HAARLEM'S DAGBLAD
TWEEDE BLAD
Zaterdag 10 Segtimlier 1921
Buitenland
FRANKRIJK EN DE DUITSCHE
OORLOGSMISDADIGERS.
In aansluiting op de rede van d'
minster van justitie te Momeny, wa
Lii verklaarde, dat Frankrijk de ver
volging van de oorlogsmisdadigers
niet zal opgeven, weet de „Excelsior"
Ie melden, dat de groot-zegelbewaar
der en de minister van Oorlog reeds
de noodige maatregelen hebben geno
men, om due san de vuomaamste
ichuldïgen aan wreedheden
streek van Nomeny, de Duitsohe ge
neraals van Oven, von Moritgelas en
Itiedl onmiddellijk voor den kriigs-
raad te Nancy te dagen. Zij zullen uit-
genoodigd worden zich bij den rapvr-
teur van dezen raad te melden. Inuien
ni in gebreke blijven, zullen zij bij
verstek veroordeeld worden.
DE ONRUST IN DUITSCHLAND.
Uit Brunswijk wordt gameid: Donder-
dagavond is liet op verscheidene plaatsen
der stad lot ongeregeldheden gekomen
naar aanleiding van een door de vereeui-
ging „Stahllieim" uitgeschreven avondver
gadering. Communistische elementen, on
der leiding van communistische Landdag-
tfgevaardigden, bestormden liet gebouw
jer veroenigmg en doorzochten de venrek-
,cn. .Verscheidene personen werden tin-
jlig mishandeld. Een voormalig luitenant
wilde men in de Ocker werpen. Ook is er
geschoten.
Hit gelukte tenslotte aan een afdeelmg
politie de menigte te verspreiden.
DE PRUISISCHE REUEERINC.
Op uitnoodiging van den voorzitter van
den Pruisiselien Landdag werden onder
handelingen gevoerd tusschen de vroegere
coalitie-partijen, sociaal democraten, cen
trum en demoeraten over een eventueelo
hervorming der Pruisische Tegöering. Na
2 1/2 uur bleek, dat men voorloopig niet
tot overeenstemming kon komen. Da .be
sprekingen rullen echter te gelegener tijd
worden voortgezel
BEIEREN EN DE DUITSCHE
RECEERINC.
Het Berlijnsclie compromis is geslo
ten on den grondslag, dat tic uitzon
deringstoestand in Beieren zal worden
opgeheven, maar dat aan de rijksvei-
ordciling van 2'J Augustus haar karak
ter van tegen rechts te zijn gericht
zal worden ontnomen.
Men verwacht echter, dat dc Beier-
scile ministerraad niet zijn goedkeu
ring aan het compromis zal geven.
Wat dan zal geschieden, moet afge
wacht worden.
DE PERS IN DUITSCHLAND.
Het verbod om tc verschijnen ten
opzichte van zes Duitsche kranten Is
weder opgeheven.
DS SPANJAARDEN IN MAROKKO.
Uit Melilla wordt gemeld: De levens
middelen voorziening van de voormtgo
soil oven posten is zonder incidenten ge
Bohied. Vliegers hebben bommen gewoi-
pen op de vijandelijke stellingen te Goeroe- 1
goe. Het geschut van de opstandelingen
«i-t iie beschieting van Melilla voort. Er
werden 150 granaten geworpen, waarvan
'r honderd do Spaanscue stellingen be
reikten zonder te ontploffen.
Do bladen te Madrid melden, dat binnen
kort verscheidene oorlogsschepen «en de
-atie lanes do Marok't.ransche kust
honden.
stemd betreffende het tc verwachten
antwoord van Dail Eireann op de uit
nood iging von Lloyd Georgo tot bij
woning van de conferentie te Inver
ness.
Het door Sinn Fein geïnspireerde
„Freeman's Journal" verklaart van
daag aan liet slot van eon artikel;
„De deur voor onderhandelingen
staat zeer wijd open". De „Irish Ti
mes spreekt over een „prachtig aan
bod".
HET CRIEKSCHE OFFENSIEF!
MISLUKT.
Het Turkschc inlichtingenbureau te
Parijs heeft telegrammen uit Constan
tinopel en Angora ontvangen, waarin
wordt gezegd, dat Grieksche aanval
len op het Sakaria-front volkomen
zijn afgeslagen. De Grieksche verlie
zen zouden dertigduizend man bedra
gen.
