Buitenlandscn Overzicht
LIT EN OVEB OPPER-SILEZIï.
Generaal llgler dreigt met
nieuwe actie.
Omtrent een onderhoud, dut gene
raal lloier Zaterdag met elen Eng©l-
scüen generaal Meilinker over den
door de imergealliourdo commissie
gowanschten terugtocht van den Duit
schen Selhstscliutz eu de Poolsohe in-
surgentcn liud, wordt uit BeuUien
gemeld, dut de Commissie van Twaalf
Cl« nieuw ontruiraingsvóoratcl heeft
uitgewerkt, dat gisteren aan generaal
Meilinker werd ter hand gesteld, die
het aan de intergeallie?rde commis
sie zal doorzenden.
Dc „Lokal Anz." verneemt van be
trouwbare zijde, dut Hófer bij de be
raadslagingen met de Commissie van
Twaalf heeft verklaard, dat hij zon
der waarborgen voor een werkelijke
zuivering zich vrijheid van handelen
voorbehoudt. Indien niet 'werkelijk op
21 Juni, den gestelden termijn, de
door de geallieerden gewaarborgde
zuiveringsactie is ten uitvoer ge
bracht, zal generaal Hófer zelf han
delend optreden.
Uit Parijs wordt gemold, dat voor gene
raal niifcr weigerde t torngtochtsplan te tec-
kcuen, de geallieerden maatregelen zullen
nemen om de Duitscbcrs te dwingen.
Ue gevechten gestaakt.
Uit Warschau wordt gemeld:
be militaire operaties in Opper-Silezio
zijn lang* hot- geheele front gestaakt, dank
zij do loyale houding dor opstandelingen,
die zich hebben teruggetrokken, om de
geallieerde treepen fat staat to stellen, de
neutrale zono tusschen' do vechtenden te
bezetten.
Uo geallieerden en
Oppcr-SUczIC.
Er i* bij dt eoiJerentie to Parijs tussclien
Curren en Briaad gebleken dat eenheid in het
optreden der alliés in hel Oosten ver te zoe
ken is. Eenzelfde verschil van opvatting blijft
hc«'*nn omtrent Opper-S i'.eriü. hord Cnrzon
wilde nieu weten i.-.u eeu verdeeling der
iixhistrieolc gebieden, noch van een toe
wijzing daan an atui Poien, terwijl Frank
rijk en, naar hier verzekerd wordt ook Ita
lië. een verdeel ing wenscben. Curzon heeft
im gesproken over de mogelijkheid om aan
Polen de souvereinitclt en .-.an Duitschland
de exploitatie toe te wijzen van de betwiste
districten een „Bastaard'-oplossing, waar-
.van men hier nicU venvacht, maar die Joor
sommigen beschouwd wordt ah het mogelijke
aanknoopingspont voor andere bemiddelende
oplossingen. Men heeft nu besloten de com
missi© te Oppein nog eens aan te porren om
spoedig met hel voorstel tot het trekken van
Cen grenslijn aan te komen. Gebeurt dat nu
niet gauw, dan zullen er experts benoemd
worden, die het in do plaats der commissie
moeten doon. De beslissing blijft echter na
tuurlijk aan den Oppersten Raad. en voor-
ioopig ziet liet er niet. naar uit alsof die
beslissing door dezo laatsto besprekingen
©enigszins naderbij gebracht is.
Men verwacht dc eerstvolgende conferen
tie- va u den Oppersten Baad thans tegen half
Juli to Boulogne. Daar zal dan meteen ge-
npri-ken worden over de opheffing van de
in Maart tegen Duitschland besloten sanc
ties, dio Engeland thans beëindigd zou willen
zion. terwijl Briand een onmiddellijke .onvoor
waardelijke opheffing ervan nu nog miar
nlot dadelijk aannemen wil.
DE DUITSCHE KANSELIER AAN I1ET
WOORD.
Rijkskanselier Wwh sprak in een verga
dering van den Duitschen Bond van Vak-
veroenigingen te Essen over het ultima
tuin vnn Londen en do mogelijkheid om
dat, na te komen. Hij zette uiteen dat men
door vroedzamen arbeid tot vrijen, nieuwen
welstand moest komen. Ofschoon do lcanse
lier den vreeselijken toestand van Duitsch
land in al zijn ernst schilderde, bleek
toch uit zijn rede een groote mate van op
timisme. Het ultimatum was aangenomen
om do bezetting van het Ruhrgebied en het
gevaar van do scheiding van Noord- en
Zuid.Duilschland af te wenden.
Omtrent do mogelijkheden tot vervulling
van het ultimatum zeido do rijkskanselier,
dat do ontwapening en ontbinding der bur
gerwachten goeden voortgang bad. Hij
hoopt, dat Duitschland jaarlijks de 2 mil
liard zal kunnen betalen, net moeilijkste ;s
liot opbrengen v an de 26 pet. van don uit
voer.
De rijkskanselier sprak daarna uitvoerig
over de komende kolenbelastine en over de
belastingwetgeving. De rijksinkomsten
hebben in hei laatste jaar reeds 45 milliard
opgebracht; als men zoo voortgaat zal men
het gestelde do-el bereiken en in het vol
gend jaar do begrooting met een batig sal
do kunnen afsluiten.
Nader wordt nog ter aanvulling gemeld
Ook voor de Opper-Silezï9cha quaestie is
dut aannemen van hel ultimatum van gewel
dige bclcokoin*. Want gelooft iemand, dat de
Polun zich niet vergenoegd hadden met het
geen zij nu reed» geroofd luidden, wanneer de
Frar.-chen het Ruhrgebied hadden bezet?
