Ecu manifest aan 't Icgor
J)c rijk- regent heuft do volgende op-
iocping gericht aan hot lintionalo legcr:
,,'i'icn ik iiet regentschap .over Honga
rije oy mij noiu, was hut niijuo Btellige
bvdooiiog, om «icohts zoo lang deze waar
digheid lu vervullen, als liot welziju van
he: land noodzakelijk zou mokeu. lven go-
wcidadlgo on plotselinge verandering in
dit Togentsenup zou da natie in gevaar
brengen. Daarom ben ik ondanks do go-
bcuikOiiiótvn der laatste dagen, bij mrju
o.usprouKvlijk besluit gebleven en in het
belang van ons vaderland op mijn plaats
im.eii. 't leger heelt ook 111 de moeilijke
oagen aan mijn verwachtingen voldaan
eu den aan mij jjckv.' eren eed van trouw
gestand gedaan, bit de volte diepte vuu
rnijn ilongaarsch hurt zeg ik den 01!wie
ren eu mausohsppen van het leger dunk.
Vol vertrouwen si'-; ik do toekomst tege
moet, want do beproefde tuoüt en de
geest van net leger zijn tie beste waarborg
dat ons vaderland ioinkr onderbreking
zal voortgaan op den weg der binnen I an tt-
«jcho versterking on onder do .volken dor
wereld de plaats aal innemen, welke het
toekomt krachtens zijn duizendjarig ver
FiNANClEEl.il TOESTAND VAN'
OOSTENRIJK.
Aangaande den uuuuoiéttlen toestand
van Oostenrijk wordt door invloedrijke ft
naucieele Oostourijkscho kringen ver
klaard, dat liet sluiten eenor binnenland-
sohe leening ten nauwste samenhangt mot
de stabiliseering der Oostcniijkseho kroon
en daardoor Diet het buitenlandsohe ore
diet. Slechts wanneer door het toestaan
van c red iet vertrouwen wordt gr-senapen
in do stabiliteit tier Oostöiirijksolie kroon,
zullen de buitenlandsche bezitter» vuu
kronen oil liet binnenland guarne vrij
willig cc-n binneiilandscho Oostennjkscae
Jceuüig sluiten. Hot sluiten van een ge
dwongen leeouig zou wel rinimcicel-tecb-
nisch uitvoerbaar zijn, nir.ar zou ernstige
re actiën tengevolge hebben zonder do ge-
wenschtQ vei betering van do binnenlond-
BOlio waarde dor kroon teweeg to bren
gen. Oostenrijk zou «ten gedwongen -se
lling alleen op deu uitdrukkelijke)! cisiih
der Entente doorroeren. Men ia eohtei bij
voorbaat van do ondoelmatigheid van dit
gevaarlijke experiment overtuigd.
EEN PANIEK OP OE BEURS TE
WEENEN.
Men seint uit ween en aan do N. It. Crt:
Reeds dagen lang vindt er èóti enorme
koers- en valutadaling op do beurs te
Woeneu plaats. Er heorscht een zeer ge
drukte Sierniiig. Do Hoilaiidsolie guldens
zijn Dinsdag kv. 210 gedeald. Sommige
fen-Don vertoom-ii koersverliezen van kr.
2000. De speculatie verkeert iu een paniolc-
stemming
HET DJPLOMATENSPEL.
„l'Europe Nouvelle" velt een scherp
oordeel over de politiek ten opziehto van
Centraal Europa door Mnurico Fateologuo
in Frankrijk ingovoerd. Niet dat deze di
plomaat do hand kou hebben gehad in
het avontuur van ex-keizer Karl. Maar
dat avontuur werpt een fel licht op do ge
vaarlijko dubbelzinnigheid, wolko beslaat
aangaande do bedoelingen van Frankrijk
sinds Paléologuo als secretarisgeneraal
van het departement van Buitcntendscho
12nken betrekkingen aanknoopte i ;r. llon
garije.
Zonder do bestaande bondgenootschap
pen viui Frankrijk te willen op zijde schui
ven, schijnt de heer Paléologue n.l. tegen
hel Engelschu bondgenootschap een tegen-
vviolit gezocht to hebben op het "vasteland.
Do gvondsdag van de nieuwe combinatie
zou een entente moeten zijn Centraal
Europa gegroepeerd rondom Hongarije.
Vandaar do aanmoedigingen gegeven
mm do Hongaren. En zelcero zinxwendin
gen in de verklaringen van 22 Juni 20
(aan Hongarije) aangaande grensrectifi-
catios, welke Hongarije eventueel zou kun
nen krijgen. En vandaar tenslotte de flirt
met do Hongaarsohe monarchisten en, als
gevolg daarvan, met verschillende verte
genwoordigers van hot ln;:s Habshurg.
Zonder dat eeuige oifieiesic stap de Frau-
sche diplomatie kon compromitteren, bo-
gunstigde men tooh onderhands alle ele
menten, dio konden rnodewerken aan de
yorwezenUjking van het denkbeeld vau
da vorming van een nieuwe continentale
alliantie, waarvan dan Frankrijk de basis
zou zijn en Hongarije de sluitsteen.
,,l' Europe Nouvelle" noemt deze po
litiek absurd, omdat zij in de eerste plaats
veronderstelt, dut men trouw aan de be
staande allianties kon conibineereii met
oen streven, dat noodzakelijkerwijze moet
uitloopen op een verandering van allian
ties. De Fr.insoho politiek moet kiezen tus
sclien tussclien do Engelsoho vrïendsehap
en oen politiek van continentale blokkade,
/ij kan niet tegelijkertijd Engeland steu
neii en liet bestrijden.
