SMsaioaws
Het Tooneel
R.Ï.W. FRUIT SODA
Uit de üasfreSea
Jlnntoiina_
?an het Politieke Toar-
nooiveld.
Varspraid nl«uws
UIT RUSLAND. N«aj (1© „Times"-
«otn.--ponden", te llebingfors meldt, zal
2ea vóIg.-ns berichten m do Bolsjowiati-
bladen, welk» dezer dagen in de Pin-
echo hoofdstad n>u oiilvanen,g in do
nia&nd Mei 160 fabrieken worden ge
elo-.cr- Door do sluiting van de metaal
fabrieken alleen zullen reeds I8.CC0 arbei
der» werkloos worden. Naar verluidt,
zal een aantal hunner in do laaüxiuw-
districten te werk worden gesteld.
VERVOLGING TEGEN ERZBEHGJSB.
Volgens de BerbJnselte bladen beeft de
huishoudelijke commissie uit den Rijks
dag mot alle sleruntcn togen vier lxislo
ton de immuniteit vnn don afgevaardigde
Jïrsborgux op te lief ion wegens ontdui
king van de inkomstenbelasting en smok
kelen van het kapila-r.l.
DE DERDE INTERNATIONALE.
Het Schot scire V..X .creeniging3Congres
heeft iKöloten, aich hij Moskou aan tu
sluiten.
DE SANCTIES. Het goed. reuvervobr
in liet bezette gebied is tljdeBjk stop eo
zet in verband root de overvuillug der
dousneatatione.
DE OOMMUNISTKN lN DUITSOH
LAND- - Alle üon»ninp.r;tisché Kijkrdag-
afgevaardigden he
Haard met den ui
i Paul Levy.
WAT TIROL THANS VERDER
ZAL DOEN. Lit Innsbruck wordt
gemeld, dat de Ttroolsche Landdag
waarschijnlijk in de:t loop dezer week
zal bijeenkomen om to beraadslagen
ovei de verdere stappen, die thans
moeten worden genomen. Vermoede
lijk zal besloten worden, dat voai de
Bondsregering zal worden verlangd,
der. wil van Tirol aan de groote mo
gendheden kenbaar ie maken. Te
vens zal door tusschenkomst van den
Volkenbond worden ge tracht, wijzi
ging to kriigon in dc bepalingen van
liet vredesverdrag, die op de aan-
sluiting Lij Duitschlond betrekking
hebben. Voorts zal aan Tiroolsche af
gevaardigden opgedragen worden, iu
don Natioaialen Ilaad eon voorstel in
te dienen tot spoedige behandeling de-
eer aangelegenheid.
De kwestie van een algemeens volks
stemming in geOxeol Oostenrijk, die te
W'ecnen reeds door de grondwefacom-
missie Ivesproken is, zal dan ongetwij
feld ook worden beslist, waardoor
tevens zal worden verhinderd, dat do
afitonderJiifee landen, xooals Stiermar
ken en Salzburg, wier T. nriddagei»
reeds besloten hebben, volkstemmin-
gen to honden, deze lattin doorgaan.
TENTOONSTELLING VAN DE NED.
VEREENIGING VAN HUIS
VROUWEN.
Nu do tentoonstelling geheel gereed
j£, blijkt eerst recht hoe t bestuur
vail de afdeel ing Haarlem en omstre
ken der Ned. Vereenigmg ven huis
vrouwen er in is geslaagd om den
bezoekers een overzicht te geven- van
veel wat den huisvrouwen belang in-
boezemt. Er is geon twijfel aan,
door dezo tentoons'.eiruig zal in bree-
den kring aan het wottk der verceui-
gitig ruime bekendhoid worden gege
ven.
Iu ons vorig nummer ra&fls gaven
wij een korte beschrijving van eeni-
ge slande van Haarlemscho firma's
die toen al klaar waren. Van een paa/r
stands dient nog iets gezegd. In de
eerste plaats van de inzending van de
firma \V. K. Wic-rda en Zoon. In den
stand dezer firma, die zich o.m. op
baby-artikelen toelegt, trekt de aan
dacht een keurige doopjurk van va-
lentiennekant met battel ei» verder
een expositie van kantwerk.
Verder moeten wij nog nie-iUng ma
ken van den stand van de Haarlem-
schc kuaststeepfainiek v. h. De Hoo-
geberg, die exi -os eert haar onder
scheidene artikelen: tuinbanken, beel
den en vazen, bloembakken, kuipen en
potten en zonnewijzers.
Zijn al die inzendingen van Haar-
lemschc firma's reeds op zichzelf be
langwekkend, vooral zullen de bezoek
sters der tentoonstelling zich interes-
fceeren voor een inzending, bestaande
uit een tafel, gedekt en met gerechten
klaar gemaakt door de leerlingen der
Huarlc-msche Huishoud- en Industrie
school.
Deze inzending toont wel liec-1 duide
lijk, hoe men met eenvoudige hulp
middelen, op pr.ictisohe manier een
tafel smaakvol kan dekken en zóó,
dat het weinig geld kost. Bewonde
renswaardig is de samenstelling van
een schotel hors d'oenvre. Hier valt
veel op te merken, dat in een huis
houding kan te pas komen.
Wij gelooven dan ook wel, dat de
bezoeksters deze inzending een van
do aardigste zullen vinden; omdat
hier inderdaad iets valt te zien, wat
van nut kan zijn om 't huishouden
zoo practised mogelijk en aangenaam
in te richten.
Het zelfde kan worden gezegd van
wat de vereesngir.g zelve exposeert,
aangeduid met het woord rommelta-
fel. Daar wordt gedemonstreerd, hoe
men van allerlei schijnbaar waarde-
loozc voorwerpen nog dingen van
waarde voor het gebruik kan ma
ken «is van een kartonnen huisje v&n
oen gloeikousje een klein naai-étui,
vim oudo servetten vingerdoekjes, van
een ieegen cocosdop eon aschbakje
enz.
