen zal toewijzen, daar hot Op- pcr-Silezi-selie industriegebied een ondeelbaar ecoDomrsch geheet vormt, dat na afscheiding van dc drie genoemde districten tot den ondergang zon zijn gedoemd. Men gelooft, Jat de Entente die districten bij Duhsch- tnnd zal laten cn dat Duitscbland daarvoor in Polen een financ.icclc 6chadelo«sselllng il moeten belalen. Van Poolsche zijde wordt nu proganda ge- aakt voor een vcrdocling van Oper-Silezie. De Duitschere daarentegen stellen alles in bet werk. om het zelfbestuur uit te breiden of zelfs Opcr-Silezië tot vrijstaat te consti- tueeren. In het Rijk zou zich waarschijn lijk een sterke afkeer doen gelden, vooral in sociaal-democratische kringen, die voor den eenheidsstaat zijn en Oppcr-Silezië niet ah zelfstandigen staat, wenschen te zien, zoo meldt dc llbld.-correspondent. - - Een telegram van President Ebert. De Rgkspresidcnt heeft na het bekend 'orden van den uitslag der volksstemming j Oper-Silezië het volgende teleg tot den Duitschei» gcvolmachigde prins Hatefeldt: Urt naam van bet geheele Duitsehe volk betuig ik uwe Hoogheid aller tevredenheid over den uitslag van de stemming in Opper- Silezic. Ook al heeft volgen? dc tot nu toe ingekomen berichten in enkele districten het resultaat den invloed ondervonden van dcrreehtelijke en gewelddadige pressie, nlijft toe!) hol onomstootolijkc feit bestaan, 'at dc bevolking van 0per-Silezi5 zich met vergreute meerderheid voor DdHnehland heeft uitgesproken. Dit Is voornamelijk danken aan het opofferende streven van u □we medewerkers. Ik geef u en uwen mede werkers de verzekering van de voortdurende dankbaarheid van de Kijksrcgeering cn ht rjitsche volk. (w.g.) EBERT, Rijkspresident. Een proclamatie. Dc rijkspresdeot beeft een proclamatie tot hot Duitsehe volk gerichl. waarin o.a. ge zegd wordt: De Duitsehe zaak in Oppcr- Silezië heelt een bealisto overwinning be haald. Dit is te danken aan de eensgezinde standvastigheid van bet geheele Duitsehe volk. De overwegende meerderheid van de bevolking van Oper-Silezië is. in weerwil vau ale OORIAJG TUSSCHEN GRIEKENLAND EN TURKIJE? Uit Londen wordt geseind: Reuter bad ccn interview met Cocnaris. TOONEELNIKUWS. Op 31 Maart H.s hoopt Frans Meennaos in den Stadsschouwburg te Amsterdam zijn 12 1,2 jarig jubileum ais operettespe ler te herdenken. Opgevoerd wordt: de Mooie Cubasnsche, warin hij de rol vaa Amndeo de Couyba zal vervullen. Mevrouw Greta Lobo Braakeneivk zal an 1 April af toetreden tot het Tooneel- Ensemble, Oor Ruyseli. KORISTENSTAKING BIJ DE NATIONALE OPERA. Vóórdat Zaterdagavond in den Grooten Schouwburg te Rotterdam <1© voorstelling van „Lohengrin" door de national© opera zou beginnen, brak ©en koristenstaking uit. Het ging over de kwestie betreffend© da teékening van ©en arbeidscontract. D© voorstelling is doorgegaan, na dat een koorversterking uit Amster dam was overgekomen. Van de zijde der koristen wordt aan de Nieuwe Crt. verzekerd, dat de sta king in verband stoi.j met de weige ring der directie om de contracten ta tekeknen en met het nSet-uübetolcn van d© toegezegde zonnar-salarissen. seind, dat de opbreng-st van de derfiimdaehe tentoonstelling aldaar ten voordeel zal komen van de in den oorlog verwoeste streken. den Grieksohen minister vau oorlog, dia aan den vooravond van run vertrek naat Griekenland, werd opgehouden door een dringend telegram uit Athene in rerbnivd mot de boudng der Turkeo. Ooeuaris zede. Het oproepen onder dc wapenen van de Griek- sche reservetruepon is een natuurlijk gevolg van de houding van