OOSTENRIJK EN HONCARIJE.
De Oostenrijksche regeering zal in
dien de toestand in het Burgenland
niet verandert, hare gendarmerie uit
deze provincie terugtrekken.
De geallieerden weven Oostenrijk de
formeele verzekering, dat het vredes
verdrag zal worden nagekomen.
HULP AAN RUSLAND.
De intergeailieerde hulpcommissie
voor Rusland zal nu Rusland voor
hulp bedankte denkelijk ontbonden
orden.
Het Eitigelsche Vakvereenigingscon-
gres neemt een resolutie aan ten gun
ste van de slachtoffers van den hon
gersnood in Rusland.
Gomsagd Nlenws
GII00TE BRAND. Uit Tricnte wordt
geseind: Een groote brand brak uit in het
stadjo Matheno gelegen op 1000 M. hoog
te; 120 huizon verbrandden, waardoor 7C0
personen dakloos werden.
DE MAS'jK-MOORDHNAAR
GROSSMANN.
Uit Berlijn wordt gemeld
Langzamerhand komt er meer licht
in de moordzaken van denBerlijnschen
massa-moordenaar Grossmann. Tot
nu toe heeft hij alle schuld ontkend,
ondanks de overtuigende bewijzen te
gen hem. Vrijdagmorgen gaf hij ech
ter den wensch te kennen, den Kri
mi nalkommissc.r" te spreken. Voor
dezen legde hij de bekentenis af, dat
hij in den nacht van 13 op 14 Augus
tus de vrouw Sosnowski vermoord
heeft. Hij sneed het hoofd en de han
den van het lichaam af en wierp het
in het Luisenst-'dtische Kan al. Het
vlcesch, dat hij van de beenderen
sneed, verbrandde hij gedeeltelijk, ter
wijl hij een ander deel weggooide.
Ook heeft hij de ooren van het hoofd
afgesneden. Na zijn bekentenis zakte
Grossmann in elkaar en kon niet ver
der worden verhoord.Hij werd naar de
poliliegevangenia teruggevoerd.
Aren verwacht, dat hij na verloop
in eenige dacen nog meer bekentenis
sen zal afleggen, wanneer hij ziet, dal
er toch geen uitweg ineer bestaat.
Letteren ei Knust
E IERSCHE QUAESTIE.
Zoowel in LouJeiucho regeerings-
kringen als in Sinn Fotokringen te
Dublin is incn lieden optimistisch ge-
TOONEELNIEUWS.
Emma Morel en Rienk Brouwer zijn,
liet Hbld. meldt, van 1 Sept af ver
bonden aan de Kon. Ver. Het Nclcrhtodsan
Tooneel, Dir. dr. Koyaords.
Op 15 September zal liet, naar
„De Vlinder" meldt, 25 jaar geleden
zijn, «lat Rika Hopper \oor bet eerst
<)o planken in Nederland betrad, lid
jubileum hoopt de begaafde tooneel-
speelster in Nov. in don Amsterdam-
schen Stadsschouwburg te vieren.
Ingezonden
I thans eene splitsing zal wórden ge
maakt tusschen zomer- en wintercon-
cérton, liet geen ongetwijfeld velen le
den welkom zal zijn.
niet teruggegeven.
Voor den inbond dezer rnhriek stelt de
Redactie zich niet aansprakelijk.
(Reeds in een gedeelte van een vo
nummer opgenomen.)
Haarlem, September 1921.
AAN DE INWONERS VAN HAARLEM
EN OMSTREKEN EN DE LEDEN
PER HAARLEMSCHE ORKEST-
VREENICINC.
Na al wat liieromtrent gepubliceerd
is geworden, zal het voor u geen ge
heim zijn üai. de financieele loestund
dor Haarlem .-die Orkest veretniging
van dien aard is. dat hierin onmid
dellijk verbetering moet worden ge
bracht, wil onze stad niet binnen zoor
korten tijd haar uitstekend orkest
missen. Op dit oogenblik is er een
tekort wan ruim 90Ö0 gulden, dat on
middellijk dient te worden aangezui
verd, wil het bestuur niet genood
zaakt zijn de betalingen aan de or
l.estleden te moeten staken.