Natuurlijk, aües vam de rommelta-
fel vernielden wij niet! De dames
moeten dat zelf rrtaar eens gaan zien
en bewonderen het vernuft, dat van
al die dingen, die naar het schijnt
gccu waarde hebben, toch nog artike
len van practisch gebruik w eet te ma
ken. Dit al kan in een huishouding
van groot nut zijn.
Een stand van de vcrceniging „Kin
derverzorging en opvoeding" laat zien
welk onderwijs op den cursus van de
ze vcrceniging wordt gegeven. Het
spreekt wel vanzelf, dat daar geleerd
wordt knippen, naaien, eu verstellen,
Op de tentoonstelling Is verder een
lont woor de firm a Vun Nelle haar
koffie en afternoontea schenkt en
gratis aanbiedt. De firma wed. B.
van Doesburg, biscuitfabriek „De lin
deboom Mijdrecht en Amsterdam,
ia.it van haar groote versciaidenheid
l-is. uit proeven, die overheerlijk
smaakt en deett haar reclame met
kwistige hand uit. In haar stand is
O' ui «.li kleurig costuum de ..Frou-
Frou-koningin'' waarvan verhaald
wordt in eon redaoieboefcje van de
firma.
De firma C, Polak biedt den bozoe-
kets can glas van haar vorfflsschondo
Ranja-llmonado aan. Eindelijk nog
een attractie van de tentoonstelling:
een grabbelmand zonder nieten. Ter
opluistering zal oen strijkje xich doen
jiooren.
Na ons tweede bezoek aan de ten-
loouGiellmg, uu nadut ze klaar was,
kunnen w.j niet anders dun staven,
dat de dauies, die liaai organiseerden,
ver van naar werk hebben en don
wensdr uiten dut ben druk ix-zook
aan de tentoomstelliog liaar eon aan
gename voldoening op de moeite, die
zij zioii getroosten njogQ- zijn.
De opening.
De opexiiiiig der tentoonstelling had
Dinsdagmiddag plaats in tegenwoor
digheid van bestuursleden der ufdee-
ljig, de inzvuders en gonoodigden on
der wie de Burgemeester van Haarlem
ca mevrouw Maarschalk, de gemeen
te-secretaris en mevrouw Wees tra en
de griffier der Staten mr. Veiling
Moinesz.
Ze stond in 't teekon der propagun-
.1 a De presidente, mevrouw R. do
Voogt-de Vogel, hield een aardig pro-
pag.mdöstiscli speechje, waarin doel
en streven der vereeniging warden
ontvouwd en werd herinnerd aan wat
zij doet, hoe zij den huisvrouwen
dioust kan zijn..
Duidelijk deed apr. uitkomen
welk belang 't voor de huisvrouwen
is cm lid van dezo vcreeniging te wor
de u en dat liet doel van de tentoon
stelling is om te lal en zien hoe men
t huishouden practisch en ccono-
mïsch kan inrichten en om meer bo-
..mgstelling voor de vereeniging op te
wekken..
Na de presidente sprak mevrouw
Sterck-Proot, die namens de leden
woorden van dank en lof lot 't bestuur
ichtte voor de moeite aan do ten
toonstelling liosteed en voor 't organi-
seoren van den cursus kleine repa-
ratiën in het huishouden, die zoo
schitterend ia geslaagd. Ik wen9ch 't
bestuur veel succes met de tentoon
stelling toe, eindigdo spr. Maar eigen
lijk behoef ik dat niet te wensolnon,
want zij is reeds een succes.
Ten slotte voerde de Burgemeester,
de lieer C, Maarschalk, het woord. De
Burgemeester zeide gaarne de nitnoo-
'iig te hebben aanvaard tot het bij
wonen van de opening der tentoonstel-
ing en uitte zijn wanne waardeoriig
voor liet streven der vereenigfng. Hij
wees daarbij er op hoe nu de taak van
dc huisvrouw zooveel zwaarder is dan
vroeger.
Spr. besloot met de hoop te uiten
dat de tentoonstelling aan haar doel
m.icr beantwoorden en druk moge wor
den bc&oclït, opdat <lo dames vam 't, be
tuur op haar arbeid met voldoening
mogem terugzien.
Herinneren wij er ten slotte aan,
dat behalve vandaag ook morgen nog
do tentoonstelling geopend is."
VOORDRACHT-MATINEE JAN
MUSCH 1).
Zouden 20 lessen in „leti&rkunde'
Ie jeugd ooit nader totdesclïoonbeid
vau Vondel's taal kunnen breggen dan
ecu voordrachtmatinee van JanMuaoh,
zooals wij er Zaterdag één liobbcn
mogen bijwonen Hoe heerlijk kwam
do rijkdom van Vondel's verzen in
Musch' prachtige, beeldende voor
dracht tot ons, welk een geschenk
van onschatbare waarde hebben de
jongens en meisjes, die Zaterdagmiddag
onzen grooten kunstenaar in den
[Stadsschouwburg hebben gehoord,
mee naar huis genomen! Want dit
kan een rjjkdom bettekenen voor heel
hun verder lovenDe voordracht van
Musch zal voor velen zjjn geweest
als een licht, dat onverwacht voor hen
werd ontstoken. Helder en klaar stond
plots de taal van Vondel in al haar
wondere, machtige grootheid voor hen
en het ljjdt geen twgtel, dat velen
van deze jonge zielon zijn aangeraakt
door het genie, dat door Musch op
zoo overtuigende en ontroerende wftzo
tot hen sprak.
Ik kan dejeugd van tegenwoordig be
nijden, die zoojong door een kunstenaar
als Musch voor het meest grootsche
in onze letterkunde wordt geplaatst.
Want met dezen gids heeft Zaterdag
het grootste deel der aanwezigen wel
moeten gevoelen, hoe rgk, groot en
machtig Vondel is.
