39e Jaargang No. 11740
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
VRIJDAG 9 SEPTEMBER 102»
ABONNEMENTEN per 3 maanden: Voor Haarlem en de dorpen in den omtrek waar een Agent gevestigd
is (koin der gemeente) f 8.577c Franco per post door Nederland f3.871/,. Afzonderlijke nummers fO.lö. Geïl
lustreerd Zondagsblad, voor Haarlem eu omstreken f0.571/»; franco per post f0.65. Post Giro 38810.
Uitgave der N.V. Lourens Coster, Directeur-Hoofdredacteur J. C. PEEREBOOM, Telefoon 3082
ADVERTENTIENVan 1—0 regels f 1.75iedere regel meer 35 Cts. Reclames GO Cts per regel. Bij
abonnement aanzienlijk rabaf. Twaalfstuivers-adverteutiën van Vraag en aanbod van 1—4 regels 00 Cts.
per plaatsing, elke regel meer 15 Cts. k contant; buiten het Arrondissement dubbele prijs.
Direotie on Administratie Groote Houtstraat 93.Telefoonnrs. de Redactie 600 en der Administratie 724
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TIEN BLADZIJDEN.
EERSTE BLAD
üpMa
Hed
VRIJDAG j SEPTEMBER.
Stadsschouwburg, Wilsonsplein
iooneel, „i'rulle-
Schouwburg, Janswcg: Nederlandsche
Operette, „Jordaanprinses", 8 uur»
i Soc. V ereenigjrtg: Special iteitan-
Toorstelling, 8 uur.
Protestantenbond, Theosofische ver-
eeniging, openbare voordracht, 8 u.
Bron gebouwLedeuconcert, Haar-
anscii .Muziekkorps, 8 uur.
Oud-Holland, Verwulft: strijkorkest,
b o.-. ...uocslelltngen.
ZATERDAG, io SEPTEMBER.
Stadsschouwburg Wilsonsplein
Hei bchoüwtOoneel, Othello", 8 uur.
Schouwburg, Jansweg: Nederlandsche
Operette, „Jordaanprinses", 8 uur,
Vereemging: Specialii avoor-
itelling, 8 uur.
Oud-Holland, Verwulft. Strijkorkest
Luxor theater, Groote Houtstraat
1S9, bioscoop- en variétévoorstelling
"s nam. 2.30 uur en 's av. 8 uur.
Schouwburg De Kroon, Gr. Markt:
Bioscoopvoorstelling 's nam ld. t 1/2
an 'b avonds 8 uur.
Cinema-Pal ace, Groote Houtstraat:
Bioscoopvoorstelling 'a nam id. 2 1/2
an 'a avonds 8 uur.
Scala-Theater, Kleine Houtstraat 77
Biosooopvoorstelling 'a namid. 2 1/2
an 's avonds 8 uur.
Familie-Bioscoop, Kleine Houtweg:
Bioscoop-voorstelling, 's nam» en
'savonds 8 uur.
HOE STAAT T MET
den woningbouw van Tuinwijk.
Ongeveer 16 huizen, staande op het ter-
re ci begrensd door Zonuelaan, Spaaroe-
laan en Tuinwijklaan, van do wonmg-
bouwveroemgmg „Tuinwijk" z.jn reeds
bewoond, aldus decide ons de voorzitter
der vureeniging, de heer B. Chapon, lie
zelf sinds veertien dagen in de ZonnelK&n
woont oris mede, en voegde er aan toe,
dat alle bewoners zeer met hun nieuwe wo
ning zijn ingenomen. Alleen over éón
ding, se" do heer Chapon, heerscht bij hen
on tevreden held. De meeaten van hen, die
noodgedrongen hun oude huis moesten ver
laten en nu in een kle iner huis zijn gaan
wonen, moeten hier méér pcrsoueele be
lasting betalen dan zij, die, door de Huur
commissie besohermd, een grooter huis be
wonen. Dit voelen zij als een onbillijkheid.
Ook ia reeds met den tuinaanleg begon
nen, vogens de plannen van Ir. Van
Loghém in samenwerking met den turn
architect van do kweekorij Moerheün, toe-
beboorende aan ds firma Ruys te De-
demsvaart. De tuinen krijgen een bijzonde
re beplanting; er komt geen gras; langs
do paden komen boomen en een buxes-
beplanting, afgewisseld met banketi en
■andhoopca voor de kinderen.
Einde September komen de 28 huizen
aan de Zonneiaan gereed; 15 November de
26 woningen der Tuinwijklaan en op 1
Februari de overige, ongeveer^ 33.
Voor een paar gegadigden is nog een
woning van 975 beschik tiaar en verder is
«r nog één van het type van 1300.
VERSCH EN BEVROREN VLEESCH.
