III
Dingen die niet Iedereen weet
DE EERSTE VORM VAN ONZE
FIETSEN.
De (iets, bot vervoermiddel voor oud en
jong, arm en rijk, heeft heel wat hersenen
aan het werk gezet, vóórdat de tegen
jvoordige vorm gevonden word. De grond
vorm bestond uit twee gelijke wielen,
waarvan do assen door eon overlangs ge
spleten balk waren vastgezet. Een zooi
merkwaardig exemplaar, dat dateert uit
Ihel midden der 18c eeuw, wordt bewaard
in het Gennaanach museum to Meuren
berg. Om op zoo'n rijwiel vooruit to ko
men moest men zich beurtelings aan
.weerszijden van den grond afstooien,
zoodat men oen loopend© beweging moest
aannemen, lfien opperhoutvester uil Ba
den, Von Drais, komt de eer toe hel
eerste tweewielige rijwiel te hebben sa
mengesteld in 1817. Als nuttig vervoer
middel had het in dien vorm geen en
kele beteekenis. In 1861 kwam een 14-
jarige smidsjongen, Miolaux een Parij-
zenaar, op het denkbeeld aan do as van
bet voorwiel, trappers te maken.
Natuurlijk werd hij eerst bespot en
uitgelachen, boe kon men op zoo'n ding
vooruit komen en in evenwicht blijven,
als de voeten den grond niet raakten I
Berst leek bet ook een onmogelijkheid,
maar bet was slechts gobrek aan oefe
ning. Na vele vergeefscho pogingen ge
lukte -het den kranigen jongen dan oox
op z'n ..rammelkast" vooruit to komen.
Dat het con verbazend inspannend werk
je was, kan ieder begrijpen. De vaklui
moesten nu nan het werk om het rijwiel
te vervolmaken. Miclaux exposeerde zijn
vinding op de wereldtentoonstelling te
Parijs in 1367. Engeland heeft een tijd
lang bet- monopolie der rijwielfabricago
gehad. Daar toch ontstonden de kogella
gers, stalen spaken, massieve gummiban
den enz. llover bracht in 1884 zijn eerste
fietsen, de zoogenaamde gttfoly's of
1 i -v-oids twee wieiers, een uitvinding
Harley en Lutton te Coventry. Do Schot-
sc-he veearts Dunlop bracht in 1885 door
zijn luchtbanden bet rijwiel vrijwel op do
hoogte die het nu inneemt.
DE HEFFING VOOR DE PLAATSELIJKE
INKOMSTENBELASTING.
Op de vragen van 't Kamerlid den heer
Da Wildo betreffende het onderwerpen aan
Koninklijke goedkeuring van raadsbeslui
ten, houdende bepaling van het verhou-
dingscqfei, e.q. percentage van heffing
yoor do plaatselijke inkomstenbelasting,
antwoordde do Minister van Binueiiland-
sche Kaken:
Wanneer hot beslqil vam den raad, be
palende het invoeren van een belasting
naar 'het inkomen, tevens hot verhoud uigs-
oijfer, c.q. bet percentage van heffing,
vailslelt, maakt die factor deol uit van het
heffingsbosluit en is, indien dat besluit
da Koninklijke goedkeuring ontvangt, itn
die goedkeuring begrepen. Tot dusver
placht echter, indien het vurlioudingscijler,
c.q. percentage van heffing, bij afzon
derlijk besluit door den raad werd bepaald,
dit besluit met aam de Koninklijke goed
keuring to worden onderworpen.
Nu oen nauw verband is gelogd tusschon
de Rijks- en gemeentelijke inkomstenbelas
ting en inzonderheid de invordering van
-deze laatste door de Rijksadministratie
zal geschieden, karn deze praotijlr, welke
intlruischt tegen het beptuxldo in de arti.
253 en volgende der Gemeentewet, niet
langer gedoogd worden.
Do termijnen, in die artikelen gesteld,
zijl, waarborg, dat do eisoh van Konink
lijke goedkeuring hot spoedig ten kohier©
hrongon van de aanslagen niet zal vorhiti
Wegens de controle op dc naleving van
ar. 247, eerste lid, der Gemeentewet, ol-
gens de nieuwe lezing van dat artikel, kan
in hot algemeen niet volstaan word-en met
heffingsbesluiten, die sleohts bepalen nei
aautal opcenten, dat ten hoogste op de
hoofdsom vam-een Rijksbelasting zal gelegd
"R.-K. WERKGEVERS VEREENI
GING. Op de vergadering die de
Algemeene R.-K. Werkgesversvereeni-
giimg 1 September te Utrecht houdt,
zal de secretaris der vereeniging mr.
L. G. Kortenhorst van Heemstede spre
ken over de wijzigingen in do Arbeids
wet.
TEGEN EEN TRAMWAGEN- AAN
GEREDEN. Te Den Haag is op
den hoek van de Ged. Gracht en het
Spui de 18-ja.rig-e de G. uit Oegst-
gecst met zijn fiets tegen een_ traju-
rijtui.g aangereden. Hij werd in een
apotheek binnengedragen en overleed
daar spoedig.
NA DE KELLNERSSTAKING.