Met welk een stille, bijna gewijde
aandacht heeft men geluisterd naar
liet verhaal van den Bode uit den
Gijsbreght Ya.n Aemstell En hoe sterk
beeldend, hoe innig'en ontroerend was
hierin niet Musch' voordracht! Ik
denk hier aan regels als:
Zij vielen overhoop, en lagen bij
malk&ndere,
In 't rond, gelijk een krans van
rozen, wit en rood.
Zooals Musch dit zeide met droeve,
zacht omfloerste stem en toch elk
woord van een prachtige plastiek,
word het een schildering, die mij deed
huiveren en verbleeken.
Wat mij altijd weer in Musch zoo
bijzonder treft eu waarom ik hem
boven alle Nederlandsche voordracht
kunstenaars stel is het innige, het
bijna vrouwelijk teore, het natuurlijk
gevoelige en daarbij het krachtig
beeldende in zijn voordracht. Het
komt bij Musch alles zoo geheel van
binnen uit, het is zoo waar, zoo zonder
eenig effect-bejag, zoo oprecht en
zuiver artistiek. Men moet Musch een
zin hooren zeggen als„Hij geeft de
leste zucht 1" Het is als de laatste
ademtocht- van een stervende.
Welk een inoige vroomheid, vrou
welijke zachtheid en wanhopige
smart weet bij te leggen in de regels:
O zuivere Maegd Marye I
O Klare! aanschouwt ge dit? Vrouw
Machteld, zie uw kind!"
Dit werd wel het hoogtepunt van
dezen middag van schoonheid. Maar
daarnaast, welk een forsche kracht
weet deze zelfd8 man te ontwikkelen,
als hg Heemstede zijn vervloekingen
Jaat uitbraken. En nooit vervalt Musch
daarbij ook maar één oogenblik in
ruwheid. Het verhaal van den Bode
werd in Musch' voordracht van opper
ste schoonheid. Dat op een school-
matinee te mogen geven, moet voor
Musch, die van do jeugd houdt, een
werkelijke vreugde zijn.
Musch had voor deze schoolvoor
stelling een rijk en afwisselend pro
gramma uitgekozen. Van do klassieken
droeg hij behalve van Vondel het
verhaal van den Spie en den Bode
verzen van Huygens, Hooft en Brederoo
voor en speelde bij in costuum
een fragment uit De Spaansche Bra
bander. Wij kunnen ons voorstellen,
dat niet allen met zg'n opvatting van
Huygens' Scheepspraat mee zullen
gaaD, dat sommigen zich dit vers
eenvoudiger meer in den volkstoon
denken dan Musch het ons gaf.
Maareenmaal de opvatting van Musch
aanvaard, zal men moeten erkennen,
dat zg'n voordracht van prachtige
kleur en sterke plastiek was.
Van de nieuwere dichters bracht
Musch ons o.a. 't Mcezennestje
en Het Schrgvorke van Guido Gezelle
eu verzen van Adama van Scheltema.
Musch'voordrachtvanHetSehrijverke
is zéér persoonlijk, sterk afwijkend
van alle andoren, van wie ik dit vers
vroeger hoorde. Wanneer ik do voor
dracht van Musch prijs, wil ik daar
mee niet zeggen, dat ik de meer
lyrischeopvattingder anderen verwerp.
De Glimlach van Scheltema was van
een subtiele teerheid, Het Leven van
een treffend rake nnanceering en de
twee laatste verzen De Dijk en De
Wilgen vau een heerlijken, msschen,
echt Hollandsehen humor.
Het was een prachtige middag!
Wg hopen, dat Musch ook nog eens
op een avond voor ouderen met dit
programma zal optreden. Een voor-
draclitmiddag, zooals Musch Zaterdag
gegeven heelt, schenkt grooter, dieper,
waarachtiger vreugde dan 10 weken
van het toonoelseizoen te zaan
J. B. SCHUIL,
1) Door unistandigOiedöu wordt deze
-ïi'itiek oerst heden geplaatst.
ORGELBESPELING in de Groote-
of SL Bavokerk, op Donderdag 28
April des namiddags van 2—8 uur,
door don heer George Robert.
Programma:
1. Choralvoi -ihel: „Nun konim' der
Heiden Heiland" J. S. Bach.
2. Troirs Pieces J. Ph. Rameau.
Prélude
Musette on Rondeau
Air majestueux.
3. Prélude, Fugue et Variation,
César Franck.
i. Rhapeodic II sur des Cantiques
■etona C. Samt-Saëns.
5. a. Angelus Enrico Bossi.
b. Pastorale.
0. Marolie F maj. Alex. Guilmant.
INGEZONDi.N MEDEDEEL 5EN.
4 60 Cis. per regel.
Finest English drink I Factory Lelden
VKLSEN.
RAADÖ VERGADERING.
Dinsdagavond kwart voor /.even kwam de
Suieenteraad van Valsea wederom iu open-
re vergadering bijeen, ditmaal alleen ter
behandeling van het voorstel van B. en W.
tot verroimiag vau het gemeentelijk belas
tinggebied, dat h» do vergadering van 19
April werd aangehouden.
Volgens de ontwerpen is de aftrek voor
noodzakelijk levensonderhoud in verband met
den verhoogden levensstandaard verhoog.) en
wel: voor gehuwden van f GöO op f 800, voor
ongebuwdeu van f óóO op 050 en voor elk
kind van f 50 op 76.
Onveranderd is gebleven het progressie-
tarief.
Verder wordt ter vaststelling aangeboden
m nieuwe verordening op do heffing
iiier belasting op hot houden van honden.
In de toelichting merken B. en W. op
Mede iu verband niet den in deze gemeente
bestaauden overlast van honden, achten li. en
W. het wenschelijk het houden van dezo die
ren minder gemakkelijk te maken. Een mid
del hiervoor moent ho otollege gevonden te
hebben in verhooging der bedragen, bij ge
noemd besluit vastgesteld.
