Haarlem's Dagblad | 1921 | 23 juni 1921 | pagina 5

luiteÉiÉcfi Overzicht

IdILEM'S ÜAEBUO

Europeesehe (NecïerlahdscJïe) politï'
mannen, die niet slechts uigen lotsver
betering beoogen, dooh die aan de be
volking vun onze echoone koloniën
iets hebban te geven uitgaande van
verstand en gemoed.

Zij, die zich oaai voor ter beschik
king weaischeo te stellen, moeten
niet alleen den wiekslag van den
geest des tijds hebben gevoeld, doch
hebben zioh geheel te geven aan hun
ne liooge taak van onderwijzer-pae-

'dagoog op den Openbaren weg, zij
hebben mede te delgen de schuld aan
onze broeders onder den evenaar, die
medewerken, om Nederland de
plaats te doen innemen als tweede
Koloniale mogendheid.

In een volgend artikel zal lk de
verdere leiding en de inrichting der
Nederlandsch-Indisch© politie nader
uiteen zetten.

1 Dr. A. H. VORSTMAN.

VAERSDEHiMG YAH DER HAARLEÏ86iSI 6SËEEMTERAAD

Punt 8.

HET BELASTINGPERCENTAGE.

B. en W. stellen den raad voor bet per
centage. bedoeld in art. 7 der Verordening
op do heffing eener plaatselijke directe be
lasting naar bet inkomen voor hel belasting
jaar 1921—1922 te bepalen op G'A.

De heer Pope r vindt ue belasting
in Haarlem ten nadoele van de ar
beidersklasse en zal daarom tegen dit
punt stemmen.

De heer R e i n a 1 d a wil evenmin
sprekende namens zijn fractie, ver
antwoordelijk gesteld worden voor de
manier van belastingheffing te Haar
lem. Hij verzoekt aantoekening dat
de soc.-dem. raadsfractie wenscht
geacht te worden te hebben tegen-

Daarna wordt het voorstel van B,
a W. aangenomen.

PHIBt O.

B. en W. stellen voor te besluiten uit do
verordening op de beffing van havengeld de
bepaling te laten vervallen dat vcor pleizicr-
jaebten, mits behoorende tot een erkende
binnen- of buitcnlandsche jachtclub, geen
havengeld verschuldigd is.

Goedgekeurd.

Pust 10.

B. en W. bieden ter vaststelling aan
in regeling betreffend bet openbaar ver
volgonderwijs ln deze gemeente.

Mevrouw üaarsohal 1K, o m i n
stelt, mede, namens do leden Van Vliet er.
mevrouw Willekes Macdonald voor, om in
6 te lezon; het vak kennis der natuur
wordt in het 2o (en eventueel in het 3o)
leerjaar om de 14 dagen vervangen door
Staatsinrichting.

De heer Brucb kant rich tegen dit
mendement.

Mevrouw Willekes Macdonald
n mevrouw Maarschal 1IC om i n
betoogon dat het vak van Staatsinrichting
voor de jonge meisjes van veel lelang ia.

De heer Bruch keurt het af om aan
meisjes die pas I jaar van de lagere schooi
ai rijn onderwijs in de 8taatsinriohting te
geven ten ko9tc van de gezondheidsleer.
Het voorstel der loden MarschallKomin
•S- wordt met 1713 stemmen aangeno
men.

Tegen stemden do leden Heerkens Thijs
?n, Bruch, Wolzak, de Braai, Hagemeijer,
Van Liemt, Miezériue, v. d. Berg, Kuenen,
Bomane, v. d. Kamp, Slingenberg en Vis-

Punl 11.

B. en W. stellen voor:

I. Tc bepalen dat een leeraar of een
leerares, die nog geen drie jaren aan het
Gymnasium of aan één der Hoogero Burger
scholen alhier werkzaam is, niet in aanmer
king kan komen voor een definitieve bcooe-
mïng als zoodanig aan een eer andere Hoo-
gere Burgerscholen of het Gymnasium dozer

femeente, tenzij naar de meening van B. en

7., een dergelijke overplaatsing in het be
lang van het onderwijs kan worden geacht.

IJ. Deze regeling alleen te doen gelden

>or de leeraren of lecraressen, die nk den
datum van dil besluit aan het Gymnasium of
aan de Hoogere Burgerscholen albiev worden
benoemd.

Goedgekeurd.

Punl12.

Voorstel von B. en W. om aan den
beer W. Kloeke ais vergoeding voor
vermindering zijner jaarwedde van 1
Januari 1920 af wegens reorganisatie
van het onderwijs een gratificatie van
f 493.33'A te verleenen.

Goedgekeurd.

PuRt 18.

GA8LEVERING AAN SPAAR ND AM.

Voorstel van B. en W. inzake het
aangaan van een overeenkomst mei
de gemeente Schoten aangaande gas
levering aan Spaarndam.

Do heer P o p p e informeert naar de juist
beid van de bewoordingen van art. 1. In-
dienn dat art. juist is dan wordt nu aan
Sahoton een vergunning verleend, dlc krach
tens do bewoordingen van de concessie Van
21 October 1905 niet behoeft te worden
verleend. Spr. doelt op het kadastrale per
eoel gemeonto Soboten sectio B. no.
1112.

