Buitenlgndsch Overzicht
Hi
DINSDAtt 31 MEi 1921
TWËE3E BLAD
Van onzen reizenden Redacteur
(Nieuwe reeks.)
No. 9
Met den filmoperateur naar
Schiermonnikoog.
Eon treiu, een poslw ugeii, een motorboot,
een roeiboot en een bolderwagen, ziedaar
de middelen van vervoer, die een mensch
noodig heeft om van Leeuwarden naar
het hotel Van der Werfi op Schiermonnik
oog te komen. Ik stem toe, dat het op het
eerst* gezicht wat omslachtig lijkt, maar
ik zou er toch geen enkele van hebben
willen missen, omdat zo alle behoorcn bij
de reis naar Schiermonnikoog.
Als je met het locaaltje van Leeuwarden
naar Anjum spoort, krijg jc zoo het idee,
dat je langzamerhand van de aarde afboe-
melt. De wagen, waarin je zit, doet- denken
aan een exemplaar van de historische af
deeling op oen Teistenloonstelling. Alle
passagiers, die niet dagelijks van Leeuwar
den naar Dokkum reizen, zitten vol aan
dacht eerst vijf minuten dit wonderlijk rij.
tuig van de S. S. aan alle kanten te bekij
ken en op de verschillende gezichten zie je
duidelijk dezelfde vraag: „Waar hebben ze
mij nu ingestopt i"
Over een nfstznd, die zeker niet veel
groter is dan Haarlem—Leiden, ziet deze
Friesche loc aal trein kans twee uren lang te
boemelen en 18 keer te stoppen. Tk zou
bijna een prijsvraag onder do lezers van
Haarlem's Dagblad durven uitschrijven om
een prijs van 100 gulden voor hen, die zon
der een atlas of spoorboek te raadplegen
mij kunnen vertellen in welk land Morra-
Xiioessens is gelegen. Ik ben er van over
tuigd, dat 99 pCf. eerder in Afrika of Ar
gentinië zou gaan zoeken, dan in het Noor
den van Friesland. En wie van mijn lezers
dio niet toevallig bij de Post werkzaam is,
heeft ooit van Finkura, Hijum of Hantum
gehoord Ik ben nu zoo gelukkig al die
wereldplaatsen van nabij te kennen. Om de-
4 minuten stonden wij telkenB 2 minuten
stil om kalm op ons gemak een nieuw dorp
tc bekijken en daar al deze dorpen met hun
zelfde type kerkjes en zadeldak-torentjes
op elkander lijken als het eenc op het
andore, en ook het Friesche l&ndscliap in
deze streek nu niet zoo bijster veel variatie
biedt, kan ik niet zeggen, dat de reis Leeu
wardenAnjum tot de meest interessante
behoort, die ik in mijn leven heb ge
maakt.
Toen ons treintje eindelijk midden in het
land al meer dan 5 minuten stil stond, be-
bonnen wij te begrijpen, dat wij den termi
nus Anjum hadden bereikt.
Ons te waarschuwen had men blijkbaar
'Overbodig gevonden.
„Als zo zien, dat ze niet verder kanne,
dan komme ze d'r wel iitl" dacht onze
Friesche conducteur waarschijnlijk en
daarom was hij maar in hef stationnetje
verdwenen. Op het perron werden wij ver
welkomd door een boerschen koetsier, die
ons vroeg „Binne jimme de mannen van
de bioscoop welke vraag feitelijk geheel
overbodig was, daar wij de eenige passa
giers waren en ieder van ons een deel der
bagage vim onzen filmoperateur mede
droe
i uithoek
Weet gij, lezer, wat 1
van ons land boteekeut
biucoop" te zijn? Ik bob het op mijn
tocht naar Schieimonnikoog ondervonden.
De bioscoop! Dat is het tooverwoord.
dat oreral de poorten en de harten der
mensehen ontsluit. Het toestel van den
filmoperateur is oen beter introductie dan
oen visitekaartje van den president van de
Ncderlandschc Bank of do hoogo hoed van
oen minister. Met een kleine variatie op
het spreekwoord zou je kunnen zeggen:
Meteen filmtoestel in je hand, kom je door
he! lieele landVoor de jeugd is de „man
van de bioscoop" niet veel minder dan
Carré. Ze staren je aap on loopen je achter
na of jc een spullehaas bent Doch ook do
ouderen laten hun werk liggen zoodra zij
liet toestel maar zien en allen, jong en oud,
zwermen voortdurend or om heen, vol span
ning wachtend op het oogenblik. dat het
rikketikkend nritrailleurtjo begint to wer-
ken en ei dan vlug bij to zijn oiu op do
film tc kmnen". Want „op do fUm te
staan" dat scheen voor de Schiermonnik-
oogers en volgens onzen film operateur
niet voor do Schiermonnikoogers alleen
do grootste zaligheid te zijn.
De pos-tb rik, waarin wij knus-knus bijna
op elkander sschoot zaten, met bei filmtoe
stel als een dierbaar gemeenschappelijk pand
o-i aller knieën in bet middeD, bracht ons
naar het laatste station van het vasteland
Oostiuahom. Daar in Dostmahorn kreeg ik
nu werkelijk den indruk van op bet randje
va.i de aarde tc zijn weiland, weiland
nog eens weiland, een enkele boerderij
alles omsloten door één lioogerr. groenen dijk!