Wat hiervan het gevolg zou wezen,
zal u duidelijk zijn! Het orkest, dat
thans zulke uitstekende krachten telt,
zal in minder dan geen tijd un t
kaar gaan en al wat dank zij «K
groote energie van den dirigent Ger-
harz dit jaar is tot stand gekomen,
zal in minder dan geen tijd wederom
'dwijnen. In deze zeer moeilijke om
standigheden, die te wijten zijn aan
te geringe inkomsten tegenover sterK
venioogiio lasten (grooiere uitgaven
voor zaalhuur, noodzakelijke vtrlioo-
ging der toch nog zeer lage salaris
sen enz. eaiz.) heeft het bestuur ge-
eend dat eene verhooging der oon-
tiibutie eene absolute noodzakeiijk-
ieid is.
Voor de hoeveelheid en kwaliteit
vau de geboden muziek, die dit jaar
oneindig verbeterd ia, is de contribu
tie steeds te laag gc-weest en thans,
nu alle prijzen meer dan verdubbeld
zijn, tot een belachelijk peil gedaald.
Zelfs al mocht eene verhooging der
contributie er toe leiden dat eanige
leden voor het lidmaatschap bedank
ten, dan nog is de hierna volgende
contributie alleszins te wettigen, om
dat zonder die verhooging de H. O.
locli reddeloos verloren zou zijn.
De leden worden dan ook dringend
eizocht er zich rekenschap van te
geien dat door zich als lid te laten
schrappen of niet voldoende naar
hunne krachten bij te dragen, de H.
0. V. onvermijdelijk zaJ moeten wor-
ion ontbonden. De nieuwe contributie
zal zijn als volgt:
Zomer- en Winterconeerten;
Hoofdkaart (heer en dame) f 25
plus Sted. belasting.
lleerenkaart f 17.50 plus SL belas
ting.
Dameshaart f 12.50 plus Sted. be
lasting.
Kiuderkaart (ben. 18 jaar) f 5 plus
Sted. belasting.
Winterconeerten:
Hoofdkaart (heer en dame) f 15 plus
Ste<l. belasting.
lleerenkaart f 10 plus Sted. belas
ting.
Uumeskaart f 7.50 plus Sted. belas
ting.
Kiuderkaart (ben. 18 jaar) f 3 plus
StOd. belasting.
Zomerconcerten:
Hoofdkaart (lieer en dame) f 12.5:
plius Sted. belasting.
lleerenkaart f 8 plus Sted. belas
ting.
Dameskaart f ti plus Sted. belas
ting.
Kinderkaart (ben. 18 jaar) f 2.50
plus Sted. belasting.
Uit het. bovenstaande blijkt, dat
De contributie zal voorts, des ge-
v.cnscht, in twee termijnen kunnen
worden betaald. Voor het overige zijn
krad'iibige maatregelen in vergevor
derden staat va» voorbereiding om
het ledenaantal tc doen vermeerderen
Om liet bestuur vuil zijn zware taak
gedeeltelijk te ontlasten, heeft zich uit
de leden, naast het bestuur en in
overleg met het bestuur, eene propa-
garulavereeniging gevormd, die ten
doel heeft de groote maar a.h.w. nog
sluimerende belangstelling hij het pu
bliek dat nog niet als Jid der H. O.V.
is toegetreden op te wekken, om z:ch
voor liet lidmaatschap op le ge en-
Als medewerkend Jul dezer propagan-
davereeniging voor het Haarlem's or
kest kunnen alle leden zich op geven,
die het zich tot oen eer willen reke-
een zoo groot mogelijk aantal
leden te werven, door persoonlijk be-
De P. V. heeft reeds met belangrijk
succes gewerkt en bij hare leden is
de vaste overtuiging gerijpt dat de
belangstelling van het Haarlemsche
publiek voor het orkest buitengewoon
groot is. Er moet echter energiek ge
werkt worden om bij de vele behtng-
s tellen den eene zekere traagheid te
overwinnen die hen tot nu toe' weer
houden heeft om toe te treden als lid
der II. O. V. Slechts dan is hei voort
bestaan der Haarlemsche Orkest Ver-
eeuiging, die moge de financieele toe
stand slecht zijn, er artistiek en mo-
•eel beter dan ooit voor staan, ver
zekerd.
De heer Gerharz is van plan om,
wanneer eeuigszins mogelijk, trouw op
zijn dirigenteupost te blijven. Uit deze
daad blijkt hoeveel deze dirigent voelt
voor onze stad en voor zijn hier zoo
schitterend wijs opgevatte taak en de
Haarlemmers mogen weer op hunne
beun als een man blijk geven dat
een aanvoerder als Gerharz met zijn
schaar artisten naar waarde weten
te schatten.