Aan den anderen kant, zoó betoogt het
weekblad verder, moet men niets weten
en begrijpen van de huidige politieke rea
liteit om te kunnen geioovcn, dat de erf
staten van do O. H. monarchie geneigd
zouden zijn om zich to groepeeren rondont
Hongarije. Het cenigo gevolg van het
voorgestane stelsel zou zijn, dat Frankrijk
gebrouilleerd raakte met Tsjecho-Slowa
kije, Koemenie en Zuid-Slavië.
En nog naiver ware het om aan te ne
men, dat alles in orde zou kunnen komen
door oen. restauratie der Hahsburgers, Een
dei gelijke restauratie zou niet aile-en eeu
bedreiging zij'n voor do drie genoemde erf-
sU.U-ji, maar ook van Italië. De dynastieke
intrigues hebben dan ook tot resultaat
gehad, dat Centraal Europa niet in de ar
men is gevallen van den lieer Paléologue,
maar in die van Italië.
IV.n slotte is ..l'Europo Nouvello" vol
strekt niet Ie spreken over de rol, welke
sommige Fransohen de Fransche Tepu
bjiek' hadden willen doen spelen.
Tenslotte is Frankrijk op het oude oon
tlnont nog de incarnatie van het beginsel
van do volksregeering. Do daaruit voort
spruitende inoreelo kracht van Frankrijk
wordt door de mannen van de oude school
in gevaar gebracht sinds den wapenstil
stand, door overal de zaak van Frankrijk
te vereenzelvigen mot do ergste reactie.
Men geeft op dio wijze van het groote re
publikein sche Frankrijk van 1918 een ge
helmde earicatuur. Men dringt het tot
overneming van de praktijken van liet im
periale DuitsohJnnd.
Gelukkig is er in Frankrijk nog een
verstandige meerderheid, die dezen opzet
aal doen mislukken.
OPPER-SILE7.I6.
Dui'.sche troepen
concentraties.
Naar een Poolsoh blad verneemt, wordt
fn Sitezië aan do geheeld linkerzijde van
de- Oder een koortsachtige concentratie van
Duitsche troepen waargenomen. De steden
Prflednik, Lansdorf en Nou«o zijn de centra
dezer o.nncentratïobewcging. Men vreest, dat
Duiisehland op oen zeker moment deze
troepen, bijgestaan door troepen van de
rijk-weer, zal laten oprukken om dio mijn
en Induslric-di'trictcn in Silezië aan (e val
len. waar zich een groote Poolsche meer
derheid bevindt.
Verdeeling?
Uit Warschau wordt gemeld Als resultaat
van de besprokingen over do OpperSile/.i-
«clie kwestie, die door do Poolsche regeering
zijn gevoerd en waaraan o.m. Kortanty als
mede vertegenwoordigers van verschillende
parlementaire groepen hebben deelgenomoh,
zullen er Poolsche delegatie» naar Parijs,
Londen eu Rome worden gozoudeu, teu ein
de aan de verschillende regeeringen het
Poolsche standpunt inzake deze kwestie uit
een te zetten.
AMERIKA EN JAPAN.
Senator Borah heeft voorgesteld, dat pre
sident Harding met Engeland en Japan in
onderhandeling zal treden over eeu beper
king van den vioolbouw.
UIT GRIEKENLAND.
Dc Grieksclie Kamer naiu een wet aan,
waarbij do slaat van belog wordt afgekon-
DE TOESTAND IN IERLAND.
Er zijn to Cork drie burgers gewond en
ión gedood by een aanval op de politie. Twee
bommen werden geworpen. Do aanvallers
zijn ontsnapt.
Verspreid nieuws
HET REFERENDUM VAN BgLGië.
van do Grondwet, is niet te vindon ge
weest voor do opneming van het instituut
van het referendum In do grondwet.
Da minderheid der comm.. onder
aanvoering van Lomonnier, was wel voor
deze roohtstreeksolie inmenging door do
kiezers te vinden» gezien de resultaten in
Zwitserland. In Zwitserland, waar iiet z.g.
facultatieve referendum 1 citaat, kunnen
nrgers ol acht kantons oen volks
stemming over nieuwo wetten aanvragen.
Ook geeft de grondwet aan 50 000 Zwitser-
sclie burgers do bevoegdheid om een met
hun namen ondertookeud uitgewerkt wets-
vorstel bij de Kamer in te dienen en aan
do beslissing van oen volksstemming te
onderwerpen. Zoo krc-eg het Burg. -vet-
boek van 1907 na het houden van ecu refe
rendum iu 1809 kracht van wet,
Do minderheid nu van do Belgiselie com
missie wenscht het referendum aldus op
genomen:
Do wetten worden ter verwerping of ter
goedkeuring voorgelegd aan do kiezers, in
geschreven op de kiezerslijsten voor do wet
gevende Kamera, indien zulks door 50.000
kiezers aangevraagd wordt,
Deze bepaling is niet van toepassing op
do begrootingswetten, op de wetten tot in
richting van 's lands verdediging, op do
wetten tot goedkeuring van vredes-, ver-
bonds- c-n handelsverdragen, noch op do
wetten van spoedeiaehenden aard.