Er wordt in onze stad veel bevroren
vleesch gegeten. Vroeger was 't alleen
te krijgen in speciale winkels, maar nu
zijn, door de concurrentie gedwongen,
vele slagers 't bij 't gewone vcrsche
vleesch gaan verkoopen.
Er bestaan bepalingen voor de rege-
Eng van den verkoop van 't bevroren
vleesch om 't publick er voor te bescher
men, dat 't goedkoop bevroren vleesch
krijgt en voor duur versch vleesch be
taalt. Nu er evenwel zooveel bevroren
vieesch verkocht wotdt, moet de toepas-
f dezer bepalingen wel eens te wen-
schen over laten. We hoorden van men-
schen die inderdaad bevroren vleesch ge
kregen hebben, terwijl ze voor versch
vleesch betaald hadden. Het geldt hier
evenwel niet meer dan een vergissing,
want anderen die voor bevroren vleesch
betaalden kregen versch vleesch.
Blijkbaar verdient 't aanbeveling de
bepalingen over den verkoop van be
vroren vleesch te versterken.
Is er iets op tegen dat de slagers ver
plicht worden om 't bevroren vleesch te
verkoopen in papier waarop bevroren
vleesch staal. De boterhandelaars mogen
ook alleen margarine verkoopen onder
dat etiket.
't Denkbeeld is de overweging wel
Waard.
ötaiisnlCQWs
DE GEMEENTERAAD.
Daar ik Woensdag buitenolainds
was en dus de vergadering van den
llaad niet kon bijwonen, is liet moei
lijk daarover te gaan naboiracnteii.
Het toeval heeft evenwel gewild, dat
de agenda kort was en wei-iig belang
rijk, zoodat er weinig stof tot nabe-
trachten over is.
Belangrijk is alleen geweest de be
slissing over het voorstel-Kloin. Uit
de discussie moot vooral worden op-
gevischt de zeer juiste uitdrukking
van dein heer van de Kamp, dat de
Botermarkt geen propaganda- maar
een marktterrein is; de llaad deed or
verstandig aan, met dc zaak verder
maar aan B. en W. over te laton. Hij
gaf daarmee een blijk V3n vertrou
wen in het dagelijksch bc-stuur, ont
kwam zelf aan een lastig debat en
houdt het recht van critiek altijd nog
over.
Het plan van B. en W- om de mu
ziektent van „Koninginnedag" voor
uitvoeringen, op de Groote Markt en
elders over te nemen, raakte van de
baan. Als ooit het plan weer opduikt,
of B. en W. op de gedachte komen
om zelf een ulttieembaro, verplaats
bare muziektent te laten bouwen, voor
rekening van de gemeente, dan i
vooraf de vraag wel eea» aan de or
de komen, of bet geven van concerten
op de Groote Markt in 't algemeen
wel goed is. Ik meen van niet. Ons
muziekkorps geeft geen hatmoniemu-
ziek moer en slrijkmuziok gaat in de
herrie van bellende trams, pratende,
lachende menschen, totaal verloren.
Een concert op de Groote Markt is
een bespotting vam goede muziek en
er zit voor geen stuiver opvoedende
waarde in.
Terecht rvquestreeiklen „Zang en
Vriendschap" en vele andere vereerd-
gingen togen de hooge kosten, die de
nieuwe tarieven van de belasting op
de pul'eke vermakelijkheden van hen
vorderen. Er is geen ongeschikter be
lasting-object dan goede kunst. De
overheid, die haar bevorderen moest,
belommerd haar bestaan 1 Als wij we
ten, wat het nageslacht van de finan-
cicele politiek van" onzen t.jd zeggen
zal, dan zou geen enkele Minister of
weihouder van financial nog één
nacht rustig slapen.
Hol Tooaael
„Otheilo, do Moor van Ve
netië", van Shake6peare,
door „Het Schouwtooneel".
Toen Possart jaren geleden te Am.
sterdam was, is er eens sprake van ge
weest, dat hij met Louis Bouwmeester
„Otheilo" zou spelen. Dat plan moest
echter worden opgegeven, omdat Bouw
meester en Possart beiden de rol van
Jago voor zich opedschten. Deze bijzon
derheid is teekenendze bewijst, dai
groote acteurs niet Otheilo maar Jago
als den hoofdpeisooa van het treurspel
beschouwen. En terecht! Jago is de per-
soon, die het geheel beheerscht. Jago
is een der grootste karakters, die het
Engelsche genie geschapen heeft, hij is
als vele figuren uit Shakespeare's wer
ken een Uebermensch, een Ue-
bermensch in het kwaad. Hy is de han-
delende persoon van hem gaat heel de
actie uit. Othello, Rodrigo, Cassio, Emi
lia, ze zijn allen als instrumenten, die
Jago met zijn mcnschenkcnnis en ziju
sluwe berekening in dit treurspel be-
speelt.