Jlie-' waren wy aan hot eindedaarachter
nroe-u de wereld wel ophouden! Maar dan ép
deu dijk, plotseling o wonder! een
heel niéuwe wereld! De door zon overglans-
dc. wijde zee inet aan den effen horizon,
als een klein paradijs, liet groene duin-eiland
Schiermonnikoog: rechts bet rimpellooze,
spiegelende water van de Lauwerzee, waar
achter als een schakel van kleine eilandjes,
vaag en mysterieus, de kust van Groningen
boven de kim opdoemde. Dit was van zoo
onverwachte, wondcr-tcore schoonheid, dat
hel scheen als een droom, die je door liet
gerucht san je stem vreesde to zullen bre
ken Maar dan klonk opeens het harde ge
luid van den kapitein van De Vooruitgang
IV, die ons tot spoed aanzette, omdat hij
anders met het lage tij met zijn motorboot
-1-* jyeer over de wadden zou kunnen ko-
Dock zoodra had onze film-operaieur
hem niet gezegd, dat hij zoo mogelijk nog
eerst een opneming van zijn boot wilde
doen. of het water rees plots in de wadden
al het gevaar voor een stranding was voor
half uur verdwenen. Heel het personeel
kwam naar voren en allen stonden roerloos
stil, als jvaren ze vernageld op het dek,
al den tijd, dat hot toestel rikketikte. En
op de tjalk, die naast ons lag, zag ik eon
schipper op dc voorplecht van zijn schuit
zitten met Kees, bet schmpershoodje. netjes
zijn knieën en eiken keer, als Kees be-
„.j tc blaffen, riep de schipper angstig:.
„Kat, hond, ksti". blijkbaar doodsbang, dat
de film door het blaffen van Kees mis
schien kon mislukken.
overvaart, van Ooatmahorn naar Schier
monnikoog over de spiegelgladde zee werd
ware pleiziertoolrt on het eenige, waar-
wij ons beklaagden, was, dat de reis
maar één inplaats van vier uur duurde. Do
kapitein van Do Vooruitgang deed herhaalde
pogingen mij zeehonden op de zandbanken
aan te wijzen en naar de verraste exdama-
van mijn medepassagiers te oordeelen,
moet ik wel tot de conclusie komen, dat
deze schadelijke dieren er ook bij massa's
lagen, maar zelf bob ik ze niet gezien. Dit
is dan ook liet eenige, dat ik op reis gemist
heb Misschien kwam hot ook, doordat fk
telkens weer vergat te kijken in do richting,
die de kapitein mij aanwees, maar steeds
weer over zijn wijsvinger heen naar de ein-
delooze zandvlakte tuurde, die zich daar voor
Schiermonnikoog uitstrekte. Die onafzien
bare zandwoestijn had heel mijn oog.. Dat
was in het felle zonnelicht een hcl-witte
schittering van zand, overal, waai* je heen
zag, ecu gezicht, dat je door het ongewone
sterk trof en even deed denken aan de zand
woestijnen bij het Kanaal van Suez. Deze
zandvlakten ten Oosten en ten Noordon van
Schiermonnikoog zijn zéó uitgebreid, dat je
er uren op kunt dwalen en het veriiaal gaat
nog steeds rond in Schiermonnikoog, hoe
eenige jaxen geleden een vader met zijn
zoontje bij donker weer er op verdwaalde
i bij het opkomen van den vloed verdronk.
Midden op dezo oindelooze, eenzame vlakte
wachtte ons, tussehon twee boomstamme
tjes. die men er als baken geplaatst had,
Jakkei Sijtsma met zijn friseh geschilderde
rood-groenc bolderwagen. In dc verte stond
hij ons al mei zijn beide artrncn toe te wui
ven, welke vreugde-uitingen, zooals ons
later bleek, eukel en alleen alweer bun oor
zaak vonden in den magiscben invloed van
het film-apparaat- Jakkei Sijtsma wist. dat
.mannen van de biosobop" aan boord wa-
en vond bet daarom noodig al6 eerste
Schiermonnikooger ons een allerhartelijkst
welkom toe te wuiven. Jakkei is het meest
bekende t.vpc van Schiermonnikoog. Hij is
het, die niet zijn bolderwagen alle badgasten
boord baalt en hen bij huu vertrek
r over de ciudelooze zandvlakte naar de
terugrijdt. Jakkei Sijtsma is de Schier
monnikooger, die alle badgasten het eerst
begroet en van wien men bij vertrek liet
allerlaatst afscheid neemt. Ilij heeft in zija
leven al duizenden raensuhen van de vlet
waarmee je van de motorboot naai
de zandplaat vaart in zijn holle, holle wa
gen geholpen en heol wat dames hebben bij
woest, onstuimig weer in Jakkel's forsclie,
sterke armen gelegen.
.fcfcei ajlsnii i* mei de hoela wereld
i familiaar; sclfa Frins Hendrik tu
oyeerde hij, toen hij Zijne Hoogheid met
den graaf Von Berns'.orfx den eigenaar
van het eiland Schiermonnikoog eenige
jaren geleden als passagier in zijn wa
gen had. Do zee was dien dag juist erg
woelig, zoodat do golven bij het over.a-
deji der passagiers, over den wagen stoven
„Vooruit, Hoogheid, jo voeten ui ue
hoogte!'' was iitl eerste, wat Jakkei den
s toevoegde en toen dadelijk daaiop
golf oversloeg met al de gevolgen
dien, riep Jakkel, dubbel van pk-:-
zier: „lk heb je al gezeid, Hoogheid, je
badt je voeten in de hoogte moeten
doeni" een familiariteit, die Zijne Hoot
lieid Jakkel allermmst kwalijk solrijnt
hebben genomen.