Door de meerderheid der loden, die elke
van beide Kamers uitmaken, wordt be
slist of do wet spoedvcroisdiend is.
Stadsnieuws
TRAMPERSONEEL. Maandagavond be
legt de Nederlandscho Voroenïging van
Spoor- en Tramwegpersoneel in het Bronge
bouw alhier, oen vergadering voor leden en
introduccos, waar Ds. Borkelbacli van den
Sprenkel, Ncd.-Hcrv. Predikant alhier, zal
spreken over het onderwerp„Persoonlijke
overtuiging en onderlinge verhouding".
Het dubbolmanuenkwartct „Eutcrpe" zal
den avond met eenigc zangnummers opluiste-
ALGEMEEN NEDERLANDSGH VER
BOND. De afdccling Haarlem en Omstre
ken houdt haar jaarlijkschc algemeenc ver
gadering op Woensdag 20 April. De dagorde
vermeldt o.a.Jaarverslagen van secretaris
en penningmeester, fn verband met het geble
ken gebrek aan belangstelling van do zijde
der leden: Voorstel tot opheffing der afdcc
ling. Zoo noodig bestuursverkiezing. a
Met ÏOOBSOl
He voorstelling van Door
Inspanning Uitspan
ning.
De vereen!ging Door Inspanning
Uitspanning liad voor haar l-aatete
voorstelling van dit seizoen D oor
hot Donker, drama van Hemi 't
Sas gekozen. De Vtaanrsche söhrijver
behandelt in dit stuik den strijd van
een i onge vrouw, dia li nar verloofde
blind ziet worden en daardoor voor de
keuze komt te staan haar bestaan aan
den voor altijd ongolukkngen man te
binden of een nieuw loven to begin
nen. Zij kiest ook op aandringen
van den Minde het laatsteden Door
liet Doniker zou geem drama zijn, wan
neer die keuze niet op ellende ein
wroeging uitliep. Natuurlijk blijkt de
man, dien zij kiest, ten ploert te zijn
en aan het slot van het stuk komt zij
„door het donker" tot het licht terug,
bij den blinde, van wien zij ook in
haar ongelukkig huwelijk is blijven
houden.
Dit geval is op zichzelf heel tra
gisch, wat echter niet hetaöi.fde is als
dramatisch. Wij wachtten hoed den
avond op het dramatisch conflict, op
de botsing tusschon de handelende
personen, maar wanneer wij dachten,
dat. het eindelijk komen zou, Liet de
schrijver zijn mensrhen van het too-
neel verdwijnen en bij het volgend be-
dj-iif vernamen wij. dat de eigenlijke
strijd in de entre-artes gestreden was.
Er wordt in dat drama heel wat ge-
jerenrieerd, geklaagd en gdweond,
maar van een eigenlijke dramatische
handeling is geen sprake. Het gege
ven zou zeer zekor voor een novelle
geschikt zijn geweest, doch voor oen
drama bleek het te slap en fco mager
van inhoud te zijn.
Maar ee.n blinde op het tooneel is
al van te voren van liet medelijden
van heel het publiiek verzekerd en ook
gisteren is er in do zaal minstens
even hard geweend alls op het tooneel.
Voor oen goed deel was dit zeker ook
te danken aan het over het algemeen
zeer goede 9pel dei- hoofdpersonen,
die aan het werk van Heinri 't Sas al
le recht deden wedervaren. Als geheel
was het de beste voorstelling die wij
tot nu toe van de vereenignng Door
Inspanning Uitspanning hebben ge
zien.
Het groote succes want een suc
ces was de opvoering voor de spelen
den zeer zeleer was in de eerste
plaats te danken aan mej. Bnsquet,
die de vrouwelijke hoofdrol met wer
kelijk dramatisch talent heeft ge
speeld. Het- lag niet aan haar, dat-
haar spel den geheel en avond in den-
zelfden treurigen toon bleef; de schrij
ver Het haar nauwelijks tijd haar
zakdoek één oogenblik op te bergen,
/.ij had van liet begin tot het einde
ton o.l maar door te hullen. Maar mej.
Bnsquet heeft dez» tragische rol wer
kelijk mooi en met gevoel gespeeld
on in de tooneelen, waarin wat meer
werd verlangd zooals ln het slot-
tooueel van het eerste bedrijf, wan
neer Ka.rel hoort, dat hij blind zal
worden en in het weerzien in het vier
de bedrijf - gaf zij sterk, ontroerend
spel te zien. Dat was voor een dilet
tante zoor knap werk!
De heer Hoeben heeft den blinden
schrijver sober en goed van gebaar
weergegeven. Ook hij spoedde het
groote tooneel iu I, wanneer hij het
verpletterende vonnis hoort, met be-
heerschte kracht eu ook later bijv.
in zijn spel bij de kast had hij zeer
zeer goede ooganblikken, al had hij,
vooral in het siottooneol rnet Jenny,
wat meer de ontroering in zijn stem
kunnen doen doorklinken.
De heer Schruyer trof ons door zijn
sympathiek geluid en zijn beschaaf
de uitspraak. Toch leek hij ons
ook door zijn figuur niet de meest
aangewezen persoon toe om Gustaaf
te spelen. Hot type bleef, zooals de
heer Schruyer hem op zette, wel wat
org vaag. Ook in zijn kleeding en zijn
pn'ik was hij niet bijzonder geluk
kig. Van de overige spelenden, die
allen met liefde en ambitie hunne
rollen vervulden en tot een goed slui
tend gehoed medewerkten^ noemen wij
nog het aardige beschaafde zusje
Bertha en de natuurlijk spelende „ge
dienstigen", Botje en den tafelbe
diende.