Het is te begrijpe, dat de rol van
dezen doortrapten schurk groote karak-
tetspelers aantrekt. Het is er mee als
met zoo veile karakterrollener zijn zoo-
veel kanten aan, die belicht kunnen wor
den, dat werkelijk scheppende tooneel-
spelcrs er iets heel eigens en aparts vaa
kunnen maken. Vooral voor de virtuoos-
aangelegde spelers is deze schurk een
rol om in te schitteren. Geloof niet, dat
zij zullen nalaten met verbluffend mimeu-
sjtcl het verschil tusschen den uiterlij-
ken en innerlijken Jago naar buiten te
biengen. Jago was vooral bij het vroe
gere mimendoni een rol om triomfen
mee te behalen.
Jan Musch heeft dit uiterlijk succes
geheel versmaad. Wij gelooven zeker, dat
hij met zijn talent en zijn beweeglijk
masker een Jago in ouden, grooten stijl
had kunnen geven, die het publiek lot be
wondering en enthousiaste bijvalsbetui
gingen zou hebben gebracht. Jan Musch
heelt Jago echter blijkbaar anders ge
zien en zijn uiterlijk succes geofferd aan
dc opvatting, die hij van dezen sluwen
schurk heeft.
Jaren terug, in den tijd van Veltman,
weid Jago ook uiterlijk gespeeld
als ceu geraffineerden schurk, als mar
qué. Er was bij het publiek geen twijfel
mogelijk en het eenige, waarover de
meer intelligente toeschouwers zich ver
wonderden, was het feit, dat allen op
hei iooneel blind waren voor wat de
meest eenvoudige man op het schel
linkje onmiddellijk zag. Daarna gaf men
Jago als den schurk „met het dubbele
aangezicht". Meu zou kunnen zeggen
alleen het publick was in het geneim.
Voor de groote karakterspelcrs en ook
voor het publiek was dit de meest
dankbare Jago.
Jan Musch speelt Jago in een heel an
deren stijl. Hij speelt dezen schurk so
ber, sluw-berekend, ijskoud, in één
strakke lijn. Deze Jago is in zyn schurk
achtigheid bijna voornaam, hij is als ecu
mephisto, die gelooft in het goede recht
van zijn volk en zijn haat. Jago blijft
zichzelf, het hcole treurspel door gelijk.
Hij wisselt niet telkens van masker, al
naar dat er menschen bij zijn of niet. Hij
vindt alles, wat hij doet, heel natuurlijk
en rechtvaardig, hij ziet in het volvoeren
van zijn wraak geen zonde meer. Voor
htm bestaat geen slechtheid en ook geen
wroeging. Wanneer deze Jago tenslotte
gevangen genomen en ontmaskerd is,
wordt hij bijna grootsch in zijn trotsche
hcuding tegenover zijn vijanden, en zijn
woorden
Vraag niets mij meer; gij weet nu,
wat gij wee'..
Ik spreek van stonden aan geen
enkel woord
klinken bijna heroïsch.
Het is een opvatting, die zuiver is en
geheel te verantwoorden. Toch zal zij
vcor velen onder het publiek, die van
bieede tooneelspeelkunst houden, waar
schijnlijk een teleurstelling beteekenen.
En het is niet te ontkennen, dat de op-
vatting van Musch aan het geheel iets
vlaks en eentonigs gaf.
In de tooneelen tusschen Otheilo en
Jago was er door het opbruisende",
woest hartstochtelijke spel van Van Diik
en het kille, koude berekenende van Jan
Musch een prachtige contrastwerking.
Hei groote, meesterlijke tooneel in III
welk een genie was toch Shakespeare,
die zulk een tooneel voor alle tijden wist
te schrijven! maakte door dit sterke
samenspel, dat culmineerde in het ge
bed, dan ook een machtigen indruk. Men
voelde, dat elk woord van Jago hoe
meesterlijk was aldoor het zeggen van
Jan Muschl als vergif werkte in de
ziel van dezen hartstochtelijken, weerloo-
zen Moor. Maar met dit tooneel wa3
tevens het hoogtepunt bereikt. Na
pauze zagen wij den Moor voortdurend
in dezelfde geëxalteerde woede, Jago
zijn koele, berekenende sluwheid. Er
was geen variatie. Ko van Dijk mei zijn
ongebreidende temperament had zich
voor de pauze reeds geheel gegeven cli
max was niet meer mogelijk. De woede
van Otheilo werkte op den duur ver
moeiend eu had zelfs bij een deel van
het publiek contra-effect. Ook de figuur
van Jago liet in het strak volgehouden,
sobere spel geen nieuwe kanten meer
zien. Zoo zakte de belangstelling tegen
het slot ook door de voor ons mo
derne menschen, verouderde handeling
met al de moorden merkbaar.