!a zooverre hangt het aannemen van het
tiltimatum met Opper-Silezië samen, dat
door deze aanneming Duitschland de vrijheid
heeft gekregen om zijn recht te eischen, dat
op het vredesverdrag berust.
Wil men in Europa cen vredelievende ont
wikkeling, wil men hl Duitschland oen -vre
delievende democratie, dan moet de gobcele
wereld eerlijk spel met Duitschland in Opper-
Silezië spelen. Wij eischen Opper-Silezië,
omdat dc wil van de bevolking zich in dien
zin heeft geuit. De ïnsurgenten hebben niet
.alleen Duitschland doodclijk gekwetstzij
hebben ook de geallieerden aangetast. Daar
om roepen wij luide de wereld in. dat het
voor de geallieerden een noodlottig teeken
«ou zijn, wanneer zij niet medewerken om de
rechten, die gebaseerd zijn op het vredes
verdrag spoedig to laten zegevieren.
Hoe meer Korfanty r.ijn gang gaat. des te
zwakker wordt de houding der geallieerden
en des te dringender zal Duitschland vorde
ren. dat het eerlijk en fatsoenlijk beliandold
wordt - zoo besloot de rijkskanselier.
UIT 'T NABIJE OOSTEN.
Uit Parijs wordt geseind:
Curzon en Briand hebben oen ernstige
toenadering tusschen de Engelscho en
Fransohe standpunten bewerkt. Zij zijn
overtuigd van de onmogelijkheid de Klein-
Aziatischo quaestie door de wapenen tot
cen oplossing te brengen en het oogenblik
soli ij nt gunstig voor een bemiddeling der
grooto mogendheden teneinde te voorkomen
dut do toestand als gevolg van het nieuwe
Qi-iekseho offensief ernstiger zal worden.
Aan .Fran8ohe zijde is men geneigd, te
rug to koeren tot het ter Londensohe oonfe
renlio gedane voorstel, om de quaestie der
toewijzing van Smyrna en Thracië aan een
internationale commissie voor te leggen.
Men hoopt, dat Angora en Athene naar
rede zullen luisteren.
Dn telegrammen van de Engelsche, Fran,
sc-hn en Itnliaansche regeeriDgen aan hun
vertegenwoordigers te Athene, waarin op-
dr.-.eht wordt gegeven om aan Griekenland
bemiddeling der gealieerden aan te bieden,
-uiten dadelijk verzonden worden.
Mill acht het niet onmogelijk dat Grie
kuuland c» Turkije do bemiddeling zullen
aannemen-
Het GriekMho offensief In
Klcln-Azlë uitgesteld?
Oil Athene wordt gemeldHet gerucht
doet do ronde, dat het offensief een ïaaand
is uitgesteld.
Uit Griekenland.
Dit Athene wordt gemeldDo minis
ter van burtenlandscliti zaken is onver
wacht aan l/oord van don torpedojager
„Velos" op dringend verzoek van Goe
naris vertrokken. Du overhaaste vertrek
wordt door de pers druk besproken. Ai
gemeen is men van int-elilng, dut dit
vertrek verband bpudt met do bcujirektnï
van politieke gebeurtenissen, welke zioh
in do Klein-Aziatische kwestie zullen
voordoen.
DE BR1TSC1IE RIJKSCONFERENTIE.
Lloyd Gcorgo hcoft Maandag to Londen
de rijksoouferenlio goopend liij wees op
den grooten druk dio thans in Brittannië
gevoelt wordt c-u op de ernstige moeilijk
heden in alle doelen der wereld.
De hoofdvoorwaarde voor cen duurza
men vrede is het vasthouden aan do ver
dragen.
Verder wees Lloyd Georgo cr op, dat in
den oorlog do kraolit van het Britsche rijk
gebleken is.
Do eenheid daarvan roddo Frankrijk,
Engeland en do besohaving.
OVER EEN BONDGENOOTSCHAP
MET ENGELAND.
De afgetreden Frttrisoho president
Poinearé, die in een artikel in de „Ma-
tin" de quaestio van een Pwisch-En-
gelsoh bondgenootsoliap bespreekt, soms
talrijke punten op, waarop do politiek
van Engeland tegenover die van Frankrijk
staat. Hij betoogt dnt men beginnen
moet omlKtu al dio punten ©ensgorin»
heid te verkrijgen eer er sprak© kan zijn
van een serieus -bondgenootschap. Gaa»
men -anders to werk dan bouwt men
slechts een bedrïegclijko facade.
DE ARBEIDSCONFLICTEN IN ENGE
LAND.
Een actio voor cen alge-
tneene stalling.
Wij hebben r&ids nred'eged-üld,
dat het hêstuur der mijnwerkersfed©-
ratie besloten heeft, zich tot de bestu
ren der andere vakbonden te wenden
die in Icon geschillen gewikkeld zijn
om spoedig samen te komen met het
bestuur der mijnwerkers ten einde
met de mijnwerkers een actie over
het geheele land te voeren voor de
wederzijdsohe eischen. Deze actie
over het geheele land bote eken de vol
gens den heer Hodges e-en a'.gomoen© I
staking.