Het zeer dankbaar gestemde publiek
liet nu eik bedrijf eenigo malen ha
len on loefde de handeling; met blijk-
baro aandacht mee. Zooals wij reeds
schreven; voor de werkende leden was
i hel een groot en verdiend succes.
J. B. SCHUIL.
üiigaan
Molière-avond van Met
Schouwtooneol,
Ondanks de zoor groote belangstelling van.
het publiek, was de diroctie van liet Schouw-
tooneel verplicht do voorstelling van Dins
dag wegens ziekte van mevrouw Jettio van
Dyk— Riccker, plotseling te doen vervangen
door „Dc L'niversoelo Erfgenaam". Aange
zien het nog niot zekor is, dat mevrouw Van
Dijk Zaterdagavond reeds weder zal kunnen
optreden, heeft de directie onmiddellijk
maatregelen genomen om do voorstelling
van „Belachelijke Hoofscho Juffers" on „Dok
ter legen wil en dank", in elk geval to doen
doorgaan. Mevrouw Chral. Köhlor, die he
denavond Mevrouw Van Dijk iti Deu Haag
vervangt, zal dit, zoo noodig, ook Zaterdag
le Haarlem doen.
'd
SYNAGOGEDIENSTEN.
Nederl. Israël. Gemeente.
OP SABBATI-I: Vrijdaguvortcldienst
bij den Ingang te 7.30 uur.
Oclxtend.di.enst to 8 uiur.
Middagddenet to 1.30 uur.
.Avonddienst te 8.45.
Predikatie bij den Ochtenddienst
na de Torahvoorlekeng,
Op de WERKDAGEN: Ochtenddien
sten Zondag te 7.30 uur.
anders te 7 uur.
Middag- eui avonddiensten te 7,30 u.
Talmoed Toralx telkens oeax half
uur voor do middag- e.n avoiuddiensten
Alle diensten op de wenlkdagen in
hei üemeentegeibouw L. Wijngaard
straat 14.
Uit lis UmsiFsta
IJMUIDKN. Ernstig vorwond. Woens
dag is in de ijsfabriek „Groenland" to IJ-
tuuiden, dc assistent-machinist J. W J. Goo-
dowyk, van Amsterdam, door het springen
van een ammoniakpomp, ernstig doch niet
levonsgevaarlyk vorwond.
HALFWEG. Laadsto ito -
v c rg a d er i n g e n. Maandagavond
vond onder leiding van Burgemeester
Simons ten Raadhuiae te Halfweg een
veixoaderiing plaats van enkele ka,der
leden van den bijzoixdieren vi'ijwiHigem
landstorm.
Beslotcin. werd aan de door dc Ge
westelijke Landstorm Commissie voor
deze gemeente uit te schrijven schiet
wedstrijd en deu noodigen steun te
verleeoieoi en de deelneming aaai deze
wcdstrijdion te helpen bevorderen. De
kapitein K. L. Schell gaf eenige toe
lichtingen omtrent de opzet van de
weJistrijden.
Na afloop dezer vergadering werd
iu de openbea'e sclxool te Halfweg een
bijoemkomst geliouden. Tot deze bij-
etmkomst wai'en door de Plaatselijke
Landstorm Commissie de aanstaande
dienstplichtigen en hunne ouders op
geroepen teneinde deze in kennis te
bronigen met de voordeelige bcipalin-
geax dire gemaakt aijin betreffende toe-
trediucr tot den landstorm. Door den
kapitein Schell werden, do voordeden
uiteengezet verbenden aan toetreding
tot den gewonen lamdistorm. Door aan
melding bij dit ïaistituut wordt mexi
in do gelegenheid geateld iu zijn vrije
urm ter piaatse een bewijs van voor-
geoei'endiheid te verkrijgen, waardoor
de i'.aystaaude dienstplichtigen een
ontheffing van vier ma.uideji op hun
diensttijd verkrijgen.
Talrijke. Vragen werden boant-
wooid, waarna zich een achttien tal
jongelieden als lid opgaven, zoodat
ooit in deze gemeente eon plaatselijk©
afdoelmg van den gewonen landstorm
is ontstaan.
SGIIOTEN. Gevonden voorwer
pen. Terug te bekomen: F. v. d. Burg
Pres. Steijnstraat 3d, e©n damesman-
fcelriem; W. v. Houwelmg, Saenredam
straat 32, con portemouuaie met iu-
houd; J. Perri, Kleine Houtstraat 84
erm zeeuwsch broche; U. ter Horst,
Gen. Botliastraat 76, een paar han.l-
schoeai; H. Bosman, Gen. de Wetstraat
43, eeiu koperen wagondop; J. de Jong,
S p a a a solie v aart s t r aal 32, e©n jong.-ns-
pet, C. Cramer, Borneo straat 3, een
scllxoolltasch; H. Wienuansen, Dr.
Leydsstraat 3S, een talxakspijp; J.
Klabau, Bakenessergracht 29, een ro-
zonkrans; D. Utien, Kloosterstraat 45,
con hainddoek; G. v. d. Brink, Dr.
Leydsstraat 30, een lap gebloemde
stof; A. van Santen, Spaanschevaart
straat 76, een. sleutel; J. Blom, Java-
sti-aat 65, een zeeuwsch broche en eeu
manchetknoop; C. Veen, Sclioterweg
162, een hondje; C. Boei'eo, Rijks
straatweg 451, twe© biljartballen; J.