Leden der H. O. V.l Laat niet de
verhoogde contributie u afschrikken!
Bedenkt van hoe groot belang goede
muziek voor u is en van welk een bui.
tengewoon groot nut het bezit is van
een orkest als liet huidige, voor
weners onzer stad.
Zuinigheid is in deze tijden gebo
den, maar bedenkt dat eene zuinig
heid, die de wijsheid bedriegt,
werkelijkheid slechts domheid is.
Betaalt de verhoogde contributie!
Bezoekt do concerten en werft leden!
Opgaven voor het toetreden als li'
der Propaganda-Vcreemiging worden
gaarne ingewacht bij de hoeren
J. A. J. SYBRANDI, Emmastraat 11
Haarlem, gep. luitenant t. z
M. C VAN ZANTEN', Huize Bij-
duin, Zandvaartpad O verveen,
oud-Industrieel.
F. F. F. VRIES, Kleine Houtweg 4,
Haarlem, Hoofdcommies der
Posterijen.
DE ZAKENMAN ADVERTEERT IN
Burgerlijke Stand
HAARLEMMERMEER. Bevallen: M.
KorsuiteBokhorst z. M. G. Zeugerink—
Zwaferink d. O. M. van der VoetBalke
nende d. M. D. Prinsde Paus t. C. C.
Berbeevan der Heijden d. 3. Lecndertse-
Dedel d. G. Imans—Vos d. 3. Dekker
Voogt d. G. de WilliGroot d.
«JndertrouwdG. M. Boutje en F. M.
Goosscir-. G. J. Atbnier en P. M. van
Kabnihout. C. J. van der Hooft en 3. C.
J. van der Ban. I'. Eveleens en W. M. de
Vee. W. Been en G. Timmer. J. P. Schut
ter en A. C. van Staverden.
Gehuwd: J. J. Broxterman en W. Bloc
ker; A. Eveleens en G. F.ekhoff. Ohr. ae
Vries en J. Paans. P. W. !L. Groeneveia
en A. J. Ncderveld. J. "Wervelinan en A.
A van Sebapik.
HET MEEST GELEZEN DAGBLAD
VOOR HAARLEW3 EM OMSTREKEN.
i miiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiBwiiiiiiiiiiiiiiiiiii
PRIJS PÉR REGEL 35 CENTS.
BIJ CONTRACT FLINK RABAT.
GROOTE HOUTSTRAAT 93
Koloniën
De heer William Sumpton
Fremantle keende kort geleden terug
van een zakenreis naar Java. Hij ver
klaarde, dat hij zeer onder den in
druk was van de welvaart op dit
eiland, dat volgens hem een ware
goudmijn voor Holland is, lezen wij
o.m. in het Soer. Hbld. Ieder leeft er
tevredenheid(en het land onder
vindt in geen enkel opzicht de gevol
gen der indnatrieele moeilijkheden, die
in de andere deelen oer wereld voor
komen. Het eiland brengt een groot
aantal artikelen voort, waarvan het
gevolg is, dat er zich een omvangrijke
uitvoerhandel heeft ontwikkeld.
De heer Sumpton liet zich zeer ent
housiast uit over de handelsmogelijk
heden met Java. De wisselkoers was
van zeer gunstipen invloed op den han
del op Java en wegens den voor-poed
op dat eiland bloeide er het zakenle
ven, ofschoon het vooruitzicht voor
den uitvoer van sommige artikelen niet
meer zoo gunstig was ais eenige jaren
geleden. West-Australië bezit in
dustrieën, die op Java nooit zullen
kunnen bloeien. Het heeft o.a. een
uitstekend afzetgebied voor rund-
vleesch, in de Straits en omliggende
landen. De heer Sumpton legde ook
de nadruk op den uitvoer van fruit
't stoomschip Marella had 1800 kisten
druiven, appelen en en peren ver
voerd. Met betrekking tot den invoer
van bananen van Java en andere
eilanden nabij Australië maakte de
verhoogde invoerrechten op vruchten
de import ervan bijna onmogelijk.
„Java wordt spoedig een land van
groote handeismogelij!khed:n voor
Australië", eindigde de heer Sumpton
zijn betoog. „En het valt ten zeerste te
betreuren, dat de ceovrafische nabuur
schap van de twee landen niet tot
uiting komt in hechtere handelsrela
ties. Voor West-Australië is de korte
afstand naar Java een groot commcr-
cneel voordtel en indien er meerdere
scheepvaart-faciliteiten verleend wer
den, zouden wij in staat zijn bijna ge
heel in Java> behoeften te kunnen
voorzien."
