Haarlems Dm
Buitensaiidsch Overzicht
Dr. Mark Hansford 6n
zijn pleegkinderen
TWEEDE BLAD.
Donderdag 21 Jall 1021
FRANKRIJK EN ENGELAND EN
OPPER-SILEZie.
DE ONTWAPENINGSCONFERENTIE.
Do vriendschappelijke verhouding ius-
gchw» Iiaigeland en Frankrijk Is alweer in
gevaar. Sommige bladen in bet buiten-
land spreken nu al van een «matigen
toestand en van een dreigend oonfboi,
maar ruik een vaart -t; het voorloop^
nog wel niet nemen. Sn bet ia weer de
Opper Silezischo hwva dia de varwij
deruig veroorzaakt hielt. En Frankrijk
verwijt Engeland «ia steeds zwakte cn
wij it op do zoor ernsüge gevolg-va, die slap
optreden kan hebben. Men hoopt te
Parijs, dat Engeland rich spoedig rekon-
tchap zal geven van do noodzakelijkheid
voor de geallieerden om 6en Lim te blij
ven trekken, daar ronder onderlinge over
eenstemming de tomtand inder-D-ad ge
vaarlijk zou dreigen to worden. Rusla'Vi
iet zijn pogingen om Polen te omsingalvo
voort en rekent op een i-oc.so)i-DuU»oh
geschil, terwijl Duitschland vaa rijn
kant schijnt to rekenen op eau Poolsoh-
Russiscli conflict. Do vrede In Midden- «n
Oost Europa schijnt d.\s te maar in ge
vaar, daar men in Toolselte en vooral in
Duitsohe kringen meer en meer gaat ovcr-
bellon tot een onveraettelijke houding.
liet is dus gewenseht, dat do geallieer
den bewijs geven van eensgezindheid in
een krachtig optreden en de noodigu
strijdkrachten beschikbaar stellen voor
eau ojilossing, waartoe men voelbaar go
drongen wordt. Vandaar dat Briand beeft
aangedrongen op het zonden van verster
kiugeot van de drie bondgenooton naar Op
por Si loaió en won sekt, dat de geallieer
den niet over dat gebied zullen beraad
slagen, zoolang hun daar opstanden bo-
Zooals men reeds weet hoeft Briand aan
den Duitschen Minister van Buitenlaud-
eche Zaken Rosen een nota over deae
raak doen toekomen. Thana wordt bericht
dal Itallè een zelfden Btap heeft gedaan
en als gevolg hiervan woidt meer dan
ooit bij Engeland aangedrongen op so
lidariteit.
Do Engolscbo bladen spreken de bo
richten over een gespannen verhouding
tegen. Zij wijzen er op. dat Engelano
sedert lang beeft aangedrongen op een
bijeenkomst van den Oppersten Raad.
waarbij de Opper-Süezische kwestie in de
eerBto plaats zou besproken worden.
Frankrijk wil deze oor.ferentio ecliter
voorlooplg vermijden omdat ook de BI no
tie 3 ter sprake zouden komen en moti
bang is, dat Engeland deze dadelijk Kil
willen opheffen, nu Duiischland de beta,
linjrrverplichtingen goed nakomt» Ook
zou Frankrijk niet geneigd zijn over den
Grieksch-Turkschen strijd te sproken.
Wat Opper-SileziG 1 «.treft, lijkt hei
waarschijnlijk dat Engeland niet al to zeer
ingenomen 1» met de FraiiBoh-Poolscho
vriendschap en de waardeering van Kor-
fanly en sijn daden gedurende de laat
ste maanden is ook in de beide landen
zeer vcrschilleud. Verder bekommert
Engeland zicli niet het minste om do re-
v.tncho-idoo, die Frankrijk voortdurend
dwars zit en hut is daarom te verwachten,
dal nok in do toekomst do meeningen vau
beide rogecringen uiteen zullen blijven
loopen. Maar een ernstig conflict tus
sclien Frankrijk on Engeland is toch wol
het allerlaatste, dat wij kunnen verw*"li
ten.
Het Amerikaansche departement van
Btaat heeft voorgesteld met betrekking lot
de a.B. ontwapeningsconferentie to Wash
ington de volgende houding aan te u©
le. Do Ver. Staten stellen goenerlol
leidraad voor do bijeenkomst op en ver
wachten, dat deze daar zelf voor zal zor
gen; hij het venenden van de oproej>en
voor do bijeenkomst geven do Vereenig
do Staten alleen do algemeene bedoeling
aan.
2e. Men verwacht, dat vóór liet bijeen
komen van do ooniorontio do mogendhe
den zieli lang3 diplomatieken weg mot
elkaar zullen verstaau 100 noodig
langs formeel0 wegen over de to belian-
de'.cn vraagstukken.
Je. Elk land moet van den beginne af
begrijpen, dat het, door toe to stommen
in de behandeling van eenig bepaald
onderwerp, niets prijs geeft van zijn
reclit om later de bevindingen der con
ferentie al dan niet te aanvaarden, zoo
dat do soevereiniteit van elk land ine!
toepareing van bet beginsel van gemeen
schappelijk overlee bewaaid blijft.
4o. Terwijl de Ver. Staten niet zuUod
trachten in bijzonderheden do ontwerpen
toT behandeling op de conferentie rast
to stellen, behouden zij zich het recht voor
bel insluipen to beletten van een reeks
van vraagstukken, welko in geen verband
slnnn niet de vastgelegde rol enen /oor
bot houden van de conferentio en het
succes der conferentie in gevaar rouden
Vunnen brengen.
Verspreid nieuws
ENGELAND.
DE TOESTAND IN IERLAND.