Do heer Hoerkons Thijnseu ant
woordt dat B. cn W. van Haariem en B.
en W. van Scholen, over de plaste het eens
zijn. Mocht het kadastrale nmnmer ni-l
goed zijn B. en W. zullen de zaak na
gaan dan vragen B. on W. machti
ging om dat nummer te veronderc-n.

Bedoeling i9 dat Sohoten aohter de
Katholieke Begraafplaats ges mag lovc-

De heer Poppi

legt) zich daarbij
en W. wordt goedgc-

PBI*4 14

ONZE WATERLEIDING.

B. cn \Y. vragen den raad een
crediet van t 19,250 voor het boren
van 70 putten in de prise d'c&u der
gemeentelijke duinwaterleiding.

Wordt verleend.

Punt IB.

B. en W. stellen voor hen te machtigen
om in eigendom te aanvaarden van P. de
Ruig en A. M. Joustra gronden-bestemd om
als openbaren weg deol uit te maken van de
Molenaar straat.

Aldus besloten.

Puat 16.

B. en W. stellen voor aan te koopen het
perceel Rustenburgerlaaa 18 voor f 6000.—.

Naar aanleiding van een vraag van den
heer Wolzak antwoordt de heer 8 1 i n g e n
berg, dat deze aankoop niet dadelijk
absoluut noodig is, maar dat het de bedoe
ling is om langzamerhand te komen tot eeu
verbetering van de RuBtenburgerlaan.

De heer v.d.B a n stelt- voor dit punt aan te
houden; nadat de heer M i e z 6 r u b heeft
opgemerkt, dat 't z.i. beter is te wachten
totdat eenige perceelen kunnen, worder.
aangekocht.

Tot aanhouding wordt besloten.

Pun«. 17

B. en W. stellen voor aan te koopen do
kadastrale perceelen Sectie G. Noe. 1582 en
1581 (Huis ter Spijt) aan de Ktever'.-.an, voor
f 19000.—.

Goedgekeurd.

Punt (8

Voorstel van B. en \V. tot veriiuur
van grond onder Bloemendaal aan de
H. IJ. S. M.

Goedgekeurd.

Puni 19.

B. en W. stellen voor aan de eigena
ren van de pcrceelen'aan de Velserslraat 30
32 cn 54 ieder een achter htm perceelen
gelogen stukje grond te verkoopen ter ver
grooting vau hun tuinen voor f 15 per M2.

Goedgekeurd.

Punt 20.

BEWAARSCHOOLONDERWIJS.

Voorstel van B. en W. tot aankoop
van de Burgerbewaarschool in de
Smedestraat met enkele aangrenzen
de perceelen.

Mevrouw Willekes Macdonald
kan er zich niet mode vereonigen om een
toegang tot de sohool to geven in de
Noordor Schoolsteeg. Verder merkt spr. op.
dat het nog betwistbaar is, welko grond
behoort tot deze school, dan wel tot de
Barbar os ti cl', ting. Naar aanleiding daarvan
informeert spr. of dit niet c-en reden is om
dit voorstel aan to bouden.

Dc lieer Van liemt zet uiteen dat
do aankoop van de aan de school grenzen
de porce6lon voor die school met het oog
eventueele uitbreiding van de
school van veel belang ls.

Do heer Slingenberg zegt dat met
het sohool gebouw en den daarbij behooren
den grond aan te koopen, de gemeente nu
do rechten op die gronden krijgt en dat het
er niet toe doet wio juridisch thans de
eigenaar is.

Spr. doet verder opmerken dat B. en W.
in de veronderstelling leefden dat de ge-
heele raad is voor den aankoop van do
belendende perceelen.

Mevrouw Willekes Macdonald
merkt op, dat zij niet ia tegen den aan
koop van de bedoelde perceeleD, maar dat
zij er alleen zich niet mede kan vereeni
toegang iot do school aan de
Noorder Schoolsteeg te geven.

Do heer Koppen zou het voorstel wil
len aanhouden, opdat aan den raad nade-
voorlichting kan worden gegeven.
De heer Wolzak ondersteunt den aan
drang om dit agendapunt aan te houden,
nadat door hem er aan is herinnerd dat de
zaak meermalen in geheime zitting is be
handeld.

De heer Slingenberg meent, dat het
itgeBloten is, dat hier van eigendoms
recht van de Barbarasticluing sprake is.
Wanneer men 30 jaar een perceel op een
stuk grond in bezit heeft, dan is men
eigenaar. Spr. oordeelt verder dat het in
elk goval zaak is om nn do belendende per
coelen aan te koopen. daar het niet zeker
of een volgenden keer die perceelen to
gen eenzelfden prijs kunnen worden ge
kocht.

Do beer v.d. Kamp adviseert om thans
tot den aankoop van de sohool en de be
lendende perceelen over to gaan.

Do heer Koppen verklaart, dat na de
nadere toelichting van den wethouder zijn
bezwaren tegen den aankoop van de school
de belendende perceelen zijn verval

i W. wordt goed

Pant 21.