Hadden wij nu een ontroerende Desde-
mona gezien, dan zouden ook de slot-
tooneelcn grooten indruk hebben ge
maakt. Mevr. SandersHerzberg was
echter tegen deze zware rol nog niet
opgewassen. In het gioote tooneel met
Emilia, wanneer zij haar zwanenzang
zingt, had zij werkelijk mooie momenten.
Toen voelden wij, wat het had k finnen
zijn. Maar overigens schoot zij aanmer
kelijk te kort. Haar scherpe stem en ge
maniëreerde dictie misten de natuurlij
ke charme, die wij van een Desdemona
allereerst verlangen. Haar loopen en
staan is dikwijls verre van fraai en voor
de machtige slotscène met Otheilo miste
zij de noodige dramatische kradit. Nu
trof mevr. SandersHerzberg het ook
niet, dat in een rol van het tweede plan
Emilia - mevr. Vaa der Horst naast
haar stond, die haar zoowel in zeggen
als spel geheel in de schaduw plaatste.
Waarom heeft men de rol van Desdemona
niet aan mevr. Srine van der Gaag ge
geven. Zij lijkt mij bij ons gezelschap
dc aangewezen actrice om deze zachte,
lieve vrouwenfiguur van Shekespcare te
spelen»
Vaa de overige medcspelenden waren
er eenigen, die zich in de Venetiaansche
di acht al heel weinig op hun gemak
gevoelden. Er waren er wij noemen
o.a. Lodovico die al bijzonder onhan
dig waren en die wij geen beteren raad
meenen te kunnen geven dan de tooneel-
loopbaan zoo spoedig mogelijk voor een
ander eerbaar beroep op te geven. Zij
zullen er ons tooneel en zich zelve een
dienst mee bewijzen. Van de jonge ac-
rs onderscheidde zich de heer S. Par-
die van den nar iels aardigs wist te
maken.
..De heer Van der Horst, die de regie
heeft gevoerd, had voor een snelle dé-
cor-verwisseling gezorgd. Gemakkelijk
zal hij het met zijn vele jonge, ongerou
tineerde spelers zeker niet hebben gehad
met moest bewonderen, wat hij er
dikwijls van gemaakt had. Zoo was het
totneel in dc doge-zaal met het donker
fond en de brandende kaarsen zeer mooi
,n ensceneering. De costuuras waren
er het algemeen fraai en mooi van
kleur. Alleen het groene kleed met de
roode sjerp van den Moor was afschu
welijk en paste ook absoluut niet bij de
ware figuur van Ko vaa Dijk. De décor-
J.plossing was zeer gelukkig en dc uit
voering door de heeren Poutsma en Van
der Lugt Melsert viel in allé oprichten
Als geheel is deze voorstelling van
Otheilo er eene, die belangstelling ver
dient. De opkomst bij deze première
was zeer bevredigend en de bijval zoo
als wij reeds schreven groot. Een in-
dus van het seizoen, die vooral
ook om het ernstige streven ons ge
zelschap cis 7.ï- Lrectie eer aandoet.
J. B, SCHUIL.
HEDWIG VON SCHAUENSTF.IN.
- Men schrijft ons: Een jonge Oos-
tenrijikische schilderes, Hedwig von
Scliauenstein uit Weenen, die tijde
lijk te Bloemendaal vertoeft, opent
Zaterdag 10 Sept. 's middags te half
2 een tentoonstelling harer schilde
rijen in die gemeente. Door de bereid
willigheid van den heer Overakker
heeft zij daartoe de gelegenheid ge
kregen in een deT huizen, die door
dezen heer geadministreerd worden
en dat vlak bij zijn kantoor naast
Rusthoek, Bloamendaalschen straat
weg 153 gelegen is.
De jonge kunstenares exposeert
niet alleen landschappen uit ons Hol-
landedh polderland, die zij geduren
de haar kort verblijf hier schilderde,
maar ook kunstwerken, die de Oos-
tenrijkeche natuur tot onderwerp heb
ben en die getuigen, zoowol van een
pitttgf behandeling, als van een fris-
schen kijk op de natuur van haar va
derland. Deze tentoonstelling is tot en
met Zondag 18 Sept. dagelijks ge-
openo van 10—12 en van 7.30 tot 6
uur. Wij wenechen onze gast voal suc
ces toe met hare expositie.
S. WIERDA HERDACHT. In liet
Maandblad van liet Centraal Comité
van drankbestrijdenide vereenigmgen
wijdt de lieer 0. eenige waardeeren-
de woorden aan wijlen den hoer S.