Men meldt dat bet dagelijksoh bestuur
van Horecaf, naar aanleiding van do gis
teren tusschen de besturen van Horcoaf en
den R.-K. persOmeelbond gehouden be
spreking, besloten heeft, de leden te advi-
seeren, dc looiren tot den dag van de sla
king alsnog volledig uit te betalen en zoo
veel mogelijk het ontslagen personeel :e-
rug te nemen, voor zoover het (laarvoor in
aanmerking komt, en met inachtneming
van de besluiten betreffende liet niet ont
slaan van het werkwillig personeel ter wil
le van de stakers. Besloten is de verdere
besprekingen uit te stellen tot begin Octo-
EEN METEOOR.
"Woensdagavond 8.55 vertoonde zich bij
Eibergen een luchtverschijnsel van. West
naar Oost juist in de richting van de op
komende maan en verdween in het Oosten
beneden de maan langs.
De meteoor gaf den indruk van een
vuurpijl met groenen glans en bewoog zich
met matige snelheid, zoodat hij goed niet
hef oog was te volgen.
Uit Winterswijk meldt men" aan do V
R Ct,:
Woensdagavond te 2 min. vóór negenen
zagen wij aan den Zuid-hemel, pl.in. 45
gr. ten N. van den horizon, een prnohli-
gen meteoor verschijnen, die langzaam n
Oostelijke richting verdween. Hij bereikte
dei: horizon niet. Hot versehijnsel duurde
pl.m. 30 sec. De staart had een lengte vin
5 graden en was blauwachtig gekleurd. Do
maan stond reeds aan den Oostelijken he
mei en overigens was nog geen ster zicht
baar.
Nedsrland en de Tolkenband
De Ncderlandschö Regeoring heeft,
overeenkomstig art. 4 van het Regle
ment van orde van de vergadering
van den Volkenbond, den secrètaris-
geaicsraaJ verzocht op de agenda van
de a.s. zitting van de vergadering,
welke op 5 September aanvangt, te
plaatsen liet punt: Regeling van de
Internat ion ale Statistiek"
Dit punt heeft reeds ecu onderwerp
van studie uitgemaakt van een daar
toe. door den Volkenbond ingestelde
commissie. Uit het door die Commis
sie in October 1920 uitgebrachte rap
port blijkt, dat geen overeenstem
ming werd bereikt omtrent (ie vraug,
in hoeverre de internationale statis
tische arbeid Dij den Volkenbond wa
re te centraliseercn.
De Nedcria-ndsche Regeering is van
oordeel, dat het vraagstuk thans vol
doende is voorbereid voor de behan
deling in de vergadering. Vooral
waar de Volkenbond steeds meer cm
meer de hulp der Regeeringen in
roept, teneinde, ten behoeve van zijn
verschillende werkzaamheden, statis
tisch materiaal te verzamelen, schijnt
hot ter voorkoming van dubbelen ar
beid, gevvemscht dat de leden van. den
Bond een beslissing némen omtrent
do vraag, op welke wijze de interna
tionale statistiek op de meest pracli-
scbe wijze .zal kunnen worden geor
ganiseerd.
ONDERSTEUNING UITGETROKKEN
WERKNEMERS.
De Minister van Binnen landsohe
Zaken heeft hot volgende aan de Ge
meentebesturen medegedeeld:
Ingevolge art. 7 van de steunrege
ling voor de „uitgetrokken" werk
nemers werden tot dusverre bij do
berekening vam den steun voor ongo-
huwden, bij ouders inwonend, slechts
in aanmerking genomen de verdien
sten, die de „uitgetrokkene" zelf uit
'anderen hoofde mocht hebben en
werden buiten beschouwing gelaten
de verdiensten van de overige gvains-
Icdon.
Ik Iheb thans besloten, evenals ge
schiedt ten opzichte van giehuwdcni en
ongehuwde kostwinners, ook den
steun voor ongehuwden die bij hun
oudere inwonen, afhankelijk te stel
len van de totale gezinsiokomsten.
Aan liet voor de drie klassen van
gwuaeenten onder C van art. 6 der
steunregeling bepaalde, wordt toege
voegd: „Met dien verstande, dat de
steun niet me ar mag bedragen d(
hetgeen het hoofd van het gezin zou
ontvangen, indien deze voor steun in
aanmerking kwam".
(Voorbeelden: A. "in eeui gemeente
eerste klas komt van oen gozi-n van
zes personen een. inwonende zoon
voor steun in aanmerking. De totale
gceinsinkomsten zijn. f 30 per weck.
Het hóófd van het gezin zou, indien
hij voor steun in aanmerking kwam,
kunnen ontvangen (15 plus f 6) min
2/3 van f 30 is f 1. Aan den imvoncn-
den „uitgetrokken" zoon wordt dus
in dit geval niet uitgekeerd f 5.50,
doch f 1.
R. Ileeft liet vorenbedoelde gezin
eon inkoman van f 15 per weak, dan
is dc berekening als volgt:
Het hoofd van het. gezin zou, in
dien hij voor steun in aanmerking
kwam, ontvangen (f 15 en r 6) min
2/3 van f 15 is f 11. Aan den inwonen-
den zoon wordt in dit geval uitge
keerd niet f 11, doch het voor onge
huwden bij ouders inwonend vastge
stelde bedrag van ten hoogste f 5.50
per week.