't Alg. Handelsblad meldt nader:
De vakbonden, die thans in Soonge-
schillen gewikkeld zijn of tot voor
kort waren, zijn de metaalbewerkers
met 1.500.000 man, drukkers ÏOO.COO
landarbeiders 1.000.009. arbeiders in
de katoenindustrie 500.000, gaswer-
kers 84.000, havenariieêtlere 125.000,
transportarbeiders to land 100.090,
tramwegpersoneel 70.000, koVmwter-
kers 20.CO0. arbeiders in de wolnij
verheid 250.000 en scheepstimmerlie
den 20.000, Intuesohen is na liet be
sluit tot het houden der conferentie
liet geschil in de katoen-industrie bij
gelegd, terwijl het tramwegpersoneel
reeds een stelsel tan loonsverlaging
heeft aanvaard. Het spoorwegperso
neel is niet bij dez© zaak betrokken.
Met de mijnwerkers mee, zouden, als
alle vakbonden meedoen, meer dan
vijf mill leen arbeiders staken of twee
derde der georganiseerde arbeiders
der lands.
Onder dc arbeiders in liet Engelsche ma-
bhinebotroft-betlrijf gumt stemmen op om mot
da mijn workers samen te werken ter verkrij
ging van de door beide v.-vkliondon vorlang-
do loonregeling.
Verder wordt uit Londen geseind:
Er zijn in het laatste der week
geen teekenen geweest-, dn-t de vak-
ver eenigin gen de mijnwerker® dooT
een aigemeene staking zullen onder
steunen. Men gelooft, dat het bostuur
der mijnwerkers weinig hoop heeft,
dat deze politiek succes zal hebben.
De geheele kwestie zal worden be
sproken op da conferentie der Labour
Party, die te Brighton zal worden ge
opend.
Do mijn werkers blijven staken.
Blijkens de jongste berichten is de
meerderheid der mijnwerkers vaisi.
besloten zich te houden aan den uit
slag- van het referendum in zake de
verwerping van de voorstellen der
eigenaars.
Enkele mijnen heropend.
Maandag zijn weer verschillende mijnen
heropend, 't Getal mijnwerkers dat afgedaald
is, was evenwel niet groot.
De nationalisatie (lor mijnen.
De extremisten in Zuid-YVales po
gen de zaak waarom het gaat te drij
ven in de richting der quaestie van
de nationalisatie der mijnen. Zij (>©-
toogen de onmogeh.ikheld om vrede
te verkrijgen, zoolang de mijnen
particulier eigende in zijn. Jenkins,
een invloedrijk leider der mijnwerkers
in Zuid-Wales, heef! zelfs h'it cenk-
beel daan de lïand gedaan, dat
mijnwerkers, dieh oogore loonen ver
dienen, een deel van htm loon zou
den afstuar. teneinde de loonen der
armer© mijnwerkers te verhoogen.
Lloyd George In 't conflict.
Lloyd George heeft op schriftelijk©
mededeeling van Hoclgos, dat dc voo
stellen der regeering en van de mijn
eigenaars dooi de mijnwerkera ver
worpen waren, geantwoord, dat hij
dit bericht zeer betreurde. Het is,
schreef de premier, een zeer ernstige
stap van de mijnwerkersfederatie,
om een stopzetting te verlengen, 'lie
het land een onbeschrijfelijk verlies
veroorzaakt. Ik heb u er reeds vroe
ger op gewezen, zoo vervolgt Lloyd
George, dat hoe langer de stopzet
ting duurt, des te grooter het verlies
is voor de inkomsten der schatkist
en dat wij dientengevolge des te
minder in staat zijn steun te verleu-
om de mijnindustrie over de huidige
moeilijkheden hoen te helpen. Daar
om waren wij veertien dagen geleden
g-enoodzank aan te kondigen, dat ons
aanbod van tirai milüoen pond einde
dezer week (dus Zondagavond) zou
afioopen. De moeilijkheden van den
finanoiee'.en toestand kunnen slechts
worden vergroot als aan den uitslag
van het referendum gevolg word? ge
geven.
Onder deze omstandigheden heeft
de regeering geen andere keus dan
haar besluit onherroepelijk te doen
zijn, -dat haar aanbod van steun na
Zondagavond niet kan gehandhaafd
worden.
Het coufUct la de wol-
n(|Tcrhcld.
De algemeen© bond van textielarbei
ders en de „National Society of ma-
chïnewoolcombera", de twee voor
naamste vftkvereemlgingen in de wol
textielindustrie, hebben toegestemd
INGEZONDEN MEDEDEEL ING KM.
A 50 Cts. per tegel.
itiniMtifk. Zenswpijn. licit,
ïtiilcppiag, Uïcrnekti,
till ütÉieitifl i
Volkomen genezing der oudste en
ernstigste gevallen door planten van
Doet. med. DAMMAN, specialist.
Vraagt grat. broch, no. 94 mei be
wijzen aan SN ABIT.JE, Gr. Markt 7,
Botterdam, onder opgave voor welke
ziekte.
in een loonsverlaging met 16
Daar aan alle betrokken vakvereni
gingen het advies da gegeven loonar-
verlaging te aanvaarden, wordt oen
minnelijke schikking verzekerd ge
acht.
DE TOESTAND IN IERLAND.
Sinn I'einere in nelle.
De Sinn Feiners hebben vier sein
huizen bij Manoheeter in brand go-
stoken. Er ziji: geen ongelukken voor
gekomen.
In den nacht van Vrijdag op Zater
dag hebben groote troepen Sinn Fei
ners gelijktijdig een aantal gedaan
op dc kustwaebtstatians van Skerries,
Loughshinny en Malahide. Deze sta
tions liggen alle aan de noordzijde
van dc baai van Dublin en beboeren
tot de voornaamste van de Oostkust
van Ierland. Er werd hevig gevoch
ten, doch de aanvallere slaagden er
ui do stations te nemen, die zij leeg
plunderden. Zij namen instrumonten,
wapens «n munitie mede en staken
vervolgens de gebouwen in brand.