Wierda, in leven adjunct-commies bij
d-en gemeentelijken geneeskundigen
dienst. Het volgende is er aan ont
leed:
De heer Wierda was een ernstig en
krachtig drankbestrijder en zeer veel
heeft hij gedaan In het belang van
onzen strijd. Bovendien arbeidde hij
veel in. het belang der drankzuchtigen
en hunne gezinnen, waartoe ook zijn
betrekkin# hem ©en schoone gelegen
heid bood. De Drankbestrijding in
het algemeen en de Gereformeerde
Vereeniging voor Drankbestrijding in
liet bijzonder verliezen in liem ean
krachtig, trouw en eerlijk medewer
ker. Zijn nagedachtenis zal bij allen,
die hem gekend hebben, in dank
bare herinnering voortleven.
jhr. van Karnebook, onze minister
Buitenlandseho Zaken, do tot voorzin»,
van üo Volkenbondsverg&denngen te Ge
neva gekozen is.
Woningbouw. Bij beschik
king van de munsters van Arbeid en
van Financiën is aan de gemeente
Haarlem, tegen een rente van 5 pet.,
een voorschot uit '6 llijka kas vorleerw
van ten hoogste f ö53.UOuu (annuïteit
6.4io procent, gedurenae 50 jaren te
voldoen, alsmede een Luyirage van
ten uoogste f 10.706.50 L-, ten be-
uoeve van den bouw en de exploitatie
van 77 anxiuierswoDitigen en een be-
diuurslokaal door oe vereeniging
„Onze Woning", aldaar.
HOLLANDSCli BLOEMJBGLLEN-
KWEEKERS GENOOTSCHAP.
jLweekeruMad meldt, dat gekozen is
lot Onder-Voorzitter en tevens tot lia
van de directie de heer Jos. M. J -
Braam te Heemstede, die deze be
noeming heeft aangenomen.
CHR. MEYER. In het Seinlicht
vinden wij een waardeerend artikel
van den heer J. D. "Wijkhuizen, voor
zitter der afdeelüvt Haarlem van den
Prot. Chr. Bond van Spoor ij en Tram
wegpersoneel over het onlangs over-
leaen oud-bestuurslid der afdeeling,
den heer Chr- Meijer. Schrijver
spreekt met groote waardc-cring over
de werkzaamheden van den overle
dene, eerst als tweede en daarna als
eerste secretaris en om zijn river, ilij
was een plan van groote werkzaam
heid.
Was er een vergadering voor net
Tramwenneraonec-l, en die vergade
ringen werden toén in den nacht ge
houden. wie er ook absent waren,
Meyer nooit, zegt sch ver. Doch er
kwam verandering. Meyer die alliid
klaagde over zijn hoofd, werd sukke
lende. Zoo selfs dat het bestuur zich
genoodzaakt zag, in het belang van
zijn eigen gezondheid, hem van z:;it
functie als secretaris te ontheffen.
Echter kwam in zijn ziekte g(.°n ver
betering. Integendeel, zijn kwnl ging
met rassche schreden vooruit.
Menigmaal is Meyer toon geadvi
seerd ter wille van zijn gr-zonahcid
zich uit het bestuur terug te trekt" n.
Maar ook hiervan wilde Meyer niets
hooren. Totdat een ledenvergadering
besloot hem, op voorstel van het be
stuur, ook van zijn bestuursrur.ctte te
ontheffen. Niet langen tijd daarna
sverd Meyer vor den dienst aan dc
werkplaats alhier afgekeurd. En nu
nit nog geen drie maandm, ging bn
heen. Zijn geest was ziek. oi dat
maakte ook zijn lichaam ziek.
MUZIEK IN DEN HOUT
Concert te geven door de ITaarl. Or-
kestvereenMn* onder leiding van
Willem Knikker, on Zondag 11 eTV
tember 1921 om half drie.
Programma
1. Cheerfull Return marsch, H
Goubller.
2. Ouverture „La muette de Portici.
D. F. E. Aiiber.
3. .Dolor»»" walzer, E Waldteufel.
4. Divertissement eepagnol, Dcsor-
mes. T->
5. Ouverture „Le Domino noir, D.
F. E Auber.
6 „Terpsichore" Ballet, E. Ganne.
7. Potpourri „Die lustige Wittwe
F. Léhar-
PersGverzicM
HET UITTREDEN VAN Mr. TSEUB
UIT DE POLITIEK.