Het zou het tarief als volgt willen be
paald zien voor waak- en trekhonden f I.—
(ongewijzigd); voor honden van ten hoogste
50 e.M. hoogte 8 (thans ƒ8.—) en voor
honden van moer dan 50 c.M. hoogte f 10.—
(thans f 5.een en ander mei hmidha-
'jig van de progressie.
Vermoedelijk zal deze wijziging pl.ra.
f 3000.meer opbrengen.
Tenslotto wordt den raad voorgesteld zich
beginsel uit le spreken voor de heffing
iu een bouw belasting, ecu straatboln.il ing,
een zakelijke belasting op het bedrijf, 50 op
centen op de hoofdsom der vermogensbclas-
'ing. een heffing voor de keuring van
leesch en een reclamobelasting en B. en
buit te noodlgeu daarvoor verordeningen
bij den raad in te dienen.
De hoerau Tusenius en Van der
o es dienden een amendement in op bet
ffingstarief in dc ontwerp-verorden ing op
dc heffing van den boofdelijken omslag. H. i.
is die verboogln? van de progressie in de
verordening van dien aard dat deze niet kan
"jn in het belang der gemeente.
De hoeren Dal me ij er e.s. dienden ook
eenige wijzigingen iu. O.m. wordt door hen
voorgesteld om don aftrek voor noodzakelijk
levensonderhoud op f 850 te brengen.
Bovendien wonaohten de Iieeren Tuseuius
r Van der Doos en ook do beereu Dal-
moljer e.s. dc tabel, zooals die door B. en
voor het tarief was opgesteld, te wij/.i-
:n en aan te vullen,
Vbdrdat do Voorzitter met .dc bo-
handeling van het agenda-punt aanvangt,
deelt hij rncdo, dal is ingekomen con schrij-
veu van den hoor Davidson, waarin deze
mededeelt, dat hij wegens drocvigo familie
omstandigheden vorhimlerd is, de vergade
ring bij te wonen. De Voorzitter meent in
den geest van don Raad te handelen, als hij
zijn leedwezen uitspreekt met het zware ver
lies, door dori heer Davidson in zijn familie
indervonden.
Do Voorzitter geeft in overweging,
jver het belastingvoorstel geen algemeen»
beschouwingen te houden, maar bot dade
lijk post na post te behandelen.
Dc heer N c tc h e r wenscht vóór de
behandeling vau hot voorstel mede namens
den hoer Heslingn oen motie in te dienen
n den volgendon inhoud
,,De Raad der gemeente VeJsen besluit om
de regeering mode te deelon, dat het voor de
gemeenten, in de fiuaneieelc positie waarin
zij tengevolge dor moeilijke omstandigheden
zijn geraakt, niet doenlijk is voor een be
hoorlijke geldelijke voorziening te zorgen,
zoo niet van rijkswege de noodlge OnaneieeJe
stappen worden gedaan, die het der gcraeeutc-
bcstureo mogelijk inak.cn, de grenzen van
het belastinggebied te verruimen."
Verschillende leden trachten de overbodig
heid van deze motie aan te tooncn. vooral
iok omdat do Vcrooniging Tan NcderUnd-
sche gemeenten In dezen geest reeds werk
zaam le.
Do hoor N o t s c li c r w!l niet het rislee
loopen, dat deze riioHo door den Raad wordt
verworpen, want dan zou do Ilegeerlng
daaruit knnncn opmaken, dat do Raad bet
mot haar belastingtactlok eens b. Daarom
trekt hij, medo namen* den hoor Heollnga,
deze moiio weer in.
In beglusel wordt uu besloten,
gemeentebestuur kan heffcua. opcenten
op dc hoofdsom der grondbelasting; b. de
bijzondere belastingen wegens gebouwde en
ongebouwde eigendommen en van bouwter
reinen c. een zakelijke belasting op het
bedrijf.
Bij do bohandeling van punt d,.Opoonn„
op dc hoofdsom der Rgkslidconuitenbelaating
(tot een maximum van 100)" koinen dc
amendementen van de.lieeron Dalraoljer e.s.
in bespreking.
Het amendement, om don aftrek voor nood
zakelijk levensonderhoud voor gehuwden op
850 to brengen, wordt verworpen.
Vervolgens komt de progressie in behan
deling. Do heoren Dal meij er, Schilling en
Netscher bepleiten een versterking dor pro
gressie de hoeren Vermeulen cn Duanebier
verklaren er zich tegen. De Voorzitter vindt
progressie wel eerlijk en rechtvaardig, maar
meent dat men took niet te ver moet gaau
on da* dc grens reeda bereikt is.
Verworpen worden de amendementen Ver
meulen c.a. en Dalmeijer e.s. tut bot brengen
van wijzigingen iti de tabel van heffing
bet inkomen.
Aangenomen wordt uu het desbetreffende
voorstel van B. eu W.
Do zitting wordt nu op voorstel van den
Voorzitter twintig minuten gc-scboret.
To nogon uur wordt do vergadering her
opend.
De heer Tusenius eu Mevrouw Beera zijn
niet meer aanwezig.
Aan de orde komt nu punt fHeffen van
opcenten op de hoofdsom der vermogensbe
lasting (tot een maximum van 100). B. en W.
achten bet wenschelijk, het aantal opcenten
te bepalen op 60.
De bc8ren Dalmeijer o.s. stellen voor, dit
te bepalen op 100. Dit voorstel wordt ver
worpen, waarna bet voorstel van B. en W.
zonder hoofdelijke stemming wordt aange-
Bvoaccns woideu aangenomen dc nunten g:
..Heffen vnn opeenten op do hoofdsom
personoele belasting" cn h: „Heffen
opcenten op de hoofdsom van andere da.ir-
30r bij de wot vatbaar vorklaarde belastin-
sn."
Bfj do behandeling van punt i: „Heffen
au een belasting op do honden", zegt de
oorzitter, dat liet ooilego vnn B. en
W. de op dit punt betrekking hebbende
amendementen vah do hoeren Dslmoljer
heeft overgenonien.