De J&va-Bode deelde onlangs mede,
dat de tentoonstelling van Ned.-Indi
sche producten en kunstvoortbreng
selen te Sydney, tijdens het bezoek
van den oud-gouverneur-generaal Van
Limlburg Stirum aan die stad, een
groot succes is veweest. i
Naar dit blad verneemt, is naar aan
leiding van dit goede resultaat door
den Nederlandschen Consul te Sydney
het voornemen opgevat om in April of
Mei 1922 een „Java weck" te organi-
seeren in het gebouw van de bekend®
firma Farmer en Co., die zich daartoe
bereid verklaard heeft. Te Sydney, het
handelscentrum van Australië, kan do
belangatelling voor N.-I. thans zeer
groot genoemd worden.
Stoomvaartbericliten
STOOM V.-MIJ. NEDERLAND.
Prins Tier Nederlanden wordt heden-
nam. ca. 5 uur van Batavia te IJmuiden
verwacht.
KON. NED. STOOMBOOT-MIJ.
Minerva
Piraeus.
Nero
Kopenhagen.
Orpheus a:
Carthagena.
Strabo
rtr. 8 Sept. van Cardiff n,
9 Sept. van Amsterdam n,
r. 7 Sept.
1 Valencia t
9 Sept. van Amsterdam
naar Gothenburg.
Vulcanus vertrok 9 Sept. van Amster
dam naar Alexandria.
KON'. WEST-INDISCHE MAILDIENST.
Flora vertr. g Sept. van Amsterdam
laar West-Indie.
Stuyvcsant vertrok 9 Sept. van Am.
sterdam naar West-Indië.
HOLLAND—OOST-AZIë-LIJN.
Alcor (uitr.) pass. 9 Sept. Vlissingea
i2r Antwerpen.
Alchiba arr. 9 Sept. van Hamburg to
Noth Shields.
Brielle arr. 10 Sept. van Japan, I. v«
Hamburg, te Amsterdam.
HOLLAND—ZUID-AFRI KA LIJM.
Rietfontein (uitr.) arr. 6 Sept. te
Walvischbaai.
JAVA— PACIFIC-LI JN.
Tjisondaii, -/an San Francisco naai
Java, vertr. 6 Sept. van Yokohama.
ROTTERD. LLOYD.
Merauke arr. 9 Sept. van Batavia to
Rotterdam.
Soerakarta, van Melbourne naar Duin
kerken, pass. 9 Sept. Kaap Bon.
ROTT. Z.-AMERIKA LIJN.
Albireo vertr. 7 Sept. van Buenos-Ay-
is naar Rotterdam.
iI<lÜ2tjêS
Ei: N ZAT KII) AG A VON OPRAA1J E.
Min of meer per toeval (ik had in
Beieren zaüeii te doen) kwam ik te-
rccht in de hooidstad Muncnen; daar
over in deze rubriek schrijven zal niet
gaan, omdat ze eenmaal een Huar-
curse hen naam heeft en geen verbond
houdt, zou men zeggen, met de voor
naamste stau van Beieren. Maar er
tieslaun handigheidjes em veel dat op
't eerste gezicht niet duidelijk is, kan
op een bepaalde manier aannemelijk
gemaakt worden, lieeft niet een leer-
hug van de li. B. S. bestaan, die
veci had nugo.czen over den olifant,
maar niemaildal wist van een woes
tijn en er zien, toen liij juist over dat
laatste onderwerp een opstel te ma
ken kreeg, uit redde door te schrij
ven: „Een woestijn is een reusachti
ge zandzee, waarin tal van dieren
vorden aangetroffen, onder andereu
de olifant. De olifanten daarop
volgde al zijn wijsheid over den oli
fant. Ongeveer op dezelfde manier
ben ik van plan, nujn wijsheid o.er
Munchen te luchten, namelijk «oor
die stad mot llaanem te vergelijken.