Voor Jakkel Sytsma was elke opneming
oor de film een nieuw feest, maar het
kostte heel wat moeiu> Jakkel to bedui
deu, dat hij er geen „lolletje" van sa
ken mocht. Hij had, toen het overladen
van de passagiers in zijn wagen wcr.l
gefilmd, dadelijk wel willen beginnen met
vriendelijke dorpje met de kleine huisje-
en rijn rank, fijn torenspitsje, daar hoor
de ik niet moer. wat Jakkel Svtima tegen
mij zet. Schiermonnikoog uoed mij, zoo-
ala het daar lag, aan een Verkade-plaatje
denken. Het was allee zoo afgemeten, zoo
knus gegroepeerd, tusschen de 2 vuurto
rens, als op een plaatje: vóór do wei, dan
het dorp en op den achtergrond het duin;
het was alles heel vriendelijk, heel lief en
idyllisch, coht Hollandsoh zooalB hot daar
lag onder den strak blauwen hemel, maar
gTootseh en weidfcli was het niet.
Wij reden den dijk af, het dorp lege
moot. Jakkel liet zijn zweep extra knal
len; het moest een „joyeuze en!roe" rijn
dese intooht der mannen van de bióflfcoop!
Voor het hotel Van der Werff stond mon
ons al op te Wachtende burgemeester,
de hotelhouder en do jon gent- en de
meisjes van Schiermonnikoog. Met een
ruk hield Jakkel zijn paarden in; wij
stopten voor den steiger van liet hotel
Van der Werff. Deze .steiger" is geen aai
digheid of eon woordspeling; lnj staat
hier werkelijk midden in het dorp voor
één
„Al»
is er onimers niks
Jakkel. Do mensclien moesten toch
lachen in de bioscoop. En toen hij even
later met ons als zijn lading zijn
forsche, stevige paarden in galop voorbij
het filmtoestel moest jagen, toen kon hij
niet laten om op het laiusto oogenblik ge
zichten le trekken, met zijn handen bo
ven zijn hoofd te zwaaien en luido te
schreeuwen: „Hurray! Hurray! Hurray!"
En op onze vraag, waarom -hij dat had
gedaan, antwoordde hij„Anders ge
looft oinmers geen mensch, dat ik Jak
kei ben!"
„Krijgen ze mij nou overal in het land
in de bioscoop te ziont" vroeg Jakkel
even later, toen wij met het filmtoestel
weer op den wagen, opnieuw doorreden.
Even keek hij met eon breeden lach om
zijn mond voor zich uit; daarop zei Jak
kel met veel zelfkennis: „Nou, ze zallo
wel zegge, wat 'n raar end van 'n menden
ir dat 1"' en in galop joeg n.j zijn paar
den den hoogeu dijk van 't eiland op,
Boven op den dijk, bij het plotselinge ge
zidht op heel het eiland, op
dc breede, raalsche, groene wei, en daar
achter tusschen de 2 vuurtorens
hel hotel om 'de passagiers, die met der.
bolderwagen, het eenige'voertuig, dal
Schiennonn-.kocg ken: aankomen,
veilige haren af te laden. Boven op
steiger stond met zijn stioohoed m de
band onze vriendelijke hotelhouder om
ons welkom te faeoten en om den wagen
zwermde de dorpsjeugd, die elkaar toe
riep: „do mannen van de bioscoop I" En
loen wij «Hen de trapjes van don steiger
waren afgedaald en veilig en wel op den
grond stonden, klonk daar op eens hoog
boven ons hoofd hanengekraaiDc heer
i'an der Ven, de man van de folkloristi
ehe Lente Film, keek verrukt ophet
vas de haan, die boven in den Meiboom
ran Schiermonnikoog, in den „Kallo-
mooy", (1e vreugde over de nieuwe lente
uitkras uk-
Over den Kallomooy, hel Kalloinooy-
feest en Schiermonnikoog hoop ik in mijn
slotbrief nog liet een en ander te vertel
J. B. SCHUIL.
Rubriek voor Vrouwen.
Verschillende vruchten.
Onrijpe cn oneetbare. Eeni
ge voorschriften. Gelei en
Jam.
meeste huisvrouwen zullen wel opge.
merkt hebben, dat er In den zomer heel
wat minder jam gegeten wordt, dan in den
winter. Dit komt natuurlijk doordat er ui
het warme jaargetijde overvloed van vrueh
'a, en we dan liever de versche vruch
ten op tafel zien staan om bij den boter,
ham op te eten, dan de geconserveerde in
den vorm van jam. Het gevolg is echter
ook, dat er veel huisvrouwen zijn, die or
niet toe kunnen komen, om de versche
vruchten op die manier in te maken, en
hot daarom maar laten loopen. Dat is wel
jammer, want in den tijd, dat er geen ver
scbe vruchten meer te krijgen zijn, is de
jam een heerlijk vervangingsmiddel. En
daarom, als do vruchten er zijn en men kan
het betalen, want liet is meestal niet
goedkoop om in te koopen, laat zij er zloh
dan maar aan wagen: erg moeilijk is het
niet en het loont de moeite ruimschoots.
Binnenkort zijn wij nu weer aan de aard
beien toe, dl© er zich heel goed voor lee-
en dan komen ook de bessen en
frambozen weer; maar de bessen hebben
het groote nadeel van de onnoemelijke hoe
veelheid pitjes, die dan in de jam komen.
is niet alleen onaangenaam bij het
eten, maar bovendien is het schadelijk
bet gebit: de kleine, bade bolletjes
gaan overal tusschen zitten en zijn .daar-
door verkeerd voor tanden en kiezen. Aan
hetzelfde euvel lijden de kruisbessen, die
ieh ïntusscheu het geschiktst lot jam la
ten verwerken, wanneer zij nog nog heele-
maal rijp zijn, dus nog oneetbaar.