Dit punt wordt aangenomen.
Artikel 3 van deze verordening wordt
r gelezen al» rolgl
„Dc belasting bedraagt, behoudens het be
paalde iu liet volgende artikel, voor
bond 5.
In verblind daarmede worde artikel 8 dier
verordening gelezen als volgt
Bij do verwisseling van oen hond,
Dor ingevolge artikel -1 f 1.vcrsohuldigd
voor een waarvoor ingevolge artikel 3
ƒ5.— belasting verschuldigd Is, moet inge
val die verwisseling plaats hooft in de
eerste C maanden van hot belastingjaar do
meerdere bekisting ad f i.ten kantore van
den gomeonte-outvanger worden bijbetaald.
Do laatste alinea van dit artlkol blijft onver
anderd.
In artikel 6 der verordening op do invor
dering van de belasting op do bondon worde
in den Wen regel van onderen bet w
„drie" vervangen door „twee"."
Goedgekeurd wordt puut j: „Heffing
een bekisting op tooneelvcrtooningen cn
dere vermakelijkheden". Eveneens punt k:
„Heffing van de rechten, looncn en 3udere
gcldeu, beloekl in artikel 338 dor Gemeente
wet", mot een amondomom daarop
hoeren Dalmeijer e.s.
Zonder discussie worden goedgekeurd de
punten I: „Heffing van de 'minsting,
doeld in artikel 289 der Gemeentewet1
van een bc-ktaling op do verzekering tegen
brandschade, enz.; n vam een bolasiW van
hen, dio gedurende tenminste een week als
logeergasten vertoeven in con hotel of pon
en do gemeente o van een belas-
openbare aturkondlgiugen voor zoo-
door middel van tÖdachriften of
nieuwsbladen gedaan.
Zonder hoofdelijke stemming worden nu
e verordeningen, met de daarin nangebrach-
s wijzigingen goedgekeurd.
Te half 10 wordt de vergadering gesloten.
Het tekort aaa bouwarbeiders
UITSTEL VAN EERSTE OEFEHING.
Directeur van den Dienst der
Werkloosheidverzekering cn Arbeidsbe
middeling bericht, dal do Minister van
Oorlog, in verband met het groote tekort
aan geschoolde bouwvakarbeiders, ook aan
bouwkundige opzichters en t toko naars,
die behooren tot het eorste gedeelte der
lichting ISfil, uitstel van eerae oefening
zal verievneh.
ciistplïchtingen die voor dit uitstel
aerktng wensehen te komen, die-
a, zoonra het tijdstip is vastgesteld
zij bi) de militie moeten worden
ingeiijft met een daartoe strekkend ver
zoek vetgezold van eori wcrkgcvorsvcrkla-
ling, dat zij ais bouwkundig opzichter of
teekennar in het bouwvak werkzaam zijn,
reöhtstroeks te wenden tot don Minister
an Oorlog.
EEN l'SEU DO-DETECTIVE. De
DtreolUseho recherche heeft een zekere
machine-bankwerker, uit Hilversum,
aangehouden, dio zich uitgaf voor parli-
eulïer dotectivo en op een machinefabriek
te Dlreeht zien tijdelijk op het kantoor
te laten aansrc-Uen om daardoor in de
jenkeid te zijn een werkman na te
kunnen gaan, dio zich aan oplichting te
Amsterdam r.ou hebben schuldig gemaakt.
De pa'roon verlrouwde na «enige dagen
eveuwei hot zaakje niet en wondde ïich
daarom tot de Uirechtsohe politie.
ivrzoek ble^-k dat hel particuliere
detectivebureau te Rotterdam, waarvoor
hij op/: werken, heelemaal niet be
stond, terwijl een telegram aan hei hoofd
bureau van politic was terugbezorgd ais
„onbestelbaar" dal zij aan zjju bureau ge
zonden had, terwijl hij op het formulier
"Is zijn tijdelijk adres bol hoofdbureau
an politie had opgegeven.
Een eu ander gaf do recherche aunlei-
ding den man nan to houden. Men vond
o.a. in zijn bezit een valsohelijk ondertee
kend stuk van de gemoonto Hilversum
•alseholijk onderteekend
stuk met den naniu van den Utrechtachen
maehincfabrikant, waarin dezo zou ver
klaren borg to blijven voor een heeren-
costuum. rlat liij in een kkedingmaga
ijn alhier zou koopen.
De -angeèiondene, zoo' meldt do Tel.,
vroeger wegens dienstweigering, na
zijn gevangenisstraf uitgezeten te heb
ben, uit don militairen dienst ontslagen.
Hij blijft voorloopig in voorarrest, te
meer, daar de recherche er achter poogt
te komen met welke bedoelingen E. zich
op die fabriek trachtte in te dringen,
PROTECTIONISTISCHE MAATREGE-
LEN GEVRAAGD.
De Nijverheidsraad heelt, naar bet. or
gaan van het Veroond van Nodorlandsche
Fabrikanten Vereenig ingeu mededeelt,
den minister van Landbouw. Nijver-
ca HaDtlcl d.d. M April, «jen
schrijven gericht, waarin he; volgende
loritc! wordt gedaan
„De vrsarde van de in to voeren gocde-
a wordt bonkend op do wijze, als in de
'aardewet bepaald. Daazbij worden ooit-
ter zoo zij daaronder niet reeds begrepen
rijn, getold do vrachten en andere kos-
van het vervoer tot aan de grens en
■oerbehvilingen. Bij do berekening
do bestanddelen van de waarde, d:e
Nederlandsehe munt worden opgege
von, worden deze naar (Ion dag koer» tot
de t'nunt van het vreemde ill t voer land hor
leid.