Bognacy, Pretox-iaplein 6, een lorgnet;
S. van da Broèke, BilUonstraat 29,
een meetinstrument; A. Cornet, Reitz-
straat 58, een dameshandsckoeii; D.
Antonlsse, Gen. Cronjéstraat 135,
eonig motorgcreedschap; B. Slissen,
Bilitonstraat 15, eon portemonnaie
niet inhoud; J. Zijlstra, Brandstraat
15, een dameshaudschoen; G. Gos,
Schotenveg 60, een portemonnaie met
inhoudt P. Houtzager, Julianapark
40, een manteltje en een manchet
knoop; P. Bosma, Vergterdeeiweg 28,
eon handtaschje met Inhoud; aan het
politiebureau, een ring met sleutels,
eon dameshaudschoen, een vulpen
houder, eetn paar verstelde rijkechoe-
nen m een portemonnaie met Inhoud.
TNG EZONDEN MEDEDEELENDEN,
a 60 Cta. per regel.
Formamlnt-Table'it&ü
vernietigen de bacteriën"it}
3 mond en keel en beschermen
I tegen Besmetting.
M. Eerste Haarl. Stoom-
tsrverlj en Giiem. WassclierU
v/b C BOEIB6 fa. SCHEUK
Bel Oude üraoli tl
CroDiéttrul 3 (in ds BijeBkori)
l'eleloen 382 en 873
Specials Inrichting
voor kti
Biistooffisa en verren van
alle rooriiomendo goröË-
B8B, tapijten, looperi bdz.
AFLEVERING ALS NIEDW
BiNHEI ZEEG KORTEN ÏU2
MATI8E FE1JZEN
HAARLEMMERMEER. Aaubealedlng.
By <lo vanwogo de woningbouwvereeuiging
„St. Arab, van Padua" to Hoofddorp gehou
den openbare aanbesteding van dou bouw van
13 iirbcidorswoningeu, word bet laagst ia-
gescbroveu door de Gebr. lhiusdorp aau den
Li8serdylc alhier, voor dc som vau f 69550.
Woest rijden. Alhier is tegen eeu acht
tal bestuurders van auto's, afkomstig uit
Amsterdam, door do politie proces-verbaal
opgemaakt wegens te snel rijdeu door de
koinroen der dorpen.
Va» het Politieke Tour-
iiooivelh.
TWEEDE KAMER.
13 April,
Dc uitbreiding vun don leer
plicht.
Behalve dc liec-ren Ketelaar, Van
Wijnbergcui en Van Ravesteyn, wier
optreden bij het ontwerp inzake den
z©v©njari«eiu. lé'.apiicht op iieaen door
mij m het vóórlaatste overzicht was
aangekcardigt, ixebban de hearen. Os-
semdorp en Sclxokkiug hun lclxt over
d>it ontwerp nog laten schijnen.
Dr. lieer Ketelaar trad in retrospec
tieve beschouwingen on wel van 1900
af, toen hij in de Kamer die toen
gansch andere politieke kleurschakee-
ringiMi vertoonde een rede ter aan
beveling van den learpliclxt hield.
Natuurlijk verheugde ziph de heer
Ketelaar bijzonder over het feit, dat
thans vrijwel de gaheele rechterzijde
tot de voorstuuders belioort, hoewel
zij in 1900 juist opposante was. Van
de acht Kamerleden die in 1900 reeds
en thans nóg in het parlement e-lttimg
hebben, waren er destijds vier tegon
en bovendien behoorde minister dc
Visser, die verleden jaar eigeaiei-be-
weging lxet zevende leerjaar entte op
het reeds iu 1912 ingediende techni
sche herzianingsontwerp, in 1600 tot
de bostrljdern van den leerplicht.
Over de motie-Van der Molou, be-
oogende de afschaffing van den leer
plicht en de vervanging hiervan door
strafbppalingen tegan verwaarloozitxg
der opvoeding van het kind, haalde
de lieer Ketelaar- de schouders op. Hoe
wil de heer Van der Moten dat berei
ken? Door de ouders der opvoeding-
vorwnarloozende kinderen in de ge
vangenis te zetlan wat zeer zeker voor
die kinidereaL niet opvoedend zou
werken.) of door hen uit de ouderlijke
maolxt te ontzetten? Maar wat moet
er dan gdbouren als de ouders hun
zoontjes wol en hun dochtertjes niet
naar school sturen., zooals vóór de in
voering van den leerplicht herhaalde
lijk voorkwam?
De heer Van Wijnbergen, altijd een
trouwe comparant van den axiti-revo-
lutiormairen, heer Van deu- Moten in
oi!i'.te rw ipsa a ngei egen he d enIcon met
die motie niet instemmen. Overigens
bepaalde de heer van Wijnbergen zich
tot oon verdediging vau liet wetsont
werp.
Namens het communisten-trio heeft
de lieer Van Ravesteyn het ontwerp
bestreden, Hij deed, evenals de heer
Vam Wij.uibergi.in, voorts de sociaal
democraten gevoelen dat zij het acht
ste leerjaar vei langen en tegelijkertijd
(via den Bond van Nederlandsche
ouderwijzers) de verkrijging van leer
krachten bemoeilijken. Natuurlijk is
de heer Vau Ravesteyn geon vijand
vau het achtste leerjaar, doch hij ver
wachtte er niets van -zoolang eon ka-
j/ïtaJtstische regeerng aan het hoofd
staat. En daarom ook zal zijn fractie
niet alleen tegen de aaiemiéuienten
te r Laan, maar ook tegen het gelheele
ontwerp stemmen, zooals de sociaal-
democarteji, naai" zijn mceniing te-
recht, in 1900 hebben gestemd tegen
den zesjarigen leerplicht.