Eigenlijk kunnen alle vruchten wel tot
jam bereid worden. Allec-n perziken-jam
hebben wij nooit gezien. Waarschijnlijk is
de geur van perziken le teer cn te luchtig
de vruchten aan een langdurige kook
hitte In een pan bloot le stellen. Vermoc.
deijk zou de jam week en zonder eenig6
vruchtensmaak zijn mei een sterk over'neer-
schenden zoetheid; daarvoor zijn deze
vruchten werkelijk te duur, om ze zoo te be
derven. Voor wie een perzikboom heeft,
kunnen wij nog het volgende aanbevelen
zijn er te vroeg vruchten afgevallen, dio
nog niet rijp zijn. dan kunnen deze in
n gesneden worden .en gestoofd. Ze
zijn gauw gaar en vermengd met wat sui
ker vormen zij een heel smakelijk, koud
vlootje bij eenvoudige puddingen, zooals
grieEmeel, maïzena en andere.
Voor de jam intusschcn zijn in den
herfst ook nog eenige vruchten, die wij
hier noemen willen, on die niet gewoon
uit de hand gcgelen kunnen worden. Dat
zijn de kwee-appels en kweeperen, waar
van jam en gelei gemaakt kan worden,
r de huisvrouw moet eigenlijk wel we
ten, dat do huisgenooteu van den smaak
houden, want dezo is eigenaanlig wee, en
wij kunnen ons beet voorstellen, dat cr
meiischen zijn die er een griezel van heb
ben. Bovendien verveelt do vreemde, zoete
smaak mccslal heel gauw, en daarom
kunnen cr weieens enkele potjes van go-
maakt worden, maar het zou toch niet aan
bevelen zijn, er veel van in voorraad te
hebben.
Een vruoht, die einde Augustus zoowat
geschikt is om tot jam te verwerken, is do
kwets, een soort pruim, die ook uitstekend
geschikt is om tot zoetzuur te worden ver
werkt.
Voor het bereiden van jam zijn eenige
algemeen© regels tc geven. Ten eerste moe
ten de vruchten zooveel mogelijk gaai
zijn. Het inmaken met suiker dient natuur
lijk om liet bederf te weren; de baeterieen
die bederven veroorzaken, planten zich
snel voort op een bodem welke slap-suikcr-
koudend ie. maar wordt het percentage
on suiker hoog opgevoerd, dan 19 hun
erking zoogenaamd latent, dit wil zeg
gen, dat liun levensprooes, als wij het zoo
nen kunnen, dan tot stilsland wordt
gebracht.
Het rotten van vruchten is natuurlijk
ok een bacterie werking, dus wanneer wij"
_u vruchten zouden nemen, die niet lieele-
msal ga3f meer zijn. dan brengen wij er
met opzet meer bacillen in, en dus loopen
wij het gevaar, dat zij toch nog bederf
kunnen teweeg brengen. Ook is het van
belaug om zooveel mogelijk het sap in de
vruchten te houden. Bij die welke dus
voor het koken gepit moeten worden, of
daarna, is het aan te raden, dit in of boven
de pan te doen, waarin de jam bereid
wordt en de pitten daarna weg te doen; als
cr sap uitloopt komt het tenmisle weer in
de pan terecht. Want het sap geeft een
groot deel van de geur aan het gerecht. Bij
sappige vruchten, zooals aardbeien, en
ïn, kunnen deze met het aanhangende
water van het wassolien worden opgezeter
loopt al gauw sap genoeg uit de vruchten
om het gevaar van aanbranden te verhoe
den. Maken wij echter rhabarberjam, dan
er een klein beetje water aan toege
voegd wordeu bij het opzetten.
De suiker wordt bij de vruchten gedaan,
wanneer de massa eerst in een dichte pan
den kook is gebracht drie vierde deel
het gewicht aan vruchten of sap (bij
gelei) wordt cr aan suiker bijgedaan, en
dan blijft de pan verder open staan, want
aoct de jam tot do vereiechle dikte in
koken. Deze dikte is gemakkelijk te her
kennen: wanneer wij een druppel op een
koud bord laten vallen, moet deze als een
hoog bolletje blijven etaan en niet uitloo-
pen. De jampotten, die wij ervoor willen
gebruiken moeten in flink sodasop goed
gewasschcn on daarna gedroogd zijnIs
de jam goed van dikte, dan wordt hot-
st-buim, dat er door hel koken opgekomen
is, afgeschept en de massa snel in do pot
jes geschcp'. Daar de meeste jampotten
ichroefdeksels hebben en het afsluiten met
,-ochtig perkament een zeer nauwkeurig
werkje ia, is het veel eenvoudiger om wat
slaolie op de jam te gieten en de pot met
het gewone deksel te sluiten. Als de jam
geheel door het olielaagje bedekt Is,
kan ze wol een winter zoo blijven over
staan; de olie dringt niet in de jam en
geeft er ook in het geheel geen onaangena-
smaak aan. Zijn de potten jam wat
afgekoeld, dan moet er een etiket opgeplakt
worden met vermelding van den inhoud en
den datum der bereiding: dit is vooral
voor huisvrouwen, die veel inmaken en som
mige dingen nog wel eens wat langer dan
één winter overhouden, noodzakelijk.
Gelei wordt op dezelfde wijz© gemankt
xn vruchten sap dat door uitkoken dor
vruchten en zee ven daarna, verkre
gen is. De suikerveriioudïng is ook precies
dezelfde.