Do Sinn Feincrs-loider Fitzgerald voeg
de aan do verklaring van De Valora
dio to L 011 don het zelfbeschikkingsrecht
voor Ierland geëiscUt hoeft toe, dat
dit beduidde Ierland easclit de toepas
sing van Wilsons veertien punten. Hij
verklaarde voorts, dat het Ulsterkablnei
ee.i zeer kleine minderheid van het Ier-
sclio volk vertegenwoordigt, die stelsel
matig en opzettelijk door een buitenland-
- sche mogendheid, Engeland, tirisleld
wordt. De „Morning Post" oon sta teert
uit dezo vexklarmg. dat do Zuidelijken
den Noordelijken ©ea recht weigeren,
hetwelk eerstgenoemd ca y&a Qcgolsnd
opeischen.
LLOYD GEORGE NAAR AMERIKA.
Do „Daily Mail" beweert dat Lloyd
Geo age besloten heeft in don herfat naar
Amurka to gaan.
DE PROCESSEN TE LEIPZIG.
Ongeveer zeventig Lagerhuisleden, on
der wio Bottomley, Tcnvnshend, Lowther
011 Thomas, teeltenden een motio die bin-
nonlcort in het Lagerhuis zal ingediend
wordon, waarin diepe onvoldaanheid over
het resultaat der Lolpziger processen uit
gedrukt wordt met eon verzoek aan de re-
5 «ring om terstond stappen to doen voor
e uitvoering van het verdrag van Ver
sailles.
DB PRINS VAN WALES NAAR JAPAN t
Er is alle reden om te gekxwen, dat
do Próna van Wales in Maart of April
van het volgend© jaar ©en bezoek ral
liTengen aan Japan.
Do lerscbe kwestie.
Sir James Cniig bedt Maandag dc vol
gende verklaring gepublioeerdIk keer
naar bnla terug, zeer voldaan over do po
gingen, die gedaan zjjn om den vrede te
horstellen. Do hoer Do Valera heeft bot
stilzwijgen verbroken en den toestand ver
duidelijkt door lijn verklaring dat hij zijn
eiscli grondt op het rcoht van selfbescbik-
kiiig. Door een overweldigendo meerdor-
heid hij onze onlangs gehouden verkiezin
gen de eonatitnlioncele weg om zelfbe
schikking uit te drukken hoeft het volk
van Noord-'erland beschikt over ijfn eigen
parlwrsot, dat persoonlijk door onze hoog
gewaardeerde majesteit werd geopend. Do
heer De Valera en zijn collega's hebben
reeds liet recht van die zelfbeschikking van
Noord-lerland erkend door het feit dat zij
solvon candidaten waren voor dat parlo-
ment en daarvoor hun leuze stelden„Qeen
scnoiding". Dal was do «enigo leuze, waar
mede zj| voor do kiezers kwamen en dio
leuze werd verworpen door de grooibtc
meerderheid, voor zoover mij bekend, ooit
bij eenige algemoéne verkiezing ergens ter
wereld verkregen.
Staande voor deze onomstootelljke feiten,
a at hot nu slechte aan den heor De Va
lera en het Britsche volk om.tot een ver
gelijk te komen betreffende dat gedeelte van
Ierland, liggende buiten het terrein, waar ik
serste-minister ben. Bet volk van Noord-
lerland, waarvoor ik spreek, dat sooals het
duidelijk heeft verklaard, over zijn eigen
lot beschikken wil, wenscht ln geen enkel
opzicht iets te zeggen te hebben over bet
vaststellen van een vergelijk ttuscben Groot-
Brltlunnlë en Zuid-Ierland.
1» dat vergelijk verkregen dan kan ik be
loven vriendscbappclijko samenwerking op
gelijken voet met Zuid-Ierland over quoes-
ties ons bolder belangen rakende. Nu wij
op dit punt gekomen zijn, keer ik naar Ier
land torng otn wijn regeerlngstaak voort te
zetten. Ik weet dat onze belangen volko
men veilig zijn bij het rijkaparlement, cn
natuurlijk staan onze diensten te allen tijde
ter beschikking."
liet feit dat Sir James Craig naar Bel
fast is teruggekeerd en de vredesonderhan
delingen tijdelijk zijn onderbroken, hoeft in
Europa eenige ongerustheid Terwekt. Van
andere zijden bljjft men echter hoopvol dut
Lloyd George tenslotte een bevredigenden
uitwog zal weten te vinden. De Valera en
Craig hebban nu beiden hun gezichtspunten
duidelijk gemaakt eu het ls aan Lloyd
George om het standpunt van de Engel-
sohe regeeriug duidelijk te maken. Algemeen
wordt erkend dat de oplossing groote rnoci-
lgkhcdcn in den weg liggen, want niet al
leen wH Ulster niet welen van oen ondeel
baar Ierland, maar zlju zelfstandige positie
behouden, terwijl Sinn Fein het onderge
schikt wil maken, maar Lloyd George's ei
gen ministers zijn het lang niet overal met
hem eens. Zoodat hij a, h. w. op drie fron-
moet vechten.
Sir James Craig zal niet naar Londen te-
rogkoeren vóór silo voorbesprekingen ge
ëindigd znlien zijn en een definitief plan ter
tafel ligt, zoodat er blijkbaar geen andere
onderhandelingen zullen gevoerd worden
tusschcn dc beide leiders van Noord- en
Zuid-Ierland, eeu verontrustend feit. omdat
beide partijen allereerst bij een schikking
belang hebben.
DUIT8CHLAND.
CREDIETEN UIT AMERIKA EN
ENGELAND.
Naar het Alg. Hbltl. dd. 10 dezer uit
Bcrlijnvorncemt, verluidt met groote stel
ligheid, dat zoowel een Engelsch als een
Amenkansah orediet aan Duitschland kan
worden, verwneht. De onderhandelingen
inot Londen schijnen tot een bevredigend
resultaat to hebben geleid en het is te ver
wachten, dat nog heden ia den loop mui
den dag nadere modedeelingen inzake do
hoogte van het orodiel, do voorwaarden
Verder is er sprake van een Araeri-
kaansch crediet voor katoen aan Duitsch
land, welks omvang eveneens nog niet vast
staat, doch er schijnt reeds een definitiuvo
overeenkomst te zijn getroffen, vooral daar
Amerika eT groot bolang bij heeft, dat
Duitschland, in vredestijd een zeer aan
zienlijk afnemer van katoen, een gedeolte
der in Amerika opgestapelde kantoenroor-
raden koopt.