Naar aan leiding van de verklaring, o c
mr. Trevib in ,.D« Vrijheid" aflegde en <ne
w;j in oii6 vorig nummer opnamen, schrijft
De Tijd:
Mr. Treub wordt dus de liberale advi
seur vnn een Instituut, opgerioht ter gviu
menlijke behartgiging van gomeenschappc
lijlto ondernemersbelangen in Nedcrl.-Joule
Toon de Onderuemersiaad eenmaal voor du
speciale doel was opgericht kon men moei
lijk ecm geschikter persoon dan oud-ini.iis-
ter Treub voor dit ambt asDduiden. De po-
Üetieko leider, die zoo pas den Vrijheids
i>ond over de doopvont heeft gehouden,
is ongetwijfeld voldoende op de hoogte van
de politieke en sociale verhoudingen irt
Nederland om «enerzijds do door de regee-
ring, zoo hier als in Indiè te nemen maat
regelen, die in do uitwerking voor de on
dernemers minder gelukkig kunnen zijn,
in haar geboorte to smoren, eu om, ander
zijds, andere voorstellen to lanceeren, die,
zonder do belangengroep, waarvan mr.
Treub de adviseur wordt, to schaden, een.
germsto bevrediging kunnen schenken aan
de niet revolutioiinair gezinde elementen in
In dié.
Mr. Treub was in de politiek als een
vrouw, d:e ieder seizoen een nieuwe japon
moet hebben. Bij iedere verkiezing kocht
hij zich een nieuw pak van de allernieuw
ste snit. op zijn aanwijzing voor hem ge
maakt. Stichter van de Radicale Partij en
uittredende uit de VrijziinnigDeniocr.iti-
scJio Partij stichtte hij in 1918 den Een
notnischen Bond, die, naar zijn idee, half
rechts en half-rechts-liberaal had moeten
zijn. Naar hetzelfde model werd 1920
door hem een rechts-liberale concentratie
onder den sphynxachtigen naam van Vrij
heidsbond opgericht. „Loods" Treub ver
laat de commandobrug, laat zijn nieuwe
sohepping aan het spei der golven over en
gaat op een nieuw arbeidsveld zijn groote
werkkracht beproeven.
Voor de goedo verstandhoudingen, dat wil
zeggenvoor het belang van Nederland en
Indië, hopen wij maar, dat Mr. Treub In
zijn nieuwe functie minder nieuvrsgezind-
heid en meer vastheid van oordeel zal aan
den dag leggen, dan hij in de politiek
hoeft gedaan.
De Telegraaf merkt op
Het tijdstip om over de politieke beteeke-
nis van Treub een eindoordeel le veilen, is
nog niet gekomen. Hij was ongetwijfeld een
figuur, <l:e In kennis en voortvarendheid
ver boven de middelmaat uitstak en in dit
opzicht is zijn afscheid van de politiek voo«
ons parement een verlies. Treub was voort
varend, maar niet volhardend. „Terwijl hij
in veie opzichten een voorganger is, zoo is
hij toch geen leider; want zoo spoedig
als hij eonige volgers gevormd heeft, is
het zijn gewoonte een anderen weg te kie
zen d.-.n hij aan die volgers aangewezen
bad". Deee woorden vam Schaepman aan
liet adres van Van Houten, lijken ons
rr.eer typeerend voor Treub.
Ee nnuêstcr in het ontwerp, wist hij een
werk zelden te voltooien; daartoe miste hij
waarschijnlijk het geduld en de liefde voor
bef beginsel. Waar Van Houten princi
pieel was om in de practïscbe politiek wet
de eischen viui zijn tijd mee te gaan, snel
de Troub het. beginsel doorgaans voorbij
om in de praclijk naar datgene te grijpen
wat hem momenteel hot voordeeligst loe-
•cheen. Van Houten is de onverzettelijke
wijsgeer geblevenTreub een vlot oppor
tunist.
De eerste trok zich terug in het studeer
vertrek, om in wetenschappelijke entiei
bevrediging te vinden; de laatste zocht heil
in een liberalisme boven begmselverdeeld
heid en verkiest ten slotte de economische
voordeelen van het leiderschap van een
Slaat in den Staat boven een historiscben
taak van den staatsman. Want dit blaut
vast: met meer overtuiging en minder
baatzucht zou Treub de Nederlandsche
wetgeving onschatbare diensten hebben
kunnen bewijzen.
Zijn laatste schepping, de Vrijheidsbond,
ziet hem even snel gaan als hij ia geko
men. Het politiek ondemamers-liberaTisme
kin echter op zijn steun en belangstelling
blijven rekenen, hetgeen in de lijn van
het wederzij dsch belang ligt. Met de on
gedeelde leiding van mr. Dressolhuya ge
looven wij iamiddels miet, dat do Vrij
heidsbond geschaad is.
Spert en WeSstrpen
VOETBAL.
De Elftallen.
In „De Sportkroniek" vinden we de
samenstelling van de volgende elftallen:
Do Spartaan.
Doel: H. G. van Rossum.
Achter: A. H. Ohm en H. W. G.
Ohm.