Maakt men appelgelei dan worden de
vruchten geschild, gekookt en gezeefd. De
schillen en klokhuizen worden «part ge
kookt en ook gezeefd, zoodat het sap hier
ook nog dienst kan doen, cn van deze
beide samon gelei bereid worden. Dan is
hot vraelil*umoe8 nog heel goed om or
jam van tc maken, waardoor liet mes dus
m twee kanten snijdt-
TensloUc noemen wij nog een jam, die
el wat duurder komt, maar heel lekker
n.l. rliabarber met amandelen, de aman
delen worden overlangs in de helft ge
sneden en er pas op het laatste oogenhlilt.
voordat de jam in do potten gevuld wordt,
door geroerd. Deze jam kan ook heel goed
als consumptie worden gegeven hijvoor
beeld bij nagerechten of als vulling van
een omelelle. En voor wie eens wat eigen
gemaakte jam cadeau wil doen, is het ook
aan te bevelen, want de potjes zien er zeer
smakelijk door uit. e
E. E. PEEREBOOM.
UIT EN OVER OPPER-SlLEZIë.
Fransch materiaal
naar Polen.
L'it Weesiem wordt gemeld: Do
Duitsch-Oostenrijlksclie Tageezeitung
deelt mede, dat do Fransch en de mu
nitie en het materiaal, dat Oostenrijk
volgens het verdrag aan de Entente
moet uitleveren, ter beschikking van
Polen stelt. Dagelijks worden uit
Btaate-munitie-fabriétoen en andere
staatsbedrijven géheele treinen met
oorlogsmateriaal naar Wiener-Neu-
stadt gezonden, waar zij als machines
en ijzerwaren worden aangegeven en
naar Polen gaan. De valsclie deel ar a-
raties, aldus de Duiisch-Ooslenrijk-
sche Tageezeitung, worden door de
Franscken met toestemming van den
Oostenrijksellen minister van Finan
ciën, opgemaakt met misleiding der
met het toezicht belaste organen.
Wter holen transporten.
Uit Beulhen wordt ge:-, i .u-
Tn de districten, door de oji&taiideluigcii
bezet, begint het sjioorwegverkeer normaal
te worden. Gisteren kon men acht treinen
met 5SQ0 ton steenkolen zenden naar Po
len en Tsjeeho-Slowakije. De opelaudelin
gen hebben betrekkingen aangeknoopt mot
do groothandelaren in kolen en organiseo-
ren een regel matigen uitvoer van kolen
naar het buitenland.
Het Fnuuefce voorstel.
Volgent inlichtingen door Havas ontvan
gen. behelst de nota, door dc Fntnsche re-
geering aan de Engelsdie overhandigd, dc
mededoeling, dat het eerste wat gedaan
meet worden i» het. herstel van de orde cn
het gezag der commissie in Onper-Sitczië. I)e
Polen zijn thans genegen zicli te onderwer
pen. Het is te hopen, dat ook dc Duitsehcr*
de wapenen zullen neerleggen. De regcorlng
is van oordeel, dat de arbeid van den opper
sten raad moet worden voorbereid door «n
commissie van deskundigen, die een rapport
li opstellen over de verschillende elementen
»n het probleem.
Do conferentie van den oppersten raad zal
kunnen plaats vinden zoodra de orde za) zijn
hersteld in Oppar-fiilezUi en de deskundigen
hun rapport zullen hebben beëindigd.
Dc 13 godoode Italianen.
Men verneemt nader omtrent het dood
schieten van 11 Italianen m OppeT-Silezie .-
De commandant der opstandelingen had
an zijn manschappen bevel gegeven, de
Italiaansche soldalen gevangen te nemen,
doch de Polen volgdon het lievel niet op en
schoten mot een machinegeweer op de Ita
lianen, die allen gedood werden.
De commandant van de eerste Pool6che
opstandelingendevisie, graaf Mielzoinsky,
heeft drie leden van de Intergeallieerde
Commissie telegrafisch verzocht, naar het
hoofdkwartier der opstandelingen to ko
men, waai do lijken van de Italianen op
baren zijn neergelegd, j>m bel incident to
onderzoeken. De gedoode Iialiaanseho sol
dalen behoorden tot het Italinansche gar
nizoen van Kosel.
Een Opper-Sileiisclie demon
stratie tc Berlijn.
De vereenigingen van „aan 't vader
land getrouwe Opper-Sïlezlérs" heb
bel: Zoudagmidag in den „Lustgar-
ten" te Berlijn een groote demonstra
tie gehouden, waaraan door meer dan
honderdduizend mannen en -vrouwen
werd deelgenomen. Onder me?r werd
ook het woord gevoerd door den ver
tegenwoordiger der communistische
partij te Kattowitz, dr. Weinberg, die
zeide: „De dag zaJ komen da; wij de
vreemde heerschappij zullen afschud
den. AJ hebben wij nu ook geen wa
pens, de Duitschie arbeiders zuilen
toonon, dat zij nog merg genoeg m
hun tftenderen hebben om zich tegen
de tirannie der tegenstanders te ver
zetten. Wij Opper-Sileziers zeggen
zonder onderscheid van partij: wij
zijn Duitechers en willen bij Dultsch-
land blijven."
Een motie werd aangenomen, waar
in verlangd wordt dat door het spoe
dig zenden van voldoende Eugelsche
cn Italiaansch© troepen" de wettelijke
toestand in Opper-Sileziè onmiddellijk
wordt hersteld en dat die de grens
met Polen geheel en al zal afsluiten.
Verder werd van de Duitsche regee
ring verlangd dat zij evenals tot dus
ver voor een onverdeeld Qpper-Sücziê
zou blijven optreden.