B. en XV. «tellen voor bea te machtigen
de bewaarschool, gevestigd in een gebomv
san dc Smedestraat, met 1 Juli a.s. voorloo-
pig voor rekening der gemeente te doen
voortzetten, niet handhaving van het op dieu
datum aan de school verbonden ouderwij
zend personeel en met gebruikmaking van
de in het gebouw aanwezige meubelen cn
leermiddelen.

Naar aanleiding van een opmerking van
mevrouw MaarschallKomin verklaart de
heer Bruch dat het de bedoeling van B.

-V. is om do zaak voorloopig op den
zelfden voet le continueeren. Later komt
dan nog een nadero regeling ln behande
ling.

Het voorstel van B. en W. wordt aange

Punt 22.

Op de voordracht voor onderwijzeres
aan de buitengewone school voor lager onder
vijs zijn geplaatst1. mevrouw H. P. Hiem-
tra—In 't Veldt, alhier, tijdelijk onderwijzo-
es aan die solwol, 2. mej. II. 0. Opzoomer, te
3-Gravenhage on 8. mej. A. Brems, te Am
sterdam.

Benoemd wordt mevrouw H. P. Heem
straIn 't Veldt.

Punt 28.

Op de voordracht voor onderwijzer aan
de school voor gewoon lager onderwijs No. 7:
zijn geplaatst: L de heer J. Panman, onder
wijzer aan een school voor M. II. L. O., te
Deventer; 2. de heer L. Roggeveen, to
's-Gravenzande en 3. de heer P. J. C. Maart,
te Alpben a. d. Rijn.

Benoemd wordt de heer J. Panman.

RONDVRAAG.

Do heer Peper klaagt er over en
aait aan een geval van eem werkman
_aa de gemc-ente-rchiiging dat 3. en
W. ctct onmiddellijk de onlangs vaaslge-
stelde ziektegeld uitkeering hebben uil
gevoerd.

ln de tweede plaats bespreekt dc heei
Peper de verhoogmg van de huur der
nocdwonbig.il Hij vindt 't geen manie,
dat op 15 Juni *an de huurders is mede
gedeeid dat op 27 Juni oen veitoooging
zal ingaan.

Een particulier „huisjesmelker" zal met
op dio manier met zijn huurders om
gaan, oordeelt spr.

Hij crilisowt dat op eens een huurver-
hooging kwam voor velen van 80 00
en lulorm-eert welko methode bij die
verhooging toch is gevolgd. Spr. deoit
mede dat de huur van alle noodwonin-
eerst 2.50 was en dat men dar,

owater behoefde te betalën. Nu

de huur vexsohiUond.

Voor noodwoningen oji de Houtmark.
wordt nu een huur van 3.S0 berekend i
op de Papeiitorenvcst 5.S5; op het Wil
sonsplein 4, en in de Slachthuisstrual
3.30 en dan moot men nu nog het duin-
at or betalen.

Spr. haalt aan een geval van iemand
die f 17.50 verdient en die een veel te
hooge huur moet betalen. Hij informeer',
of de huurivepaling der noodwoningen
buiten den raad om mag geschieden.

Do heer P o p p o sluit zich wat aan
gaat de zaak van de huur der noodwo-
en bij den heer Popur aan. Hij vca-
er verder de aandacht op, «lat de
nöodwoningc-n van gemeentewege aller
slechtst verzorgd worden. Ovor.,i komt
tooht en stof door de reten naar binneu.

Spr. zou wensohen dat de huur wera
berekend bi overeenstemming met de in
komens. Hij zegt dat nu op eens de huur
werd verhoogd tot 't maximum als dc
TTvmiw.TriTrii-.ip had mogen toestaan ln
dien de woningen onder de Huurcam-
.e vielen. Don wensch drukt spr.
uit, dat de huur alsnog wordt herzien en
dai in ieder geval aan de woningen meer
zorg wordt besteed en gemaakt wordt dat
j er meer oogelijk uitzien.

De heer Bomans zegt in- er.tv.-oord
op de eerste opmerking van den heci
'Peper, dat d-c Verordening waarop de
heer Pepor doelde pas in de iaatste
raadszitting is vastgesteld en dat dit iid
dus er al heel spoedig hij is om B. en \Y.
in gebreke te stellen.

In 't geval dat de heer Peper aanhaal
de dienen B. en W. van den geneeskun
digen dienst advies te hebben. Dat se
ries is reeds door B. en Y.T. gevraagd.
;pr. is bereid om bij den geneeskundigen
dienst aan to dringen om met de zaak
spoed te malten.

De heer Slingenberg beantwoordt
de tweede opmerking. Hij deelt mecc
dat z. L een aanzegging van een huurver-
hooging over 14 dagen bij een weekwo
ning een behoorlijke en een gepaste ter
mijn is.

Voorts zegt hij dat een huur viui 2.50
oor een noodwoning, die thans 3000
kost, aanmerkelijk te laag is. Bij de
huurverhoogmg is als regel aanvaard ce i
verhooging van 50 Niet B. en W.
zijn dat. maar de minister is bevoegd om
di huur to bepalen. Men dient niet U
ergeten dat do Regeevbig 9/10 'van
de kosten der noodwoningen en 9 10 van
het tekort op de exploitatie betaal;.