Voorts peel ik u mede, dat ik heb
besloten met ingang van don 14deu
dezer de steunverlening der „uitge-
trokkencn" beboerende tot katoen
spinnerijen, weverijen en drukkerijen
te doem ophouden.
DOODSLAG. Te Mussolkanaal
heeft, meldt het Hbld., de scheepsge
zel Woltesra den arbeider H. Raatjes
een zoo hevigen slag met een paal
op het hoofd toegebracht, dat de dood
onmiddellijk volgde. De dader is go-
vanlcolijk naar Winschoten gevoerd.
VERDRONKEN. Men meldt ons
uit Amsterdam: Drie zwervers sliepen
Ln den afgcloopen nacht in een ledi
gen epoorwegwaggon, staande on een
terrein van de S.S. aan du Mauritska-
do. Een van hen, een zekere Corn. I.,
moest zich even uit den waggon ver
wijderen. Hij is toen te water geval-
'en en verdronken. Eenigan tijd later
heeft die politie hem met een dreg op
gehaald. De beide andere zwiarvors
werden door de politie in den wag
gon gevonden. Zij verklaarden niets
van het ongeval bemerkt te hebben.
De politie heeft hen evenwel, daar zij
geen hulp hebben verleend, naar het
politiebureau overgebracht, waar zij
heden werden gehoord.
NEDERLANDSCHE THEOLOGEN
IN HONGARIJE. Te Boedapest zijn
uit Nederland aangekomen de theolo
gen prof. Bouwman en Hoekstra uit
Kampen en aan liet Sterdmeer is ge
arriveerd da. Wielenga, teneinde de
kerkelijke verhoudingen in Hongarije
te bestudeeron. Ds. Wielinga bezocht
o.a. Goedoelloe, waar hij in den ge
meenteraad een rede hield, waarbij
o.a. tegenwoordig was de Rijksbestuur
der Horthy, die daar zijn zomervacan-
lie doorbrengt.
Vervolg Stadsnieuws
DE ASPHALTEERING.
Do quaestie der asphalteering zal, in
verband met do afwezigheid van wethouder
Mr. Bo mans, in de raadszitting van a.s,
Woensdng nog niet aan de orde komen.
PERSONALIA.
De sergeant P. A. D. Simon van hot
Go Regiment infanterie ia bevorderd lot
aergeant-majoor-instruoteur bij het 10e re
giment infanterie.
SPOOR- EN TRAMWEGORGANISATIES.
De heer Visee verzoekt ons een woord in
hot verslag van do vergadering der Chris,
tolijke ambtenaren en beambten (lor E. S.
M.; N.Z.H.T.M. en H.E.Ï., in het dagblad
van Woensdag te veranderen.
Onze verslaggever schreef, dal deer de
beide sprekers van den avond liet gespro
kene van den hoor Visee werd weerlegd.
De heer Visee -doet opmerken, dut bier
alleen een meoningsversclnl hoorschto on
dat zijn oordeel in het geheel niet weer.
logd' was.
Onze verslaggever heeft met het woord
weerlegd natuurlijk alleen bodoeld tegen
gesproken, welke beteekenis Van Dale
ook aan dit woord geeft.
BEGRAFENIS S. WIERDA.
Ou dei' veel belangstelling hacl he
den op de algcmeexre begraafplaats
aan de Kleverlaan de ter aardobe-
stelling plaats van het stoffelijk over
schot van den heer S. Wierda, in
leven adjunct commies hij den. ge-
meoiiteiijken geneclMudigsn dienst
en ouderling bij de Gereformeerde
kerk van Haarlem.
Om de groeve hadden zich geschaard
eon groot aantal leden van dc Gere
formeerde kerk, de wethouder mr. A.
Biruch, cn ondersclteidene deputaties,
waaronder van de afd. Haarlem van
Patrimonium, van do Gereformeerde
veresiiiiging voor drankbestrijding,
van de vrijwillige burgerwacht, waar
van do overledene een der sectie
commandanten was en van de afu.
van de Christelijke Ambten aarsver-
eeniging,
In den stoet reden met de familie-
mede, dr. Van Konijnenburg, direc
teur van don gem eentel ij laan gonees-
kmuiigen dionsl, en do predikanten
ds. Kuyper en ds. Datema en volgden
verder ae leden vau den korkeraad
ïelegranssSj WeerïerisM
naar waarneming en verricht in den mor
gen van 19 Augustus. Medegedeeld door
het Kon. Meteorologisch instituut te De
Bildt.
Hoogste barometerstand 768 m.M.
Skudcsiwes; laagste 756.8 m.M. te 3
Verwachting tot den avond van 20
Augustus: zwakke tot matigen Oostelijke
tot Noord-Oostelijken wind, liöhtbowolkt,
droog weer, zelfde temperatuur.