Dezo inlichtingen van het „B. T." klop
pen met mededeelingen van do „N. Y. He
rald" die voor eenigen tijd melddo, dat
Bvemer katoen handel aars in Amerika een
orediet van eon millioen gouden marken
zouden krijgen.
DE BETALINGEN VAN DUITSCHLAND
Naar uit Parijs wordt gemeld, dealt <i©
oomruissio van herstel mede, dat Duitioli-
Lsnd ©en tióouwo storting van ongeveer
31 millioen goudmarken in verschülondo
Europeescho geldswaarden heeft gedaan.
Tot dusver is aldus gestort 275.376.690
goudmark.
Tevens deelde de betrokken Duitsohe
oommlsalo aan de commissie ran herrie!
mode, dat de Duitsohe regeering een
nieuwe storting van 41 millioen gou dinar!
aanbiedt.
BROODPRIJS EN LOONSVERHOOQING
IN DUITSCHLAND.
Zooals oen Berlijnsch correspondentie-
bureau van bovoegdo zijne verneemt, Is er
geen protestactie van de rakvereeaigingon
en betunb'.enbonden tegen de komends
broodprijsverhooging te verwachten. De
Vakvereenigingen verklaren echter ihana,
dot tengevolge van de broodprijsvarnoo-
ging aan loonsverlaging binnen afzionba-
ren tijd niet te denken is.
De „Vorwërts" bevat eon hoofdartikel
over deze qua os', ie, waarin bet blad c.o.
xegt: „Den arbeider zal niets anders over
blijven A»n met alle middelen, die zijn or
ganisatie hem in handen geeft, het loon tn
da hoogte te drijven. Het zal do teak der
vakvorceniglngen Eijn, zoo noodig do poli
tieke macht van de breade niaasa'a in
Duitschland te hulp te komen, om het ot-
beldende volk nieuwe ellende te besparen."
DB OPPER-8IT.EZISCHE QUAESTIB.
KORFANTY'9 WENBCH.
Het Alg. Hbld verneemt uit Parijst
Korfanty, die ln alle stilte te Parij» ls
gekomen, hooft tegen een vertegenwoordi
ger van hot agentschap Radio verklaringen
afgelegd, waarin hij aandringt op een
spoedige oplossing. De Polen willen niets
andere dan een verdeeltng overeenkomstig
de aanwijzingen van het plebisoiet. Daarin
rullen tenslotte ook de Duitschers rioh wol
eken al zetten zo nu een groote keel
om hun lin te krijgen. Verschillende
Duitsche Induslrleelen, wier fabrieken ln
de streek liggen, dia volgen» het plebisciet
aan Pol6n moet komen, zouden roede aan
Korfanty hebben verklaard dat ze zich als
zo Polen worden, danxbij loyaal zullen
neerleggen. Korfanty besloot niet nogmaals
op spoed bij het nemen van besllssinjen
aan te dringen.
POLEN.
VERVOLGING VAN DUITSCHE
BLADEN.
De „VoTwilxta"' verneemt, dut tegen ne
gen Duitsche bladen in Polen ©on ge
rechtelijke vervolging zal worden Inge
steld wegans h6t ptrbliceeren van artike
len, <11© tegen den Staat waren gerioht.
RUSLAND.
BOLSJEWISTISCHE PROPAGANDA IN
HET BUITENLAND.
Do ooinmissie voor international© aan
gelegenheden der Russische Sovjet-repu
bliek beeft op haar vergadering Tan 1
Juli besloten, dat 80 mïUkxni tsarlatascbe
roebele voor dc communistische propa
ganda in Polen worden bestemd, met dc
Ksoomlijka leiding waarvan do beruchte
dek tuil worden belast.
Do 1 «kende Sadoul zal zich met ©cn
dorgel ij ko opdracht naar Duitschland en
T8jecho-Slowakije begev-cn.
DE BEPERKING DER BEWAPENING.
DE HOUDING VAN JAPAN.
De correspondent van de ,,'i'imee" te
New-York meldt, dal de bladen aldaar oen
telegram von do Assucialed Prc-ss uit Tokio
bevatten, waarin wordl gezegd, dat volgens
de opvatting in Japan het land tegenover
eon leer grooto crisis staat als gevolg vr.n
do quaeslie, welke politiek men moet toL
gen ton aanzien van da WaahingV-oisotie
conferentio over het Verre Oosten. Aan den
©n kant vreest mtin dat do conferentie
ovcrheerscht zal worden door do An gil -
saksers, van wie men verwacht, dat zij sa
men zullen gaan tot hun eigen voordeel; en
aan den anderen kant is er cca machtige
liberale groep, die eisebt dat Japan onver
schrokken ter conferentie zal gaan, haar
opvattingen vastberaden zal laten blijken
en zioli niet tegen rechtvaardige eisehen
zal verzetten.
In Washington acht men bot zeker, dat
Japan ernstig zal beproeven, om den om
vang van de beraadslagingen tot ontwape
ning te bepreken. Men vernoemt dat de re
geering te Tokio de guacstie van 3 jan to mg
zal beschouwen als ware zij reeds door het
trnntaat, van Vorsailles geregsld. De 'jaea
tie van Yup acht Japan ook door het tiac-
tat opgeloste, terwijl Amerika op het stand
Dunt blijft stam, dat de Volkenbond niet
het recht heeft om een mandaat te ver-
lcenon zonder instemming van al de voor
naamste geallieerden en geassocieerden.