Gevolgd is een systeem van huur naa.
draagkrach:. Voor 'de hoogere inkomens
werd een mindere bijslag dan voor de
lagere toegepast. Indien een fout is be
gaan, dan zal dat worden veranderd. Na
tuurlijk dienon de woningen in orde te
rijn. Spr. wil opdracht geven om daar-
aor «e zorgen.

Do heer Peper zegt, ten aanzien van
den termijn van het ingaan der Luur-
verhooging. dat bi aanmerking nemende
het percentage van de verhooging, die
termijn ergerlijk is. Volgens hem is met
dc plaats der woningen rekening gehou
den en niet met do draagkracht van do
bewoners. Bil dat g3ai niet op, meent
rpr. Want de menschen hebben geen in
flood on de plaats, waar rij zulle a

Do heer J.' o p p e merkt op, dat de
Huurcommissie geleidelijk tot ec-n verhoo-
giug tot 50 der huur gaat, maar dat
di: hier in eens on plotseling is geschiea.
Hij dringt er op aan nog eens na te gaan
of bij de berekening van do huur reke
ning is gehouden met de draagkracht er,
niet -niet de plaats.

De heer Slihgonberg zegt- dat bij

Onze Lachhcslc

EEN VOORWAARDE.

Moeder: „Tommie, ben je groot genoot
mi dlc flesch van de kelderplant te halen?

Toni mie: „Niet als hot mijn levertraan

5."

HET VERKEERDE ADRES.

„W^ eten le veel," zei de gezondheids

„Werkelijk?" vroeg zijn slachtoffer.

„En wij slapen te lang

„Ja."

„En wjj nemen niet genoeg beweging."

nee?"

„Heb je wel eens over die dingen nage
dacht?"

„Nee. Nooit, lk sta om zes nur op en moet
vaak mijn ontbijt laten staan, om Dog door
een kwartier hard loopen mijn kanloortreia le
halen."

de Luurbepalhig een van de factoren is
de draagkracht, maar dat de factor vaa
do plaats waar de woningen staan niet
mag worden uitgeschakeld. Beide facto
ren dienen hij de huur te gelden.

Inmiddels zal epr. de cijfers nog een»
nagaan.

Mevrouw Willekes Macdonald
stelt de vraag: Is h6t aan B. cn W. be
kend dat de iuin van het Brongebouw
voor het publiek gesloten is in verband
met diefstallen die plaats liadden; kan
die tuin niet dienen voor speelplaats voor
kinderen of als buitenschool i

De heer Bruch beamv.oordt liet
laatste gedeelte dor vraag, nïj zeg:, dat
do vragen van mevrouw Willekes
Macdonald waren reeds aan B. cn W.
bekend niet elke plaats gcsoblkt is
oor eon buitenschool.

De schoolorts deelde mede dat giet de
vraag is of de tuin van het Brongebouw,
een vochtig terrein, geschikt is voor een
openluchtklas.

Spr. kan nog mededeelen, dat B. en W.
voor een buitenschool 't oog hadden op
een terrein in de duinen. Dit terrein is
inmiddels jn handen van de gemeente
Bloemendaal gekomen, met wie zul wor
den onderhtndeld.

De heer Slingenberg antwoord»
op het eerste gedeelte der vraag. Hij ver
klaart dat de tuin van het Brongebouw.
niet voor kinderspeelplaats mag wor
den gebruikt.

Bij de vergunning verleend aan dc Mij.
tot exploitatie van Staalv.-jUrbronnci; SS
alleen de voorwaarde gesteld, dat beiiou
deus bij conoerten, d6 hekken van den
tuin moeten openstaan voor do ;>u
blieke passage, opdat de tuin kan dienen
als wandelpark. Deze voorwaarde is^ ge
e:d naar aanleiding van een plakkaat
in Albrecht van Beieren.

Mevrouw Willekes Macdonald
zegt, dat het sluiter, van de hekken van
den tuin van het Brongebouw onnoodig
is indien er nasar, evenals in den Hout,
behoorlijk politie-toezielit is.

De heer Slingenberg: Het wnaJ
tij mot bekend dat de hekken gcelo
m zijn. lk zal maatregelen nemen, «lat
weder openstaan.

De heer Re in a Ida merkt op, dat
-icvrouw Willekes Macdonald een good
werk deed met haar vraag le stellen,
want ouder hc-t publiek is bplg-ugsleHiii t
om in den tuin van het Brongebouw te
gaan wandelen.

II, t is ook goed, dat op de zaak van
de buitenschool de aandacht werd ge
vestigd, gaat spr. voort, ik hoop dat daar
mede voortgang zal worden gemaakt, op
dat er te eeniger tijd nog wat van komt.

Do lieer Bruch zegt dat voor do
buitenschool eerst naar eoit terrein dion
de to worden omgekeken. Zelf is spr,
naar een terrein in de duinen gaan zoe
ken. Nadat een terrein was gevonden,
moest met den eigenaar er van worden
onderhandeld.

Hot is verder de vraag: hoe een buiten
school in te richten f De schoolarts heelt
daarvoor een studiereis naar Engelaud
on naar Scandinavië gemaakt- Inmiddels
is het terrein nu in handen van de ge
meonto Bloemendaal gekomen, roet wie
nu moet worden onderhandeld.