BAROMETERSTAND TE HAARLEM
OPGAVE VAN
JOH. M. SCHMIDT Oplicien
BARTELJQRJSSTR. 21 HAARLEM
ïhermomeieiötanu
19 Augustus
Hoogste gisteren F. 76
Laagste hedennacht. F. 57
lieden 12 uur. F. 70
dar Gereformeerde kerk en een depu
tatie van de Nat. Clir. o-nderoffieiers-
veréenigin.g
Nadat de kist in de groeve was neer
gelaten trad als eerste spreker naar
voren ds. K u y p e r. Deza gedacht
den overledene als iemand, in wien
ia don lering van zijn gezin veel wordt
verloren, maar ook in den kerkeraad
der Geref. keilt van Haarlem.
1-Iij was een man, die met ons ar
beidde in het Koninkrijk Gods met
hart en ziel, zeidc spr. Hij was een
man immers \ol van nieuwe plan-
non, ook voor do Evangelisatie. Te
dien aanzien is in hem veel verlo
ren.
Vooral op zijn ziekte en sterfbed
is gebleken wie Wierda. was. Hij is
heengegaan wetende zich geborgen
in den ileere Jezus Christus. Don
inrijg gelden: Zalig zijn de dooden die
in den Ileere sterven, want hun wer
ken volgen hen na.
Ds. lLa t e m a sprak namens liet
comité vam Evangelisatie-arbeid,
naar aanleiding van liet Bijbelwoord
„want de liefde van Christus dringt
ons". Iets daarvan was in hem, sprak
uit heel zijn optreden, aldus spr.
Onverwacht nam de ileere hem
weg. En de Evangelisatie waarvan
bij zooveel was, de ziel, do motor, de
drijfkracht zal 't nu zonder hem moe
ten doen. Zonder den man, die leef-
/.oor die Evangelisatie en zijn gau-
sche hart er aan had gegeven.
Dankbaar zijn wij voor wat ons in
/ierda is geschonken.
Dr. V a n K o ïi i i n e n 1> u r g zeule, d at
li ij don heer Wierda had locrein kennen
een bijna nimmer falende nauwkeurigheid.
Hij was een ambtenaar die Bteeds vroeg:
wat iB de beste en juiste manier, die nim-
lier lotto op tijd, maar zich geheel aan
Naast die man van. werkkracht, toonde
hij zich een man van vierkante eerlijk
heid «m een van groote blijmoedigheid.
Zijn leven was allen ten voorbeeld. Hij
as een ambtenaar wiens plaats moeilijk
eer kan worden ingenomen.
Hij had zijn vrouw en kinderen hartelijk
lief. Mogen die troost, steun en kracht vin
den in hun geloof en hun liefde tot ollcan-
der. Tn WioTda is een goed mens oh heen
gegaan.. Hij ruste in vrede.
De hoer De Vries gedacht den ovet
leden© als een goed lid van de Chr. aniib-
'laarsvereeniging.
De heer A. Boenderma ker, van
le vereeniging tot ondersteuning van
hulpbehoevende blinden gewaagde mor.
waardeering van den arbeid van den heer
"Wierda voor die vereeniging.
Adjudant Van 't Wout sprak als oun-
eolltiga van (ten overledene. Hij zette uit-
dat Wierda iemand was die in liet
leper was bemind bij minderen, hij colle
en bij zijn chefs, om ziin karakterei-
genschappen en om zijn coed 'militair 'rijn.
Dank bracht spr. aan Wierda voor wat
ftze is geweest voor het 10e regiment <n
-jor de christelijke organisaties in leger
i vloot.
Nadat nog oen der bestuursleden van 'a-
trimonium den overledene had herdacht
;en goed lid van deze organisatie
werd de plechtigheid besloien met het zin-
jen van liet Psalmvers ,.T-Toe zalig is hot
■nik dat maar Uw klanken hoort",
STUKKEN VAN DEN RAAD.
B. en W. stelen dun Baad voor
Mevr. ,T. L. van Sluys Barbiers als
tijdelijk leerares in de Spaan sell e taal
du lueeron B. Raptschiflsky, als tij
delijk Leeraar in de Russische taal. en
II. Za-nen als tijdelijk leeraar in de
stenografie her te benoemen aan ne
H. B. S. mot 3-jarigen cure us on ue
daaraan verbond en Hoogere Handels
school.
B. en W. bevelen voor een tijde
lijke benoeming voor den cursus 1921
1922 voor 2 leeraren im de scheikun
de aan de eerste H. B. S. me|. 5-ja.ri-
gen cursus aan de heeren G. J. Tics-
;ons en A. G. van Bre?men te Haar-
lem; voor leeraar in de Nederl. laai
don heer P. II. Greiner te Amsterdam.
Voor een tijdelijke benoeming
aan de eerste II. B. S. met 5-jarïgen
cursus wordt in de vacature mej. L.
M. Zuidieana aanbevolen Mevr. B.
ScheepersGeuer te Bloememla-al.
IIerbenoami.ng wordt voorgesteld
voor de tijdelijke leeraren aan de cc
ste H. B. S. mot 5-jarigen cursus, dfc
heeren Mr. W. J. C. A. Nijgh in de
staatswetenschaippen, Th. II. van
't Lam in de lichamelijke oefening en
J. H. Pfersich in het leélkenen.
Voorgesteld wordt mot ingang van
1 September voor don cursus 1921-
I.922 te benoemen aan de H. B. S. met
3-jd.rigen cursus tot tijdelijk leeraar
in die Duits olie taal en letterkunde den
lieer J. N. Mazee, alhier.