Voor de berekening vim het iuvtwnolit
wordt de !x>veng-ano«smdo waarde tot Ne
dcrlandaehe munt herleid, niet tegen don
dag koers, doch tegen een vasten koers,
dié telkens voor een bepaalden tezzmjc
door do Regeeiing wordt raetgesieid er,
die weergeeft de koopkntohl van de bui
teuUndschemunt in het bimienlandI ver
geleken bij de koopkracht van de Neder
landsche munt hier te lande.
Voor de omrekening geddt net verhou
dingaoijfer, bestaande op het oogenblik
van invoer. De mogelijkiieid bestaat bot
verhoud ingscijfer too to passen, dat gold
op het oogenblik van de bestelling, doch
dan moei, de bestelling t.z.t. geregis
seerd zijn geworden. Voor deze registra
tie wordt op uader t« omschrijven wijze
gelegenheid gegeven".
Verder stelt do meerderheid van dun
NiJverheidsraad het volgende voor:
„De RegCeriag dient zoo stK-edig njo
Selijk «en wetsontwerp in, waarhij heir
e txivoegdhe-ld wordt gqgevon, cm tr.
geval door .Wettel:;of Kegterngnico--.-
regelen van een i-epaald laad, bepatüdo
Nvdorlandsche belangen zouden worden
geschaad of bedreigd bij algemoonon
maatregel van bestuur don invoer van be
paalde artikelen uit dflt land te verbie
den, gedurende den tijd, d«i de voor de
Nederlaiidsehe belangen nadeel:ga maat
regelen in dat vreemde land bestaan".
Bij de beraadslagingen over liet tweede
denkbeeld is n,og een derde voorstel
daan, dut aldus is geredigeerd:
„Do Regeering diene een wetsontwerp
3, waarbij haar de bovocgdheid wordt
geven, den invoer te véübfedcn vau
paalde goederen uit een liepaald land,
todst de aanvoer van die goederen in
-rijd is mei algemeen» Nederlandscho
i>elangen. Zulks zal echter alleen kun
nen geschieden bij algemeenen maatregel
bestuur, die niet in werking mag tre
den, voordat eea gelijkluidend wetsont-
verp is ingediend. Deze algemeens maat
egel verdwijnt automatisch als het wet»
intweep wordt aangenomen en vervalt ais
we.=-;-:i;weip wordt verworpen".
stei ia
Het hoofdmotief van dit B„
woest om ta voorkomen, dat door onvoor-
z:ono gebeiirtenisen aan Nederlandsche ui
duslrioele belangen plotseling zoo groo
to schade zou worden toegebracht, dat do
zo niet of hoogst moeilijk door latere in
werking tredende maatregelen te herstol
en zoude zijn. Door den voorgesteldeii
aaatregol kon de Regering iu zulke ge
vallen, b.v, bij overstrooming vin Neder
land door zekere goederen uit een bo
paald land, zooais onlangs geschiedde
met email le waren uit Duitsehland, den
invoer van zulk een artikel uit dat land
aanstonds stopzetten en zondor dat dc
Nederlandsche industrie verder wordt ge-
3ohaad de beslissing van den wetgever
omtrent een definitieve regeling afwach
ten.
Over dit voorstel bleken de meeningen
in den Raed gelijkelijk verdeeld te zijn.
Desniettemin heeft de Raad gemeend, dit
voorstel toch ter kennis dor Regcerüig te
moeten brengen.
HIJ WAS OP STAP GEWEESTt In
den nacht vau Zondag op Maandag meldde
zich, zoo meldt „Het Volk", aaa het pobtic-
posthuis „Zeebad", to Deu Haag. de 36-ja-
rige Rotterdammer P. G., die mededeelde
dat hy zich van het leven had willen beroo-
ven.
Hij was in zee geioopen. doch had vooraf
hoed en pas op het strand neergelegd, <n
daarop een briefje met een opschrift v. p
aan de Politie". Hjj zon in zee bewusteloos
zijn geworden. Later tot bewustzijn terug
gekeerd zag hij een man naast zich staan.
Zijn hoed en jas waren verdwenen. De po
litic onderzocht den man en toen bleek dat
alleen zijn bnvenkleeren nat waren.
Eenigeu tijd later verscheen aau het Bu-
mu een tweede persoon, die jas en lined
op het strand gevonden had, eu dezo nu aau
de politie kwam overhandigon. P. G. onder-,
zocht do zakken en. zeide uit zijn portefeuil
le te missen 4.ecu bedrag aan Engelseii
geM oil cou dasspeld.
Bij onderzoek is do politie echter gobie.-
ken, dat liet geheele verhaal gefingeerd is
geweest. Hij had een reis voor zijn patroon
naar Londen gemaakt eu daar het geld van
zijn patroon verteerd. Nu trachtte hij op
dezo mauier het verdwijnen van het geld te
verklaren.
INBREKER GEDOOD. Zondagavond
werd cou Doitscher bij de boerderij van
Boomkamp, te Kaart vetn. Aalten. waar hij
wilde inbreken, door den verloofde D. M.
van een dochter van B. ontdekt. Bij een
worsteling om het geweer van M. dat af
ging, werd de inbreker doodeljjk gothroffen.
Met lijk is Maandag naar Aalten vervoerd.
De getroffene is afkomstig uit Beieren en
jaar oud.
ACTIE VOOR VACANT IE. De Ncd.
R.-K. Boud van Handels-, Kantoor- en Win- I
keibedienden „St. Franciscus van Assisle"
heeft zich, in combinatie met de Ned. Ver-'
eeniging van Kantoor- en Winkelbedienden,
per circulaire tot de patroons gewend, met
het verzoek, het personeel een veertisu-
daagsche yacantie toe te staau met behoud
van salaris en daarenboven een vaeaniïe-
toelago te verstrekken gelijk staande aau
een halve maand salaris.
SIGARENFABRIEK „ALVANA". Dc
.ligarenfabrielc „AJvana" to Tiol heeft alle
arbeiders, die reeds sedert geruim eu tijd niet
meer werkten, op twee na ontslagen. Al het
materiaal is naar Culcmborg vervoerd, waar
ook deze twee vrijgezellen werk zullen vin-
«t in óóii der fabrieken van do combinatie,
aarin o.a. do familie Drcssclhuys zit.