De aanslagen van Sinn Fein in en
bij Londen, waarvan een bericht
reeds met een enkel woord melding
maakte, betroffen het in brand ste
ken van een stapel dwarsligger-: to
Battersea, pogingen tot brandstich
ting in de stations Eimehooes en
W est India Docks van de „Gre.it
Eastern Railway" en het verbran
den eener boerderij te Leatherhsed.
De „Westm, Gaz." meldt, dal
Donderdagavond) dfe Sinn ïteimers
een poging hebben gedaan een klein
gebouw, staande op een heuvel bij
Dundalk en dienst doende als mu
seum der Louth oudbvikdundïgo ver-;
eeniging, in brand te steken; hei
vuur doofde echter uit en geen ern
stige -chad© werd aangericht.
Vrijdagavond echter, toen de leden
der vereenigmg de merkwaardigste
voorwerpen van het museum inpik
ten, deden zes jonge mannen een
tweede poging tot brandstichting. Zij
hielden de pakkende leden aan en
sprenkelden vloer en trappen met
petroleum. Terwijl zij" dit deden had
een ontploffing plaats en werd ont
snappen langs d© trappen onmogelijk.
De domes, die bij het inpakken hiel
pen, werden uit een raam der tweede
verdieping neergelaten en de mannen
sprongen er uit. Twee hunner werden
daardoor ernstig verwond en een der-
do kreeg een hersenschudding. Mili
tairen on burgers kwamen ter plaat
se en slaagden er in nog veel van de
tentoongestelde voorwerpen te redden.
De parlementen.
Da „Dailv Chron." meldt, dat De
Valera voor het oogenblik geweigerd
heeft Sir James Craig wederom te ont
moeten.
Het blad weerspreekt verder de
loopend© gehuchten, volgflns wNke
de koning met naar de opening van
het parlement van Ulster zou gaan.
Het blad zegt dat in de dooi- dan ko
ning te Belfast te houden troonrede
de hoop zal worden uitgesproken,
dat de vrede in Ierland door een mo
gelijke schikking tusschen noord en,
zuid, hersteld zal worden.
Het bc-zoek der konicgin
asa Belfast.
De inededeeling, dat de koningin
den koning zal vergezellen bij zijn
bc-zoek op Woensdag a.s. aan Belfast
ter opening van het noordelijke pat-
I'.ment, is volgens de Evening-
Standard" in Ulster met groote olijcl-
schap ontvangen.
Er worden uitgebreide voorzorgs-
mataregelcn genomen-tor voorkoming
van ip.ciöenten bij het bezoek, dat 4
uren zül duren. Firma's en bewoners
langs den weg, dien de stoet zal vol
gen, moeten aan de autoritaiien de
namen en adressen opgeven van alle
personen, die de beschikking hebben
over de rauien, de daken of ieder an
der punt, vanwaar men den «toet
kan zien. Geheimzinnig wordt aan o©-
ze mededeeling toegevoegd, dat de
opstelling der troepen bij deze gele
genheid op een geheel nieuwe wijze
zal geschieden. Men vreest ,dat er van
elders Sinn Feinera zullen komen,
van daar de voo rzo r gsm aatrteg Ai en
Da lerscha zalf-bescliikkingsbond.
Do „Itisli Self Determination League",
die don laatsten tijd in Engeland zoo
voel genoemd werd, is niet anders dat,
Sinn Fein onder een anderen naam. zegt
de „Mor. Post", Er waren ge'eidalij.'
Sinn Fcinclubs govormd to Londen,
Liverpool, liet noorden van Engeland en
in Schotland, dooh zij maakten niet ge
noeg propaganda. Do Valera meende
toen na twee en een half jaar werken,
dat de naam Sinn Fein voor Engeland
og-osdhilct was en vond toen den boven-
genoemdon naam. Toen steeg het ruin-
tal leden tot boven do 30.000. Do gehee
le politiek van de League is gelijk aan
die der Sinn Feiners. Onder de leden
-bevinden zich tal van vrouwen en jonge
tnenschen, die als werktuig dienen in
de handen der leiders.
V©rspr©ld nisuwe
DE L1TELAÜSCHE QUAESTIE.
Een door 3e commissie van Buitenland-
scho Zaken ingestelde sub-oommissio
heet't een resolutie opgesteld, dio aan den
Poolschen Landdag in zake de quaestie van
Wilna zal worden voorgelegd. In deze re
solutie wordt verklaard, dat het plan van
den heer Hijiuans voor Polen aannemelijk
ia, als zijn tochten uitdrukkelijk worden
iii-vraavl-:>rgd cn de bevolking van Wilna
or mi* instemt. Do Landdag machtigde de
rcgeerixig om de icchtslroekecho onderhan
delingen met LUhauen voort te zetten op
don grondslag van het plan iiijtuans (vor
ming van twee zcUstaudigo Lithauseue
canton--: Wilna en Kowno, (lie satuen den
Luhauschen seint zullen vormen welke
liaan met l'oicu zou zijn verbonden.)
UIT RUSLAND.
Ds „Morning Post' verneemt uit Hel-
sitigiors, dat er onder de rood© troepei
zink «en orustigo opstandige geest
bosnicht, dat de kazernes van sommige
regimenten omsingeld zijn door detache
menten Chincc-zen en Basjkiren onder
uitgelezen officieren. De rogeoring is
bevreesd om tiet roode leger tegen de
arbeiders to gobruikc-u boholvo bijzondei
betrouwbare «fdeelingen.