Vervolgens hield de nieuwe Rijk©-
kanselier, dr. Wirth, een rede, waar-
Ui hij o.m. opmerkte: „Ik ben vervuld
van dank en vreugde over deze groot-
eche demonstratie. De bevolking van
Opper-Silezïe heeft zich met bijna
driekwart millioen stemmen voor
Duilschland verklaard. Alle lagen der
bevolking hebben meegewerkt om de-
se Duitsche meerderheid bij de volks
stemming toi stand te brengen. Een
groot Engelsen blad hooft er spoedig
na de stenmiing als kenschetsend op
gewezen, dat van de arbeiders vooral
de meer ontwikkelden voor Duitsch-
land hebben gestemd. Ik voec hieraan
toe, dat hoe grooter het aantal ge
schoolde en productieve Duitsche ar
beiders i®. Itic eerder Duitscliland en
tegelijkertijd heel Europa genezen zal
van de door den oorlog geslagen
wonden. Dat is een levenskwestie
voor Europa en daarom moet de wij
ze waarop die arbeiders hebben ge
stemd als een vingerwijzing worden
beschouwd.
„Do tegenwoordige opstand en zijn
bloedige gevolgen besloot de rijks
kanselier kunnen ons niet berooven
van een goed recht en wanneer de
Polen meenden dat zij door hun da
den van geweld de wereld voor een
voldongen feit hebben gesteld, dan
hebben zij zich vergist. Het zou bo
vendien het toppunt van onrechtvaar
digheid zijn, wanneer uit bruut ge
weld een recht kon ontstaan, temeer
waar Duitsehland slechts bloeien en
gedijen kan wanneer het met Opper-
Sileziê vereenigd blijft.
Wandaden.
Te Hindenburg heeft een
sterke Poolschc bende in een
particuliere woning een mijn tot ont
ploffing gebracht, waardoor talrijke
vrouwen en kinderen werden gewond.
Dit cn andere voorvallen. zouden
\vraakmaatregelen zijn tegen de ont
wapening van een Poolschen politie
beambte in de ncutarle zone.
DE MODE.
Zg: „Ik lees in de krant, dut ecu
vrouw, toen ze een vriendin nakeek,
om te zien wat ze aan had, uit liet
veuiftter viel",
Ilij: „Dat Ik wijst weer eens dat
sommige vrouwen, die dc mode trach
ten te volgen, te ver kunnen gaan".
(H. P.)
LETTERLIJK.
Nijdige klant. „Kellner, die bief
stuk was zoo taai als leer".
Kellner: „Spijt mij, meneer, spijt
mij werkelijk. Wat zult u hierna bob
ben."
N". K.: „Indigestie, denk ik".
Spraakzame kellner. (uit het raam
kijkende): „Over een paar minuten
zal de regen hier zijn, meneer".
Booze klant: „Zoo, maar ik heb Item
niet besteld. Ik wacht op mijn var-
kenscarbonade.
Onze Laciilioek
Dc beraadglajrinsten tusscbei
de geallieerden.
De ber«ad*la?inj.- n tusschen Londen ea
Parijs over Opper-Silezië duren voort.
Tc Parijs wordt verwacht, dat de eonferen-
c van der Oppersten Raad te Boulogne ttio-
ïien den 7en en den 15en Juni zal worden
gehouden.
VredesondAhandelingenT
In 'het communiqué van de opslandelinitcr
■ordi bevestigd, dat de Duitwhcrs op ver
scheidene plaatsen aan het front besprekin
gen zijn begonnen niet het oog op een »top-
zetting der vijandelijkheden. I*e leiders der
opstandelingen hebben een proclamatie ge
publiceerd, waarin zij aankondigen, va» de
zijde der intergeallieerde commissie de ver
zekering gekregen le hebben, dat bel Duit
sche commando zich verplichten wil, om de
vijandelijkheden tegen de Poolschc opstan
delingen te slaken, indien de Dnitsclier» niet
meer door de opstandelingen aangevallen
enllen winden. De leiders der opstandelingen
hebben last gegeven, om allo militaire opera
tie» te staken. In d<- proclamatie worden d«
opstandelingen en de bevolking aangeraden
zich rustig to houden cn dc bevelen der
meerderen op te volgen, ton einde dc zaak
in den opstand niet ie coiupromilteercii.
Dultschc burgers nlt
Ktinlgnliiilte weggevoerd.
Volgens berichten uit Opper-Sik-zië zijn
uit de sud Kbnigshuite een groot aantal
Duilsc he burgers door de Polen weggevoerd.
Onder dc meogevoerden bevindt zich le
Duilscb-uationale Rijksdagafgevaardigde Hart
me.cn. Naar de „Vorwart»" meldt, 'heeft de
•rijkspresident door tusseheiikoinst van het
ministerie van Bnitenlandsehe Zaken atappon
bij de intergeallieerde commissie gedaan, (en
cir.de de bevrijding van deu 65-jarigen afge
vaardigde te verkrijgen.
liet proces tegen
kapitein Muller.
Ic iic-l proces logen kapitein Muller zei de
procureur-generaal te Leipzig in het requisi
toir. dat hij niet aarzelde i«' verklaren, dat
"c.'ultaat van de. behandeling der zaak
de rechtbank gunstiger is geweest voor
de beklaagde dan de instructie deed vermoe
den En het zou goedkoop zijn de schuld
van dc.1 toestand iu het kamp te Flavy aan
den beklaagde le geven. Erkend dient Ic- wor
den, dat deze toestand erbarmelijk was. Het
nte offensief was begonnen, alles was ver-
id. De beklaagde vond in liet kamp slechts
twee leege barakken, waarin 600 man ge
borgen moesten worden, echter voor piot
meer dan 300 plaats was. Beklaagde kon niet
ander- doeni dan zich tot rijn rbefs wenden.