Do hoer Reinalda: Na do nadere
verklaring van den wethouder heb ln
inderdaad den indruk «lat aan de zaak
hard gewerkt wordt.

Do heer Kuenen vestigt de aandacht
op den treurigen toestand van oen eloov
aan den Zijlwég en vraagt op deze aloo»
niet kan worden gedempt.

Do heer Slingenberg: Verschii-
lende slooten moeten worden gedemot,
maar niet al'.€3 kan tege'.-.jk geschieden.
Onderzocht dient te worden of deze sloot
eigendom van de gemeente is.

De heer K i n g m a vraagt: Hoe deu
ken B. en W. over het antwoord van ITe»
Witte Kruis dat alleen op eenige dagen
iii de week in het badhuis aan den Kou-
denhorn de gelegenheid wil openen om
baden tegen een 'nger tarief te nemen.

De beer v. d. Berg zegt dat het be
stuur van het Witte Kruis meende dat
bij de hoogo loonc-n van thans lies» do
prijs kan worden betaald.Het ging na dat
dc kostende prijs j 0.15 - en meende niet
der dan tot 0.10 voor e«?n bad te
een gaan.

io veoriitter zegt dat B. en W.
r deze zaak den raad nader prae-advies
zullen uitbrengen.

Do openbare zitting wordt daarna po
sloten en do Taad eaat over in een zit
ting met gesloten deuren.

ERZBERGER OVER DU1TSCHLAND.

Nederland cn Daltscbland.

„De Telegraaf "-correspondent heeft cca
.terview gehad uiel den gewezen minister
Er/.berger.

Dr. Erxbcrger verklaarde o.a.„Het Itahi-
:t-Wirth it sterker dan men algemeen aan
mat'.. Want het steunt niet alleen op de
drie regoeringspjtrtijen, maar vooral oji den
dutdclijkcn wil van do groote meerderheid
onzer bevolking door loyale uitvoering van

TWEEDE BLAD.
DonterdaB it Jui Uil

Iets «ver dB reorganisatie der
NederlaBdaeh-lndisGhe Politie

Zij, die het oog gevestigd hebben
gehouden op het groote gebefuren in
onze overzeesche bezittingen, zullen
hebben gezien den oproep van politie
ambtenaren, benoodigd voor de reor
ganisatie, en versterking vatn onze
Nederlandseh-Indische politie. De be
doeling van de volgende regelen Ls te
tt uclitcn weer te geven de ooi-zaken,
die de Regeering tot de genomen en
de te nemen maatregelen zullen heb
ben geleid ter voorkoming en bestrij
ding der criminaliteit niet alleen,
doen ook om te leiden bij de ontwik
keling der maatschappelijke verhou
dingen.

Mogen deze regelen drenen hen voor
tc lichten, die iust gevoelen zich
aan een schoome taak te wijden om
in een volgende levensperiode veel
en nuttig werk te verrichten.

Ment ge, dat het in onze koloniën
too veelvuldig en rijk gegeven onder
wijs geen invloed op het gedachten-
leven van den inlander heeft gehad?
Meent ge, dat het lezen en hooren le
zen van ui eigen taal geschreven
couranten de gedachten van den in
lander niet hebben gevormd en ver
vormd? Jarenlang heeft dit sluime
rende proces plaats gehad totdat de
groote oorlog is gekomen. Europa, de
bianke, heeft luide in voor ie dei' volk
begrijpelijke taal gesproken. Het ka
nongebulder heeft niet alleen de ooren
van onze min of meer donker gekleur
de broeders getroffen, veel meer nog
dc geluiden die overal zijn ontstaan
tui overal hebben weerklonken, al zou
den zij slechts eenmaal in een bln-
oenkamer zijn uitgesproken, n.l.:

„Gij hebt het recht, als mensch, le
vende op do aarde, te midden van
eene wondere natuur uw eigen lot te
bestemmen. Zelfbestemming-s-, zei f-
beschlkkingsrocht. Meent gij dat een
inlanders na jaren lenig onderwijs,
daarvan, van die stem in zijn binnen
ste, niets begrepen heeft?

Ik had kort kunnen zijn met te zeg
gen „Evolutie heeft als gevolg van
natuurwetten of natuurkrachten
plaats gehad". Is de bevruchtende
prikkel buitengewoon sterk geweest,
dan is de evolutie, revolutie gewor
den. Mies wat te snel gaat ontaardt,
verliest zijne normale gezonde eigen
schappen. Mijns inziens dient nu de-
reorganisatie van de Nederlandseh-
Indisi-jto politie en hare leiding om de
evolutie van de volken in ónze kolo
niën in normale gezonde banen te
houden. Het nauw aan de windselen
ontgroeide volk, het jeugdige indivi
du moet geleid, gesteund, geholpen
worden door lien, die hunne taak be
grijpen. Het jonge in de wereld ko-
mendo individu staat aan vele geva
ren bloot, lean licht misleid worden,
kan gemakkelijk wegen bewandelen,
die leiden tot wanorde en ellc-nde.
Dat te voorkomen is nu de schoonc
taak van de nieuwe N.-I. Poitie. Laat
in haar devies schrijven: ..Voorko
men is beter dan genezen". Voor mij
ligt de Nedorlandscli-Indisohe Politio
Gids, orgaan van de broederschap
van commissarissen van Politie in
N. I. Met een hoofdartikel (November
1920). De Nederlandsch Indische Po
litie on hare leiding dooi' Mr. A. Ney-