Midden: H. Put, A. Opmeer en J.
A. G rob be.
Vóór: J. D. dc Natris, P. v. d.
Broecke, J. van Gendt, A. A. v» d. Wel
en P. de Lange.
U. V. V.
D o e 1 L. van Rijn.
Achter: Rumbrink en Swarttouw.
Midden: Eijsvogel, Meijer en Noord-
hoff.
Vóór: B. van Rhijn, D. Buitenweg,
W. Buitenwg, J. Vos en Broos,
O. F. C.
D o e.lB. van Hemcrt.
Achter: Gouw en P. Bouman.
Midden: Donker, Fhp Koopman
en H. Bierens.
Vóór: G. van Dam, M. Sigmond,
W. van Twist, J. Huyser en W. van Ant
werpen.
QUICK.
Doel: Kruys (van November af P.
J. Brederode).
Achter: Meijer en Bosschart.
Midden: Claasz, B. Visrnan en W.
Fino Post.
Vóór: Hcyligers, Engelen, Scho«,
Jonckheid en Vermeer.
Hieruit blijkt dus, dat eenige spelers
zijn overgegaan. Jan de Natris (Ajar)
gaat spelen voor De Spartaan Donker
(Haarlem) voor D. F. C. en M. Sigmond
(H. F. C.) voor D. F. G.
E. D. O.—Ajax.
Zondagmiddag half drie wordt op het
nieuwe terrein van E. D. O. een vriend
schappelijke wedstrijd gespeeld tusschen
E. D. O. en Ajax.
san ast Foiitioke ïoar-
nGoiYsll
TWEEDE KAMER.
8 September.
Vijf interpellaties. Voorgezet
te verftiezingstechnische debatten.
Na veel heen en weer gepraat over een
voorstel vau den voorzitter om «en vijftal
aangevraagde interpellaties waarvan er
drie vail ouden datum waren te behan
delen na de onderhavige verkiezuigstech-
nische wetswijzigingen eu vóór de wets
ontwerpen inzake verhooging der Rijks-
nitkcertng aau de gemeenten «n den
rechtstoestand der ambtenaren, waarbij de
heer Van den Tempel het opoam voor de
urgentie van het Uitncoring-ontwerp en de
ueer Dreseelhuys idem van het reohtstoe-
standoiitwerp, werd toch overeenkomstig
des voorzitters voorstel besloten, zoodat we
nu als eerstvolgende nummers van iet
program krijgen: de interpellatie Marchant
over do jongste reconstructie van Ihct Ka
binet, do interpellatie Schaper over de wo-
ningnouwcirculaire van minister Aalberse,
de interpoliane-Teenstra over de kostenbc
rekening der Zuiderzeewerken, de mterpel-
latie-Van Itavesteyn over de zaak-lierman
Groenendaal en in 't algemeen over de be-
1 tandeling van dienstweigeraars en ten
vijfdei do interpellatie-De Jonge over de
staking aan do Domamale mijn.
En dan denkt men nog met de behan
deling van de beide genoemde ontwerpen,
welke na deze interpellaties op de ag?r.da
staan, do volgende week klaar to koineu 1
Do discussies over de technische wijzi
gingen der kieswet enz. zijn vandaag voort
gezet, nadat het amondemenl-Snoeck Heii-
kemans, om de candidatenhjsien voor de
Kamer dcsverlangd vaa 20 namen te voor
zien, met 41 tegen 39
pen.
ling van de uuoeftming van het kiesrecht
bij te verwachten afwezigheid op den stom»
mingsdag. Het amendement U-oogde m
zulke gevallen on afzonderlijke dagen
stemmingen mogelijk te maken, waarvan
do gedachten den minister sympathiek
bleek te zijn, maar waarvan de uitwerking
in liet amendement naar de mecnimg van
den minister te veel bejiaalde en daardoor
te weinig soepel zou zijn. Ten einde den
heer Albarda gelegenheid le geven zija
voorstel te herzien, werd de behandeling
van deze Riet-cmbeléngTijke materie korten
tijd uitgesteld.
Bijna den gansohen middag werd ver
der gepraat over vier systemen tot herzie
ning der voorkeurstemmen. Een uiteen
zetting van deze vier stelsels (resp. van
de rog coring en van den heeren Albania,
Bongaerts en Drion) wil me voorkomen,
grootendeels overbodig to zijn, daar 'lo
minister-presidcoit inmiddels heeft te kun
nen gegeven, dat hij het meest gevoelt voor
het stelsel-Drion. waarbij in geval van
meer plaatsen dan candidaten boven den
kieedeeler de voorkeur wordt gegeven .ma
hen, die tenminste een derde van dua kie#-
deeier in bun stemmensantal tellen cn
waarbij voor het geval dat er dan nog
plaatsen over mochten zijn de volgorde van
de lijst in acht wordt genomen, te begin
nen bij den daarop hoogst geplaatsten niet.
gekozene.