B. en W. bevelen den Raad aan
voor leerares aan do Meisjesschool
voor Middelbaar Onderwijs alhier, de
dames: A. M. van der Rijn te Zwolle
eri P. E. Zuidema te Amsterdam
B. en \V. loggen den Raad oen
ontwerp besluit voor om de hoeren
M. vaat Wam el te Leideu, iu de na
tuurkennis en A. C. van Meetoren,
alhier, in dc aardrijkskunde opnieuw
to benoemen aan don gemeentelijken
cursus tot opleiding van hoofdonder
wijzers en hoofdonderwijzeressen.
B. on W. stellen vu or door den
Armenraad ingediende rekening en
verantwoording over 1920 goed te
keuren bedragende in ontvangst en
in uitgaaf f 9492.44.
B. en W. stellen voor de n
nïng en verantwoording der gemeen
telijke bank van loenülg ovca' 192Ü,
aanwijzende een nadec-lig saldo van
1' 5524.09 goed te keuren.
B. en W. bieden den raad ter
x uitstelling aan een regeling voor
hel vervolgonderwijs voor leerlingen
die het buitengewoon lager onderwijs
hebben genoten en stellen verder voor
in de regeling aangaande hel open
baar vervolgonderwijs een paai' wij-
z'gingen aan te bron gun.
Voor benoeming worden de dar
mes A. M. van Rijn, te Zwolle en P.
E. Zuidema, te Amsterdam voor leer-
aressen in de wiskunde aan de Meis
jesschool voor Middelbaar onderwijs,
alhier, door B. en W. aanbevolen.
Kerk en School
NED. HERV. KERK. Beroepen
te Oudelande ds. H. van Essen te
H oedekenskerke.
Bediankt voor het bea-oop te Zetten,
Andelst en Oosterwolde ds. Timmen
te Montfoort.
Aangenomen h,et bea-oep te Weesp:
ds. J. G. 1-1 oseiager te Warmond;
te Nieuw-St. Jooaland ds. B. J. van
Gardoren te Sleeuwijk.
Amsterüaniselje Beurs
KÖLLAN'DSCHE HANDELBANK.
5 pet. Nederland 1919 94 1/2 5 pot. Ne
derland 92.
Besoeki 98; Deli Bat 355; Deli Mij 325;
Medan 315; R. Deli 38; Senembah 415.
Amsterdam Rubber 93; Ned. Rubber 48.
Gew. Dordt 430; Gocons. Holl. Olie 159;
Kon. Petrol. 465; Orion 43; Slcaua 52.
Marine 13; Vaart 211; Nw vaart 201; Ja
va China 138; Holl. Lloyd 68; Kon. Boot
11G; Wwe Boot 112, Paketvaart 110, Unie 123,
Rott. Lloyd 157. Nederland 183.
Centr. Leather 35; Cigars 70; Steels 94;
Erie 16 1/4; C. Gulf 33; Missouri 3; Rails
25 1/4; Onions 152
ICol. Bank 158; ïnd. Bank 140 1/2 Cert.
Handel 162, Gew. Cult. 160, Aotions 139, H.
V. A. 410; Java Cult. 282; Insulinde Olie
35 1/4; Comp. Argent. 118; Philips 275;
Poerworedjo 130.
Eai'a'CFiijke Stand
HAARLEM.
Bevallen: 18 Augustus: W, Zegwaard
Hulsman d,
B. Heuver—Bos, d.
Overledeu18 Augustus: M. Peper—
Veldhuis 57 j., Delftstraat.
BLOEMEND AAL. Ondertrouwd: J.
Vlaswinkel en H. G. Merson; W. H. Barn-
hoorn en C. IT. Vader. .T. J. Zalm eu
J. de Graaf.
Getrouwd: P. H. J. Ludwig en M. J.
G. Roozelcrans, J. Portogiea en B. P.
M. Janus. P. Poolers en A. C. M. Roze
boom.
Geboren: z. van "VV. A. van Ooijen en G.
van Rees; z. van G. Zwarleveen ©n
Kuipers.
Ovorle<IenA. M. O. Heij, 48 jaar; M.
van der Zande, 86 jaar.
SiosmvaartiierisMga
STV. MIJ. NEDERLAND.
Prins der Nederlanden (thuisr.) vertrok
'14 Augustus van Sabang.
Riouw arr. 18 Aug. va.u Hamburg te Am
sterdam.
Koui vertrok 17 Aug. van Cardiff n. Fort-
Said.
KON. NED. STMB. MIJ.
Dido vertrok 17 Aug. van Havre n. Li3sa
Poseidon van Hamburg naar Newport
pass. 16 Aug. Lizard.
KON. WEST.-IND. MAILD.
rea vertrok 18 Aug. van Amsterdam n.
HOLLAND-AMER1KA LIJN.
Kinderdijk vertrok 14 Aupg. van San Pe
dro n. Rotterdam.
HOLLAND-OOST AZIË LIJN.
Alchiba (thuisr.) pass. 18 Aug. v.m. Bar-
lour.