Met betrokking tot de open deur in China
verwacht Washington stellig dat Japan
grootore rechten zal vragen danAmerlka on
grond van de „bijzondere belangen" die
zijn vermeld ln de overeenkomst, welke tus-
scben Lansing en Isjii In 1917 is gesloten.
Stadsnieuws
ProTinelale Stalen van
Noord-Holland.
ORGELBESPELING ln de Grooie-
of St. Bavokerk, op Donderdag 21
Juli, des avonds van 7Juur, door
den heer George Robert,
Programma.
Duitsche werken.
1. Toccata G. Muff at
(1G35
2. Toccata, Adagio und Fuge C dur,
J. S. Bach.
3. Praoludiiuo G dur
1'. Mendelssohn Bartholdy.
•i. a. Consolation Max Rcgor.
b. Melodia
5. Pax Vobiscum SLgfrid Karg-
Elert.
LEGAAT. Aan d« wocsiurichling t«
Necrboscii heeft ecu to Haarlem overleden
belangstallcude f 2000 gelegateerd.
HEFTIGE POLITIEKE DEBA'ITEN OVER
DE TAAK DER PUOVLNCIE. ON-
KENIG1IEID IN DE B.-K. STATEN
FRACTIE. NIEUWE OFFERS VOOR
T WATERLEIDINGBEDRIJF. DB
KLACHTEN' VAN 'T PERSONEEL VAN
T ZIEKENHUIS BIJ SANTPOORT.
Na da hervatting der zitting verkreeg de
heer D u ij a het woord. Hij merkte op, dat
do heer Bomone hedenmorgen van de alge-
imrfae beschouwingen gebruik had ge
maakt, om een zuivere verkiczlngsrede t©
houden. Spreke* noemde het een verfcie-
zingemanoeuvre wan', volgen» spreker was
maar al te duidelijk do aap uit do mouw
gekomen, dat de heer Bomans deze redo
gesteund door zijn partijgenoot Miohielsen
alleen gehouden had, omdat het college
7an Gedeputeerde Btalen nog altijd links
ls. 6preker noemde de rede van den lieer
Boman» van een uiterst reaction nalren
aard. Hij die bier zegt, dat te er veel wordt
uitgegeven hiervoor en te veel wordt
uitgegeven ddirvoor, verkoopt alechta fra-
1, als hij niet tevens aantoont, hoo do za
ken dan w e 1 behandeld moe'.on worden.
Dit heeft, zei spreker, de heer Bcrnoni na-
gelaten-Spreker proteite.rde tegen de woor
den van den heer Bomans, toen de«© er
zijn ergernis over b.vl uitgesproken, dat
eenige Staten-leden tijdens zijn (Bomans)
rede gelachon hadden, waarmede hij zelfs
oen incident bad willen EoheppeD. Er De-
staat, zei spreker, gelukkig, toch nog altijd
over de politieke hoofden heen bij de
Statenleden een soort van solidariteit; men
wil ook wel eens smakelijk lachen. Men
moet dit niet, zei spreker, als een «ooit
au minachting beschouwen.
Hot kan, zei spr. wel wezen, dat do ver
pleging van krankzinnigen ln Noord-Hol.
land veel geld kost. Maar dit is niet de
schuld van Ged. Staten: die kunnen er
niets aan doen. Dit behoort geheel tot het
terrein der medici. Spreker protestc-:rdo 'iok
tegen de door den hoer Miohielsen ge-
noomde, vergelijkende cijfers betreffende
de verschillende provincies. Alle provin
ciën bebbeu immers niet hetzelfde aantal
vermogende belastingbetalers, dus het pro
vinciaal beheer kan ook niet overal netzeli-
de zijn.
De beer D 0 y s verklaarde zich voorstan-
er ran nlbtrefding der provinciale be
moeiing. Toch kon men te allen tijde op
sprekers hulp rekenen, wanneer er stemmen
tot bezuiniging opgaan, mits het geen
zuinigheid zal bljjken te wezen, die de wijs
heid bedriegt. Maar wil men af en toe
eon nieuwen ambtenaar benoemen, dan zal
spreker eerst terdego de noodzakelijkheid
er von onderzoeken, vóór hij zijn stem
daaraan geeft. „Doch de heer Bomans." zei
spreker, „moet hier niet teneinde ln de
gunst der belastingbetalers te kotnon
den zninighoidsman gaan uithangen en te
gelijkertijd belangrijke subsidies voor aller
lei Roonisrh-Kathoheke instellingen? 'Wzt
bet beleid rtm Gedeputeerde 6tale 11 he
ir oft, zou spreker ook wel «en onderzoek
het Waterleidingbedrijf ingesteld willen
..r. Spreker vroeg tenslotte, of Gedepu
teerde Staten er tegen willen waken, dat
do loiding uit hun handen wnrdt genomen.
Dc loiding moet, zei spreker, niet zijn bij
de Provinciale Stalen, maar bij Gedeputeer
den. Blijkt iiet, dat het laatstgenoemd col
lege bij de bestaande wetgeviDg en do be
staande toestanden niet meer op dc wijze,
dusver gevolgd. kan voortgaan,
ot er gezamenlijk naar middelen
worden gezocht, om daarin verandering te
brengen.
De heer Bosman betreurde het, dat er
in deze vergadering politieke redevoeringen
zjjn gehouden. Hij zon dit voonbeold niet
volgen, maar meende, ook op bezuiniging
te moeten aandringen.
De heer K o 0 ijla a n jproteateerdc er
eveneens tegen, dat do politiek in de de
batten is gehaald. Spreker kwam op legen
wat de heeren Bomans en Miohlolseu gezegd
hadden. Spreker vroeg hnn, of ook de
Roomsch-Katholieke Statenfractie niet had
medegewerkt tot de totstandkoming van ver
schillende bedrijven. Wanneer, zei spreker,
doze heeren van mecning zijn, dat d» pro
vinciale bedrijven niet goéd gaan, dan moe
ten zij mét voorstellen komen, om dit te
veranderen.