Ook de heor Ossendorp meende dat
dc sociaal-democraten in 1900 gelijk
hadden tooa zij tegen den leerplicht
stemden. Maar nu staat de zaak an
dere. Toen onthielden zij zich omdat
hun amendement betreffende koste-
ioozo schoolvoedtog eox Meeding, ten
behoeve der allerarmsten, was ve.r-
worpen. Thans is de wet er en zij,n de
omstandigheden geheel veranderd. De
sociaal-democraten zullen nu dan ook
zonder voorbehoud vóór stemmen, al
handhaven zij natuurlijk hun amen
dementen tot. verlenging van den
leerplicht tot en met het achtste leer
jaar.
Verder trachtte de heer Ossendoi-p
zijn pol tliekeri tegenstander Van der
Molen nog te bewegen, vóór het ont
werp te stemmen, omdat dr. Kuyper
reeds in 1874 heeft gezegd dat leer
plicht voor do auti-revolutioninairen
niet onaannemelijk meer zou zijn, in
dien eenmaal het bijzonder onderwijs
financieel gelijk zou etaan met het
openbare hetgeen inmiddels is ver
wezenlijkt c-n omdat de heer Van
der Molen zelf als lid vo.n de Staats
commissie Inzake de lichamelijke op
voeding der rijpere jeugd het rap
port mede heeft onderteekeaid (zonder
aparte nota) terwijl dat rapport toch
de achoolopleldkig tofc en niet liet 14e
levensjaar als grondslag aanneemt.
De heer Schokking eindelijk sprak
een vriendelijk woordje vóór het re-
gee.riugsvoorstel.
Met genoegen constateerde minister
de Visser die op den laten namiddag
nog aan het woord kwam, dat zoowel
de Chr. Bist. Unie als de R.-K. Staats
partij e-u de Ghr. Democratische par
tij zich op het standpunt van den leer
plicht hebben geplaatst. Trouweus,
ook in anti-revolutionnaire kringen
(de motio-Vun der MoJen is dooi' ze
ven vttiA do dertien anti's ouderteo-
keaid) gevoelt men die noodzaak, het
geen de minister staafde met citaten
o,a uit „Patrimonium", een zuiver
A.-R. orgaan en met uitspraken van
liet Chr. Nat. Vakverbond.
Niettemin geeft ook minister de
Visser aan zedelijke middelen boven
dwang de voorkeur, maar de prs/iijk
dwingt tot dwing, omdat er nu een
maal onhandelbare ouders zijn, om
niet te spreken van landloüpers en
verder maatschappelijk uitschot. De
wet is er voor de kwaden, niet voor
de- goeden.
De motie-Van der Molen achtte de
minister onuitvoerbaar.
Nagaande wat dc leerplichtwet se
dert 1901 heeft uitgericht, kon de mi
nister constateeren, dat zij zegenrijk
is geweest. En hij vertrouwde "dat zij
dit nog meer zou zijn na invoering
van het 7è leerjaar.
Daar voo,r liet achtste leerjaar geen
onderwijzers eu geen schoollokalen
aanwezig zijn, zoodat invoering daar
van, beiludve wegens de kosten, thans
onuitvoerbaar moet worden geacht,
ontried do minister de aanneming der
amencleinenten-Ossendorp.
Donderdag komt het ontwerp arti
kelsgewijs in behandeling. Dit komt er
met vlag en wimpel.
INTIMUS.
InaniMd
Het overlijden der ex-keizsrln
DE U1 TV A ARTPLECHT1 GULDEN BENIGE
DAGEN UITGESTELD.
OVER DE BIJZETTING IN DEN ANTIE
KEN TEMPEL TB POTSDAM.
UIT. HET .LEVEN DER EX-KEIZERIN.
Men meldt uit Doorn, dat jhr. Van
Tets, Kamerheer van de Koningin-
Moeder, namens de Koningin-Moeder
eeai krans lioeft neergelegd op de kist
vau de ex-Keizerin.
JJir. van Tets bleef garuimen tijd op
het kasteel te Doorn.
Onder de vele kransen die zijn aan
gebracht was er oen viau den Koning
en de Koningin van Zweden en oen
van de gemeente Amerongen.
Naar do Lokal Anzeiger verneemt,
zul de uitvaartplechtigheid voar de-
Duitscho ex-keizerin zoowel te Doorn
als to Potsdam worden uitgesteld. Te
Doorn zou de plechtigheid op Zondag
17 April piaats hebben, terwijl de bij
zetting te Potsdam op 19 April is
vastgesteld.
Volgens den redacteur van de Maas
bode te Doorn wordt dit bericht door
den Hofmaarschalk van het Huis
Doom bevestigd.
Gemeld wordt verder, dat alle re
gelingen voor Donderdj^» verordend
zijn afbesteld.
Uit Berlijn wordt aan het Ifbld. ge
seind:
De bijzetting van de keizerin in den
antiekon tempel te Potsdam zal Dins
dagochtend om half tien plaats heb
ben, Naar wij vernemen, vaardigt de
Bond van Dultsolie officieren onge
veer 300 leden in uniform af om de
plechtigheid bij te wonen.