Hij deed dit cn vaak op tamelijk krasse
wijz..-. De Engclseheu waren gewend avu
goeden kost. Toen zij eT zich over beklaag
den, dat de koffie niet goed was geweest,
hadden zij moeten bedenken, dat dc Doit-
sclicrs al jaren lang geen echte koffie meer
haddon gezien. Zoo was bet ook gesteld met
de eigenlijke voedingsmiddelen
Mishandelingen eenter moeten zeer scherp
veroordeeld worden. Voor deze delicten
moet beklaagde botten. Doch bij dit veroor-
deel'-n moet men voorzichtig zijn. Men bad
bc.klaagde gevraagd zoo veel mogelijk men-
schen aan het werk te zetten. Beklaagde is
een zeer plichtsgetrouw officier geweest,
overijverig. Hjj eisehet lied voel ca achtte
ie.schir.il menigen gevangene tol werken in
nut, die dit niet was.
Bij de strafbepaling zou men vestingstraf
willen opleggen, mudat beklaagde zich vrij
veel moeite beeft gegeven oui voor de ge-
genen te zorgen, zich verdienstelijk heeft
gemaakt voor het kamp. Maar toch moe:
gevangenisstraf worden gcëisrhi, omdat be
klaagde zich bjj de mishandelingen aan ruw
heid hoeft schuldig gemaakt. Zijn oenig
excuus hiervoor is zijn zenuwachtigheid.
Nader word; gemeld, dal dc voormalige
kapitein Muller tot zes maanden gevangenis
straf wenl veroordeeld.
Bij de toelichting van het vonnis zeide de
■orzittcr, dat een eerloozc handeling van
beklaagde in geen enkel opzicht bewezen is.
Hei staat tasi. dat hij het kamp in zeer
slechten toestand, vooral in sanitair ojtziciii.
heeft aangetroffen. Den beklaagde treft in
dat opzicht geen schuldintegendeel, hij
heeft, op voorbeeldige, en opofferende wijze
alles iu het werk gesteld om betere toe
standen te scheppen en verbetering te bren
gen in het lot der gevangenen.
Beklaagde heeft zich echter, wellicht ten
gevolge van 2yn overspannen toestand, die
een uitvloeisel was van een hartkwaal, laten
medesleepen tot handelingen, die een offi
cier en een beschaafd inenseh onwaardig wa
ren. Op een muiterij in hu kamp kan be
klaagde zich niet. beroepen. Iets dergelijks is
niet bewezen. Ilij beeft in eenige gevallen
gevangenen met een stok iu 't gezicht gesla
gen. in twee gevallen gevangenen aan een
paai laten binden, zonder dat hiervoor reden
bestond. Een gevangene heeft bij mot den
stok legen het been geslagen, waar de gc-
Feuilleton
De geheimzinnige
Roger Bullock
het Engelsch van
TOM GALLON.
U)
- U behoeft nergens baD£ voor te
iijn, zeitle de man. Het spijt me dat
ik u heb laten schrikken, maar ik had
bepaalde redenen om o deze zonder
linge wijze binnen te komen. Hoort u
hier thuis?
Vertel mij wie u bent, zoide Mark
fluisterend. Ik wil weteu wie u is.
Beantwoord eerst mijn vraag,
héraam de ander, - Laat, het u vol
doende zijn dat ik hier met eem goed
doel lien, maar dat ik niets te molten
heb met de bewoners van dit huis
op een enkele uitzondering na
Ik hoor hier niet thuis; ik lieb
me hier verborgen, antwoordde Mark
Dan varen wij wat dat betreft
in hetzelfde schuitje, zeide de ander.
Ik verberg mij hier ook. Nu zal ik
uwe nieuwsgierigheid bevredigen. Ik
heet Richard Bullock.
Langzaam lieji Mark Connaway
ai aar de tafel toe cn keek den man bij
hei licht van dc drie kaarsen nauw
keurig aan. Hij begon nu kleine, on-
belaugrijko verschillen te zien tus-
sclien dezen man en den ander; liij
zag dat. zijn klacren anders waren en
dat zijn haar iets grijzer- was. Boven-
die» was de uitdrukking van het ge
zicht vriendelijker; de lijnen waren,
even sterk sprekend als in het andere
gelaat dat hij zich herinnerde, maai
hij zag dat ze bij dezen man wezen
op kracht en vastberadenheid, meer
dan op ruwheid.
Richard, stamelde hij. Ri
chard Bullock, niet Roger.
De man keek hem scherp aan.
Roger'' Wat weet u van Roger Bul
lock af?
Niets heelemaal nieie, stot
terde Mark. Ik ik heb wel eens
van hem gehoord. Dat is alles wat ik
cr u van vertellen kan. Ik verzeker
u dat ik niets van hem af weet.
Waarom aioemt u dan zijn naam7
vroeg de andere man. Maar heol
weinig mensclien weten, dat wij met
ons tweeën zijn: in jaren hébben we
eikaar niet gezim. Hoe vreemd, dat ik
nu vanavond iemand ontmoet die Ro
ger's naam noemt.
Mark zeide niets en de man bleef
hem e enigen lijd wantrouwend aan
kijken. Na een poos vroeg hij: U
zegt dal u zich hier schuil houdt; wie
heeft u hier gebracht.
Ecu meisje, ecu tingel, zeide
Mark oogewonden. Ze heet Made
line.