De heer Ilartendorf kon zich ook
niet met de redevoeringen van de hoeren
Bomans en Micblelscn Vereenigcn, maar
drong ook op bezuiniging aan csn niet
lichtvaardig over te gaan tot het instellen
van nieuwe provinciale diensten.
De heer Van der Waerden keurde
hot niet goed, dat in deze vergadering nü
reeds over het provinciaal eleetrieiteitiibo-
drijf is gesproken en nog wd ln peasiraïs-
tischen zin. Spreker vprwees naar do pro
vincie Zeeland, waar óók een provinciaal
elcctricitcitsbedrijf tot stand gekomen ls ea
men ook met moeilijkheden sukkelt, maar
desniettegenstaande het hoofd nog niet
moedeloos laat hangen. De Provinciale Sta
ten moeten hun meeuing over de P. E. N.
nog wat opschorten, zei spreker, dan zal
het blijken dal er nog wel roden tot opti
misme zal beslaan.
De beer De Miranda keurde iiet af,
dat de Roomsch-Katbolieken er blijkbaar
op uit zijn, van de Statenziitingen een soort
Parlement te maken. Hij betreurde bet, dat
dc heeren Bomans en Michielsen de zaken
hier hebben vertroebeld, waarmee zij de be
langen der verschillende bedrijven allesbe
halve gediend hebben. De Roomseh-Kutlio-
liekon, zei spreker, dringen «teeds op bezui
niging aan. maar vragen altijd geld voor aan
hen welgevallige dingen cn vragen niet, op
welke wijze deze gelden verkregen moeten
ivoidoo. bjtreker verdedigde het beleid van
Gedeputeerde Staten.
De heer Ileerkens Thjisson wilde
misverstand voorkomen. De It.-K. Staten
fractie heeft te voren vergaderd en de wen-
«cbelijklieiU besproken om voor te stcllon
de begrooting reeds dit keer in de afdee-
llngen te behandelen. Het voorstel daartoe
voor «enige weken ia de StatCD gedaan, is
k'euiMeton
niet aangenomen, tooi!at de begrooting
onvoorbereid Is besproken. De R.-K. Staten
fractie heeft niet beraadslaagd over de
vraag boe die debatten geroerd zullen wor
den .He: ls dus niet jnirt. dat ©enige partij-
geoooten van spreker gesproken hebben
namens de H.-K. Statenfractie.
De lieer Bomans (opgewonden}
dat een dementi?
De heer ileerkens Th Ijs sen
donk daaraan niet.
De hoer Bomans: Het lijkt «r anders
verbazend voel op.
De heer Heerkens Th ij
Hei was alleen noodig vaat te stellen, dat
do heer Bontans niet sprak namens de
fractie.
De heer Bomans: Heb lk gezegd, dat
Ik namens de fractie «prak?
Do heer Heerkens Thljs»on:
Neen, maar do indruk bestond, o.a. bij den
hoer De Miranda.
De beer Bomans: Die heeft u uit uw
tent gelokt!
Do lieer Days: Zouden we n» deze broe
dertwist de vergadering maar niet schorsen?
(Gelach.)
De Voorzitter deelde mode. dat de
algemeene beschouwingen niet aar. zijn ver
wachtingen hebbea voldaan. Ged. Staten
staan er dan ook ©enigszins eigenaardig te
genover, op de gemaakte opmerkingeu is dan
ook niet namens God. 6taten t« axiuuaorden,
omdat daarover niet beraadslaagd ia. Wol
kan spreker reeds zeggen, dat geadviseerd
wordt de niotio-Hooy, over de wijziging vnn
do provinciale wel, ln banden van Ged.
Stalen te etc Ilea om praeadvcis, In do wln-
Cerzutïng zal daarover nader gesproken kun-
m worden.
Do heer H e n d r i x (Ged, Staten) deelde
mode, dat het waterleidingbedrijf bet vorige
jaar een tekort beeft opgeleverd van
f 24.000. Dit tekort heeft evenwel weinig te
oeteekeneu, omdat baton tegenover die uit
gaven verwacht kunnen worden. Maar >0 de
komende jaren zal dat bedrijf toenemende
cn b«Langrijke tekorten bobbóo. De Stateo
moeten zich dat goed voor oogen stellen.
In do eerste jaren zullen voor bet waterlei
dingbedrijf ongeveer 20 millioen guldon noo
dig zijn. Het is duidelijk, dal rente en aflos
sing van dit kapitaal in do eerste jaren
door het bedrijf niet opgebracht kunnen wor
den. Ged. Stalen hebben gemeend, dat voor
de bewoners dwang tot aansluiting niet ge
mist kan wordon. Gemeend wordt, dat met
oen tarief vau 25 cents per kub. Meier xon-
dor groot verlies-kan worden gewerkt. Al
lereerst geldon de hygiënische belangen. Het
waier zal gebracht worden waar bet rede
lijkerwijze gebracht kan worden. De rege
ling, dat de tekorten wegens den aanlog de
eerste jaren niet drukken op de exploitatie
rekening, ls in bewerking. Een onderzoek
van een accountant, zooals met de P. E. K..
Is niet noodig. Aan den directeur aan ge
vraagd worden een overzicht te maken van
de vooruitzichten in de tockomss. Het stel
sel van levering aan huls is gekozen omdat
eugros O3o do gemeenten te moeilijk was,
in verband mei het meten van bet gebruik
te water. Op ©en vraag van den heer WU
baut zei spreker, dat dc outillage van de
griffie voor de leden vau Ged. Staten onvol-
doiinde la. Het lid van Ged. Staten dat de
bedrijven beheert, heeft geen eigen werk
kamer. Thuis kan hij zijn eigen archief bij
houden. Verandering in dezo quacslio is
dringend noodig orn de verantwoording te
ven dragen.
lp aandrang van den Voorzitter zagen de
leden van repliek si
De heer Bomans zei, dat hjj we! reden
iu hebben roor repliek, maar nu door de
verklaringen van Mr. Thijsscn politieke
winst uit het debat is uitgesloten en het
debat voor hem dégoutant geworden bi,
m bij ook van repliek afzien.