Munchen dun lijkt sprekend op
Haarlem in zoover, dat de beide ste
den er vervelend en saai uitzien als
't j „.cent en plezierig en aantiekkelijk
bij mooi weer. Deze eigenschap heb
ben zij bovendien nog gemeen met
alle andere steden van de wereld, be
halve met Salzburg, omdat het daar,
naar men zegt, a 11 ij d regent. Een
andere overeenkomst bestaat daarin,
«lat je in Haarlem en in München wel
eens te laat aankomt, namelijk per
spoor, waarmee ik dus de legende
vernietigen moet, dat de Duitsche
treinen pj-ecies als vroeger weer op
dc minuut vertrekken en aankomen,
gul ijk verzekerd wordt door menschen,
die er een soort van sport van schij
nen te maken (waarom weet ik niet)
om aan de Duitscliers alle deugden
toe tc schrijven, zoodat er om bij mijn
onderwerp te blijven, van de Müne'ne-
nuren niets «hui goeds gezegd kan
«•orden, waardoor er voor de Haarlem
nisten niets dun kwaad overschiet
Met of zonder welnemen van deze
heeren, zóo is het heelemaal niet.
N'eom bijvoorbeeld het veel geprezen
„Germaanscho type dat dan zou
bestaan uit flinke kerels met rechte
houding en zuiveren Griekschen neus
het lijkt er niet naar dat alle Mnn-
chenaren, of zelfs maar een groot deel,
daaraan beantwoorden. Ik heb er
nienschen gezien met rare wippende,
krommende, draaiende en wegschui
vende neuzen, die wel uit de Leidsche-
Btraat, liet Kenaupark of do Garen-
kokerekade hadden kunnen komen!
mocht ik niet, vandaag net veer-
UCn dagen geleden, dat zoogenaam
de
Germaan scho
type ont
moeten, in den persoon van een groen-
tentaeer in de Wilhclmirwstraat? Ik
noem geen nnmtri: de dienstmeisjes
zullen hem toch al genoeg aandacht
schonken om dien Griekschen neus!
Laat ons van het gezicht dus 11
verder spreken. Maai- de kleeding,
nha, dat is wat anders. Zou een Haar
lemmer van goede reputatie met een
se hoeven rechterschouder, op een leef
tijd varieerend tusschen 50 en 60 jaar,
den moed hebben op het statiensner-
lon, te gaan wandelen in een c'om-
picet Tyrolerpak en met b'-oote kui
ten? Nooit van zijn levensdagen. Maar
dat schouwspel heb ik in liet hoofd
station te Munchen beleefd en er was
emand, die zich daar iels van aan
trok. En zou een beambte van de
Haarlemsche gasfabriek er toe kun
nen koinvn, een lantaarn schoon te
maken met een recht overeind staand
veertje op z^n hoofddeksel? Nooit,
hij zou zich daar eeuwig geblameerd
door gevoelen, bovendien kan eoo'11
Haarlemsche gaslantaarn waarschijn
lijk niet tegen kietelen. Ginds in
München wil ik zeggen, korte broeken
en hooge laarzen van allerlei kleur
en makelij en hier een eentonigheid
in de kleeding om van te schrikken:
zie op Zondagmiddag Jan en Toon en
Kees en Willem op een rijtje door de
Groote Houtstraat loopen, allemaal in
een blauw colbertpakje, een strooilocd
op met oon zwart lint en brume schoe
nen aan de voeten. En dan wordt-er
11: Haarlem gesproken van de Duit
sche neiging naar uniformen; welis
waar hebben dc Pruisen daux vooral
een 1 tandje van en er is weinig, v.aar
oen goeie Beier zoo'u hartgrondigen
hekel aen heeft als aan een Pruis,
„der Preisse", zegt hij in zijn dia
lect, „der Sauprêis" ja, als 't van
den Beier had ulgeJiaaigon, zou de
ocrlog noeit verklaard zijn, maar hij
zat eenmaal met den Preisse in één
bond en moest dus wel. Zoo gaat het,
wanneer je in slecht gezelschap ver
keert. Als de lezer nu zegt: „wat heeft
dat met Haarlem te maken?" dan her-
mner ik aan de Bloemendalers, die
immers ook ronduit gezegd hebben,
dat. ze in geen geval ooit Haarlem-
mors willen woruenl Dat heeft ine
altijd wat gespeten, van. de Roozens
en de Rij nier sens en «le van der Vlie
ten en de MaJefijten en vooral van
Mr. Lioni, den aauvoeider van het
verzet tegen de annexatie van hem
wei iict meest, omdat wij in Haarlem
nog last een fermon leeuw gebruiken
kunnen En don nog wel een juri
dische!