Alcor (thuisr.) vertrok 18 Aug. van Rott.
aar Hamburg.
Brielle (thuisr.) arr, 17 Aug. to Suez.
HOLL. WEST-AFRIKA LIJN.
Amstelslroom (uitr.) vertrok 15 Aug. van
Libreville n, Port Gent.il.
JAVA—PACIFIC LIJN.
Arakan v. Java n. Saigon vertrok 16 Aug.
an Soorabnja.
Tjikombang v. Java n. San Francisco
ertr. 16 Apg. v. Yokohama.
ROTT. LLOYD.
Malang orr. 18 Aug. van Batavia ts Rott.
Wilis (uitr.) arr. 16 Apg. to Padang.
ROTT. ZUID-AMERIKA LTJN.
Albiroo (uitr.) vertTok 17 Aug. van San-
Poeldijk arr. 17 Aug. van Rotterdam te
Hamburg.
STV. MIJ. OCEAAN.
Eurylochus, v. Batavia n. Amsterdam,
pass. 17 Aug. Kaap del Atmi.
domenous arr. 15 Aug. v. Amsterdam te
Batavia.
freemdgeld in chequss.
Heersen lol hedenmiddao12 uur
(Medegedeeld door de Nationale
Bankvereeniging te Haarlem)
ïrliilag
Biljetten. van lo'
Marken (rood)3.00—4.00
Marken(groen)3.Ö5—3.95
Kronen0.32l/i —0 40
Francs (Frausch).,. 24.00—25.10
Franca (Belgisch)... 24.4024,05
Pond Sterling1L.75—11.85
Dollars3.15-3.25
Chèques.
Berlijn
Weeneu
Parija
Brussel
Londen
Now-York (Gable)..
3.80—3.90
0.377,-0.427,
'24.90-25.10
24,40 —24.55
11.78—11.81
3.80-3.90
RecMszaken
BRANDSTICHTING Voor de
rechtbank te Groningen lieeft, meldt
de N. R. Ct., terecht gestaan die 36-
jarjgo arbeider J. v. d. L., te Leens,
verdacht van brandstichting in een
boerenschuur, aldaar, tijdens de land
arbeidersstaking in Mei 1.1. Eisch: 4
jaar gevangenisstraf. Een van do. ge
tuigen in doze zaak is, als verdacht
vaai meiaieed, in hechtenis genomen.
POGING TOT DOODSLAG. De
rechtbank te Maastricht veroordeel
de dien 29-jarigen mijnwerker A. v.
d. L. te Hoensbroek, thans gedeti
neerd, die terecht had gestaan ter
zake poging tot doodslag op don 33-
j au,gen mijnwerker M. v. d. B. op 31
Mei, tot 6 maanden gevangenisstraf.
De eisch was 1 jaar eu 6 maanden
gevangenisstraf.
Sport eu Wedstrijden
VOETBAL.
A.s. Zondagmiddag speelt R. O. H. I in
Wijk aan Zee een propagandawedslrijd le
gen de eerate klasse V, V. A. of Spartaan.
Aanvang 5 1/4 uur.
„TRAM-VOETBAL-COMPEiTTLE."
Donderdag vond te Leiden in Ihotel „Zo-
merlust" een vergadering plaats van af
gevaardigden van Train voetbalvereenigin
gen om tot do oprichting vam een Tram-
competitie te geraken. Aanwezig waren ver
tegenwoordigers van D. V. S. (Haogsch
Trampersoneel), R. E. T. M. (Rottord.
Trampersoneel) en de Tramvogela, welke
vereértigiing bestaat uil Haarlemsoh Tram
personeel. Ter vergadering waren gegevens-
aanwezig dal Ook de A. G. T. (Amster-
diunscli Trampersoneel) met een eventu-
eele Tramcompetitie sympathiseerde.
Na onder leiding van een .tijdelijk voor
zitter de verschillende voordooien en te
vens ook bezwaren rijpelijk overwogen te
bobben, werd besloten de oompetiUe in
hot ievem te roepon.
Het bestuur werd saaingesleld uit een af
gevaardigde van iedere vereeniging, alzoo
op heden een van De Traonvogels, als voor
zitter, oen van D. V. S. als oompet itiolei-
der, nl. de beer A. Bliek, Jao. Marisslraat
2C4, en een van R. E. T. M. als pcnning-
l-l'ot ligt In do bedoeling van het bestuur
der oompetitie de gelegenheid open te stel
len voor andere Tramvoetbalvor. toe te
treden tot einde September, voorts even
tueel te spelen onder do regels van den
N. V. B. De deelnemende vereen igingen
mogen alloen bestaan uit leden welke in
dienst zijn bij een Traniwegmaalschappij,
CARPENTIER BOKST NIET MEER.
De Telegraaf meldt:
Het staat vast, dat Carpentier na zijn 15-
jarig schitterende boksloopbaan in Januari
1922 op advies van zijn dokter do ring gaat
verlaten. De gevierde bokser zal echter
niet voor de sport verloren gaan; hij gaat
zich namelijk op rugby toeleggon.
Koloniën
AUTOMATISCHE TERBEINOPNE-
MINGEN.