iM Wilde. I:i oene noot staat: Aan
deze schets ligggen de redevoeringen
omtrent dit onderwerp door onderge
tekende a's regeerinsgemachtigde m
den volksraad gehouden, ten grond
slag. Om een duidelijk beeld van den
ouden, mij van aanschouwing beken
den toestand van do Nederlandsch-
Indische politie te geven kan ik niet
beter doen dan woordelijk twee ko
lommen v: o li o N 1 ■-wilgen o einde
hoofdartikel weer te geven.

In de koloniale verslagen vindt,
men sinds jaar en dag de zinsnede te
rug, dat dc veiligheid van persoon en
goederen, alhoewel hier en daar ver
betering to constateearen viel, geens
zins bevredigend kan warden geacht.
Om nu een juist en indruk van den
stand der veiligheid op Java ai Mu
deera te krijgen, zon men over een
volledige, nauwkeurige statistiek moe
ten kunnen beschikken. Deze ont
breekt echter en zeker over de laatste
5 jaren. Tallooze plichten komen trou
wens niet eens ter kennisse van de
autoriteiten. Herhaaldelijk doet een
bestolene maar liever geen aangifte
v.;n den tegen hem gcpleegden dief
stal, hetzij uit vrees voor wraak, het
zij uit angst voor moeite met de dorps
politio. Wordt tot aangifte overgegaan
da,n vindt men meestal den dader niet
of blijkt liet tegen hem verzamelde
bewijsmateriaal onvoldoende. Er zijn

feuilleton

De geheimzinnige
Roger Builock

Na ar li et Engelsch van
TOM GALLON.

«VI

2e liep naar de brandkast die aan
het auuerc einde van de kamer stond
en nadat zo de kaars aangestoken
had die op het schrijfbureau stond
en aandachtig geluisterd had of ze
ook onraad hooide, maakte ze de
zware deur open en keek naar bin
nen. Ze trok er een ijzeren lade uit
die vreeselijk rammelde in dc stilte;
er zat een geldkistje in, dat zo open
maakte en waarin ze een stapeltje
goudstukken en een paar bankbiljet
ten vond. Grinnekend van plezier als
een stout kind nam ze het geld er uit
en stopte liet in den zak van haar
japon; toen sloot ze liet geldkistje cn
de iade weer en deed de brandkast
op slot.

Een kleine beloonhig Jabez, voor
a! de jaren dat ik voor je gewerkt en
gezwoegd heb, zoide ze. Je zult nog
genoeg overhouden.

Ze ging weer naar beneden, en

cijfers, die er op zouden wijzen, dai
over bepaalde tijdvakken, soms meer
dan de helft der gerapporteerde fei
ten niet tot klaarheid konden worden
gebracht. Vam het door diefstal ver-
dwenene wordt zelden veel terugge
bracht door de politie. Men schat dit
nauwelijks een derde deel dei- waar
de van het gestolene ln de 'bij den
landraad behandele zaken. Hierbui
ten vallen dan nog de mossa's zaken
die niet naar deze rechtbank wer
den verwezen of niet tot klaarheid
gebracht werden en waarin wel
haast niets tot den eigenaar zal zijn
teruggekeerd.

Waar mem er derhalve op rekenen
kan, dat als regel van het gestolene
weinig terecht komt-, ia hot te begrij- j
pen, dat dit den inlander niet aan
moedigt, om aangifte van diefstal tc
doen. Een diefstal is een op Java tal
looze malen- voorkomend delict. Het
gaat met andere misdaden niet be
ter.

Bovendien komt ook verzwijging
door het dessalioofd van aan hem ge
rapporteerde strafbare feiten her
haaldelijk voor, lietzij omdat hij geen
kans ziet zich ketrangan te krijgen,
zonder veel op hern neerftomende
kosten, hetzij uit vrees voor liet ge
boefte of omdat hij onder hun invloed
staat, hetzij om allerlei andere rede
nen.

Komen de zaken ter kennis van
den rechter, dam leert de statistiek
der rechtsbedeeling ons in verband
met den veiligheidstoestand op Java
een opmerkelijk verschijnsel, n.l. dat
van het hooge aantal vrijspraken,
soms wel tot 25 en meer oploopen-
de. Hiervoor schijnt ln de eerste
plaats de dorpspolitie aansprakelijk
gesteld te moeten worden met haar
gebrekkig en niet zelden aabetrouw-
L-aar onderzoek; ook ons bewijsrecht
tot op zekere hoogte en de onerva
renheid van menigen reohter zijn te-
genwerk-etnde factoren.

Zelfs al zou men na vergelijking
voor zoover mogelijk met den vedlig-
heidstoestand in Nederland nog met
behoeven te besluiten, dat de crimi
naliteit op Java on Madoera grooter
zou zijn dan in eerstgenoemd land,
zoo wekken in elk geval de statisti
sche cijfers, voor zoover te aanvaar
den, omtrent, de-hier ie lande berich
te strafbare feiten wel dan indruk,
dat de misdadigheid op Java en Ma
doera van dien aard, dat er behoefte
bestaat aan een krachtige politie.