De begrooting werd daarna vastgesteld.
De beer Loopnlt besprak de rapporten
ovor do klachten van het personeel van bet
ziekenhuis bij Santponrt. De heer Miehcls
hoeft een rtoln Ingediend om een gesllchts-
raud tn te stellen. Het is gevvcnsclit, dat de
hoer Miehcls deze gedachten nog eens na
der uitwerkt. Spreker vermoedt evenwel,
dat er bezwaren bij de vakvereeirigingen
sullen bestaan. De klagende vak vereen i-
gïngen hebben goed werk gedaan roet hun
klachten, maar dc toon dier stukken daar
op viel af te dingen.
Do heer Dierckj was onaangenaam ge
troffen door do klachten. Hier is ook weer
door Ged. Staten ingegrepen nadat er klach
ten kwamen. De voeding heeft te veel een
kazcrne-idec. De klachten van het perso
neel waren niet ongegrond. Spreker wilde
eenige wijzigingen in de voeding en diende
daartoe een tnotis ia. Deze motie zal ln
handen van Ged. Staten om pracadvic; ge
steld warden.
D<y beer Vader vond ook alle reden
voor de klachten. De commitslo van onder
zoek heeft de juistheid dor klachten moe
ten toegeven. De toon der klachten mag
dus niet gccritiseerd worden.
De heer Van Rooyen wilde do voe-
dingsquaeetio stellen in de banden van een
subcommissie der commissie van overleg.
Do heer Van Lennep (Ged. Staten)
b borcid het denkbeeld van den beer Van
Rooyen te overwegen. De oommissie heeft
geconstateerd, dat in de klachten overdrij
ving is. Er waren al plannen voor de ver
betering der keuken voor cr klachten ge
komen waren. De commissie ran bestuur
van het gesticht bij Santpoort, heeft niet stil
gezeten. ïlet I Januari kan de verwarming
van het Zusterhuis gereed zijn. Doordat de
organisatie zich gewend heeft tot de Prov.
Staten Is onnoodig sensatie in hot land
gewekt. Een adres aan Ged. Staten zou ouk
verbetering gebracht hebben. Het contact
met het personeel had intenser moeten z^jn.
Than# gaat het goed en er moet afgewacht
worden.
Het debat werd daarop gesloten.
De heer K istemaker betreurde 't, dat
nog geen gelden uitgetrokken zijn voor bet
maken van een waterleiding in Haarlem
mermeer, waar goed drinkwater dringend
noodig is. In de drukste «entra kan een bui
zennet gelegd wordon. verder zullen stand
pijpen gemaakt moeten worden.
Do heer Hendrix vorzekert dat dc
watervoorziening in Haarlemmermeer moei
lijk ia. De provincie ia daarvoor aangewezen
op Amsterdam. Het ia noodig een belangen
gemeenschap te maken tussclieu de provin
cie, Haarlem en Amsterdam, opdat de pro
vincie water krijgt voor dc bewoners be
neden het IJ. Amsterdam heeft du geen
water genoeg. Het is te verkrijgen als de
provincie kan bewerken dat de neutral*
zóne van 700 H.A. duingebied lusschca de
Haariesucbo en Amster,i.'i::i>c.hc waterlei
ding, ook ln bedrijf gebracht wordt. Ür
onderhandelingen tiju gaande en bied©
kans op eucces.
Hierna wordt de zitting gesloten-
De ZaaË-Groenendaal.
Op initiatief van do afdcoiing Haarlem
van da Anti-MililairisUsohe Vereenigmg
had Woensdagavond onder leiding van don
heer J. Hameling een grooto openbar© Pro-
lestverg&dering plaats zooals aangekon
digd waa „om te protestecren tegen do
iioordeelijng van Herman Groenend©»!"
Do belangstelling was lang zoo groot niet
als de vorigo maal; de groot© xaal was ma
tig bezet.
De voorzitter bracht in zijn opcnuigs-
oord een groet van Herman Groenendiftl
ror. Hij maakt het naar omstandigheden
redelijk wol, (eenig applaus). Ingekomen
was een sympathiebetuiging van de *<fcL
Haarlem van de Vrije Socialisten Verecnt-
ging.
Eerste spreker was de heer Joh. v. 1
F.;, nde, die er mee spotte dat bij de behan
deling van de zaak-Greencndard voor dta
Haagschen Krijgsraad de kwestie is opge
worpen of Grocnondaal wel toerekenbaar .8.
Dus, zeido spreker, alleen zij, die een ooa-
deiniscbe opleiding bebbc-n gehad, do tn-
tellectueelen. mogen een overtuiging heb
ben, maar als een arbeider een overtuiging
loont, ls hij ontoerekenbaar!
Spr. voorspelde voorts binnen afxienba-
>a tijd, een nieuwe, groote oorlog, veroor
zaokt door den naijver tusschon Engeland
Amerika en Japan, een oorlog w inrin
vreoselijkedingen zullen gebeuren cn w.:.,ir
Nederand dan niet buiten zal blijven.
Herman Groenenda.il heeft willen protes
teren tegen dien komenden krijg »n hij
heeft met zijn daad een mooi voorbeeld go
stold.
Horman Groenendaal moet vrij! zei spr.,
maar eigenlijk i s bij al vrij, want hij uceft
gedaan wat zijn geweten hem ingaf.
Spr. wekt© voorts op, tot anti-miltt.iiri»-
tlsche actie op veel grooter schaal dan nu
nog gebeurt. Door politiemacht lat© :neu
zich niet afschrikken, zeide spr., want wij
zijn zedelijk de sterksten. Ieder roer© dus
anli militairietisehe propagandas waar hij
maar kan. De arbeider alleen kan den we
reldoorlog verhinderen.