(Het regeeringsvoorstel hield een syt-
teem van loting in, het amendement-Albar
da is ecm copie van het systeem Van ucn
Borgh, bet eielsel-Bongaertb- beoogt met
een mathematische formule de stemruun
voor al de candidaten der lijst redelijker
wijs te te verdeelen).
Vrijdag komen de amendementen ie
stemming.
INTïMüS.
Binnenlanil
De Ooisapeniags-Genferentie.
De correspondent van De Tele»
graaf te New-York meldt
De „Baltimore American" deelt
mede, dat president Harding stappen
gedaan heeft om Nederland en België
uit te noodigen tot bijwoning van dd
Ontwapeningsconferentie.
Nederland zal uitgenoodigd worden
omdai het zeer groote belangen heeft
in het Oosten en dit land moet daarom
beschouwd worden ais een groote Ooe-
tersciie mogendheid.
Het blad geeft voorts een beschrij
ving van de Nederlandsche koloniën
en zegt, dat het koloniaal bezit een
integreerend deel uit maakt van de
welvaart en de toekomst van Neder
land".
Ik heb ook een mededeeling uit
Washington ontvangen, dat Neder
land de Ontwapeningsconferentie op
den dag, dat zij geopend wordt, zal
bijwonen.
GEMEENTERAADSLEDEN.
Wii meldden indertijd dat in voor
bereiding wae een vereeniging vac ge
meenteraadsleden van den Vriiheid&
bond. Thans heeft de commissie van
voorbereiding aan allen die daar
voor in aanmerking komen een rond
schrijven gezonden met ultnoodiging
tot bijwoning van een congres-verga
dering te houden op Zaterdag 24 Sep
tember te Utrecht.
De ochtendzitting zal van huishou
delijke zaken gewijd zijn. Des mid-
da.<rs zal in de congres-vergadering be
sproken worden het onderwerp „De
gemeentefinaJiciün beschouwd in het
licht van de aanstaande beoTOOting,
zoowel, voor de grootere p.Is de platte
landsgemeenten", in te leiden door dr.
W. G. van den Berg, wethouder var
financiën te Groningen. Bij het deba)
zal gelegenheid bestaan te spreker
ovc-r de algemeene gcmcentepoütieki
zulks als richtsnoer voor "t te ontwer
pen gemeente-program.
GEDENKTEEKEN VOOR LE-
GER EN "VLOOT. De Koningin
zal Dinsda^ 20 September des namid
dags te half vier, het geëenkteeken
voor Leger egn Vloot te Scheveningen
onthullen.
DR. C. J. K. VAN AALST.
„Reeds eenigen tijd geleden
schrijft de Telegraaf bereikten
onus geruchten, dat dr. C. J. K. van
Aalst zou aftreden als president van
de Nederlandsche Handel Mij. Eene
positieve bevestiging ontvingen wij
van deze geruchten niet. doch van be
trouwbare zijde verzekert men ons
thans, dat ar. Van Aalst inderdaad
het plan koestert om binnen niet te
langen tiid ale president van de Ne
derlandsche Handel M -f te treden
en zich ook uit andere functie» terug
te trekken."
DOODGEVALLEN. Do 4 jarige M .K.,
wonende Zeemanstraat te Rotterdam, is tri
de ouderlijke woning van etn platdak ge
vallen. Het kind werd onmiddellijk ris-u
het Diaconesesnhuts aan den Westceedijk
vervoerd, alwaar het kort daarna overleed.
MIJNONGEVAL. Naar uit Heertec
aan de Tel. wordt gemeld, hoeft op d«
staatsmijn Maurits te Brunsaum een eru
sng ongeval plaats gehad. Do mijnwerken
Janssen en Albers werden door een steen
storting getroffen en zijn ernstig verwond
naar liet hospitaal te Heerlen vervoerd.
DURE ERWTEN. De Stand, meldt:
Een aadbouvrer in de geuMuiUe Wonsera-
deel, heeft van zija ruimen oogst erwten
verkocht tegen d**i prijs van 25 gld. de
50 K.G. Een enorme prijs. Een erwten
akker brengt op die manier een kapitiaJ
op.
VERDRONKEN. Nabij het still*
strand te Scheveningon is een 19-jarige on
derwijzer ee.n bad gaan nemen, hij heef!
zich daarbij te ver van de kust verwijderd
en ia verdronken.
AAN „KLEM" OVERLEDEN. In d«
Groningsche en Drentscbe veenstTtktn
komt thans de seldzame ziekte ..klem" voo*
Een -<rsto paLmt, de zoon der wed. D
te N.-Duinen, overleed