Ditzelfde mensclien, the altijd ia
Duitschland alles zou opperbest vin
den, beweren dat je niets meer merkt
van gebrek 011 dat er alles weer te
krijgen is. „Net als zeggen ze dan,
„in Haarlem!" Maar dat is niet waan
klontjessuiker is er bij mondjesmaat
en ze smelt buitengewoon gauw wat
aan een percentage meel doet deu
ken, poedersuiker ziet er grauwig
uit, wat ook al geen testimonium van
zuiverheid is. Thee en koffie heb je in
soorten, net als in Haarlem, zal men
zeggen, maar de categorieën zijn
tooli anders. Hier heb je thee in di
verse «lualiteiten, maar 't is allemaal
thee, daar kan je krijgen: ten eerste
Ersatz, waarschijnlijk de zeer
vermaarde roze-,, beuke- en eikebla-
ren, ten tweede Deutsche Tee
011 ten derde a c c h te Th c.e waar
uit dus afgeleid mug worden, dat die
Duitsche tiiee een middending is tus-
sclien geen thee en wel thee: hier ver
liest zich d fantasie der mogelijkhe
den op_ uitgebreide theevelden.
de koffie is het precies 't zelfde: de
laagste soort is Ersatz, dc tweede
Bohnenkaffee, vooral niet te
verwarren met K.a ffeebohnen.
daar aan dezen drank blijkbaar al
lerlei andere boonen te pas komen,
<sn ten slotte Mokka. De werkelijke
waarheid zal als volgt zijn. mokka
wordt gemaakt uit koffiebooneu,
Bohnenkaffee uit Mie andere boone»»
en Ersatz zie bovenstaande
merking over fantasie. Bohnenkaffee
is zeer algemeen, mokka krijg je al
leen in dure restaurants en groote
hotels voor duren prijs.
Duur zelfs al wordt hij in marken
berekend. Alweer een serschil tus
schen Haarlem en München: wij leven
naar guldens, zij naar marken. De
mark nu is van Hollandsch standpunt
hekeken goedkoop, maar gevaarlijk,
omdat je re licht dingen mee koopt,
die je niet noodig hebt, omdat ze in
guldens uitgerekend zoo goedkoop
zijn. Dat zul jc in Nederland wel la
ten, want lang vóór dien tijd zijn je
guldens al op. Daarbij komt, dat je
als Hollander veel meer betalen moet,
dan ieder ander. Ze rekenen op 0
valuta. De portier van ons Beiersch
hotel vóór Munchen, vroeg voor ons
plaats in een hotel te Munchen:
„II o 11 ii n d e r", zei hij er uitdruk
kelijk bij. We hebben onze nationali
teit op tie rekening teruggevonden.
E11 die verbergen gaat niet: in de
hotels moet je dadelijk opgeven wie
je bent en waar je vandaan komt en
in winkels en dergelijke hooren ze 't
dadelijk aan je stotterend Duitsch.
Je bent er altijd bij.
De taxis, die m lioopen rondzwer
men, zouden goedkoop kunnen zijn,
wanneer zij het tarief van hun taxi
meter, «lat je zelf kunt aflezen, niet
vermenigvuldigden met zeven
waarom weet ik niet, waarschijnlijk 1
vonden ze dat een mooi cijfer. In
elk geval wordt daardoor de mark in
Hollandsch geld berekend, ongeveer
een kwartje. Ik ben het volkomen
eens met ieder, die meent dat het
Haarlemsche taxitarief ook zevenmaal
hoog is en dat er, ware dit anders
zeventienmaaJ zooveel gebruik van
gemaakt zou worden.
De Münchener overheid snaait van
de menschen, wat ze snaaien kan Zie
de straatbelasting te Haarlem. Het
Münchener e-enieentebestuur legt op
alle hotelrekeningen nog tien procent,
ter bevordering van het vreemdelin
genverkeer, (zijn Haarlemsche colle
ga's vorderen 20 procent van de en-
trées in schouwburgen en concertza
len ter bevordering van de kunst) en
dan «loet de politie te München ook
nog een duit in 't zakje, beter gez gd:
zij laat dien duit er in doen door de
vreemdelingen. Weet u onder welk
voorwendsel? Er is een student ge
weest met den tredenden naam van
ToIJtr (in 't Nederlamlsch Doller)
die geprobeerd heeft, in Beieren «1e
communistische samenleving uit te
roepen, maar vergeefs: zij hebben h©m
voor zijn eigen en anderer veiligheid
in 't gevang opgesloten en niemand
denkt meer aan dezen onzin. Alleen
de politie. Die vergt «n visum, een
speciaal Beiersch visum en dat is
niet een Rijks- maar een plaatselijk
visum: zooveel in die en zooveel in
die stad en andere Duitscliers Lelioe-
ven dat niet meer te betalen. Alleen
vreemdelingen, „want zeggen ze
met een geieerd gezicht, „Beieren
verkeert nog in staat van ieleg!"