Vast staat eclïtdn; voor hare
laatste reorganisatie de politie op
Java en Madoera geen afdoende waar
borg voor de" veiligheid van persoon
en goed opleverde. Betrekkelijk ge
ring was de getalsterkte der politie
oppassers en als regel 'was ook hun-
gehalte minder goed, hetgeen voor
een deel aan onvoldoende bezoldiging
geweten kon worden. Waren zij toege
voegd aam Europeesclie en Tnland-
sche boogere ambtenaren, dan ver
richtten zij bijna uitsluitend politie
dienst ter standplaats van die amo-
'...ii, voor zoover zij niet voor
andere diensten b.v. voor huisjongen
of kebon (tuinjongen) gebezigd wei
den.

Voor de politiediensten elders ble
ven dan slechte dia weinig talrijke
oppassers der (onder) districtshoof
den over, die daarenboven als regel
heel wat meer of heel wat ander werk
te verrichten kregen.

Ook na de versterking der Inland-
sclio politio bij gelegenheid van de
invoering der opiumregie, bleef liet
eein feit, dat het platteland t.a.v. de
voojkoming van strafbare feiten in
hoofdzaak op do deesapolitie
moest steunen, d.i. wegens de verhou
ding waar-in het verder dessabestuur
tot het dorpshoofd staat, voorname
lijk op dit dessalioofd. Was dit een
krachtige persoonlijkheid, betrouw
baar en onafhankelijk, dan kon de
politie ook wel goed preventief wer
ken. Maar juist het gehalte deT des-
s al loofden heeft altijd te wonschen
gelaten. En zij zijn het, die ook op
't gebied der „gerechtelijke" politie
een belangrijke plaats innemen. Het
dorpshoofd ontvangt de aangifte der
gepleegde feiten, leidt liet eerste on
derzoek en brengt de zaak ter kennis
van de hoogere autoriteiten, een en
ander als hij zijn plicht doet, waar
aan steeds zeer veel ontbroken heeft.
Ook het verdere voorloopig onderzoek
der strafzaken in handen van Inland-
sche ambtenaren, liet wegens gemis
aan wetskemnis, algemeene ontwik
keling of onpartijdigheid, als regel
te wensch en over, waaraan thans ech
ter de opleiding aan de scholen van
iniandsche ambtenaren veel verbete
ring kan brengen. Kortom mm had
op Java een politie, niet berekend voor
haai- taak. Een gebrekkige organisa
tie, geen oefening of opleiding, geen
voldoende controle en slechte beta
ling. Tot zoover Ml*. A. Neyzell de
Willde.

De regeering, thans overgegaan
tot een degelijke reorganisatie 'let
politie heeft vooral met liet oog op
de belangrijke gebeurtenissen gedu
rende de laatste vijf jaren, mannen
noodig, die leiding weten te geven
aan de uitvoering van hare besluiten,

hoorde juist de deur van den kelder
dichtslaan; ze wist nu dat Roach met
de beide auueren terug kwam. Nu ze
iret geld gestolen Jiad kon. ze niet meer
terug. Ev zat mets anders op dan te
vluchten. Ze deed de voordeur open,
net als ze eon paar dagen geleden
gedaan had keek nog eens voor
het laatste om sloeg de deur toen
achter zich dicht, rende de straat op
en ging het tweetal achterna.

l'oacb, die niet het minste idee 1:
van haar vlucht, liep laDgzaam de
trap op. gevolgd door Lazarus Hes
en J a rrow. Maar wij moeten eerst nog
vertellen wat er in dien tusschentijd
gebeurd was in de groote kelders on
der het oude huis.

Toen Neal J arrow over liet vier
kante gat in den keldervloer hing on
den man, wiens lichaam hij kort ge
letien uit den molen geworpen had,
recht in het gezicht keek, dacht hij
eerst dat liet oen vreemde droom
moest zijn, eeu verschrikkelijke
nachtmerrie, -waaruit hij straks wel
ontwaken zou. Ilij sprong achteruit
en liet zich op tien grond vallen, be
dekte zijn gelaat met de handen en
mompelde steeds weer den naam van
den doode.

Bullock Roger Bullock, mom
pelde hij.

Jabcz Roach keck hein stomver
baasd en angstig aan. U wilt toch
niet zoggen, riep hij uit, terwijl ilij

op het water wees, je wilt toch
niet zoggen dat dit Bullock is'?

Ja, riep de ander uit, terwijl hij
met moeite weer overemd kwam tai
stokstijf bleef staan. Dat is de
man die in het Veerhuis vermoord is;
ik kan hom maar- niet kwijt raken.
Wat ik ook doe, ik weet dut ik tot
het einde van mijn dagen zijn go-
zicht voor mij zal zien, dat hij mij
aan zal staren even vreesc-lijk als nu,
met zijn doode oogen. Ik smeek u,
leg den steen er op en verberg liem
weer!