Omtrent de verrichtingen van dr. Lüscher
ie naai Indiu was gekomen voor het doen
an opmetingen mot do stereoautograaf,
uarvan Vrijdag een telegram reeds mel
ding maakte, weet do „Fr. Bode" het vol
gende mede te doelen:
Het vorig jaar in don zomer, bevond zloh
to Jena do chef van den topografiBohen
dienst, kolonel Van Lith, en ook do overste
der infanterie Saohso, beiden met Euro
peesoh verlof.
iden bezoohten bet wetenaohappelijlc
instituut der Zeisswerke en maakten er
inis met een wijze van terreinmetiugen,
Indie nog niet toegepast en die, bij de
oude methode vergeleken, zeer volo voor
dooien biedt.
Hot bezoek werd aanleiding, dr. Lilsohor
namens hot gouvernement te engag eren,
plannen uit te werken voor een nieu
we werkwijze mot stereosoopisohe melm-
De phologvammetno ïb al heel oud, van
tientallen jaren terug, en hud weinig
arde m de practijk. In 1893 eohter vond
prof. dr. Fulfrioh, von het Zeisa-inatituut
to Jena, den stereooomparalor uit, woar-
.00 op heel eenvoudige wijze onfeilbare
terrein-metingen konden worden verricht.
Daarop vond deze methode algemeeno toe
passing.
Tien jaar later, in 1903, vond de Oosten-
ijksohe Oberlentnant von Orol een ver
etoring van den slereo-comparator uit
zoodanig, dat de metingen automatisch
konden geschieden. Het apparaat werd naar
vinding verbeterd en stereo-auto-,
graaf gedoopt.
Nadien kwam geen belangrijke wijzi
ging meer in deze soort meetinstrumenten,
dio dan ook inderdtuul volmaakt mogen
heeten.
Dr. Lüsoker nu kwam, daar een stereo-
autograaf moeilijk te vervoeren is, met een
stereo comparator on een foto-theodoliet bc-
ovens andere instrumenten naar Indiê
m hier nuttig werkzaam te zijn.
Eerst werd ten behoeve van den topogra-
fisclien dienst de hoogvlakte van Leles
met omgeving stereosoopisch in kaart ge
bracht, sohaal 1 op 25.000. Deze opneming
worden vergeleken met de nieuwste me
tingen van den topogvafisohen dienst.
Ten tweede werd, voor technisoho doelein-
lon, (1e Toenlang-rivier bij Ambarawa ten
bohoevo van den dienst voor waterkracht en
electriciteit over een lengte van 5 a 6 K.M.
een strookbreedte van een paar hon
derd meter 1 op 2000 opgenomen.
'Jen derde deed (lr. Lüscher dergelijk
werk, schaal 1 1000( ten dienste der Staats
spoor bij Pengalengan, mot het oog op den
soi'genomen lijnaanleg in die buurt.
Eindelijk werd nog, in twee dogen lijds,
de krater van deu Tanglcoeban Prahoo ste
reosoopisch. in beeld gebraclit.
Bij" do laatste opneming was aanwezig de
ingenieur Frauenfolder, een Zwitser, werk
zaam bij den diemt voor waterkracht en
eleotricileil, die een klein jaar bij hel Zoiss-
filïaol in Zwitserland arbeidde en dus met
onderhavige, werkwijze al eeiiiszius op
do hoogte is en hierin zich. verder zal oe-
k wam en. Hiertoe zal hij in staat woiden-
gesteld door overneming door het rijk van
stereo autograaf en fotolheodoliet.
De opmetingen werden verder gevolgd
door den kapitein P, D. Boon, die straks
dr. Lüscher naar Duilschland zal vergezel
Ion om in Jena ook vertrouwd to raken met
lo uitwerking der opnemingen.
Do metings resultaten, die in de vier ge-
uoainde gevallen werden verkregen, wor
den meegenomen, en in Jena uitgewerkt,
iver enkele maanden naar Indio terug
gezonden te worden.
EEN VOORTVLUCHTIGE AESOULAAP.
In het Bat:. Nieuwsblad schrijft de Sema-
ingsoho correspondent:
Ongeveer een muaud geleden maakte ik
melding van liet te verwachten faillisse-
mont van eon arts, die ongeveer een ton
verloren had met speculaties en onwillig tot
betalen bleek.
Zooals de telegrammen hebben gemold, is
Se betrokkene, dr. S„ er stil van door ge
gaan, via Singapore naar Jajian. Hij waa
er Vrijdags in geslaagd een pas lo krijgen,
wist die Zaterdag nog door don Eiigdxelion'
consul te Vatavia te doen viseeren en 1
E-og jwst do ,,'Ruuiphius" om vier uur
Ier orn naar Singaporo te vertrekken; toer;
Maandagmorgen door den raad van justiüi
zijn faillissement wiV9 uitgesproken cn wo.
gens boclrïogelijke bankbreuk zijn arresta
tie golast werd, was hij juist in veiligheid.
Van don tijd, die er tusschen de officieels
aanvraag om uitlevering en do toestemming
verloopen moet, heuft bij gebruik gemaakt
zich verder in veiligheid to stellen.