Als Madeline dat gedaan lreeft,
zeide de man onverwachts op eem
Ji,eel anderen toon. dan is de zaalc
in orde e<n het spijt mij dat ik u van
oneerlijkheid verdacht. Goef mij uw
hand.
Aarzelend schudde Mark Comi.iw.-ty
de hand die hem toegestoken werd:
hij zag hier een nieuw gevaar waar
hii niets op gerekend had. Vaag raad
de hij dat deze man door een toeval
hier In de buurt was; hij begreep dat
Richard Bullock niet wist waar zijn
broer was en wat er met hem gebeurd
was. Maar over dat laatste zou hij
nog vreemde dingen hooren.
Madeline is zeer bevriend met
mij, of misschien moest ik bet liever
omdraaien en zeggen da' ik zoo ge
lukkig ben bevriend met haar te zijn,
zeide Richard Bullock na eenige- oogem
blikken, terwijl hij op de tafel ging
zitten. Ik ken haar nog maar een
paai' -dagen, cn ik heb al ontdekt dat
het hoog tijd is dat ik iet® doe om
haar te helpen. Het schijnt dat ze bij
een troep schurken verzeild is ge
raakt: zij zullen nog wel eens ver
baasd zijn als ik nu'j met de zaak go
bemoeien zei u iets?
Mark schudde het hoofd en zag op
hetzelfde oogenblik dat er een lieel
vreemde uitdrukking op het gelaat
van Richard Bullock gekomen was.
Hij wreef met zijn hand langs zijn
voorhoofd en bleef toen doodstil zit
ten, alsof hij zat te luisteren, eindelijk
schrikte Irij, snoot de kaarsen met
ijm vingers en keek Mark verschrikt
aan.
liet is toch zoo vreemd, zeide hij
mot zachte stom. maar ik heb de
laatste twee dagen telkens we - dat
gevoel gehad.
Welk gevoel? vroeg Mark.
Men zegt dat er een eigenaardige
peivoelsovereenkomst bestaat tusschen
tweelingen in bijzondere gevallen,
ging Richard Bullock voort, blijkbaar
zonder op de vraag te letten. Roger
is mijn tweelingba-oeder en het is al
verscheidene malen gebeurd dat, als
er met eem van ons beiden iets
vreemds gebeurde, de ander het op
een vage manier mérkte. Twee dagvm
geleden wist ik dat er iets met Roger
gebeurd was; ik was er zeker van.
Mark hield zijn gezicht zooveel mo
gelijk in de schaduw en sloeg dezen
vreemden man gade. Hij had een ge
voel of deze hem ieder oogenblik kon
aanvallen en van den moord beschul
digen.
Ik heb dat gevoel nog een paar
maal gehad, ging Richard Bullock
peinzend voort. Ik had het ook een
minuut geleden, sterker dan ooit
net of Roger dood was en zijn geest
probeerde iets tegen mij te zeggen.
Begrijp mij goed, voegde hij er vlug
hij. Wij waren niet erg op elkau-
dci' gcstcid, want ik ben bang dat Ro-
gca- altijd nogal een mislukkeling is
gc .veest, maar ik ben er nu zeker van
«.u cr iets met hem gebeurd rnoet
zijn.
Misschien vergist u zich, opper
de Mark.
Dat is onmogelijk, antwoordde
de ander. En ik zal u nog eens
iels zeggen, ik ben er zeker van dat
liij zich op betrekkelijk korten af
stand van hier bevond. Toen ik voor
het eerst voelde dat hem gevaar dreig-
de, wist ik dat ik met ontweerstaan-
bare kracht getrokken werd naar de
j.laats waar liij was, ook al kwam ik
hier met een totaal ander doel. Be
grijpt u me?
Ja, ik geloof liet wel, zeide Mai l-
die opnieuw begon te lieven. Maar
u vergist u toch als u denkt dat er
iets met uw broer gebeurd is:
Wat weet u er dan van? vroeg
de ander vlug. Spreek op, man,
ging hij ojigowonden voort. Ge
weet er zeker iets van. Hebt u hem
gezien?
Mark knikte. Ja. ik lieb hem bij
toeval gezien? zeide hij. Daarom
was ik zoo verbaasd toen u deze ka
mer binnenkwam. Ik dacht dat u Ro
ger was.
Een zeer verklaarbare vergis
sing, zeide de ander. Maar vertel
mij eens -- wanneer hebt u hem ge
zien, en waar?
Ik ontmoette hem i a toeval, siot
terde Mark. liet *a« hier iu da
buurt.
-- Ha! dat wist ik wel! riep de an
dere man opgewonden uit. Ik wist
wel dat mijn instinct me niet kon be
driegen. E» verdér?
Hij is hier niet nu -r. zoide Mark
langzaam. Hij is heel ver weg ge-
gaan. Maar u behoeft niet bang te
zijn: hij hij is lied wel.
Neen, dut is niet waar, antwoord
de Richard Bullock vol overtuiging.
Er' is iets met lieni gebeurd en ik
moet ontdekken wat het geweest is.
T' liceft liem gez-ien, u kunt mij hel
pen.
Ik u helpen? Mark keek hem ver
schrikt aan.
- - Ja, waarom dan niet? vroeg de
ander. U heeft blijkbaar moeilijk
heden. Misschien kan ik u daarbij van
dienst, zijn. Ik heb hier met con twee
ledig dool te doem om mijn broer Ro-
f»r tc vinden en om Madeline te hel
pen
Madeline! herhaalde Mark op
somberen toon toen hij aan liet meis
je dacht.
(W-
rol gil)