To Jorosiaf eu Nisjni Novgorod hebben
ernstige hongcr-onlusten plaats gehad.
PEST-EPIDEM1E IN RUSLAND.
De Iiuss. Prees Agentur doelt me
de, dat de berichten aangaande het
heerschc.il van pest in do gouverne
menten Ufa en Samara wonden be-
vcötigcl. üe bevolking verlaat over
ijld de besinelto gebieden.
KEN DUITSGH GENERAAL UIT
GEWEZEN. Do hoog© imitergeal-
lieerde commissie voor liet Rijnland
lieeft uit iiaar gebied uitgewezen den
Duitschen generaal Von Oven, tegen
wien to Leipzig een proces aaulia-n-
gic is. Dez© generaal liad te Kaiser-
lautern een vergadering op touw ge
zet waar hij het woord zou vooi-en.
TEGEN DE DUURTE IN ITALIë. -
Do fascisten te Napels en in andere Ita
liaaasclio steden dwongen do winkelier*
en hotelhouders hun prijzen te verlagen.
UIT HET SAARGEBIED.
Hel bestuur dor soo.-detu. partij in het
Saargt'bied hééft den Raad v.m den Vol-
i kenbond verzocht do volgende vronsehei.
dor iievolklng te vervul!on lo. verzeke
ring der burgerrechten; 2o. torrugkeer van
allo uitgewezenen; 5o. vercijdcring der
COMPLOT IN BOLIVIA. Volgens
oen B. T. A.-bericht heeft <le regeeiiug
van Bolivia ©cn revolutionair complot
ontdekt en de leiders cr van, waaiondet
oenige officieren, doen arrc««ct-ren.
DE KONING VAN BELOIè OVER DEN
8-URIGEN WERKDAG.
In een brief tan Wautera, den minis'.er
vnn n:j-.«rhoid cn arbeid, zegt do koning:
Ik heb pas de vrct op den arbeidsduur ge-
3ancl:;jncerd. l>e ach turen dag is derhalve
juridisch verkregen; rest dus alleen haar
ocononiisch te verkrijgen. Zonder twijfel
govon reeds vele o-.boiders zioh re genschap
van do nDodzAeijUicid, hun werkzaam
heid intensiever té doen zijn. een produc
tieve werkwijze toe te pussen c-n zich te
voegon naar salarisschalen, dio leiden tot
vcrliooging van de opbrengst. Dezo over
tuiging is nog nici genoegzaam gemeen
goed geworden. Een grootsch werk van
propaganda en opvoeding moei worden on
dernomen, teneinde in de geesten van allen
do noodzakelijkheid te doen doordringen
va nnnvemiijdelijko opvoering vnn do hoe
veelheid en hot gehalte van den gel cv erden
arbeid gedurende een kortoren arbeidsdag.
Hot geldt hier niet cen wedijver van belan
gen tusschen werkgevers en loonarbeiders.
Het is voor een land als België alloon mo
gelijk to exuorteeren on do dounncgrenzen
t.o pasacevon, zoo de kostprijs van het pro
duet kleiner wordt <st> do inlrinsielto waai
do vnn deze producten lino longer lioo meer
wordt- opgevoerd. 11c vertrouw er vast op,
dat onze dappere arbeidersbevolking zal
weten to doe* wat het algemeen welzijn
ciseht. Ook do leiders dor industrie zullen
desgelijks niet te kort schieten in hun
zware tak. Een gemeenschappelijke krachts
inspanning ter verzekering vnn het eoono-
miscli leven der landen zal den vrede
heolit maken den morgen na een onge
kende crisis.
Per? OverztfiM
1)E KABINETSCRISIS.
Do Haagsche hoefijaercorrespondcrit
van het II b 1 tl. zegt. dat wat a-.m
het thans ontstane conflict voor het
kabinet zulk oen ernstig karaktc-r
gaf, was (lat het werd teweeg: (re-
bracht door hot afvallen van een deel
der rechtcrr.iidc- en <lat do oorzaak
van doze gehf-urt.enis z.i. ten drsle
reads in den oorsprong van dit ka
binetdoch anderdeels, nader, in ce
fout van ziin beleid ligt. Hij schrijft
dienaangaande:
..Z© ligt in de Kabinetsformatie u>
zooverre als dit ministerie de heer
Ru vs heeft er meer dan ©ens aan her
innerd niet is gevormd uit de
nnrUjen van rechts, maar wel daar
op steunde. Op ^en stemhusntt-
s-laz. die slechts 50 leden van rechts
or leverde tez-rover ec-n afwezigheid
van eenige georganiseerde oorxiaïtie,
kan wel een ministerie wordtfil ge
bouwd van ri>cht6che allure maar
kwalijk e n kabinet dat cen zeer be
sliste, rechtsche politiek zing voeren
op eep, in overleg niet da stemend®
fracties opgemaakt, volledig uro
gram. Trouwens, toen het Kabinet
ontrad, loef don we nog In den oor-
Iogsti'd en was de oorlogsdruk nog
het alles bahef rschendo- Men he-^ft
ricli destijds don cok bepaald tot
twee programnunton, die in de Troon
rede van 1918 zijp vastgesteld: '"in
voering van Art. 192 der Grondwet
«n invoering van de Tol ma-Wetten.