Tegei kei-tijd zal eon escorte van
eeai eskadron op oorlogssterkte van dc
voormalige Pasewalker kurassiers den
lijkstoet begeleiden. Een groot aantal
vorstelijke personen heeft toecjezegd
bij de plechtigheid aanwezig te zul
len zijn. Ook gieaiei-aal-veldimaarschaik
von Hindenburg, generaal Ludendorff
en veldmaarschalk Mackensen, die te
legrammen van rouwbeklag aau den
keizer hebben gezonden, zullen aan
de plechtigheid in Potsdam deelne
men.
Langs den weg, dien de stoei zal
nemen, zullen de leden der nationale
vereeing.in.gcji enz. zich en haie scha
ren. Bij den stoet zelf zal, hij allen
eenvoud, toch eeu zeker ceremonieel,
zooals bij bijzettingen van dc Holien-
zollerns traditie is, worden gevolgd.
Onmiddellijk achter de lijkkist zullen
de prinsen en prinsessen van bet
vorstelijk Huis en de andere vorste
lijk© personen voortschrijden.
De prinsen zullen gedurende dn
plechtigheid de wacht houden bij do
lijkkist, om na afloop der plechtig
heid weer door officieren te worden
afgelost. Na afloop der plechtigheid
zullen de afgevaardigden der vèreeni-
gingen voor het geopende graf defi-
leerorj, met de vlag saiueeren en kran
sen bij do groeve, neerleggen.
Holl. Nb. meldt uit Berlijn: Alle
vroegere Duitsche monarchen en vor
sten hebben hun voornemen te ken
nen gegeven, de begrafenis der ex-
keizenn bij te woneai. Liet is zoer
waarschijnlijk, dat ook de Koningin
van Zweden en de ex-tsaar van Bul
garije aanwezig zullen zijn.
Het voormalig „Gberhofmarschali-
aint" maakt bekend, aldus een"
Wolffberieht uit Berlijn dat; tot dc
bijzetting der ex-keizerin slechts do
familie der overledene en oen beperk
te kring va.n gwioodigden zullen wor
den toegelaten. Daarom zal slechts
één extra trein van Berlijn naar Pots
dam rijden.
Man meldt uit Zevcnaar.
Woensdagochtend om tien uur kwa
men te Zcvenaav aan drie salonrij
tuigen van den vroegeren keizerlijken
hoftrein uit Duitschland, op weg naar
Doorn om hét stoffelijk overschot van
de ex-keizerin af te halen. Slechts
enkele Duitsche beambten vergezel
den de wagons, waarvan een inge
richt voor lijkwagen, met. eenvoudig
dennengroen is versierd. De beide an
dere wagons dienen voor geleiders en
hun personeel.
Uit het leven der ex-keizerin vertelt
de oud-corr. to Berlijn van de „N. R-
Ct." nog het volgende:
Toen de oorlog reeds ten einde liep
en de revolutionnaire brand, no# on
zeker tastend, in de volksmassa van
Duitschland opkwam, was de keizerin
naar Kassei gereisd, dat zij met de
schoone omgeving nog zeer liefhad
uit de gelukkige jaren, die zij er met
haar kinderen op Wilhelmshóhc had
doorgebracht Om tot rust te komen
en dichter bij hel hoofdkwartier va.
haar man te zijn, was zij er liovngj
gaan uit Berlijn, waai- liet recuj
moeide.
Eens op een dag maakte zij
tochtje in haar automobiel en
te tussclien een ook daar reeds grom.
mende menigte. Voor do keizerin goe;
wist, wal er aan dc hand was, iiau d(
chauffeur het gevaar gezien, en jm--
er vanuoor. Onuer wad gescheld
steenworpen werd de wagon door eet
woedende menigte tot aan Het sl«
begeleiu. „Unizui over het gaueiuue,
Kreeg de keizerin ernstig© iiurtkram,
pen en werd zoo zieit, dat de xeizw
uit het hoofdkwartier overkwam.
De geschiedenis werd toentertijd ti
Berlijn lu het geheim rondverteld, h
het openbaur mocht niets ernead o!
ontkend worden om geen slecht voor
beeld te geven. Ook in de arbeiders,
wijkon van Berlijn liepen toen recüb
hongerige vrouwen met ongelukkige
kinderen ia liet openbaar de keizer
lijke familie te vervloeken, ook liet
vrouwelijk hoofd ervan, die te vuren
daarvoor bewaard gebleven was.
Zoo was de keizerin de eerste uil
liet Iiohonzollernhuis, die aan don
lijve de voorboden had beleefd van
den revolution nairen storm, die mei
toenemende kracht den keizerlijken
troon en alle Duitsche vorstenzetels
omverwierp. Ala troosteres trok zij,
die zelf zoozeer troost noodig had,
liaan- haar voortvluchtige familiale-
den met als eaiuge sterkte haar ge
loof en gebed.
De vasuiiraatlen in Drente.
Op telegrafisch verzoek der afdce-
üiiif Emmen van het Nederlandsche
Roode Kruis, dat de eerste hulp ver
leent, verzond het hoofdbestuur van
gc-melde v ereenig mg voor eeu 36-tal
kinderen ondergoed naar de door den
veenbrand geteisterde steeken, terwijl
het kringmu,aia0ijn der vcreenigin# ta
Assen bedden met toebdhoonm l>et.
schikbaar stelt.