EEN SCHENKING. Mevrouw C. C
Krujtboseli, te Den Haag en mevrouw U
Everts, te Heemstede, hebben aan de ge
meente Texel ten geschenke aangeboden het
terrein voor de algemeens begraafplaats, tot
heden bij erfpacht in gebruik. Er zijn geen
voorwaarden aan de schenking verbonden.
Het bestuur der gemeente heeft onder daok
de schenking aanvaard.
TWEEDE- KAMER.
26 April.
Djambl-petroleum met een
kleine explosie.
Vandaag riekte de Kamer naar petroleum
en benzine. Figuurlijk gesproken althans,
ant letterlijk was hot aan do aanwezi
gen o.w. op de gereserveerde tribune ette
lijke geïnteresseerden bij de „Royal Dutch"
e. a. niet te merken.
Het ging om Djambl, mot naiue om het
wetsontwerp dat beoogt, Ncdcrlandsch-In-
dië een belangengemeenschap te doen aan
gaan met dc Bataaf.icho Petroleum-maat-
schappij mede bekend als de „Koninklij
ke" en internationaal als „The Royal Dutch
ter exploitatie van de uitgestrekte petro-
leumveldcn van Djarabi op 8uuiara.
Do belangengemeenschap zou worden beti
teld met den titel van „Nederkuidsch-Indi-
•scliö Aard-Olio-Maatschappij", een naam-
looze venuootschap, waarin Staat cn „Ko
ninklijke" elk voor ƒ5.000.000 (voorloopig)
zouden deelnemen, doch welker Raad vau
Beheer aldus zou worden samengesteld, dat
de rogeering een overwegende medezeggen
schap zou krijgen, hoewel do technische ex
ploitatie meer speciaal aan de directie der
„BataaLehe" zou worden toevertrouwd, dit
laatóto voornamelijk wegens de geperfoction-
neerdc verkooporganisatie, waarover die
maatschappij beschikt.
Aan deze oplossing van het ingewikkelde
Dj ambi- vraagstuk, blcok de rog coring de
voorkeur tc hebben gegeven boven een vorm
van directe Staatsexploitatie, ofschoon dc
Kamer iu 1915 door aanneming co nor motie-
Albnrda, op rochtstrecksche Staal «exploit»', ie
had aaiigedrongea.
Hot aohijut, dat tX>n doel van do voorn»
mur» van 1916 omtrent Staatsexploitatie
zer terroiuen oen andere meening isgau. ijJ
digeu.
Dc heer De Muralt, beden als eerste
kcr over het ontwerp optredend, erkende r
rhaus wat zijn pernoou Ijetreft, dat hjj, a.
wel in 1915 vóór de motie gestemd bebbejj,
«•r tbaus tegen zou stemmen. De ervuU
met Stfatscxpkiitatio, hier en cider» t, f
"iriogsjaran Opgedaan, cn de stand der n«„
-•cidsfinanciëii. schenen hem die tcv.
ten aanzien van monopolistische l>edrfhH
als do electncitcitavoorzioning e.d. voorin?
der van btaats-cxploitatio wilde bleven
tot die zwenking to hebben gebracht.
Eu vermoedelijk vertolkte hy dc ow'ti,
van dcit gaiisoheu Vryheidsboud. -'terwijl J-
tront de rochiurzijdo wel bekend is,
over het ulgcmceu anti-Staat»-expIoit»fls
Voor een gemengd l>edrijf al» het thrn
door de regeering gedachte, stonden dc -
n mitsdien wel gimstig.
Toch wonsehto de heer De Muralt. die
lange rode liiekl ter luotrvcering zijner i*m
Umg, rijn stem uog van enkele factoren o
iojjjfe te stellen en wel voornamelijk
Jo yr*ig c, dc Bataafsche bereid zou zJ.
een hoeveelheid MrmUlic Dj ambi |«S
>ooniamc-hjk oenzme-hoodonde stoffen -
beschikking van net land te stelien.
Uverigens sohlio óe heer De Murali
weuMbelgk om niet bet «oheele DjanS
gooien in deze helangengemeenschap le lira»
Bon. doch cm deol „vu, remnierm,™
<lc (AmerikMiwehe) Standard Oil Coin.'
imny, die hevig mei do Royal Dutch eonoiiO
reen on dm dan ook ter elfder ure een mirt,
aan het Nederlandsche pivrlement lmd ut
zonden, waarbij werd verzocht, óók in aanmt»"
king to mogen komen en tor motivoeriu
waarvan de Standard Oil zalf» vcrsterkS
van do banden, die Amerika en NederbS
binden, had voorgesteld.
Een krachtig pleidooi vóór Smats-cxploi
talie word heden geleverd door den win
der motie van 1916, don heer Albarda.
do voronderstelliDg waagde, dat de rog»,
ring niet_ slechts dc tegenwoordige oj.
ni.vtcr van Koloniën, maar ook diens voor.
ganger door zekere personen was ged™.
ven om opzettelijk de Djambi-ontgïnnin» u
•rtragen iu het belang dor ..Bataafsohc"
Ik) ontzaglijke toeneming van hel autous,
bilismo (Amerika zag in enkele jaren z'r
W Atfcw?' Terdul>be|d) was voor dei
lu-or Albarda een waarborg, dat het Staat*,
petroleumbedrijf een ruim bauzine-afzotov
bied zon vmde:i. En levens becijferde hij da»
de- Koninklijke eon winst van 150% op ha*,
product legt. Maar ook om international»
redenen achtte dc heer Albarda het wea.
selielyk dat de macht der Bataafsche niet u
zeer werd uitgebreid cn dat bAAr belangè»
mot te vast werden gekoppeld a.-sn de t*.
langen van het bezit der koloniën.