Aanvankelijk werd zijn echtgenoot©, dia
hem wilde volgen, moeilijkheden in i
weg gologd, doch ook zij is thans weg. Op
het laatste moment was hij er nog bijna ln
geslaagd oen oommisiekantoor voor 5 mill#
in te laten loopen, dooh gelukkig ont
dekte do oommissionnair tijdig het bedrog.
DE
ZAKENMAN
D E £0JN
BELANQ SEöiKtJPT
ADVEkTElRT iN
H^A^LEMSS
DAGBLAD
BUREAUX
GR. HOU i STRA'VF ©3
TELEFOO 600, 724
ÜBMCSSil liiluWS
DE VERKOOP VAN WIJN IN RUSLAND.
De te Moskou verschijnende „Krosnitja
Gazette" meldt, dat de raad van volkscom
missarissen een decreet heeft uitgovaardigdt
waarbij do verkoop van wijn met niet meer
dan 14 pot. alooholgehalle wordt toegestaan
aan don Staat voor iedere flesoh 15.000
roebels wordt betaald, waarbij dan nog do
andere hiervoor verschuldigde belastingen
moeten worden opgeteld.
ONTPLOFFING VAN EEN GASUOU
DER. Donderdagmiddag orn 4 uur
sprong do gashouder in een stoenen be
waarplaats van aoetyloengas in de spoor
wegplaatsen aan de Moreelselaan (o
Uliieoht door onbekende oorzaak mot een
hevigen knal uileen. Tal van ruilen m
de buurt werden door den luchtdruk ver
brijzeld. Persoonlijko ongelukken kwamen
iniet voor. Tot ver in den omtrek kon men
do ontploffing 'hooren.
BOTSING ÏUSSOHION TWEE STOOM-
SÖHEPEN- Mcai seim oós: N«1>iJ liet
bnaxland to Terueuzc-n is liet inkümoudo
Italiaansche stoomschip „Numidia" in
aanvaring geweest met een uitgaand
Frumsoh stoomschip. Dit laatste heeft ojin
den grond gezeten, dooh is zonder assis
tentie vlot gekomen en teruggekeerd naar
Antwerpen.
De ..Nuiuildia" ligt nullij het baarland
ten anker en heeft ongeveer 3 voet water
de moohinekamer. De kapitein vrungt
duikers en materiaal om het gat w
dichten, benevens sleophooten om hei
schip naar Antwerpen te sleencn.
LANDVERSCHUIVINGEN IN ZWITSER
LAND.
In vele streken van Zwitserland heeft liet
hevig geregend. Op sommige plaatsen heb.
ben dientengevolge aardverschuivingen
plaats gehad o.a. aan don Bl.-Gol.hard.
pas, waardoor twee bruggen over do Tioi-
zijn weggedragen, in verschillende go
deelten van do Alpen is Bneenw gevallen.
Uit Mannheim wordt gemeld, dat han-
delsrnod dr. Lanz, die jarenlang aan het
hoofd der wereldfirma Heinrieh Lanz to
Mannheim heeft gestaan, hedennacht na
3ii langdurige ziekte overleden is.
Een neef van minister dr. Rosen, Brioli
Rosen, is op den Brenner verongelukt.
Buitenland
DE NOOD IN RUSLAND.
Uit Moskou wordt gemold, dat alle ijzer,
fabrieken in don Oeral hel; werk gestaakt
hebben.
In West-Siberié werd de oogst vernield
door zwermen sprinkhanen.
Allo door cholera aangetaste gouverne
meuten werden tot een „dooden zone" ver
klaard. Aan de bevolking werd op dood
straf verboden, de grens daarvan te over
schrijden.
De Raad van Volkscommissarissen keur
de door decreet den wederinvoer en den
verkoop van brandewijn goed. Evonzoo
■erd het tol nog toe genationaliseerde ver
keer op do waterwegen voor het grootste
gedeelte voor den particulieren handel vrij
gegeven.
Hoover maakt beltend, dnl te Jliga vollco-
ten overeenstemming is hercikt inzake
el zanden van levensmiddelen naar Rus-
ind. Er worden reeds toebereidselen K®-
laakt om een schip met voedingsmiddelen
in New-York naar Danzig te zenden.
AANKOOP VAN GRAAN IN AMI?-
RIKA. De „Daily Tel." verneemt
uit New York, dni bolsjewïpfecho
o,genten voor de sovjet-reseermg heb
ben aangekocht 20 nu'Miaen bushels
Muni to ba-tarwe, ter waarde van on
geveer eem mil'ioen pond sterling. Er
bestaat e enigen twijfel of de bolsje
wisten dit zullen kunnen bet-alen. f0
verkoopster is een Britscbe firma.
UIT HONGARIJE.
Een herioht uit West Hongarije dfi«H
mede, dat daar Hoiigaarseho troepen
machinegeweren zijn binnengerukt.
Het te Boedapest vorschijnende blad
„Az Est" deelt mede, dat de Ho"'
gaarscho troepen reeds naar FOnfkiiv
oh&n opruikken en gisteren do stoden
Baros, Neu Szegodin en Ba ja bezetten.
Ze zullen vermoedelijk op 21 AugusttU
'Fünfkirchon binnenrukken.