Daarvoor kon het iministeri© ten vol
le op de drie rechtsche fracties reke
nen, die, voor 't overige, slechte in
nlgemeenon zin, wegens de verwont-
sohnp van politieke mentaliteit, n
steun toevoe-vdon maar op geenerlei
ander concreet punt door een precies
accoord gebonden waren. Van erni-
eo verandering in de weermacht was
toen in t g o h e 1 geen kwestie
cn de TrOoriTcde vnn 1918 gewaagde
dan ook alleen vnn een voornomen
om t.o trachten de lasten der mobili
satie to verlichten, waaraan echter
onmiddellijk werd toegevoegd: „zon
der vermindering d o t
w e e m ac h t,
T-Iet ophouden van den oorlog, het
uitslaan van revolutionmiire bran
den over Europa, en eindelijk het
voldoen aan dc twee e enige recht
sche program©iscJien van 1918 de
onderwijs wetgeving en de ouderdoins-
en invalldttedtsvoorslenlng bracn-
ten 't Kabinet (wij hebben dat reeds
oelnige malen voorlioem doen uitko
men) allengs in een andere positie
dan die welke liet bij zijn optreden
innam. En met name diende het Ka
binet er mede rekening te houden, dat
het nu nog 3lechts door den a 1 g e-
m e e n n band (van politieke ver
wantschap) met de rochterrijdo was
verbonden. Wet kon het daartegen
over, dc-or de NovembergebourteiJte-
sen van 1918, zijn basis verbreed acn-
ten tot lu andero partijen, maar ook
daar kon het toch op iilet meer dan
een zekere algeineejie welwillendheid
rekenen. Zoodra liet dus een zoo be
langrijk© zaak als de defensiekwcstl©
ging aanpakken (het heeft dit o.J.
trouwens te vroeg gedaan) had liet
zich, op dat concrete punt, van vol
doenden concreten steun moeten vei-
zekeren, allereerst onder dc partijen
vam rechts, waarvan liet immers kon
weten dat onder haar geen eenstem
migheid in legers aken heerschte.
Dat heeft het Kabinet echter, blij
kens den loon van zaken, niet ge
daan. Het heeft to zeer gerekend op
de belustheid der Anü-Rovolutionnai-
ren op do Zondagswet (die het deswe
ge nog expresselijk op de agenda deed
brengen) en de nationale gevoelens
van die partij te licht geteld.
liet is deze te zeer speculatieve po
litiek, dio ons een fout d'unkt in hot
Regeermgsbeleid en waarin de nader©
oorzaak van het gebeurde is ia zien.
Terwijl do vorder-af. gelegen© is te
zoeken in den onzek-oren istemhuö"
uitslag en in de onzekere tijdsom
standigheden, waaronder hct« minis
terie optrad.
En daarvoor treft het zeker geen
blaam."
De schrijver der „Haogsche Brie
ven"' in d e T ij d bespreekt de Kabi
netscrisis. Hij maakt de volgende op
merkingen:
„Er te gezegd, dat het kabinet zou
moeten blijven doch van kleur zou
moeten wisselen. Het zou van een
rechtsch kabinet een noutrnni moeten
worden. De acteur zou dezelfde zijn,
maar de rol, door hem gespeeld, zou
wisselen. Wij zullen de mannen aan
het bewind niet de belecdiging aau-
doen, lien daartoe ook maar ccu
oogenblik in slaat te achten. Het zou
politiek gesproken al bijzonder on
verstandig zijn, omdat het kabinet
uit den aard der zaak voor het kie
zerscorps een rechtsch kabinet zou
blijven. De rechterzijde kreeg dan
straks aan de stembus do verant
woordelijkheid van een neutraal ka
binet. Zelfs indien men geen rechtsch
getint neutraal kabinet zou willen
hetgeen in sommige oms*.;.udlgheden
zich als een noodzakelijkheid laat
doen, zich nu reeds m verbinding
zijn als dit, een in oorsprong en door
samenstelling extraparlementair ka
binet. Het is intusschen bijna ondenk
baar, dat de mannen zullen zijn te
vinden, noodig voor do samenstel
ling van een extreu-parlement air kabi
net. Het zou een tijdelijk personeel
moeten zijn met een aanstelling voor
één j ear, zeker na dien tijd aan den
dijk te worden gezet. Het zou daar
voor wellicht 3lleen ambtenaren vin
den voor wie de plaats, thans door
hen ingenomen, wordt opengehouden,
maar ambtenaren-kabinetten zijn
geen Hollandsoh product.
De mogelijkheid is dus zeker niet
uitgesloten, dat. omdat Nederland
nu eenmaal geregeerd moet worden,
dit Kabinet als het eenig mogelijke
alsnog zal moeten aanblijven. lier,
het zich daartoe echtor leene. moeten
vooraf alle andero mogelijkheden zijn
uitgeput en onmogelijk zijn gehleflcen.
De gc-legenheld moet zijn geboden tot
vorming van een linksch Kabinet
met het signatuur van Vrijheidsbond
of sociaal-democratie; tot samenstel
ling wan een zakenkabinet onder
rechtsche en linksc-he leiding, enz.
Alleen als deze pogingen zijn 'be-
prc>8fd en mislukt, kan het Rabin*
zich laten vermurwen. Het moet er
echter zelf von uitgaan, dat zijn bo
el issing om heen te gaan een onver
anderlijke Is, hetgeen niet be
hoeft uit te sluiten, dat het, zij 't in'
de overtuiging monnikenwerk te
doen, zich nu reeds in verbinding
stelt met de drie rechtsche partiien
in haar geheel, om als de gewilde
eventualiteit zrcli voordoet, dat het
blijven moet, gereed te zijn. Men
moet niet bang zijn, meer dan waar-
schiïnliik onnuttig werk te doen.