„De petroleum is de voornaamste brand-
stof ln den haard dor internationale oouflin-
'-e'n aldus de heer Albarda, die het ont
werp der regeering gevaarlijk achtte cn Ui*
daaraan zjjn stem zeker niet zou geven.
Toen kwam mr. Marchant een kleine'
plosie in deze petrolcumdiscussie veroom.
ken. De vrijzinnig-democratische leider <!i«
hol ontworp eveneens fel bestreed ver-
lolde, da< blijkens do Ier griffie gedepoueonii
"''^fP-actcn van oprichting de „Konio-
klyke veel nieor kan doen dan volgens hel
wetsontwerp. Het is or Kaar om te doou, dc
gehoele macht over de Indische petroleum-
bronnen in hauden te krijgen, doch niet oa
do olie zoo goedkoop mogelijk aan den iujj
te brongen.
De rogecriug staat inaohtekKs a Mm
de hoer Marchant wanneer de „Koninklfl-
L.< do Djambi-vnlden niet ontgint om di
■ryzen van dc petroleum har or onde terrch
icn hoog te houden.
Eu tor staving daarvan la» de heer Mar.
chant enkele regel» uit dc ontwerp-aclt
voor waatdoor in dc Kamer beweging ont-
Minister De Graaf trachtte „olie op de
golven" te werpen met de mededoeling, dat
die oatwerp-acte «enige vergissingen voor.
ramen, doch het was juist deze mededea-
ling, die den lieer Marchant aanleiding gal,
oen voorstel tot schorsing van de beraadsla
ging in te dienen. Mr. Marchant vvensetrto
eerst rectificatie en publicatie dier ontwerp-
acte.
Er stemden -12 leden vóór cn slechts 8
tegen dit voorstel-Marchant, doch aangezien
het totaal slechts 50 was, moest de vergade-
vvonleu geschorst.
'crien de stemmenverhouding beieckcnt
dezo beslissing tevens schorsing van da
^handeling van het Djambl-ontwerp. To»
oc lang?
Teleurgesteld dropen dc Djambi-geiutcrct-
seerden af, doch iu de Kamer bteei nog mi
nuten lang beweging.
De Kamer besloot bij den aanvang der Ter- i
gadering de interpellatie-Woitkamp over hc<
vleeachve.rvoer naar Engeland, te houden op
Donderdag a.3„ waarna de interpellatie-Van
Slapele over de arbeidsvoorwaarden bjj de -
"ost aau dc orde zal komen.
INTIMUS.
Avondvergadering. -- j
Interpeilaties.
Na dc interpellatio-Duys over de weige-
ring van Haarlem s burgemeester oin aan do
sociaal-democraten vergunuing te verleenea,
oji t Mei oen optocht tc houden voor het
verslag waarvan we naar de Stxdsrubriek
verwijzen was de heer Do.v» opnieuw aaa
het woord, thans om tc spreken over den fi- 1
n.ineioclon toestand, waarin sommige go-
meoiitou verkeeren in verband met dc hecr-
schende werkloosheid.
Do heer Duyx vroeg of de minister vxn
lünnctilandBchc Zaken bereid was, in iedere
gemeente waar beduidende werkloosheid
heerticht, conimissies tot sieunver-leening te
stichten, zooals geschied is ten aanzieu vac
do vvorlcJooze havenarbeiders en labaksbe-
werker», verder or de minister bereid was
uin dc Rijksbijdrage van 50 aan de vverk-
loozenkassen te verhoogen eu om ook aan
particulieren en armbesturen, die slenn ver-
leciien, dezen te vergoeden. -
De premier achtte evenwel de bestaande
Rijksregeling voldoende en hij was dan colt
niet bereid, deze te wijzigen in den geest al*
door den heer Days bcdoold, en vooral niet
om in 't algemeen de Rijksbijdragen te ver-
1-oogen, want dan is aldus de premier
bet hek van den dam.
De heer Duys, hiermede natuurlijk niet te-
-.-.eden, dieude twee moties iu. De eene strek!
v.ü ia gemeenten, wsar buitengew«-.ne werk
loosheid hecrscht, speciale commissies 10
duen beiiot-uieii en de andere om in gemeen- i
teu. waar wel wcrkloozcu cn weinig Itapl-
inalltraohdgen wonen, de kosten der werk-
loozonKorg voor 90 door den Staat eo
voor 10 door do gemeenten to doen dra
gon.
Ovor deze moties zal Donderdag wordofl I
Tonslotte heeft de beer De Jonge in den
breode geïnterpelleerd over de internceriog
vau den Oostenrijker Fietl» eu in het alge
meen ton aanzien van de toelating, de aan
houding en de inter coring va vreemdelinge»
e omiT8nt de bevoegdheden van het Rijks-
)>aapoorteukant»30r.
7,ijn» inziens wa» dezo Oostenrijker eto
zeer bezadigd sociaal-democraat totaal
ongevaarlijk die onnoodig gevangen wordt
gohoiideti, en behoorde in het algemeen de
behandeling der vreemdelingen meer gast-
vrjj te zijn.
Blijkens hot antwoord van minister
Heemskerk loopt het aantal aanvragen om
paspoorten per jaar in de honderdduizou-
den. Ongeveer twee procont bedraagt te
genwoordig hel aantal weigeringen, iloeh
het was deu minister niet mogelijk van al
die weigeringen de motieven na te gaau.
Wat de aanhouding vnn Ficth betreft, deit
is geschied, omdat hij wegens het maken vu
propaganda tot omverwerping van de regee-
ritig hior to lande gevaarlijk werd geacht
Fieth is dan ook niet geïnterneerd, omdat
lïy sociaal-democraat is de minister twfr
telde overigens of Fieth geen revolntioan*lf
is maar otu bovengenoemde rcdeneD. R*
minister achtte dc mogelijkheid niet uiige-
sloten dal dc aan houding teu onrecht» h
geschied, doel» dat zou toch niet door
Kamer kunnen wordeu uitgusnaakt-
1NTIMU8.