Uit Emmen meldde men v tn kuis-
dag aan tie Telegraaf:
De wind, die lieden naar liet Noord
westen is gedraaid, is omstreeks 11
uur plotseling aangewakkerd, waar
door de veenbrand bij Nieuw Woer-
dmge weder in hevigheid is toegeno
men. Groote rookwolken stijgen ana
Mie kanten op; verschillende huizen
t'nopen wederom gevaar.
MOOI SPEURWERK. Bij een in-
braak te Ommeren, gemeente Licndeo,
werd door den officier van justitie te 'i'iol
da hulp gevraagd van den speurhond
„Wolf", eigendom van de gemeente Ken-
kum en gehouden door den gemeente-
boschwachter C. M. v. d. Laan, to Oos-
terbeek, welke hond in de praktijd reeds
meermalen zeer mooi speurwerk hid to
zien gegeven, bericht de „N. A. Ct."
Per auto rood de geleider met zjju hond
naar het gemeentehuis te Dienden, waar
inmiddels het parket was gearriveerd. De
inbraak was in den voorafgeganen voor-
naoht gepleegd in een boerenwoning, waar
van de inbreker een slaapkamerdeur had
dichtgebonden met eon ruw manillatouw,
dat gebezigd wordt voor omwikkeling van
sinaaaappelenkieten. Aan dit touw werd
den hond lucht gegeven (het was inmid
dels twee uur in den namiddag geworden
en het spror was vermoedelijk meer dan
14 uur oud), waarop „Wolf" onmiddellijk
het spoor kennelijk stap voor stap volgde,
zichtbaar intensief ruikend^ ach, ccenvol-
gens speurend over een boomgaard, bouw
en weilanden, wegon, jonge rogge, boom
gard en erven, tot aan een boerderij. Hoe
wel op de wandeling een groot liefhebber
van pluimvee, negeerde hij', over liet boe
renerf speurend, ditmaal een partij kip
pon, er midden doorkenend en zijn spoor
geen oogeublik loslatende.
Bij dezo boerderij sloeg hij iv..k' v.f 'n
ging zonder eenigo aarzeling naar de wo
ning van een verdacht peraoon, dio dooi
do politic reeds lang voor inbreker aan
f;cr;cu wordt. Bedoeld persoon is mode
sinaasappelhandelaar van heroep en mits
dien ook in het bezit van het bedoelde
touw. Bovendien werd bij huiszoeking
in zijn woning een beitel gevonden, dio
r.tuwkeurig bleek te passen in afdrukken,
door don dader bij do inbraak geiiaakt.
Meelden deze aanwijzingen nog wat zwak
sllri, toch gr.ien zij aanleiding van be
doelde persoon vingerafdrukken to nemen
en een paar knevolharcn te knippen, be
nevens een paar dradon stof uil 's mans
Heeding to tiekken, zullendo ecu en ander
door een tc-r zake deskundige worden var-
geleken met op de plaats des mïsdrijfs ach
tergelaten sporen vaii dien aard.
RUSSISCHE FONDSEN.
Te 's-Gravehhago is een adresbeweging
op touw gezet voor het aanbieden van
6en verzoekschrift aan do Koningin ter
verkrijging van do medewerking van do
Regeering in bet belang van hen, die hun
geld belegd hebben in Russische fondsen
on reed9 sedert lang hunne rente derven.
Het initiatief hiertoe is genomen door
den Bond van Beleggers in Russische
fondsen.
DROEVIG ONGELUK. Dc chauffour
van den beer J. C. L. van der Lande, hui
ze Waalheuvel, te Uitbergen, bad Woens
dagmorgen halfacbt bij het regelen vau
oen motor het ongeluk in brand to ge
raken. In zijn angst weggaande viel hij
brandende van een trap en was onmid
dellijk dood.^ Do ongelukkige Dat vrouw
VAN DE LIMBURGSCHE KOLENMIJNEN.
Do leaisle dagen, aldus wordt uil Heer
len aan de Tel, gemold, is do vraag naar
Limburgsche kolen ecnigszins toegeno
men en do afzet groote? dan do tweo
voorafgaande maanden. Door ie staking
der Bngelsc'ne mijnwerkers ltomt do En-
gelscho steenkool niet meer aau de markt.
Bovendien is do export van Hollaiidsehe
steenkool naar Duitsoklund grootcr gewor
den, vooral naar Zuid-Dnitsohland cn
heeft ook de Oostenrijksche industrie ver
schillende bestellingen gedaan. Op de
staatsmijn „Emma" is de werkgelegenheid
grocter geworden en heeft men eon ge
deelte der werklooze mijnwerkers, die vroo-
ger in do Duitsche mijnen arbeidden, in
dienst kunnen nomen. Op do Dominate
mijnen wordt des Zaterdags nog niet ge-
werkt).
NEDERLAND EN BELGlë.
Men seint uit Brussel aan do N. R. Ct.
Een lid van het Belgische kabinet, dat-
wij gevraagd hebben r.aar een mogclijko
hervatting van de besprekingen met Ne
derland, heeft ons geantwoord, dat deze
quaestïe op het oogenblik ecu punt van
overweging uitmaakt voor de Belgische re
geering.
VERDRONKEN. Tc Vlaardingev Am
bocht is hot tweejarig zoontje van don
landbouwer v. d. E. aan den Holyw'eg te
water gerakt en verdronken.