Dat zou al heel verstandig zijn,
zeide Roach op sarcastischcn toon.
Begrijpt u dan niet wat er gebeurd
is. De rivier waarin u hem gegooid
had hooft hem meegevoerd, deze zij
rivier in; het is een wonderlijk toe
val; en nu ligt hij als het ware voor
onze deur. Het is een wonder!

Maar zou hij niet wegdrijven,
tot buiten de stad? fluisterde Hes.
U zeide dat dat gebeuren zou.

En dan wordt liet lijk ontdekt,
spotte Roach. Dat zou ook plezie
rig zijn. Neen, neen, ging de oude
man opgewonden voort. Deze jon
gen die u wilt laten arresteeren, die
Mark Connaway, is hier veilig opge
borgen. in dit huis en hier ligt zijn
werk! riep hij uit, terwijl hij met een
dramatisch gebaar naar het vierkan
te gat in den grond wees. U was
bang, meneer J arrow, dat door een

of ander noodlottig toeval de verden
king op u zou vallen, maar nu kunt
u den moordenaar confrontccren met
den man uien hij gedood heeft en
hem, als u wilt, in hot bijzijn van ge
tuigen ecu bekentenis afdwingen. Hij
is terugegaan naai' den molen en
heeft het lijk in de rivier gegooid en
nu vindt hij het hier terug- De zaak
is eenvoudig genoeg.

Daar had ik niet aan gedacht,
zeide Jarrow, terwijl hij zwakjes glim
lachte en van den een naar den ander
keek. Wat gaat u nu doen?

In de oerste plaats hem er uit
halen, zeide de oude man, terwijl hij
over liet gat heen boog. Help mij
eens, ecji van beiden; ik kan het niet
alleen doen en onze vriend hier is
heel zwaar.

Ik niet! riep Lazarus Hes, ter
wijl liij vlug achteruit ging. Ik
heb hier niets mee te maken.

Dan moet u mij helpen, meneer
Jarrow, zeide de oude man grijnzend.
Laat mij niet zoo lang wachten,
voegde hij er op strengen toon hij.

Het was geen gemakkelijke en ook
geen prettige taak orn dat vreselijke
ding, druipend van liet water, uit
liet gat te halen en op den sternen
vloer van den kelder te leggen. Jar
row lüeM het gezicht afgewend en
deed «Heen wat Roach liem zeide,
toen hij eiudeliji" de kleeren heet had.
Roach trok er zicli niets van aan en

werkte kalm door. Na een poosje zag
Lazarus lies, die met open mond, als
liet ware betooverd stond toe re kij
ken, het lichaam van - Rogei Bullock,
dood en druipend nat, naar boven
komen, als uit oen gtuf, toer het lijk
er uitgehaald was legden zij Vri recht
uit neer op dc tegels, van alle kanten
droop liet water er af. En de twee
mannen stonden er aan weerskanten
naar te kijken-

Ik vrees d'at we nog niet met je
klaar zijn. mijn vriend, zeide Roach,
terwijl Vnj den docdcn man aansprak
c-n het hoofd schudde. In zoo n ge
val als dit is een lichaam een heel
lastig ding. Het. beste wat wij doen
kunnen, voegde hij er bij, terwijl hij
naar Neal Jarrow keek, is, oil' on
zen jongen vriend van boven te lialen
en dan meteen de politie er bij te
roeper; dun moeten wij alles vertel
len en Connaway bij het lijk bren
gen en liem dwingen alles te beken
nen. Als u een beetje brutaal optreedt
zal het niet moeilijk zijn.

En zoo kwamen ze uit den kelder,
waar ze het lijk in het donker lie
ten liggen, terwijl liet water cn
meter er vandaan onder den grond
bruiste. Jabaz Roach deed dc deur
voorzichtig op slot on ging hun voor
raar heven En daar werd, Jarrow,
vreemd genoeg, opeens bevangen doei
een duizeling en leunde een OOgen
lik doodsbleek tegen den muur.

U moet iets opwekkends drin
ken, zoide Roach op minachtenden
toon. Kom maar hier.

Zij gingen nu een kamor gelijk
vloors binnen en Roach haalde een
flescli on een paar glazen te voor
schijn cn schonk voor hen allemaal
een flinke hoeveelheid in, zichzelf
vergat hij ook niet, want hoe onbe
wogen hij ook sdio n hij voelde best
dat hij op dat oogenbiik wel een hart
versterking kon gebruiken. Terwijl
hij nog dronk wendde hij zich tol La
zarus Hes die zijn glas al leeg had
en zeide:

Ga eens naai- boven, Hes, om
te kijken of alles daar in orde is. Of
neen, voegde hij erbij, terwijl liij zijn
glas neerzette en naar de deur liep.

Ik zal zelf wel gaan. Het was wel
o;-n handige zet van ons, zeide hij,
terwijl hij Jarrow aankeek, om die
Usee daar samen te laten voor liet
laatst, terwijl wij hier een plan ma-
Ion om den jongen aan het gerecht
over te leveren, vindt u ook niet?

Hij ging dc kamer uit en even la
ter hoorden ze hem naai* boven gaan.
Toen hoorden ze een deur dichtslaan
cn toen holde Roach dc (rap af en
viel letterlijk de kamer binnen.
Kon maar één woord uitbreng Rn:

- Weg!

(Wordt vervolgd).