Blijkt dat voor h t oogenblik. dan zai
het allicht niet tevergeefs g-:\Iaan zijn
in öe toekomst. Indien de Rechter
zijde thans zich van de regeer ing
terugtrekt, dan kan zij daartoe weer
een volgend jaar geroepen worden.
Tndien men eens b'i elkaar gaat zit
ten. kon het oogenblik we! eens vee!
gunstiger blitken dan het schijnt.
De oorzaak van het gebeurde zit
hem. toch niet in de nüliltewet. Zij is
veeleer van prcoho!ogiséhcn aard, en
vindt, haar naaste aanleiding in rle
onbewuste uitwerking van de, naar
velen meenden, bij een deel der on
zen naar voren tredende neiging, om
het met de socialisten ©ons te gaan
probeer©m Zonder het zich «elven te
zeggen c-n zonder het tegenover zich
zels'e uit te ©preken, laat staan, tcg°n-
over andr-ren, is daardoor onwille
keurig onbewust in het geheel der
nroiesinnteche '--""htsch© partijen hei
gevoel naar boven trekome*--
kathol-eke ps-Gl naar dien kmi
stuurt, dan ho'^ "n wij cen reden,
om lei-s te vermijden, hetgeen het
OGgen.bM'k verb nesten kon.
De Tijd zelft handelt in ©en
hoofdartikel: „Geen rechtsch zaken
kabinet." over de kablnete-criste, 7c
haalt aan hetgeen de driehoek m-ede-
w-èrker van de Telegraaf cn de heer
Marchant schreven en zegt, daarin
den tactiek te zten:
„De Christel' ik o Tiegeeiin-0 irod
haar prlnclnieel program opbergen:
Minister Ruvs de Beorcnbrouek en
enkele zijner collega's moeten cn
kleurloos pak aantrokken om tot 1922
een „neutrale" nalitiek te voeren, dar.
wil zeggen: om allerlei belastingen
in te voeren en zuiver administratie
ve maatregelen te nemen, dio voor
het stijven van de schatkist en voor
de 1-oopende zaken noodig zijn terwijl
de hoeren van links, die al do
uitgaven mede hebbon
g o e d g e k e u r d, hun handen in
onschuld wasschen eu nan het zak en-
kabinet-Ruys de Beerenbrouck geheel
de verantwoordelijkheid overlaten!"
Daartegen komt het blad in verzet,
Het verklaart:
„Wanneer het onmogelijk is een
zuiver linkach kabinet te vormen, en
een cabinot-d'affaire© de eeiitgo uit
komst blijkt, dan zullen dc leiders
onzer partii. naar wü vertrouwen»
gebruik maken van hun recht, om
Har© Majesteit te adviseoren, de lico-
ren der linkerzijde te verzoeken hun
i&ndeel te nemen in de verantwóór
delijkheid, die veroorzaakt werden
door de uitgaven, w el k d 1 i n-
korzijdu heeft goedge
keurd.
Is do Imkerzijd© niet bereid dezo
verantwoordelijkheid in een zakenka
binet medo te dragen, dan behoort
do leider van een nieuw rechtsch Ka
binet zich de volle vrijheid voor ie
behouden, om tot op den dag der ver
kiezingen te voeren een principieel©
christelijk© politiek.'»
Kerk en Schooi
BIJZONDERE SCHOLEN VOOR OPEN
BAAR ONDERWIJS.
Op do voortgezette algeraecnc vergadering
van do veroeniging „Volksonderwijs" hield
inr. Smeenge, lid van het hoofdbesiuur, een
redo over het onderwerp „De betcckenis van
de oprichting van bijzondere scholen het
openbaar onderwijs."
Spr. herinnerde er allereerst aan volgens
hot vorsing in de „N. R'. Ct." dat in do
jaren 191D eu 11)20 de vereeniging beslolon
heeft to bl(jvon ijveren voor handhaving on
versterking van do oponbare overheidsséliool
en alleen daar, waar deze niet voldoende
fiinctioncort, steun te verleenen aan de op
richting van bijzóndere scholen voor algemeen
vormend lager (openbaar) onderwijs. Do
vraag is echter gesteld zou het niet beter
zijn, gebruik te maken van do nieuwe wet
en van dc openbare scholen neutrale bijzon
dere scholen te maken, in plaats van ze lo
laten in handen van gemeentebesturen, die
het niet wel met het openbaar onderwijs
tucenon. Dit vraagpunt is dan ook in dc af-
ilcolinjjen böhattdold, en dit heeft de afdee-
Inig Ka tl ijkMildam aanleiding gegeven tot
het doen van het op den beschrijvingsbrief
voorkomende. v,,oc;tol i t -. ;-i<-i> - vrije
scholen.
.Spr. eclieh-a- .ia., rna k. I net chide
van deu schoolstrijd, eindigende niet de fi-
nuncicolc geiijksteitiag tusschen openbaar en
bijzonder «-nderwijs, cr op wijzende dat ia
den strijd voor de openbare school de grond
gedachte was, dat de staat voor het onder
wijs hoedt te zorgen en deze de saa.nhoorig-
hcid van geiiecl het volk heeft te bevorderen.
Hel heeft spr. dan ook verbaasd, dat cr nn
in de kringen van Volksonderwijs dat rich
steeds op ditzelfde grondgedachte heeft ge
plaatst, ©en vraag komt tot oprichting van
neutrale bijzondere scholen. Dit betrenrt hij
ook daarom, wijl de voorstanders van do
kerkelijke school ons au zeilen verwijten het
zelfde lo doen hetgeen door ons altijd bestre
den is. Welke zijn nn dc bezwaren, die de
oprichting van i;cu!:u!l- b"-,ndcie scholen
noodig maken.