Volgende spr. wa« de heer Henk Kik©-
boo:n. die begon met te zeggen, dal (01 nu
toe door het groote -publiek dienstweige
ring als iets krankzinnigs word uitgekreten.
Maar allen die een nieuw© gedochte in da
wereld uitgedragen hobben, zijn altijd er
guisd. Zoo wordt nu ln ,.De Vrijzinnig De
mocraat" weer gezegd, dat dienstweigeraars
.patiënten zijn, die een hopeloos gebrek
hebben aan logisch denkvermogen." Ook
zijn er volgens datzelfde blad, verzet -ms.
ninkken", onder en dat, zei spr., is natuur
lijk waanzinnig. Het blijkt dus duideliik,
aldus spr., waar onze tegenstanders heen
willen: zij wilen ons allen beschouwen ris
psycbcpathon. Maar wij weten, dot vrij «p
den goeden weg zijn, aldus de heer Eikc-
boora. Wij handelen echter nog lang niet
genoeg naar die wo'.enscbap. Toen de uit
slag van da behandeling von Gr oenen-
daal 5 zaak bekend werd, had een daa l ven
urig protest moeten geschieden. Iedere
tarting van ons door de reeceriiig, mort zóó
beantwoord worden, dat zij op den door
haar ingeslagen weg niet durft voortgaan.
Maar integendeelde rogcoring heeft De
Jong ea De Ligt kunnen arresteeren en
daardoor is gebleken, dat zij den dicctit-
weigeraara nog te sterk is. Spr. apoordo dus
aan tot gestaag en regelmatig verzet dor
dienstweigeraars. In leder moeten do krachs
le moed groeien om ook te doen, nat
Dn Ligt, De Jong en Groenendaal gedaan
hebben. Dan alleen zal bet mogelijk zijn,
den komenden oorlog te verhinderen,dan al
leen zal er een vredige wereld kunnen ko-
len, (applaus).
Daarna was net woord aan ds. Schcrmsr.
hom, die de beteekenis van Groenendati'i
daad uiteenzette. In die daad is te zien de
strijd van den enkeling tegenover <io
macht dia dien enkeling tol kuddedier wil
maken. Pat is al een ze©r oude strijd, die
oud ls als do wereld; liet is d© -rtrijd
van het worstelende individu, do strijd
luBschen vrijheid en gezag.
En nu wordt die daad door onze t.igen-
standers voorgesteld als eon bavourertolcje,
zeide spr. In bet Handelsblad ls gextgd:
Herman Groenendaal zal wel een ijdeltuit
Spr. rindi dit schande. Neon, zei fa
hij, Groenendaal is een gaaf jongmcnsch,
dio den moed van eijn overtuiging heeft.
Spr. kent he:n niet, maar hij apprecieert
lijn daad. De eenige houding tegenover die
doad aan te nemen is een houding vol
Wat leven wij toch in een leugen wereld,
vervolgde spr. Menschen die het gebod:
„Gij zult niet dooden" willen opvolgen;
worden verguisd in een ChristenmnaUchiip
pij I»
Spr. wekte op, zich los te maken van
dien leugen, van de „kapitalistischo mo-
ra.iL"
Er wordt nu veel afgegeven op minister
Pop, maar hij is ook door do wet go'*cnden,
hij Is de gevangene van zijn eigen systeem.
Hij heeft niet anders kunnen doen dan hij
deed. Als spr. zelf minister van Gurlog
geweest, had hij Groenendaal óók op
gesloten. Hij had niet ander* gekund. En
daarom zei spr. met nadruk, moeten wij
daisy steem, aan dio hcelo mochi-
niet meedoen!
(Naar it e t EngeLsch va 11
J. S. FLETCHER.
13)
Hè, waarom is dat uu! riep Dick
Bewery uit. Gesloten? Wat een on-
rml Toe, kunt u ons niet even binnen
laten?
Voor geen geld, meneer, ant
woordde de agent vrooiijk. IJ ziet
tooJi wel wat er op dit papier staat
Als ik mijn bevelen niet opvolgde
zou de Deken mij morgen mijn ont
slag geven. Nergens toegangl Maar
geloof me, voegde hij er bij, terwijl
li ij het tweetal lachend aankeek.
Er la niets te zien, niets! Dat kan Dr.
Bryce u wel vertellen.
Dick die niets wist van wat er tus-
aclien zijn voogd en den ontslagen as-
Bistont was voorgevallen, keok Bryce
vol belangstelling aan.
U was er het eerste bij, is het
niet? vroeg hij. Denkt u heusch
dat hij ve rmoord is?
Ik weet het niet, antwoordde
Hryce. En ik was er ook niet het
eorste bij. Vara er, de metselaar-, zag
hem vallen en hij heeft mij geroepen.
Hij wendde zich nu van den jongen
naar het meisje, die nieuwsgierig over
het hekje tussciien de boomen door
gluurde. Denkt u dat uw vuder
op 't oogonblik in de bibliotheek is?
vroeg hij, Zou ik hem daar kun
nen vinden?
Dat denk lk wel, antwoordde
Betty Company. Mij gaat er ge
woonlijk om dezen tijd heen. Ze keer
de zich om en trok Dick Bewery atui
zijn mouw. Laten we boven op dc-
gaierij gaan kijken. Daar kunnen we
in ieder geval wel naai- toe gaan.
Ook gesloten, juffrouw, zeide
de agent hoofdschuddend. Daar
mag u ook niet heen. Ik wil niet
dat er iets" oneerbiedigs ln de cathe-
draal gedaan wordt, heeft de Dekem
gezegd, ik heb het zelf gehoord. Mies
is afgas loten!
De jongen e«n het meisje verdwenen
In de nichtiing van den Drink; de
agiemt keek hen na en lachte.