Malligheid. Onze buitcnlandsche jior-
temonnaifa verkeert in Beieren in
staat van beleg en wordt er stormen
derhand ingenomen ook. Alleen in
Munhcen betaal je 150 Mark voor een
oponthoud van 11 dagen. En daar
voor mag je dan nog eindeloos in de
rij staan.
af mag er weer zotjgenoaind v o 1 bier
i gebrouwen worden, en dan nog al
leen donker. Het lichte is er vooral
niet beter dan bij ons. Onze trams
kunnen het met do slechtgoverfde
wagens in München gemakkelijk op
nemen alleen zijn er meer fonteinen
en waarschijnlijk zijn die ook monu-
mentaler, ofschoon ik dear niet zeaer
van ben, omdat onze eenige Haar
lemsche fontein, die wij al sedert eon
jaar of tien verwachten, heel goed
buitengewoon monumentaal ken ui ij
ken, te wezen, wanneer hij eenmaal
(want dat is toch zeker over 20 jaar,
.vel tc hopen') klaar zal zijn. De Ilaar-
iemsche phi'.oscof wacht g.duhkg en
streelt zich met de gedachte, d it zijn
kinderen «le inwijding van die fontein
nog zullen kunnen mogen beleven.
O ja, nog een merkwaardigheid v
Munchen, in tegenstelling met Haar
lem: je staat er altijd in de rij. Op
't bureau om je meervermelde dure
visum te halen, in 't station om jc
spoorkaartje naar Holland te koopen
en in 't reisbureau om het te laten
bespreken. In zooverre is Haarlem go-
makkelijker: hier kennen we zoo
geen rijen, wie de beste ellebogen
heeft, wint het. Ook zijn wij minder
in aantal. Maar het steLel van één
loketje open voor alle menschen sa
men, daarover mogen wij de Mun-
cheners troosten en omgekeerd. De
onzin is internationaal en heeft i
het Duitsch en Nederlamlsch bijna
hetzelfde woord: onzin en Unsinn.
Met «le reputatie, dat in München
liet bier beter is «Inn overal elders in
dc wereld (dus «>ok in Haarlem) staat
hel maar zoo zoo. Van 1 September
hW wn T
Van philosofcn gesproken, op da
ramen van een tentoonstelling van
moderne kunst las ik. Setze d ine
Froud nicht auf dïese Zcit, sonst hast
du Leid in Ewigkeit (stel uw vreugde
niet op dezen tijd, anders hebt gij
eeuwig leefl). Zulke tooverspreuken
kennen wij in Haarlem ook wel. Daar
wordt mee verklaard, dat er in do
kunst telkens nog latere richtingen
komen, waaneer dc laatste pas zes
weken oud is
Nuchtere menschen raden: tracht
tc genieten van het tegenwoordige,
lid geluk ligt niet in het eeuwige ha
ken naar wat anders.
Wat «le B&ieren van den ex-Duit-
scbon keizer zeggen, klopt wonderwel
net de mcening van de Franschen
:n die van vele Haarlemmers. Com-
nentaar overbodig. O ja, en don zijn
we ook nog in een bijzonder aanbe
volen bioscoop geweest. nu, die w04
slechter, dan"één Haarlemsche blos»
-oop maar durft denken.
Over het asphalt zal ik maai- nief
'ureken. Die vergelijking valt a 1 t «1
in Haarlems nadeel uft. Het Mun-
chensche asphalt is als een kolfbaan-
tje.
Ziehier nu een reisverhaal ovei
München, toeeenasi op Haarlem. Om
gekeerd is 66k goed. Overigens is el
één merkwaardig punt van overeen
komst tusschen de twee steden: nel
spoor ligt Haarlem evenver van Mün.
clien als München van Haarlem ik
heb niet kunnen onderzoeken of dat
met den luchtdienst ook zoo is.
Dit is des te cursieuser omdat Mün.
chen bi.inn tienmaal zooveel inwoners
heeft, als Haarlem
fTDELlO-