Spr. «eïde verder vast r.; vnlng te zijn dat
het oprichten van neutrale bijzondere scholen
een brou van verschil zon zijn. Z. i. doet men
verkeerd gelegenheden te scheppen, waarbij
liet mogelijk is, dat anderen zullen worden
uil gesloten. Ia eenmaal zoo'n school gesticht
en gaat het niet naar wenseh wat de finan
ciën betreft, dan moot het schoolgeld worden
verhoogd als gevolg waarvan sommigen die
nëllOol «tillen moeten gaan verlaten. We zul
len krijgen tal van kleinere inrichtingen in
plaats van een goed geoutilleerde groote
school. Ook over de 16 pCt., vereïscht bij do
oprichting, moet rue-n niet te licht denken.
In dezen tijd is dit ©en bedrag van zoodanige
grootte, dat het den ondersten lagen der
maatschappij bezwaarlijk zal zijn ook tot
oprichting van cen neutrale bijzondere school
over te gaan.
Hij concludeerde dat het oprichten van
ncutralo bijzondere scholen moet worden af
gekeurd, als zijnde niet in het belang van
het volksonderwijs.
in hot debat betoogde de heer Kraak, van
Haarlem, dis. naar tuen weet, onlangs dit
punt inleidde op een vergadering van do
uMooling Hnarleui van „"Volksonderwijs", dat
do feiten wel hebben bewezen, dat het neu
traio karakter van de openbare school niet
voldoende ia geweest om de kinderen van allo
gezindten samen te brengen.- Daarom moet
die illusie nu maar opgegeven worden door
Volksonderwijs en van do openbare school
moet inaar gemaakt worden wat er van to
maken is. Spr. vindt in het tweede lid van
art. 42 een positief beginsel, waardoor de
openbare school hoogcr staat dan de bijzon
dere sohool. Spr. betwijfelt echter, of de wer
kelijkheid wel in overeenstemming is mot
dezo wtottclyke bepaling. Hij woct niet, of
de openbare school wel beter is dan de bij
zondere.
Voor spr. staat vast, dut de opvoedkun
dige waarde van waardecring bij de bijzon
dere school grooter is. Men waardeert op do
openbare school te weinig, omdat men daar
de gemoedsvorming niet voldoendo behartigd
hoeft cn zich te uitsluitend heeft liezig ge
houden met verstandsontwikkeling. Spr.
meent daarom, dat men niet tegenover maar
naast de voorstanders van het bijzonder on
derwijs moet gaan staan, om samen te wer
ken tot verbetering van alle volksonderwijs.
roeger zou dit onmogelijk rijn geweest,
than* kan dit wel, omdat er meer w.iardee-
riug Is gekomen van de rijde van het bijzon
der onderwijs.
De lieer Groenewoud. uit Santpoort, bo
streed uitvoerig deze rede- en meende, dal d<
heer Krank volkomen buiten den strijd vai
Volksonderwijs staat. Er is, aldus spr., ab
filuut nog even weinig waardeering voor de
openbare school als vroeger: nog ateeJs
geldt, dat dc bijzondere school alle kinderen
moet hebben, dat de school bet voorportaal
van do kerk moet zijn. Van de verdraag
zaamheid van den heer Kraak worden wij
do dupe. Oi.i standpunt sta3t daar lijnrecht
tegenover. Gebrek aan kennis van de strijd
wijze cn strijdmiddelen onzer tegenstanders
is oorzaak, dat de heer Kraak zoo oordeelt.
Spr. verzoekt den heer Kraak het olaltc-
land roede in to gaan. Binnen 14 dagen zal
hij van zijn nicening genezen zijn.
Tenslotte Werd mol op één na algemeens
Memmen bepaald, dat een afdeeling, dan wel
een afdeeliugsbestuur, die steun wensclien to
geven aan pogingen tot oprichting van bij
zondere scholen van openbaar onderwijs, zij
daarover vooraf in overleg met het hoofdhe-
stuur dienen te treden.
Bij de rondvraag drong inr. Smeenge er
op nan. dai dc leden door huisbezoek rullen
trachten Volksonderwijs groot to maken,
door werving van loden en pronocMnd.i loor
dc opëhbare .'.chord.
PROF. Dr. K. MARTIN. Prof. dr.
K. Martin, hoogleoraar in de anrd- en
dolfstofkunde, rle palaontologie en
cryatallographie aan de Leidsehe uni
versiteit z.d 24 November den 70 jarigen
leeftijd hebben boreikt en derhalve aan
liet eind van den nieuwen academischen
cursus het hoogleeraarsambt, dat hij
sinds 8 December 1877 heeft bokleed,
moeten neerleggen.
IlcsMszaRen
VJSRD Ft STEKINGEN IN DIENST-
BETREKKING,
De lhn-tgsche rechtbank ihoeft den 4b-
jarigen Ch. G„ directeur van bet post
en toiegralhantoor te Sassenhelm, thans
geschorst, beschuldigd van verduist©
ling in dienstbetrekking van ongeveer
4170, vnlsehheid in geschrifte en het ge
bruik maken van vervnlsobte- stukken,
veroordeeld tot 1 jaar gevangenisstraf.
EEN AUTO-ONGELUK. - Do koop
man J. V. D. uil Amsterdam, die op den
Straatweg Den H/ug—Leiden cen wiel
rijder (had aangereden met zijn auto, is
'door de Haagsobo rechtbank veroordeeld
lot 14 dagen gev&ag*&iMU*f