'n Levenslustig paartje, moneerl
zeido hij. Dat noemen ze nu zeker
gezonde nieuwsgierigheid? Daar heb
ber vandang heel wat menschen in
de stad last van.
Bryce die al op weg was naar de
bibliotheek die aan den anderen kant
v.im het plan lag, leerde zich weer
om.
Weet u ook of de politie moeite
doet om te ontdekken wie die vreem
deling eigenlijk was? vroeg hij.
lleeft u daar ook nog iets van ge
hoord?
Alleen maai- dat er een oproep
in de kranten gezet zal worden, mé
neer, zeide de agent. Dat is de
beste manier om ergens achter te ko
men. En ik hoorde inspecteur Mit-
clurnigton zeggen dat ze den Hertog
moesten vragen ol hij iets van den
armen man af wist, ik veronderstel
dat hij zich beeft laten ontvallen dat
hij naar Saxonsteade wilde gaan.
Bryce liep in gedachten verzonken
naar de baiiotheek toa De kranten?
ja, er was geen betere manier om
nieuws te verspreiden. Als John Bra
den nog familie en vrienden had zou
den zij liet bericht van zijn treurigen
dood lezen en naar Wry Chester toe
komen. En in dat geval
Maar het zou mij niete verba
zen, peinsde Bryce, als de naam
die Üiij in de Nachtegaal heeft opge
geven eon valschen naam is. Zou
Archdale gelijk hebben met ziin ver
onderstelling? maar daar zullen we
morgen bij de lijkschouwing wel meer
over hooren. En laat ik intuaschem
probeeren om iels te weten te komen
over Richard Jenkins of Jenktnson
of wie het dan ook was.
De beroemde bibliotheek van hei
domkapittel was ondergebracht ia
een ouderwetsch schilderachtig ge
bouw in een hoekje van deoi Brink,
waar Ambrose Company, de biblio-
tliecaris dag m dag uit te vinden was
tURBcben kostbare boenen en manu
scripten, groote folianten, oude pren
ten en iniddeleeuwsche schatten, al
tijd bereid om zijn schatten te laten
zien aan de bozoekera en reizigers
die uit alle dealen van de wereld kwa
men om de verzameling te bekijken,
die bij boekenliefhebbers zoo beroemd
was. En ook nu zat Ambrose Com
pany er. Hij was een man van mid
delbaren leeftijd, met een opgewekt
gezicht, aan wiün men zien kon dat
hij zijn grootste genoegen vond in
oude boeken en antiquiteiten. Hij zat
te praten met een ouden man, die
Bryce herkende als een buurman van
hein in de KioosterJaom, een zekere
Simpson Harker, esn rustige kalme
man; Bryce geloofde dat hij een ren-
teniérendOn winkelier was. Toen de
dokter binnen kwam, hoorde hij net
nog dat Campany zeide:
Het belangrijkste wat ik er
over gehoord heb is, dat boek dat ze
in de tasch van dien ongelukkige»
man gevonden hebben, in de Nachte
gaal. Ui ben geen detective, maao ik
zou toch zeggen, dat men met behulp
daarvan we! hef. een en ander zou
kunnen ontdekken.
HOOFDSTUK VL
Het verdere .0 n d e rz 0 e k.
De oude Simpson Ilarker, die dicht
bij dc tafel zat, zijn handen gevou
wen over den knop van zijn dikken
wandelstok, keek met een paar 1
dcre pientere oogen naar Biyco toen
hij do kamer in kwam en naar de
twee anderen toeliep.
lk geloof dat de dokter er bij
was, toen dat bock, waarover u het
heeft, gevonden werd, merkte hij op.
Ten minste dat heb ik van Miv-
chington begrepen.
Ja, ik was er bij, zeide Bryce,
die zich graag in hun gesprek meng
de. Tl ij wendde zich tot Campany.
Waarom denkt u dat dat boek de po
litie helpen kan, om te ontdekken
wie de niun was? vroeg hjj.
Kijk. eras, antwoordde dc biblio
thecaris. Ze vinden een man in
het bezit van een oude geschiedenis
van Barthorp6- Barthorpe is ecu klei
ne marktplaats In Leicestershire go-
loof ik, tamelijk onbelangrijk voor
zoover ik weet, ru&ar met een eigen
geschiedenis. Waarom zou iemand,
behalve een vroegere of tegenwoor
dige bewoner van Barthorpe, zooveel
heilang 6tellen in die geschiedenis,
dat hij een boek er over bij zich
draagt. Daarom geloof lk dat die
.vreemdeling uit Barthorpe kwam en
,ou zeker in Barthorpe een onder
zoek naar hem instellen.
Simpson Harker zeide niets en
Bryce herinnerde zich wat üelling-
iiam gezegd had, 'toen het boek gevon
den werd.
Och, dat weef ik nog niet! ant
woordde hij op onverschilligen toon.
Ik zou die gevolgtrekking niet te
gauw maken. Ik heb het boel; gezien
een vreemde oude band en typi
sche oude konergravures. Missdtien
hoeft de man het daarom gekocht, ik
heb zelf ook wel eens om znlke rede
nen oude boekem gekocht.
En toch, antwoordde Campany,
zou ik een onderzoek instellen la
Barthorpe. Men moet met alle moge
lijkheden rekening hóuden. En in uit
goval bestaat wel degelijk de moge
lijkheid dat de man belangstelde in
het boek omdat het over zijn eigoa
stad handelde.
Bryce l;e?k naar een muur waarop
een verzameling kaarten en toakcoiin-
gen van de Wrychester cathedraal en
omgeving hingen hij was in de bb
bliotheek gekomen om een van die
kaarten te bekijken. Maar tseitafciape
bedacht hij zich, dat hij een vraag
kon stellen zonder achterdocht te wek
ken en hij wendde zich weer tot den
bib! iotliec aria.
(Wordt vervolgd).