Turkije, dat opnieuw heeft >erklaard. dat het dc voorstellen der Londenschc conferentie niet zal aanvaarden en de teruggave van Smyrna en Thracië, dat Griekenland heeft verkregen ah h« re tul- laar van don oorlog, eiseht. Openljjk wordt verklaard, dat de Turksclie strijdmachten ia Ciiicië wonden teruggetrokken om r.c tegen over dc Grieken t© stellen. Ook zijn wij in het bezit van liet bericht, dat de Kemalia- ii ziele samentrokken tegen het Griek scha leger. Hot is om deze reden dat de Griek- sche troepen z|jn versterkt met drie lich- m reservisten ten getale van 15.000 Zij zjjn onder dc wapenen geroepen aJ» het gevolg ran een «poedbexlui: van liet ka- binet na het plegen van overleg met den premier en mij. Dit is het reclitstrceksche gevolg van de Turkschc dreigementen. Goenaris «telde in het vooruitzicht, dat mr alle waarschijnlijkheid een Griokach offensief zou plaats hebben. Hij xcidc. dat iet duidelijk is dat de Grieken niet de vol tooiing van de Turkschc troepensamentrek- king kunnen afwachten. DE „STROMJ30I.I" IN WERKING. Volgen© een telegram uit Rom* ia er een hevige uitbarsting van de Stromboli aan den gang. OVERVAL VAN EEN POSTKANTOOR TE BERLIJN. Do beambten van het post kantoor 54 in de RoseaIhalerstrasse werden Zaterdagnacht door 4 gemaskerden overvallen en gebonden. Dc roovers braken een geldkast open en roofden 1.300.000 mark- De po-f- directie heeft een belooning van 20 000 mark uitgeloofd voor bet vatten der daders. SCHEEPSRAMP. Uit Cbristianla wordt gemeld :De van Lubcck komende Duiuchc galea.? „Mcrkur" is bij Froderiksstad vergaan: van de bemanning sijti 3 of 4 man verdron ken. ONTPLOFFING. Uit Chicago wordt geseind: Dc groot te elevator ter wereld, toebehoor.: nd aan de Armour Grain Cy., i» door een ontploffing vernield. Eén persoon werd gedood, vier worden er vermist. Dui- senden ramen zijn gebroken en '.-eu half tuillloen „bushels" grsan verbrand. De schade bedraagt 600,000 dollar. EEN DOODGRAVERSSTAKING. Uk Berlijn wordt gemold: Naar aanleiding van ■le staking der doodgravers, aansprokers ai. bedienaars van begrafenissen, die zich nog steeds uitbreidt, hoeft dc Technische Nood hulp een aantal harcr leden ter beschikking gesteld om graven tc dolven, ten einde aan ■Len onboudbaren toestand een einde te ma- MISPA ADI Zondagmorgen is, naar Vaz Dia© meldt, te Kaatsheuvel bewuste loos op straat gevonden de heer Kpcinar, die levensgevaarlijk gewond was. HIJ is des nachts aan do gevolgen overleden. .Os marechaussees zijn de daders op het spoor. DE RIJKSMIDDELEN. - De Rijksmid delen hebben ia Februari 1821 ruim 1 [t millioen meer opgebracht dan in Februari 1923. PROF. POELS. Maandag vierde prof. dr. Poels, directeur van d© Rijksserum- inrichting te Rotterdag, onder veel belang stelling zijn 70sten verjaardag. SCHKVENINGSCHE HAVEN. De' Haagscho Gemeenteraad heeft aangeno men hst voorstel van B. en W. inzake den aanleg van een tweed© Seheveningech© binnenhaven. 'N WANDELAAR OP KLOMPEN. Een 82-jarig© heer L. W. te Drachten wandelde zoo meldt de Nieuw© Crt., op kllompen naar Leeuwarden eon afstand van on geveer 7 uur en deu volgenden dag te rug. Dit is hem zoo goed bevallen, dat hij plan heeft binnenkort op klompen naar Amsterdam t© kuieren, om zijn doch ter aldaar te bezoeken. ONDERSCHEIDING. Bij konïnfc lijk besluit is benoemd lot officier in de Orde van Oranje-Nas^au K. mui Lennep, voorzitter vun den Neder- landschen Bond van Vrijwillig© Bur. gerwachten, te Amsterdam.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1921 | | pagina 1